THERMOGlNE
Vrij&afg SO Oeiohex» Iiilf
185® JaargaiBi
s m pffn
Uit Stad en Provincie.
Ingezonden stukken.
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
RECHTZAKEN.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
DE
HOESTEN, RHEUMATIEK,
BRONCHITIS, STEKEN IN DE ZM,etc.,eic.
prijs per doos H. 1.25per 1/2 doos fl b.75
LEGER EN VLOOT.
Sfe
f^ö. 248,
-*
j£||
c
f|l! |||l
;.:'ro
V
By dil nummer behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting: van Donderdag.
We hebben gisteren reeds medegedeeld
lot welke 6 vragen de heer Braam to eek
kwam bij zijn interpellatie over de spoor
wegkwestie.
Maar toen hij na het antwoord van den
Minister een mbtie indiende; het niet
wenschelijk oordeelend
„dat de arbeidsvoorwaarden in voor
j het personeel niet gjunstigen zin
te wijzigen alvorens een onderzoek
naar de gestie van het bedrijf is in
gesteld, toen kwam duidelijk naar
voren wal voor den interpellant de hoofd
zaak in deze bespreking' is.
Op dat hoofdpunt heeft j$e Minister
van Swaay zich in zijn antwoord dui
delijk uitgesproken. Tegenover het be
noemen van een comimissje staat hij niet
geheel afwijzend. Maar de bezuinigings
maatregelen moeten met den meesten
spoed gtenomen WOrden, daar de ach
teruitgang van het vervoer zelfs noopt
tot het zoeken naar toog meer middelen
ter bezuiniging.
Beslist kwam hij' op tegen de in den
laatsten tijd veel vernomen beWering, dat
men de exploitatie-uitgaven kan vermink
deren, zonder te tornen aan de perso
neelsuitgaven, als men de zaak maar ern
stig onder (je oogen ziet.
Het onhoudbare van die stelling werd
door den Minister met enkele cijfers toe
licht. O vei 1921 waren de exploitatie
kosten 194 millioen gulden, waarvan 129
op de personeeluitgfaven. Alsi spreker dus
aan de laatste niet mag tornen, moet /dte
bezuiniging geheel worden gevonden pp
de resteerende 65 millioen. Maar daarin
zit ook de heele kplenrekeningl ad 31
millioen, waarop niet bezuinigd kan wor
den. Er blijft dus over 34 millioen.(Ito die
34 millioen zitten alle herstellingen, on
derhoud van machines, vaartuigen, wegen
bende ambtenaren zitten, geen beslissing
heeft genomen. Dit doet denken aan de
geschiedenis van het weefsel van Pene
Jope, dat zij 's nachts weer uitrafelde.
Het spreekt vanzelf dat als men lot de
ambtenaren zegt, dat, zoolang de com!mi%
sje beraadslaagt, het loon niet vermindert
de beraadslaging lang zal duren.
De heer Schaper: verdachtmaking.
De heer D r efcse lh ujj fe Absoluut
niet, het is hienschelijk. t
Ten opzichte van de vraag of de Iconen
mpeten verlaagd worden, gaf de heer y.
d. IVaerden een beschouwing ten be-
tooge dat dit niet notodig is, daar het
niet per se noodzakelijk is dat de spoor
wegen, als levensfunctie van den staia.t
een sjuitende rekening hebben. I
De heer D r e s s e 1 h||u jij s was het met
dat laatste eens, tojajar formuleerde de
kwestie zoo: dat dekking van het tekort
niet „allereerst" in loonsverlaging mpetj
worden wo;rden gezoch(t, zooals comi-'
(mistsarissen het hadden uitgedrukt. j
[Ten slotte zij nog gemeld, dat de heer
Smejehk naar aanleiding van een ver
wijzing van den heer Braarnjbeek naar
daadwerkelijk verzet, verzekerde dat de
christelijke vakbeweging' de staking in
het spoorwegverkeer niet aanvaardt.
Heden voortzetting.
enz. Spreker vraagt: is er eenige kans op i
die 34 millioen 33 millioen te be-
zuinigen? Dit Is toch onmogelijk. Men
kan zeggen: in 1921 waren de kolen duur
der dari nu. Als ze even duur /waren (ge
weest als nu, dan zou de besparing .12
millioen zijn geweest, en dan zou spreker
nog op 34 millipen 21 millioen in'oe ten'be
sparen. Dat is onmogelijk. Onherroepelijk
staat dus vast, dlat, als men opl de .exploita
tiekosten moet bezuinigen, men den
heelen post van de personeel uitga ven niet
onaangetast zou laten.
De Minister somde een 20 tal bezuini
gingsmaatregelen op die genomen zijn of
die worden voorbereid. Daarvan ver
wacht hij een vermindering der exploi
tatierekening met 32 a 34 millioen.
Voor het onaangetast laten van het
loon zou allesj te zeggen zijn, als het
loon lager was dan noodig is voor een be
howl ijk onderhoud van het personeel.
Men Uioet daarbij niet vergeten, dat de
De Minister van Arbeid heeft goed
gevonden dat vroeger toegekende bijdra
gen voor woningbouw zullen worden uit-
g|ekeerd aan de gemeenten
Aardenburg, ten behoeve vjan I. de
Back, f 600;
St. An na land, ten behoeve van J. M,
Soeters (gedeeltel. bijdrage) f 533;
Honteni^s' e ten behoeve van A. J.
Tieleman f 850; f
Koudélkelrke ten behoeve van Jac.
Koole (1/3 ged. der bijdrage) f 1478;
N. en St. Jooïllaöd ten behoeve
van S. Janse Szn f 475.
Noordgioiuwie ten behoeve van "W.
Moermond (restant) f2400. j
Oostbjuirg ten behoeve van J. tv. d.
Meulen f 600.
UitMiddelburg.
Hedenmorgen had ten huize van mevr-
Quailes de verloting plaats van de ver
schillende voorwerpen, waarvoor tijdens
den bazaar loten zijn verkocht.
De uitslag daarvan is: pop Nisse, pop
Cadzand en teekening Langen Jan resp.
88, 40 en 30. - r
Pop Tannetje, pop Mientje en kook-
kacheltje resp. 46, 36, 57.
Pop Bruid, Teacosy en Teekenlap,
resp. 77, 51, 84.
Schilderij mevr. R. v. d. Loeff, schil
derij de Jon, teekening Aap, Dienbak-
kleed, resp. 61, 17, 18j 42.
Pop Leintje, pop Pietjè respectievelijk
25 en 17.
Vogelkooi op "67.
Kinder sprei op 79.
De prijzen kunnen worden afgehaald
bestaande regeling is gemaakt op het jen huize van mevrouw1 Quarles. Mor-
tijdstip, dat de loonen het hoogste punt genoehtend zal wórden nagegaan wie de
hadden bereikt. Ware dit een jaar later goe(je namen heeft geraden van de Zuid-
geschied, dan zouden de loonen aanmer- Bevelandsche boer en boerin,
kelijk lager zijn geweest. v
Voorts zij nog uit de rede van den
Mini-sier aangehaald dat hij ten opzichte
van de door den interpellant aanbevolen
heffing van een bijdragen van sfeheep-
o—
Uit Vlissingen.
Men schrijft ons:
De volgende week zal de gemeen
teraad van Vlissingen een wethou-
vaart en auto-ondernemingen opmerkte, der taoemen als opviofeer van den naar
j>P°orbaan mtsluitend wiordt ge- ArnheIÜ vertrokken heer H. J. Tichel-,
bnukt door een spoorwegonderneming, man De vllcante zetel komt natuurlijk
DE RAMP VAN DE CORNELIS.
Men infoldt ons uit Ternes;z:en
Het tweede gireren te Oresund aan
gespoelde lijk is herkend als dat van
den 16-jarigen mtessroombediende Jan
Maas;, uit Hoek. De bergingSstoomier
„Herakles" heeft gisteren op de „Come-
lis" een d uikeronderzoek ingesteld, waar
bij bleek, dat daar geen lijken m(eer aan
wezig waren. Het s,s. „Cornelis" is to
taal wrak.
Nu aan het ergste niet inteer te twij
felen valt, verwekt het gebeurde begrij
pelijk aleemeene verslagenheid en deel
neming in deze gemeente.
Geref Kerk
Twteetal te- öostbhrg1 ds. C. M. Huizenga
te Hoogersmilde en ds. A. Scheele, te
Kapel le - Biezelinge(Stand.)
De voor tie eerste mlaal door het 'Po
lytechnisch Bureau „Nederland" te Arn
hem (R.B.N.A.) te Amsterdam gtehouden
examens hadden tot uitslag' dat voor ad-
spirant bouwkundig' opzichter o.a. klaagde
de heer J. J. Soetens alhier voor het
voorloopig' diploma m&chine-cónstructeur
de heer D. J. Kesteloo te Ga pin ge;
voor motor-machinist de heer \V*. A. den
Engelsman le Oud-Vossemeer en
voor het voorloopig diplotna electrótech-
nicus de heer A. P. Leenhouts te
Schoondijke.
Bij Kon. besluit is tijdelijk benoemd
tot tijdelijk leeraar aan de R. H. B. S. >te
Assen onze vroegere stadgtenoot, de heer
A. H. van der Weel, te Groningen.
Geslaagd te Utrecht voor het exa
men apothekers-assistent, mej. M. P. J.
Willemse te Vlissingen.
Met ingang van 1 December a.s.
is tot onderwijzer aan de Chr. school
te Zonnem aire benoemd de heer NV.
van Splunder te 's Gravendeel.
ling van Den Helder; voorts wordt mei;
ingang van 1 Nov. officier-toilachinist;
2e klasse J. R. Kramer geplaaftsl aan het
departement van marine.
Off.-jmach. Ie kl. W;. Brouwer is
uit Oost-Indië teruggekeerd.
- Hr. Ms. kanonneerboot „Bragia"
is te Willemsoord in dienst gesteld.
De te Amsterdam' lot arts bevor
derde vaandrig A. D. L. Wortm'an is bte-
iS/temd tot reserve-officier van gezond
heid 2e kl. bij de landinjhcht.
•X-
De justitie alhier is heden naar
'sHeer Arendskerke vertrokken,
teneinde een onderzoek in te s/tellen naar
den daar plaats gehad hebbenden brand
in een hofstede.
Naar V. D. verneemt, is de geschors
te directeur van de N. V. Centr. Crediejt-
en Landbouwbatok te Amersfoort, de heer
Nieuwendijk, door de politie in arrest
gesteld en naar Utrecht overgebracht-
*De dubbele moord
te Houtdorp.
Het gerechtshof te Arnhem! beeft Ma-
rinus Emmer tot 15 jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
De eisch was 12 jaar, waartoe ook
de Zwolsche rechtbank hem had ver
oordeeld.
en de water- en landwegen beschikbaar t
z5jn voor ieder.
Bij hel verder debat kwam een oogen-
aan rechts toe, daarover valt niet te pra
ten. Krachtens de samenstelling van den
raad heeft rechts volledige aanspraak "op
Kin. hn0' h™ u een zetel iQ het dagieiijksch bestuur. De
lnHn ,P "C naaf, he Ver"fhl vraag is nu maar wfe de meest geschikte
-tl ïih nPrn Tn %13PrUlt lnt5;rpe ant candld|aat is. Hieitodj moet vooral ook
tornt zijn genooten en van waaruit andere Z beschikt over
spreken deze kwestie beschouwen. |len <loors1la^ ,1
n„ 'den meesten tijd, want het wethouder-
De heer D reisselh'pij s betoogde dal :„„u .i
Met defect ankerspil is het van
Gent komende Zweedsche stoomschip Kul
len te Vlisfsingefri in de haven ge
komen.
o-
Indische Stoomvaartlijnen.
Djemter, st. 17 Ooctober n.m1. van
Colombo, Batavia naar Rotterdam.
Goentoer ,18 October v.m. van Colomr
bo, Batavia naar Rotterdam'.
Medan, p. 18 October Pantellaria, Ba
tavia naar Rotterdam'.
Bali, 18 October van Suez, Amster-
de Kni™ ïi - schap eischt veel tijd en men kan daar-
door verirvinHorin t f f kele dagen per week rekenen. De beloo-
het dam oaar Java.
lant Er zijn tal van nioSeliikheden om verre van W Slnecure 1S' verhoogd tot Koningjp der Nederlanden, p. 17 Oqt.
(biel minder personeel ÏSSlfdeTe doün, f 150°" Gibraltar, Batavia naar Amsterdam-
OENEEST IN ÉÉN NACHT
wat ook in het buitenland geschiedt,
waar treinen met één conducteur rij
den Waarom bracht de interpellant dit
pimt niet naar voren?
De heer Van B,raamb|eek: Zorgt u
voor een goede wachtgeldregelino'?
f 1500.
Nu schijnt rechts het niet eens té zijn
wie wethouder zal worden. De anti-reve-
lutionnairen willen dr. Merckens en de
Chr. Historischen schijnen de voorkeur
te geven aan den heer W. L. Husonn
Eerlijk gezegd begrijpen wij niet hoe
De beer D r e sis e 1 b fti li t, berrijpt nu Sdr- Merckens het wethoudersschap aim
**t dc heer Van Braambeek hicr0^ er niet hieert E®11 dokter met ^en drukke prak
tijk kan toch moeilijk tijd vinden voor
een behoorlijke waarneming van het wet
houderschap. Het is onder deze omstan
digheden, dat de linkerzijde er niet veel
voor gevoelt de verkiezing van den heer
Merckens te helpen bevorderen, en ver
re de voorkeur geeft aan den heer 'Hu-
son, die veel meer de aangewezen man
is om de opengevallen plaats van den
heer Tichelman in te nemen.
Het gemeentebelang moet toch voor
gaan en daarmede mag de raad büj het
doen van een benoeming wel ter dege
rekening houden.
sprak, omdat deze gebonden is aan zijn
ö'.anLatie: nu komt de' aap uit den
toouw De interpellant die groepsverle-
gjenwoordigefr is, terwijl spreker hier
plaat als vertegenwoordiger van het Ne-
drrlan<Lche volk, moet erkennen niet
vrij tc zijn, doordat er een groep belang-
hhehbenden achter he'm s.taat, die, als
bij zou spreken over vermindering van
personeel, hem direct zou vragen: Hoe
kunt gij daarmee aankomen?
De heer Dre^selhuijs zei zijn stem' niet
te znlien geven aan de mtotie-Braambeek.
Yooral ook niet om de zonderlinge be
paling, die hij daarin opnaim, dat de loo
nen niet mogen worden verlaagd zoolang
de comjmiSjsie waarin ook belangheb
Menado, p. 19 October Suez, Rotter
dam naar Java.
Nickerie, 19 October van IJmuiden,
Amsterdam naar West Indiê.
Oranje Nassau, 19 October van Havre,
West Indiê naar Amsterdam1.
Patria, 19 October n.m. 3 u. van Mar
seille Batavia naar Rotterdam!.
Rindjani, p. 19 October Kaap del Armd,
Rotterdam naar Java.
R angs chi'kk ings r e ge 1 in g' voor
afvloeiing1 van 't dyer-
c om pleet.
De Minister van Oorlog!, overwegende
dat ten gevolge ran de reorganisatie van
de Landmkcht blij de onderscheidpnè wa
pens en "dienstvakken een overcompleet
is ontstaan aan beroepspersoneel, hetwelk
mitsdien op non-activiteit zal moeten wor
den gesteld dan wel den militairen dienst
met wachtgeld zal Jiebben te verlaten,
heeft vastgesteld een rangschikking^re
geling voor het beroepspersoneel der
Landmacht met betrekking tot de plaat
sing' in de nietowe vredesorganisaties en
tot de dienstverlating'.
De rangschikking iWordtydaaitoïj in han
den gesteld van commissies, die naar
den m'aatstaf van bekwaamheidgtesichikt-
'heid en dienstijfver het beroepspersoneel
van elk wapen of dienstvak, op ^ber be
houd voor den dienst met het oqgtopttie
houd vötor den dienst met het OiOjg bp de
iwördt prij's gesteld, indeelt in de eerste,
de Tweede, en de derdie plaats.
De beslissingen van deze comtaïssiiejs
komten bij' cortomissies van "tweeden aan
leg, tevens commissie van beroep'.
De eindbeslissing nopens Se dienstver
lating berust Wij den Minister van Oorlog.
o
Het ongeval te Valken-
"Wurjg.
Op de vragen vian den heer Ter Hall
betreffende de oorzaken en den pmtvang
van het tijdens militaire oefenïng|en In
den omtrek van Valkenburg XL plaats
gehad hebbende ongeval, antwoordde de
Minister van Oorlog:
lo. Als oorzaak van het ongeval te
Valkenburg tmOet worden aangemerkt,
dat, toen het hohfd van de afdeeling
wielrijders bij het afrijden van een helling
vrij plotseling na een bocht Pp een veel
sterker hellend gedeelte van den weg
kwam1, enkele wielrijders, die hun trap
pers en daarmede de macht over hun
rijwiel hadden verloren, niet mleer kon
den voldoen aan de waarschuwing van
den aan het hoofd rijdenden onderoffi
cier om' af te stappen, dien onderoffi
cier, die zelf afgestapt was, omverreden
en elkander aanreden. De ontstane ver
warring deed een voor een wagen ge
spannen paard schrikken, dat daarop be-
gon te steigeren en zich dwars op den
weg plaatstevolgende wielrijders die niet
op de ontvangen waarschuwing waren af
gestapt, reden tegen kar of paard op pf
reden elkander aan en vielen, terwijl
vóórts het paard keert maakte en de hek-
ling afholde, waardoor wederomi eenige
manschappen werden omgereden.
Hoewei de commandant van een colon
ne wielrijders wanneer geen tactische
opdracht moet worden uitgevoerd in
den regel aato den staart van de icolonme
möet rijden, had in het onderhavige ge
val (onbekend terrein met steile hel
lingen) de officier-comlmandant van den
(regel behooren af te wijken en aan het
hoofd of zelfs vóór het hoofd der doïotone
uit móeten rijden, ter beoordeeling1 of
bijzondere voorzorgsmaatregelen noodig
waren, dan wel afgestapt had moeten
worden. v
Een twintigtal wielrijders zijn 'bij1 het
ongeval min of meer verwtond; dé toe
stand van drie militairen was aanvanke
lijk emstigl. Allen, met uitzondering van
een dienstplichtige, zijn geheel hersteld
de laatste berichten omtrent bedoelden
dienstplichtige melden, dat zijto toestand
gjunstig is. t
De militaire rijwelen, de geen vian alle
voorzien zijn van rijwielnaven, hebben
geen reminen. De remmen werden op die
rijwielen niet noodig geoordeeld, omdat
onder normale 'Omstandigheden ook op
hellingen het rijwiel door tegentrappen
zeer goed in de macht van den berijder
gehouden kan worden, en onto verschil
lende redenen niet gewenscht, o.a. om
dat het verminderen van gang door rem-
jmen, in plaats van door tegentrappen,
De doozen, bestemd voor den
verkoop in Nederland, zijn geheel Toorxtan
van H0LLANDSCHE etiketten, en van een
BLAUWE band aan een zijkant. Wij
bevelen het publiek ten zeerste aan,
hierop bij aankoop goed te letten.
(Ingjez. Med.)
Stoomvaartlijnen op
Noord -Amerika,
Rotterdam1, 19 October v.m. van Ply
mouth. Rotterdam) naar New "York.
Luit. ter zee le 'kl. A. R. Meyer
wordt met ingang van 1 Dec. geplaatst
te V1 i s s i n geft bijden aanbouw van
den kruiser „Java" en luit. ter zee 2e
kl. \V. Gauw met ingang van 1 Dec.
belast met de betrekking van adj. chef
va* den staf der zeemacht in de ptel-
veelal te plotseling geschiedt, waardoor
het zoogenaamd (oprijden plaats heeft, het
welk ongelukken kan veroorzaken.
Zooals blijkt, is het ongeval te wijten
aan een samenloop van omstandigheden.
Indien de rijwielen van remmen wafen
voorzien geweest, zouden van de man
schappen een laantal vermoedelijk de
macht over hun rijwiel herkregen heb
ben, waartegenover staat, dat het oprij
den in de colonne als. geviqlg van plotse
ling reitomen andere ongelukken zou kun
nen hebben veroorzaakt.
DE SPOORWEGEN OP Z.-BEVELAND.
Met mij zullen zeker velen met ver
ontwaardiging 'kennis genomen hebben
van de actie, welke door enkele hee-
ren op louw blijkt gjezet tegen de spoor
wegen op Zuid-Beveland. Dr. NVeyter-*
man heeft ons hun namen bekend ge
maakt en elk' rechtgeaard Zuid Bevelan
der zal góed doen, deze in een lijstje (te
zetten om' ze votor het nageslacht te bewa
ren. De woonplaats m|oet er dan h5j( op
dat iedereen kan weten, dat niet één de
zer heeren zetelt te Borssele of te /Baar
land of erglens. anders in „den zak fvan
Zuid-Beveland". Misschien ware het ook
gewenscht, eraan toe te voegen, dat fle.
/miee^ten h|unner, zoo niet allen, be
schikken over eigen middelen, welke hen
in staat stellen, zich gemakkelijk, confor-
tabel en vlug te verplaatsen. Bovenstaan
de snoet wel voorafgjaan, om' buitenlan
ders te doen zien, uit welken hoek hiel
de wind Waait.
Het ligt met in mfijn bedoeling een
gyoot debat met de heeren te gaan voe
ren. Er zijn meer officieele plaatsen, waar
de zaak besproken kan worden en dan
hoop ik er hij' te zijn. Wel (6, dunkt mij,
een erslig woord van protest hier op zijto
plaats.
Vooreerst hun mededeeling) aan de Di
rectie te Utrecht, dat zij' allen „bewo
ners zijn van de betrokken streek". Is
daaraan toegevoegd de verbetering, welkte
ik hierboven aangaf? Dan de „honder
den anderen, welke achter hen staan."
Zijto dat eveneens allen menschen, welkte
nu reeds van spoorwegvervoer profitee-
ren en daarom anderen maar over hun
modderwegen willen laten jpioeteren?
„De bestaansmogelijkheid van den
spoorweg' is grootendeels vervallen, o. mL
door het niet tot stand komen van de
suikerfabriek in het centrum' van het
eiland." Dat lijkt me een zwak en zelfs
gewaagd argument van de heeren. Ik weet
een beetje van die geschiedenis af, en
vraag': Is juist groote kortzichtigheid van
een paar leidende Goesche heeren hier
van niet de oorzaak? En al staat nu jde
suikerfabriek niet aan den „Polderschen
wegi", daarom' worden er nog, wel suiker
bieten op Z,uid-Beveland verbouwd. Mis
schien wordt die cultuur spoedig weer
de kurk, waarop onze landbouw zal moe
ten drijven en dan juist moeten we goe
de verkeerswegen hebben om met voor
deel bieten te kunnen verbouwen. De
heeren (zullen, toch wel niet in ernst
meenen, dat vrachtauto's hier plaatsver
vangend zouden kunnen optreden.
Altijd zullen deze een Surrogaat blij
ven èn speciaal op onze wegen een ge
brekkig surrogaat.
Hel spreekt vanzelf, dat een beroep is
ipedaan op de „zeer duistere vooruitzich-
4e,1 van den land en den tuinbouw''.
Maar juist omdat deze niet rooskleurig
zijn, moeten we ons niet de middelen onb
houden, welke ertoe kunnen medewerken
hom over de crisis heen te komen. Juist
dat vind ik de meest gevaarlijke politiek!
als in een tijd van malaise de handen in
den schoot worden gelegd. Komt er dan
draks een opflikkering, want achter de
wolken blijft de zon schijnen, dan zijn we
niet klaar, niet gereed, dan zullen an
deren voorgaan 1 En hiertegen gaat mijn
waarschuwende slem, niet als van een
„direcl-x/elanghebbende", maar als, van
iemand, die het groote voorrecht heeft
in een streek te wonen, welke aan het
spjorweu.net is gelegen. Dat brengt leven,
dat brengt handel, wat misischien het
bede wordt 'getypeerd door het feit
dat Baarland 1, Borssele 4 en Krabben-
dijke 50 telefoonaansluitingen telt.
Ook nog ander, meer indirect voordeel
dat moeilijk onder cijfers is te brengen,
brengt dit mtede. Dat zal iedereen me toe
geven, die kinders heeft, welke in de
termen vallen voor meer dan gewoon
lager onderwijs. Telt die gezonde volks
kracht, welke noodwendig uit goede ver
keerswegen voortvloeit niet mee? Toch
is hel ten slotte die kracht welke een
volk sterk maakt, zoodat een overheid»-
