No, 13
Maandag 16 Januari 19^8
171° Jaargang
Bii
dit nummer behoort één Bjj voegsel.
Uit Stad en Provincie.
BINNENLAND
EEN NIEUWE IHESBObCHPOLDER,
Heden zal Minister Kan naar Dor
drecht gaan en met vertegenwoordigers
der betrokken gemeenten ter plaatse zich
op de hoogte stellen van de plannen
voor het in cultuur brengen van nog meer
grond in den Biesbosch. De 900 H.A.-
nieuw land, die thans zijn drooggelegd,
vinden veel vraag, en bovendien is geble
ken dat de honderden werkJoozen uit
Dordrecht het werk uitnemend verrictv
DE VERDUISTERING VAN PAND
BRIEVEN.
In verband met de arrestatie van rar.
L. P. Denekamp, advocaat en procu
reur in Den Haag, commissaris der ge
failleerde „Maatschappij voor Scheeps-
verband" te Amsterdam en directeur der
Disconto Bank voor Credielinstellingen,
verdacht van verduistering van pandbrie
ven verneemt de Cour. nog van welinge
lichte zijde, dat het hier zou betreffen
pandbrieven van de Veendammer Hy
potheekbank, die door of namens hem
uit de safe waren gelicht en beleend,
zonder dat de opbreugst hiervan ver
antwoord zou zijn
Toen -de heer Licbermann het groote
gevaar bemerkte, dat enkele zijner ..ge
trouwen" lxierdoor liepen, intus.schcn
was de justitie in de zaak gemengd
heeft hij gelden ter beschikking gesteld
om de beleeningen, door mr. I). en
anderen gesloten, af te lossen, waardoor
de pandbrieven terugkwamen Het straf-
delict was hiermede echter niet opge
heven en de justitie heeft dan ook niet
van vervolging afgezien. Mr. P. G. Kap-
peyne van de Coppello, die Donderdag ook
gearresteerd werd, maar (hans weer oj>
vrije voeten is gesteld, is te goed van
vertrouwen geweest in mr. D. en er blijk
baar ingeloopen.
Vermoedelijk zullen, gelijk al gemeld,
in deze affaire niet meer arrestatie^
volgen. Nog een ander Haagsch advo
caat, die bij deze zaak betrokken is, zal
door terugstorting van ongeveer f 100.000
er waarschijnlijk buiten kunnen blijven.
Hoewel Liebermann tijdig naar Riga
heeft weten te vluchten, zal vermoede
lijk op een gedeelte van zijn vermogen
een half millioen ongeveer belegd iu
een Nederlandscbe onderneming, nog wel
beslag kunnen worden gelegd. Een groot
gedeelte van den btuit heelt ^uj echter
jnet zijn persoon in veiligheid kunnen
stellen. Toen, naar men weet, per radio
zijn arrestatie verzocht werd, is hij door
vrienden gewaarschuwd en juist op het
nippertje wist hij zich nog uit de voelen
te maken.
DE LIMBURGSCHE KWESTIE DER
S. D. A. P.
Het Volk meldt, dat het bestuur van de
S. D. A. P. aan de Limburgsche afdeelin-
gen van die parlij beeft geschreven, dat
Bet besloten heeft ,het gewesjt Limburg
en de Limburgsche afdeelfngen le schor
sen en aan het congres voor te dragen
voor royement, indien vóór of op 1 Febr.
geen bericht ontvangen wordt, dat men
het rapport inzalcc de Limburgsche kwes
tie zonder eenige voorwaarden aan
vaardt.
DE GASBEDRIJVEN.
De meerderheid van B. en \V. van
Doetinchem heeft besloten den directeur
van het gemeentelijk gasbedrijf op te dra
gen voor de commissie van onderzoek
te verschijnen ook als de hoeren Van der
Stel en mr. Nölhorn aanwezig zijn. Aan
gezien do directeur dit advies niet
wenschte op le volgen hebben B. en W
hem Zaterdag geschorst in de uitoefening
van zijn functie.
De gemeenteraad van Soest "heeft
éeh cdmmissie vatl onderzoek benoemd.
De directeur der gasfabriek heeft zijn
ontslag gevraagd, na aan B. en W. be
kend te hebben f 700 van de firma Wil
ton te hebben aangenomen.
De gemeenteraad van Oldenzaal droeg
aan B. en W. op don directeur een beris
ping toe te dienen. De commissie van on
derzoek had gerapporteerd dat de re
tourcommissies, genoten na 1923 zijn ver
antwoord ten bate der gemeente. Die,
genoten in de voorafgaande jaren zullen
door den directeur alsnog In de ge
meentekas worden gestort.
Uit Middelburg.
Heden is de eerste hand gelegd aan
de werken bij de prisé d'eau van de wa
terleiding aan de Oranjezon, welke als
werkverschaffing zullen worden uitge
voerd. De eerste paar weken -^sullen
nog slechts enkelen de groote werkzaam
heden voorbereiden, maar dan kunnen
de ongeveer 1-10 werkloozen daar arbeid
vinden en hopen wij door plaatselijk aan
schouwen iets meer van het werk te kun
nen melden.
Aan het jaarverslag van de Vereeni
ging tot voorlichting hij Beroepskeuze
alhier, op ticenen wij hel volgende:
Alhoewel het niet storm- loopt op de
zittings-avonden is er toch sprake van een
regelmaligen en gezonden groei Meer
CU meer wordt door de ouders ingezien,
dat het vraagstuk „wal nu met mijn jon
gen of meisje" afhankelijk is van ver
schillende gecompliceerde vraagstukken
vraagstukken die nauw verband houden
met het ingewikkeld bedrijfsleven van
dezen Lijd. Gedurendp dit jaar steeg het
aantal advies-aanvragen tot 37, verdeeld
over 26 jongens en 11 meisjes. Alhoewel
de toestand op dc arbeidjsmarkl ook dit
jaar nog allesbehalve rooskleurig was,
konden toch de meeste adviezen worden
opgevolgd. Dikwijls ook, omdat in vele
gevallen geadviseerd kon worden tol ver
dere schoolopleiding, alvorens intrede te
doen in het bedrijfsleven.
v Waar noodig werden de betrokkenen
medisch gekeurd door onze leden me
vrouw WeijlSnuijf en den heer Feikc-
ma, waarvoor een woord van liarlelijken
dank.
Het U'cdental bleef vrijwel gelijk doch
eischt dringend versterking in verband
met den i'inancieelcn toestand onzer Ver-
eeniging.
Voorls wordt een overzicht gegeven
van een 36-tal iu het verslag-jaar ge
geven adviezen. De meeste dier adviezen
werdpn opgevolgd.
Zalerdagavoud gar het Muziekge
zelschap van den „Houthandel Walche
ren" onder leiding van den heer A. .T
F. den Boer voor een volle Schüttcrshof-
zaal weder een uitvoering van Muziek en
Tooncel.
Dat de leklin (in goede handjen is, bleek
wel uit het groote applaus, welke het
muziekkorps iu ontvangst had le nemen,
wij noemen speciaal de Air Varrié Solo
r Bariton, waarvoor de solist groote
bijval oogstte. Hierna moest nog een
nummer als toegift worden gegeven.
Ook het tweede gedeelte, het tooneel
was goed verzorgd, alles werd vlot en
mooi gespeeld, waarvoor de aanwezigen
ook ten volle hun instemming betuigden.
Hierna bleef men nog eenige uur
tjes bijeen, om van Foxtrol eii Charleston
te genieten.
o
Uit Ylissingen.
- Op verzoek van de Amsterdauische
vereenigiug Zeelandia heeft de burge
meester van V lissin gen f 500 ver
strekt voor „de vergelen slachtoffers van
Maas en Waal" uit het Amslerdamsche
Zeelandiafonds Arnemuiden-Vlissingsche
Visschersramp 1925, indertijd door ge
noemde vereeniging bijeengebracht.
o
Uit Zuid-Beveland.
Zoo nu en dan vertrekken er onke
le gezinnen uit K r a b b e n d ij k e naai'
Canada. Zoo zal cr binnenkort weer een
gezin met zeven kinderen den Oceaan
oversteken om in het verre Westen een
bestaan te vinden.
o
Uit Schouwen -D1 uiveland.
Zaterdagavond j.l. werd vanwege
het departement Iiaams te de-Burgh
der Mij. lot Nut van 't Algemeen in dc
zaal van hotel v. d Moer een Niutsavond
gehouden. Door den wnd. voorzitter, den
heer Kosten, werden dc heer Jac. van
Eisacker uit Rotterdam, de spreker voor
dezen avond, en het talrijk opgekomen
publiek welkom geheelen. Daarna gaf de
heer v. Eisacker als inleiding „Het of
fer" een roerende schets uit den wereld
oorlog en vervolgens de deels ernstige,
deels komische Kempensche novellen
Pastoor Munte", „Wannes-bom en dc
humoristische schetsen „De bons",
„Theofile", „De zelfmoord" en „De twee
rijksdaalders". De spreker, over wiens
talent wij reeds meermalen schreven,
wist zijn hoorders van 't begin tot het
einde te boeien.
De dank door den heer Kosten, bij
het einde dezen uitstekenden declama
tor gebracht, was zeker wel verdiend
Uit Tholen.
De waterstand in de polders Broek
en Roolaud op T holen is thans nog
zeer groot; volgens de bepalingen van
dc overeenkomst inzake suatie met het
Waterschap Poortvliet, moet eerst hel
laatste tol bepaald peil afgemalen zijn
voor de genoemde polders onder Tho
len kunnen sueeren. In den loop der
eeuwen hebben deze twee poldiers steeds
gesukkeld mét de sualie, dan over Vos-
semeer, dan over Tholen, dan pvcr Poort
vliet, vervolgens -weer over Vossemcer
en thans over Poortvliet voor de tweede
maal. In elk geval is het niet prettig
voor de betrokken ingelanden, last van
het hemelwater te hebben, vooral bij de
tegenwoordige intensieve bebouwing der
gronden.
- Vrijdag werd le SI. Annaland de
gewone jaarvergadering gehouden van
„Het Groene Kruis".
Uil het verslag bleek, dat iu 1927
het aantal leden is verminderd met 8
en nu bedraagt 439, en dat 73 maal uit
reiking van verplegingsartikelen heeft
plaats gehad. Er was ontvangen f 1988.35
en uitgegeven f332.115.
De verkoop van het Emmabloempje
voor de t.b.c.-bestrijding had in deze
gemeente opgebracht f 16.07, waarvan
aan de vereeniging was uitgekeerd 60
pet. of f 27.64.
M. a. st. werd de aftredende voor
zitter, de heer C. M. P. W. Hanssens,
herbenoemd.
Uit Zeeuw sch - Vlaanderen O.D.
Donderdag j.l. vergaderde de ge
meenteraad van Clinge. Afwezig waren
de leden Kiudl en Bogaerl.
Besloten wordt adhaesie le» beluigen
aan de adressen van het gemeentebestuur
van Axel omtrent verbetering van liet
postvervoer voor Zeeuw sch Vlaanderen
en van den Bond van Bedrijfsautohou
ders inzake de uitvoering van bel Rijks
wegenplan. Voor kennisgeving wordt aan
genomen een schrijven van den Minister
van A„ inhoudende dal, nu een Commissie
de zaak van de Waterleiding onderzoekt,
er de voorkeur aan moet worden ge
geven, van de zijde van de Regeering
geen invloed uil le oefenendat door
den loop der zagk. die door de be-
noeming der commissie in een geheel
ander licht is komen te. slaan, op het
.oogenblik een uitspraak van de zijde der
Regeering een geheel verkeerd effect zon
hebben; dal dit inlusschen niclbcleckenl.
dal hel gevoelen van den Minister over
hel raadsbesluit is gewijzigd.
In handen gesteld van B. en W. ter
fine van onderzoek en rapport een ver
zoek van eenige ouders van schoolgaan
de kinderen om wijziging der schoolgeld'
heffing zoodanig, dal een verminderd
schoolgeld wordt geheven voor bel
tweede en volgend kind uit hetzelfde
gezin, en een verzoek van de vereeniging
„Eendracht Maakt Macht" om intrekking
van het raadsbesluit lot heffing van lig
geld voor het ingiPruik nemen van den
openbaren weg als opslagplaats.
Van den gemeente-deurwaarder A.
Poppe te Hulst is ingekomen een be
zwaarschrift tegen het raadsbesluit tot
vermindering zijner wedde van f 150 tot
f 100. De raad is van oordeel dat deze
vermindering alles/ius gerechtvaardigd is
Op de gemeenlebegrooling dienst 1927
wordt o.m gebracht een post van f 250
wegens bijdrage aan een bijzonderen cur
sus voor vervolgonderwijs. Op grond van
hel K B. d.d. 25 Maart 1925 Slbl no 100
achten B. en W. niettegenstaande de cir
culaire van Gcd. Staten van 2 Dec j 1.
den Raad alsnog bevoegd tot het be
schikbaar stellen van gelden voor ge
noemd doel. Een raadsbesluit lot aan
vulling van het reglement van Burgerlijk
Armbestuur belrctfendc loezicht op uit
bestede personen wordt gewijzigd over
eenkomstig dc ministericelc aanschrijving.'
Naar aanleiding van desbetreffende
verzoeken van de Afd. Clinge v. d. Ncd.
R. K. Bond van Landarbeiders en van
het Hoofdbestuur van dien bond en van
herhaalde aanschrijvingen van den, Mi
nister van Arbeid wordl besloten met
ingang van 1 'Jan. 192S weder toe te tre
den Lot dc regeling vervat in liet Werk
loosheidsbesluit 1917.
Hierna volgt een langdurige bespreking
omtrent hel correspondentschap der
Openbare Arebidsbemiddcling; de meer
derheid van het College van R. en W.
wil het correspondentschap legen eeue
afzonderlijke bclooning opdragen aan een
ambtenaar ter secretarie, de wethouder
Vercaulercn wil liet correspondenlschap
op de secretarie brengen en hel onder d©
gemeenteadministratie rangschikken, dus
zondei extra belooning.
Besloten wordt ten slolle hel corres
pondentschap ter secretarie te vestigen
aan B. en W over te laten, wie met de
werkzaamheden ware te belasten en
voorts na afloop van het jaar te beoor-
doelen welke belooning billijk wordt ge
acht.
Ten aanzien van hel inkooplarief van
de N. V., P. Z E M. Wordt besloten te
berichten, dat het eontractuecle tarief
verkozen wordt boven het speciale voor
1927 aangeboden tarief; het eerste is voor
de gemeente aanmerkelijk voordeeliger
(gebleken. De heer Teulings vraagt ten
deze. of het mogelijk is speciaal met het
oog op de fabrikanten te Nieuw Namen,
toe te staan dat ook des winters na vier
uren, d.d. gedurende den spertijd, clcc-
tricileit voor kracht af te nemen, daar
men er anders toe zal overgaan een
eigen electrische installatie le plaatsen,
hetgeen voor het G. E B. een aanmerke
lijk verlies van slroomvcrkoop zou bc-
teekenen. Dc voorzitter wijst er op, dat
dit wegens de hooge kosten van den
electrischen stroom in den spertijd niet
jnogelijk is tengevolge van hel contract
met de P. Z. E M. De vborzitter /zal
evenwel informeeren of niet op een of
andere wijze aan dezen onhoudbaren
maatregel is le ontkomen.
Ven de R. K. Vereeniging van Vlassers
te St. Janssteen is een verzoek ingeko
men om vermindering van meterhuur
voor de vlassers van Kapellcbrug al
daar door de meterhuur voor oene
krachlinslallatie evenals te St ^Janssteen
te bepalen op t' 1. Op dit \erxock wordt
afwijzend beschikt, aangezien bij onder
zoek gebleken is, dat dc vlassers van
Kapellebrug aldaar bij inachtneming van
andere tarieven (meterhuur voor licht
en stroomprijs voor licht) zeker in niet
ongunstiger positie verkeeren dan de
vlassers le St Jausstecn
De heer van den Branden uil ten deze
nog een klacht over hel verminderen van
hel licht bij het ontsteken der straat
verlichting of bij een filmvertooning, als
van electrisch licht wordl gebruik ge
maakt, waarop spr. van antwoord wordt
gediend door dpn directeur van het G.
E. B.
Ten aanzien van het vcrleenen van
een toeslag in de zeepassagekosten aar.'
emigranten naar Canada wordt in begin
sel besloten medewerking te vcrleenen
met voorbehoud echter van hel recht elk
geval afzondcrlij le bcoordeelen
Bij de rondvraag deelt de Voorzitter
mede. dat de opbrengst der belastingen
op staanplaatsen en vermakelijkheden in
1927 netto bedraagt f 3S5, op voorstel van
B en W wordt afgezien van het plan
om de heffingen in te trekken; eene
soepele locpassing wordt verzocht en
'toegezegd De heer van den Branden
verzoekt te bevorderen, dal dc vuilnis
bij liet ruimen der slooten in liet dorp.
die nu soms zeer lang blijft liggen, steeds
zoodra mogelijk wordt opgeruimd.
Op verzoek van den lieer Hageinan
zal de voorzitter onderzoeken, of het
kadegeld voor hoornen hier inderdaad
veel hooger is dan te Paal. Spr. bei eelt
nog aan een onderzoek naar de belast
bare inkomsten van verschillende inge
zetenen. daar hjj klachten heeft gehoord
over onbillijke belastingaanslagen dc
voorzitter zal een en ander onderzoeken.
Hierna gaal de raad over in geheime
zitting. i
o
Uit Zee u wsch-Vlaanderen W.D
Vrijdagavond traden te Aarden
burg voor het Nutsdepartement op de
lieer Jolian Schmidt efi mevr Tula
Schmidt—di Vesta met een zeer geva
rieerd programma. Bijzonder in den
smaak viel „Bekentenisseneen humo
reske van Conan Doyle, welk stuk voort-
ourend de lachspieren in beweging hield.
Ook „De vreemde gast" zoowel als „Een
pijnlijk probleem", dit laatste van Mo-
rie Metz Koning, vond veel bijval. Ten
slotte verdient van de, door mevr. Tula
Schmidt ten gehoore gebrachte voor
drachten „De pet" een bijzondere ver
melding.
In prijzen van 5 t/m 25 cent
Ungez 'led i
geschonken Ier tegemoetkoming in de
plaatsing van nieuwe ramen in overeen
stemming met de V(.othische bouworde.
Binnenkort val ook een bazar worden
gehouden voor hétzelfdc doel.
Het aantal vacaturen in de Ned,
Herv. Kerk bedroeg op 1 Jan j.l. 319
(vorig jaar 2S0); in Zeeland 25.
G e r e fKerk.
Beroepen te Meüskerke, M. Vreugden-
hil, cand. te Rotterdam.
G e re f. Gem.
Bedankt voor liet beroep naar Goes
door Ds. A. de Blois le Dirksland
LOOP DER BEVOLKING.
De bevolking van Clinge lelde op
1 Jan. 1927 1928 m. en 1829 vr„ totaal
3757. Gevestigd 89 m. en 86 vr„ gebo
ren 47 m. en 49 vr. Vertrokken 105 m.
m. en 10S vr. Overleden 25 111. en 20 vr.
Het aantal inwoners was op 1 Jan 1928
1934 m. eii 1S36 vr., samen 3770 inw.
Op 1 Jan. '27 bestond de bevolking
van Cadzand uit 986 zielen, n.l. 503
jn. en 483 vr. Zij vermeerderde door
geboorte mei 11 m. en 7 vr. en door
vestiging met 33 m. en 29 vr Door
overlijden verminderde zij uiet 4 m. en 4
vr. en door vertrek met 15 m. en 34 vr
zoodaL de totale vermindering 5 m. en
2 vr. beliep en de bevolking derhalve op
1 Januari 192S 979 personen telde 498
m. en 481 vr.
De gemeente Sluis telde op 31 Dec.
1926 1872 m. en 1242 vr., totaal 3111
zielen. Zij vermeerderde door vestiging
met 219 m en 55 vr., totaal 274, door
geboorten met 32 m. en 21 vr., samen
56. Zij verminderde door vertrek met
201 ui en 78 vr., samen 279 en door
overlijden met 19 m. en 19 vr., samen
3S. Dc bevolking bestond op 31 Dec.
1927 uit 1903 m. en 1224 vr.,1 samen
3127 zielen.
KERKNIEUWS.
De ambachtsheer van Kruiningen
heeft aan de kerkvoorgdij der Ned
Herv. Kerk te Kruiningen f 1000
ONDERWIJS.
Geslaagd voor het Mercuriusdiploma
Engelsche Handelscorrespondentie mej.
L. II. A. dc Bruijne vroeger alhier
woonachtig.
Geslaagd te Ylissingen voor het
examen stenografie en niacliincsehrij-
ven der Vereeniging van leeraren in
Steno-Groole de dames \V Bosman en
J. van der Made, heide a 1 h i e r
Vrijdag is le Wisse ke rke door
den gemeenteraad benoemd lot on
derwijzeres aan de O.L. school in de
dorpskom mej. M J. Louworse, die te
gen 1 Januari j. 1 als overtollige
leerkracht ontslagen was aan de O. L.
sclioo l teGeersdij k
Sülzermotoren.
Woensdagavond hield de heer V. Mat-
zinger uit Vlissingen, een voordracht
voor de vereeniging van leerling-machi
nisten N. S. O., in een der lokalen der
ambachtsschool alhier over bovenge
noemd onderwerp.
Als vervolg op zijn lezing van het vo
rig jaar, behandelde spreker de Sülzer
motoren.
Hieraan liet hij een kort overzicht van
den motor voorafgaan. Het geboortejaar
van den gasmotor is I860 Lenoir
bouwde toen zijn dubbelwerkende twee-
tactmotor, met ontsteking door een vlam.
Als brandstof gebruikte hij gas uit steen
kool. De eerste benzinemotor dateert
van 1883 en is gebouwd door Daimler.
Voor zeeschepen is het gebruik van
benzine", afgezien van den hoogen prijs,
zeer gevaarlijk, omdat de lucht, gemengd
met 4 pet benzine, reeds zeer «explosief
is. Men deed daarom proeven met ruwe
olie.
In 1893 stelde Rudolf Diesel voor,
lucht adiabaliscli le comprimeeren tot
800~ C. en daarin kolenpocder te leiden.
Deze proef mislukt, maar door een an
dere keuze van brandstof, n.l. gasolie en
wijzigingen van het principe van zijn
motor, bleek zijn uitvinding na verloop
van tijd geschikt voor zeeschepen.
Voor een regelmatigen schroefgang is
het gewenscht dat de krukas regelmatig
draait. Men plaatst daarom een serie
cylinders naast elkander, die achtereen
volgens in ontsteking worden gebracht,
waardoor de regelmatige gang van de
schroef gewaarborgd wordt
Het vraagstuk om de Dieselmachine
direct omkeerbaar te maken, is niet da
delijk opgelost. Aan boord van onder
zeebooten behielp men zich door te ma
noeuvreeren met den electromotor, ge
voed door accumulatoren. In dit geval
werd de hoofdas door een wrijvingskop
peling automatisch uitgeschakeld en ver
richtte alleen het achterste deel van de
asleiding de omgekeerde beweging.
1 Een andere manier om de omkeerbe-
weging tot stand te brengen, heeft men
getracht te bereiken, door de schroef
bladen verstelbaar aan te brengen, zoo
dat men deze zoowel links als rechts
plaatsen kan, waardoor het schip voor
of achteruit gaat bij dezelfde aswente
ling. Door de bladen in middenstand te
plaatsen, stopt het schip, terwijl de as
doordraait. Deze constructie is alleen
geschikt voor schepen met gering ver
mogen.
Daarna ontstond de omkeerkoppeling,
waarbij de bewegingsrichting van de
schroef werd omgekeerd door een tand
wielbeweging, waarbij een tusschenWiel
wordt ingeschakeld. Bij vooruitdraaien
wordt de schroef door een wrijvingskop
peling medegenomen. (Ook deze inrich
ting wordt heden gebruikt voor motoren
van gering vermogen) (binnenvaartui
gen).
Vervolgens liet spreker de constructie
