Donderdag 3 November 1939
Mo. 239
MIDDEL
170' Jaargang
EENZIJDIGHEID.
Op het Dinsdag te Amsterdam gehou
den congres van (h'et N.V.V. over "het
Werkloosheidsvraagstuk is op wel zeer
treffende wijze nog eens naar voren ge
komen de trouwens al lang geopenbaarde
eenzijdigheid waarmee sommige leiders
alleen aan het arbeidersbelang denken,
en al de rest aan him Laars lappen.
Het vond zijn toppunt in de slotwoor
den van den voorzitter, den heer R. Sten-
huis, volgens het verslag in de N.R.Crt.
„Het grootste belang van een land is, dat
de arbeiders een behoorlijk levenspeil
hebben. Andere belangen zijn daar aan
ondergeschikt."'
Dat iedere industrieel dagelijks efVaart
zonder kapitaal evenmin iets te 'kunnen
doen als zonder arbeiders ,telt voor hem
niet mee. Dat de dfiéraan verbonden be
langen, behalve belangen van do zon
dige kapitalisten, ook nog belangen
van de productie zijn, dus ook van
allen die door zoo'n onderneming be
staan, blijft buiten zijn gedachten.
Maar er was nog meer.
Eén der inleiders ,de heer v. d. Walle
had o.a. betoogd dat, d,e overheidsor
ganen aan de binnenlandsche productie
den voorkeur moeten geven, ook in ge
vallen waarin ze iets duurder is dan
de buitenlandsche productie. Tot 15 pet.
hooger toe.
Die stelling was sommigen aanwezigen
•te kras. Dat zou h.i. de overheidsbedrij
ven in een nadeelige pos'itie brengen, om
dat dc productie duurder zóu wohden
dan noodig is. Zelfs vreesden enkelen
daarvan een betóadeeling van de arbeids-
bepalingen.
De heer v. d. Walle redeneerde dat
in zijn repliek weg met Se opmerking
dat men niet voor gevaar van de ar
beidsvoorwaarden behoefde te vreezen,
daar het overheidsbedrijf een monopolis
tisch bedrijf is.
M.a.w. de klsnl van dat overheids
bedrijf, het groote publiek' ,kan er toch
niets tegen doen, wanneer de prijzen
wat hoog zijn. Je kunt dus gerust de ex
ploitatie wat duur maken.
Algeméén belang? Wie durft tegemr
Xvooraig daarover nog spreken.
UIT DE PERS.
Hel niet vervolgen
der Robaven.
Onder dit laatste opschrift vraagt het
„Handelsblad" nadere aandacht voor de
justitioneele noot in de rede van ons Ka
merlid Vliegen over den regeeringssteun
aan de Rotterdsmscbe Bankvereeniging
De beer Vliegen heeft ronduit gezegd
Er is in 1924 met een valsche balans
gewerkt en dat is een strafbaar feit
waarom if er geen strafvervolging inge
steld? Omdat „niet is aangetoond, dal
door die publicatie eenig strafbaar feit
zou zijn gepleegd'" heeft de heer De
Geer geantwoord. En de heer Vliegen
heeft hel daarbij gelaten, waarschijnlijk
begrijpend, dat deze minister liem toch
niet nader kon inlichten.
Maar mag het daarbij nu verder ook
blijven? Daar is een lid van de Volksver
tegenwoordiging dat openlijk gezegd
heeft- Er is in 1924 een strafbaar feit ge
pleegd en omdat bet gepljeegd werd door
eenige hooge financiers, blijft het on
gestraft. Kan men daartegenover genoe
gen blijven némen met de schrale ver
klaring van minister De Geer. „hel is
niet aangetoond" enz? Men Vergete toch
niet dat de heer Vliegen zijn beschuldi
ging heeft gestaafd met, zoó voor het oog
althans, sterke „aanwijzingen" en met
eenige opmerkingen ontleend aan een zoo
gezaghebbend oordeel ials dat van nu
wijlen onzen betreurden collega Keesing.
SWatl zoo zal de meerderheid des volks
zeggen waren die aanwijzingen niet
voldoende' En zij zal, evenals de heer
«Vliegen, de diagnose „klassenjustitie"
stelleu.
Het blad vraagt daarom vau den mi
nister van Justitie eeu weerlegging van
«Vliegends argumentatie en hoopt dat dit
in de Eerste Kamer gevraagd zal wor
den
s
De officier van justi
tie en de stemming te
Aardenburg.
Het Ned. J.ustitieblad behandelt de
vraag of de subsi, officier van Jus Li lie
uit (Middelburg binnen de perken van zijn
bevoegdheid is gebleven toen hij in zijn
hoedanigheid tijdens een stemming in het
stemlokaal verscheen.
Art. 97 Sv. geeft aan 't parket uitge
breide bevoegdheid. Het kan in geval van
heeterdaad op alle plaatsen, tot in wo
ningen toe, een onderzoek instellen. Diit
artikel veronderstelt dat een strafbaar
feit is gepleegd. Het moet min of meer
vastslaan, dat een strafbaar feit is ge
schied, daar toch de wet als voorwaarde
stelt dat dc Officier, Iegelijk een vordéining
lot vooronderzoek doet. Het spreekt van
zelf dat zulks ia dasu niet hel geval kon
zijn, daar de stemming nauwelijks een
aanvang had genomen.
Een ander artikel dal den Officier for
meel volgens het wetboek van strafvor
dering de bevoegdheid gaf pm q qin het
stemlokaal te verschijnen, is art. 130 Sv.
De Officier is volgens dit artikel bevoegd
om tc allen tijde, teneinde eenigen plaat
selijken toestand of eenig voorwerp ie
schouwen, met de door hem aangewezen
personen elke plaats te betreden, met uit
zondering van een woning waarvan de
toegang door den bewoner wordt ge
weigerd.
De Officier kan dus een „schouw"
houden ten dienste van een aanhangig
onderzoek. De doelmatigheid daarvan
blijft vanzelfsprekend aan zijn oordeel
voorbehouden. Indien dus de S.-Officier
van .Middelburg het noodig heeft geoor
deeld om naar aanleiding van het bij hem
aanhangige onderzoek naar beweerlijk
vroeger plaats gehad hebbende onregel
matigheden bij de eerste stemming de
feitelijke gesteltenis van het stemlokaal
met eigen oogen te aanschouwen, dan is
hiertegen niets in te brengen. Ilêl stem
lokaal is een openbare plaats, niet een
woning In het laatste geval toch zou de
Officier slechts kunneu binnentreden in
geval van dringende noodzakelijkheid
(151 Sv.) Ten deze is evenmin artikel
123 Sv. toepasselijk te achten, dat hel
betreden van zekere openbare plaatsen,
als de vergaderzaal der Staten-Generaal,
van de stalen eener provincie of van den
raad eener gemeente uitsluit gedurende
de vergadering.
Formeel genomen, alleen bezien vol
gens bet "Wetboek van Sv.. is het optre
den van den vertegenwoordiger van het
O Af., onaanvechtbaar. Alen kan hel van
tactisch oogpunt laken, formeel geno
men had de Officier de bevoegdheid op
te treden als lyj deed.
Materieel rechterlijk bezien ligt de zaak
wel wal anders. Alen krijgt dadelijk de
vrasg Was het öuderzoek nu bepaald
noodig t ij d c n s de stemming' Indien de
Officier meende dat eigen aanschouwing
an de lokaliteit nuttig was, dan had
hij waarschijnlijk evengoed een ander
oogenbiik kunnen kiezen.
Daarnaast vraagt men zich af, of hel
wel .noodig 'was om een "kapitein der ma
rechaussees mede te brengen. Deze zelf
blijft natuurlijk buiten het geding.
't Blad wijst op de bepalingen om de
verkieziug van alle overheidsbemoeiing
vrij te houden, en op de rechten aan den
voorzitter van het stembureau gegeven
ter handhaving der orde in het slemlo-
lokaal. Slechts op zijn vordering mag een
gewapende macht in het stemlokaaL wor
den geplaatst. Die gewapende macht is cr
nu geweest. Stellig tegen den zin
den voorzitter van het stembui-esu. Deze
toch schijnt, ontdaan over hel justitieel
optreden, zijn taai te hebben neerge 1.
en te zijn heengegaan.
Dc voorzitter van het slembureu heeft
volgens voormeld artikel het recht de
burgerlijke en militaire autoriteiten op te
vorderen om de orde te handhaven.
Heeft de voorzitter dit recht, dan volgt
daaruit, dal hij gelijkelijk het recht heeft
de ongevraagde aanwezige autoriteiten
te gelasten het stemlokaal te verlaten.
Een eigenaardig conflict had dus kunnen
onslaan. De voorzitter had toch den Of
ficier van Justitie, en zeker de militaire
autoriteit, tegen zijn wensch in het stem
lokaal vertoevend, kunnen gélaslen zich
daaruit te verwijderen. Wij hadden dan
een conflict gehad, dat voor den onder-
fescliikten opsporingsambtenaar bijzon-
ere moeilijkheid had kunnen hebben.
De kapitein der marechaussee liacC 'toch
te beslissen gehad, wiens beveljen bij
zou involgen. Had hij zich naar het
verlangen van den Officier gericht en
zich niet verwijderd, zoo was wellicht
voor hem een disculpatiegrond gelegen
in artikel 43 Strafrecht.
Zou de Officier zjch echter niet' schul
dig hebben gemaakt aan overtreding van
artikel 139 Sr. indien hij zich biet op de
vordering van den voorzitter van" het
slemlokaal had verwijderd?
Wij gclooven van wel. Hij zou zich
zelfs dubbel te verantwoorden hebben.
Immers zoowel voor eigen daad als voor
hel optreden van den hem ondergeschik
ten ambtenaar in dat laatste geval dus
wegens een „doen plegen'" kan den Of
ficier nu een beroep op art. 12 Sr. baten,
met andere woorden ligt er voor den
Officier een disculpatiegrond in de be
voegdheid van liet wetboek van straf-
voi'dering om ten allen tijde 'n schouw"
tc houden? Ilel binnentreden' van het
stemlokaal en het aldaar vertoeven is
immers „wederrechtelijk" indien dit in
strijd is met de bestemming van hel lo
kaal en de betrekkelijke voorschriften.
De 'jurisprudentie neemt aan, dat on
der uitvoering van een wettelijk voor
schrift waar van art. 12 Sr.. spreekt, te
verstaan is een wettelijke |b e v o e g h e id.
Iemand die doet wst noodig is ter uit
voering eener wettelijke toegekende l>e-
voegdheid, gaat vrij uil.
De bevoegdheid tot schouwen geeft nu
het recht datgene te verrichten wat rede
lijkerwijze noodig is om een schouw met
gevolg te houden. Alles wat mogeljjker-
wijze met een schouw verband kan hou
den, is nog niet geoorloofd. In de .doel
matigheid van het middel ligt de begren
zing
Daarmede is dus uitgesloten, dat de
Officier in het belang der schouw dal-
gene doet, wat niet door het belang der
schouw zelve is aangegeven.
Hij mag dus wel den plaatselijken toe
stand van het stemlokaliteit bezien cn in
oogeuschouw nemen, maar niet door den
schouw op het karakter van vrije stem
ming inbreuk maken. Al slaat het stem
lokaal niet bij de art. 123 Sv. opgenoem
de plaatsen, welke de Officier 'niet be
treden mag, dan in geval van heeterdaad
hel karakter dat de speciale wet aan het
stemlokaal geeft, brengt mede, dal de Of
ficier niet vrij is om dit tijdens de stem
ming te betreden, anders dan in geval
van heeterdaad. Immers het betreden
van het stemlokaal is allieen aan den kie
zers voorbehouden.
Dc Officier kan wel van zijn bevoegd
heid tot schouwing der stemlokaliteit ge
bruik maken, maar niet jndien daarmede
levens inbreuk wordt gemaakt op een bij
de bijzondere wel gegeven recht.
Gelukkig is de zaak indertijd niet al te
scherp gesteld. Hel ongelijk was toch
formeel en zeker materieel aan des Of
ficiers zijde.
Uit Stad an Provincis.
Dit Middelburg.
Gisterenavond had op de bovenzaal
van de Eendracht eene bijeenkomst plaats
van de afdeeling Middelburg van
de Vereeniging tot Bevordering der Be
langen V3n Slechlhoorenden,, waarin de
voorzitter der afdeeling cn levens
lie geheele vereeniging, de heer Herman
Snijders en mevrouw Snijders met hand
geklap werden ontvangen, waarna mevr.
v. Dein so—Brouerius van Ni-
dek den heer Snijders met behulp van
de groepstelefoon, opdat alle slechl
hoorenden hel konden volgen, toesprak
en hem gelukwenschte met />jn feestdag
van Dinsdag. Spr. schetste wal de heer
Snijders voor de slechthoorenden doel
en wees er op, dal hij reeds velen in den
lande uit hun isolement heeft gehaald,
Nameus bestuur eu leden, die reeds
Dinsdag een bloemenhulde hadden doen
thuis bezorgen, bood spr. thans meer
blijvende geschenken aan, namelijk een
vulpenhouder en een litterair boekwerk
naar keuze.
De heer Snijders hield een toe
spraak tot de aanwezige leden en zetle
nog eens duidelijk uileen, hoe mooi
hel werk is der vereeniging en wat er
uog te doen over blijft als arbeidsbemid
deling voor slechthoorenden met
dewerking van het rijk zoo mogelijk, het
stichten van een centrale school voor
slechlhoorenden enz. Spr. bracht allen
hartelijk dank voor de geschenken en
mevr. van Deinse voor de zeer gewaar
deerde woorden.
De avond werd verder in, gezellig sa
menzijn doorgebracht, waarbij enkele
gramiaphonenummers en de door den
heer Gabriêlse ter beschikking gestelde
uitstekende radiomuziek afwisseling
brachten tijdens het gebruik van aange
boden ververschingen, terwijl ten slotte
een sjoelbak-wedstrijd de vroolijkheid ton
der de aanwezigen cr in bracht.
De Staatscourant van 2 Nov. be
vat de mededeeliug dal op 30 November
alhier door den Rijkswaterstaat
zal worden aanbesteed, het maken van
een keersluis met bijkomende werken
te Vlissingen. raming f815.000.
Gisteren lieeft de politie alhier
wederom 31 personen gewaarschuwd ter
zake van overtredingen van de Motor
en Rijwiehvet.
Uit Vlissingen.
Bij beschikking van de Ministers
an A.. H. en N. eu van F.' is ingetrok
ken bij de beschikking van 12 Afei 1924,
gewijzigd bij beschikking van 6 Nov. 1924,
aan de gemeente Vlissingen toegef
:ende bijdrage uit 's-rijkskas. ter tege
moetkoming in het tekort op de exploita
tie van 48 door de Vereeniging „Goed
Wonen", aldaar, gebouwde arbeiderswo
ningen.
Uit Zuid-Beveland.
Gedurende de a s. z.g» Toondagen
te Goes welke gehouden worden van
af 22 tot cn met 29 Nov. a s. zijn de vtol-
gende staanplaatsen gegund voor een lu
napark; zweefcarousseleen luchtscliom-
mel; een kijklenl; ballenwerptent bene-
ens diverse kleinere inrichtingen als i
poffertjes-, gebak-, speelgoed- en nou-
gatkrameu.
(TeHeinkenszand is opgericht
éen Christelijke zangvereeniging „Loof
den Hcere" liet bestuur bestaat uil de
beeren II Lammers, Buteijn, Westerhof
en M de Leeuw. Tot directeur is Lbe-
noèmd de beer J. de Kok te Nicuwdorp
De vereeniging telt thans 22 leden.
Dit Zeeuwse h-V laanderen O. D.
Bij het verrichten van werkzaam
heden op een platform in de Fosfaatfa-
brjek te Sas van Gen!, bad dc werk
man de B. een aankomend luchtspioor-
wagentje niet bemerkt met hel gevolg
dal hij door het wagentje van de verhoo
ging werd geduwd en naar beneden viel.
Nadat de eerste hulp was toegediend,
werd hij per auto huiswaarts vervoerd.
De man werd aan den voet verwond.
Dit Zeeu wsch-Vlaanderen W. D.
De lijnwerker van de post- en telcp
grafie de heer Van Wijghen uit Oost
burg viel door hel breken van een haak
van zijn steunband uit een 10 M hoogen
telefoonpaal te Bre skens
Op advies van den spoedig aanwezig
zijnden geneesheer werd de ongelukkige
naar het SI Antoniusgesticht te Oost
burg vervoerd
De steunband is door de gemeente
politie in beslag genomen.
Bestemd voor uitzending naar Ned.-
Indië, de heer ir. J. E Kools te EJd/4
geb. te Aardenburg, als houtvester
bij het boschwezen
Besmettelijke ziekten
Hot aantal gevallen van besmettelijk'
ziekten over de week van 23 tot "en
met 29 Oct. in de provincie Zeeland be
droeg: Roodvonk; Baarland 1. Vlissingen
3.
4^
Hebt Gij rheumoiiek!
Lijdt Gij aan jicht?
Aarzelt dan niet maar gebruikt
Aspirin-tablcttcn'SojKi
In orlglneele verpakking met den
oranjen band. Masseer dan nog met
Spirosal-oplossingw<So£g&."
het eenige wrljfmlddel, dol
diep In de huid dringt, en Gij
verkrijgt oogenbllkkelijk verzach
ting van al uwe pijnen.
Want Aspirin en Spirosal
Genezen IT geheel eni"
VERKIEZING VAN LEDEN VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL EN FA
BRIEKEN VOOR DE ZEEUHSC'IIE
EILANDEN TE MIDDELBURG.
Bij de Woensdag gehouden verkiezing
«•an leden van de Kamer van Koophan
del en Fabrieken voor de Zeeuwscke
Filanden te Afiddelburg, werden bij en
kele candidaatstelling gekozen
Voor dc afdeeling grootbedrijf de
heeren W. Bosman, Middelburg C Bou-
dewijnse, Aliddelburg, J. C E. Massee,
Kloetiuge; A. C de Vos, Middelburg,
allen aftredend, ,T. M. van Bommel van
Violen. Goes en D L II. van Ra il(le.
Vlissingen, de beide laatsten in plaats van
de heeren Tj. E, B. Kielslra eil J. G.
an Niftrik, die zich metterwoon buiten
liet gebied der kamer vestigden en zich
niet meer herkiesbaar hadden gesteld.
•Voor de afdeeling klein-bedrijf de
heeren W. van der Berg Dz., Bruinisse;
A. J. J. Klijberg. Vlissingen P. G. Laer-
uoes. Vlissingen; J. P. A. MachgeelS.
Middelburg, L. A. Slofkoper, Middelburg,
allen aftredenden Al. Veenis, Goes Laatst
genoemde in de plaats
heer p. Oosterbaan.
van wijlen tien
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Voor de Vereen. „Voor de Kunst'
alhier, zal in de soc. St. Joris een
lezing met lichtbeelden, over Bali worden
gehouden, door den heer Th. van Erp,
op Dinsdag 8 November te 8 uur.
Zeeuwse li Genootschap der
W e l e n s ch a p p e n
Ia de gisteravond gehouden bijeen
komst van bovengenoemd genootschap
werd door mej. M. A. A. Cler eeu le
zing gehouden over Emile Ver-
ha e r e n
In een levensoverzicht van dezen zeer
vruchtbaren schrijver heeft zij den
men soli en dichter geschelst zooals die
zijn poëtische werken naar voren
komen. Ze gaf een beeld Van zijn jeugd in
St. Amand waar hij in 1855 geboren werd,
en waar reeds zijn fantaiisie eu zijn nei
ging tot mysticisme bleken Er w:erd ia
zijn familie Fransch gesproken, eu hij
schreeF beter ook Fransch. Maar bij was
door en door een Vlaming. Nadat hij het
Jezuiteugymnasia te Gent had afgeloopen.
ging hij eerst kort in den handel; m3;ir
dit bleek zijn richting niet Hij ging in
Leuven in de rechten studeeren, en ves-
,*gde zich daarna als advocaat te Brus-
waar een omgeving van jonge kun
stenaars hem deed beseffen wihrrVéor ïnj
(croepen was.
Zijn eerste dichtbundel Mes Flamands"
is een beschrijving van de Vlamingen en
van hun uitbundige zinnelijke le veins -
reugde. Vervolgens liet hij een ande
ren, den mystieken kant van dat Vlaam-
schen leven zien in dein bulndel „Les
inoines", waarvoor hij in 1881 een tijd
een klooster doorbracht.
Een periode van veel reizen volgde,
an groote belangstelling in alles, maar zij
eindigde met een inzinking, een noodza"
kelijke rust die eenige jaren vorderde/
en waarin liij een neurasthenicus was.
In die neerslachtigheid waarin hij aan
alles wanhoopte, verloor hij zijn geloof.
Maar zoodra hij genezen was, in 1890,
liet hij dat pessimisme varen, geholpen
Weiger namaak of losse tabletten,
(Ing. Med.)
ook door de vrouw wararaee hij in dien
ifd trouwde, en voor wier liefde hij
herhaaldelijk zijn diepe dankbaarheid in
zijn verzen heeft uitgesproken.
In die nieuwe periode verdiepte hij
zich in de maatschappelijke vraagstukken
hij stoot zich aan 'bij de socialisten, zijn
gedichtenbundels van 'dien lijd getuigen
ook van die andere zienswijze. De
volkstypen die hij zich uil iijn jeugd,
herinnerde werden voor hem symbolen
\an het menscbelijke leven De droevige
trek van de dorpsbevolking uaar de sle
den werd aangrijpend door hem beschre
ven evenais liet vreesellike der samen
leving in de groote sleden Maar toch
bleef hij in goede verwachting voor de
toekomst, vol vertrouwen dat de geleer
den in staat zouden zijn de middelen te
vinden om het geluk aan nlfeu te ver-
zckkcreu
In zijn gedichten is overheerschend
zijn groote levenskracht, zijn liefde voor
liet leven, eu zijn geloof i:n de toekom
stige overwinning over alle moeilijkhe
den op de grondslagen door de weten
schap gevonden
De wereldoorlog vernietigde dal alles
met één slag Hij die meende allen haat
uit zijn hart gebannen te hebben, voelde
een haal jegens den overweldiger weer
opvlammen in zijn hart. Hij week uit
naar Engeland, reisde veel, maar werd in
1916 bij een spoorwegongeluk gedood.
Toch bleef bij hem ook in die oor
logsjaren doorwerken de groote levens
kracht en zijn vertrouwen iu de toe
komst. Den moed gaf hij niet op.
Deze lezing, waarin de spreekster ver
schillende aanhalingen uit Vezbaeren's
gcüïcnten invoegde, werd met applaus
begroet
De voorzitter, mr. G. J. Sprenger,
In acht haar dank voor het litteraire ge
not, oat zij verschaft had, als afwisseling
van de wetenschappelijke lezingen.
Nieuwe aanwinsten
Museum.
In deze bijeenkomst werd mededee-
ling gedaan van de volgende aanwinsten:
Weegregister, 1871 1S75, van den
waagmeeslcr W. Boot Wzu, der mee-
sloof ,,De Zepuw" te Burgh, geschonken
door den heer \Y. G Boot te Burgh; ko
peren penning van 1587, geschonken door
den heer J. Nieuwenhuijzen le 's Heer
Arendskerke, Z. Bevelandsch boerinnen-
jakje, zgn mantel. Proleslanlsche dracht,
circa 1875. geschonken door mejuffr.
C. Helmstrijd—Panwe (e Iieinkenszand;
pot met deksel van lichtbruin aarde
werk. niet het wapen van Ovezand en
het merk P. O geschonken door me
juffrouw K de «fonge Aid. te Iieinkens
zand, een paar klompen, gedragen "in
1826 iu dc meestoof te Ellewoulsdijk,
voorzien van de brandmerken dor sloof
1826 en 11X11 (wapen van Ellewoulsdijk),
geschonken door den heer C. Pieterse
te Iieinkenszand; leekening van bet huis
Bai-bislein te Iieinkenszand en van de
R. TL kerk. te bouwen op dc funda
menten van dat huis, naar de teekening
van den architect, 1834, (in het bezit
van den heer C. Pieterse le Iieinkens
zand), geschonken door den heer J.
Kreune te Iieinkenszandeen karnmolen
uil het eind der 19e eeuw, geschonken
door den heer At Kwekkeboom te SI.
Laurens, door bemiddeling van ds. van
't Hoff aldaar, welke voorwerpen
alle werden ontvangen van de Commissie
voor Zeeuwsche Folklore;
een verzameling photo's van 'Germaan-
