II M HERSTELD. Zaterdag 8 Oeeember 1922, EÜILLETOI No, 'iöi» B i n n f n f s n 4 Behandeling door krulden m «faam* g 30—— caa83w-#"r Dit numtaier bestaat uit TWEE bladen. EERSTE BLAD. Abonnementsprijs per kwar taal:, op de buitenwegen om Middelburg, en ■/oor de andere gemeenten p. post f 2.50: voor Middelburg en agentschap Vlis- singen f 2.30; weekabonnementen in Middelburg 18 cent per week. Advertentiën: 30 cent p. regel. Ingezonden Mededeetingen: 50 cent p, regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen: van l7 regels 12.10, elke regel meer 30 cent. Kleine advertentiën niet grooler dan vijf regels druks en waarbij is aangegeven dat zij in deze rubriek moeten geplaatst worden, 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder brieven of bevragen bureau dezer cou rant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent plus 2 cent voor port per stuk. Advertentiën moeten, willen ze nog in ons blad van dienzelfden dag worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan ons Bureau bezorgd zijn. Aangesloten bij den Post-, Cheque- en Girodienst onder no. 43255. IN EN OM DE HOOFDSTAD III. St. Nicolaas-drukte. De winkelier in snoeperij, bij wien ïk deze week op een ochtend was binnen ,3'eloopen. had,- achter zijn toonbank staande te midden van al zijn luxe-doo- zen „vol"' chocolade ongerekend de zich daarbij bevindende houtwol of pa pier zijn taarsepain, borstplaat en zooveel heerlijkheden meer, nog wel tijd voor een praatje. „Dit zijn uw daagjes, hè?" merkte ik o<p, „zoo tegen St. Nicolaas dat brengt 't geld in- het laadje". Hij' haalde de schouders op en beweer de dat 't niet dAt was- „De menschen hebben geen geld, men heer I Erge malaise, de goede jaren zijn voorbij 'k heb nog geen reden om te vreden te zijn. „Kom, kom'," zeide ik glimlachend, ,;t zal wel schikken; de tijden mogen nog zóó slecht wezen, als 't tegen St Ni col aas gaat, heeft iedereen nog wel wat over voor .noepgoed; heel Nederland snoept than,, groote mfenschen even goed als de jeujgd." „Nou ja", sprak hij weer, achter zijn toonbank, ik zeg niet dat ik niet verkoop ik heb niet te klagen, mfaar 't is toch heel wat 'mfinder dan vroeger en dan ik heb altijd zoo gedacht, dat we alle; te veel op elkaar hebben „Wat meent ge?" vroeg' ik. ..Wel, ziet u", Was zijn antwoord, „ik heb altijd gezegd: 't Is slecht verdeeld in één maand Sinterklaas, Kerstmis, Oudejaarsavond, Nieuwjaarsdag. Deinen- Bichen willen op al die dagen wat extra's hebben "dan die soort dingen, waarvan wij t' hebben uitoefen. Nou ziet u, als er geld verdiend wordt, dan doet ;t er zooveel niet toe, maar in zulke slechte tijden als we nou beleven kan niet ieder een 't bijbeenen om voor al die dagen wat uil te geven voor lekkers en zoo deet de een het alleen voor Sinterklaas en de ander wacht op Kerstmis, en een derde wil wat extra's op Oudejaarsavond heu'Jch de kalender is slecht ver deeld, alle. in één mlaand, 't is slecht voor menschen als wij, die er van moeten Lbe-taan. Sinterklaas in Amsterdam1 is dat niet meer geen geld genoeg, en die Ker vtmisviering, die zooveel bederft -- -is dAt nou 'n Hollandsch feest, mjen'neer? Uit Duitschland (hij gebruikte een an dere benaming voor het land onzer Oos telijke naburen en 't klonk niet welwil lend) hebben ze 't overgebracht, dat zeg ik dee-e uw vader of de mfijne daaraan mee De woordenvloed werd afgebroken door het binnenkomen van een klant, een jong' meisje. Ze deed een vrij grooten inkoop aan lekkers, wees ook op choco- Jade vormige „luinbler-tjes, vroeg wat dal was „Advocaatjes juffrouw! Kent u die nog niet? Zit heusiche advocaat in. 'k Heb er ook "met heusjche boerenjongens iets nieuws juffrouw iets hartigs." i v" De juffrouw kocht nog een half do zijntje boerenjongens en een even groot aantal advocaatjes en verdween. T^Jyertreding van de Drankwet!" zeide 'ik, op de nieuwe stoort snoepgoed wij zende. „Niets van gehoord," zei'de winkelier,, „en die dingen gaan even goed als, boo- neu met likeur gevuld. Je kunt er lee- lijk de hoogte van krijgen mijn eigen kinderen zou ik ze niet geven, hoor! Maar wat zal ik u zeggen als je klan ten 'l willen." t Er kwamen meer klanten en ik ging heen 't kwam me voor, dat hel „snoep-standje" toch nog zoo slecht niet ging, trots het klaaglied van dezen win kelier. Hij Ls de eenige niet, die klaagt tot dusverre hoort men nog in geen enkelen winkel met tevredenheid over den naderenden St. Nicolaas spreken. Overal hetzelfde liedje: „De tijden zijn te slecht; de menschen willen koopjes doen, kleinigheden; voor iets wat een teetje kostbaar is, is geen geld", en dan dikwijls met een „snee" er over heen: „Maar ze hebben 't nog wel over voor een bioscoop of een voetbalwedstrijd en wij' winkeliers, die op de hoogste lasten zitten en nog kans hebben, dat ze op een goeden avond je ruiten insmijten, h'ier sprak een neringdoende in de Kalverstraat, doelende op de werkloozen- (lees: kwajongens) relletjes, eenige da gen geleden toen een paar spiegelrui ten op den Nieuwendijk het hebben moe ten ontgelden „wij: verdienen aan zoo'n Sinterklaas eigenlijk onze etalage verlichting niet eens." 't Is test mogelijk, dat 't waar is, ofschoon aan de drukte langs de straat en in de warenhuizen en bazars zou men zoo zeggen, dat Amsterdam zijn St. Nicolaasfeest nog niet vergeten is, Waar echter tegen in kan worden get- bracht, dat alle kijkers nog lang* geen koopers- zijn, en dat juist de drukte in warenhuizen cn bazars, waar men met kleine bedragen terecht kan, niet zeg gen wil, dat de zaken, die zich op bepaalde en duurdere artikelen toelegL gen, ook dien aanloop en dien om zet hebben. De jeugd verdringt zich natuurlijk voor de lekkernij-winkels en voor de s'peelf- goed-winkels. In een der hoofdstraten, waar achter de groote spiegelruit een complete miniatuur-draaimolen lustig draait, is het gedrapg der jongeren gansch den middag en avond buitenge woon 'is een draaimolen niet een won derlijk ding geworden nu de kermis sen worden afgeschaft! De oude volksfeesten der Anisferdatai'- mers zijn verdwenen de kermis, al sedert jaren her; alleen de ouden van dagen herinneren zich nog de tent van Bosch op hetgeen toen nog de Boter markt, nu het Remtrandtplein is; de najaarskermis op het Amstelveld, droef uiteinde van wat eens kermis was verdwenen; de Hartjesdag stervende gelukkig maar we hebben geen volks feesten meer, behalve dan dien eenen Koninginnedag alleen het oude St. Ni colaasfeest is overgebleven, handhaaf} zich- nog, trots alle veranderde tijden, en niettegenstaande na-rlen-qrooten-oor- log-malaise, en toch, is het ook niet aan 't ontaarden? Hier en daar ziet men in de stratten nog de poffertjes-kraam, dat wil zeg gen binnenshuis, waar de St. Nicolaas en zijn Zwarte Piet de aantrekkelijkheid der kinderen zijn en voor wie de verge- zellende ouders hun fooien offeren. Af er toe raken de „heilige" Sint en de „heusche" Zwarte Piet slaags, aks' een van beiden de ontvangen Tooien nir/t eerlijk deelt, somis zoo dat een andere „heilige", die zich Hermandad noemt, er bij te pas moet komen. Soms ziet men een paar knapen, de een met wat eens een witte baard is geweest en met iets op het hoofd aat een mijter moet heeten ,een eertijds rooden tap om1 de schouder als de Sint; de ander met beroet gezicht als Piet, door de stra ten scharrelen, centen bedelende voor zich zeiven en altij'd-goedgeefschc men schen vindende. In een aantal kroegen Iraait een orgel, of jankt een speeldoofs, of dreunde tij' Wijlen de harmonica om de vermoeide St. Nicolaas-etalagej-btekij- kers tot binnentreden te nopen leven we niet in de eeuw 'der „strijkjes"', waarom zouden mindersoortige muzika le uitingen ze niet vervangeh in tap perij en kroeg? Maar 'n echt volksfeest op straat, buitenshuis, ïs de Amster- damsche St. Nicolaas toch niet en laten we hopen, zal het nooit worden. Want, het feest van den goeden Sint moet niet ontaarden in buitenshuis- vieren; het moet blijven het intieme, het vriendelijke feest binnenskamers, liet feest van den Hollandsehen familiekring1. Breng het op straat en liet verliest zijn vriendelijk karakter en het schaadt het gezinsleven, dat in onze onrustige tijden toch al zooveel heeft moeiten in boeten door alle aantrekkelijkheid van met schreeuwdende reclamte-platen lok kende bioscopen en-de aanlokkelijkheid van „lunch-room's", .jdivans", „cabarets" cn soortgelijke, van oorsprong geen Hol- landsche nieuwigheden. Het Kerstfeest moge hebben zijn groo te aantrekkelijkheid, voor de jeugd na tuurlijk door de lichtjes in den boom en de goede gaven aan zijn takken iets typisch Hollandsch "is hfet niet, dat is alleen het Sint Nicolaasfeest, met den klomp vol hooi onder den schoorsteen en den goeden heilige over de daken, die zijn goede gave zoo maar fan tlat hooge standpunt in de klomp weet te werpen. Daar is. zoQveel van het aardige oude te loor 'gegaan, dat we werkelijk het beet je poëzie, dat een Sint Nicolaasfeest VARIa. nog in den liuiselijken kring brengen kan, trots het minachtend smalen er op van velen, die het in onzen tijd liever buitenshuis zoeken, moeten trachten me| wassende^ resultaten voor alle te behouden. En de hoofdstad, die de onderstaande ziekten, nieuwe en Sint tot zijn beschermheilige hjkd, moet oude, zelfs ongeneeslijk verklaarde, daarin zeker het voorbeeld geven f VOOR ELKE ZIEKTE VERSCHILLEND maar vermoedelijk hebben gij, provincie;- j MIDDEL, vrienden dat goed voorbeeld minder noo- j Suikerziekte, Onmacht, - Bloedarmoe dig dan velen hier in de groote stad.jd Eiwiiziekte, Nierontsteking, - Een prettige St. Nicolaas.-avond wordt er Asihma Hoest, - Bronchitis, - Huid van harte toegewenscht door ziekten (huiduitslag, huidvin, eczeem, 'jeuk, puistjes enz. onverschillig waar: baard, hoofdhaar, anus enz.) - Rhcuma- tiek, - Jicht, - Zenuwpijn, - Verkalking der bloedvaten, - Aambeien, - Consti patie. - Aile ziekten der urinewegen en blaas (ontsteking, pijnen, verschillende vloeiingen, geheime ziekten, vernauwing, ontsteking van den voorstandskHer, bedwateren op eiken leeftijd, aandrang tot dikwijls uriaeeren, ziekten der or ganen der vrouw, enz. Zelfs indien gij aile vertrouwen in de geneesmiddelen verloren hebt, aarzelt dan toch niet om bij M. SNABILIE, Groote Markt 7, Rotterdam, aan te vragen één der gratis brochures Nó 150 omtrent de producten van Dr. DAM MAN, Specialist voor kruidenbehande ling, benevens de bewijzer. van genezing. Verzoeke duidelijk op te geven voor welke ziekte. EEN REIS DOOR ZEELAND IN DE 17DE EEUW. Tn het midden der vorige eeuw. ont dekte een Franschman, A. P. Faugère in de bibliotheek in Den Haag1, bij hel zoeken naar andere gegevens, een hand schrift, btevajttend een in het Franse!} gestelde beschrijving van een reis door twee Hollandsche jongelui van goeden huize in 1656—1658 gemaakt naar Parijë, ter voltooiing van hun opvoeding. Het waren twee heeren de Villers, kleinzoons van Van Sommelsdijk, oud-gezant te Pa rijs, neven van Cornelis van Aerssen van Sommelsdijk. Hun verhaal van hetgeen zij! waarnamen aan het Fransche hpf, werd door Faugère van genoeg belang geacht om een reisbeschrijving in helt licht te géven (in 1862 bij Benu Duprat), onder den titel „Journal du Voyage de deux jeunes Hollandafe a Paris, en 1656 1658." Deze, in slechts 500 exemplaren ge drukte uitgave, was zeer zeldzaam ge worden. zoodat in 1899 dóór L. Marillier een nieuwe uitgave werd bewerkt, ver schenen tij H. Champion, voorzien van aanteekeningen die Faugère er later bij gemaakt had. Een exemplaar daarvan kwam on langs in handen van een stadgenoot, die. onze aandacht vestigde op'het begin, de reis door Zeeland. Daar staat wel niets buitengewoons in, maar we meen (Ingez. Med.) tend langs een mooieren weg', dan dien, welken wij achter ons hadden, kwamen wij te Middelburg, hoofdstad van liet eiland Walcheren. De handel in Fran sche wijnen en het Indiisehfe Huis hebben de stad zeer verrijkt; hoewel' zij' niet aan de zeekust is gelegen, heeft zij zulike mooie grachten, dat de grootste schepen eraanleggen. met behiüp van den vloed van de zee. Daar deze zich ternggefrok- kken had, waren wij verplicht om tot den volgenden dag te wachten op onze koffers, die in onze boot waren ge bleven. Zoodra wij ze hadden lieten wij den het toch in vertaling hier te moe,- Ze op een karretje laden, en na zelf VAN RENE' BAZIN, Lid van de Fransche Academie. 28). Toen 'kwam! Marie naderbij. Hij kon haar niet zien. Zij wierp nu in het kar retje, dat nog niet half vol was, een schep zeegras, toen nog "ben en toen nog een. Hij hoorde het niet. In enkele minuten had zij met inspanning van al haar krachten zooveel geschept als haar oude vader in een half uur. Hij' stond rustig met zijn arm1 geleund op de s'choft v<m la Buisonne en ademde de lucht, die nu zachter was geworden, in. Met een schuin oogje keek Le Treff van ter zijde naar Marie. Hij begreep het grapje niet en lachte in zijn rossigen baard. Maar toen hij zag, dat zij niet ophield met werken voor dien arm'en pachter, haalde hij de schouders op, stak zijn gaffel in het zand en met de ar men over eikhar .gekruist steunend op de ie steel wachtte hij imet een minachtend l^czi _ht hoe dat af zou loopen. Dfj wachtte al den tijd dien Buisonne fcoetfij had om zijn handvol hooi op te eten. Toen zij de kop oprechtte en schud de terwijl zij Snet haar tong de laatste spr'°tjes hooi, die de wind haar betwist te naar binnen haalde, keerde de pach ter zich om. Hij bemerkte nu Marie, die vo#r Champdolent werkte. Verbaasd tuet hij zijn armen omhoog, de vreugjde keerde te ruig op het gelaat van den rech|t- schapen man, hetgeen maar zelden meer gebeurde. Toen hij zagf dat mjen hem van rechts en links bespiedde, kwami de kalme vermoeide trek weer op Qué- verno gelaat en hij liep naar Marie toe. Hij kwam heel d'cht bij haar, maar *ij j durfde hem niet aanzien en gingdoor i met 'werken. Marie? Mijn kleine Marie, heb jij dat gedaan? j Ik zag dat gij vermoeid waart, vader daarom heb ik u van dienst willen zijn. j De tuc s houwers konden deze woorden niet verstaan die op zachten toon gezegd werden. Quéverne richtte nu nog' hel woord alleen tot haar. i Marie, ik heb in drie jaar zulk een goeden dag niet gehad! Het. zweefde heta1 op de lippen om den naam te noemen van Pierre of Alain ,'maai hij aarzelde even. Toen bukte hij zich om zijn buis op te rapen en ging. naar bet paard, gespte den teugel vast dien hij had lqgqemjfiakl, snoerde den buikriem: dicht eii riep met luide stem': Hu, la Buisonne! De wielen sneden door het zand en de wind begon dadelijk het wagen spoor uit te wi.sschen en daarmede ook het spoor van het karretje van Champdolent, dat half gevuld wegreed. Marie nam haai- plaats weer jn achter 'het karretje van Kerjan en hervatte het werk. De knecht die ook de vork weer in hel zeegras stak, vroeg, terwijl nij zijn lasten ophief: Wat heeft Quéverne u gezegd? Hij heeft 'mij bedankt. ;Muar de man barsfte in een schater lach uit en antwoordde nog' voor hij de ladiniJ bruine slieren die om hem heen vlogen, neerlegde: Het is uw man dien gij geholpen beb't! f Zij zweeg. Er was haast bij iiet werk. De zee begon te wassen en de hemjel zag groen hoven les Glenans. VIII. Hel concert tusischen de dennen. Haar 'man wasj in het kalonnement Twee compagniëen waren onder dak ge bracht in het dorp, namelijk in huizen die geen dak, geen ramen en geen meu bels 'meer hadden. De muren alleen vor- anlen al een beschutting voor hen die van den wind te lijden hebben. De mlan- nen sliepen des nachts tussehen de vier qleenen muren van hetgeen een Woning heette, een vurig' benijd eigendom; keu ken van den landbouwer, winkel van den kruidenier, smederij van den wagen maker, .geplaveide zaal waar de pastoor zijn parochianen ontving' en op de confe- renfiedagen zijn ambtsbroeders onthaalde ten opnemen, omdat het een aardig denkbeeld geeft van enisle plaatsen in Zeeland in dien tijd. Zij vertrokken 6 December 1656 uit Den Haag per boot naar Delft, en toen weer met een andere foo& naar Rot terdam, waar zij den nacht overbleven vanwege liet onstuimige weer. En over hun verdere reis vertellen zij het vol- ende: Om tijd te winnen en - zoo spoedig) wij konden Frankrijk te bereiken, huur den wij hier een boot om naar Zeeland te varen; er is er wel een die iede re n dag vertrekt maar-wij' zouden dan I men, droogvoets en zonder ongerief, bijna 2-1 uur hebben moeten wachten! We namen echter een karretje om vóór wij ons zouden kunnen inschepen. geen verlet te hebben bij1 het begin van Wij gingen in de door ons gehuurde j een lance reis. Vóór wij de stad bin- bóot te 9 uur 's morgens aan boord,nen reden, moesten wij' echter uitstapf" en den volgenden dag kwamen wij te 1 pen, omdat men de versleten bruggen twee uur in den namiddag in 't gezicht had opgehaald om ze te herstellen, en van Arnemuiden. waar wij uitstapten en terzelfder tijd maakte men van de gele gedwongen waren te voet verder te genheid gebruik, om de haven .schoon plaats le hebben genomen op een ander karretje vertrokken wij' ongeveer le drie uur namiddags naar Vlissingen. Dit is een voldoend bekende zee haven, zoodat wij er niet over behoeven te vertellen. Wij' volstaan er mee, dat rij zoo belangrijk is, dat Karei V, die ons land beter kende dan eenig ander vorst, die er over regeerde, aan zijn zoon den séhriflelijken last gaf om te trachten die stad nooit te verliezen. Zij ligt op slechts een uur van Middelburg, en er loopt een weg heen, die zoo goed geplaveid is met klinkers, dat men ten allen Jijde van de eene naar 'de andere stad kanko- gaan door het slik, soms tot halverwege de beenen tot aan 't genoemde Arne muiden. Dit is een zeer ontvolkt stadje zonder handel, daar het zijn hjaven niet meer heeft, die langzamerhand ondiep is ge worden door het zand, en door dat een een Oost Indië-vaarder er zonk. Onze reis van Arnemuiden voortzei- kelder van den herbergier, schuur steeds rijk gevuld van den rijkaard van het dorp die. tegelijk landbouwer en graanhande laar was Beschoten door de Duitschebs, beictaoten en onlangs weer heroverd door de Fransphen, bewees het arme: dorp in puin aan de mjannen en aan de dieren -.edert veertien mfaanden mleejr diensten dan het gedaan had in - den lijd toen de zware herfstdampen van over de vlakte van Chamjpagne slechts de goc.d onderhouden daken en den witten bodem) •sjchraal van gras voorzien, vochtig m'aak- le Men was zeven kilomfeters van iiel nieuwe front af. Van tijd tot tijd liet een Dmcsch aviateur uit erkentelijkheid eeti o.J meer bommen vallen op deze groe pen soldaten, camions, veldkeukens, paar den aan een paal 'gebbnden, dekzeilen die alio mogelijke eetwaren bedekten welke de bochtige, korte straat verstopten en alleen in hel midden ruimte voor twee wielige wagens openlieten. En dat alles Was de achterhoede, de rustplaats, het kantonnement waarvan men droomde als men in de loopgraven was,. De 7de Compagnie was wat hooger ingekwartierd 'mjinslens een kilometer vender op een verhoogd terrein. Eer. Lijds had Ünjen de dorpshuizen om ze beter tegen den sfottm en den wind te beschutten, daar onder tegenaan ge bouwd. Daar strekte zich een lang', eenigs zins jmnl dennebbsch uit, dat de lijn •van de kruin volgde, er een kam opzette die groen en ineengedrongen was en al te maken, die begon dicht te raken door het zee-slib. Nog niet zoo heel lang geleden was Vlissingen slechts een armfealig dorp, zooals uil de Kronieken van Zeeland blijkt. In 1400 diende het nog slechts als veer voor hen die naar Vlaanderen gingen. Maar eenigen tijd later werd het door Adolphe van Bourgondië met dertig jaar op het bouwland had neerge zien. Tn 'vredestijd op warme dagen, zag. da geheele vlakte er met begeerte naar op. De trekvogels brachten er een ge- lieele nacht door. De hoornen waren met zorg „ezaaid. Zij waren goed opgekomen in weerwil van de schraalte \an liet wit te krijt waarin hun wortels vastgrepen. Maar de oorlog is houthakker. Hij had ■inteer takken verbrijzeld clan tien zo mers weer kunnen doen groeien, stam men geveld, kijkgaten gemaakt. Boven dien was tot tweetaleal toe een golf Sjti-vgas over den heuvel gestreken. De bó olmten., die waren blijven staan en liet vergif hadden ingezogen, loonden nu okcrkleurige kronen en naalden en ros- iSjige punten aan de lakken die over de aarde sjeepten. Het geboomte was dood en bleef bloedend overeind staan. In het midden "stonden twee houen ba rakken die kort tevoren door de genie waren overgebracht om tot verblijf te strek.en voor de (roepen en op dit O-ogenblik voor de 7de comipajgjnie van het balaillon koloniale infanterie. In een andere, kleinere barak naar links 'had ka-iilein Hellequin zijn bureau geves tigd. Pierre veriiet niet eenige anderen de kamer,zooals hij zeide, toen eensklaps alle anderen hem' in den steek lieten en naar de barak liepen, waar de kapitein was ingekwartierd. Bij de deur werd de wapenmeester door een groep kolonialen "bestormdWordt vervolgd'

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1922 | | pagina 1