5SS
FUROL
No. 276.
Woensdag 23 November 1627
170' Jaargang
gUJ (Hl nummer behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag
's Middags binnenlandsche zaken met
diverse kleine en groote wenschen.
Avonds. Arbeid, Nijverheid en Handel
Door den heer v. d, Ileido werd
de partieele herziening der krankzinni
genwet bepeit, waarbij bij herinnerde- aan
het bekende „geval, dat zich nooit meer
(herhalen mag"; dat volgens ds. v. d.
Heide meer is gebeurd. Een betere re
geling der observatie acht hij' noodzake
lijk.
By de afdeeling Armwezen werd voor
al het woord gevoerd door s. d. afgevaar
digden. Maar bepaald over het artikel dej-
werkverschaffing en steun verleen ing aan
crrisiswerkloozen, waarvoor de regeering
33/a millioen heeft uitgetrokken. De
heer S t e n hu i s heeft toen weer aan
gedrongen op een meer uitge,breid plan,
van werkverruiming doch Minister Kan
wees op de ondoenlijkheid.
De loonen, aldus de heer Stenhu
hij do werkverruiming zijn onvoldoende.
De regeering wijst op het peil der loonen
van de landarbeiders, maar laat de re
geering toch het pachtvraagstuk aanpak
ken en zorgen, dat de landarbeiders be
hoorlijke loonen kunnen bedingen. Wat
de regecring lot nu toe deed is negatief.
De arbeiders, die willen, maar niet kun
nen werken hebben meer recht op on
derhoud dan de bezitters, die niets uit
voeren.
Hq achtte 't ook absoluuut noodzake
lijk, dat de werken, die hier uitgevoerd
kunnen worden, ook niet naar het bui
tenland gaan..
In denzelfden geest sprak ook de lieer
Hiemstra.
JDe heer v. Voorst tot Voorst
juiebtte 't toe, dat de post voor werk
verschaffing met 250..000 gulden ver
minderd is. Het ontwateren van goe
den grond achtte hij de beste werkver
schaffing.
De heer L. de Visser gaf de schuld
der werkloosheid- aan dë grondslagen der
maatschappijHij meende dat het be
drag enorm verhoogd moest worden.
Maar van den c. h- heer Bak kei
kreeg minister Kan een pluimpje, voor al
wat hij gedaan heeft in het belang der
werkverschaffing.
De heer IJ z e r m a n vesligl de aan
dacht op een werkverruiming van be
scheiden omvang n.ï. op het gebied der
bouwbeeldhouwkunst. Deze komt voor
namelijk bij Rijksgebouwen in toepassing
Minister Kan zou een brief aan zich
zelf schrijven (hij is n lf. ook minister van
onderwijs ad int.) hierover!
Met den heer Stenhuis heeft spr. ver
leden jaar van gedachten gewisseld over
de werkverschaffing.. Hij kan dus vol
staan met daarnaar te verwijzen. Met
loonsverhooging 111 de werkverschaffing
moet men zeer voorzichtig zijn. Spr..
heeft arbeiders in het vrije bedrijf ge
sproken, die zoo gaarne terug wilden naar
de werkverschaffing!
In de avondzilting werd fle begroolintg
van Arbeid behandeld.
De heer Veraart klaagde er daarbij
over, dat niets gedaan wordt voor uit
breiding der Arbeidswet tot de Velen,
die buiten fabrieken en werkplaatsen
werkzaam zijn, b.v. chauffeurs en koet
siers.
De minister heeft zich er op beroepen,
dat dan de arbeidsinspectie zou moeien
worden uitgebreid en op de rhooilijke
controle. Dit standpunt acht spr. een
toetssteen voor het beleid van den mi
nister. Voor breede groepen der landar
beiders blijven maatregelen ter hunner
bescherming achterwege Een wettelijke
regeling betreffende' minimum loonen in
de huisindustrie moet wachten tot na de
Internationale Arbeidsconferenlie van
1928; op deze wijze zou Genève een kap
stok worden.
Bovendien is de kwestie der huisin
dustrie er niet alleen een van regeling
der minimumloonen. Een en ander toont
welken socialen kijk de minister lifee.Pt.
Ook de heer Sten huis was heel
slecht te spreken dat niets wordt gedaan
voor iStbouw van het collectief arbeids
contract, wettelijke regeling der werk
loosheidsverzekering. Bovendien zijn er
nog schrikkelijke lange arbeidstijden Voor
sommige arbeidersgroepen. Algjemeene
invoering van den 8 urendag is nog ver
verwijderd.
Ook het oordeel van den partijgenoot
van prof. Veraart, de heer Kuip er was
niet fe gunstig voor den minister, die
hem rondweg niet in staat noemde het
departement te beheeren, zoo als dat be
hoort. Iets zachter was de- a.-r. heer
S me enk. Deze wenschte dat de mi
nister vooral diligent bleef in zake de' be
perking van den arbeidlslijd der trans
portarbeiders, terwijl de a.-r. afgevaar
digde voorts nog noemde de ziektever
zekering, de huisindustrie, de wettelijke
regeling van de werkloosheidsverzeke
ring en de verbindendverklaring der C.
A.O., waarvoor naar spr. meende, een
meerderheid in de Kamer aanwezig is.
Gaarne zal spr. met den minister samen
werken om zooveel mogelijk voor de ver
kiezingen van 1929 lot sJand te bren
gen, doch de minister moet dan ook door
zetten.
Evenzoo vond de heer Ba kker (c.h.)
de criliek niet billijk, 't Ontbrak den mi
nister niet aan werklust, werkkracht; &ft
ook de heer Ivo r ten liorst vond de
criliek overdreven van, de hceren Veraetrt
en Stenhuis. Er is veel in voorbereiding
aldus dat lid, en de economische om
standigheden zijn moeilijk. Doch hij laakte
't dat de minister geen stappen wilde
doen ten gunste der verbindend verkla
ring van de 0. A. O.,, waarover de mi
nister vooral werd gecritiseerd do oir den
heer v. d. WaCrden. Een sterke meer
derheid was daarvoor, volgens deze af
gevaardigde, aanwezig^. Alleen de minis
ter staal die verbindend, verklaring (in
den weg.
Ten slotte waarschuwde de commu
nistische heer L. de Visser met klem
tegqn de illusie, dat door een minister-
wisseling betere sociale wetgeving te
wachten is. Deze. politiek van sociaal-
illusionisme is in strijd met de socialisti
sche theorie en practijkzelfs al zou
do heer Stenhuis als minister van Ar
beid optreden, dan zou deze weinig meer
tot stand brengen dan de huidige mi
nister.
BINNENLAND.
NOODWONINGEN IN IIET LAND VAN
MAAS EN WAAL.
Op de vragen van het Twee-dp Kamer
lid den heer Keielaar betreffend® het
nemen van maatregelen voor den bouw
van vijftig woningen inliet land van Maas
en Waal, heeft de Minister van Arbeid,
H. en N. geantwoord, d(at daar geen nood
woningen zijn welke geenszins aan re
delijke eischen voljdjoen. Voorts kan niet
gesproken worden van slachtoffers van
den watersnood),. Ged. Stalen van Gelder
land hebben d;an ook bij brieff >van 5
Maart 1927 een voorstel gedaan om voor
de desbetreffende gevallen voorzienin
gen te treffen krachtens de Woningwet. De
minister heeft 28 April 1927 aan, Ged. Sla-
ten geantwoord, dat de Regecring in be
ginsel bereid is tot het toekennen A'an
voorschotten en bijdragen, mits dp ge
meenten in het jaarlijksch tekort 50 pel.
bijdragen. Een nadpr schrijven van Ged.
Staten is 13 November j.l. ingekomen.
Wat het nemen van nadere maatregelen
•oor woningbouw betreft, beantwoor
ding der daarop betrekking hebbende
vraag is thans niet mogelijk.
-en, g&ne&st. I
(Ingez. Med.)
dit Stad an Provlncls.
Dit Middelburg.
Morgen gaat de ontheffing in op
de verordening der winkelsluiting, lot en
met 5 December, met het oog' op het St.
Nicolaasfeest.
Nu wij den winter ingaan, en de da
ken onzer stad vandaag bestrooid zijn
met een feine stofsneeuw, blijkt 'l ons
dienstig er nog cpns aan te herinneren,
wat bij vriezend weer, sneeuw of ijs
verboden is, en wat men verplicht is
te doen:
Het is verboden bij vriezend) weer aan
de straatzijde eene stoep of een huis te
schuren of glazen Le wassëhen.
Het is verboden sneeuw of ijs, voor
een gebouw of erf liggende, op dp straat
bijeen te vegen of op te lioopen. Dit' ver
bod is niet toepasselijk op sneeuw op
eene sloep liggende, mits pver de straat
gelijk verspreid wordende,, alsmede wan
neer de wegruiming op bevel djer politie
moet geschieden.
Bij gladheid tengevolge van ijzel of
sneeuw moet de bewoner of gebruiker
van de benedenverdieping en bij gebre
ke van dezen de eigenaar of bchcclrdcr
van het gebouw of erft onmiddlelijk langs
de geheele lengte van het perceel, ter
volle breedte van minstens één meter
van de grens van liet perceel te rekë-
tweemaal 's daags, des morgens
vóór half negen en dies namiddags lus1-
schen 4 en 5 uren genoegzaam asch of
zand strooien of djoen strooien.
Hij is eveneens verplicht de sneeuw
of het ijs van het klinkerpad llangs de
gchce'e lengte van het perceel op te
ruimen of te doen opruimen, nadgt het
bevel daartoe door den Burgemeester zal
zijn bekend gemaakt door aankondiging
in de nieuwsbladen, die door den ;raad
zijn aangewezen lot opname der gpmeen-
leaankondiging, «(por aanplakking en door
den gemeenteomroeper en binnen den
tijd daarbij bepaald.
Zonder eene dezer bekendmaking is
bedoelde opruiming verboden
Uii Vlissingen.
Hedennacht zijn te Vlissingen
aan wal gebracht 16 schipbreukelingen
van het gezonken Ncdcrlandsche tank
schip „Georgia", welk schip bij Schotland
op een bank geloopen is en doormidden
gebroken is. De 16 opvarenden werden
gered door het Ned. s.s. „Trent", welk
schip de schipbreukelingen hedennacht
op dc reede heeft overgegeven aan de
motorboot van het Ned. Loodswezen.
Na dat éen verhoor was afgenomen door
den comm. van politie, fungeerend wa
terschout, zijn ze hedenmorgen naar hun
respectievelijke woonplaatsen in ons
land vertrokken.
Volgens nader bericht zijn de 15 an
dere opvarenden die zich nog op de „Ge
orgia" bevonden, eveneens gered gewor
den en in Engeland aan land gebracht.
De minister van financiën maakt be
kend, dpt ten behoeve van 's Rijks
schatkist is ontvangen bij den ontvan
ger der ^irecte belastingen en accijn
zen te Vlissingen per postwissel
door N. N., lijdielijk te Middelburg, f 68
aan gewctensgeld.
Uit Walcheren
Maandag hield de gemeenteraad
van Seroo skerke een openbar*© ver
gadering. Afwezig weth. A. Goedbloed
wegens ongesteldheid.
De voorzitter sprak den wensch uit.
dat weth. Goedbloed spoedig moge her
stellen van zijn ongeval.
Dc commissie tot wering van school
verzuim werd samengesteld uit de vol
gende heeren G. v. cl. Krekje, J. de
Wolf, P. II. Broerse, L. Melsc, W. Jobsc,
II. Louwcrse en P. Willéboordse.
Een verzoek was- ingekomen van de
landarbeidersvereeniging „Wederzijdsch
Belang", om ingevolge de Landarbeii-
derswet een voorschot groot f2380 15,
te verkrijgen uit de gemeentekas wegens
aankoop van een perceel bouwland, sec
tie E, groot 65 A. 35 cqA'.
Bij de algemeene beraadslaging werd
er op gewezen, dat er in dit jaar in deze
gemeente prijzen voor land zijn besleed
an f650 f1000.- en f 1300.— per
gemet; dal er door B. en W. publieke
verpachting is gehouden, waarbij door de
teden der Vereeniging „Wederz. Belang"
niet is ingeschreven.
Ditmaal werd besloten, dal gelden zul
len toegestaan worden, doch dat boven
genoemde feiten "Ier kennisneming aan
het bestiuur van „Wederzijdsch Belang"
zullen worden gestuurd.
De voorzitter deelde mede, dat de wij
ziging van den ligger der wegen en voet
paden nu veertien dagen ter visie heeft
gelegen, en hoewel er verschillende af
doeningen hebben plaats gehad, geen en
kel bezwaarschrift is ingekomen. Er
werd besloten dc goedkeuring van Ged.
Staten te vragen.
Bij de rondvraag wijst de heer W.
Jobse op den slechten toestand van den
weg naar de brandplaats. De voorzitter
zegt verbetering toe.
De voorzitter betuigt den heer W. Job
sc dank voor zijn bemiddeling voor den
aankoop van het perceel bouwgrond.
Uit Zuid-Beveland.
Gistel* was het feest te Wi i 1 h e 11-
inadorp
De veldwachter L. Wisse was 25
jaar alszoodanig in oeze gemeente werk
zaam. En was te Kaltendijke een comité
gevormd om hem te huldigen en 1e Wit-
helminadorp bteer men niet achter.
Des morgens werd hem door den
Burgemeester namens dc gemeente dank
gebracht voor wat hij als veldwachter
gepresteerd had en werd hem in tegen
woordigheid dor ibeide wethouders cn van
raadsleden een gouden horloge met in
scriptie overhandigd.
Toen kwam de heer I. ,L F l'eleus
met commissieleden namens de ingeze
tenen van Kattendijke hem een gouden
horlogeketting met oen tafel en kleed
aanbieden', onder hartelijke woorden in
dichtmaat.
De heer G van der Vliet met com"
missieledcn sprak namens de ingezetenen
van Wilhelminadorp den veldwachter
woorden van lof toe en kreeg hij twee
armstoelen met 4 bijpassende) stoelen
Zijne collega's, die talrijk vertegen"
woordigd waren overreikten hem onder
vele redevoeringen, waaruit "bleek den
prettigen omgang met hem', 'n prachtklok
aan,
Vete andere geschenken werden hem
dien dag overhandigd cn werd hem door
het muziekgezelschap „Oefening en Uit
spanning" te Kaltendijke directeur dc
heer Goverts te Goes eene oyati©
bracht eveneens onder aanbieden van
een cadeau.
Tol laat in den avond was het op het
dorp een prettige stemming en was deze
dag voor den heer Wisse een onvergete
lijke gemaakt.
In de voltallige vergadering
den raa<l te W o 1 p h a a r t s diij k op
Maandag j.l. werd) op zijn verzoek aan
M. Nijsse eervol ontslag verleend -als on
derwijzer aan de O. L School Ooslkerke
Tot gemeentegeneesheer werd be
noemd no. 1 der voordracht, de heer G.
J. W. Meynen met 5 stemmen, legen
stemmen op den heer A. Gcill, no. 2 dier
voordracht
Bij de rondvraag merkt de heer va
Stricn op, dat dp toestand, in betrekking
tot het salaris van den gemeentegenees
heer is verandeindj nu gebleken is, dat
dr. Geill zich ook in deze gemeente heeft
gevestigd. Spr. zou er voor voelen het
salaris van den gemeenlegeneesüeer té
verhoogen zoolang er in de/c gemeen
te 2 dokters gevestigd) zijn. Ook vroeger
is tijdelijke verliooging van het salaris
al eens voorgekomen. De voorzitter licht
dit geval nader toe, waaruit blijkt, 'dat
deze verhooging een geheel andpr doel
had.
De heer Noleboom meëkt op, dat er
vroeger minder djokters waren en men
dus noodwendig tot het jgeven vara hooger
salaris moest overgaan. Nu dit miet' 'meer
zoo is dient voor de bepaling van het
bedrag rekening gehouden te worden
met de door de gemeente gevraagd©
werkzaamheden. En hel is spr. geble
ken, dat die thans voldoende betaald
worden. Indjen liet salaris niet voldoen
de is, had| de verhooging de vorige vei
gadering moeten geschiedpu. Thans le
verhoogen en om die redpn vin<T|t spr. een
fout. Het komt spr. bovendien voor, <lat,
nu de toestand) in de gemeente beter is
dan hij vroeger was, toen dg. genccshee.
ren veel wan-belal.ingen haddpn. De po
sitie van geneesheer in deze gemeente
is, een van de beste.
De voorzitter oppert de vraag of diet
wel billijk is tegenover anderen, d|ie
misschien zouden gesolliciteerd hebben,
indien zij geweten hadden, dat verhoo
ging in uitzicht was. Het was bjj de op
roeping reeds bekend), slat dr. Gcill zich
zou vestigen.
De heer Goetlieer (weth.) zou de be
handeling van dieze zaak willen aanhou
den lot d|e volgende vergadering, het
idee komt zoo onverwacht en er is dpn
gelegenheid voor de lcdpn een onder
zoek in te stellen.
De lieer Noleboom is daar sterk te
gen, omdat dp volgendp vergadering om
trent de schadje, <l,ie de benoemde 'Van
den tweeden diokler ondervindt toch nog
niet bekend is en we nu wel weten m
hoever *0e werkzaamhedendie de ge
meente vraagt voldoende wordjen be
taald.
De heer Lindenbergh is het volkomen
eens mei den heer Noteboom, te meer
waar de heer Meynen aan spr. heeft
verklaard te weten van de aanstaande
concurrentie, en zïch daarvan wel re
kenschap heeft gegeven
De heer Valkier vindt het ook gewaagd
nu reeds ongevraagd) het salaris Voor
dit dlpel te verhoogen
Dc heer van Strien verklaart, gehoord
de overige leden geen voorstel' te zul
len doen, terwijl ook idje heer' Goet
lieer zijn voorstel intrekt om de volgen
de vergadprimg op dj© zaak terug te ko
men.
Ten slotte vraagt dfe Iiper Overbeek©
of de gemieente ook zeggenschap he©ft
in het houden dier spreekuren, en of er
een instructie bestaal, in verband met
afwezigheid van den gemeentegenees
heer. v
Spr. verklaar! zich mei de daarom
trent gegeven inlichtingen tevreden.
'O 1
Uit Schouwen en Duivelend,
Door het motor-mosselvaarluig Bru.
19 is gistermiddag in do tramhavcn fte
Zijpe binnengesleept hot aakschip ..De
Hoop", van St Phiiipsland geladen mei
suikerbieten liet schip verkeerde in
zinkenden toestand.
STI KKEN VOOR DE PROV. STATEN,
Verbetering
Pr o v. wegen en werken
Ged Staten stellen Prov. Staten voor
ten behoeve van het verbeteringswerk
aan den steigerdnm te Kamperland be
schikbaar te stellen de spm van f26.000.
an den aanleg van een diucdalf bij
den steiger le Kortgeue eene som van
f 1200.
van hel beslralingswerk aan den Prov.
weg Neuzen—Axel eene som van f 15 000;
van do voltooiing van dp vernieuwing
en verbreeding van die kunstbaan Van den
Prov. weg Builenlusl—Groede eene som
f 20.500, met machtiging op Ged. Sta
ten, om lot aankoop dor gronden \over
te gaan;
an werken lot verbetering van den
steiger te Iloedckenskcrke ©ene som
van f 20 000,
van de aanduiding van de indeeling
der wegen in klassen, de gesloten-verkla
ring der wegen en de cventueele sluiting
der Prov wegen bij opdpoi. ©en en ander
op grond van het Molor- en Rijwielregle
ment, beschikbaar te sfellcn een som
van f 25 000
Wij koinen hier morgen nader op
terug.
KERKNIEUWS.
Een aantal leden van e'fc Gerof Kerk
alhier hebben zich naar de „Rolterdj."
meldt als tijdelijk inwonende leden aan
gesloten bij de G|eref. Kerk in Herstek!
Verband te Rotterdam Binnenkort zul
len vanwege deze kerk alhier godsdienst
oefeningen worden gehoudjen
Door wijlen mevr Noordijke—Breas
is aan de Geref Kerk te Oolij ras-
plaat gelegateerd dp som van f 2500,
vrij vpn successierechten.
Ds. J. Hetcbrij van Sleenwijk, die
het beroep aannam naar de Vrije Evang.
Gem. te 11 i 11 a n d-B a t h, hoopt Zondag
4 Dec. a.s. zich aan deze gemeente te
verbinden. (de Z
Lutb°Kcrk
Bedankt voor het beroep naar Midf
delburg—Vlissingen door ds P. Boender-
maker te Hilversum
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Het Chincesche Land
huis Vereenigd Tooneel.
Schouwburg.
„Het stuk behandelt de onoverbrug
bare kloof tusschen twee rassen, het
Europeesche en het Chineesclie ras". Al
dus dc eerste zin in de toelichting van
het programma. Die moeilijkheden ineen
huwelijk tusschen Oosterling cn "Wes
terling zijn ons welbekend in de litte
ratuur, die ons met vele voorbeelden
gewezen heeft op droeve en blijkbaar
onvermijdelijke conflicten daaruit voort
vloeiende. En die verbalen, zij mochten
/dan verdicht zijn, bevatten toch alle min
of meer een zedenbeeld uit Japan of
China.
In Marion Osmond en James Corbet's
spel „Hel Chineesche Landhuis" is dat
onflicl geen zedenbceklj meer te noe
men. Daarvoor is het gegeven te on-
werkelijk-romanlisch uitgewerkt. Hier
wordt de ver-Europeeschte Chinees der
mate opgezweept èn door tie beleediging
van zijn eer, èn door jalousie, dat hij alle
oogenschijnlijke vriendelijkheid vergeet,
openhartig wordt in de geraffineerde
moreele marteling, die hij zijn Engclsche
vrouw doet ondergaan, om achter haar
liaison te komen met haar rasgenoot, la
ter in het even verfijnd duel m)et zijn En-
gelschen rivaal om zijn schoonzuster.
In het rijk, waar geleefd wordt van
intrigues, spionage en verraad, waar men
de kunst voortreffelijk verstaat van het
mengen en hot toedienen in tallooze va
riëteiten van vergift, schijnt de over
winning aan de zijde van den Ooster
ling; maar het lot van hel gafllooze glas
champagne beslist ten gunste van den
Europeescliem medeminnaar.
Al wordt dan herhaaldelijk gesproken
van ónze eer, ónze wpt, en <nl mag die
tot dergelijke consequenties kunnen lei
den; dit is - en wij hooildpn t van meer
dan een bevoegde zijd© bevestigen
toch niet de typeering van dp ..onoverbrug
bare kloof" bovengenoemd. Eerder heeft
de fantaisie dier beide schrijvers hen ge
roerd in een drama van lugubere Oos-
tersche romantiek. Maar dan ook met al
den navrant griezeligen sfeer erbij pas
send. En die was er van bet eerste
tafereel af, met de naargeestige
geluiden eener Ohineeschc omgeving;
111 de slraits settlements; die was er
door bet decor, en die was er vooral door
liet geweldige spel van v. Dalsum, den
Chineeschcn edelman. Welk adjectief zou
juist zijn voor deze grootsche creatie,
die voor dc toeschouwers (con geheel
bczcllc zaal) haast word suggestie! Su
bliem cn nog eens subliem! Iels anders
alt er niet van te schrijven.
En hoe goed daartegenover stond die
Westerling, de Fngelschman Harold Mar
ques; machteloos, ondanks de zelfver-
trouwende krach l van den Bril ira de. ko
loniën.
Ja, toen, toen die Europeaan liet schro
melijk af moest leggen tegen het tenslotte
berustende flegma van den Chinees, diens
zelfbewustheid verwerd tot triest-angstijg
zich zelf vergeten .toen "n de laatste
acte - xverd die nimmer te slopen
scheidsmuur tusschen beide rassen wel
heel sterk belicht
Ook Henri Eerens een woord van lof
zijn Richard Marquess.
Minnie ten IIovo als de Engclsche
jonge vrouw van den Chinees had zeer,
zeker uitstekende oogenblikken, en ia
het tweede bedrijf vooral in dc climax
van den dwang, die tot haar bekentenis