LUX! Maandag 17 Jnli 192%. 165e Jaargang BINNENLAND. UIT STAD EN PROVINCIE. L 160 O. DB CHAOS II. Ons artikel van Zaterdag was reeds te lang geworden -0011 daarin naast de inteer theoretische beschouwing! ook nog de feiten van het oogenblik zakelijk uiteen te zetten. Daarover nog een en kel woord. We hebben Zaterdag veronderstellen- derwij'ze gesproken van een betaling door Duilschland van 50 millioen goudtnark. Maar wat Duitschland reeds betaald heeft, is véél meer. Als mten de werker lijke 'cijfers nagaat, dringt zich steeds weer de verbaasde Vraag op of mten dan in Versailles heeleinhal niet aan de eco nomische |gevolgen gedacht heeft. Oorspronkelijk was het bedrag der door Duitschland te btetalen schadever goeding. gesteld op niet minder dan 132 milliard goudmark. Een onzinnig hoog cijfer. Zoo onzinnig hoog dat de geal lieerden begonnen met zelf te bepaleh dat 50 milliard daarvan dadelijk afbe taald knoest worden bij' termijnen van 2 Milliard, d. i. 2000 millioen goudmark per jaar, benevens 26 piet. van de waarde van den DuitSchen uitvoer. OVer de rest zou men later spreken. Dat was nog ontzaglijk. Maai- Diuitsch- land is aan het werk gegaan en heeft tot 1 Jan. jl. één milliard goudmark afbe taald op de door ons Zaterdag uiteen gezette wijze, met het onvermijdelijk ge volg dat telkens weer bij de voorberei ding van iedere storting de aankoop van zooveel deviezen op het buitenland en de dan noodige uitgifte Van millioer nen papieren marken den markenkoers opnieuw deden dalen. Duitstehlancl heeft daarbij het geluk gehad, dat speciaal veel Nederlanders, een beetje onnoozel, krachtig hebben 1 meegeholpen om Duitschland tot die betaling in staa te stellen, door uit den treure met een on gelooflijk optimisme maar telkens weer opnieuw marken in te slaan, die door Duitslchland met begrijpelijke bereidwil ligheid werden uitgevoerd. In het begin van dit jaar liep het echter mis door de daling van den mar kenkoers. Duitschland kon niet meer, en de Comlmissie van Herstel zette een an dere regeling ineen, n.l. de betaling! van 31 millioen om! de tien dagen wat neer kwam1 op 1100 millioen in een jaar. La ter werd dat weer verminderd tot 720 tmillioen Vpor dit jaar, waarvan toen 300 millioen betaald wasi en waarvan in Mei 50 millioen betaald werd, in Juni ook en waarvan Zaterdag jl. weer 50 millioen verviel. Die laatste som) is ook bijeengebracht en is) ook betaald, maar nu is Duitschland op. Dat hebben de geallieerden niet willen gtelooven, mlaar ze tboeten het Wel erktennen, nu de va luta-barometer het zoo onmiskenbaar aantoont. Cijfers zijn vervelende lectuur, maar We hebben hierboven die cijfers' gege ven, omdat men dan een vaag denkbeeld kan krijgen van de enorme bedragen wel kte ertntee gemoeid zijh. Men had hier een door den oorlog [uitgeput land, dat in die oorlogsjaren zoo goed als niets verdiend had door buj- tenlandsJchen handel en daardoor sterk op zijn kapitaal had ingeteerd. Door dit land, dat op verre na geen inkomsten genoeg bleek te hebben voor zij» (binnenlands'che uitgaven, werd nu eerst duizend millioen goudm'arken be taald, zonder dat het er iets1 voor terug kreeg, en toen dit jaar samlen nog, 450 millioen. Dat beteekent dat 'in die ander half jaar het reeds zoo sterk geslonken Duitsëhe (vermogen mtet 1450 millioen goudmark is verminderd. Is het wonder datdoor dat land uitgegeven papieren betaalmiddel steeds minder innerlijke waarde heeft? En nu nog een tWeede bevestiging' uit de praktijk van wat we Zaterdag be weerden: die enormte betalingen hebban Frankrijk en ook België niet rijk piernaakt De zaken staan daar .slecht, en de frank (daalt. Daar is één bijkomende verklaring van te geven, n.l. daze dat een zeer groot deel van die ontvangen sommen worden opgeslokt door de enormte kosten van de bezetting van een deel van Duitsch land. (Maar behalve dat wordt erdoor 'bewezen dat de staatsfinanciën in die beide landen innerlijk even voos zijh als in 'Duitschland, wat we wel wisten maar wat half vermomd werd. Maar het ergste is het voor de Duit- slcliers zelf. Men kan het zoo duidelijk maken: wanneer een Duitscher bij' het eind van den oorlog 1000 Mark bezat, die toen, naar Nederlandstehe munt bere kend, e en waarde hadden ban 18 cent per imark, en die man heeft nu nog diezelfde 1000 mark, welke nu een waarde hebben vany2 cent per mark, dan is zijn bezit verminderd van een waarde van f 180 tot f 5. Dat beteekent dat hij in dat verloren bedrag van f 175, voor een deel heeft bijgedragen in de meerdere uit gaven die de regeering deed boven haar inkomlsten (een soort indirecte nelasting dus die zijn gesloten geldkast binnen -sloop als een dief), en voor een ander deel heeft bijjgedragten in de betaling der oorlogsschatting'. Maar de slotsom! is dat hij is verarmd. En dat is zoo mtet heel Duitschland. We laten hier iedere politieke over weging en ieder sentiment weg, en be spreken alleen de economische elemen ten in de kwestie. En die maken het duidelijk eindelijk ook aan de gealli eerden dat er niet mteer van Duitsch land te halen is ook al ziet mien in Duits'chland hard werken. En men late zich ook niet misleiden door het feit dat in Duitschland veel menschen uitgaan en veel igeld verteren in café's e. d. Ten eerste' spaart niemland meer omdat spaar geld in m'arken dagelijks' in waarde ver mindert. (Maar bovendien zijn er altijd veel mensChen in Duitschland die een inkomen hebben, nl. industrieelen, en de bij hun bedrijVen betrokken arbei ders, wier loon telkens weer naar bo ven wordt gedreven. Maar de armoelij ders zijh de mtenstehen met een vast in- komten aan marken: ambtenaren, rente niers, gepensionneerden. En periodiek' lijden ook weer de arbeiders wanneer de mark sneller daalt dan hun loon stijgt; en bovendien ook de industrieelen, zoo dra zij op de wereldm'arkt moeten komen om grondstoffen in te koopen. Er izijn dus twee factoren, die tel kens de mark omlaag duwende tekorten op de begrootin|! en de schadevergoe dingen. Wat nu overwogen wordt is de betaling van die Schadevergoeding) uit te stellen, om Duitslchland ten minste een kans te gevten te trachten d e binnen lands'che financiën te herstellen. Of dat mtet eigen middelen lukken zal is zeer twijfelachtig, maar mlèt die schadever goeding is er 'gteen denken aan een 'bui-i tenlandsfche leening. Dat hebben de ban kiers op de conferentie te Parijs duide lijk gtezejgd. Op de vraag, Wat er ten slotte van de m'arken moet terecht kom'en, zullen we geen antwoord probteeren te gteven. Daar hearScht even dikke duisternis als! om! het toekomstig lot Van de kronen en de roebels. Maar wél zijh er reeds aan wijzingen dat zich naast de marken in Duitschland nieuwe en vastere betaal middelen een plaats veroveren, nl. bui,- tenlandsdhe guldens, dollars enz. Menig artikel werd reeds verkocht in dollars en guldens; 'zelfs hoorden wte van pen- sionprijzen in guldens vastgesteld. verbe tering brengen in den toestand en van verschillende zijden werd er in den iaad op gewezen, dat men de hoogste zuinigheid diende te betrachten. Hoe men intusschen bij dezen stand van za ken het vermenigvuldigingfecijfer der be lastingen 1922—'23 nog van 2t/a op 2 meende te mtoeten brengen, was -ve len niet erg duidelijk, te meer daar B. en W. voorstelden bij de oude 21/2 te blijven! DE HAAGSCIIE CONFERENTIE. Nog altijd worden nieuwe commissie vergaderingten aangekondigd. Vanmorgen zal die voor de private eigendommen, en vanmiddag die voor de credieten bijeen- komten. Maar de hoop op een goed re sultaat is zeer gering. Toch is de deur nog niet gesloten. De algetnteene voorzitter, mir. Patijn, heeft in den brief, waarin hij' aan de Russische delegatie kennis gaf van de iijtspraak der niet-Russische commissie voor de schul den (n.l. dat voortzetting van haar ge- dachtenwisseling haar niet mteer ge- wens'cht voorkwam), tevens verklaard, „dat, zoo wanneer de heer Litwinof een verklaring 'wenstóhte af te leggen, die zijn vorige verklaringen wijlzigt, de .slulb- commissie deze zonder twijfel in óver weging zullen nemen, en dat in dat geval de 'd,eur nog niet gesloten zoude zijh voor een voortzetting der onderhandelin gen." 1 (/11 Heden meldt men ons uit Den Haag dat Litwinof in antwoord op dit stehrijh ven aan mr. Patijn het voorstel heeft gedaan om een bijeenkom'st te beleggten van de voorzitters der drie niet-Russi- Sche commissies samen mtet de Russen ten einde de mogelijkheid te overwegen van de voortzetting der voor het oogen- blik onderbroken besprekingten. Het opmaken van een voordracht voor zetters wordt aangehouden tot de vol- ggende vergadering. Ingevolge een schrijven van Ged. Sta ten mtet aanmerking op het oesluit van 20 Mei 1922 tot het aangaan eener geld- leening ten behoeve van stehoolverbou- wing wordt besloten aan de wenken van Ged. Staten tegemoet te komten. Het 'bedrag der door den waarnemen- den ontvanger te stellen zekerheid wordt vastgesteld op f 4000. Burgemteester en Wethouders: worden gemachtigd over te gaan tot oproeping van sollicitanten naar de betrekkingen Van (secretaris en ontvanger dezer ge meente. Uit Zeeuwsch-Vlaaad®*en Wl D. Zaterdagavond jl. werd met de tram1 van half acht uur, onder geleide van twee marechaussée's, gteboeid te O o s t b' u r binnengebracht en in de kazerne in voor- loopige bewaring gesteld iemland uit Rot terdam, verdacht van btetrokken te zijh geweest bij den dieMal mtet inbraak, ge pleegd te Z uidzande, in den nacht van Donderdag' op Vrijdag der vorige Week. SCHOUT BIJ NAjCHT A. F. GOOSZEN MINISTER VAN MARINE? Volgens de Maasbode wordt hier jn parlementaire kringen druk gesproken over de mogelijkheid van een benoeming tot Minister van Marine van den chef van den Marinestaf Schout Mj nacht A. F. Gooszen, de geestelijke vader van de Vlootwet en de man, dien de regeering uitgezonden beeft om' de wet in den Volksraad in Indië te verdedigen. EEN MINISTERIE VAN LANDBOUW? Naar de Res.-bode van betrouwbare zijde vernemen, is reeds de voorberei ding voor een afzonderlijk ministerie van Landbouw ter hand genomen. HULDIGING OIR. VAN KARNEREEK. Zaterdag is jhr. mr. v. Kamebeek in den Haag gehuldigd door een commissie uit de Haagsicbe burgerij', die hem als oud-burgemeester van de residentie een bewijs van waardeering wilde brengen naar aanleiding van zijn benoeming) lot voorzitter van de Volkenbond. Het woord werd gevoerd door den oud-luit.-generaal De Meester, en het huidigingtsjgesehenk bestond uit een portret, geschilderd door Flor. Amtzenius. UL FINANCIËN VAN WORMERVEER. Men schrijft, aan de N. R. Cri. Er schijnt tbpns' binnenkort verande ring te zullen komen in den ongunstiepn toestand der Wormerveersche financiën. Bij den raad is' ingekomen een brief van den Minister van Binnenliandsehe zaken, waarin de'zte verklaarde, dat er aan gedacht werd „spoedig van r©gee- ihigswege aah Wormerveer te verstrek ken een tijdelijke gteldleening, echter be houdens voldoening' door de gemeente aan daarbij te stellen voorwaarden." Welke deze voorwaarden zouden zijn viel slechts te gissen, maar wel was de raad met B. en W. eenparig van oordeel', dat er slechts sprake zou we zen van een kas'geldleening, noodig- [ge worden, omdat feitelijk alle middelen thans ontbreken, all zijn er wel pe riodieke uifkeeringen te wachten, deze en volgende maand. De (gemeente zelf ziet geen leans aan kasgelden te komen bij de banken, nog minder vaste l'eeningen te sluiten, zoodat regeerjngshulp wel de eenigte uitkomst blijven moet. Uit den aard der zaak kan evenwel een tijdelijke IthSjgeïd'verstrekking niet reel blijvende Uit Middelburg. Zaterdagi wasi er weinig hoop, dat de tweede muziekuitvoering van het Middel- burgsch muziekkorsp in de Abdij' giste ren zou kunnen doorgaan, mlaar gisteren mteFgen heeft mbeder de natuur zich een oogenblik gekalmeerd en waren er weer honderden uit de stad en van buiten de gemeente gekomen, velen der laatsten trotseerden den vrij' hevigen wind en kwamen per rijwiel om dit aangenaam! [uurtje jmede te mlaken. Ook nu weer Voldeed de stemmige mhlziek uitstekend, vooral het Ave Maria van Schubert, Des Heeren dag Van Kreutz'er en de Trauete- march uit Götterdammerung van Wagner •werden op verdiensteijke wïjlze vertolkt. Vrijdag a.si. gteeft het Middelburglsldh mluziekkorps weder een uitvoering op het 'Molenwater. o Uit Z i ÜHB. e v e 1 a n d. In de Zaterdag gehouden vergade- ring van den raad der gemteepte Wie-: m e 1 d i n g e was afwezig) de heer F. Wa- beke Az. wegensi ziekte. De voorzitter, de heer P. Lindenbeïlgh Az. (wijdt na opening der vergadering enkele woorden aan de nagedachtenis van den overleden secretaris, die de ge meente gedurende een twintigtal jaren als zeer humaan ambtenaar heeft ge diend. Spreker meent in den geest van de raadsleden te kunnen getuigen als hij' verklaart, dat de samenwerking van deze ambtenaar bij de leden in aangena me herinnering zal blijven. Overgegaan wordt tot de bteëediging van den waarnemend secretaris, den lieer Ci. de Broekert en van den w'aamemend ontvanger, den heer Chr. Glermm. Beide heeren leggen in handen van den voor zitter de voongeslchreven eeden af. De notulen der vorige vergadering worden na lezing onveranderd goedgekeurd. Als ingekomen stukken werd o. a. overgelegd het besluit van Gedep. Sta ten tot ongegrond Verklaring van het beroep der landarbeidersVereenigjin^ „Eigen Erf" te Goes tegen het besluit Van den raad, waarbij' werd geweigerd een Voorstohot uit de gemleentek'as ten be drage van f 3150, benoodigd voor de uit gifte Van een plaatsje aan J. de Schipper Jz. te Wemteldinge. Voor kennisgeving) aangenomen. De rekening en verantwoording) van het (Burgerlijk Armbestuur over 1921, :werd in handen gesteld Van de commissie tot onderzoek. Bericht was ontvangen van den heer E. Brinkhuis dat hij' ontslag neemt als lid der Comknislsie tot wering van school verzuim en der Commissie van toezicht op hel lager onderwijl tegen 1 Sep tember a.s. Beiden stukken worden \oor kennisgeving aangenomen. Naar aanleiding van de circulaire van Ged. Staten betreffende opheffing der huurcommïssie werd medegedeeld dat B. en W,. zich voorstellen de huur commissie mtet ingang van 1 September a.s. op te heffe». i j STUKKEN PROV* STATEN VAN ZEELAND Poli tie reglement voor de polders'. Ged. Staten leglgen ProV. Staten de 'correspondentie over tüsscihten eerstge noemd college en de minister van Water staat ajangaiande de Koninklijke goedkeu ring op het reglemtent van politie voor de polder of waterschappen in Zeeland, naar aanleiding van het door Prov. Sta ten in de jongstleden najaarszitting) Igie- nomlent besluit art. 20 (verbodsbepalin gen) van genoemd relglehitent te behou den, hoewel intrekking door den mi nister van Waterstaat verlangd "Was. De minister heeft, na de aanvrage der Kon. goedkeuring! in een scfarijVen uiteenge zet, ,de koninklijke goedkeuring! alleen dan te zullen bevorderen, wanneer hecht van beroep op de kroon wordt gegeven van de beslissingen van Ged. Staten op verzoeken van ontheffing der verbods bepalingen, bedoeld in artikel 20 van bet regiemtent. Ged. Staten hebben hierop' den mi nister d oen weten, dat zij1 bezwaar tegen een dergelijk 'beroep opt de Kroon heb ben. 'Zij' wijlzten er op, dat het verbod noodig is' 1 in het polderbelang, en dat van de 41 geraadpleegde bestimen van polders, die mtet de oeverVerdediging zijh btelast niet minder dan 24 (de belangrijk ste feeepolders) op het onverz'wakt be houd van de verbodsbepalingen prijs stellen. De Rijkshoofdingenieur stelt zich ech ter geheel aan de zijde van het Domein- bestuur, dat aan de visislcherijbelainigien' den voorrang geeft. Ged. Staten kunnen niet ontkömten aan de vrees', dat ook bij' behandeling van beroepstóhriften tegen een mtegelijk afwijkende beschikking) van htei jcollege hetzelfde standpunt door dien hoofdambtenaar zal worden aiange- notnten, wat natuurlijk! niet zonder invloed op de beslissing! van de Kroon zteui zijh. Zij' verzochten daarom den minister den eisteh van het toektennen van het recht van beroep op de Kroon te ïaten varen. Daar de minister echter, bijl later s'chrijVen kïjh eisch alls bovenbedoeld handhaaft, hebben Ged. Staten thans' ge meend daaraan te inbeten toegeven, op dat 't reglement eindelijk Van kracht wbr- de, en stellen zij' Prov. Staten een desbe treffende wij'zigingl in het reglement voor. 66 tEtfSfO ±Kér> nO> VvaSCHT UW TEEASI^ ^VTOFFEnzTy it BttüW» MRimWI SÜHMOMT ÉBU» (Inge.Z. Med.) worden geheven op suiker, doch niet op suikerbieten, en dat van dezte maat regelen het gevolg is, dat niet alleen de uitvoer van het product der Neder- landsche suikerfabrieken naar die lauden wordt bemoeilijkt, doch aan die fabrieken ook nog een belangrijk deel barer grond stoffen wordt onttrokken. De Raad kwam - hij' deze bespreking tot de overtuiging, dat er (alleszins aanleiding bestaat, om' maatregelen te nemen, ten einde de Ne- derlandsche suikerindustrie te vrijwaren voor de nadeelen, die voor haar ont staan uit de Fransche en Belgische Sur tax ebte palingen. Hij! heeft dit aan genoemd- den bewindsman medegedeeld, doch daar aan toegevoegd, dat hij het aan diens beleid overliet, om' te beoordeelen, welke maatregelen genomen dienen te worden, omdat daarbij ook rekening moet worden gehouden met het groote landbouwbe lang, dat bij deze aangelegenheid betrok ken is. KERKNIEUWS. Bij het opmaken Van het verleden week gemelde drietal voor het beroepen van een predikant bij de Geref. Geimteente alhier, mteende de .kerkerjaad geen keus te kunnen doen uit de door de gemeente gehoorde predikanten, een drie tal van gehoorde en niellgtehoorde predi kanten wilde hij' niet opmlaken, waarom'' alleen uit de nietg'ehöorden een keuze Werd gtedalan. Dtr. Joh. de Groot te Vliss'ingen zal 24 September e.v. bijl de Ned. Herv. Gem. te Den Haag btevestïgd worden door ds. J. S. Pier son uit Groningen en 17 September zijn intreerede houden. #(Vad.) KUNST EN WETENSCHAPPEN. Surtax op suiker, en ui Hf" oer van suikerbieten. In de jongste vergadering Van den Nijf- verheidsraad werd o.a. een verzoek van den Minister van JL., N. en H. behan deld om over een tot hem gericht adres Van de Nederlandscihe Suikerin dustrie het oordeel van den Riaad te mo gen ontvangen. In dit adres beklaagt genoemde industrie er zïdh over, dat bij invoer i» Belgj» e» Frankrijk! surtaxes 'Het miiuziekfeeslt tje 'Cadzaad. Wie Zondag Cadzand heeft gezien, zal ten volle begrijpen, hoe deze morgen me nig ingezetene, met schrik' terugdenkend aan de plasregens, die god Pluviu's Zater dag! uit zware wolken in al te rijken over vloed deed nederdalen, het weerglas niet heeft geraadpleegd en, verruimd van hart, cons'tateeren mtecht, dat dit althans' niet op (Verslechtering van het weer wees, en feijn genoegen verstaan bij de ont-t dekking, dat de wolkenmassa's niet die Üjoodgrijlze kleur vertoonden van Zater dag, maar voortfetestuwd werden door een friss'che 'bries, die ze geen tijd liet zich te ontlasten, althans niet voor des na middags; en, hoezeer de wind te sterk en te koel was, om te kunnen spreken van echt zomtersch weer, was men hem toch welgezind, wijl hij! het droog) hield en nu en dan zelfs de zon de ge legenheid 'bood zijh liteh ten warmte pit te gieten over het feestvierende Cadzand. Want Cadzand herdacht het heugelijke feit vian het 25-jarig bestaan V/n zijn fanfarecorps' en was op de smaakvolste wijze in het gewaad der feestelijkheid gte- stoken. Tal van rappe en kunstige han den waren dagen doende geweest om' het dorp, waar-anders) weinig Xeven en beweging is, mtear dat heden honderden bezoekers! langs zijh straten heeft zien gaan, keurig- en fleurig voor den dag te doen komen. En al aanstonds kan wor den gezegd, dat de k'roonsters en kroneirs volkbmen geslaagd zijh in hun pogen. De vij'f „eerepoortën" die waren Opge richt, wedijverden mtet elkaar^ in sier lijkheid. Bijzonder mlooi wasi ook de ver siering Imtet de mat-arii'ze duindistel aan de twee mfuziekestrades. Een opvallend Laardigte en van de gewone soort gansch afwijkende poort, was die, welke geplaatst jwasi op den weg naar ZuidzL-Jide en die, in goede gelijkenis', den ingang voor stelde van de Ridderzaal in Den Haag. De mteeste poorten droegen opschrif ten, waarvan sommige, in dichtVormi, er op wezen, dat mten in Cadzand ook Voor deZen vorin' van kunst [gevoel heeft. Zoo kon het eenvoudig dorp- Zijh b'e- z'oekerS [gerust ontvanfïtenReeds des morgens kwamen zij opda|alen, m'aar eerst des middags 'bij' aanköhi'st van de tram van kwart oVer twaalf werd het vol; miet deze tram1 kwamten versfehillende mluiziek- geZelslrihappen hilede, die dadelijk een ge zellige drukte deden ontstaan. De jury (het .festival werd Voorafge gaan door een concours van fanfarekorp sen) bestaande uit de heeren J. Morks (voorzitter) en 'A. Lijsen uit Middelburg, benevens den beer ~C. P. Geelböedt Van Breskens, werd inmiddels door het feest vierend [gezelschap „Geduld overwint" naar het terrein geleid, waal* "de kampt, om den prfjlsi in het rijk der Tonen, zou gestreden worden. Dit terrein, een weide van den oud- bhrgemteester Van Cadzand, den heer J. Er&simbs Az., was voob het doel! in ge reedheid gebracht. Er wahen twee kios ken in hout opgetrokken; een [groote vo/ór

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1922 | | pagina 1