BOLS
moiMTiE mm m 1771
Thans kunt gij
UI
Advertentiën.
straf van jaren krijgt, dan keert te. onge
negen en precies even gevaarlijk in de
maatschappij terug, het belang van de
maatschappij is daarmede evenmin ge
diend alls dat van de verdachte.
Re- en dupliek.
Bij de re- en dupliek wijst d(e oflïcier
er o,a. op, dat hij' den vereüstdiger oen
slecht physiater acht, waarop deze re
ageert, met te zeggen, dat hij de vergok
diagstheorie uiet wil toepassen, maar
juist wil zeggen, dat de officier een be
kwaam physiater ïs, omdat waar verSchniü-
lende medici niet zonder meer kunnen
beoordeelen, dat verdachte toerekenbaar
is, de officier dit wel kan.
Het onderzoek werd hierna gesloten
en de uitspraak bepaald op Vrijdpg 22
Juni
s
ïn de zitting van 8 Juni werden nog
de volgende zaken behandeld:
J. J., 52 j., landbouwer te Meliskerke
gedet., werd verdacht dat hij op 28 April
j.I. te Meliskerke, ter uilvoering van zijn
voornemen om J. Mjunter van het leven
te berooven of hem opzeLtelijk zwaaï,
lichamelijk1 etsel toe te brengen, opzet
telijk met een ijzeren hamer naar het
hoofd van voormelden Munter heeft ge-
dagen, zijnde de verdere uilvoering van
voornoemd misdrijf niet voltooid tenge
volge van de van zijn wil onafhankelijke
omstandigheid1, dat Munter bukte en snel
terzijde sprong, zoodat verdachte hem
niet raakte.
ESsch 4 maandéh.
K. v d. G., 27 j., werkman, te Vlis-
sdngen. werd verdacht dat hij op 9 April
1928 te Oost- eu West-Spuburg den rijks
veldwachter G. van Belzen, die tpen al
daar surveillancediensten verrichtte,
heeft mishandeld door hem met een
gesloten knipmes op zijn hoofd en im zijh
gezicht te slaan.
Sïsch l inaandl-
J. de V., 22 j., landbopwersknecht,
te Axel, werd verdacht dat hij in ,het
jaar 1*327 te Axel' twee vischfuiken,
toebehoorende aan Th Gortvricnd:, heelt
weggenomen.
Eisch f 50 of 50 dl.
H. de R., 46 j., lauldbouwer te Ter-
neiUzen, werd verdacht dat hij op '1 Mei
1928 te Zaamslag een afrastering van
prikkeldraad, toebehoorende aan A. de
Putter heeft beschadigd.
Eisch vrij sp!raak.
Ji. B., 51 j., visscher te Goes^ was iloor
den Kantonrechter te Goes veroordeeld
tot f 10 of '10 tdagen hechtenis wegens het
vangen van molden opeens anders grond.
De verdachte was in hooger beroep
gekomen.
Eisch Bevestiging van hel vonnis,
waarvan hooger beroep.
P. B. van A., 51 j., koopman te Wa-
terïand-0 udem an s (B. )werd ten laste ge
légd dat hij opi 2 April jhl. te IJzendjjke
een stier, toebehoorende aan C, A.
Puijenbroek, welke slier hij van dezen
had gekocht om af te leveren aan G. M.
Buijze, zich heeft toegeëigend-
Eisch 6 maanden.
J. W. v. d. V., 26 j., landbouwer te
Zierikzee, werd verdacht dat hij in Jan.
of Februari 1928 te of nabij Zierikzee
een spoorstok (Zwiug) toebehoorende aan
Cornells Koopman, heeft weggenomen.
Eisch: f25 of 25 dagen.
M.. Z.. 60 j., arbeider, te Goes, was
door *den kantonrechter le Goes ver
oordeeld tot een geldboete van f 15 of
15 dagen hechtenis wegens "het loopen
op den overweg der Spoorwegen le Goes
bij wachtpost 40.
De verdachte was tn hooger beroep
gekomen; bevestiging van hel vonnis.
M. K., 28 j., koopman te Zierikzee,
was in verzet gekomen "legen het vonnis
van de Rechtbank van 19 December '27
wegens bedreiging met misdrijf tegen het
leven gericht, gepleegd te Zierikzee op 8
Augustus 1927. De verdachte had n.R.
onder bedreiging met woorden een schot
met een buks in de richting van Louis
Wijs gericht, en was daarvoor gestraft
mét een maand gevangenisstraf..
De eisch en uitspraak was thans ver
vallen Verklaring v'an het verzet.
Poging tot vergiftiging.
Het O. M. bij het gerechtshof te Leeu
warden heeft Donderdag 8 jaar gevan-
Igenisstraf gcëisch,t, tegen de 38-jarige
vrouw H. J. te Nieuwebrug, bij Heeren
veen. wegens poging tot vergiftiging met
rattenkruid van een vrouw, met wie de
man van verdachte omgang zou hebben.
De rechtbank te Leeuwarden had haar
5 jaar opgelegd.
Tegen den 76-jarigen winkelier M. te
Nijehaske werd vrijspraak gevraagd van
de hem ten laste gelegde uitlokking van
bovenbedoeld misdrijf. De rechtbank had
hem ook vrijgesproken.
ke afdeeling krachtig ijverde voor de
stichting van een Chr. Tuinbouwschool,
aanvankelijk echter met negatief resul
taat.
De penningmeester, de heer Oele te
Wemeldinge, bracht het financieel ver
slag uit. De ontvangsten bedragen een
som van f 286.96£, de uitgaven f 306.29,
nadeelig saldo f 19.32.
Besloten werd te verzoeken de vol
gende algemeene Bondsvergadering te
Axel te doen houden.
ZOGENEVER
Culm clay èm qlocusja f
(Ingez. Med.)
de geestelijken in de stad, zoowel man- dels hebben ze oen reuzen daggeld ver-
nen als vrouwen en ook aan de stads- diend, Wi*nt loslen over ee*> gebeden
wakers. Geen wereldlijke personendag.17.000 steen; terwijl d? havenar-
LANDBOUW
D
C h
afd. Zeeland van d i
Boeren- en Tuinde
bond.
Donderdag werd in „Ons Huis" te
Terneuzen de jaarvergadering ge
houden van de afd. Zeeland van den Chr.
Boeren- en Tuindersbond.
De voorzitter wees er op, dat de
Bond sterker kon zijn, maar met dank
baarheid mag worden erkend dat met
den Bond rekening wordt gehouden en
dat zijn adviezen worden gevraagd.
De secretaris, de heer Dominicus,
deelde mede, dat de afdeeling Zuid- en
Noord-Beveland weer is opgericht, wel-
VARI A.
DE CELLEBROEDERS.
Door de Protestanten wordt de werk
kring van de meeste monniken niet zoo
bijzonder nuttig geacht voor de maat
schappij. Dat de kloosterlingen vroeger
toen de maatschappelijke toestanden ge
heel anders waren dan thans, meer ver
dienstelijk waren, zal toch zeker erkend
moeten worden.
Toen echter in de 15de en 16de eeuw
het aantal monniken legio was, en van
de meesten zelfs niet kon gezegd wor
den welk nut zij eigenlijk voor de maat
schappij of den godsdienst deden, is het
best te begrijpen, dat men van luie mon
niken ging spreken, wier lust en leven
het vaak was lekker eten en drinken.
De uitdrukking „patertje goed leven"
en de naam „smulpaap" hadden toen
zeker reden van bestaan.
Voor één orde der monniken dient
echter een uitzondering gemaakt te wor
den, zoodat ook hier de uitdrukking den
regel moet bevestigen. Die orde is die
der cellebroeders, over wier verklaring
voornamelijk te Middelburg (ofschoon
hij op andere plaatsen wel dezelfde zal
geweest zijn) wij eenige bijzonderheden
willen mededeelen.
In vroegere tijden, toen bef met de
hygiëne niet zoo nauw werd genomen,
heerschten in ons land vaak epidemieën.
Men schuwde de huizen, waar de lij
ders aan besmettelijke ziekten woon
den en deed niet veel om de ziekte zelf
te bestrijden. Het aantal slachtoffers
was dan ook gewoonlijk zeer groot,
Door de vrees voor besmetting liet de
verzorging der lijders ook vaak te wen-
schen over. Wel werd van hooger hand
(meestal de regeering der stad) maatre
gelen genomen om eenigszins de bewo
ners van de besmette huizen van de sa
menleving af te zonderen om verdere
uitbreiding te voorkomen, voornamelijk
als het de zoo gevreesde pestziekte be
trof. De pestlijders mochten alleen ver
pleegd worden door de genoemde cel
lebroeders, die ook de gestorven pest
lijders moesten begraven.
cDe bewoners van het besmette huis
mochten 6 weken lang alleen 's avonds
na 6 uur uitgaan en dan moesten zij nog
een witte roede van 2 el lengte in de
hand dragen. Ook de stadspestmeester
en zijn helper moesten op straat eer
roede, doch een roode, in de hand dra
gen. En de cellebroeders, die de pest
lijders verpleegden, hadden een kenbaar
teeken. Zij moesten volgens de stads
verordening dat teeken zichtbaar en on
gedekt dragen. Als zij iemand wilden
toespreken, moesten zij dit van verre
doen.
Niet alleen kwam de pestziekte voor
in de steden, waar de menschen dicht
bij elkaar woonden, maar ook wel op
't platteland, b.v. in 1571 te West-Sou-
burg.
Het waren voornamelijk de cellebroe
ders, die de pestlijders verzorgden. Te
Middelburg werd volgens het oud ar
chief der stad in 1471 door de vroed
schap bevorderd de oprichting van een
„conventkijn (klooster van kleinen om
vang) mit siné toebchoeren van broe
deren, gheheeten Cellebroeders, binnen
onser stede, in Westminster prochie."
De broeders zullen de inwoners „visi
teeren, troosten en in deugden informee-
ren." Zij zullen de lijders niet alleen
verplegen, maar ook de dooden helpen
ter aarde brengen, aan wat ziekte, het
zij pestillentie, hetzij een andere, deze
moöhten gestorven zijn.
De cellebroeders behoorden tot de
Sint Alexiusorde en moesten leven naar
den regel van St, Augustinus, dus
moede. Zij moesten dus geen aalmoe
zen aannemen. Inplaats hiervan werd
hun van stadswege een Carolusgulden
(f 2.50) 's weeks toegelegd. Later (in
1502) werd door Wet en Raad besloten,
dat het convent der cellebroeders niet
één, maar twee vaten bier vrij van ac
cijns (stedelijke belasting) mag hebben.
Het loon der broeders voor het dra
gen naar 't graf van vermogende lieden
was 8 gr. (f 0.20) en voor 't rauwen (af
leggen) en kisten 12 gr. 0.30). Bij de
armen moesten zij dat werk doen om
Gods wil, d.i. voor niets.
Behalve het verzorgen van lijders
besmettelijke ziekten en het begraven
van gestorven pestlijders, was aan de
cellebroeders nog een ander werk op
gedragen, n.l. het helpen blusschen van
brand. Dit werk was opgedragen aan al
mochten verder bij een brand tegen
woordig zijn dan de baljuw en de vroed- j
schap. Nu was aan de cellebroeders be-1
last post te vatten bij de putten, waar
uit door hen het water voor den brand
moest geschept worden. De nonnen en
de bagijnen moesten de emmers door
geven aan de andere monniken.
Dat de cellebroeders te Middelburg
niet tot de overmoedigsten behoorden,
blijkt uit het volgende voorval. Een
Fransch oorlogsschip had in 1545 een j
schip uit Zierikzee aangerand. Men had
de bemanning van 't oorlogsschip ge
vangen kunnen nemen en naar Middel
burg gebracht om daar veroordeeld te
worden. Over enkele schepelingen werd
het doodvonnis uitgesproken. Door een
uitgebroken brand en door nader af te
wachten bevelen werd de uitvoering van
het vonnis verdaagd. Ondertusschen was
onder de gevangenen de pest uitgebro
ken, zoodat verscheidenen stierven en
slechts een tiental overbleven. Deze
wilden gaarne bericht van hun toestand
naar Frankrijk zenden, maar zagen hier
toe geen kans. Eindelijk besloten zij een
list te gebruiken. Eén hunner zou zich
dood houden en zich als zoodanig naar
het kerkhof doen dragen. Voor de kist
in 't graf zou neerdalen, moest hij er
uit zien te komen en, eenmaal vrij zijn
de, zijn vaderland trachten te bereiken.
De list gelukte. De cellebroeders lieten
het kisten van den gewaanden doode
gaarne aan de gevangenen over. Zelf
droegen'zij hem dadelijk naar het kerk
hof. Hier gekomen, sprong de doode
overeind en viel het losse deksel van de
kist. De cellebroeders „vervaert ghewor-
den" zijnde en „meijnende, dat die doode
verresen waere", schrokken zoo, dat zij
de vlucht namen.
Niet alleen cellebroeders waren er te
Middelburg, maar ook 12 cellezusters,
ook wel zwarte zusters genaamd. Zij
waren in 1532 uit Reimerswaal geko
men, omdat deze stad door overstroo
ming dreigde ten gronde te gaan. Haar
werk was ook het verplegen van lijde
ressen aan besmettelijke ziekten. Voor
dit werk konden zij van de rijken 4 gr.
VI. (f 0.10) 's daags en den kost vragen;
de armen moesten zij helpen om Gods
wil. Voor het kisten van een vrouw ge
noten zij 12 gr. VI., van een meisje 6
of 3 gr. Vlaamsch. Zij verpleegden dus
alleen vrouwelijke personen en hadden
een afzonderlijk klooster, Bachtenstee-
nen genoemd, thans de Latijnsche school.
Ook zij kregen van de stad vrijdom van
accijns van bier.
Dat de cellebroeders door hun ver
pleging van lijders aan besmettelijke
ziekten een nuttig werk deden in die
is te begrijpen. Toen dan ook in
1574 de stad Middelburg overging tot
Oranje en algemeen de Hervormde gods
dienst werd ingevoerd, konden de cel
lebroeders blijven, maar al de andere
geestelijken moesten de stad verlaten.
Al de kloostergebouwen en de klooster
goederen werden geconfisqueerd (ver
beurd verklaard) behalve het klooster
der cellebroeders. De vroedschap stelde
er prijs op, dat deze bleven om hun werk
te blijven doen, mits zij zich niet met
den godsdienst bemoeiden.
Ook te Brugge, Veurne en andere
Zuid-Nederlandsche steden waren de
cellebroeders gedurende het Vlaamsche
tijdperk van de Hervorming om dezelf
de reden gebleven.
De cellebroeders te Middelburg heb
ben niet lang meer in hun klooster ge
woond, want hun werd het Bagijnhof als
woonplaats aangewezen, waarvan een
gedeelte tot begraafplaats gebruikt werd
voor personen, die aan de pest waren
gestorven.
Het is nog niet veel jaren geleden, dat
op 't Bagijnhof menschen woonden, die
cellebroeders werden genoemd en die
zieken en overledenen overbrachten
naar het Gasthuis. In de buurt is nog de
Cellebroersgang, uittkomende op de
Bree, bij 't vroegere Bagijnhof.
Het klooster der vroegere cellebroe
ders werd eerst tot een krankzinnigen
gesticht of „Simpelhuis" ingericht en het
bijbehoorend kerkgebouw werd een ta-
pijtfabriek. In 1629 werd de kerk
de Engelsche gemeente afgestaan.
Bijna 3 eeuwen heeft zij als zoodanig
dienst gedaan, tot de Engelsche gemeen
te wegens het geringe aantal leden on
geveer 12 jaar geleden werd opgeheven.
Het gebouw kwam toen in eigendom
aan de Ned. Herv. gemeente, die het
later als zendingskapel heeft laten ge
bruiken. Thans houden ook de Gerefor
meerden in Hersteld Verband er gere
geld hun godsdienstoefeningen.
B. J. DE MEIJ.
Ritthem, Juni 1928.
beiders op de werkzaamheden konden
staan kijken
U mijnheer de redacteur dankend voor
de plaatsruimte.
Hoogachtend,
J.. QUIST.
Chv. georg. Transportarbeider le
Nieuw- en St). Joosljand
Nieuw- en St. Joosland 6-6-' 28
BURGERLIJKE! STAND.
BevaUcn E- W Vos geb. Maarlensc z.,
G. P. Strijp geb. Luf.e d., J Catsman
gel), van der Weel£ 2 d P A M Geleijn
geb. Scheepers d T. de Hondt geb.
Jansc d-, M. R. Sinke geb. Ludikhuize
d.; A. Wiïlenburg geb. Yerliage z.
Overleden A. Groenenberg wede. van
M. II. .1. Schroevers 74 j T J van
Keulen wede. van J W. Verstegen 80 j.
Goes.
Bevallen A. C. M Ivopmels geb. Ba
zen d,.; J. M. Oostdijk geb de Pan d.
Overleden J. F. A. Boosten, 52 j.
ongeil, m.
Middelburg.
Van 4 tot 8 Juni. Ondertrouwd J
Antlieunisse 27 j. en M. "E W. Snijders
23 L; J. A. van Puffeljen 23 j. en N.
van Roo (25 j..
Getrouwd J. J. Alma IS j en M. C.
Ooms 31 j.
BevaRen L. J. Klaasse geb. Griep d
Biesen geb. Venema d A. Gabriêïse
géb. van den Houten z.; L. QvertveM
geb. Janse z
Overlieden P. de VSsser 43 j. ongeh d.
V lissin gen.
Van 31 Mjei to»t 7 Junir Ondertrouwd
Baars 23 j en C. J. Kopmels 20 j
Cj. M. Kemp 24 en W. de Jonge- 20 j.
Getrouwd- L. J. Huizer 21 j. en M.
Bal 24 j.
Ingezonden Stukken.
Mijnheer de Redacteur,
Gaarne zag ondergeleckcnde onder
staand slukje opgenomen in Uw veel ge
lezen blad,-
't Gebeurde te Arnemuiden op[ 6 Juni
j.I. dat 7 imenschen, stakers van de fa
briek „de Schelde" een scheepje steen
losten aldaar. Dat de menschen pro-
beeren hun bond (den modernen)
sparen door te werken; a la bonne
.heure, maar laten ze dan in" de eerste
plaats geen havenarbeid verrichten en
zeket; niet zelfstandig aannemen, maar
wachten tot ze geroepen worden. Inmid-
VERKOOPINGEN - VERPACHTINGEN
IN ZEELAND.
Juni.
12 Meliskerke, Land, Loeff.
13 Souburg, Karoterij en Land, Loeff.
16 Middelburg, Inboedel, Struve.
16 Arnemuiden, Huis, Land, De N-eeling.
16 Souburg, Huizen, v. d. Harst
19 Vlissiugen, Huis, v. d. Harst
19 Middelburg, Inboedels, Notarishuis.
20 Souburg, Woonhuis, Blaupot t. Cate.
Juli.
18 Gapinge, Hofstede, De Neeling.
25 Gapinge, Inspan, De Neeling.
doffe tanden wit maken.
Onder den aanslag, die zich aan llw tanden
vasthecht, zijn de schoone blinkende tanden die
gij anderen zoo benijdt. Bestrijdt dezen aanslag
op de volgende wijze en ziet wat een fraaie
tanden ge zelf hebt.
doffe en verkleurde tanden
haddenpoetsen thans hun tandet
volgens een geheel nieuwe me--
thode. Daarom ziet gij thans,
waar gij ook kijkt, zooveel
blmkendc tanden.
Vooraanstaande tandartsen zeg
gen U thans hoe gij Uw doffe
tanden weder wit kunt maken.
Zi) passen een nieuwe methode
toe. die de ouderwetsche tand
pasta s geheel vervangt. Pepso-
dent bevat geen schadelijke
bestanddeelen en verwijdert
onmiddellijk den tandaanslag,
die Uw tanden bedekt en waar
door zij er verkleurd uitzien.
Wanneer gij met Uw tong
langs Uw tanden voelt zult
gij dien tandaanslag bemer
ken. Daaronder bevinden
zich de fraaie witte tanden
die gij anderen benijdt.
De groote vijand der
tanden.
Tandaanslag is een groote
vijand der tanden, en het is
tevens de hoofdoorzaak van
de meeste tandkwalen, het
geen door tandheelkundige
autoriteiten wordt bewezen
Hij hecht zich aan de tan
den vast, werkt zich er tus
schen en blijft daar vastzitten
Bacteriën vermenigvuldigen er
zich bij millioenen in. Tezamen
met tandsteen zijn zij de hoofd
oorzaak van pyorrhea
Het is onmogelijk om fraaie witte
of gezonde tanden te hebben,
wanneer gij dien aanslag niet
bestrijdt. Koopt nog heden
Pepsodent. Gij kunt onmo
gelijk dezelfde resultaten van
ouderwetsche tandpasta's ver
wachten. Begint nog heden Uw
tanden te verfraaien.
PEPSODENT
De kwaliteit Tandpasta
Verwijdert den aanslag.
(de OUDSTE Amsterdamsche Brandverzekering-Maatschappij)
RAADHUISSTRAAT 22 - AMSTERDAM
KAPITAAL
RESERVES RUIM
(31 Dec. 1925)
1.000.000.-
650.000.-
Directie:
F. 0. BIJLEVELD.
J SMIT Ezn.
Gevolmachtigde vertegenwoordigers voor Zeeland
J. A. TAK Co., Groenmarkt, Middelburg, Tei. 18
f
Verzekering tegen alle denkbare gevaren op Inboedels
en Woningen op hare
„ALLES IN ÉÉN POLIS".
