No. 20 Dinsdag 25 Januari 1927 170° Jaargang HIODELBURGSCHE COURANT. Bij dit nummer behoort ©en Bijvoegsel. ÖIN8ENLftN0. HET NEDERLANDSCII-BELGISCH VERDRAG. Uit het voorloopig verslag van de Eerste "Kamer over het Ncderlandsch- Belgisch verdrag, blijkt o. a., dat men in het algemeen het betoog van den Minister, waardoor verband werd ge legd tusschen het verdrag van 1839 en het aanhangige tractaat zeer ge kunsteld vond. Tegenover „som mige leden" die het beleid des mi nisters loofden, waren er „vele le den'", die met dien lof niet konden instemmen. Vele leden achtten het ont breken van een regeling omtrent de Wie lingen een bedenkelijke leemte in dit tractaat. Vele leden ook verklaarden vol komen in te stemmen met de gedachte België zooveel mogelijk tegemoet te ko men, wat betreft de bevaarbaarheid van de Schelde, maar zij konden -zich niet vereenigen met de wijze, waarop deze geaachle in het tractaat tot uiing is ge bracht. Ernstige bezwaren rezen er bij vele leden tegen de bevoegd heden, welke aan de commissie van beheer worden toegekend. Ook werd de vraag gesteld, in hoever de ge troffen regeling in strijd is met de Grond wet. Een van de voornaamste grieven legen het verdrag bleek de regeling van de rechtspositie der varende handels schepen en vrij algemeen ^achtte men de reserve omtrent de Belgische oorlogsschepen in de toelichtende memorie uiterst bedenkelijk. Et telijke leden waren van oordeel, dat hel niet kan worden toegelaten, dat België die reserve maakte; naar hun meening had noch in het verdrag, nocli in de toelichtende memorie van de kwestie der oorlogsschepen gerëpt moeien wor den. De eenige bevredigende ojrlossing zal, meenden vele leden, zijn dat de bestreden zinsnede uit de toelichtende memorie vervalt. De economische bezwaren trokken zich vooral samep op het M o e r- dijkkanaal. Van verschillende kan ten werd aangedrongen op een nader on derzoek naar de vraag of en hoe het kanaal nadeel aan de Nederlandsch© scheepvaart zal toebrengen; vele leden hadden echter tegen de benoeming van een commissie met zulk een opdracht ernstige bezwaren. Velen meenden, dat een reconstructie van het tractaat toch nooit tot een goed resultaat zou kun nen leiden, omdat voor alles de grond slagen moeten worden herzien. Omtrent de beleekenis van de gevolgen van het Rijn-Maas-Schelde-kanaal bestond ver schil van mcening; tegenover het gevoe len van hen, die dit kanaal voor onze belangen schadelijker achtten dan hel Mocrdijkkanaal, stond dat van anderen, die van oordeel zijn, dat dit kanaal voor Limburg van groole beleekenis zal zijn. Vele leden meenden, dat men als contra-praestatie van België het verval len van de voorkeurtarieven der spoor wegen had moeten bedingen. Met de regeling aangaande het be- loodsen van schepen op de Schelde en de monden dezer rivier konden onderscheidene leden geen vrede hebben; ook de regeling omtrent de loodsgelden gaf aanleiding lot ernstige kritiek Eenige leden, die meenden, dat een motie geen debat zou mogen uilsluiten, veralaarden, dat indien de discussies er toe mochten leiden, dat de regeering door ongeveer de geheele Kamer werd uitgenoodigd nieuwe besprekingen in te leiden, zij hun medewerking niet zou den weigeren, ook indien de regeering op haar afwijzend slandpunt bleef staan. Vele leden waren echter van oordeel, dat boven een dergelijke motie, waar van zij geen goeden uilslag verwachtten, de voorkeur moest worden gegeven aan een verwerping van liet wetsontwerp, omdat in Jiet laatste geval de regeering tegenover België sterker zou staan dan bij het aannemen van de bedoeldo motie In dit verband werden de vermoedelijke gevolgen van verwerping of aanneming breedvoerig besproken. Hierbij stelden zij, die het aanhangige tractaat niet kon den aanvaarden, op den voorgrond dat zij een nieuwe, voor beide landen be vredigende regeling zeer ernslig wensóh- len. Wij behoorden ons dan ooit bij verwerping bereid te ver klaren tot hel aannemen van een welwillende houding bij het aan lc no o pen van nieuwe onderhandelingen. Hot bovenstaande ontleenden wij voor loopig aian de N.R. Crl. cn komen nog op een en ander nader terug. Vergadering tegen h e t verdrajg van Groep Neder land van li e t Algemeen N e- derlandsch Verbond. In den Haag heeft gisterenavond Groep Nederland van hel Algemeen Ncder- landsch Verbond een vergadering gehou den in zake liet verdrag Nederhuid-Bel- giè. Aan hef verslag in ae N R. Grt. ont- leonen wjj het volgende: De groepsvoorzitter, prof. dr A. A. van Schelven, opende de bijeenkomst met een groet a.an de stamverwanten in Zuid- Afrika en Vlaanderen. Ofschoon uitgaand van Groep Nederland, zeide hij, heeft deze vergadering een Groot-Nederlandseh doel. Zij wil liet onderwerp, daUqan de orde is en waarover de Eerste Kamer weldra een beslissing zal moeten nemen, bezien in het besef der culluureenheiid en der gezamenlijkheid van taak tusschen de verschillende deelen van den Diet- schen Stam. Daarom gold zijn groet ook Vlaanderen en zelfs eenigszins Vlaan deren met name. Groep Nederland weet, dat er onder de Vlamin)geu zijn, die, ter wille yan de economische voordeelen het verdrag wellicht toch nog aangeno" men zouden wenschen. Niet onbegrijpe lijk, aldus spreker, want ,voor Antwer pen's stoffelijke welvaart zou die aan neming onmiddellijke, materieele winst opleveren. Maar dat kon toch geen reden zijn om niét, met zoovele andere Vlamingen, te trachten de zaak te bezien van het hooger standpunt van het Alge meen Nederlandsch belang. Want wat baat stoffelijke welvaart, als die bp den duur met den ondergang althans zeker met een nog grootere benauwing van Vlsanderens leven naar eigen aard zou moeten worden bekocht, dan \Vaaromlcr het nu reeds te lijden heeft? Overtuigd, da,t het én voor Nederland én voor Vlaanderen beter is, dat het ver drag, zooals het daar ligt, niet wordt aangenomen, wilden zij dat getuigenis nog eens laten weerklinken en doen toe lichten. Wel overwogen en ernslig, maar ook met diepe bewogenheid om de hobge belangen, die op het spel staan. En niel dan met de uitdrukkelijke bereidver klaring, om, wanneer eenmaal door ver werping de gemeene politieke gevaren zijn afgewend en een zuivere atmosfeer is geschapen, mede te werken tot een groot Nederlandsch verkeers-verdrag, dat aan alle redelijke verlangens* van Ant werpen tegemoet komt. De heer J. II. Deibei, hoofdredacteur van de Middelburgsché Courant, sprak over dc gevolgen van het verdrag voor Zeeland. Het zou geen pleidooi voor stof felijk eigenbelang worden, maai- er is grootc bezorgdheid over de toekomstige medezeggenschap van een builenlandsche regeering in sommige Zeeuwsche zaken van zuiver Nedcrlandschen aard. De Zeeuwen zijn ten opzichte van dit punt tc meer op hun quivivë, omdat zij Ier zake ervaring hebben opgedaan met het Belgische loodswezen te Vlissingen, dst nu, m anticipatie op het verdrag, reeds de Wielingen kreeg toegewezen Dat be- teekent een steeds verder wijken op eigen gebied, en dat nogal' op een betwist gebied, waarvan de lieer van Karnebeek do bijzondere beleekenis zelf ten sterkste heeft onderstreept. Een even vernederende yvijken is het verbod van beslagleggen op schepen voor particuliere vorderingen. De nationale vernedering wordt eclitcr het sterkst ge voeld ten opzichte van den waterstaat Spreker zet uileen hoe door de zeer bij zondere toestanden in Zeeland geheel aparte regelingen zijn noodig geworden. Er bestaat een streng gereglementeerde samenwerking van polders, provinciaal bestuur on rijk, o.a. steunend op de spe ciaal Zeeuwsche wet op de calamiteuse polders. Boven die siamwerlcende Nedcr- landsclie colleges wordt nu de Schclde- commissie geplaatst, waarvan dc helft Belgen zijn en voor wie de belangen der scheepvaart uitteraard boven alles gaat Onze eigen Nederlanasche colleges zijn in het verdrag geheel genegeerd, behalve in de bepaling, dat de besluiten der Ne- aerlandschc administraties niet in strijd mogen zijn met de beschikkingen der Schclde-commissie Dat moet aanleiding geven lot wrijving. Iloe Ged. Staten daar. over denken is door de opgelegde ge- Oeimhouding niet in alle details bekend; men weet slechts dat zjj het verdrag in strijd achten met Zeelands belangen spe ciaal waterstaatsbelangen Voor de Zcemvsch Vlamingen komt er nog iots bij, iols dal uiting krijgt in de al- gemcene klacht Men geeft eerst het wa ter weg, later volgt het land bezuiden dat wa ter. Tenslotte behandelde spreker hel openlaten van de kwestie der Belgische oorlogschepen, zoodat België op het meest ongelegen oogenblik dc zaak op nieuw ter sprake kan brengen, zonder do risico, dat de door dit verdrag verworven voordeelen op losse schroeven komen te staan tlioliek le zijn uitgenoodigd en die wees op het verschil in meeting in de R K Staatspartij over het "Verdrag, doch die zelf meent dat Neuerlanji zich niet in een avontuur mag steken; prof P. Geijl uit Londen, die meencle, dat na verwer ping de publieke opinie moet worden doordrongen van de noodzaak van een positieve oplossing van het verkeerspro bleem in Groot-N'ederliiidschen zin, prof C. Gerretson uit Utrecht, die meenjde, dat verwerping beteekent, d: t Nederland elke wijziging van zijn verhouding op de basis van 1919 positief afwijst. Men kan niet alleen steunen op oe z g. Fronters in België, maar ook met ae groole midden groep van Gauwelaert en Huysmans kan worden samengewerkt. De voorbereiding daarvan is, aldus spr. dg taak die ons, na de verwerping, wacht De voorzitter deed daarna voorlezing van een motie aangenomen door den Partijraad van het Vlaamsche front, waarin de hoop wordt uitgesproken, dat op deze vergadering de Noord-Neder- landsche stambroeders do agitatie rond het verdrag in zulke banen mogen leiden, dst Groot-Nederlandsche samenwerking deze bevredigende oplossing in een spoe dige toekomst moge helpen bevorderen, waar een onzalige Belgische politiek in het verleden een atmosfeer van wantrou wen rond dit verdnsg heeft gésel»apen, die een vrije cn volledige ovej-eenkomst moest belemmeren. Als antwoord op deze motie heeft de voorzitter het volgende telegram verzon den „De motie, door uw partijraad ter me- dedeeling in de vergadering van groep Nederland aangenomen, is door die ver gadering met grootc instemming aange hoord. Groep Nedortend van het A. N V. zal zich bewust blijven dat zij niet besta.it om de stoffelijke belangen van slechts één deel van den Nederlandschen stam te behartigen." Het studente ifrr efcru n- d um. Bij dc vermelding van den, in ons num mer van gisteren opgenomen uitslag van het studenten-referendum over het Xe- derlsndseh-Bclgiscli verdrag is builen re kening gelaten, dat aan de stemming niet deelgenomen hebben 1291 studen ten, die zich reeds eerder tegen het "Ver drag hadden uitgesproken. Deze moeten bij de tegenstemmers worden geteld, wier aantal daardoor op 5540 komt, tegenover 1S7 voorslemmers (verhouding dus on geveer 30 1 ten 69 blanco'^. Een adres van leeraren en leeraressen te Groningen. Eén-en-negentig leeraren en leerares sen te Groningen, verbonden aan het stedelijk gymnasium, het Willem bode wijk-gymnasium, de Rijks II Bi S. met 5-j. cursus, dc Gen». H. Bi S. met 3-jt cursus, de Christ 11 BI.I S. jmet 5-j[. cursus dc Middelbare Technische School en de Middelbare Landbouwschool, "hebben het volgcnae idres verzonden aan de Eerste Kamer „Ondergeteekenden, allen leeraars cn leeraressen aan inrichtingen, van middel baar of gymnasiaal onderwijs te Gro ningen, van oordcel, dat hel voorgestelde NederUndsch-Eelgische tractaat onaan nemelijk is, o.a op grond van econo misch belang en nationale veiligheid, spreken de hoop uit, dat uwe vergadering hel ontwerp m zijn huidige» vorm niet zal aanvaarden." Slechts 4 leeraren le Groningen waren voor aanneming van 't verdrag, en 39 leeraren teekenden niet, omdat zij zich vait.een oordeel meenden te moeten ont houden, of door ziekte of anderzins af wezig waren. vorm aan de actie te geven. De kleermakers zijn opgeroepen tot een gezamenlijke personcelenvergadering op Maandag 31 Januari a.s., waar de te nemen maatregelen zullen worden vast gesteld Uit Stad sn Provincie. DE HUURWETTEN ROTEN WERKING Drie Koninklijke besluiten, alle gedag- teelcend 18 Januari 1927 zijn lieden in het Staatsblad verschenen. Daarin wordt, ter uitvoering van slotartikelen van de Huurcommisssicwet van de lluuropzeg- gingswet, bepaald dat de loinstanfdigheden het voortbestaan van deze wetten langer do,n zes maanden na 18 Januari 1927, niet noodig maken Dei-halve zijn met ingang van 19 Juli 1927. de Huurwetten buiten werking gesteld. Niemand zal de Zeeuwen verdenken van anti-Btelgische gezindheid, doch Zee land zal zich verlucht gevóelen öls dit onheilzwangcre verdrag wordt afgewezen cn hieuwt onderhandelingen op de basi: van reciprociteit worden geopend Verder voerden het woord de lieeren P.- J M. Verschure, die zeide als ka- DREIGEN'D CONFLICT IN DE KLEEDINGIN DUSTRIE Van werlcnemerszijde schrijft men uit Amsterdam aan cle Telegraaf: Nu ook dc tweede conferentie, waar toe de werkgevers in liet Engros-con- fecliebedrijf le Amsterdam dbor de sa menwerkende vakbonden in de kleeding industrie en den Bond van Loonconfec- lionnairs. waren uitgenoodigd, geen re sultaat kon hebben, omdat de werkge vers met aan den oproep gehoor gaven, hebben de werknemersbonden zich treilt oe verder le voeren actie beraden Doordat de heer G. ftplier, die no. 15 op de candidatenlijst der Christ. Hist., Unie voor de Prov. Staten stonfl, voor die candidatuur heeft bedankt, schuiven de volgende 5 candidalen, nl. de heeren A. de Feijler, Zaamslag, W. M. Kloet, St Maartensdijk, A. Hofstra, Goes, G. A. Teu- nis, Vlissingeu, W. J. Woldringk van der Hoop, Weslkapelle, een nummer naar bo ven. Als no. 20 op de lijst komt nu de heer Iz. Cappon, landbouwer le Rreskens. De heer BoLier, die aftredend is, had zich aanvankelijk teruggetrokkenmaar stelde zich later weer beschikbaar Nu heeft hij definitief bedankt. De heer C. J. Boogerd, burgemeester van Kerkworve ,die ook aftredend was, had voor de vaststelling der candidaten lijst voor een eventueele candidatuur be dankt Uit Middelburg. Volgens de bepalingen der wel zal de candidaalslclling voor de verkiezing van leden van den gemeenteraad, a 1 - hier plaats hebben op Dinsdag 12 April Door B. en W. is de stemming bepaald op Woensdag 18 Mei a s. Zooals uit het verslag over dc discussies in de vergadering van de Ka mer van Koophandel blijkt, heeft ook dc Kanaalbrug alhier een onderwerp van uitvoerige discussie uitgemaakt Het is zeer zeker te begrijpen, dat het ver keer over deze brug de aandacht vooral van de Middelburgsche leden heeft ge lrokken, wanf alles wat gedaan kan wor den om den lijd van open en dicht draaien te verkorten, kan slechts wor den toegejuicht. Wij hopen dan ook, dat het verzoek aan den Minister succes zal hebben Minder kunnen wij ecliler. begrijpen, hoe men zich kou beklagen over het niet elkaar mogen passceren van voertuigen op oie brug. Wij zelve hebben meerma len gezien, hoe juist op deze brug een goede regeling van het verkeer wordt gehandhaafd en het langzaam moeten rij den over een kleinen afstand als de lengte van 'deze brug, kan toch voor een weldenkend automobilist geen be zwaar zijn. Wij kunnen dan ook geens zins onderschrijven, dat hier sprake zou zijn van hinderlijk plagen Wellicht kun nen dc brugwachters nog wat toezien dat niel opzettelijk langzamer wordt gere den om anderen op te houden, maar het steeds rechts doen houden dient lc worden gehandhaafd. U i t *V1 issingen, Te V I i s s i nge n sprak gisteren voor de l-loding van den Chr. Ambte- naarsbond <ic heer Kuipershoek. lid van het hoofdbestuur. Spr. deed uitkomen, I dal z i principieel geboden en pracTisch noodzakelijk is. dat men zich Christelijk organiseert Tol den bond zijn ook meer dere leden van liet" loodspersoneel toe getreden. Uit Z u i d-Be ve I a nd. In de Biezelingsche straat te Ka- pelle botsten de autobussen vanOgieron Zooteweij tegen elkander. Do sclniid lag aan don bestuurder van do eerste bus. die verkeerd uitweek. Persoonlijke ongeluk ken violen niet voor Wel werd materieele schade toegebracht Uit Schouwen en Duiveland. Naar men aan de Z. Nwsb. meldt, is vanwege den Alg. Ned. Politiebond aan den heer A. F. LnmbrcchPe, ge meenteveldwachter le Br ui nis sc, het diensllcruis ju zilver verleend voor diens 25-jarigen trouwen dienst als politic amolenaar Op ae hofstede van den landbou wer L. v d. W. Mz. te Kerkwerve werd, bij hel dorschen, diens oudste zoon door dc machine gegrepen en le$ gen den grond geslagen, waardoor een bloedende hoofdwonde ontstond, die door een geneeskundige werd verbonden Reeds lang hebben de leden dezer vereeniging naar oen eigen kerkgebouw uitgezien. Tol haar groei hebben allerlei oor zaken medegewerkt, o. m. de uitbreiding van dc stichting „Vrederust'' ter Chr verpleging van Zielszieken. Hel personeel dezer stichting gaat, voorzoo ver hel (orlh Hervormd is, ge regeld naar de Evangelisatie èn vormt daar een niet gering deel van liet gehoor. Doch uit de stad zelf, waar zich den laalsteu lijd verscheidene orth. Zeeu wen hebben gevestigd, wordt die Evan gelisatie tegenwoordig ook drukker dan vroeger bezocht. Geref. Gem. Beroepen te Tholen ds. A de Blois te Dirksland. Beroepen te Aagtekerke (3c maal) ds. M Hofman le Krabbendijke KUNST EN WETENSCHAPPEN. Aan 't Zondag j.l. te Steenbergen ge houden solisten-concours namen 1 mu zikanten, van den Bond van Muziokver- eenigiugen in Zeeuw sch-VlJan- deren (W.D. deel. De heer J. A. Gossije, trombone te Schoondijke behaalde den eersten prijs met bijz. lof der jury, met den beker en lau werkrans en 202 punten, het hoogste aantal van alle 116 deelnemende solisten (hoogste aantal te behalen punten was 210). De heeren M van der Boom, pistou, te IJzendijkc 2en pr met *131 punten 1. Bossand, bugel tc Oostburg, 2en pr met 137 punten, cn J J. J. Anthonissc, bugel te Biervliet, 2en pr. met 135 punten Tentoonstelling Etsen van Kurt I' e i s o r. De Vlaamsche eiser Kurt Peiser expo seert van 21 tol 31 Januari in de Show room De Vey Mestdagh te Vlissingeu een aantal elxeu, die „dier aandacht on getwijfeld ten volle waard zijn Reeds onmiddellijk toen wij voor «lil werk stonden hebben wij begrepen hier spreekt een sterk én oorspronkelijk talent. Groole liefde en groot inodedoogen waren aanleiding tot hel scheppen \an deze et sen. Want Kurt Peiser is de etser van dei* misère-mensch en liet ellende-dier. Zijn gestalten bijv zijn de werklooze, de schrompele sjokker langs havens en dokken, de eenzame sentiment* ele matro- zen-moid, zooals zij in den zwaai' hangen den avond ergens in de buurt van de ri vier rondzwerft, almaar haar kind dodei- ued, of hel schonkige, zich gelaten af beulende paardebiest De ets van Peiser is vielaj donker eu zwaar van loon Zoo 1'Eter nel Chan sonhet krachtige, rake stuk mot dien breedschoerden kerel, die zijn prolelariêrs- kop diep voorover gebogen houdt, luiste rend naar de vrouw naast hem, 'n juist getroffen type met sensueel-groven mond; zoo „Femme de Marine do vrouw die af scheid genomen heeft van den man liarer liefde en thans nastaart de reuzige stoo- mer daarginds, hoog op do rivier, terwijl de wind haar zijdelings in den rug vlaagt en haar rolden doet waa en o, de atmos feer in deze ots! zoo de sublieme Idees •e", do vrouw-met-kind, die niet lan ger dragen kan haai- zwarte ellende en peinst en geen uitkomst ziet. Do laatstgenoemde ets (hoe zeldzaam is daar de werking van don poveren. killen lanlarenlichlval over de schouders der sombere vrouwenfiguur! rekenen wij ou de schoonste welke wij aanschouw den an de etsen, waarop de menschelijko gestalte domineert, noemen wij nog ,,Sur ia digno de PEscaul" en „Retour du tra- KERKNÏEUWS. Ke k ge bouw Evang Vereen, lc Borgen op Zoom Men schrijft aan het Iland uit Ber gen op Zoom Dezer dagen zal hol bestuur der Evan gelisatie in de in meerderheid vrijzinnige gemeente alluer een begin maken met de stichting van een eigen kerkgebouw op een terrein, dal van de §Tad is aan Zij kwamen tot de conclusie, dat niets gekocht op de onlangs door deze van anders overblijft, dan een scherperen het Rijk overgenomen domeingronden ail" kleine Het zijn niet dat donker-zware van hel reeds behandelde werk hebben, doch niettemin ontroeren lol wonderlijken weemoed. Wij bevonden deze volmaakte etskunst. Rest ons -thans nog le wijzen op Kurt 'eiser's uitbeelding van het dier. liet woegend paard Wij lelden, naar wij meenen ecJi viertal tukken, dïo dat onderwerp behandelden. En nu is hel eigenaardige dit, dat Pei ser op drie dier vier etsen terwille van zijn onderwerp hier het paard; de tocke- ning van den achtergrond met huizen Epreuvo d'artisle of van de bij-figuren bijv de arbeiders bij paard en wagen Le recuo), alstware (met opzei heeft verwaar loosd, terwijl zulks toch niet trelt als een gebrek aan liet werk Want daar is iets dat ons geheel en geweldig vast houdt de b zo n d r o u i l b e o l d i Dg van het tragisch-actieve beest! Het work van Kurt Peiser is altijd eer lijk cn zuiver, en zelfs enkele malen waar- !lijk-groote kunst. Hel Jan dc Bakker-r a am Do Rijks Monumenten Commissie heeft, naar het „Vad vernoemt, ook het gewij- I zigde onlwerp-Richters afgekeurd Het Nationaal Comité Gedenkraam

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1927 | | pagina 1