DERDE BLAD
lo4
Mann flag 3 Jali 1923,
i65e Jaargang
BINNENLAND.
BINNENLAND.
TwinK brerrqi U thans
6 nieuwe linten welke.,
uitstekend geschikt zijn.'als
voorjaarakleuren. Deze zijri:
ZALM KLEUR PAUWBLAUWj
TANGO-BRUIN HEMELSBLAUW;
TERRA-ROOD HARD GROEN
Mei de nieuwe kLeuren;
kunt U dezelfde schitteren
de resultaten bereiken, als
mei de 18 overige kleuren
KUNT NU H1EEEM UST
24 PRACHTIGE KlEUREtt
TwinK
•w&schf en
verf/
iegelijker/ijd.j
DE LEVER'5 ZEEP
Zaterdag 1 Juli 1922, No. 153.
sea
dil nummer behoort een Bijvoegsel.
WELKE KIEZERS GEHOLPEN
MOGEN WORDEN.
Met het oog op hetgeen we vooral
uit dorpen hoorden over de voorne
mens om kiezers en speciaal kiezeresisen
bij het uitbrengen van hun stem te hel
pen, herinnerinen we aan de bepaling,
van art. 78 der Kieswet:
„Wanneer blijkt, dat een kiezel-"1 i c- h a-
melgk hulpbehoevend is, kan de
voorzitter van het stembureau tpestaan,
dat hij zich doet bijstaan."
Dus in géén ander geval!
Het kan hier en daar -wel eens noodig
blijken daar in 't bijlzonder op te letten.
DE KONINGIN NAAR DENEr
MARKEN.
Naar de Courant verneemt zal de Ko
ningin in Augustus een bezoek brengen
aan de Nederlandsche tentoonstelling te
Kopenhagen.
DE TABAKSWET EN DE STEMBUS.
De Vereeniging van Sigarenfabrikanten
„Het Oosten" te Deventer, ontving van
de onderstaande candidaat-Kamerleden
het antwoord, dat zij willen medewerken
tot intrekking der Tabakswet.
Abri Staalman, Mr. A. C. de Visser
van IJzendoorn, jhr. R. R. L. de Muralt
en dr. S. E. B. Bierema (Vrijheidsbond)
tor. H. P. Mar chant (Vrijz-Dem. Bond)
G. H. P. Bloemen (R. K. Staatspartij); A-
H. A. Arts (R. K. Partij', lijst-Arts.)ÏW1.
H. Vliegen (namens de geheele partij);
'A. B. Kleereköper, J. 1W'. Alberda en
Bft. van der Sluis (S. D. A. P.); dr.
dienst in haar geheel is van zoodanigen
omvang, dat de eigenlijke loketdienst,
die na de centralisatie overblijft, werke
lijk slechts een tamelijk bescheiden deel
van het geheel vormt.
Blijkbaar acht de heer B. het ver
keerd, dat de rekeninghouders op min
kostbare wijze hun gelden innen en ze
dan op rekening van den bankier over
schrijven. Iets verontrustends kan ik niet
hierin zien, omdat de uitkomst leert, dat
de bankiers die gelden niet alle aan den
girodienst onttrekken, maar hoe langer
hoe meer op hun postrekening laten
staan, om er in den dienst mee te kun
nen werken.
De koersverliezen op de belegging be
staan inderdaad op papier, maar ver
mits enkel soliede fondsen zijn aange
kocht, die, als zij worden afgelost, met
100 pet. worden betaald, mag op dat na
deel niet te veel gewicht worden gelegd.
Het nadeel zou zich eerst doen gevoelen
als op groote schaal gelden zouden wor
den opgevraagd en de belegging te gelde
moest worden gemaakt. De omvang
hiervan zou intusschen niet zoo groot
zijn als de heer B. vreest. Op 31 Decem
ber 1920 bedroegen de saldo's wel
f 106.183.405, maar blijkens bijlage 10
van het jaarverslag was hierin
f62.661.300 begrepen voor saldo's van
rijksinstellingen, welke natuurlijk niet
zouden worden opgevraagd. Voor het
publiek blijft dus over een saldo van
f 44.422.105, Dit is nog zeer ver van
een kwart milliard. En juist in moeilijke
tijden is het voor de rekeninghouders
van belang hun gelden niet op te vragen,
omdat deze bij den staat veilig zijn en
zij er in het giroverkeer toch de vrije
beschikking over houden. Duitschland is
daar om te bewijzen, dat in ernstige
crisistijden niet gevreesd behoeft te
worden voor het algemeen opvragen van
girogelden.
Ik ben het niet eens met de opmer
king, dat de gevaren, welke dreigen uit
onze enorme vlottende schulden, door
no,g| latei', en ten slotte was er een men-
schenmassa van duizenden in de Abdij,
zoo als wij er de vorige jaren nog niet op
merkten.
En die duizenden toonden na ieder
numlmer van het met zorg gekozen en
uitgevoerde programtoa, door applaus
hunne dankbaarheid; en wij hoorden ver
schillende personen vragen of zij' nu niets
konden offeren. Dat is' zeker juist een
bewijs hoe men op het oogenblik van de
uitvoering da ai wel gelden bijeen zou
krijgen. Tot hen, die tot offeren bereid
zijn, zegjgen vrij1 echter ook: wordt con
tribuant van het Middelburgsch Muziek
korps of zendt uw gave, speciaal voor
deze uitvoeringen bestemd, aan het be
stuur, penningmeester is de heer J. R.
Domenie, Lange Gortstraat.
De aandacht bij' deze uitvoering is tref
fend; tusschen de nummers in wordt
er door een deel der massa gedrenteld,
doch pas heeft de muziek ingezet, of
allen staan stil.
Had het zonnetje eerst meegewerkt om
de menschen uit him bed en huis te
lokken, tijdens de uitvoering bleef het
droog, Maar Juist waren de laatste toonen
van het slot-choral „Nun danket alle
Gott" weggestorven, of de eerste drup
pels vielen neer en dit maakte zeker
het gedrang aan de poorten door hen,
die gaarne spoedig thuis wilden zijn.
Maar juist daarbij 'bleek hoe gevaarlijk
het dan is met fietsen tusschen de voet
gangers in te zitten. Dit geeft ons aan-i
leiding de vraag te stellen of het niet
gewenscht is, daartegen maatregelen te
nemen öf docr alle personen, die een
rijwiel hebben de poort aan de Balans'
als uitgang aan te wijzen, óf wat nog
veel beter zou zijn, de gelegenheid te
geven de fietsen tegen een kleine ver
goeding, in de boterbeurs' te doen be
waren, want ook' tijdens de uitvoering
is het staan mét fietsen tusschen het
publiek lastig. v
Tijdens de uitvoering werden weder
enkele personen onwel, het schijnt voor
Van de eersten waren er 21, van de
andere 5. Hoewel het een gewone dag
(dus geen feestdag) was, was het aantal
toeschouwers verscheidene honderden
groot, 't [Weer en de plaats van het fees.t
werkten daartoe mede.
De Vrijz. Dem. kiesvereeniging te
Ierse k e hield Zaterdagavond een land
dag, waarop het woord gievoerd werd
door mevrouw Bergsma-Bergsma te Zou-
telande, en de heeren Dr. yan Gelderen
van Middelburg en Welleman, 'burge
meester van ICrabbendijke. Het aantal
belangstellenden, Waaronder verscheide
ne vrouwen, werd op> 600 a 700 geschat.
Bet was uitstekend weer, hel terrein
een Weide midden in het dorp (belanger
loos afgestaan door mevr. de Wed. D.
Wisse), 'aangename (afwisseling door de
[Muziek van het ruim 30 leden sterke
fanfarekorpis „Mozart" en sprekers die
door allen begrepen werden.
-o-
U. 11 Noor O eveland.
Op Zaterdag 1 Juli isi in de zaal
van café Juliana'te C o 1 ij' n a p 1 a a t
door A. M. Overhof uit Goes een rede
gehouden over: „De S. D. A. P. bij de
verkiezingen voor de Tweede Kamer."
Aanvankelijk waren 20 personen aan
wezig, welk aantal gedurende de vergade
ring steeg tot ruimi 40. Van de gelegen
heid tot debat of tot vragen stellen,
maakte geen der aanwezigen gebruik.
o
Uit SchtaUWenrD uiveland.
Naar uit Brouwershaven aan „De
Courant" 'wordt gemeld, ligt de Engfel-
sche barge „Viking" met oesterschelpen
van I e r s e k e naai' Grimsby in het
Veeregat aan den grond. Assistentie is
derwaarts vertrokken.
Uit Z e e u w s ch-Vl a a n d e r e n O. D.
Bij Kon. 'besluit is benoemd tot
inspecteur der registratie en domeinen
te Heerenveen, de heer G. Overiiamp,
ontvanger der registratie en domeinen
MAATSCHAPPIJ
VLAARDIHOEM
Pak»*iL' ffjjava"
VAM DB
VAN
AFWIJKEND OORDEEL.
De Minister van Arbeid had de hoog-
leeraren Eykman te Utrecht, Van der
Steur en Valckenier Kips te Delft uitge
nood! .'d hem voor te lichten bij de beant
woording van de vraag, of gunstig moet
worden beschikt op een verzoek van B.
en W. van Rotterdam om premie voor al-
coofwoningen.
De commissie heeft haar rapport uit
gebracht. Zij is van meening, dat bouw
van alooofwoningen, waarvoor steun was
gevraagd ,niet mag worden bevorderd op
giond van constructieve, hygiënische en
moreele bezwaren, welke met behoud
van hel type slechts in zeer geringe en
niet afdoende mate kunnen worden on
der vangen.
Hier tegenover halen we het volgende
aan uit een brief van de Gron. Maats-ch.
v. L. inzake de eischen door Minister Aab
berse gesteld aan de nieuw te bouwen
woningen voor landarbeiders, waarvoor
de Minister het ontworpen type en bed
stee-woningen had afgekeurd:
„Het bestuur blijft van meening, dat
ook bij een verlaging van het loonpeil dei-
bouwvakarbeiders en bij een verdere da
ling' van de prijzen der materialen, de
landnrhe'ders in de komende jaren niet
;n staat zal zijn de boogie huur te betalen,
welke een gevolg is mede, en vooral van
de eischen, vanwege den Min. aan de met
Rijks-steun gebouwde woningen gesteld.
Dal deze cisehen niet in belangrijke male
zouden hebben bijgedragen tot een ver
hooging van de bouwkosten zooals door
den minister schijnt te worden aangeno
men, is in strijd met de ondervinding,
daaromtrent op het Gi'oningsche platte
land opgtedaan.
Ook kan het 'bestuur geenszins toe
geven ,dat de volkskracht zou worden
verhoogd door het slapen in ledikanten,
indien dit, zooals het geval is, moet lei
den tot slechtere voeding en kleeding van
deu landarbeider en zijn gezin.
Het loon van den landarbeider kan op
den duur niet worden bepaald naar zijn
behoeften ,doch wordt ten slotte begrensd
door de waarde van het door hem voort
gebrachte product. En deze waarde is,
jammer genoeg gering1 in een dicht be
volkt land als het onze, waar ook de on
vruchtbare grond in cultuur wordt ge
bracht en de vruchtbare 'grond uiterst
intensief moet worden bewerkt, om aan
alle zich aanbiedende arbeidskrachten
werk te verschaffen. De sobere leef
wijze van onzen landarbeider is mede
een gevolg van deze geringe productie
per hoofd, die afhankelijk is van factoren
welke grootcndeels liggen buiten den in
vloed der menschelijke macht.
Dooi' van overheidswege de eischen
voor den woningbouw te verhoogen op de
wijze als ;s geschied, wordt naar de over-
tu'giug van het bestuur den landarbeider
geen d'enst 'bewezen. Hij zelf ziet dit
-volkomen juist in en staat in zijn ontrek-
vangen oordeel daaromtrent in het alge
meen geheel aan de zijde van den schrij
ver van dezen brief."
DE IIAAGSCHE CONFERENTIE.
In de gisteren gehouden vergade ring-
van de sub-commissie voor de öredieten
met de Russen, legde Litwinof, overeen'
komslig zijn belofte, een plan over voor
den wederopbouw van Rusland, zooals
de Sovjet-regeering zich dien voorstelt.
Volgens concept zou Rusland credieten
moeien hebben op een totaal bedrag van
3 milliard; 224 gouden roebel; de waar
de van een goud-roebe" 1-bedraagt 1/3
dollar. In dit bedrag zijn begrepen: cre
dieten voor transport 1050 gouden roe
bel; vöör landbouw' 104 millioen; voor
industrie 750 millioen; voorhandelf?
belangen 500 millioen.
Op verzoek van den voorzitter zei Lit
winof toe nadere gewaagde inlichtin
gen schriftelijk te zullen geven. 1
GEMEENTERAAD VAN VLISSINGEN.
In de gisteren gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Vlissingen
was de heel' Tichelman weg'ens uitstcdig-
heid afwezig', terwijl de heer Slaverman
juist met het sluiten kwam.
Onder dé mededeelingten was er een
van den minister van arbeid, tot toeken-
ninjg van eene subsidie van f 8031.69
ja de kosten van werkverschaffing;.
Onder de over te leggen stukken wa
ren er twee van den heer C. P. van Gel-
dei', die klaagt over nachtrustverstoring
door een haan van zijn buurman. Deze
zaak I'S- volgens den burgemeester reeds
in der minne 'geschikt.
Een der leden roept: de haan is ge-
mtr'lkorfd.
Pei' c-'rciulaire heeft de raad zich reeds
vereen:;gd met eene wijziging in de benoe
ming! van den heer de Waardt tot hoofd
van den Vleeschkeui'ingsdienst en wel zoo
dat die benoeming slechts voor één
jaar is en de heer De Waardt tevens
zijn praktijk als veearts mag blijven uit
oefenen.
Aan den heer P, J. van Aartsen werd
eervol ontslag verleend als onderwijzer
aan de gemeentelijke handel-sher h alings-
school.
Na een vrij langdurige geheime zitting-
werd 'besloten de benoeming van het on
derwijzend personeel aan de Hoogere
Handelsschool aan te houden tot de vol-
gtende vergadering.
Ter tafel kwam vervolgens opnieuw het
voorstel van burg', en weth. om' geen sub
sidie te geven aan de R. K. Reclassee*
rjngs'vereeniging.
Mevr. Enge ring meent dat men de
f 50 wel kan geven en niet moet wach
ten tot ook andere vereenlgingen het
Vragen. t
De voorzitter zegt ,dat het alleen
o'm financieele reden is, dat B. en W.
afwijzend willen beschikken.
De heer H -us-on wik liever veel geld
geven voor de werkloozen.
De heer Merc kens meent, dat de
raad reeds in dezen geest handelde door
sub'sidieei-ing van werkloosheid, school-
voeding enz.
De heer H e n s e 1 heeft bij' de andere
vereenigingen, die dit werk doen, geïn
formeerd, zij verlangen geen subsidie,
hier zalh'ij: voorstemmen.
De heer v. Oorschot 'heeft Wel
bez'waar tegen steun aan religieuse in
stellingen ,maar zal voorstemmen, af
meent hij dat 'men het kwaad moet weg
nemen door verandering der maatschapi-
iP'ij-
De heer Hillinga Is tegen steun,
daar de vereeniging niet algemeen is.
De heer Laernoes acht de reelas-
seering rijkszaak.
De voorzitter zegt naar aanleiding
van een opmerking van den heer van
Oorschot, dat ook te Vlissingen legen
de reepengokkerij is opgetreden.
De heer van Hal is ook tegen religi
euse vereenigingen en zal daaroml tegen
subsidie stemmen.
De heer S o r e 1 bepleit het goed recht
der religieuse vereenigingen.
Het voorstel van B. en W., geen sub
sidie, wordt aangenomen met 10 tegen
7 stemmen, die van mevrouw' Engering
en de heeren Van Oorschot, Tournooij,
Merckens, Van de Putte, Hensel en Sorel.
Z. h. s. wordt aangenomen het voor
stel om af te wijzen het verzoek om'
subsidie van de orkestvereeniging „Vlis
singen", nadat de heeren van Oorschot,
de Meij, 'van Hal en Hensel er op gewezep
hebben de gemeente ook -goede 'kunst
moet steunen, eerstgenoemde zal er bij*de
begrooting op terug komen.
Ook wordt z. h. s. aangenomen het
voorstel om aan het Centraal Bureau
voor verificatie der vereeniging' van Ned.
Gemeenten op- te dragen de controle over
administratie van de Woningbouwveree-
niging „Gemeenschappelijk Belang".
Maar niet nadat gedis-c-usseerd was over
een voorstel van de commissie van fi
nanciën om het o-pi te dragen aan de amb
tenaren van de afdeeling financiën ter
secretarie. Eenei'z'ijds 'meende men dat
die daarvoor bekwaam genoeg waren,
wat B. en W. niet ontkenden, voor dit
oogenblik, maar zij achten een accoun-
tantstoezicht veel bef.er.
Alle andere vroeger genoemde voor
stellen werden aangenomen, ook dat tot
vaststelling eener verordening op de com
missie van toezicht op "het Nijverheids
onderwijs. In die com'missie werden be
noemd tot leden de heeren H. J. Voor
loop, J. A. Gijzeis, H. C. Wesseling, G. F.
Lindeijer en P. Landsman.
Rondvraag.
Op een schriftelijke vraag van den
heer Hensel, zeide de voorzitter, dat
B. en W-. reeds een belasting op de
vrachtauto's in overweging 'hebben.
Op een tweede vraag van hetzelfde
lid, dat de gemeente thans recht heeft
op 65 gratis booglam-pen van de electri-
sche centrale en dat er 50 in aebruik
zijn.
En op- een derde vraag, dat de tuin
stad in de -concessies der gasfabriek
valt, zoodat daar geen electi'isch licht
kan worden aangelegd.
De heer Hensel leest een brief voor
van B. en W. aan Gemeenschappelijk Be
lang, waaruit z. i. blijkt, dat de tuinstad
niet in de concessie valt.
De heer Laernoes zegt, dat de
geheele gemeente, al breidt zij zich nog
zoo uit in de concessie valt. Er is 'n (be
paald plan van straten voor electrische
vei'lichting aangewezen met goedvinden
van de gasfabriek.
De heer De M e ij1 zou gaarne toch
overleg -gepleegd zien over de verlich
ting van tuinstad.
De heer v. N i f t r i k zegt, dat de gas
fabriek geen enkel bezwaar maakt, en
zeker helpen zal de kostelooze lampen
voor de gemeente te doen plaatsen.
De heer Laernoes- verzekert, dat
de heer Van Nifti'ik steeds medewerkt.
De heer De Meij zou toch naar de
kosten willen informteeren.
De voorzitter zegt, dat die f 45
per paal zijn.
De heer Hensel zou een ernstig on
derzoek willen zien plaats hebben.
De voo 1- z.Dat heeft plaats gehad.
De heer v. Oorschot acht ook goe
de verlichting noodzakelijk.
De heer v. N i f t r i k zegt dat metj
het oog op bezuiniging nog steeds maar
de helft der lantaarns van voor den oor
log brandt.
De heer Hensel vraagt of er al ad
viezen zijn ingekomen om- aan te wij'zen
waarop bezuinigd kan worden, waartoe
de ingezetenen nu in de gelegenheid
zijn.
De voorz. zegt onder hilariteit der
vergadering, dat dit nog niet het geval'
is, waarna hij te ruim' 4 uur de vergade
ring sluit.
RECHTZAKEN.
Arr-Rechtb. te Middelburg.
In de zitting1 van 30 Juni werden de
volgende vonnissen uitgesproken:
mishandeling: C. de B., 35 jaar, en M.
de B., 23 j., landbouwers, beiden te Aar
denburg ieder f 20 of 20 d. h., Chr. E.f
26 j., werkman, Ierseke, 1 m. glev.
wederspanningheid: J. B., 36 j., land
bouwer, Kloetingte, ontslagen van rechts
vervolging;
beleediging' ambtenaar: Fr. B., 29 j.,
landbouwer, Ritthem, vrijgesproken;
mishandeling: J. S., 20 j., slagers
knecht, Middelburg, f 15 of 15 d. h., J.
J. van H., 20 j., smidsknecht, Middelburg
f 15 of 15 d. h.;
overlreding jachtwet: J. G., 19 j.,
straatmakers, Serooskerke (W.) bevesti
ging van het vonnis van den kantonrech
ter te Middelburg;
beleediging ambtenaar: J. M. IC., 28 j.,
Motorhersteller, Goes, f 15 of 15 d. h.;
beleediging: Ra. T., 36 j„ zonder be
roep, Terneuzen f 10 of 10 d.; dezelfde
wegens- vernieling f 10 of 10 d. h.
niet voldoen aan het bevel van een
ambtenaar: Fr. J. M., 23 j., landbouwer,
sfeHen. De administratie van den giro- wat te lang geslapen Hadden, kwamen gezeia van een nwuut-njite* uomuma.