Ho, 82
Donderdag 5 April 19S8
171® Jaargang
OURANT.
DiL nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
MAANDAG, 2de PAASCHBAG, VEKf
SCHIJNT DE MHMïELRURGSCHE COU
RANT NIET.
Daar wij Dinsdag, den 3en Paaschdag,
vroeger tear perse hopen te gaan, zuilen
advertenties niet later dan half elf v.nt
kunnen worden aangenomen.
DE POLITIEKE
VOORUITZICHTEN.
Tweemaal eerst in den Vrijheids
bond door de rede van mr.* Fock, toen
op den anti-rev. Partijdag te Goes door
de rede van het Tw. Kamerlid Schou
ten zijn we den laatsten tijd er aan
herinnerd, dat het volgend jaar van A>e-
teekenis zal zTjn ten opzichte van de
soort regeering die wij ons zelf zullen
kunnen geven.
Ziullen künnen geven
Het is mogelijk en zelfs niet geheel
onwaarschijnlijk, dat het kiezerskorps
dan 'weer zóó'n vreemdsoortig gezel
schap naar de Tweede Kamer zendt,
dat het ook dan rilet mógelijk is een
combinatie te vormen die één meer dan
50 haalt, èn zich verbindt voor een
programma dat Het cenige jaren kan
uithouden.
„Elke politieke partij wil een herstel
van het gezonde parlementaire .stelsel",
zoo zei de heer Schouten De nadruk
moet daarbij gelegd worden op politieke
partij, want als men buiten die partijen
komt, kan men veel menschen ontmoet
ten die heelemaal niet verlangen naar
een herstel van het tot voor kort gevolg
de parlementair stelslel.dat de heer
Schouten „gezond.' noemt, maar dat die
menschen zonder partij ongewenscht noe
men, en zelfs uit den tijd achten, omdat
het niet meer mogelijk zou zijn
We hebben onlangs aan die wijziging
in de ftfëata'ÏÏteit van velen een beschou
wing gewijd En we herhalen onze toen
gemaakte opmerking, dat het lang niet
uitgesloten is, dat langs den weg van
.extra-parlementaire kabinetten zich een
nieuwe verhouding tusschen regeering
en'Kamer ontwikskelt, die ook ..gezond"
is, maai* een andere practijk volgt
Op het oogcnblik zijn we echter zoo
ver nog niet Als de uitslag van de ver
kiezing van '29 bekend zal zijn, zal:
de eerste vraag blijven welke grojepen
kunnen tot een regeerkrnchtige meer
derheid gecombineerd worden
De heer Schouten (en met hem de
anti-rev, partijleiders) willen dan eerst
probeeren of een samenwerking der drie
rechtsche" partijen weer mogelijk is.
Dus een herstel der coalitie Hij is er
zelf niet zeker van. Wel ziet hij een al
gemeen beginsel voor regeer- en staats
beleid bij alle drie fle partijen de. be
lijdenis van de zonde als oorzaak van
alle onrecht en verkeerdheid, en van
den weg tot Jezus Christus als eenige
weg ter ontlcoming Maar als hfij dan
weer in de practijk van het politieke
leven afdaalt, ziet hij toenemende be
zwaren, o.a. in het schisma - bij de katho
lieken door het roodc smaldeel, bij de
protestanten door de Kerstenian.cn en
Lingbeekianen
We zien nog andere bezwaren dan
dat schisma. Als we lezen hoe er bij Chr.
Historischen en Katholieken over elkaar,
geoordeeld wordt, dan doen ze ons den
ken aan vroegere compagnons die na
het uiteen gaan zich zelf er steeds meer
over verbazeu dat ze ooit hebben kun
nen samengaan. En behalve dat onl,u
breeui het nog altijd aan voldoende
politieke stof, Ier gezamenlijke vcrwer,-
king in den regeeringsmolen. De heel',
Schouten heeft daar ook geen voor
beelden voor genoemd
Wellicht is het teektnend voor de ma
nier waarop men de zaken in dat kamp
beziet, dal de rede van den heer Schou
ten en zelfs ook een deel der overige T)cr
sprekingen behecrschl werden door dal
schisma, door den afval naar Kersten en
v. Lingbeek. De heer Schouten zei zelfs:
„Hoe langer de tegenwoordige toestand
duurt, des te meer vrijbuiterij en schisma
zal er komen. Dal alles werkt de ontbie
ding in de hand." Inderdaad. Tenminste
van hel partijstandpunt uit bezien Dat
maakt hel heel begrijpelijk dat de anTL-
rev. verlangen naar een regeerperiode
waardoor de actie voor een bepaald doel
de kritiek in eigen kring doel verstom
men.
Heel anders kon mr. Fock over de toet-
komsl spreken Hij verlangt niet voor zijn
partij naar een deelneming aan een of
andere samenwerking. Maar als de partij
ertoe wordt geroepen, zal zij zich niet
aan haar plicht onttrekken. Ziji behoeft
echter nog niet over samenwerking met
bepaalde partijen le spreken. Dal komt
pas aan de orde als dc verkiezingen zijn
afgeloopen. En in tegenstelling met de
anti,-rev. kon hij met eenig optimisme die
'verkiezingen tegemoet zien, want de
jongste Staten- en Gemeenteraadsverkie
zingen brachten aan den Vrijheidsbond
vooruitgang
We deelen zijn vertrouwep Wel heb
ben die jongste Staten- en Raadsverkie
zing in Zeeland niet den zelfden voor
uitgang aan de liberalen, gebracht die"
elders geboekt kon wordeu. Maar het
heeft toen (we hebben er ook' in die
dagen op gewezen) In veel opzichten ont
broken aan plaatselijke propaganda
De kiezers zullen bij de verkiezingen
van '28 waarschijnlijk sterker dan ooit
voelen dat ze niet veel te ïe ore tee ren
hebben, en alleen „geteld"' worden. En
dat eerst daarna door de partijleidingen
kan worden uitgemaakt wal er zal go-
beuren. Actie voor een oT ande re regee,-
ringsleuze is uitgesloten Want leuzen als
nationale ontwapening en protectie zul
len wel geen kans hebben op een re-
geeringsprogramma te komen Misschien
dat de omstandigheden nog iéts van dien
aard doen groeien, maar een felt is 't
dat óp het oogenhlik geen groólc vraag
stukken over de lijnen van regeeringsbe-
leid de partijen xn groepen verdeden, die
elkaar bij de verkiezingen zouden "bestre
den.
Als Vrijheidsbonder of als liberaal als
men dal liever wil, zien wei in weerwil
van hel gesmaal op het uitsterven dier
partij, nog altijd met voldoening de door
werking der liberale ideeën in de Ka
mer, en den invloed: van liberale spre
kers bij menig onderwerp van groot ge
wicht. Dat geeft ons vertrouwen De sa
menwerking van rechts liep uit op een
uiteengaan, tlat onherroepelijk schijnt. En
wat de democratische neigingen betreft,
die vooral na den oorlog een oogenhlik
sterken invloed hadden, we geloovcn niet
veel tegenspraak te zullen uitlokken met
'de bewering dat die over hun hoogtepunt
heen zijn. De ervaring was vaak te wrang
BINNENLAND
NEDERLAND EN BELGIË.
In zijn Memorie van Antwoord op
het Voorloopig Verslag der Eerste Ka
mer betreffende de begrooting van Bui-
tenlandsche Zaken voor 1928, deelt
Minister Beelaerts van Blokland het
volgende mede over de verhouding tot
België;
Onderhandelingen met België met
het oog op de totstandkoming van een
nieuw verdrag zijn nog niet geopend
kunnen worden, zoodat dienaangaan
de geen mededeeling valt te doen.
De Minister stelt er in tusschen prijs
op, ten vervolge op bij vorige gele
genheden gedane mededeelingen, de
Kamer omtrent den huidigen stand
van zaken i|i te lichten.
De nieuwe studie, waaraan, gelijk
bekend, de vraagstukken, die door de
verwerping van het Verdrag van 3
April 1925 aan de orde zijn gebleven,
sinds het vorig voorjaar zijn onder
worpen, is nog niet beëindigd.
De oorzaak van den tegengevallen
duur van dit onderzoek is eenerzijds
gelegen in de der Kamer bekende veel
heid en veelsoortigheid der betrokken
belangrijke vraagstukken; anderzijds
ligt zij in de talrijkheid der departe
menten en diensten, die daarover mede
hebben te oordeelen.
En eindelijk hangt zij ten nauwste
samen met de wenschelijkheid, dat de
vele belangen, die in het spel zijn,
zorgvuldig worden gewogen om zoo
juist mogelijk tot hun recht te worden
gebracht en dat eenheid van inzicht
en beleid worde bevorderd.
Een en ander vergt meer tijd dan
men zich wel heeft voorgesteld. De Re
geering vertrouwt, dat zoowel in Ne
derland als in België zal worden be
grepen en verstaan, dat elk streven
naar uitstel van nieuwe onderhande
lingen met België haar vreemd is.
Ook in België kan men het oog niet
sluiten voor het feit, dat een goede
voorbereiding een noodzakelijke voor
waarde is voor het tot stand komen
van een aan beide landen bevrediging
gevende regeling.
De vraag of het niet wenschelijk is
te juister tijd met België een regeling
te treffen tot verzekering van vreed
zame beslechting van gesdhillen, heeft
de aandacht der Regeering. Ten dezen,
wordt er, zij het wellicht ten overvloe
de, nog aan herinnerd, dat Nederland
zoowel als België lid is van den Vol
kenbond, en dus gebonden door de be
palingen betreffende oplossing van
twistvragen, die het Bondsstatuut be
vat, terwijl beide landen zijn toegetre
den tot 't wel hekend© protoco1, houden
de erkenning der verplichte bevoegd
heid van het Permanente Hof van In
ternationale Justitie.
Zonder hier in te gaan op de vraag
in hoeverre het juist is, dat het De
partement bij de behandeling van het
"'wetsontwerp tot goedkeuring van het
Nederlandsch-Belgisch Verdrag van
1925 door de Eerste Kamer, in gebre
ke zou zijn gebleven inzake het ver
schaffen van gegevens omtrent den toe
stand van het vaarwater tusschen Ant
werpen en Dordrecht omstreeks 1830,
voldoet de Minister gaarne aan den
wensch der Kamer om de beschikking
te verkrijgen over aanwezige gege
vens dienaangaande. Deze gegevens,
afkomstig van het Departement van
Marine, afdeeling Hydrographie, zijn
als bijlage bij deze Memorie van Ant
woord gevoegd.
Scheldepraatjes.
Bij een bespreking in den Belgischen
Senaat over werken van openbaar be
lang, had de rapporteur, senator Blon,
uit Antwerpen, een zinspeling gemaakt
op zekere bijeenkomsten van de Ligue
Maritime Beige, waarin gezegd werd,
dat de Zeeschelde binnen tien of vijf
tien jaar zal verzanden, tengevolge van
het inpolderen door Nederland.
Minister Baels zei echter, dat de di
recteur-generaal Melotte door hem ge
raadpleegd, verklaarde dat hem er
niets van bekend is, dat Nederland
langs de Westerschelde polders indijkt
en dat die heele campagne verzonnen
is. Nergens is ook een ongewone ver
zanding van de rivier geconstateerd en
Antwerpen heeft dan ook niets te vree
zen voor de toekomst.
eenigde Staten gerezen geschil ten aan
zien van de souvereiniteit over het
eiland Palmas (of Miangas")heeft gis
teren vonnis gewezen in deze zaak,
waarvan de beslechting bij het op 23
Januari 1925 te Washington geteekend
compromis aan het Permanente Hof
van Arbitrage was opgedragen.
De scheidsrechter heeft beslist, dat
bedoeld eiland in zijn geheel deel uit
maakt van het Nederlandsche grond-
UIT STAD EN PROVINCIE
ZEEUWSCUE W ATERSTAATSf-
ÏaKKN'.
lil de Mem. v Antw*. aau de Eerste Ka
nier inzake de bëgrooling van Waterstaat
wordt o a. het volgende meegedee'd
Aanhangig is een verzoek, van dc gef
meente Breskens om op haar kos
ten een misthoorn aan te brengen
bij den havenmond aldaar en dezen mist
hoorn \an rijkswege le bedienen
Eveneens is nog in behandeling een
verzoek van het gemeentebestuur van
Breskens om verlaging of afschaffing van
de o p s~l a gg e l d e n, welke in de ha
ven aldaar worden geheven. Bij de be,-
oordeeling van dit verzoek, waarbij intuv
schen medewerking van hel departement
vau financiën moet worden verkregen,
zal een vergelijking worden gemaakt met
de tarieven, welke in andere Rijkshaven
gelden.
Omtrent de bezwaren bij hel gebruik
van de n i e u w e v e e r b o o t v o,e r li e l
veer V 1 i s s i n ge n—B re skens on
dervonden in verband met den smallen
ingang der haven le Breskens is een on
derzoek gaande.
De minister zal bij het ontwerpeu vim
de begrooting voor 1929 opnieuw over
wegen, of. voor den aanleg van een
vluch t haven aan den Stoofpoijr
der (Bruinisse) bij de urgentie van ande,-
,re werken, in dal jaar gelden zullen
kunnen worden aangevraagd
TRAMWEG HOOFDPLAAT—BRESKENS
In de memorie van antwoord betref
fende het wetsontwerp tol toekenning
van een renteloos voorschot uit 's rijks
schatkist ten behoeve van den aanleg
'en het iu exploitatie brengen van een
tramweg van Hoofdplaat naar Breskens
wordt opgemerkt, dat de leden, die de
vraag slcideu, of thans nog noodzaak
bestaal voor dezen (rauiaanieg, daar
bij blijkbaar uit liet oog hebben verloren,
dat hier geen sprake is van aanleg van
een op zichzelf slaande lijn, maar van
hel lol stand brengen van de verbinding
van .'slechts 9 K M: tusschen een bestaand
traurwegnel, ter lengte van 100' K M. en
dc voornaamste haven der streek, n 1.
Breskens, die voortdurend in belang toe
neemt. Zoolang deze schakel ontbreekt,
zal verbinding tusschen het oostelijk en
het westelijk deel van Zeèuwsch-VlaanJ-
deren slechts op gebrekkige wijze kun
nen plaats hebben.
De vraag, of het vervoer niet economi
scher zou kunnen geschieden met auto's
en motorvrachtwagciis, moet, voor zoo
veel dit zich laat becijferen, ontkennend
beantwoord worden
HET EILAND PALMAS.
NEDERLANDSCIL
De heer Max Huber, scheidsrechter
in het tusschen Nederland en de Ver-
Uit Middelburg.
- Bij de in hot afgeloopen wintersei
zoen gehouden looneclwedstrijd uitge
schreven door den Boud van Friesche Sel-
skippen, heeft de vereeuiging „Fier fen
Hüs' le MiddelburgV i s sinige\Jn
die op 22 Februari ecu uilvoering gaT,
bchoorende lot dien wedstrijd, den vier-
dne prijs behaald met 75 19 p van de
maximaal te behalen punten De eerste 3
prijzen werden behaald- door de gesel
schappen le 's-Gravenhage, Anilerdam en
Bussum niet resp 85 45. 82 56 en 80 80
pet de 5de door Hhariem met 72 57 Fr
namen '8 gezelschappen aan dee'
e-
Uit Walcheren.
Te A a g t e k e r k e is door den
burgemeester een damescomité geïnstal
leerd, dat zich beschikbaar steile om
"handteekeningen en giften te verzamelen
I bij hel vrouwelijk dee1 der gemeente, ter
I huldiging van H. M de Koningin-Moeder
Ibij gelegenheid van iiaar 7Ösleu jaardag
op 2 Augs. a.s. Het comité betaat uit
de dames mevr. J II Blumde Niet,
voorzitster, mevr J. \V. Notebooni—Scha
berg, mevr. J. Bosselaar—Louwersc en
mevr J BirzaGerming.
Git Tholen
In de Zaterdag te -St. Anna-
land gehouden vergadering van den
gemeenteraad, waarbij wethouder J.
W. Elenbaas afwezig was, werd m. a.
st. besloten, het bekende adhaesiever-
zcek van het gemeentebestuur van O.
Stellingwerf voor kennisgeving aan te
nemen. Nog werd afwijzend beschikt
op het verzoek van B. en W. van Ber
gen op Zoom om f 28.36 te betalen in
de kosten voor de Arbeidsbeurs.
Behandeld werd een verzoek van
den inspecteur der Dir. Bel. te Zierik-
zee om het gevoelen van- den Raad
mede te willen deelen of men voor de
Personeele belasting in een andere
klasse dan de tegenwoordig geldende,
zou willen geplaatst worden. M. a. s.
werd besloten mee te deelen, dat men
in de 8ste klasse wenscht te blijven.
Naar aanleiding van een schrijven
van Ged. St. in verband met de Mo
tor- en Rijwielwef, werd besloten de
grens van de bebouwde kom der ge
meente te houden zooals die in 1925
is vastgesteld.
Het vermenigvuldigingscijfer voor
de gem ink. belasting wordt voor 1928
bepaald op 1 (v. j. 0,8).
In verband met de uitvoering der ha
venwerken werd vastgesteld 'n nieuwe
ïegeling voor de he'ffing van het ha
ven- en kaaigeld, ingaand op 1 Janu
ari 1929.
In bespreking werd nu gebracht de
electrificatie dezer gemeente, waarbij
de voorzitter er aan herinnerde, dat
sedert de laatste behandeling dezer
zaak, door de P.Z.E.M. andere, mil
dere bepalingen zijn gemaakt om daar
toe le kunnen geraken Zoo is o. a.
de garantie, anders door de gemeente,
\ervallen, en nu gebleken is, dat be
halve in Schouwen en Duiveland, ook
andere complexen van gemeenten ge-
electrificeerd kunnen worden, zou dit
ook wellicht op 't eiland Tholen kun
nen plaats hebben, indien b.v. ook deze
gemeente niet Stavenisse, Oud-Vosse-
nieer en Poortvliet daartoe zouden
kunnen besluiten.
B. en W. zouden gaarne zien, dat
ook door deze gemeente tot electrifi
catie werd "besloten, en in de eerste
plaats de straatverlichting daarbij aan
te sluiten.
Na eenige bespreking wordt m. a. s.
besloten tot de P.Z.E.M. het verzoek
te richten om deze gemeente ook van
electrisch licht te voorzien, op dezelf
de voorwaarden als waarop die voor
Schouwen en .Duiveland gelden.
Bij de rondvraag vroeg de heer Goe-
degebuure of van het bestuur van de
Bijzondere school een verzoek was in
gekomen tot beschikbaarstelling van
een lokaal, waarop de voorzitter ant
woordde, dat 'n dergelijk verzoek was
.ngekomen, maar met de behandeling
zou worden gewacht totdat men met
den stand der leerlingen op 1 April
bekend zou zijn.
Zee uw sch Vlaanderen O. D.
Over de Dinsdag gehouden raads
vergadering van Axel zij nog ge
meld, dat afwezig waren de heeren
J. de Feijter en Claessens. Onder de
Ingekomen stukken was in financieel
opzicht wel van het meeste belang de
.nededeeling van het bestuur der R.
K. school, dat ook zij een boventallig
onderwijzer hebben aangesteld met
April. Er zijn nu 5 onderwijzers, die
uitsluitend uit de gemeentekas moeten
worden bekostigd, te samen voor f 7000
per jaar.
Aan de V. V V werd' toegestaan
om in de maand Augustus eenige
schoollokalen te gebruiken voor de te
houden poppententoonstelling en aan
Koekkoek te Terneuzen werd een stuk
grond in huur afgestaan nabij den gas
houder aan 't Zwaantje.
Met dankbaarheid werd aanvaard 'n
aanbod van den heer J. de Regt om
het terras op de Markt met gladiolen
te beplanten.
Bij de omvraag werd gevraagd, of
nog een baas-fitter aangesteld zal wor
den, doch de voorzitter wenschte, dat
de Raad zich daarover later zal uit
spreken. Ook werd geklaagd over het
geregeld bij dag branden van de gas
lantaarns.
De heer van Dixhoorn sprak over
den weg naar Roode Sluis.
Op de vraag van den heer 't Gilde,
of de conferentie met de werkloozen-
commissie nog resultaat heeft gehad,
antwoordde de voorzitter ontkennend,
in zooverre deze geen meerdere werk
gelegenheid tengevolge heeft gehad.
Zee uw sell Vlaanderen W D.
*Dc raad der gemeente Cl a d 7. a n
kwam Dinsdagavond' iu volta'lige verga
dering bijeen
Voor kennisgeving werden aangenomen
de adhaesicvcrzocken van 'net gemeen
tebestuur van Kol'uiu inza&e ecu adres
over de grondbelasting, en van Oosterwol-
de, betreffende de financleele veriiou-
ding tusschen rijk en gemeenten
Het vermenigvuldigingscijfer voor 5e
gemeentelijke inkomstenbelasting, dienst
1928'29 werd gehandhaafd op 1.3.
Hel gemeenteverslag over 1927 werd
door B en W. aangeboden Een primi
tief kohier der hondenbelasting werd op
gemaakt met 63 aanslagen tot een be
drag van f168
Aan den landbouwer P Eaes werd
een tegemoetkoming gegeven fn de cïbor
hem te maken tramkosten, wegens het
door zijn zoon bezoeken van de R -K.
bijz school te Oostburg.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men hel Tweede Blad.)
KERKNIEUWS
Dr. ,T. El B. Rla(se is voornemens
17 Juni a.s. afscheid te nemen van de
gemeente to Den fielder en op 1 Juli
e.k. zijn intrede te doen in tie Evan-
geliscli-Lulherscïie gemeente te M i d1-
delbur g-V l i s s i n g e n A Is bevesti
ger treedt op prof J W. Pont te Bus
sum.
Bevestiging en intrede heeft dien dag
le Vlissingen plaats Op 8 Juli doet de
predikant te Middelburg intrede
De Pr in se s-J u 1 i an aker k l c
S chcveui iige n
Woensdagmiddag is in tegenwoor
digheid van de Koningin, de Koningin-
Moeder en Prinses Juliana dc Prinses-
Julianakerk van dc Ned Herv Gem(.
aan den Nibocrweg le Scheveningen
plechtig ingewijd. Er was reel belang
stelling
Na een inleidend woord van dl* B.
•Tichelman, waarbij" deze in het bijzon
der dc vorstelijke personen welkom beet
le, hield ds l) den Brecms, secretaris
van dc Alg. Synode, een preek naar aan
leiding van I Cor 2 vers 2—6
Hel kerkgebouw beeft 900 zitplaatsen.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Roermond', ds J B. Ne
telenbos te ïïeinkenszand.
Beroepen te St Annaland' ds. P. Kuit
le Oudcmirdum
Aangenomen naar Vlissingen (vaca
ture ds. tén Kate) door ds. J. A. Hart
jes te Rilland-Bath