m. les
FEUILLETON,
"TTSffmsr^
Zaterdag 15 Juli im
165e Jaargang
Zuster Brettan's Liefde.
„O!"
ass
MIDDELBURGSCHE COURANT.
as
©it Klimmer bestaat uit TWEE bladen.
EERSTE BLAD.
OR CHAOS.
•Toe* in 1871 Frankrijk aan Duitsch-
land 5 milliard franc aan goud moest
betalen als1 oorlogsschatting, heeft dat
toe* .groote bedrag Frankrijk niet
verarmd en iDuitsehland niet verrijkt.
Zoo bleek althans binnen enkele jaren.
De ispoote economische crisis btrak eenige
jaren later uit, niet in Frankrijk, maar
in Duitschland.
W«t nu gebeuld, is niet een gefijtvormfg
geval, want het gaat nu in allebei de
landen slecht. Maar wel wordt a'an de
hand van die herinnering aan :71 dui
delijk, dat niet alleen het tetjalen van
schadevergoeding door Duitschland eer
nadeel dan voordeel 'aan Frankrijk be
zorgt, tóvaar ook reeds de eisch zelf.
Het klinkt gek, maar het i's zoo. Oor
logsschattingen zijn merkwaardig gevaar
lijke dingen. Dat is iin vroeger eeu'wen
ook gebleken, maar het wordt telkens
weer vergeten.
Men ga maar na wat er bij de beta-
lang van zoo'n oorlogsschatting, of Wel
ken naam tmfen er ook aan geven !wil,
in werkelijkheid gebeurt.
Als Duitschland, zeg 50 millioen goud
marken aan de geallieerden heeft te be
talen, dan voldoet het dat niej: in goud.
Zooveel go,ud heeft het niet. De regeering!
gaat dan zoo te werk, dat'" zij van de
groote Duitsche banken, fabrikanten en
handelaren koopt /de vorderingen die deze
op Ibuitenlandsche firma's in hun bezit
hebben Wegens leveringen van uitgef-
voerde Duitsche goederen. Die z'jg1. bui-
tenlandSche deviezen bestaan dan in aan
wijzingen op buitenlandsche banken. De
Dujfcgche regeerinjjj stuurt dan die de
viezen over aan het adres der regee
ringen van de Geallieerden, en deze'innen
dan die somtaién bij de bedoelde banken.
'Klaar is Kees.
Maar het is niet klaar met de ge
volgen
Nu zouden we heel wijs kunnen aan
komen met een verwijding naar de eco-
noomSche wet, die zegt: dat er tusslchen
twee landen evenwicht moet zijn in in-
en uitvoer omdat het economisch verkeer
tussdhen twee landen noodzakelijk moet
zijn een ruilverkeer, in goederen, maar,
het zal duidelijker worden wanneer we
nagaan wat de gevolgen van die boven
omschreven handeling van de Duitsche
regeering zal z'ijh voor die andere landen,
die het geld ontvangen.
Een land, ook Duitschland, klan even
min als een particulier meer uitgeven
dan het aan inkomlsten heeft zonder vast
te loopen. Stel nu, (we noemen maar
een cijfer) dat Duitschland aan belas
tingen en Winsten uit bedrijven een jaar-
li jikistch inkomjen heeft van 500 millioen
mark goudWaarde. Dan kan het ook voor
500 anilliioen tnark goudWaarde uitgeven
zonder nadeel. En als het dan voor de
betaling van zijn uitgaven papieren mar
ken laat drukken, heeft iedere mark ook
goudwaarde. Maar stel nu eens dat de
regeering 1000 millioen papieren mar
ken per jaar uitgeeft. Djan is de helft
yan dat papieren geld „lucht" en dan
zijn die marken de helft waard. En we
weten nu maar pi te goed dat het in
Duitschland nog veel verder dien weg
is opgegaan.
Geautoriseerde vertaling naar het
Engel sch van
LEONARD MERRICK.
k&Oior. E. H. (NadPuk verboden).
16.)
Toen ze zag, dat iedereen, de me-
lankolieke boekhouder niet uitgezon
derd, haar verbaasd aaristaarde,
maakte zij daaruit de gevolgtrekking, dat
het zwakkere geslacht hier maar weinig
gebruikt werd en dit vervulde haar al
vast met schrik en beven, dat ze zich
vrijwel vergeefs zou aanmelden. Dan
stelde ze zich weer gerust met de ge
dachte, dat de Schot toch nooit zoo vol
vertrouwen van een gunstigen afloop
zou hebben gesproken, als hij dit niet
redelijkerwijs verwachten kon. Maar nu
de twijfel eenmaal haar hoofd binnen
drong, was het moeilijk dien te verdrij
ven, En nu viel haar weer de gedachte
in, hoe ze den melankolieke zou kunnen
versteld doen staan, als ze hem vertelde,
dat ze in de nijpendste armoede ver
keerde, De in het zweet huns aanschijns
werkende „pakkers", die in ieder geval
zeker konden zijn van een maal eten,
waren bij haar vergeleken nog menschen
Diat kwam dooi- verschillende oorzaken
Ten eerste bleek het land gedurende den
oorlog op zijn vermogen sterk ingeteerd
te hebben, en hgd het dus evenals ieder
particulier, die inteert, minder inkomen.
Aan den anderen kant stegen de uit
gaven ontzaglijk door hooger Loonen en
korter arbeidstijd. En inpl^ats toen rntet
het oog op het mindere inkomen (in
goudwaarde) ook de uitgaven te vermin
deren drukte de regiering, noodgedwon
gen, eenvoudig nog meer papieren mar
ken, verlaagde daardoor de waarde van
die papiertjes nog meer, veroorzaakte
daardoor dat er voor een pond b|nood nog
meer papieren 'mjarken moesten worden
gegeven lokte daardoor nieuwe loons:-
verhoogïngen ,uit, drukte weer meer mak
ken enz. Maar toch gingen de l'oonen niet
dadelijk naar boven met iedere daling' van
do miark, en het gevolg wals dat de Duit
sche industrie telkens tijdelijk lagere loo
nen had dan h'et buitenland, en... dus
goedkoop kon produceeren ,en bijgevolg'
geducht kon concmTeeren in het buiten
land, d. w. z. goederen uitvoeren.
In dien stand van zaken komt nu zoo'n
betaling door Duitschland van een termijn
der oorlogsschatting. En die kan slechts
één gevolg hebben n.l. die hier aan-
Jegeven beweging: versterken. Immers de
regeering die al' veel meer uitgaf dan zij
aan goudwaarde als inkomste ontvangt,
moet nu nog het peulschilletje van 50
millioen mark goudwaarde uitgeven. Ze
kan dat niet anders doen, dan door de
personen en instellingen van wie zij de
bovenbedoelde buitenlandsche deviezen
'koopt, te 'betalen met papieren marken.
Hebben die papieren marken dan de
waarde van één zestigste van een goud
mark, dan beteekent dat de uitgifte van
nog weer 3000 millioen papieren mar
ken, met het onvermijdelijk gevolg dat
de waarde alweer vermindert.
Dat is het wat we in de laatlste weken
hebben kunnen waarnemen in de uieuwe
plotselin.e daling) van den markenkoers.
De Duitsche regeering heeft inderdaad
in de laatste weken voor millioenen aan
buitenlandsche deviezen opgekocht om1
de heden, 15 Juli vervallende termijn van
33 millioen goudmark te kunnen betalen.
Fa de uitwerking daarvan op den mark-
koers is onmiskenbaar geweest.
En nu de vraag welk gevolg dat voor
Frankrijk heeft? Wel, in Duitschland hebï
ten de loonen die markdaling niét op
den voet gevolgd. Een loon van honderd
mark, dat een paar maanden geleden
gelijk stond met een waarde Van een
gulden of ruim' vier franken, staat nu
gelijk met een waarde van 50 cent of
ongeveer twee franken. Met andere woor
den: de Duitsche fabrikanten kunnen
zeer goedkoop produceeren, vergeleken
bij die in het buitenland, en Frankrijk,
dat in asfwtachting is van Duitsch geld,
2iet tot zijn schrik, dat alleen reeds
de voorbereiding door Duitschland van
de betaling der schadevergoeding tot
gevolg heeft ,dat Frankrijk overstroomd
Wordt met goedkoope Duitsche goederen
tot groote schade voor zijn eigen indusr
trie, werkloosheid, enz.
Bovendien gebeurt er nog iets, dat spe
ciaal ook in Engeland gevoeld wordt:
door die Waardedaling van de mark» wordt
het den Duitschers veel moeilijker om
in het buitenland te koopen, en wordt
dus 0 e uitvoer uit die andere landen
sterk verminderd, ook al weer tot .groot
nadeel van de industrie.
Stel dat de Geallieerden er werkeijk
van welvaart, hoe armzalig ze ook
mochten wezen: want het is een feit, dat
's menschen lot maar zelden zóó onge
lukkig is, dat er niet iemand zou ge
vonden worden, zoo rampspoedig, dat
hij hem dit nog zou kunnen benijden.
De boekhouder, die bleek is geworden
in dienst van de firma, voor een paar
pond per week, is een voorwerp van
afgunst voor den klerk,- die er van acht
tien shilling komen moet. En de man,
die iederen dag het kantoor dweilt, ver
beeldt zich weer, hoe gelukkig hij zou
zijn in de plaats van dien klerk. De
kwajongen, die houtjes hakt in den
regen, benijdt het portiertje, dat tenmin
ste beschut zit tegen wind en weer. En
de zwerver, zonder iets bij zich, benijdt
nog den jongen, die met lucifers loopt.
De graden van ellende zijn zoo talloos
en het instituut van den nijd is er bij
den mensch zóó zeer ingeschapen, dat,
wanneer twee landloopers onder een
brug liggen, met den gordel zoo dicht
mogelijk aangetrokken, om het knagen
van den honger zoo min mogelijk te
voelen, dan zal nog de een wat te be
nijden vinden in de lompen van den
ander, vloekende aan zijn zijde-
De jongste klerk van de heeren Pat-
tenden verscheen weer en, met een
grijns zóó breed, dat dit alle vorige
streven te niet deed, zei hij:
„Miss Brettan!"
Mr. Collins was gezeten in een vertrek
toe 'komen, om aan Duitschland toe le
staan de heden vergallende termijn van
de schadeloosstelling niet le betalen. Dan
zal men ongetwijfeld, ook in het huiten-
land, daarvan de uitwerking voelen, want
dan zullen de deviezen die de Duitsche
regeering nu in handen heeft, onmid
dellijk gebruikt kunnen Worden voor aan
koop in het buitenland, hetzij' recht;-'
streeks door de regeering' voor voedings
middelen (graan), hetzij' door de Duit
sche industrie, diie de deviezen weer
van de regeering terugkoopt om er in
het buitenland nieuwe grondstoffen mee
te betalen.
Dan zou er 'weer kans zijn dat de
laatste daling van de m'arkkoers weer
werd opgeheven, want een land diat in
het 'buitenland koopt, ziet zijn koers
stijgen. Maar we hebben het hier, wèJ
te verstaan, alleen over de laatste daling.
Er zit te veel lucht in de Duitsche mar
ken, dan dat zij ver naar boven zouden
kunnen gaan.
En bovendien Werken op de muntr
koers nog andere factoren, wjaarvan de
vertrouwenskwestie er een van betee-
kenis is. Dat ligt na het bovenstaande
ook voor de hand. Immers wanneer een
land meer uitgeeft in papieren geld dan
het in werkelijke waarde aan inkomen
heeft, dan is het mogelijk dat er gezegd
wordt: nu ja, voor het oogenb'lik is het
beroerd, anaar in de toekomst zal dat
zich wel weer schikken. En dan zal de
daling van de koers niet zoo'n vaart
nemen. Maar als „men" van meening
is, dat zich dat in de naaste toekomst
niét zal herstellen, werkt dat natuurlijk
een verdere daling in de hand. En een
feit is het dat het op het oogenblik het
vertrouwen in Duitschland's naaste toe
komst zeer gering is, ten deele door de
politieke beroering na den moord op
Rathenau,ten deele door de blijvende
onzekerheid van het lot van Duitschland
door de nooit gepreciseerde eischen in
zake de schadeloosstelling aan de GealL
lieerden.
Die onzekerheid en de daardoor ver
oorzaakte ernstige schomhieliingen van
den tnarkkoers zijn sterker belemmerin
gen voor het herstel van Diuitschland
dan de faige stand van den mark zelf.
Handel in een muntsoort Waarvan de
waarde niet vaststaat is onmogelijk, al
thans uiterst bezwaarlijk.
Al deze dingen zijn niets nieuws, en
dan ook uit den treure herhaald.
Maar het is noodig ze nog weer eens
in herinnering te brengen tegenover de
beweringen die men nu weer dagelijks
kan lezen, speciaal van Franschen kant,
n.l. dat de nieuwe daling v,an de marken-
koers een opzet is van Duitsiche groot-
industrieelen, waarbij' dan nog öesehul-
digingen worden gevoegd over kapitaal-
vlucht uit Duitschland naar het buiten
land.
Alsof particulieren een dergelijke claing
van den muntkoers! in handen zouden,
hebben!
Blijkbaar wordt die beschuldiigiiig van
opzettelijke daling van den mlarkkoers
ingegeven door de nog altijd zéér groote
angst voor de wraak van een eenmaal
herleefd Duitschland. Maar die vrees iis
dan ook hier weer een slechte raadsman.
Want hoe omvangrijk de ziakeneombina-
ties van de Duitséhe groot-industrieelen
van het slag v,an Stinnes ook mogen
zijn, ze zijn zeker niet bij' machte om
ook maar iets in dien geest te doen dat
in beteekenis in de verte nadert tot
net ruim genoeg, om te bevatten een
schrijftafel en twee stoelen. Hij wenkte
Mary op de ledige plaats en keek naar
haar, met blijvend waardeerenden blik.
Een man, die het gebracht heeft tot de
positie van chef van de afdeeling reizi
gers, van een firma, die haar uitgaven
op 'n inschrijvingsplan liet berusten, die
moest toch wel noodzakelijk het tempe
rament kunnen aflezen van iemands ge
laat; en het was een man, die héél gelei
delijk zoo ver gekomen was. Zijn vrien
delijkheid had hij er nog niet bij ver
loren.
„Goeden morgen", zei hij. „Wat is er
van uw dienst?"
„ïk zou u graag vertegenwoordigen
met een van uw uitgaven", antwoordde
zij, „Mr. Macqherson was zoo goed, mij
een introductie te bezorgen en hij dacht,
dat u het wel met mij eens zou worden".
Zenuwachtigheid was nauw merkbaar
aan haar. Dit entree was goed en ze
sprak, zonder haperen, met muzikale
stem. Dit alles merkte Mr, Collins op.
Eer ze haar verlangen nog uitsprak,
had hij al gehoopt, dat ze daarmee te
voorschijn trad. De colporteur is van
verschillend type en handig gestelde ad
vertenties, die spraken van ruime ver
diensten, zonder zich duidelijk uit te la
ten over den aard van handel, hadden
gedegradeerde gestudeerde mannen en
tot armoede vervallen vrouwen naar de
plaats doen dingen, waar Mary nu ook
(Ingez. Meè.)
SMBt-:> .'assess
den aankoop door de Duitsche regeeringtoet een zich ontwikkelenden en ener-
van deviezen tot betaling van 33 mdillioen gieken middenstand.
'goudmark! Men verwisselt bij die be-; Het diner, nogto'aals wlas fameus, ook
schuldiginJg gevblg en oorzaak. Zeker heb- al misten we de verfijnde hors d'oeuvre-
ben de Duitsohe industrieelen een tij-genieting, die ik vroeger al beschreven
delijk voordeel bij lagen markkoers door heb, en die, naar ik höor, van ZweedscJhe
'de Ihg'ere loonen, vergeleken bij die ;n afkonist is en in Denemarken is geïmpor-
het 'buitenland. Maai- ze ondervinden1 poiteerd. Maar eigenlijk hoef ik niet
van dien lagen koers het zéér jgroote j apart aan te stippen, dat het diner fa-
nadeel zöodra zé voor hun grondstoffen i ffiéus; Was, want we hebben in Dene-
wteer op de wereldmarkt zelf moeten marken nog heelemiaal niet anders gehad,
koopen. J, j en een deel van ons gezelschap vreest
En wat die kapitaalvlucht betreft, zijnvoor den Ausdauer van zijn^jfnaagj, een
er werkelijk aanwijzingen genoeg van,lander deel is bang' dat men.uq Holland
dat verscheidene Duitsche kapitalisten in i aan de gtewone pot niet meer'wénnen zal,,
'weerwil van het uitvoerverbod van karmaar de meesten veriangefVtoet hart en
pitaal, toch hun vermogen over de igren? ziel naai- de gelijke oud-Hollandslche
hebben weten te krijgen. Maar het be
drag daarvan zal ook al weer in het niet
verzinken bij een anderen kapitaaluitvoer,
'kost terug.
We dineerden in Grand Hotel. Dat is
wél van belang te vertellen, omdat dit
waartegen niets in te brengén is. We hotel een van de grootste en mooiste,
bedoelen dit: dat een Duitsche handelaar
!of fabrikant die goederen naar het bui-
zoo niet het grootst» en mboiste is: in
Denemarken. Het is alweer merkwaardig',
tenland zendt, in tal van gevallen het dat in een bétrekkelijk kleine plaats,
geld dat hij daarvoor ontvangt, op eenwaar nog altijd het toeristenverkeer met
buitenlandsche 'bank zal laten staan, ofdomineert, een dergelijk fenomenaal' 'ao-
daar soliede 'belegt. D;an heeft hij twee j tel kan bestaan. De eigenaar leidde me
voordeelen. Ten eerste vermijdt hij danrflet eenigén trots rond door zijn fijnste
dal zijn geld de plotselinge daling onder- kamers, die er uitzagen als vorstelijke
gaat, Waaraan het bloot staat wanneer; zalen (en gelukkig zonder de moderne
hij het naar Duitschland brengt en ininternationale prot&igheid), door de gedrs-
m'arken om'zet. En ten tweede heeft liij j tingeerde gangen met een geweldig» ge-
dan altijd een bedrag in het buitenlandruischlooze lift, door de keukens, kei-
voorhanden, Waarmee hij in een vasteders, die er all'e even correct uitzagen1
buitenlandsche valuta 'betalingen kanen o.a. een eigen ijsmachine en centrale
doen voor grondstoffen die hij voor zijn 1 verwarming huisvestten. In de zaal, waar,
b'edrijf in het buitenland koopt. S wij aten stond een fontein vah schiÊ-
We gelooven niet dat daar iets onge-i terend handsmeedwerk, 'bezit niet van
oorloofds in zit, en ook niet dat daar het h°tel> tbaar van de gjemteente, waar
van men ons mét Amerikaansch genoe
gen vertelde, dat het de stfad 20.000
kronen had gekost. Het hotel waar ik in
iets tegen te doen is.
Dat kan de berekeningen van de Fran
schen misschien Wel in de war sturen,
maar dan is er slechts deze conclusie dien nacht sliep (euphiematisch gezegd)
uit te trekken ,dat ze hun berekening
verkeerd gemaakt hebben.
Zooals trouwens de heele regeling van
de betaling van de schadeloosstelling in
het verdrag van Versailles verkeerd blijkt
te zijn opgemaakt, omdat men er den
het Park Hotel, was veel' eenvoudiger,
de eigenaar wjas een verdeenschte Pool,
met den internationalen gémjakkelij'k,-
oriënteerenden naam Diamant, die lie
ver hoteleigenaar was dan... opera-zanger,
ofschoon hjj voor beide evenveel talen
invloed van Waarlijk niet onbekende eco-'en tentoonspreidt. Ik hoorde „Die Ges
nomische wetten b'ij genegeerd heeft. A'
EEN BEZOEK VAN HOLLANDSCIÏE
JOURNALISTEN AAN DENEMARKEN.
VI.
nadiere" van hem' op een manier, zoo-
als ik nog maar zelden gehoord had.
Den volgenden morgen bezichtigden
we de kerk, den tuin van de Leesvereem-
eing (die een soort sociëteit voor al.e
lagen van het volk verbindt aan een bi
bliotheek) waar 's Zondags half Odense
zich vermaakt bij mluziek etc., terwijl de
de jeugd croquet speelt in het gras.
Maar hel interessantst en het stemmings-
,T (volst (pardonnez Ié mot!) was ous ee-
Natuurlijk was er ook m Odense een 20ek het een ült;em
toneus dmer, en men behoefde de bree- woninkje met 'knusse ver.
de, forsthe en gezonde gestalten yan de Urekj waaJ^ een ^dersen.mmeiHn
meeste discligenooten maar aan te zien,j is. Men ziel er verschillende
om te weten ,dat Odense een plaats is
jeagidcuriosfa, o..a. schoolrapporten, foto's
werk van maakte. Maar deze sollicitan
ten waren in den regel aanmerkelijk be
koeld, als ze te hooren kregen, wat de
verplichtingen waren, verbonden aan 't
beroep; maar hier was er nu een, even
beschaafd als die anderen, maar die toch
begreep, dat ze de huik naar den wind
zou moeten hangen en ook bereid was
dit te aanvaarden, Mr, Collins had zich
bijna in de handen gewreven. „Heeft u
eenige ondervinding?" vroeg hij.
„In.Als colportrice? Neen, Maar
met een beetje verstand kan dat toch
geen bezwaar zijn."
„Volstrekt niet."
Dat was hem zeker van zijn leven nog
niet overkomen, maar nu wist hij toch
eens niets te zeggen! In den regel was
hij het, die de zaak bepleitte en gingen
de bezwaren uit van de nieuwelingen,
daar op den stoel tegenover hem.
„Ik houd 't er voor, hoe de heele kunst
daarin bestaat, om boeken te verkoo-
pen aan menschen, die ze eigenlijk niet
willen hebben, is dat niet zoo kortweg
gezegd?"
„Juist; tact en de behendigheid, om
over het bepaalde boek te spreken, dat
is de vereischte. Houdt steeds in het
oog, het gezicht van dengene, wien u
het exemplaar laat zien en kijk nooit
naar het ding zelf. Dat moet je van bui
ten kennen."
„Stel. je nu voor, dat u een encyclo
paedic moet colporteeren, terwijl u de
illustraties omslaat, moet u aan de oogen
weten te zien, wanneer u er bij een ge
komen is, die hem interesseert; dan
praat u over dat onderwerp; hoe gron
dig het behandeld is, en zoo.
„Ja dat vat ik".
„Als u hem voor een getrouwd man
houdt, en oud genoeg om een gezin te
hebben, dan wijst u er op, hoe nuttig een
Encyclopaedic is voor algemeen huise
lijk gebruik en van hoeveel waarde voor
schoolgaande kinderen, als ze bijvoor
beeld opstellen en dergelijk werk moe
ten maken",
„Neemt u mij dan voor een Encyclo
paedic?"
Hij lachte eens.
„Wat is u haastig, Miss.
„....Brettan, Ben ik tè haastig?"
„Nu, met mogelijke inteekenaren moet
u geduld hebben. Als u zoo met „spoed"
gaat, dan doen zij het ook, en het mak
kelijkste antwoord inderhaast is „Neen".
Of ik u met de Encyclopaedic zal uit
sturen, dat weet ik nog niet. Misschien
na een tijdje. Hoe denkt u over een boek
waar nog nooit mee gewerkt is, voor een
begin?"
„Zou dat beter zijn?"
„Zeker, daar is minder bij in acht te
nemen. En u hoeft tenminste niet bang
te zijn, om te hooren: „O, ik heb er al
een!"
„Daar heb ik niet aan gedacht. Wat is
