b FEUILLETON. ■Hi Ho. 61 Maandag tSB Maart 18®8 MIDDELBURG 171° Jaargang Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. >v 5 Abonnementsprijs per kwartaal voot Mdidelburg en agentschap Vlis- singeo t 2.30; elders f 2.50 weekabonnementen in Middelburg 18 «ent per week. Advertentie n worden berekend per regel plaatsruimte, met inbegrip van omranding. Gewone advertentiên: 30 cent per regel. Ingezonden Mededeelingen 50 cent per regel. Bij abonnement voor beide veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen van 1—7 regels f2.10, elke regel meer 30 cent. Kleine advertentiên niet groo- «er dan vijf regels druks en waarbij is aangegeven, dat zij in deze rubriek moe ten geplaatst worden, 85 cent bjj voor uitbetaling. Advertentieên onder brieven of bevra gen bureau dezer courant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent per stuk. Advertentiên moeten, willen ze nog ia ons blad van dienzelfden dag worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan ons Bureau bezorgd zijn. Poslchèque- en Gironummer 43255. BINNENLAND INDISCHE KRONIEK. door L. BAUDUIN. XLVI. Over de kerk in Indië. Haar rol en beteekenis twee ledig. Zending en missie. De christelijke Europee- sche gemeenschap. Eenige cijfers. Wat er in 25 jaar veranderde. Het zal velen lezers, die tot dusver de schildering van het Indische leven in deze Kronieken hebben willen vol gen, waarschijnlijk belang inboezemen om iets naders te vernemen omtrent het godsdienstig leven en de positie der kerken en kerkgenootschappen in onzen Indischen archipel. Immers het zijn godsdienst en kerk, die van ouds her op elk land en volk hun stempel hebben gedrukt en een studie, waar in aan hun rol en beteekenis geen aan dacht ware gewijd zou met recht op volledigheid geen aanspraak kunnen maken. De rol en de beteekenis der Indi sche kerkgenootschappen is tweeledig, namelijk met betrekking tot de Euro- peesche gemeenschap en met betrek king tot de inlandsche maatschappij. Wat de Europeesche maatschappij be treft ligt het zwaartepunt van haar werk in de zielzorg, hare beteekenis voor de inlandsche maatschappij was en is naast de zielzorg ook van be schavingbrengend en koloniseerend standpunt bekeken, van het grootste belang. De protestantsche en de ka tholieke kerken zijn in Indië eigenlijk het allereerst zendingskerken, het mo numentale en onvergankelijke van hun arbeid heeft tot dusver voornamelijk gelegen in de zending. De protestant sche kerk ten tijde der Oost-Indische Compagnie was bij uitstek zendings kerk. Over dit zendingswerk en zijne re sultaten moge de lezer hier eenige vluchtige opmerkingen en een paar gegevens vinden, die hem de genoemde beteekenis beter voor oogen zullen stellen. Daarna zal ik dan nog eenige woorden wijden aan de rol der kerk in de Europeesche maatschappij. Het vroegste zendingswerk in de Molukken, de eilanden van „de groote Oost", geschiedde door paters Jezu- ieten onder aanvoering van Xaverius. Dit missiewerk werd door de Compag nie overgenomen en in protestantschen geest voortgezet. Toen de Compagnie haar taak op dit gebied staakte, vond men op de verschillende missie-pos- ten ruim 70.000 inlandsche christenen en de christelijke gemeenten in dien tijd gesticht, behoóren nu tot de beste inlandsche gemeenten. Sindsdien kwam het zendingswerk in handen der zoo genaamde Indische (protestantsche) kerk. Voor zoover zendingswerk in cij fers valt uit te drukken, kan men de numerieke resultaten beoordeelen uit de volgende cijfers: 237.000 inland sche christenen op het einde der 19e eeuw, 330.000 inlandsche christenen omstreeks 1925. De zendingsterreinen der Indische kerk liggen in de residentie Amboina: Ceram, de Kei, de Aroe, de Tenim- ber en de Babber-eilanden, op Timor en de omringende eilanden behalve Soemba, waar de Gereformeerde zen ding en Flores, waar de katholieke mis sie arbeidt. Voorts op Celebes de af- deelingen Loewoek en Mamassa, die uitgestrekte terreinen in Midden-Ce- lebes beslaan. Het moeder-eiland Am- j boina van de groep der Ambonsche eilanden en op Celebes de Minahassa van Menado behooren sinds eeuwen tot de geheel gekerstende streken. Men zou zich vergissen, indien men meende, dat de zendingsarbeid uit sluitend geschiedt door Europeesche predikanten en predikers. Naarmate de door de zending bewerkte streken werden gekerstend, ontstond onder de bekeerden zelf de drang om het door hen verworven geloof onder hun on- geloovige rasgenooten te verbreiden. Ook hier mogen eenige cijfers een denkbeeld geven. Op het einde der 19e eeuw werd het zendingswerk der Indische kerk uitgeoefend door 39 predikanten, 25 hulppredikers, 128 in- landsche leeraren en 242 inlandsche godsdienstonderwijzers. Nu zijn er 43 predikanten, 33 hulppredikers, 8 gods dienstleeraars, 330 inlandsche leera ren en ruim 300 inlandsche godsdienst onderwijzers. Het zendingsmiddel der Indische kerk is naast de prediking van het Evangelie steeds geweest de christelijke school. De inlandsche lee MARTIN's VERJONGIMGSKUJR Door RAFAEL SABATIN1. Vit het Engelsch doof O. M. G. d. W. o 87/ Maar de abt trad plotseling naasfhaar en greep baar pols vast met zijn magere doorschijnende hand. ,,Laat af," verzocht hij haar. De man is niet meer dan een werktuig." Zij deinsde achteruit zij werd haast achteruit getrokken door den abt hij gende van woede en verdriet1; en toen merkte zij op, dat in dat oogenblik terwijl zij er met den rug naar toe stond, het lijkkleed van de kist wi.sf afgetrok ken Het gezicht van de houten kist boei de haar aandacht en legde haar toorn het zwijgen op Welke nieuwe verrassing wachtte haar? Zij had ?ich zelve die vraag nog niet gedaan, of zij beantwoordde die, en hel was of een ijskoude hand haar hart loc- kneep. Het was Marius, dje dood was. Ze hadden haar voorgelogen Van Ma rius was liet doode lichaam, dat zij naar Oondillac hadden gedragen - d,ie man nen, met de livrei bekleed van haar stiefzoon Met een snik deekl zij een slaji naar de kist. Zij moest het zelf zien. Op welke wijze dan ook, er moest een' einde ko men aan haar folterenden twijfel. Maar voordat zij drie schreden had kunnen doen, bleef zij slaan, hief de handen omhoog op haar borst, zij opende den mond en uitte een kreet van schrik Want hel deksel van o'e kist werd lang zaam opgelicht en kletterde neer. En of de eenc schrik zich kwam' stapelen op den andere, een gedaanie rees op uit de kist, kwami in zittenlel houding, keek rond met een grimmigen glimlach; en de gedaanie was dc gedaante van een man dien zij wist dat hij dood was, een man die gestorven was door haar schuld het was dc gedaante van Garnache. Hel was Garnache zooals hij was geweest hij ge'egenlieid van zijn aan komst op Oondillac, zooals hij geweest was dien dag toen zij hem hadden trachten te dooden in deze kamer. Hoe. goed hei-kende zij die groolen neus, en de heldere staalblauwe oogen, hel don kerbruine haar. een weinig grijs aan dc slapen en de woeste, rosse snorren boven den fermen mond en lange, vier kante kin. Zij keeii en keek, haar schoon) .gelaat was doodsbleek en vertrokken, totdal er geen ,clioonlieid meer aan was/; en in dien tijd keek dc abt haar aan met koelen blik en Tressan stond achter haar haast ziek van schrik. Maar liet was niet dc angst voor een $&e>sO, die hem had bevangen. TTjj zag in Garnache een man die nog tolt do levendeni behoorde raars en godsdienstonderwijzers traden ook op als onderwijzer en de eilan den, waar de zending arbeidde, wer den met een net van christelijke ge meentescholen overspannen. In Timor is zelfs het volksonderwijs aan de In dische kerk toevertrouwd. Naast de protestantsche gaf en geeft de1 katholieke zending of missie van niet minder activiteit blijk. Uit het Apostolisch Vicariaat van Batavia, dat oudtijds den geheelen archipel om vatte, werden vijf nieuwe praefectu- ren gevormd, waarover zich de bemoei ingen der katholieke missie uitstrek ken, t.w. die van Nieuw-Guinea, Ned. Borneo, Sumatra, de kleine Soenda- eilanden en Celebes. Het vicariaat Ba tavia omvat nu nog slechts Java en de omliggende eilanden. Een aantal van 174 priesters is beschikbaaer voor de zielzorg in den archipel. In 1898 waren er in Indië 50.000 katholieken, tegenwoordig bedraagt dit aantal om streeks 130.000. Naast de priesters wordt de zielzorg, het onderwijs en de ziekenverpleging uitgeoefend door een groot aantal geestelijke broeders en zusters, In alle grootere plaatsen en missie-centra vindt men tegenwoor dig een of meer zusterhuizen en meest al ook een broederschool. De katho lieke inlanders zijn georganiseerd in tal van vereenigjngen en bonden zoo als bijvoorbeeld de Centrale katholie ke vereeniging voor Javanen, de ka tholieke vakvereeniging voor Javaan- sche onderwijzers, Jongelingen- en Meisjes-bonden, Javaansche katholie ke vereenigingen voor politieke actie en dergelijke meer. Te Singkawang be staat zelfs een uitsluitend uit Chinee- zen bestaande katholieke vereeniging. In bijna alle grootere plaatsen vindt men bovendien katholieke volksbiblio theken en leesgezelschappen, Studie- en Debatingclubs. Inlandsche katholie ke bladen bestaan er ook, o.a. de Ge- radja Katholik, de Imam dan Ilmoe, de Djawi Sraja, de Swara Tama e.a. Deze globale gegevens voor wat be treft de zending en de missie. Het spreekt van zelf, dat in dit bestek geen volledig overzicht van alle onderdee- len van dezen voor de inlandsche maat schappij zoo belangrijken arbeid kan worden gegeven. Bijbelverspreiding, ziekenzorg, onderwijs, vereenigingsle- ven, alles op christelijken grondslag, het wordt in Indië met niet falende energie bedreven en er waren boek- deelen over te schrijven. Wie door bovenstaande gegevens zijn belang stelling opgewekt voelt, kan te rechter plaatse over dit alles de meest uitge breide en ook belangwekkendste litte ratuur in handen krijgen. Een enkel woord over de rol en be teekenis der kerken in de Europeesche maatschappij mag hier niet achterwege blijven. Indië heeft langen tijd den roep gehad, en niet ten onrechte, van geen godsdienstig land te zijn. Vijf en twintig jaar geleden was een sterk ontwikkeld religieus gevoel in Indië ver te zoeken. Een complex van om standigheden was daarvan de oorzaak. (Ingez. Med.) Het gehalte der koloniale maatschap pij, de materieele levensbeschouwing van velen die in den zeer harden strijd om het bestaan geen tijd vonden voor geestelijke zaken, tevens ook liet ge mis aan zielzorgers, de gebrekkige or ganisatie en de primitieve middelen, waarover de geestelijke herders be schikten, ziedaar eenige der vele oor zaken. Maar zooals ik in deze Kronieken reeds zoo dikwijls ook op ander ge bied heb kunnen constateeren, ook op het gebied der religie heeft Indië in de laatste kwart eeuw een verbazing wekkende verandering ondergaan. Uit eenige der hierboven aangehaalde cij fers omtrent de zending moge de chris telijke activiteit op dit gebied in het genoemde tijdsverloop afdoende zijn gebleken, de zielzorg en het herstel der christelijke beginselen onder de Europeesche maatschappij hield daar- mee gelijken tred. Mocht het nog ge-1 beuren, dat 25 jaar geleden een ook in het dagelijksch leven belijdend christen een rariteit was, van deze toe standen is heden ten dage geen spra ke meer. Waarmede niet gezegd is, dat Indië tegenwoordig naar onze Neder- Iandsche opvattingen een uitgesproken geloovige Europeesche gemeenschap herbergt. De Indische maatschappij herbergt al evenveel geestelijke stroo mingen als wij heden ten dage in Euro pa kennen en het aantal van hen, die niet bepaald belijdend zijn, is er ver houdingsgewijs misschien nog wel grooter dan hier te lande, doch wie nu tot eenig kerkgenootschap behoo- rend, hetzij protestant of katholiek, naar Indië gaat, behoeft niet langer bevreesd te zijn daarginds in een on- geloovige maatschappij zijn religie als een kostbaren schat in zich zelf te moeten bewaren. Hij zal ook in de kleinere plaatsen zijn zielzorger en zijn kerk vinden, dan wel zoo zeer in de nabijheid, dat hem op geregelde tij den de mogelijkheid om zijn gods dienstplichten te vervullen, gewaar borgd is. En wie in de grootere steden »|a een man Kl'ie door een wonder aan den dood was ontsnapt, een man dien zij dood gewaand hadden, en zijn schrik betrof alleen den angst voor de afre kening, welke die man zou eischen. Na een oogtnblik pauze, waarin hij de sensatie die hij veroorzaakt had, wou doen bedaren stond Garnache op en sprong vlug op den grond. Er was niets geestelijks in den schok waarmee hij op zijn voeten Voor haar slond. De schrik bedaarde eenigszius maar toch niet ge heel en al. Zij! g, dat het maar oen mensch was waai ze tegenover slond, inaar zij begon tc begrijpen, dal deze man heel verschrikkelijk was. „Garnache alweder'" zei ze bijna idemloor. nij bo ig kalm met een glimlach om de lippen 1 „Ja mes-rouw zei hij lachend, „altijd weer Gai uaclie. Vasthoudend als een bloedzuiger, madame, en even als ten bloedzuiger kom ik hier een veinig'mgs- sverk'e verrichtten." Haar oogen nu ewer schitterend, als of zij zich herstelde van haar angst, trachtte de oogen van Forlunio te ont moeten. Garnache zag dit en begreep wat zij bedoelde, „Mat Forlunio gedaan heeft,' zei hij. „deed hij met goedkeuring en op hevel van uw zoon?' „lira.-ius?" v,oeg zij en zij was bijna bang te liooren dat hij met haar zoon haar stiefzoon bedoelde en dal Marius dood was. „Ja, Marius," antwoordde hij. „Ik heb e hem toe gedwongen Ik bedreigde hem dat hij en deze kerel zijn krijgsmak ker, zijn meester waardig samen zouden geradbraakt worden als hij mij nicl on voorwaardelijk gehoorzaamde Als zij hun leven wilde redden, zou dil hun eenige j kans zijn Zij waren zoo verstandig hierin toe te stemmen en verschaften mij daar door dc gelegenheid in Condillac door te dringen en mademoiselle de la au-' vrage te bevrijden.'" „Dus is Marius Zij sprak de vraag niet uil en greep zenuwachtig naar dc borst van haar japon „Is gezond en wel, zooals Forlunio u wel verteld zal hebben Maar hij is nog niet van mij af en dat zal hij ook niet wezen voordat de zaken in Condil lac geregeld zijn En indien ik haar ver deren tegenstand mocht ontmoeten, dan zal hij er nog voor moeten boeten dat I beloof ik u. Nog deed zij een laatste poging haar wil door te zetten. Zij was zoo lang gewoon geweesl d< haas te spelen en 't is nicl gemakkelijk dal op te geven. Zij wierp haar hoofd in den nek haar nvoed her leefde. nu dj wist dal Marius lecf'le on gezond was. „Maar wie zijt gij dal ge kunt dreig' en beloven?"' lenu j reigenv ,lk ben dc nederige woordvoerder der koningin-regentes, madame. Wanneer ik dreig, doe ik dat in haar naam. Stoorr mij niet langer, verzoek ik u Het zal u niet veel helpen. IT is uit djj» voogdij ontzet, madame en u doet verstandig dit kalm en waardig op te nemen dit raad ik u zoo vriendelijk mogelijk aan „Ik ben niet zoo diep gezonken om uw raad noodig te hebben,'"' antwoord de zij wrevelig. „Misschien zal dat noodig zijn, voor dal de zon van avond ondergaat,' ant woordde hij met zijn rustig glimlach je ,0e markies dc Coudiilac en zijn vrouw zijn nog Ie La Rochet te en wacht ten aT lol dal ik klaar ben om hier komen." ,Zijn vrouw?" riep zij uit. Ja, zijn vrouw, madame Hij heeft een vrouw uit Italië meegebracht. „Dus, dus Marius?" Ze zei niets meer dan dat. Misschien bad zij geen plan gehad de woorden die ze dacht liil te spreken. Maar "Garnache begreep den loop van haar gedachten en liet ver baasde hem hoe sterk ingeworteld een gedachte wezen kan. Terstond nadat' zij gehoord had dat de Markies getrouwd was, dacht zij weer, zooals altijd, aan de mogelijkheid van Marius' huwelijk met Valerie (Wordt vervolgd)- m

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1928 | | pagina 1