t
Idiorpbe toni
FEDILUrOI.
4
BIJVOEGSEL
I
VAN DE
VAN
Dinsdag 24 Jan. 1928 No. 20
WALCHEREN EN HET IIOOGE
WATER.
Dat ook Walcheren weer in liooge
mate den last ondervindt van den ab
normaal hoogen waterstand), zal zeker
bijna ieder reeds weten. Men behoeft
maar een dier wegen van ons eiland even
langs te gaan pin te zien, dlat er heel wat
plasjes en plassen zijn. Dit is reeds het
geval als men Middelburg maar even
verlaten beeft, langs 't Zand! of langs
Seis-, Noord)- of Veerschen weg. Men
kijke maar eens op d,e stadsweide aan
den Koudekerkschen weg, of achter
Nieuw jdid|delburg; of van uit de elec-
trische tram, en op tal van andpre plaat
sen. De hooge winterstand) in de vesten
en in do watergangen, sprinken en sloo-
ten, wijst ook op iets abnormaals.
Wisten wij djus wel dat het in de nog
lager liggende gedeelten van ons eiland
nog erger moest zijn, wij hadjden nog
geen gelegenlieid( gehad dat zelf te con-
stateereu.
Toen dan ook een dezer dagen ons
de gelegenheid werd .geboden een dier,
zoo al niet het allerergste, dpn toch wel
erg dpor hel water geteisterde gedeelten
van den Polder Walcheren te bezoeken,
hebben wij daarvan gaarne gebruik ge
maakt. Het eerste doel van den ons aan
geboden autotocht was de hofstede van
den 'heer Lampert onder B i g g e k e r k e,
welke hofstede ligt tussclien Koudekerke
en dp ltom van eerstgenoemde gemeente
aan d.en straatweg.
De heer Lampert was zoo vriendelijk
oozen gastheer en ons zelf met den open
wagen dien men op een der beide foto's
ziet, naar eenige zijner in den Kraaiens-
hoek liggende weiden te vervoeren.
Eerst ging het hobbelend! over een
landiweg, maar na een paar perceelen
bouwland te zijn gepasseerd, die reeds
door veel water in de voren aan den
hoogen waterstand! herinnerden, stapte
dje rustige viervoeter, die ons viertal
dte zoon van den heer Lampert hajd "de
teugels .ter hand genomen voorttrek,
het water in. Het ging dspor een wijden
plas, die doet denken aan een der kleine
Eriesehe meeren, met dieze uitzondering,
dat men hier en daar een klein eilandje
boven water ziet staan of een paar sta
ken dp plaats van een damliek aanwijzen,
en hier en d&ar slootriet waarschuwt,
dat men daar op gevaarlijk terrein zou
zijn. D,ank zij onze uitstekendje j»idsen,
bleven wij op terrein, waar in normalen
zomer de koeien en paarden grazen en
waar het hooi woixl.1 gesneden voor het
wintervoedsel.
Of het er diep was? Wij meenen, dat
ons plaatje met Tten wagen erop, dit
reeds duidelijk aanwijst, en dat onze le
zers er nog meer van overriuigd zullen
worden, als wij melden, dat wij op som
mige plaatsen 60 c.M. water peilden.
©p een weide gelegen naast die, wel
ke op de kieken voor komt, ging de wa
gen nog dieper onder en zelfs kwjjm het
water een oogenblik er van achter in
den wagen.
Dit was op de weide, die nu reedis se
dert Juli eigenlijk niet meer droog is ge
weest. Toen de hevige regen van den
zom©r' dit laagste deel uit dezen hoek
had ondergezel; was de weide voor dieren
niet meer te gebruiken. Zij bleef onder
staan en er kon sleehts op een zéér klein
deel gehooid worden. Hét hooi van bijna
MARTIN's VERJONGINGSKUUR
Door RAFAEL SABATINI.
Uit het Engelsch door C. M. G. d. Wl-
54).
Al die. dingen viogen haar door het
hoofd, zij zocht overal de een öf andere
foul die misschien begaan was en die
duidelijk in 't peg viei!, een onrechtvaar
digheid die zij den Sénéchal' als ver
klaring kon opgeven van haar haat. Maar
zij kon nergens iets vinden. Haar haat
had geen tastbaren grond, zij "kon geen
Verklaring daarvan onder woorden bren
gen. Tressans stem deed haar uit haar
gepeins ontwaken.
„"Heb u geen plan opgemaakt, mada
me?" vroeg hij.
„Hel zou zeker dwaasheid zijn nu te
trachten den markies weerstand te bie
den."
„Den Markies? O ja, Florimond." Zij
kwam wat uit de halve duisternis waarin
haar groote stoel haar hulde en liet
hel kaarslicht en het vlammend licht van
het vuur ten volle vallen op de smette-
looze schoonheid van haar volmaakt ge
vormd gelaat. Zij had/ een kleur, een
kleur van strijdlust en was op het punt
den Sénéchal mee te dpelen dat zoo lang
één steen van Oondillac nog op den an
dere stond,, zoolang ze nog kon ademha
heel de weide is in het water verrot.'
Hel complex wéiden waarover of
beter gezegd de aaneensluitende meeren
waardoor wij onzen tocht maakten, ligt
ten Zuid-Oosten van den molen vanBig-
gekerke.
De tweede kiek, genomen van uit ons
voertuig, geeft een blik op een klein
deel van de wijde waterplas, met molen
en dorp achter ons; en wordt omsloten
aan den gezichtseinder door hooger gele
gen wegen; terwijl de hofstede, die men
ziet, die is van den heer J. W. ReijnierseJ
We hebben door de beschrijving van
dezen tocht en door opneming der foto's
nog eens willen vastleggen dat op Wal
cheren de overlast van het water dezen
winter weer zéér groot is. We hebben
onlangs nog herinnerd dat do hooge zo-
merstand van het water door den bui-
tengewonen regenval van dezen zomer,
in de herfstmaanden betrekkelijk snel
weer was verdwenen; maar dat de onC-
zaglijke regen en sneeuw van de Kerstda
gen van ons eiland weer voor een groot
deel een moeras maakte.
We zullen daar ook al weer niet te
veel van zeggen, want in het gister door
ons vermelde maandoverzicht van het
Kon. Ned. Meteor. Instituut heeft men
kunnen lezen, dat verscheidene provin
cie in ons land in December beneden
het gemiddelde van dpn regenval in De^
cember bleven, maar dat de provincie
iZeeland 35 pet. boven nor
aal was.
Er is dus reden om te spreken van
een buitengewonen toestand.
Maar die toestand doet djank ook d
te sterker voelen dat Walcheren véél
meer tijd noodig heeft om dat vele wa
ter kwijt te raken dan andere streken
van onze provincie, die óók veel regen
en sneeuw hebben gehad ,maar die over
een gemaal beschikken.
Er is de laatste weken regelmatig „ge
trokken" door de tij-siuizen te Vlissingen
en le Veere. Maar bij sterkeu wind op de
kust is die natuurlijke afvoer naar zee be
perkt. Het is nu drie weken geleden dal
de dooi begon, maar van vermindering
van den waterstand is niet veel te bemer
ken. Althans niet op de laagste gedeelte
en in de vest om Middelburg. Want vaa
de hoogere gedeelte in het Noorden
stroomt steeds water toe.
Wie hebben niet dadelijk alarm geroe
pen over het hooge water. Daar blijft
men altijd aan bloot staan, wanneer het
enkele dagen zoo ontzaglijk regent en
sneeuwt als nu 't geval geweest is. Maar
dat nu, drie weken later, de waterstand
nog niet is vermindert, dat is wél een
•zeer ernstige zaak.
En nu we dus weer te doen hebben
len zij zich niet zou overgeven. Maar
zij hield zich in. Het kon toch wezen dat
zij ten slotte zulk een plan opgaf. Tres
san was zoo leelijk als een paddp, de
meest ongerijmde, de bespotlelijkste brui
degom die ooit een vrouw naar bet al
taar kon leiden. Maar het gerucht luidde
dat hij rijk was, en als laatste redjmid-
del, ter wille van zijn bezittingen zou
z^j het misschien van zelf gedaan kunnen
krijgen zijn in 't oog loopende tekortko
mingen over 't hoofd le zien.
„Ik heb nog geen besluit genomen",
zei ze met droevige stem. Ik ha/dj ver
wachtingen gekoesterd omtrent Marius,
die Marius direigt te beschamen. Ik denk
dat ik zoo verstandig moet wezen mij te
onderwerpen aan het armoedig leven dat
mij wacht in mijn huisje in Touraine".
Nu begreep de Sénéchal dlat de tijd
gekomen was. De gelegenheid dje hij
zoo lang te vergeefs had gezocht, werd)
hem voor de voeten geworpen. Iu djen
geest zegende hij Florimond die op zulk
een gelukkig oogenblik was thuis geko
men.
Zijn stem trilde van belachelijke ont
voering, zijn kleine dikke vingers trilden
toen hij ze naar haar uitstak met een
theatraal smeekend gebaar.
„Ge behoefl nooit over armoede le
denken, madjame voordal ge mij hebt
afgewezen" zei hij smeekend. „Zeg dat
ge wilt en ge zult heerscheres van Tres
san wezen. Alles wat ik bezit is slechts
een povere versiering voor een schoon
mét een blijkbaar langdurige periode van
hoog water, dringt zich van zelf de vraag
o|T dient niet eindelijk ook Walcheren
een bemaling te hebben ten einde zoo
spoedig mogelijk het water kwijl le
raken 9
Die zaak is verscheidene jaren blijven
rusten. Toen een jaar of veertien geleden
ook eenige natte winters Tiet vraagstuk
naar voren brachten, heeft o.a. de toen
malige ingenieur van den polder, de heer
van Gelderen ,een plan ontworpen, met
een gemaal aan het Kanaal bij Middel
burg. Daar is toen een ander denkbeeld
tegenovergesteld, en in den strijd daar
over kwam men ten slotte lol hel in
roepen van het oordeel van een commis
sie van deskundigen van elders. Die had
weer een ander idee, al. een gemaal bij
Zoutèlande, wal echter bij velen weer
géén instemming vond.
Strijdensmoe heeft men toen de zaak
voorloopig laten rusten!
Alleen is in 't vorig jaar besloten om
althans, voor een plaatselijke verbetering,
den watertoevoer naar de sluis te Vlis
singen te vergrooten door verbreeding
van de sprink van Koudekerke naar
Vlissingen. Maar natuurlijk beteekent dit
middel niets tegenover den grooten wa
teroverlast van nu. En het plan om dit
werk in de eerstkomende maanden uit
te voeren, zal ook wel belemmerd wor
den door den hoogen waterstand.
Zoo staan de zaken.
Moge de ervaring van dit jaar, eerst
in een natten zomer en toen door enkel©
dagen overmatigen neerslag in den win
ter, ertoe leiden dat opnieuw het groote
plan van de bemaling van Walcheren
ter hand worde genomen'
Is het nog noodig aan te toonen, dat
er groote verliezen gepaard gaan aan
het lang onder water staan van bouw
land, maar ook van weiland? We hebben
onlangs aangehaald wat St. daarover in
het Landbouwblad schreef. In datzelf
de orgaan heeft ook „Weiboer" zijn aan
dacht daaraan gewijd.
We hebben hel vertrouwen, dat steeds
meerderen, ook onder de landbouwers,
van wie vroeger velen tegen de kosten
opzagen, erkennen, dat er onmiddellijk
„geld' verdiend wordt met een snél
verwijderen van het water dat er te
veel is.
Die snelle verwijdering is o. i. de
hocfazaak. De kans op zulk een plotse-
lingen, reusachtige hoeveelheid neerslag
als we nu gehad hebben, blijft natuurlijk
altijd bestaan. En men stelle zich ook
niet voor, dat met bemaling ook de aller
laagste stukken ineens tuinbouwland wor
den. Maar van een snelle verwijdering
van wat er te veel is, zullen allen pro
fiteered
dpn de kwartetten, gevormd uit muzikan
ten van een en dezelfde vereeniging,
werd verworpen met 16 tegen 6 stemmen
en 1 blanco.
Verder wierd besloten de muziekstuk
ken voor den Bonds_pianist, welke functie
werd aangenomen door den heer O
Schijve te Ooslburg, in le zenden vóór
1 Maart 1928 en een tweetal partijen voor
de jury vóór 5 Februari a s.
Hel voorstel van het bestuur, den
Bondbpiunisl een gelijk honorarium toe
te kennen als der juryleden, werd zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Besloten werd, nog geen crilisch ver
slag te doen verschijnen, doch de jury-
te verzoeken op de puntenlijslen korte
aanteekeningen aan te brengen, de alge-
meene organisatie over te laten aan de
Harmonie te Oostburg en le gelegencrtijd!
het reglement te wijzigen in verband
met kwartetten enz
Ten slotte werd medegedeeld, dpt aan
iederen solist zoowel voor zichzelf dan
wel als deelnemer in een kwartet, enz
een diploma zal wordeu uitgereikt, met
een punteniijst en dht als extra prijzen
beschikbaar zijn dje zilveren wisselbeker
van den heer P. Erasmus, burgemeester
van Oostburg (thans in het bezit van den
heer M van Noppen te Oostburg, en een
zilveren medaille van deu heer P de
Hullu, secretaris der gemeente Ooslburg
Ten slotte zij medegedeeld, dat (terwijl
door de jury en den secretaris, tie laat
ste werkzaamheden van den Bondsdag
verricht word-en) de Harmonie le Oost-
burg het programma zal sluiten met een
paar concertnummers.
KUNST EN WETENSCHAPPEN,
Solistenconcours.
In een te Oostburg gehouden ver
gad,ering van solisten uit den Bond van
Muziekvereenigingen in Westelijk Z.Vlaan
deren,, welke geleid werd, wegens afwe
zigheid van den voorzitter, den heer I.
A. d(e Brauwer, door den secretaris, den
heer M. A Aalbreglse, weVth. medege
deeld, dat deze vergadering te Oostburg
werd; gehouden, wegens de slechte tram-
verbinding op Zondag en deze gemeente
daarom meer centrum is dan Schoondij-
kc. Medegedeeld werd verdler, dat uit het
gehouden referendum Is gebleken, dat
kwartetten enz. ook gevormd; mogen wor
den door muzikanten uit verschillende
vereenigingen, mits natuurlijk lid) van den
boud, zijnde en dal aan liet concours
wqrdt deelgenomen door 24 solisten, een
d,uo-saxoplioncs uit Sclioondijke en één
uil Oostburg, een kwartet uit ZuidKande,
Ooslburg en IJzendijke en een seplerl
uit Oostburg
Besloten werd vervolgens het concours
te houden te Oostburg, in hel Beursge
bouw, op Zond|ag 18 Maart a s.
Het vporslel van Aardenburg om de
kwartelten, die gevormd worden door
muzikanten van verschillende korpsen te
beoordpelen in een hoogere afdeeling,
KERKNIEUWS.
D r J. II. Gunning J Hz. 70 jaar
Bovengenoemde predikant, thans in
rust, maar d.oor velen in de omgeving
welbekend) door zijn verblijf te Seroos-
kerke, en bovendien als redacteur van
„Pniël" heeft gisteren te Bilthoven onder
zeer vele blijken van belangstelling zijn
70slen verjaardag gevierd De jarige
kreeg o.a. de inededeeling, dat de Konin
gin d,en 70-jarigen Evangeliedienaar be-
benoemd heeft tot officier in de Orde
van Oranje Nassau.
Namens den commandant van het
hoofdkwartier van het Leger des Heils
kwam luitenant kolonel Brouwer en Bri
gadier Govaers hem gelukwenschen.
Ds ,J. Riemens uit Leidpn, vergezeld
van den heer Groen uit Leiden, de uit
gever van „Pniël", hebben aangeboden
een in zwart Ieder gebonden album met
liet opschrift „Uit dankbaarheid 1858
23 Januari 1928", waarin nagenoeg
1000 lezers hadflen geschreven wat
„Pniël" in den loop der jaren voor hen
is geweest.
HANDEL, NIJVERHEID EN
V1SSCHER1J.
Zondpg j.l.fhield de E. K Verbruiks-
vereeniging „St Eloy" te Oostburg
haar jaarvergadering, welke in verband
met het slechte weer toch nog tamelijk
bezocht was. Uit dp winst- en verlies
rekening bleek, dat 1927 minder vrucht-
i baar was djan het voorgaande jaar.
j Besloten werd; eenige goederen, ter ge
zamenlijke waarde van f 1000, waarvan
in de laalstef 2 jaar niets van beteekenis
is verkocht, te verkoopen aan sterk ver-
minderde prijzen, te bepalen door 2 be
stuursleden. Voor deze verminderde prij-
zen komen de eerste 14 dagen na deze
vergadering alleen de leden aandeelhou
ders in aanmerking.
Bedrijfsleider en boekhoudster werden
voor één jaar herbenoemd, op het sala
ris, vastgesteld in de jaarvergadering '27.
o
Werkloosheid.
Bij de districts-arbeidsbeurs stonden
Zaterdag als werkloos ingeschreven 2 ty
pografen, 13 grondwerkers, 1 loodgieter,
20 opperlieden, 31 schilders, 3 steenhou
wers, 29 timmerl., 2 behangers, 1 gra-
heid als dje uwe en ik zou het u; nipt
durven aanbieden, ware het niet, dat ik
behalve mijn bezittingen, het trouwste
hart uit geheel Frankrijk' kan schenken.
Markiezin Oiotilde, ik werp mij nede
rig aan uw voelen. Doe me,t mij wat
ge wilt. Ik'heb u lief."
Door een krachtdadige poging onder
drukte zij haar afkeer van hem -- een
afkeer die honderd maal erger werd toen
zij hem aanschouwde nu djoor zijn ver
liefdheid, veranderd in een satyr en zij1
hoorde zijn djvvaze praatjes aan
Als markiezin van Oondillac kwetste
het haar gevoel van trots naar hem te
luisteren en hem niet met de zweep ge
slagen te hebben voor zijn stoutmoedig
heid; als vrouw beleedïgde het haar.
Toch overwon zij èn de markiezin èn de
vrouw. Zij zou jhem geen antwoord geven,
dat kon zij niet, zij was op het punt van
flauw vallen,, van minachting alleen
toch moest zij hem hoop geven tegen den
tijd d-at al het andere misschien mislukte,
zij moest de bittere pil inslikken, die 'hij
haar voorhield. Zij moest met dp wol
ven meehuilen.
Zij dwong -haar slem tot een toon van
zachte droefheid!; zij zette een masker
van smart op haar onbeschaamde ge
zicht.
f„Mijnheer, mjjnheer", zei ze zuchtend
en zoo ver overwon zij haar hevigen af
keer voor een oogenblik ten minste, dat
zij zijn hand even liefkoozent) aanraakte,
„u moet niet zoo spreken tol een we-1
duwe, dje pas zes maanden geleden haar
man verloren heeft, ik mag niet naar u
luisteren."
Zijn handen en ook' zijn stem trilden
nog meer dan te voren; maar hel was
niet langer uit vrees voor een afwijzing;
zij beefden nu alleen van hoop, dje .hij
opvatte uit haar woorden. Zij was zoo
schooi}, zoo onvergelijkelijk schoon, zoo
edel, zoo fier en hij zoo- uiterst onwaar
dig, zoodat niets dan haar ongelukkige
toestand hem moed! gegeven had zijn
voorstel te durven dben. En zij antwoord
de hem op die wjjze!
,.U geeft mij hoop, markiezin? Als ik
later terug kom P"
Zij zuchtte eu haar gezicht dat nu
weer goed in 't licht kwam, kadi een
droevig vragend!© uitdrukking.
„Als ik dacht dat wat u gezegd heeft,
alleen uit medelijden voortkwam, omdat
u bang is dat mijn omstandigheden mij
«pijnlijk kunnen wezen, dan zou ik u
geen hoop kunnen geven Ik lieb mijn
gevoel van trots, mijn vriend. Maar in
dien u hetgeen u j*ezegd[ heeft, ook tot
mij had kunnen zeggen indien ik mees
teres was gebleven te Oondillac. dhn
moogt ge uw aanzoek herhalen, in een
üjd dat ik naar uw "woorden kan luis
teren." i
Zijn vreugd zwol en vloeide over in
hem zooals een rivier bij plotseling op
komenden vloed buiten haar oevers kau
treden, t,
Hij boog zich voorover, greep haar
hand en bracht dje aan zijn lippen.
„Clotilde", riep hij met gedempte stem;
toen ging de deur open en Marius trad
de langwerpige kamer in.
Bij het geluid van dl? opengaande deur
deed. de Sénéchal zijn 'best om op te
staan. Zelfs zeer jonge mensclien dragen
zorg niet aldus overvallen te worden,
hoeveel te meer een man die dfe eerste
jeugd is gepasseerdj? Hij stond met
moeite op met des te meer moeite dbor
de pogingen dje hij deed om nog vlug
te lijken in de oogen van zijn geUefdie
Op den indringer wierp hij een blik
uit een vuurrood, woedend gezicht, glim
mend van transpiratie vau neus en voor
hoofd. Bij het aanschouwen van Marius
die bleef staan met een leelijkeo, woe
denden blik op hel tweetal, stieri de
gloed plotseling weg uit zijn oogen.
„Zoo, waarde Marius," zei hij op een
toon en met een gezicht of hij volkomen
op zijn gemak was.
Maar de jonge fmau had) .geen blik voor
hem over, bij vestigde de oogen onder
zoekend op zijn moeder. Zij was ook op
gestaan; hij was juist bijtijds gekomen,
hoe 'Verschrikt zij ook was bij zijn komst.
Er was een blos, alsof zij zich schuldig
voelde pp haar wangen, maar toch ont
moette zij onverschrokken den blik van
haar zoon.
(Wordt vervolgd.)
I