EUiLLETON.
II
In dezen lijd miinsn op llÉljes passen
„DE WALCHERSCHE BOERIN".
IT fm$ 85 CENT PER POND,
Lmr
I
Ut. 306
163s Jaarganf
BINNENLAND
ALLERFIJNSTE tëELANOE
Uit Stad en Provincie.
Vrijdag 29 D@etmb@F ±922*
X WEMI. VERTEGENW. IN BE
EERSTE KAMER.
sm 'heer van gijn en i>e
vrijheidsbond.
Besmettelijke ziekten,
Vraagt daarom Uwen winkelier ter vervanging van dure boter
DE PITTIGE NATUURBOTERSMAAK PROEFT EEN
IEDER ONMIDDELLIJK.
kerknieuws,
HULDIGING II. M. DE KONINGIN.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
MIDDELBURG
COURANT.
■5551
t> Studie-commissie de Vereeni-
Hg tot verbetering' van het Stelsel van
Evenredige Vertegenwoordiging heeft laan
3«sb Minister van Binnenlandsche Zaken
doe» toekomen een voorstel tot verbete-
ran de a.s. verkiezing' van leden van
3e Eerste Kamer, welk voorstel, werd
uitgewerkt door het lid der commissie,
Vim heer J. H. de Waal Malefijt, lid van
de Eerste Kamer, burgemeester van Kat-
■wfk n. d. Rijn.
84 het ontwerpen van een evenredig
kiesstelsel voor verkiezingen van leden
tier Eerste Kamer zal, zoo leest men in
het schrijven, men rekening hebben te
houden met het bezwaar, dat bij velen
vooral ook in de Eerste Kamer zelve,
•eer zwaar woog, n.l. dat door het aan
vankelijk door de regeering voorgedragen
stelsel, de provinciale nuanceeringen ge
heel verloren dreigden te gaan.
Wtaoneer men eenvoudig alle Staten
leden van alle provinciën bijeenvoegt
tot één groot kiescollege en dit college
de» 50 leden laat kiezen (en vervolgens
iedere 3 jaar 25) is de oplossing zeker
geheel eenvoudig.
Mpar het eigenaardig karakter, dat de
Cdrsle Kamer thans draagt en dat men
vooral nu meer dan ooit moet trachten
*e behouden waardoor zij niet alleen
tea afspiegeling is van de politieke ge
zindheid der kiezers, maar daarbij en
(daarenboven ook van de verschillende
Mnd«deelen. gaat daarbij verloren. Zij
wordt dan eenvoudig een doublure van
-de Tweede Kamer en als zoodanig een
overtolligheid en een hinderlijk toevbeg-
aei aan de staatsmachines.
Het voorstel der commissie erkent dat
ataMBvoeging van provinciën noodzake
lijk is, omdat sommige ervan slechts 2 of
5 le$en naar de Eerste Kamer zenden,
2/M0dpit daarin geen Evenr. Vert. mogelijk
is. «aar de commissie wil dat groeps-
gévdfze doen, door bijv. zes kieskringen
te vormen: Friesland en Groningen met
asmen 7 leden, Drenthe en Overijsel met
ia, Gelderland en Utrecht met 8, Zuid-
Hollftnd met 10, Zeeland, Noord-Brabant
«u Limburg met '11 leden.
B» daarbij ziou dan tevens bepaald
moeten worden dat de aftreding van de
helft van de leden om de drie jaar zoo
staa geschieden, dat altijd alle leden van
oeueelfden kieskring hun mandaat zien
vérloopen.
Zeoals men weet is het vloorstel-Wejs!-
temSan, om weer een vreemde taal in de
hoogste klassen der lagere scholen toe te
laten, verworpen met 37 tegen 36 stem
men. Een der tegenstemmers was de
Aeer van Gijn. In de' Haagsche aTdeeling
van den Vrijheidsbond is toen aan het
bestuur gevraagd den heer van Gijn ter
verantwoording te roepen, speciaal om
dat hij het amendement mee ondertee-
Vend had; volgens de geruchten zelfs
verzocht zou hebben te mogen meetee-
kenen. Door verhindering van den heer
van Gijh is daarvan nog niets gekomen
op de jongste afdeelingsvergadering.
Inmiddels heeft ook het Vaderland een;
afkearend hoofdartikel over de houding
va» den heer van Gijn gepubliceerd. En
dat gaf hem aanleiding tot een ingezon-
de» stuk, waarin hij o. a. het volgende
schrijft:
Nadat al eens door mij in een fractie
vergadering te kennen was gegeven, dat
ilt voor herstel van den ouden toestand
in zake het Fransch niets gevoelde, werd
mij kort voor de indiening door den
voorzitter der fractie en mej. Wester
man een reeks amendementen ter tee-
kening voorgelegd, bereids voorzien van
de handteekening van de negen andere
leden. Ik maakte aanvankelijk bezwaar
wegens het eerste amendement, dat om
trent „het Fransch" (want zoo vatte
ik het toen op) en gaf met leedwezen
te kennen, dat ik gesteld werd voor de
m i. onnotodige keuze; öf het eenige
lid der fractie te zijn, die geen der amen
dementen in zake de onderwijswet mede
toekende, öf wel iets te onderteek&nen,
waaromtrent ik, wat één punt betrof,
nog zeer in twijfel verkeerde. Ik tee
llende eerst niet, maar bemerkte wel, dat
de incompleetheid van de groep voor
de beide genoemden onaangenaam was.
Na over de zaak te hebben nagedacht
en door mej. W(eisterman te zijn inge
licht, (wat ook geheet klopt met h/aar
latere uitvoerige toelichting), dal het
niet speciaal om het Fransch ging (en
dus ook niet om de aansluiting aan H. B.
S, cd gymnasium), miaar om de vrijheid
om een der drie moderne talen te geven
al naar behoefte van de streek of de
individuen iets waar ik meer voor ge
voelde heb ik te kennen gegeven toch
wel bereid te zijn te teekenen. Wijl de
zaak mij echter dwars zat, en ik niet wist
of men mijd bereidverklaring begrepen
had (de betrokkenen waren gedurende
een Kamerzitting druk bezig met de toe
lichting der amendementen) heb ik mij
later nogmaals tot hen over de zaak ge
wend, mij die laten uitleggen, en ten
slotte geteekend. Nadat dit geschied was
heb ik nog als troostgrond gehoord
misschien zulks ten onrechte meenen te
hooren dat ik in het ergste geval des
noods ook wel bij eenig amendement af
wijkend kon stemmen.
Ziedaar de geschiedenis van de ge
waande twee verzoeken mijnerzijds om
mede te mogen teekenen. Verzoeken één
amendement tmtede te mogen teekenen
deed ik nooit eni zal ik ook hooit dóen. Als
men aan mijn medeteekening geen waar
de hecht, blijf ik veel liever vrij tot na
de discussie.
Dat ik ten slotte tegenstemde was het
gevolg onder mieer van het feit, dat het
mij meer en meer bleek, anders dan
de hoofdvoorstelster bedoelde vóór
de meeste voorstanders toch wel zui
ver de kwestie van het Fransch in ver
band met de toelating op H. B. S. of
gymnasium te zijn, en dat ik ook ging
begrijpen, dat zulks in den weg zoude
staan aan het kiezen van een moderne
taal als voor de streek of voor een groep
individuen, mede in aansluiting met het
u. 1 o., ergens het meest wenschelijk
|zou zijn.
„Ik bad dan jmijii stem mbetien
toelichten", zegt u, Ik voor mij' weet heel
goed wat men dan nu zoude zéggen, nl.
„dat hij er nu tegen stemde was nog
iets, maar dat hij het amendement óók
nog ging bestrijden" (en dat was een
toelichting van mijn stem van zelf min
of meer. geworden onder deze omstandig
heden) „dat is te bar". Effen is kwaad
treffen.
VAN RENE BAZIN,
Lid van de Fransche Academie.
o-
m.
&Tet meisje ging heen, terwijl zij' de
bwaden van haar schort diebtstrikte.
Town Quéverne was alleen op Chqmp
Dien morgen werkte hij tot tien
«iw op het veld, vanwaar men de groote
bft&mgaard van Kerjan kan zien en ook
k«t wegje dat met een slagboom gesloten
is «n naar beneden loopt tot aan de beek.
Terwijl hij' met de mestvork 't zeewier
'«rw»ngde met stalmest, dat men op ge
lijke afstanden aan hoopen had gezet,
«ver de aarde uitspreidde, draaide hij
dikwijls zijn hoofd naar de richting van
ket dal en de olmen en de heide die aan
sji»d»ehe zijde opwaarts loopt.
dit oogenblik komt Eugénie op
Keriwn binnen... Zij gaat Marie zoeken in
do «tallen of op den graanzolder...'. En
na praten dc meisjes zenuwachtig... Ik
van de tentoonstelling der M. T. V. j
speelde zich gisterenavond af in de Kolf
baan van het Schuttershof, waar de ver
loting plaats vond van de op de ten
toonstelling aangekochte dieren en van
enkele andere voorwerpen als voeder
bakken, spuiten voor ontsmettingsmidde
len, boeken, betrekking hebbe.nd op het
fokken en teelen, zakken ochtendvoe
der enz
Deze verloting werd doo1" een paar
honderd belangstellenden bijgewoond, die
gedurende ruim twee en een haïf uur
met groote aandacht en rust het aflezen
der nummers volgden. Het aflezen werd
alleen zoo nu en dan verstoord door
de hanen, die tot d^ prijzen behoorden
en door kraaien voor een eigenaardige
muzikale afwisseling zorgden. De meeste
lotenbezitters gingen natuurlijk teleur
gesteld heen, maar ook zagen wij glun
dere gezichten,als iemand merkte, dat
hij 'n prijs kon komen afhalen, versjohil-i
lende van die gelukkigen namen hun
prijs direct in ontvangst, voor ben die
niet aanwezig waren, wijzen wij op de
advertentie, waarin de nummers voorko
men en die heden of morgen in ons; blad
o
Hgt aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 17 tot en met
23 Dec. in de Prov. Zeeland bedroeg:
Roodvonk: Middelburg 1.
Diphtheritis; Wemeldinge 1.
Verkrijgbaar te Middelburg bij
BAAN, DE dUKVIEL, BOSCH, ('t-Zand), BOSDIJK, BROEDERBAND, CORNELISSE,
DEKKER, DRONKERS ZOON, DIJKE, GEERS, V. d. HARST, JANSEN,KODDE,
MALJERS, REKKERS, SIMONS, GEBR. STEENLAND, VERBURG, Firma J
VERHAGE, VLEUGEL, VISSER en REMIJN, DE VOORUIT, enz, enz,
'Uit Middelburg.
Het laatste bedrijf in het openbaar
Zaterdag j.l. vergaderde te MiddelnaCg
hel voorloopig bestuur afd. Zeeland van
het L,andsh,uldigingscomité onder voor
zitterschap van den heer P. C. Labrijn.
Bericht van verhindering was ingekomen
van den Commissaris der Koningin. Na
een woord van welkom tot de aanwezigen
w. o. ook de Eere-voorzitter, de lieer p.
Dumon Tak, burgemeester van Middel
burg, werd het volgende telegram vajn
H. M. de Koningin voorgelezen„Op
rechten dank, Koningin, aan allen na
mens wie U telegrafeerde voor betuiging!
huldetnouw", vv. g. Hoekstra, adjudant.
Een provinciaal comité werd gekozen
met den heer P. C. Labrijn, als voorzit-
mej. J. J. Donner, eerste secr. (beiden te
Goes" en den heer H. Mathal de Jongh,
fels tweede secretaris, te Middelburg.
Na breedvoerige bespreking' werd be
sloten op de verschillende eilanden sub-
comité's te vormen, die zich in verbin
ding zullen stellen met plaatselijke ver-
eenigingen en groepen v,an verschillende
richting.
Het comité stelt zich voor alle vereeni-
ging'en en gfroepen in Zeeland uit te
noodigen tot het houden eener «rootscbe
huldebetooging' te Middelburg in Septem
ber 1923 ter gelegenheid van 't Zilveren
Re ge e rings j ubileum van H. M. de Ko
ningin, wanneer, naar men hoopt, de Ko
ninklijke Familie Zeeland's hoofdstad met
een bezoek zal vereeren. Ieder zal dan
in de gelegenheid zijn blijk te geven van
zijn liefde, trouw en erkentelijkheid je
gens het Oranjehuis.
Tevens zullen de vereenigingen zich
door deputaties doen vertegenwoordi
gen bij de groote huldebetooging te Am
sterdam.
De vereenigingen „Uit het Volk—Voor
het Volk" en die tot Bevordering van het
Vreemdelingenverkeer zullen zeer waar
schijnlijk met het Provinciaal Huldigings
comité samenwerken om de betooging' te
Middelburg feloo groots ch mogelijk te
doen zijn.
Ned Herv, Kerk.
Aangenomen het benoeip nqqr Ylissin-
gen door ds. W. 4, B. ten Kate, te
Horsten,
Chr. Ger K. e P k.
Beroepen te Zaamslag ds. G. Jonge-
leen te Maarssen.
Voordrachtavond
J. J. van Elslacker.
Voor de goed bezette kleine concert
zaal alhier heeft gisterenavond de lieer
van ELsacker opnieuw de bewijzen ge
geven van zijn zeer bijzonder talent als
declamator. De toehoorders hebben het
mooie geluid van zijn slem en de pak-
kende, suggestieve uuanceering daarin
kunnen waardeeren in de voordracht van
gedichten van Adema van Scheltema en
De Clercq, en zijn gave tot het uit
beelden v)an personen en van gemoeds
leven in de voordracht van twee bedrij
ven van Gongrijps drama „Acjoka", en
in de twee Falklandjes.
Wal in dit drama bijzonder trof, was
het weergeven van de wanhopige smart
van den koning, beheers'clit door de
hem steeeds vervolgende herinnering aan
het zien van die vele grauwe lijken
met hun open monden, en van de achter
gebleven vrouwen op wier gezicht geen
liaal was teb espeuren, doch slechjts
verslagenheid en dofFe berusting. Hel
is ook dit element van smart dat in de
twee voorgedragen bedrijven het meest
geprononceerd is. De overige figuren zijn
vlakker van leekening, er werden ook
door den voordrager in minder krachtige
kleuren gegeven. Een sterkere karakte
riseering van "den bedelmonnik zou aan
de tegenstelling ten goede zijn geko
men.
In ieder geval hebben we een goed be
grip gekregen van de omgeving waarin
deze geschiedenis zich afspeelt, waar
toe ook meehielp het Indische gewaad,
dat de voordrager droeg.
Zooals we reeds s'chreven kregen we
ook veel moois te hooren in de gedichten
van Adema van Scheltema. We willen
er twee in het Mjzonder noemen: dat
van den Voortstuivenden schimmel van
het Geluk, en de schitterende, kleurrijke
beschrijving van den rivierdijk, waarin
vooral de sterke suggestie van de vd^*
dracht te roemen viel. In Be ClsjTïq'^
(Schoenlappertje (niet in ieder woord
verstaanbaar) was het de typeering die
vermeld dient te worden evenals in de
twee geestig geteekendc maar toch wran
ge Falklanujes.
Het publiek was zeer warm in zijn
applaus, zoodat de heer v. Elsacker nog
het Keuterboertje van Scheltema toe
gaf.
ONDERWIJS.
Geslaagd te 's-Gravenhage voor het
examen handelskennis L. O. de heer
J. Lampert, alhier.
Geslaagd te Groningen vod:
men Engelsch M. O. B. mej. j. -j K;
mekam te Vlissingen.
Door mej. E. A. Lansen, onderwij
zeres aan de openbare lagere schooi
te Nis se, is met ingang van 16 Maart
a.s. eervol ontslag aangevraagd.
-- Geslaagd te Groningen voor het exa
men Duitsch M. O. B. de heer K. E.
Frr-itag te O o s t b u r g.
RECHTZAKEN.
De 23-jarige fabrieksarbeider A.
Tb. v. d. B. uit iJsseistein, tegen wien
12 jaar gevangenisstraf was- geëischt we
gens moord op zijn verloofde H. S. te
Utrecht, werd door de rechtbank ver
oordeeld wegens doodslag tot zeven jaar
gevangenisstraf met aftrek van het voor
arrest.
zou wel eens willen zien, hoe mijn meid
afscheid heeft genomen van Marie en de
woorden die zij wikt en weegt.... Nu is zij
zeker weer vertrokken.... Zij gaat door de
bosSchen en hftast zich om haar vriendin
nen nog bij de waschvrouw te vinden of
hij den bakker of langs de straat slieren,
vóórdat de soep ze naar huis roept.../'
Even na tienen komt hij op Champdo-
lént terug en bedenkend diat misschien
aanstonds wel eens een vrouw zou kun
nen komen, de meid of de dochter
God weet wie van beiden om het mid
dagmaal te bereiden en dat zij wat laat
zou komen en het wel goed zou zijn het
hout klaar té leggen ,nam hij een talhout
van. een witte berk bestemd voor het
Kerstfeest, drie spaanders van een den,
twee eiketakken en een handvol gedroog'-
de brem met nog wat bloei aan het uit
einde van de takken. In den reusachtigen
schoorsteen, waarvan de schimmel van
do vloer de steenen van de muur groen
j maakte, legde hij alles neer zooals het
behoort, wel zorgende dat hij de altijd
warme asch er onder losgraafde. Zijn
geest was voortdurend bezig'. Hij luister
de naar den wind. Hij keek naar de oude
klok en niets beters wetend te doen trojc
hij de beide gewichten tot aan de kast
omhoog uit vrees dat de slinger zou gaan
I stilstaan 'en opende de deur van Marie's
kamer en toen hij bij het bed k'wam, nam
hij het hoofdkussen van "zijn zoon, die
daar niet meer slapen zou, weg. Arm
hart, dal maar een zwakke hoop had!
Maar dat is voldoende voor den moedige.
Joon Quéverne is weer naar den weg
teruggegaan. Hij is nu voorbij de heg van
zijn akker en staat geleund op den slag'
boom en staart voor zich uit. Olmen heb
ben geen bladeren meer sinds een week.
De heide is niet hoog op het heuveltje
aan de overzijde. Niemand komt er aan.
De wind alleen gaat langs hem heen. Deu
ouden baas verveelt het niet uit te kijken
maar haar, die nog wel komen kan tus-
schen de lage heidestruiken ,die noig in
October nabloeien. De arbeiders hebben
de velden verlaten de zaaiïng is afgeloo-
pen, de meisjes, die den zak met iiaver
of rogge op een vierde na vol om den
schouder droegen, hebben hun plaats in
üe hofsteden bff het vuur of op de stroo-
zolders weer ingenomen. Niets zou zich
op de velden bewegen als de wind niet
blies.. De meid verlaat zich in het dorpi.
De vrouw, naar wie verlangend werd uit
gezien, de andere, door wie de hoeve
nog kan worden gered," heeft niet wilj-j
len hooren. Zij heeft geen medelijden ge
had
Toch komt zij. Boven op den heuvel
die zwarte figuur, die met het pad mee
draait en He heg nadert en nu begint
te dalen, is Marie, de vrouw van Pierre,
Zij heeft bun dochter aan de hand.
O, mijh God, mijn God, er zlijn gezegen
de uren in de beproeving van te leven!
De moeder en de kleine hadden tijd
noodig om de helling af te dalen en den
andoren heuvel te beklimmen, dwars
door den boomgaard van Kerjan en tot
laan hel wegje dat op den weg van
fChó.mpdolent uitloopt. Het was bijna
twaalf uur, toen Marie met haar vinger
orr de deur der hoeve klopte. Jan Quéver
ne wachtte haar midden in de groote ka
mer, bij de tafel staande, af. Hij dacht
iaan zïjn jongen, die daar had moeten zij'n
j Vader, ik ben niet eerder gekomen
en z'ij wees op het kind om de muts
j ven Jeanne Marie, die toch niet zonder
rouw bij u mocht binnenkomen. De
twlqschvrouw heeft die eerst vanmorgen
gebracht.
Marie bleef op drie passen afstand van
den man staan en in het geheele huis
heerschte stilte.
ïk heb je gevraagd te komen, omdat
ik hulp noodig heb. Maar waarom ben
je gekomen? Is het misschien om even
uit te schreien?
Neen, om met u tc werken.
Ik ben niet jong meer, ik hen niet
rijk. Is het voor lang, dat je gekomen
Aanvaring Z uiderdij'k—Ezar-
d i a n."
De Arrondissements-Rechtbank te Mid
delburg heeft heden in de aanvaringszaak
van de Zuiderdijk en de Ezardian in
het Oostgat den kapitein van de Zuider-
hent?
Zoolang als gij blijft leven, zult gij'
mij bij u houden.
Toen breidde hij zijn armen uit en 'om
helsde de weduwe van zijn kind, zonder
iets meer te zeggen.
En terwijl zij dadelijk begon met ord«
in hel huis te brengen, vlamde het vuur
in den baard en bedekte den ouden
schimmel.
Van dien dag af, het eind van den
herfst, woont Marie op Champdolent.
Niemand hoort haar klagen. Niemand ziet
haar aarzelen als het werk haar roept.
.1 ei?.n Quéverne spreekt om harentwil niet
•meer over zijn leed. Tusschen haar en
hem wtordt de naam van Pierre Qué
verne nooit uitgesproken. Alleen 's avonds:
nr. 't gebed, dat zij wegens de gewoonte
beiden zeggen op het oogenblik dat ieder
tot nadenken komt en zich uitspreekt lot
God. laat de oude man nooit na er bij
te voegen:
Geef mijn Pierre den eeuwigen vre
de en Dreng mij ThJ hem!
En Marie vergeet nooit te zeggen;
Steun mij Ah mijn zwlakheid om zij
nentwil. Hij was heter dan ik!
EINDE.