Woensdagp October 1922,
165* Jaargang
innenland.
Uit Stad en Provincie.
No. 234
aan>
GROOTE HITTE
veroorzaakt
RIEKENDE HUID
LIFEBUOY vefvydept onver
wijld de onaangename reuk.
en men gevoelt zich over f
het cjansche lichaam ve-
der aangena amen, frisch i
Ir.
COURANT.
fS,
ST.
en
lei'
ais
PsP
fïH-P-
|P p.
fp. P-
Abonnementsprijs per kwar
taal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
voor de andere gemeenten p. post f 2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
singen f 2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentie n: 30 cent p. regel.
Ingezonden Mededeelingen: 50 cent p.
regel. Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 17 regels f2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
is aangegeven dat zij in deze rubriek
moeten geplaatst worden, 85 cent bij
vooruitbetaling. Advertentiën onder
brieven of bevragen bureau dezer cou
rant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent plus 2 cent voor
port per stuk,
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
Aangesloten bij den Post-, Cheque- en
Girodienst onder no. 43255.
LOONSVERLAGING SPOORYVEfG-
PERSONEEL.
In de gisteren tusschen de Directie
der Nederlandsche Spoorwegen en de
vertegenwoordigers der vijf erkende or
ganisaties gehouden conferentie, deelde,
naar het U. D. ineldt, de Directie |mtede,
dat een loon sV e r 1 a jgj i ng vail 8i/2
pCt. voor het personeel noodzake
lijk was. 'i - i
De Directie is echter bereid, om! niet
tegenstaande dit voor de Maatschappijen
veel omslachtigter is, het personeel de
keus te g|even tusschen deze loonsverla
ging of een heffing van korting voor lie
pensioenen en wel:
3 ipCt. van het geheele bedrag der be
zoldiging en bovendien (voor weduwen-
pensioen) 51/2 pCt. korting, tot een maxi
mum van f 3000. Dit komt dus voor
een groote meerderheid van bet perso
neel neer op een totale pensioenkorting:
van 81/2 piCt. van bet loon.
De maatschappijen zullen trachten de
nieuwe jpensioenregleling zoo spoedig mo
gelijk in te voeren.
Mochten de organisaties de pensioen-
korting kiezen dan moet door hen daar
bij' tevens worden verklaard, dat zij1 de
Directie geen woordbreuk zullen verwij -
ten.
Het personeel genoot sinds; de invoe
ring van de nieuwe loonregeling premie-
vrij' pensioen, waar echter tegenover staat
dat de destijds door den Loonraald' voor
gestelde bedragen met 4 pCt. werden
verminderd. 1
DE KWESTIE-TACK EN DE NEDER
LANDSCHE SCHOOL TE BRUSSEL.
Het hoofdbestuur van het Alg'. Ned.
Verbond heeft twee trieven geschreven
aan den Minister van Onderwijs.
In een daarvan betreurt het de beslis
sing! om aan dr. Tac'k verlof te onthop
den "Onderwijs te geven aan het Lyceum
te Ens'dhede. Het vraagt gelegenheid om
mondeling het verzoek toe te lichten op
deze beslissing terug te komen.
In het tweede schrijven zegt het be
stilur met diep leedwezen te hebben ken
nis genomen van het belicht dat de Ned.
school te Brussel niet meer toegankelijk
is voor andere dan Nederlandsche kinde
ren. Het vertrouwt dat de Minister als
nog zal Willen bevorderen dat de oude
toestand op de school hersteld worde.
rede, welke Z, D. H. Mgr. Diepen, bis
schop van 's-IIertogenhosch, hield op den
openingsdag der Missieweek, en waarbij
bij, naar prof. de Louter samenvatte, bet
volgende gezegd zou 'hebben over den
godsdienstigen toestand in de Skandinavi-
sche landen:
„Op de vermelding, dat van de
12.000.000 inwoners 11.000.000 Lu-
thersch-Hervormd zijh en niet meer dan
25.000 tot de Rooms ch-Katholieke Kerk
behooren, volgen» eenige lezenswaardige
mededeelingfen over den aanvang en den
voortgang der missie op dit rijke arbeids
veld, komende tot de bez'vVaren van kli-
mlaat en afstand, van het gemis van een
pers en literatuur in den geest der zen
ding- bezWlai'en, waarmede schier elke
zending allerwegen heeft te kampen
volgen bovendien deze merkwaardige
Wöorden: „De millioenen drinken er da
gelijks het gif eener verkeerde leer. Nog
gbooter bezwaren voor het tekeerings-
werk vinden wij in de onzedelijkheid
die volgt uit de godsdienstige beginselen,
die de volkeren er daar op na houden.
Zoo staat het, als geleerd wordt, dat de
barmhartigheid van den Heer het doet
en men verder hfaar doet, wat men wil",
Wlaarop dan volgt, dat de uitgaande we
reld in Kopenhagen bij' het bezoek van
Hare Majesteit' niet onder deed voor de
Wuftheid van Parijs en dat de Lutherstehe
kerken slecht Worden 'bezocht.
Naast goede trouw „ïs er een Heiden
dom, gedekt door een uiterlijk vernisje
van Lutheranisine
Prof. de Louter teekende' protest aan
„tegen een taal en toon die slechts haat
kunnen zaaien en vijandschap ont
ketenen".
De Ms'b. van gisterenavond meldt, dat
zij „ter bestemder plaatse" inlichtingen
ingewonnen. En deze hebben, schrijft het
blad, het vermoeden bevestigd, dat prof.
de Louter zich door een niet katholieken
verslaggever wat op den mouw heeft la
ten spelden.
Het blad schrijft verder o.a.:
„Vergissen is menjsehelijk en achter
af bleek ons, dat ook niet alle katholieke
verslagen het gesprokene door mgr. Die
pen correct Weergaven maar wat de
liberale courantier, die prof. de Louter
vooi'lichtte, er v,an maakte .raakt toch
kant noch wal.
Wanneer immers de Bossche Kerkvor,sl
sprak over het „gif', Waarmee de bevol
king der Noorsche landen wordt besmet,
bedoelde Z. D. H. daarmede zeer heslist
den verderlelijken invloed der pers. Het
Ware ook te dWaas te veronderstellen, dat
mgr. Diepen met het bezigten van dez'en
term1 betoogde te stalalien op het godsdien
stig' leven der 'Sciandinaviërs; immers 'hij
sprak van „dagelijks indrinken" en ver-
meldde in een adem1 het slechte kerkbe
zoek. Ook het onderscheid dat Z. D. H,.
mjaakte tusschen te gSoedei" trouw geloo-
vénden en het modern heidensoh leven
dat }yj signaleerde, daarbij' zich referee-
rend aan hetgeen de Maasbode-redacteur
over Christiania schreef, duidt voldoende
aan, hoe de redenaar allerminst het oog
merk had iets krenkends te zeggen over
de Luthersche leer. Dat laatste heeft de
liberale verslaggever slechts in de woor
den vian mgr. Diepen „hineininterprer
tiert" en zoo is deze tot eén „Weerigjive"
van de bisschoppelijke rede gekomen,
Waarbij eigen fantasie vrij spel bad."
Dat de comimissje aan tie zangeres een
bloemenhulde bracht, was te hegrijpen. Zij
had dit blijk van waardeering zeker ten
volle verdiend.
Gedurende bet nu afgeloopen zomer
seizoen is gebleken, dat het plaatsen
van banken bij de openbare muziekuit
voeringen ,op hef Molenwater en in de
Abdij op prijs wordt gesteld, want niet
tegenstaande het op het Molenwater dik
wijls vrij frisch was om te zitten en een
keer slechts enkele personen het tegen
den regen volhielden werden op al die
concerten te samen 3252 zitplaatsen ge
nomen, waarbij nog' dient opgemerkt, dat
in de Abdij steeds, meer liefhebbers dan
plaatsen waren, ook nog toen het aantal
banken was vergroot. f
E v. Luth. Kerk.
Beroepen fe Deventer ds. J. P. van
Heest te Groede (Zeeland).
ONDERWIJS,
HERDENKING ONTZET VAN BERGEN
OF ZOOM IN 1622.
Gisteren is in de Groote Kerk te Ber
gen op Zoom' het ontzet dier stad op 3
October 1622 herdacht in een openbare
samenkomst van alle Protestantsche ge
zindten en richtingen. De aanvankelijke
plannen om den gedankdag] te vieren
met de giansche burgerij, vond ook eerst
van den kant van vooraanstaande R.
Katholieken veel instemming. Voor de
laatsten werd evenwel een verbod ten-en
deze samenwerking' uitgevaardigd, zoodat
het feest nu een uitsluitend Protestantsch
karakter moest dragen.
De herdenkingsrede werd gehouden
door dr. H. T. Oberman uit Rotterdam',
die door 'n overzicht der gebeurtenissen
van dit beleg, de groote teteekenis in
het licht stelde welke het ontzet
had in die dagten.
UIT DE PERS.
Over een biSjsfchop-
pelijke rede.
Het „Utrechtsch Dagblad verleende
Vrijdag' j.b plaatsing aan een protest van
prof. de Louter, die zich in rijn Pro
testantsch gemoed gekrenkt gevoelde over
"Uit Middelburg.
Zaterdagmiddag vergaderde te M i d-
delfa'uFjfe 'de sectie Zeeland der Ge
reformeerde vereenigiag voor 'Drankbe
strijding, met den heer \V. C. F. Sehepsl
van 's Gravenhage, propagandist dezer
vereeniging en genoodigtden. Verschillen
de zaken in verband staande met de te
voeren actie in de provincie werden afge
handeld. Een cömité van actie werd ge
vormd bestaande uit de heeren G. M.
Fev, Middelburg, voorz. A. M. Wessels,
vice-voorzitter, Joh. Versé, Goes, secre
taris, P. J. de Jonge, Middelburg', pen
ningmeester. Besloten werd in de maan
den October en November op de volgende
plaatsen te sprekenBaarland, Bors-
sele, Driewegen, Heinkensjzand, "Kamper
land, Kapelle, Krabbendïjke, Nieuwdorp
en Wolfaartsdijk.
Walcheren en de andere deelen der
provincie zullen nadien worden bewerkt
Als sprekers zullen optreden de lieeren
ds. II Veldkamp, A. J. Polder en W.
C. F. Scheps.,
De Commissie voor Arbeidsontwik-
keling had gisterenavond in „Mercurius"
0011 zanp' en" muziekavond belegd, die
werd bijgewoond door een groot aantal
personen, die de zaal en ook de galerij
geheel vulden. Met groote aandacht werd
het door den pianist, de beide violisten
en de zangeres op uitstekende wijze ver
tolkte aangehoord. Wat deze dilettanten
presteerden stond hoog en avonden als'
deze kunnen niet anders doen dan hjet
Kunstgevoel bij hen voor wie rij' bestemd
rijn, ten zeerste verhoogen.
Uit Wal clher en.
De heer A. Jonkheer heeft tegen d
Jan. a.s. eervol ontslag: gevraagd als ge
meente-veldwachter te G r ij p s k e r k e.
Dinsdag vergaderde de gemeente
raad van O osütlkajpejlle. Afwezig dè
A. Maljaars. Medegedeeld werd 'dat dooi
den Cominiss^ris 'der Koningin tot zet
ters rijn benoemd: de heeren Arend de
Karn en Joh. Poppe. Van de landbouw-
vereeniging' 'alhaar >vas een verzoek in
gekomen om gebruik te mjogen maken Van
een lokaal der openbare schoot tot het
houden van een cursus in land- en tuin
bouw gedurende de wintermaanden. Dit
verzoek werd zonder hoofdelijke stem
ming ingewilligd- Verder kwam weer in
behandeling de vleeschkeur ing'swet. De
moeilijkheden bij liet niet uitvoeren der
wetsvoorschriften werden voorgehouden,
waarna, na, eenige bespreking zonder
hoofdelijke j3lemming besloten werd de
uitvoering! te doen beginnen op
Uiterlijk 1 November a.s. Vervolgens werd
de begrooting 1923 artikels ge wij ze be
handeld en vastgjesjteld, bedragende in
onlvangist en uilgaaf f 3 1 7 6 8.995 met een
post voor onvoorzien van f 792.85.
-a
U.it Zuid-Beveland.
Zondagavond werd de h,ulp van de
politie te W ejmield'j.nig'e door een
caféhouder ingeroepen, voor een lastigten
en onder den invloed van sterken drank
verkeerenden persoon, een zekeren C. uit
lerseke. Later op den avond maakte hij
hel nog een andere caféhouder uit deze
gemeente lastig, doordat hjij' zich -op liet
sluitingsuur niet wilde- verwijderen. Er
ontstond een worsteling, waarbij C. een
mes trok en 'daarmede den caféhouder,
onder groote vloeken, bedreigde. Laatst
genoemde verweerde zich krachtig, zoo-
dal C. zich in zijn gemeente onder heel-
kundige hulp heeft moeten stellen. Er is
procesverbaal van het gebeurde opge
maakt. 1
Dinsdag jl. vergaderde de raad der
gemeente Nis se. Afwezig de heeren J.
Vermhe en C. van de Pas. De g'emcente-
beg'rooting 1923 \verd voörloopig vast
gesteld in ontvangst en uitgaaf op een be
drag van f 29.375.331/2' met een post van
onvoorzien f 843.681/2. D<^ post plaatse
lijke belastingen in 1922.gas gesteld op
if 9000, is nu gewordenJw000. De veror-
dening' op de heffing, ciffnie op de inning
van (keurloonen in verband met de
Vleeschkeuring'swet werd ongewijzigd
vastgesteld.
Tot lid 'vam de jcomtoissie van plaatselijk
toezicht op het Lager onderwijs werd
benoemd de heer J. A. R. Bomimeljé en
tot lid der cominissie tot wering! van
schoolverzuim de heer Joh. van Liere.
Beide 'benoemingen gteschiedden in de va
caturen van den heer P. Meijers. De pen
sioen grondslag van den Wegwerker werd
vastgtesteld op f 400.
Gesjaagd te Rotterdam vbor de akte
vrije en ordeoefeningen der gymnastiek
de heeren I. de Langje te Middelburg
en M. B. de Meij' te Ritthem, {beide leei-f-
lingten der Chr. Kweekschool voor on
derwijzers te Middelburg.
Naar wij vernemtn zal binnenkort
de aanbesteding1 plaats hebben van het
jbouiwen van de nieuwe R. H. B. S.
te VI'is sin gen. Men hoopt dat de
Werkzaamheden nog dit jaar zullen kun
nen beginnen.
Bij beslissing: van Ged. Staten is
aan E. Vervaal te Kapelle overeenkom
stig de bepaling bij' de nieuwe onderwijV
wet een jaarl. tegemoetkoming' van f 30
toegestaan in de onkosten die hij maken
moet voor het ter school liggen van rijn
dochtertje op de R. K. school te Goes.
Het gemeentebestuur had daarvoor f 5
gevoteerd, tegen welk bedrag| de heer
V. bezwaar h ad gtemaakt bij' Ged. Staten.
„(N. Z. Crt.)
Benoemd tot hoofd der Chr. schopi
te Othene de heer J. J. Verlinde van
Vierdingen. Met hem' op de voordracht
stonden de heeren J. Lokerse te Rijsoord,
J. Geelhoed te Axel en J. Po uwer le
Zevenbergten. (de Z.)
Het beroemde £00D£
tablet in deroode dooïi
Toespraak van een a,ardrij'kis-,
k u n d e-1 e e r a a r.
Een leeraar in de aardrijkskunde aan
een H. B. S. komt een eerste 'klas Ibinnen
vol nieuwe leerlingien en houdt de vol
gende toespraak: Jelui zult voortaan van
mij' aardrijkskunde leeren. Niet, zooals ik
dat graag zou doen, maar zooals ik dat
ambtelijk verplicht ben. Als ik mijn eigen
inzichten kon vol'gen bij' het onderwijls,
dan zou ik zeggen: Pak je 'hoek en (ga
in de rij staan. Loop in de richting ;van
de Linker Rottekade, totdat ik zal zeg
gen: halt. Daarpa zou ik 'je beleefd Ver
zoeken, op het comtaiando: wèg|! je boek
erin te gooien en we zouden dan ver
licht naar school gjanm, waar ik wel zou
zorgen, dat je behoorlijk iets van aard
rijkskunde te weten kwam. Maar nu moet
ik je voor den volgenden keer opgeven
de eerste bladzijde uit het hoofd te lee
ren.
Het Ildbl. staat er voor in, dat deze
redevoering inderdaad door een Neder-
landsch leeraar gehouden is.
LANDBOUW.
De suiker campagne is begonnen.
Maandagochtend te half zeven spoelden
de eerste bieten door de kanalen hef
fabrieksgebouw van de Coöperatieve „Zee
land" te Bergten op Zoom1 binnen. EnDinsr
dag! is de Coöperatieve te Sas van Genjt
begonnen.
0E IEVER'5 ZEEP MÜ
VLAARO'NÖEJS
febrikanten van 3unlight Z«ep en Lux7
Uit Zeenwscih-VIaanderen O. D.
Men meldt aan Zelandia uit Bosch-
kapelle dat men druk bezig is aan den
steiger in het Hellegat met het uit
diepen der vaargeul voor het verschepen
Dit zal, zoo wordt er aan toegevoegd,
wel de laatste maal zijn, daar, naar ver
luidt, dit gedeelte van de Schelde met het
aanstaande voorjjaar zal ingepolderd Wor
den. 1
Ook in Midden- en Oost-Zeeuwsch
Vlaanderen heeft zich, naar de Ned.
meldt, een eomissie gevormd tot het
herstel der Oranje-graven. In deze oom
missie hebben o.m'. zitting! genomen de
fourjgjemeesters van Axfel, ;Sas van
Gent, T e r n e u z'e n, H ,ul'^'t en S t.
Jansteen.
Uit Zeeuwsch-Vtaanderen !W. D
Te Breskens is een vereeniging
opgericht ter verbetering van den kerk-
izlang, Waarvoor zich reeds' een 40-tal
personen opgaven, onder leiding' van den
heer D. A. Crince.
Lij'mbanden om' v ruchibooni-en
De aandacht vjan belanghebbenden
wordt hierbij wederom1 gevestigd op het
aanleggen van lijmbanden, dat thans moet
geschieden. Zooals bekend is', dienen de
ze banden om de vrouwelijke winter
vlinders, die geen vleugels bezitten en
die dus loopende de takken moeten be
reiken om daar hare eieren te leggen,
het opkruipen teg'en den stam te belet
ten. Daar alleen de vrouwelijke winter-
vlinders geen vleugels bezitten kan de
ze bestrijdinglsmethode alleen tegen deze
vlindersoort worden toegepast.
De rupsen, die uit de wintervlindereiel-
ren te voorschijn komen zijh de zgn-
trekmaden, die vooral aan kersen en ap|-
pelboomen, maar ook aan andere vrucht-
boomen zeer schadelijk kunnen worden
door het aanvreten der jonge vruchten
en door het vernielen der bladeren.
In alle boomgaarden en tuinen, waar
.'n het afgeloopen voorjaar de trekmiaden
zijn waargenomen, dienen lijmbanden om
de stamanen der boomen worden aange
legd. In medeeling no. 3 van den Planten
tenz'ektenkimdigen dienst is de wijze van
uitvoering nauwkeurig' beschreven.
Daar het resultaat, dat men bereiken
aal, zeer afhankelijk is van de kwaliteit
(langen duur van de kleefkracht) der ge
bruikte lijm, bepalen men zich, tot de aan
schaffing van een der .goede handels;soor-
ten.
Inlichtingen hierover wiorden gaarne
verstrekt door den PI an tenkundg^eu
d.enst te Wageningten en door de op ver-
sch llende plaatsen werkende ambtenaren
van dezen dienst.
KERKNIEUWS.
Beroepen hij' de Ned. Herv. Gem.
te St. Annaland, ds. J. Enkelaar te ©lesj-
keusgraaf.
U i i
RECHTZAKEN.
(Ingez. Med.)
|tol 1 jaar gevangenisstraf veroordeeld,
evenwel imet in mindering' brengen van
de preventieve hechtenis. 1
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERIJ,
Het conflict in de sig'a-
renin dus trie.
Ter toelichting' van het omvangrijke con
flicl thans ontstaan in de sigarenindps-
tüe, laten we hier enkele meedeelingéu
volgen, ontleend aan een gesprek dat eten
verslaggever van „Het Volk" had mtet v.
d. Hoeven, den algf. secretaris! van den
modernen Bond van Sigarenmakers.
Den 2den April j.l. voerden de werk
gevers een loonsverlaging in van 15 pet
wat door de kath. en chr. vakbonden
werd aanvaard ,en ten slotte ook dloor
den modernen Bond en de Felderatie om:-:
dat in dien tijd de groote werkloosheid
en de slechte vooruitzichten in het bedrijf
den .uitslag van een staking' twijfelachtig
maakten.
Den 21 Juli stelden de werkgevers
een nieuwe loonsverlaging vopr van 5
pet-, en een verlenging van den werktijd
tot 48 uur per week. De kath. vakbond
stelde voor daarover door arbitrage le
doen beslissen, im'aar dit werd door de
werkgevers verworpen, die 20 Septem
ber een ontwerp-oontract aan de vakbon
den voorlegden waai-in die 5 pet. loons-
verlaginki en verlenging van den arbeids
tijd waren opgenomen.
De katholieken aanvaarden de verlea-
aingt van arbeidstijd en de 'mbdernen ga
ven toen ook lijun verzet daartegen op
Maar wel werd het verzet volgehouden
tegen de loonsverlaging!, en werd op dien
gtrond de staking, afgekondigd.
Gisterenmiddag' is, te Utrecht een con
ferentie belegd tus's'chen de samenwer
kende Werkgeversorganisaties van Noord
en Zuid, en de vier .arbeidersorganisaties.
De conferentie heeft niet tot een over
eenkomst geleid, zoodat de staking voort
duurt.
Namens de patroonsorganisaties werd
op deze conferentie van de arbeidersver.
tegten'woordigers gevraagd de verklaring
dat rij principieel Waren vóór de 48-
urigte werkweek met loonsverlaging. !Was
deze verklaring' afgelegd, dan z'ou over de
verdere patrooneisc'hen kunnen worden
mandaat te liebben.
De bestuurders. v;an de vakbonden zei
den voor een dergelijke verklaring geen
maandaat te hebben.
De Christ, werknemersbond deed nu
het volgtende voorstelDe arbeidersorga
nisaties aanvaarden de 48-urige Werkweek
doch de patroons schorten de loonsverla-
;injg twee weken op1.
Werd dit voorstel aangenomen dan zou
het werk allerwegle worden hervat en de
werknemersorganisaties hadden veertien
dagen tijd, om' te antfwborden op de vraag
of zij het principe v,an loonsverlaging kon
den aanvaarden.
De werknemers gingen op dit bemidde
lingsvoorstel niet in en handhaafden hun
eisch: principieele bereidverklaring; tot
48 uren te wekken miet loonsverlaging.
De arbeidersvertegenWoordigers gingen
daar niet, op in, en verklaarden, de con
ferentie ;als geëindigd te beshou'wen.
Naar het Persbureau Vaz Dias ver
neemt van het verbond: van vereenig^n-
gen van sigarenfabrikanten in Neder
land, is naar aanleiding! 'vjan de weigerinjgj
Het gerechtshof te s'-Gravenhage
veroordeelde heden tot 1 jaar gevange
nisstraf wegens verduistering van een
rijwiel te Midjdelbiufg de dienstbode
R. V. N., weduwe vah J. P. Z5j' was! door
de rechtbank te Middelburg eveneens
zijnde een 48-urigp werkweek, door 'alle
verbonden van patroons! unaniem' "be
sloten alle fabrieken gesloten te "houden,
tot de werklieden berichten, dat rij' op
de gestelde voorwaarden het werk Willen
