L
Emser Pastille
Uit Stad ea ProTmeie
Jfe. 12.
£&te*dag 14 1B2&*
165® Jaargang
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Büj dit nummer behoort e»n Btyvoegsei,
Abonnementsprijs per kwartaal,
de buitenwegen om Middelburg, eu
viojor de endere gemeenten per post f 2.50;
v&or Middelburg en agentschap Vlissdn-
geo f 2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
tent per week.
Advertentiên: SO cent p. regel
Ingezonden Mededeelingen50 c»nt p.
Fegel. Bij abonnement Teel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
Tan 1—7 regels f 2.10s elke regel meer
SO cent
Kleine advertentiên «tiet groe
ier dan vijf regels druks en waar try te
(aangegeven, dat zij1 in deze rubriek mioo-
ieu geplaatst worden, 85 cent bij vooruit
betaling. Advertentiên onder brieven ©f
bevragen bureau dezer courant 10 cant
extra.
Bewijsnummer 5 cent plus 2 cent voor
pprt per stuk.
Adjvertenliën móeten, willen ze nog ia
Kuis blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF 8|aa
ons Bureau bezorgd zijn.
Aangesloten bij den Ptost-, Cheque- en
Girodienst onder no.. 43255.
Binnenland.
MINISTER VAN KARNEBEEK TERUG.
De Minister van Buitenlandsche Za
ken jhr. mr. Van Karnebeek, kan heden
in den namiddag le 's-Gravenhage terug
verwacht worden van de conferentie te
Washington,
De „Nieuw Amsterdam" Van de Hol-
Ijand-Amerika-Lijn, waarop de Minister
zich bevindt, zou althans te ongeveer 2
W te Rotterdam aankomte».
- 432&SSiX&**
DE KAMERVERKIEZINGEN.
Het hoofdbestuur vian den Vrijz.-Dem.
Bond heeft naar het orgaan van dien
Bood meldt, de volgende indeeling' van
!de kieskringen in vier groepen vastgesteld
Groep I. Groningen, Friesland en
Drenthe.
Groep II. Den Helder, Amsterdam en
Utrecht.
Groep III Haarlem, Zuid-Holland, Zee
land.
Groep IV. Overijssel, Gelderland, Noord
Brabant en Limburg.
door een belasliugpolitiek, die kapi
taalvorming, als zijnde economisch nood
zakelijk, zoo weinig mogelijk belemmert,
en
e. door verkeers verbetering, vooiral
ook ten platte lande, zoodal élk aldaar
uitgeoefend bedrijf gelegenheid vinde, d[e
beste markten te zoeke |P voor zijn pro
ducten.
Het onderwijs streve niet alleen naar
intellectueele ontwikkeling, doch te
vens naar karaktervorming mét eerbiedi
ging van elke religieuse gevoelens, ook
de versterking der nationale gedachte
zat richtsnoer moeten zijn.
Het zedelijk en maatschappelijk peïl
van het onderwijzend personeel zij in
pvereenstemiming met de uiterst gewich
tige taak van opvoeding der jeugd tot
toekomstige staatsburgers1.
Voorts een zoo groot mogelijke ofnL-
wikkeling op geestelijk., maatschappelijk
en economisch gebied langs den orde
lijken weg ïn onze koloniën.
OPHEFFING VAN HET KRANKZINNI
GENGESTICHT TE MEDEMBLIK.
Te Medemblik is officieel bericht in
gekomen, dat het rijks-krankzinnigenge
sticht aldaar, zal worden opgeheven.
Aan den geneesheer-directeur werd op-*
gedragen, het geheel personeel ontslag
aan te zeggen, tegen nader te bepalen
datum. (Telegraaf).
EEN NIEUWE POLITIEKE PARTIJ
Te 's Gravenhage is Woensdagavond
besloten Lot oprichting eener staatkun
dige organisatie, los van elk partijver
band.
De grondslag, waarop de vergadering,
zich in beginsel stelde, is de volgende:
„liet eerste doel van elke politieke
partij moet zijn de bevordering en ver
sterking van de nationale eenheid.
Een grondwettig koningschap, geba- j
seerd op de eeuwenoude banden tusschen j
Nederland en het Huis van Oranje, is j
voor deze eenheid hoofdfactor
Daarnaast heeft ons volk behoefte aan:'
a. een regeering, die beschikt óver de
middelen ,om haar gezag en de rechtsorde!
krach tig te handhaven, en die bereid is 1
deze middelen de snood j> ten volle te ge
bruiken;
b. een wetgevende macht, welker sa
menstelling waarborgt, dat alle rechtmo-
lige belangen van het volk zich kunnen
doen gelden, en in evenwicht worden
gehouden;
c. een in vrijheid rechtsprekende magi
stratuur, zóó toegerust, dat de wettelijke
rechten der burgers verzeke'rd zijn, ook
tegenover publiekrechtelijke organen;
d. een diplomatie, welker doel moet
zijn handhaving der souvereiniteit van f
ons volk in overeenstemming met den
groei der internationale rechtsgedachtej
en een buitenlandsche politiek, welker
zelfstandigheid en vrijheid van beweging jj
niet dan onder goedkeuring van de volks
vertegenwoordiging door overeenkomsten:
met a ndere mogendheden mogen worden
beperkt;
e. een weermacht, die, zich aanpas
send aan de ontwikkeling van waarbor
gen door groeiende rechtszekerheid op
ylei-natiio1Uyai terrein, geschikt cn in staat
is de rechten eu belangen van liet Ne-
eriandsclie volk en zijn gebied in Euro
pa en tn Qost en West met kans pip
wets a gen te verdedigen tegen daarop be
raamde aanslagen.
a WC'vaar'; wordt bevorderd
a. dooi handhaving van ons bundels"
stelsel en bevordering van ons vrije
ruilverkeer;
b. door ruime voorlichting van land-
btouw, nijvei beid, handel en scheepvaart
en degelijk vakoaiderwijis;
c. voorts door alles na te lateti, wat
noodeloos de vrijheid van beweging der
Ondernemers zpm belemtaeeren
Uit Middelburg.
In het bijvoegsel melden wij, dat
morgen de apotheek van den heer
van Pienbroek open is, dit moet zijn
die van den heer J. G. van der Harst,
Korte Delft.
De burgemeester van Middel
burg heeft van een onliekende f 40
ontvangen wegens te weinig betaalde
inkomstenbelasting.
Bij He Diondêrdag te Middelburg en
gisteren te Westkapelle gehouden stem
ming voor een commissaris voor den
Polder Walcheren "ter voorziening in de
vacature, ontstaan door het benoemen
van den beer G. van de Putte tot
raad, kwamen respectievelijk 87 en '8
kiezers op.
Bij de hed'enmforgen plaats gehad heb
bende opening der stembussen bleken
95 biljetten aanwezig, waarvan 2 blanco,
zoodat het aantal geldig uitgebrachte
stemmen 93 bedroeg.
Gekozen bleek de lieer C. Franse te
Amemuiden, candidaat der kiesvereeni-
ging „Walcheren" met 79 stemmen.
Verder verkregen Jac. Koppejan Ez.,
P. Melis Wzn., en A. Besuijen Jzn.
ieder 2 stemmen en de heeren P. Brou
wer, C. Dekker Jzn. ,L. Maas, Jac. Reij-
nierse, W. Wisse, Z. Maljers, W. Jobse
en F. Castel, ieder één stem.
—o
Uit -Z uid-B eveland.
Heden viert de heer J. G. van Nieu-
wenhuijze onder vele blijken van be
langstelling zijn 25-jarig jubileum als
burgemeester van Schore.
uit persionen van verschillende maat
schappelijke ptositie, uit alle richtingen.
Waar nog verleden week op zulk een
prijzenswaardige Wijze is gegeven voor
de Oostenrijksche studenten, weten wij
zeiler er ook nu personen zullen zijn,
die gaarne mede willen werken waar
het betreft fonze eigen landgenoot en
te helpen en dat liet te vormen comité
niet te vergeefs een beroep zal doen
op den weldadigheidszin der 'Midelbur-
gers. Gaarne verklaren Wij ons dan
Ook bereid adhaesiebetuigingen voor dit
doel aan ons bureau, Lange St. Pie
terstraat, in (ontvangst te nemen en ver
zoeken daarop te zetten „Voor de Veen-
streken". Wij zullen zorgen deze voor-
Loopige medewerking aan de bedoelde
personen bekend te maken, die dan bin
nen zeer kort een vergadering zullen be
leggen. Men bedenke in deze, dat spoe
dige hulp dubbele hulp is.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN FA
BRIEKEN TE VLISSINGEN.
Gisterenavond hield de Kamer vair
Koophandel en Fabrieken te Vlissingen
een vergadering ten stadhuize, onder
voorzitterschap van den heer Jos. van
Raai te.
Aanwezig waren 5 leden, afwezig met
kennisgeving de heeren KI ij berg en Laer-
nbes, terwijl er twee vacatures zijn.
De v lo o r z i 11 e r opende de vergade
ring niet de beste wensclien Voor 1922
en wenschte de leden een goede ge
zondheid toe, welke men te meer noor
dig heeft nu wij zulke moeilijke tijden
doormaken. Het afgeloopen jaar was al
zeer rijk aan mtoeilijkheden, maar spr.
gelooft, dat er toch op eenige verbe
tering kan v'orden gewezen. Sptr. wijst
op de gro« te congressen, die plaats
hebben gehai en die nfog plaats hebben.
De vrede nik,.et komen door de economi'-
sehe belangen van, heel de wereld
Thans is ei wel een kink in den kabe]
gektornen door het aftreden van den mi
nister-president van Frankrijk. Spr. be- j
ziet de alge neene omstandigheden, om-
dal Nederland toch afhankelijk is van
andere Euiv peesdhe staten. Het afge
loopen jaar was zeer ellendig voor han
del, sclieejNltart en financiewezen, wat
werkt op alle zaken en o,ok vooral
öp de belastingen ,die enorm moesten
worden opgevoerd. Spr. hoopt, dat de
groote mannen middelen zullen vinden
Om alles weer recht te krijgen.
De Kamer heeft niet veel kunnen uit
voeren, daar zij stervende is.
Thans is men met eenige vereenigïn-
gen te saimen bezig te trachten de
verkiezing van leden voor de nieuwe
kamer bij enkele candidiaatslelling te
doen plaats hebben.
Spr. membreert het plotseling over
lijden van den heer L. G. Stavens, die
sedert 21 Mei 1915 zitting had in de
kamer en liet vertrek van den heer
H. Chr. Beijerman, die sedert Januari
1906 lid der kamer was.
Gezien den kprten lijd, dat de kamer
nog bestaat, werd besloten de vaca
tures niet meer aan te vullen.
Spr. legde vervolgens aan de kamer
een lijst over van hetgeen in het afge
loopen jaar is verricht, zulks meestaj
nadat de desbetreffende dominissies rap
port over de kwesties hadden uitge-
beste
voor xaxftte erebLarOtie. HxxXA.". a ci. per stok.
CFv>epcx)j /^JCJpVïpVigbQar.
(Ingez. Med.)
hpflclil
Tegen a.s. Dinsdag wordt te Ierse- f TT.
ke een openbare vergadering belegd om* H,faai1 °ntleenen ™J, dat «m dei,
maatregelen te beramen Legen de melk-, i d'^tour-generaa1 der pfoster.jen werd
brood- en vieeschprijzen, die aanmerkt ^raoclil de middagsluiting van het post-
lijk hooger zijn dan óp vele andere ^f '001 m tr,ekken; aa Öen "f
plaatsen nister van waterstaat om wijziging te
Wat de melk betreft, deze kost alge- brenSea h] Üe betali'^ van staauSeM
meen 20 cent, afgehaald aan de boerderij. voor te lossen spo.orwegwa.gons; inr
aan een beperkt aantal uitged'oodigde
aannemers gelegenheid geven tot in
schrijven naar den bouw van een elee-
trische centrale te Sas van Gent, werd
geantwoord, dat de aannemers in deze
zaak zelf mloeten ageeren.
Ter sprake kwam vervolgens de vraag
of ook over 1921 een jaarverslag moet
verschijnen. De secretaris had daar
tegen bezwaar. Daar het zioo moeilijk
is tijdig de gegevens te verkrijgen der
verschillende instellingen. De voorzit
ter en de heer van Niftrik meenden,
dat het toch gewenscht is, dat een ver
slag verschijnt, al is het dan zónder
alle cijfers, laatstgenoemde zou daaraan
een overzicht over hel geheele tijds
verloop', dat de kamer bestaat, willen
zien toegevoegd.
De secretaris heeft reeds het archief
er (t>p nagefciea, de kamer ïs opgericht
Volgens het Kon. besluit van 18 Fe
bruari 1852 en bestaat Üus bijna 70
jaar, de installatie der leden had in
Juni plaats er Wordt daarbij gesproken
van het bedanken van de leden der
oude kamer en nagezien zal worden op
welke kamer dit kan slaan.
De spOorwegta/ieven.
De lieer van Niftrik wees er bij de
rondvraag op', dat men mloest trachten
de verlijooging der spoorwegtarieven le
doen verminderen en het intrekken der
kilometerkaarten moet trachten te doen
opheffen. De ver afgelegen plaatsen
hebben het meest schade van liet in
trekken dier kaarten. Spa-, zou de kamer
een adres aan den minister van Wa
terstaat willen dloen zeniden.
De voorzitter acht daar alles voor
te zeggen en ziou er op willen wijzen,
dat veel minder zal wlorden gereisd,
wal ten slotte slecht zal zijn voor de
maatschappijen. Vele personen gaan er
toe over om in een lagere klasse te
reizen.
De heer van Niftrik zlou er willen
bijvoegen, dat op deze wijze van de
dure werken, dbor het rijk bekostigd,
het gebruik niet tot zijn recht komt.
Besloten werd in dezen geest te adres-
seeren.
Hierna werd de vergadering gestolen.
Hotel „SUISSE*
AMSTERDAM.
72 kamers m. warm
koud water.
Prima keuken en wijnkelder.
Teletjon 153 K.
Telegr.adresSaiahofcél".
(Ingee. Med.)
Als Gjj vorkemden zjjt neemt dan ook 'b avonds
ooi- Gij „naar bed gaat een
n den. mond het houdt Uw mond vochtig en
7 orkomt hoesten.
In alnmtninm kokertje» 75 cent.
(Ingez. Med.l
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Drietal le h-Gravenhage, dr. J. de Groot
te Vlivangen; jhr. J. L. A. Marlens van
Sevenhoven te Utrecht en C. H. Nolke le
Amsterdam.
Beroepen te Scherpenisse, ds. J. Ronge
le Oene.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Tvpeerend is,' dat de eenige tweede handM zake de spoorwegdienst regeling werden
cooper de melk levert voor 18 adressen verzonden ^adviezen uitgebracht
sche verkooper
cent en ze bovendien aan huis bezorgt.
Het wittebrood kost nog 26 cent de
kilo.
-o-
Uit Schouwen-Dutvetand.
Donderdagavond zijn te Bruinis-
s e door den Rijkstonnenlegger Beek
man aangebracht eenige ankers, ketlin-
j en een vergadering te Breda bijge
woond, terwijl adhaesie werd betuigd
aan adressen te dezer zake door andere
kamers verzonden, evenals aan enkele jj
adressen over andere zaken.
De voorzitter wees er vervolgens op, jj
dal volgens liet reglement de voorzitter
en de vice-vöorzitter moeten aftreden,
maar hij stelde voor voor de nog
resteerende drie mahnden niet jneer le
lingen en dekkleeden en eenige luiken P
van het Zaterdag in het "Nieuwe Vaar- stemmen. Alzloo werd besloten,
water gezonken sleepschip, „Rotterdam Door de secretaris werd mede-
130", geladen met suikerbieten. f deeling geddan van de ingekomen stuk
ken sedert de laatste vergadering, welke
i in Januari 1921 plaats had.
IIULP VOOR DE VEENSTREKEN. j Van die stukken noemen wij nog een
S verzdek om inlichtingen over de vvei-
Terwijl in tal van andere plaatsen, j nige gelegenheid garnalen te koopen.
o.a. te Vlissingen liard gewerkt wordt aan i na onderzoek werd hierop geantwoord,
inzameling van géiden en kleeren Voor dat in Engeland Woo ge prijzen kunnen
de noodlijdenden in de veenstreken van worden bedongen en alleen een uit
voerverbod meer garnalen voor de hin-
nenlandsche markt zal tengevolge heb
ben.
Inzake het staangeld voor spoorweg
wagens werd antwoord ontvangen, dat
aan het station zeer ruim gelegenheid
wlordt gegeven tot lossen, maar dpt vlo or
de electrotinfabriek de wagens op het
vei-bindingsspbor van de Mij. „De
Schelde" worden gereden en de dparmee
belast zijnde werklieden rallen onder de
arbeidswet.
Inzake een verzoek om mede le h.el-
pen aan een protest tegen het alleen
Groningen en Drenthe, waar de nood
met den dag stijgt, is tot nu toe hier
in opze stad, waar men anders meerma
len op dit gebied het voorbeeld geeft,
slechts weinig gedaan. En toch jv zeker
bij velen onzer medeburgers de vraag
reeds gerezen :moeten wij nu niets meer
dóen. Maar nog niemand heeft in deze
de k!oe bij d'e horens gepakt. Thans zijn
er echter een 5-tal pers'onen, die o.i.
terecht meenen, dat Middelburg niet lan
ger stil mag zitten. "Zij meenen échter,
dat om goed werk te kunnen verrichten
een domitó moet worden samengesteld
muiêk
Voor het Geschied- en Letterkundig
Gezelschap alhier sprak gisteravond in
de kleine zaal van de Gonceri- en Ge
hoorzaal mej. dr. C. Neurdienburg, uit
Groningen over Moderne Schilderkunst.
Na een korte inleiding wees spr op de
ginoole nieuwe richting in de schikleri-
kunst, waaruit de verschillende andere
richtingen zijn voortgevloeid: het expres
sionisme. Vóórdien was het impressio
nisme.
De impressionist geeft den indruk weer
van hetgeen hij ziet, onverschillig of de
natuurlijke vormen geheel juist worden
weergegeven. Bv. een zonnetintelend land
schap. De Franschm'ain Monet is b.v. im
pressionist; en de beide Hollanders Jacob
en Willem' Maris.
Uit deze richting ontstond, met gelei
delijke overgangen (Gésanne, Vincent van
Gogh) het expressionisme. De expressio
nist geeft „expressie" aan zijn subjectief
gevoel. Het is lieni' te Idoen luit te drjukkeri
een innerlijke reactie op hetgeen hij ziet.
Tot deze expressionisten hooren dan
ook de cubislen, futuristen, en de zgn.
zuivere expressionisten.
Voor den impressionist is hoofdzaak
del «onwaarde. Hij mengt verschillende
kleuren op zijn palet, en verkrijgt door
die menging tussclientinten, dus tijöcre
kleurnuances. De neo-im'pressionistende
eerste overgangsvorm' naar bet expressio
nisme werkten echter met de ongemeng
de kleuren naast elkaar te zetten, het aan
het oog van den toeschouwer overlatend
die te mengen. Daarbijj koimt nog hel
pcintilleeren, zooals de Hollandsche schil
der Hart Nibbrig b.v. deed.
De expressionist componeert met de
verschillende vormen, die hij heeft waar
genomen. Hij komt tot hoe lan
ger hoe meer vereenvoudiging van die
natuurvormen.
Perspectief is in hun werken om zoo
te zeggen niet aanwezig. Bjj de cubist en is
«Mi
de voriri van het ding, zooals zij die voe
len, geheel hoofdzaak. Hun schilderij is
a. h. w. een soort samenstel van kleur-
vlakken, die met elkaar harmionieeren
(Goguin).
Nog verder gat het futurisme. De fu
turist wil op één schilderij verschillende
ach teréén volgende handelingen uitbeel
den.
Ten slotte de loutere expressionist, bij
wie geen enkele natuurvtorm meer is waar
te nemén. Zij schilderen een landschap,
precies als een (musicus dal in ttoonen zont
bezigen. (Kandinsky en Piet Mondriaan).
Deze verschillende richtingen verdui
delijkte spr. door een serie lantaarnplaat
jes, te beginnen met een straatje van
Jongkind, de eerste impressionist (pml-
slreeks 1874). Om het verschil goed te
doen uitkomen werden telkens voorbeel
den van een impressionistisch cn van
een expressionistisch opgevat gelijk mor
lief op het doek gebracht. In de stille
vens kwam dit nog het beste uit. Mooie
voorbeelden van expressionisme waren
vooral de schilderijen van den Duilscher
Franz Marck (koeien en tijger). Sterk van"
cubisme waren Picasso's„Bij de piano" r
en „Man met de klarinet".
Van de Hollandsche expressionisten
liet spr. voorbeelden zien van Vincent
van Gogh. (De aardappeleter b.v.)
Na zoo van eik dezer richtingen een.
en ander op het doek te hebben gepro-
'jecleerd, wees spr. op den invloed van
de nieuwe richting op de hedcndaagsche
schilders. Toorop was vroèger impressio-.
nist; bij zijn nieuwere stukken is ech-'
ter al meer duidelijk het zoeken naar''
bepaalde lijnen. Evenzoo Konijnenburg,
hoewel zijn „Herten" al1 niet impressio
nistisch meer is. Ook in een der Amsler-
damsche Grachtjes van Breitner vindt»
men al sporen naar de nieuwere rich
ting.
Maar het best heeft PicasSto den in-"
vloed der nieuwe richting ondergaan. Het'
portret van zijn vrouw (1919) toont aan.
hoe hij a.li.w. liet expressionisme door
heeft gemaakt, het is aan zijn Later werk;
ten goede gekomen.
Daarom'; men moet het expressionis
me niet beschouwen als een bevlieging,'
die wel weer verdwijnen zal'. En vei>r
gefe vooral niet, dat ook het impression
nisme zijn strijd heeft gehad ioni aanvaard)
te worden.
LANDBOUW.
M
Gedurende de week van 1—7 Janu
ari werden voior uitvoer goedgekeurd in
de keuringsplaatsen Sas van Gent|
Sluis en IJ zend ij ke resp. 97, 21 eiy
10 stuks rundvee, bestemd voor België
«NOESmiS
Bij de examens vanwege de Fe
deratie van Handels- en karntonrbedien",
den te 's-Gravenhage gehouden, is tooi'1
Duitsche handelsdorrespondentie geslaagtj
mej. A. W.. Verhage te Middelburg
Geslaagd voor het diploma Duitsch»
Handelscorrespondentie bjj de federatp
\an Handels- en Kantoorbedienden, die:
dames M. Dommisse en M. van Hoepeir
beideu te Vlissingen.
De hear H. A. J. v. <L Berge h
K to e I i n g e, benoemd tot onderwigzei
