WiS IH11
No, 55.
Maandag 7 Maart 1927
170e Jaargang
IDDELBURGSGHE COURANT.
EEN ONJUIST
TIMES-AKTIKEL.
We hebben het vermoeden dat met de
„officieus© of officieel©" meedoelingen
waarvan de Londendscho correspond-®11!
van Het Volk dezer dagen, de aankondiging
deed, gedoeld, werd op een lang artikel m
de Times dat Zaterdagmorgen over het
verdrag van Nederland mot België ver
scheen. Maar als dit bedoeld is om onze
Eerste Kamer te intimideoren^ zal het
toch wel zijn doel missen, want hét geeft
bewijs van een uit tal van grove fouten
blijkende onbekendheid met hel ondier-
werp. Dat het niet. rept van het Belgische
annexionisme geeft een partijdigheid aan,
die toekenend is. Dat het lieelemaal niét
gewaagd van de beslissing van den Gezant
tenraad van 14 Juni '19 waarbij de Belgi
sche oischen van overdracht van souverei-
niteit en van territoriale servituten weiden
afgewezen, is nog ernstiger. En absoluut
fout is de bewering, dat in'20 de onderhan
delingen werden afgebroken doordat Ne
derland onverwacht do uitsluitende sou-
vereiniteit over de Wielingen naar voren
bracht. En zoo gaat liet voort met nog
vele andere onjuiste voorstellingen, lei
dend haar de meedeeling dat België, als de
Eerste Kamer het verdrag Verwerpt, een
beroep zal doen op de mogendheden die
het verdrag van '39 garandeerden, wat
noch Nederland ,noch Europa mot onver
schilligheid kan tegemoet zien.
De tijden zijn al lang voorbij, dat een
artikel in de Times een toonaangeven
de uiting was van de meoning der Engel-
sche regeering. Maar de boteekenis van
zoo'n artikel wordt er nog ernstig door
verzwakt, wanneer het berust op zooveel
feitelijke onjuistheden. Godachtig aan wat
vroeger aan Belgische zijdo is beweerd,
is het heel duidelijk dat vlo gegevens voor
het Timesarlikel zijn geltomen van Belgi
schen kant. Men heeft daar weer ge
toond den weg naar de Timesredactie
beter te kennen dan wij, en er ook mak
kelijker toegang te hebben als nawerking
vari de hondgenootschap uit do oorlogs
jaren Maar voor beweringen die zoo last
baar onjuist zijn, belioevon we ons wer
kelijk niet ongerust to malton.
BINNENLAND.
HI T NEDERLANDSCH-REI GISCIIE
VERDRAG.
Adres van hoogloeraren derllan-
dels-Hoogeschool.
Een 15-tal hoogleevaren der Ned. Han-
dels-Hoogeschool le Rotterdam heeft een
adres togen het NederlandschBelgische
vedrag tot de Eerste Kamer gericht.
Slechts drie hoogleeraren, onder wie een
referendaris v an het departement van bui-
tenLandsche zaken, hebben hel adres niet
geteekend; één van deze, tegenstander van
het verdrag, is wars van petities.
De adressanten beperken hun "bezwa
ren tot enkele punten, waarvan zij moe-
nen, dat de beschouwing in het bijzonder
op hun weg ligt.
Onvoldoende achten zij de argumenten
door den Minister in zijn M. v. A. aange
voerd ten belooge dat de nadoelen Van
het Moordijkkjanaal niet groot zullen zijn,
wat zij nader aontoonen.
Zij noemen hot onverantwoordelijk in
het vertrouwen op bestendiging van tegen
woordige voordeelige factoren, handelingen
te verrichten, zonder zich tevoren de
gelijk rekenschap to hebben gegeven van
de veranderingen die deze factoren zullen
ondergaan. Zij kunnen zich niet vereenigen
met de opvatting van den Minister dat on
derwerpen als de belemmeringen onzer
verbinding met Frankrijk niet in het ver
drag thuis hooren.
Zij willen uiels doen om België's na
tuurlijke ontwikkeling te verhinderen;
maar meenen dat dit niet mag geschieden
ten koste van de natuurlijke ontwikkeling
van Nederland.
EEN KONINKLI JKE GIFT VOOR DE
NOODLIJDENDEN IN DE DRENTSCHE
VENEN.
Dooi" liet Oranje-Comité 1926 gevestigd
te Utrecht is alsnog ter beschikking van
H- M. de Koningin en Z. K. II den Prins
gesteld een bedrag van vijf duizend gulden
als deel van het huldeblijk bij gelegenheid
van het zilveren huwelijksfeest van het
Koninklijk Echtpaar aangeboden.
In overleg met het Oranje-Comité heli-
hen H M. on Z. K. II. dit bedrag van
f 5000 bestemd tot leniging van den nood
in de veenslreken der provincie] Drenthe
ONZE ZUIVELEXFOllT NAAR FRANK
RIJK BEDREIGD.
Naar de Ilaagsche redacteur dc-r Msb.
verneemt heeft do Neder(andsche regee
ring reeds stappen gedaan om de voorge
nomen verhooging van Fransche invoer
rechten op Nederlahdsclie landbouwpro
ducten le voorkohien.
Nieuwe middelen om 'de voorgestelde
tariefsverhooging tegen le gaan worden
op het oogenblik overwogen.
ELECTRO BIOSCOOP.
Tot en met Donderdag de schit-
terendo operettefilm
met bijpassende muziek.
Stad en Provincie.
DE NED. GEZANT TE BERLIJN.
Hr Ms. gezant te Berlijn, baron Gevers,
heeft het voornemen te konnen gegeven
binnenkort dal ambt neer te leggen en
den diplomatieken dienst to verlaten.
Uit Middelburg.
Gisterenmiddag is van de electrische
tram, die te 3 uur van de Markt alhier
vertrok de beugel achter een deel van
het bovenstel van do Langeviele binnetu-
brug blijven haken en gebroken. De tram
kon niet meer verder en aanvankelijk
moest van en naai* den Langevielesingel
worden geloopeu. Later kwam een motor
wagen de tram, die niet verder kon, weg
halen. Do automontagewagen was ook
spoedig ter plaatse om bet bovenwerk
van de brug te kunnen herstellen.
Uit Walcheren.
Door d© Staatk. Geref. Partij zijn
te B i g g e k e r k e tot candidalen voor
de a.s. gemeenteraadsverkiezing geslelcj
de heeren: 1. J. Poppe (aftr); 2. J. de
Hondt Sr. en 3. P. Dingemanse Jr.
Uit Zuid-Beveland.
Gedep. Staten hebben goedkeuring
verleend aan het Raadsbesluit der ge
meente Goes tot het bouwen van een
gemeentelijke slachtplaats, aan de nieuwe
Zaagmolenstraat aldaar. (De Z
Door de Chr. Hist, kiosvoreeniging
te' K a p e 11 e zullen geplaatst worden op
de lijst voor de a s. gemeenteraadsveo*-
no. 1. J. van 'Wingen (aftr.); 2
G. van Willegen Sr.; 3 S. P. Groenleer4
P. Groenleer.
In de raadsvergadering le Waard,e
op Vrijdag j.l. werd het kohier der hon
denbelasting voor 1927 met 15 houden
vastgesteld tot het bedrag Van f 112 50».
De verschillende stembureaus werden
benoemd.
De stemming voor leden Van den ge
meenteraad zal gehouden worden op 18
Mei a,s.
Uit T h o 1 e n.
Vrijdagavond hield dr. Bernhardt,
volgens gedane Derofto aan do Groene
Ivruisaf deeling, to Slaven i sse, weder
een causerie, maar nu niet over een ge
neeskundig onderwerp. Hij had lol onder
werp gekozen ,.De boodschap van het
licht". Door bevriende hand was do ge
achte spreker in slaat alles zooveel moge
lijk te vorhelderen door lichtbeelden en
proeven. Een groot en dankbaar publiek
was opgekomen Na door den heer Hans-
sens ingeleid le zijn, besprak dl*. Bi. het
lichtverschijnsel, om te laten zien en hoo-
•en, welke „boodschappen" dat licht aan
de menschheid en do wetenschap gebracht
heeft, nog brengt e» misschien nog meer
brengen zal. Hij sprak en demonstreerde
j zooveel mogelijk de trillingen in het water
én in de lucht, do brekingen dor stralen
in vlakke, holle en bolle spiegels, besprak
do vergrootglazen, lenzen, brandpunt, pris
ma's.
De voorzitter de heer Hansseiis, bedank
te den spreker, voor zijn mooie en duide
lijke natuurkundige les.
UitZeeuwsc b-V Inen^oronOD
Naar aanleiding van hot verzoek
schrift van don ondernemer van den auto
busdienst Ter Neuzen Hulst aan dien
Raad van Koewacht om dp jaarlijk-
sche subsidie van F 300 op f 600 te bren
gen, zal. naar de Tern. Ört. verneemt,
binnenkort eene vergadering gehoudjen
worden van dje burgemeesters der be
langhebbende gemeenten om le spreken
over het geldelijk steunen van djen auto
busdienst. die voor deze en omliggende
gemeenten van zoo'n groeten dienst is
der bewerkt tot groote schad|e van onze
vlasbewerkers die groolendjee's werke
loos zijn. (Tern. Ört,)
Oit Zeeuws cn-Vï a andere n Wu XX.
Voor uitzending naar Ned. Oost Indië
als politieopziener, komt in aanmerking do
heer C. Goossons, maréchaussee te Bres-
ken s.
Vrijdagavond trad te Aarden
burg als spreker op voor de afd. Sluis-
Aardenburg van het Nut, mr G. Salm uit
Amsterdam met als onderwerp: „Dwars
door het Heelal".
In het eerste deel zijner rede behan
delde spreker de planeten met hunne be
weging om de zon, on toonde hij door
zeer duidelijke lichtbeelden foto's van de
maan, genomen door de grootste kijkers
der wereld.
Hel tweede gedeelte sfrèkte zich uit
over grootere afstanden, waarbij als een
heid van afstandsmaat in plaüts van liet
eerst gebruikte sneltreinjaar, een Ijchtjaar
genomen werd.
Spreker loonde daarbij lichtbeelden van
den Melkweg en van enkele sterrenbeelden
waarop vele sterren voorkomen, die met
het bloole oog niet zichtbaar zijn, doch
die de gevoelige plaat kan vastleggen.
Deze interessante lozing op populaire wijze
verteld, viel zeer in den smaak van liet
publiek
KERKNIEUWS
Te R i 11 li e in werden Zondagvoor
middag, aan. 't einde der godsdienstoefe
ning bij monde van den predikant, Ds.
van Oyen, namens den kerkeraad
twee (ekstborden aan de kerkvoogdij
overgedragen. De president-kerkvoogd, de
heer W. Cevaal Pz., sprak een woord
au dank en drukte den wensch uit,
dat de tekstwoorden mogen medewerken
tot verhooging van het kerkelijk leven
'n de gemeente.
Dc open ruimte aan weerszijden van
den preekstoel wordt door de borden
niet alleen gevuld, maar zij passen door
hun afwerking geheel in den stijl van)
hel gerestaureerde kerkgebouw. Op 'l
eene bocd, waarboven het wapen van
Ritlhem, staan de woorden uit Matth.
22 37 en 40 en op 't andere bord,
waarboven het wapen van Welzinge, de
woorden uit Joh. 3 16 De teksten
zijn geschilderd in gouden Gothische let
ters op een zwarlen ondergrond.
Welzinge was vroeger een dorp met
eigen kerk, doch die «Is thans gelieel
verdwenen. Langen tijd heeft nog een
Welzingsch armbestuur bestaan. Sinds
1862 is dit bij Ritthem gevoegd,
Te Nieuwendijk (N.B.) is overleden ds.
J. A. de Bruijn, wiens laatste standplaats
O u d-V o s s e m c e r, waar hij in
1915 zijn emeritaat verkreeg. Geboren in
1846, werd hij na opleidjing aan dc Th.
school te Kampen, eerst predikant in
1872 te Kollum hij de Chr. Geref. Ker
ken, vervolgens in 1875 te Meeden. in
1877 te Hazerswoude, in 18,SO Ic Niczijl,.iu
188.3 vertrok hij naar Paterson, in <ld
Ver. Stalen en keerde in 1885 weer naar
Niczijl terug, waarna hij in 1894 werd
beroepen bij de Geref. Kerk te Emraen
en ten slotte in 1909 te Oud-Vossenieer.
Te Dussen werd na 1915 djoor hem nog
tijdelijk dienst gedaan in de Geref. Kerk.
Thans overleed hij ten huize van zijn
zoon ds. H. do Bruijn te Nieuwendijk.
Door kerkvoogden van de Ned. Herv.
Kerk te Kapel le werd als administra
teur en kerkelijk on banger benoemd de
lieer A. EU Snoep.
Ds. B. Bolle e, predikant bij de Ned1.
Herv. Gem. van Katwijk ad. Rijn herdacht
gister zijn 40-jarig ambtsjubileum. Hij
bedien do a chtereenvolgens de gemeenten
O o s t er lan d, Rumpt 011 is "sedert 29
Juli 1894 werkzaam in zijn tegenwoordige
gemeente.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen liet beroep naar Brussel
door ds. A. G. B. ton Kate, le HansweerL',
Op liet twaalftal te Musselkanaal Hor
sten (2e pred plaats alpb.) komt voor ds.
J. Hofker te 's-Hoerenhoek.
- Tn de laatste weken zijn er ontzag
gelijke hoeveelheden vlas langs het grens-
kanloor te Koewach t naar België ver
zonden. Thans is dje uitvoer eenigszins
verminderd. Dit vlas wordt in België ver
-=ssn
3.
A. SCHULTE Co,
Lange Delft II 2.
OUDE ZAAK.
(Ingez Meu.)
boeken, die om een hoog peil van
■aeslhetische en technische uitvoering zijn
gekozen uit de productie van het af-
geloopen jaar Hiervan verwacht de ver-
eeniging scholing van het publiek, man-
tevens een stimuleerende werking op de
uitgevers.
In ons land behoort de onverschil
ligheid voor den vorm van hel hoek
reeds tol het verleden. Toch kan de
uiterlijke verschijning van het boek nog
waardiger worden. De commissie belast
met het uitzoeken der 50 beste boeken,
bestend dit jaar uit de heeren J. F. van
Roven, W. A. van Leer, B. Modderman,
S. II. de Rooy en C. Vcth.
In de inleiding van den catalogus zeg
gen deze heeren o. a., dat het aantal te
beoordeelen boekwerken kleiner was dan
hadden verwacht. Bij de beoordeeling
is vooral afgevraagd: „Voldoet het hoek
aan het gestelde doel; is de uitvoering in
overeenstemming met den inhoud, maar
vooral zijn letter, zetwijze, pagina-indee-
meentebesluur, vertegenwoordigd door den
beo," Onderdijk, voor zijn medewerking,
ovenals aan liet schoolmuseum X'a to
hebben medegedeeld, dat de burgemees
ter wegens afwezigheid en de heer De
Veer wegens drukke werkzaamheden ver-
hinaera was, gat spr het woord aan den
heer C. L, v. Balen, directeur der ge
meentelijke kweekschool voor onderwijzers
en onderwijzeressen te Amsterdam, den
man, die zich in samenwerking met de
V.D:.E.N. zeer voor deze zaak beijverd.
De heer v. Balen zeide, .dat goed lager
onderwijs van groot belang is voor do
goede volksontwikkeling en steeds zijn
dan ook de leermethoden verbeterd. Maar
toch moot er nog veel moer in verbeterd
worden, want de natuurkunde slaat bij
het l.o. nog op een lage trap. Men kan op
het gebied der electrieiteitsvoortbrenging
niet afdalen in bijzonderheden, maar wel
kan men de werking van turbines, gene
ratoren en omvormers aan de kinderen be
kend maken. Spr. zal bjj oen op deze in-
mg papier, baad, enz. op een aeslhc- k,idiag volgeadi proefles de slof «at vlug-
ische vqn opgelost en technisch goed doJ,„oP<n daa yi eea ge-
mlgevoerd; Ten opzichte van den band scl,ool 2al la'als hebhen. I)at T,et
voorbehouden *«xa*"b™ onderwerp „iet te 'moeilijk is M„kJ uit het
„111 1 I- fe't .fint na het onderhoud met de hoof-
In «n zestal glazen ydrnies hggen de d K
"'K'1,4 Van ,e,ier "T" J,es«n is gemaakt en dit met succes Waar ove?
3 exemplaren^ Zoo z.ea s,e den band d kHng vall ,le„
en op 2 verschillende plaatsen is het lriscj,on slroom dezelfde svljzo' ge-
boek opengeslagen 2|lll(,n do ifl.rii„se„ ,.r steeds pro-
En hel allereerst «erd onze bl.k g< fjj( hebben, als zij de grond-
hollen <h»er „Mnj.fclbnrg s Overga.,g '„ighiseton kennen Waar sleods meet. nok
op hot platteland do
uitgegeven door de firma
Boer te Middelburg. Niet alleen de oran
jeband trok onze aandacht, we waren
ook vol bewondering voor de opengesla
gen pagina's. Bovenaan dan allcerst de
teekening van 'l stadhuis met <fe daar
voor bewegende figuren. En wal is ook
de tekst weldadig om naar te kijken.
Daar is in dit "Boekwerk een bijna vol
maakte eenheid verkregen. De geteeken-
de letters van F Lensvelt laten u den
mooien tekst van P. C. Boutens zoo
heel aangenaam lezen.
Onder de verdere boeken noemen
we u van Jac. van Looy, de Wonderlijke
Avonturen van Zebedeus; de Gulden
Wooracn van de Wereld-Bibliotheek; het
Bierbronwersbedrijf door T Landré
Avontuurtjes door Carry van Bruggen.
Eigenlijk zijn alle ten loon gestelde boe-
■ii mooi.
Ook voor kinderen waren hier 2 heel
geestige boeken en wel: Meiregen door
Margol Vos, geïllustreerd door Raoul
Jfynckes en van N. van Hichlum, Het
Hollselmannelje van Stuttgart, geïllu
streerd door Tjerk Bottema.
De tentoonstelling mag zich in een
groole belangstelling verheugen, wa'ï oo"k
wel te begrijpen is, daar liet doel der
vereenig'ing zoo heel sympathiek is."
In den ouderdom van 61 jaar is le
Amsterdam overleden dr. Joh. C. Breon,
gemeentearchivaris te Amsterdam
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
We ontvingen uit Den I-Iaag de vol
gende bijdrage
„Dinsdagmiddag 1 Maart werd in een.
der bovenzalen van bet Gemeente-mu
seum te 's Gravenhage een tentoonstel
ling geopend „van de v ij f tig beste
boeken van 1925".
Deze tentoonstelling is uitgeschreven
door „Het Nederlandsch Verbond van
Boekenvrienden". Deze vereeniging, die
ongeveer 4 jaar bestaat, heeft ten doel
den smaak en de belangstelling van het
publiek voor het goed uitgevoerde boek
te bevorderen.
De tentoonstelling omvat een 50-tal
Benoemd lot onderwijzer aan een
Chr. School te Soer^baja op Java dc
heer J. Maas te Koudekcrke (TZand).
Aan liet Rotterdamse!» Lyceum
benoemd tol leeraar in de Fransche taal
011 letterkunde onze vroegere stadgonoot
de lieer drs. A. H. vpm der Weel, lecru
aan de R.II.B.S. le War ff um.
Paodag O'gis clie campagne
l e n behoeve van het o 11 d c r w ij s
de e 1 e c t r o t e c h n i e k op de
lagere scholen o p Walcheren-.
Door een comité bestaande uit de hee-
en S. Brandsma, inspecteur van het L..G,
te Middelburg, J. Boelen, lioofdirceteur
der gemeentebedrijven en de hoofden der
openbare en bijzondere scholen even-
evcneeiis aldaar, is Zaterdag een bijeen
komst gehouden, waartoe gemeontebestu-
en hoofden van scholen in de ver
schillende plaatsen van Walcheren wa
ren gonoodigd, zulks als inzet voor een
Paedagogische campagne ten behoeve van
het onderw ijs in de eleclrolcchniek op de
lagere scholen op ons eiland
Des morgens kwam men bijeen in hel
gymnastieklokaal van .school B aan de
Nieuwe Haven, waar de heer Boelen,
mede namens de Vereeniging van Direc
teuren van Eleclriciteitsbedrijveii 111 Ne
derland (V.D..E.N.) allen welkom heette
er op wees, dat hij zich eerst lot de
hoofden van scholen gewend heeft, die
zich tot medewerking bereid verklaarden
en toen tot den heer Brandsma, die ook
onmiddellijk z.ijn medewerking toezegde.
Thans is men bijeen in een lokaal der ge
meente Middelburg en spr dankt liet go-
slectricileit wordt
gebruikt, is 't noodig dat allen medewer
ken do kounis er over,te verspreiden, én
ook over dc gevaren die er aan verbonden
zijn Het is daarbij goed in de ec-rstfe plaats
dc jeugd in te lichlëp Pe uitgave van
het door spr samengestelde boekje „Op
wekking, voorlgeleiding en toepassing van
electi'icileit" is krachtig gesteund door de
V.D.E.X" eu kan daarom zeer goedkoop
(35 cent) worden verstrekt Dit is ook het
geval met enkele instrumenten, die zoo ge-
wenscht ook voor enkele scholen te sa
men, kunnen worden aangeschaft
Na deze inleiding kwamen de kinderen
van de zesde klassen der openbare scho
len A en B binnen en begon de heer van
Balen met zijn proefles, aan cle hand van
bedoeld boeltje, dat ons bij inzage rec-dls
zeer praetisch toe leek, in welke meening
wij tijdens deze les nog ten zeerste ver
sterkt zijn.
Spr. sloeg het eerste deel „Van kolen
tot sloom' over, aannemende, dat de
kinderen wel reeds wisten wat '11 stoom
machine is en ging direct over naar t 2e
deel „Van stoom tot electricitcit" Op
zeer duidelijke wijze zette spr uiteen wat
is te verstaan onder een turbine, een ge
nerator ,een rotor, een stator, een turboge
nerator, om daarna ook do transformator
to behandelen De daarbij gebruikte school
platen eu toestellen schenen ons ook zeer
praclisch eu dat de meeste kinderen goed,
begrepen wat werd verteld, bleek uit de
dikwijls zeer juiste antwoorden oji de ge
stelde vragen, al was liet er natuurlijk ook
wel eens naast Het zou ons 'te ver voe
ren do les van anderhalf uuir op dm voet
le volgen, maar het zij voldoende dat
zij op alle aanwezigen een zeer gunsTigen
indruk maakte.
Nadat do kinderen het lokaal weer ver
laten hadden antwoordde de lieer van
Balen, dat men in plaatsen. w:«r nog
geen olectrischen stroom te verkrijgen is
toch goed doel het onderwijs t geven al
moet wellicht een enkele proef achterwege
blijven.
De heer Boe 1 en deelde nog medio
vernomen tc hebben, dat hel dc onder
wijzers spijl dat alleen de hoofden in de
gelegenheid waren deze les bij te wo
nen Het spijt spr. dit niet le Jiebbeii
overzien en hij vraagt de hoofden dit
over te brengen. Mocht er veel animot
voor bestaan, dan was wellicht later nog
een les te geven
De heer Brandsma zeide wel zijn
naam voor deze zaak te hebben gegeven,
maar mede omdat hij twee inspectieis
heeft tegenwoordig, geen lijd had ook
aan de voorbereiding van dézen dag tet
helpen Spr wil dit zeggen, omdat de
ojndervvijzers zullen begrijpen, dat hij aan
dit verzuim geen schuld heeft.
De lieer fSlooves, directeur der
Centrale le Vlissingen, zeide gaarne be
reid te zijn hij aanvrage zijn centrale be
schikbaar te stellen voor het doen zien
aan de kinderen van dp opwekking van
stroom in dc practijk
Hiermede werd dit deel van de bij
eenkomst gesloten.
Deze werd des midjdags voortgezet in
oen Schouwburg, waar een tweetal
schoolfilms werden vertoond, een be
handelende opwekking en voortgeleidiing