LUX
VAN DER DRAAF C°,
Uit Stad en Provincie.
Maandag ZO September 1921.
164* «Jaargang
vermindering van
volksinkomen.
in zeeuwsch katholieke
kringen.
Mr. ii. van groenendaejl
een half uur langer.
van kol en colon.
GEBRUIK STEEDS LUX VOOR
HET WASSCHEN VAN
ALLE FIJNE STOFFEN
winkelsluiting.
een zonderling gemeente
bestuur.
AMSTERDAM.
ROTTERDAM.
Van onzen invloed als het grootste
haidgisinformatie^bnrean wordt
door den handel steeds meer ge-
hrnih gemaakt voor het in-
easseepen en rsgilen van
aetitep^tallige en be
twiste vorderingen,
(Inge». M©d.)
I
Tl
lat
So. 226.
LBURGSC
Abonnement* pc ij* per kwartaal
gee f 2,30;
op de buitenwegen om Middelburg, en
steor de andere gemeenten p»r peet f 2.50
voor Middelburg en agentschap Vliasin-
fen f 2,30.
weekabonnementen in Middelburg 18
gent per week.
Advertentlén: 30 ct. p, rtegei. Inge
gsaden Mededeeitógen50 cant per re
geiBij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
vaa 1—7 regels f 2.10, elke regel m#ei
10 cent,
K i e im e advertentïên niet groo-
l*r Aan vijf regels druks en waarbij i
aangegeven, dat zij in deze rubriek mie»
tan geplaatst werden, 85 cent bij voorn*
betaling. Adrertentiën onder brieven of
bevragen bureau dezer Courant 10 cent
Sxtra.
Bewijsnummers 5 cent plus 2 cent voor
port per stuk.
Advertentlén moeten, willen ie nog i
sas blad van dienselfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
iATEBDAGS uiterlijk HALE ELF aan
sa* Bureau bezorgd iqn.
Aangesloten bij den Post-, Cheque- ten
Girodienst onder no. 43255.
Een enkele opmerking; in onze (be
schouwingen van Zaterdag over „inkrim
ping" willen we hjojg aanvullen ,n.l. het
geeü we toen schreven oyer de sterke da
ling van het tonale volksinkomen in 1920
en 1921, vergeleken bfl de vjQtorflllÉaafïdje
jaren, waarvan we het gemiddeld jaarin
komen (meedeelen, berekend naar een
onderstelde verdeelinig pier gjezin van 5
persionen.
We Zeiden toen dat door die daling
ook het theoretisch gemiddelde gezins
inkomen onvermijdelijk lager moet zijn
geworden.
Die vermindering van het totale volks
inkomen nu wordt treffend, en zeer drote-
vjjg, geïllustreerd door wat de vorige
week joip onze Beurs plaats had.
Als regel laten we de Beursnoteerin-
gen onbesproken. We moeten als klein
blad dat wel overlaten aan de fiuanciale
bladen en aan de speciale rubrieken der
gteoote pers. Maar daarom zien we nog
niet voorbij het zeer sterke Verband tus-
*dieb de beuns-Moteerimgen en het éco
nomisch leven van ons gehééle volk,
een verhand dat maar te vaak totaal ge
negeerd wordt door vakhrgonisaties die
hun Cischen richten naar één speciaal
bedrijf of naar één soort bedrijven.
De vorige week zijn er eenigte zeer
zorgwekkende meediqelingjen openbaar gé
wordén over zeer groote maatschappijen
die snet millioenen werken. En als gevolg
daarvan zijn de aandeelen geducht gekel
derd ,nadjat reed3 in 't voorjaar en in den
zomer een gestadige daling was le no tee -
ren geweest.
Ziehier eenige voorbeelden;
De Kon. Holi. Lloycf, een groote ree-
derij die haar aandeelenkapitaal in 1920
van '20 Millioen op 30 millioen bracht,
(behalve 18tmillioen obligaties), en die
in 1918 10 pet. uitkeerde, in '19 18 pet.,
en jn '20 8 pet. zit in groote moeilijkhe
den (door de inzinking op de vrachten-
markt, terwijl zij nog groote schepen in
aanbouw heeft.
Een (gevolg is djat de aandeelen die in
1920 als hoogste koers 206 noteerden, op
Dec. '20 gedaald waren tot 100, en inu
Woensdag zakten tot 25, waarna ze weer
iels stegen. i.
Van Nierop's en Co's Handelsbank, een
onderneming die voornamelijk in Indië
werkt heeft een balans gepubliceerd die
sluit met 5 millioen verlies, terwijl de
onverkochte voorraad gioederen reusach
tig groot is. Gevolg: de aandeelen die in
1920 als hoogste koers 205 noteerden,
daalden 31 Dec. tot 102, en deze week
tot 12.
De Campania Mercantil Argenl.iaia, 'n
maatschappij die speciaal handelt in gra
nen en zaden uit Zuid Amerika, breidde!
na den oorlog haar kapitaal uit tot 10
millioen; een jaar Later tot 20 millioen.
Dezelfde porzaia/konafzetbaarheid van
.goederen groote onkjopteh. vóór opslagplaat
sen enz. brachten een debacle. Gevolg:
van 342 in 1920 daalden de aandeelen tot
173 aan 't eind van dat jaar; en de vo
rige week zakten ze tot 59.
Het lot van dC reuslachtigje Insulindet
Olie een onderneming van olie-fabrie
ken in Indië kent menigeen reeds tot
zijn spijt. Van 270 in 1920 zijn de aan
deelen, die in 't begin van 't jaar reeds
op 80 gezakt waren, nu gedaald op ruim
En door deze ineenzakking wordt nu
ook meegesleept d|e N|ed. Ind. Handels
bank, die veel credieten aan de Insulïnde
beeft gegeven; en wier aandeelen Van 370
in 1920 dlaalde tjot 192 bij 't begin van dit
jaar, en die de vorige week afzakten
tot 112.
Er zijn er nog. meer zee, maar het is
ons slechts om eenige voorbeeldjeh te
doen.
Want wiat beteekent dia entfmfe dn
li*g?
Een gelegenheid tot een pracht spe
culatie .zeggen de aartsgokkers.
Jawel, tmjaar het beteekent ook nog hfeel
wet andiers. Want die daling is een sym'p-
tooto, een kenmerk, een baromjeterstandj
van een vermindering van welvaart.
Wanneer de aandjeelen van dergelijke
maatschappijen z|oo ontzettend djalen be
teekent dat:
ten eerste dat het vermlogen van die
aandeelhouders (die van die maatschap
pijen bijna allen in Nederland zitten) een
(ontzaglijke vermindering ondergaat, die
vioor hen zelf rampzalig, en voer de op
brengst der vermjogensbelasting zéér te
leurstellend zal z'ijh
ten tweede echter ook: dat de mil
lioenen waarmCe deze maatschappijen in
vorige jaren het totale volksinkomen vter-
mteierjderdenidiit jaar uitblijven, en in
de eerstvolgende jaren ook!
Dat beteekent een niet onaanzienlijke
vermindering vlan de inkomstenbelasting,
van de successiebelasting, zegelrechten
enz. let wel, ambtenaren die nog steeds
verhooging van uw salarissen m'oigelijk
achten! en het beteekent ook dat
het deelsiomtaetje voor berekening van
het theoretisch gemiddeld inko
men per gezin aanzienlijk lager
wprdt. Behalve nog dat het ook be
teekent dat de hoeveelheid arbeid door
die maatschappijen van verschillenden
aard in ions land uitgegeven, merkbaar
vermindert.
En als de arbeidersleiders de vraag
stellenwaarlom Moet bij een malaise
de vermindering van productie-kosten nu
juist dadelijk gevtonden worden door ver
mindering van loon, laten zij dan eerst
naar aanleiding van die beurscijfers de
vraag stellen lof de kapitalisten
niet reedis vóór de arbeiders in
hun inkomsten deerlijk gehavend worden.
De arbeiders z'jjn heusch niet de eerstén!
Zie, dat is het verband tusSchen de
mogelijkheid van honger loonen, en de
beursnoteeringen van maatschappijten die
in heel andere dealen djer wfereld wérk én.
Wilt ge het in tastbaarder vjorni:
De Insulinde btesteeddp millipeneh aan
hestellingen van machinerieën, schepen,
en kantoorbehoeften in ons land; ze gaf
'millioenen uit aan Nederlandsche jon
gelui die bij haar beambte waren in Indië
en hier; ze verspreidde enorm© sommen
als dividend jaarlijks over Nederland. Ze
betaalde een geduchte stom aan belastin
gen in de Nederlandsche en Indische'
schatkist.
Nu wachten de Nederlandsche firma's
te vergeefs top bestellingen van machines
enz.; de jtongelui worden bij honderden
Ontslagen en komten ten last van hun fa
milie, tof vermeerderen het aantal werk
zoekenden; de aandeelhouders zien Iiud
inktomen verminderen, en geven minder
uit, d.. w'. z. kioopen minder in de win
kels, laten minder werken, en betalten
minder belasting (misschien niog niet in
dit jaar tomdat die aanslagen reeds vroe
ger werden opgemaakt, maar dan een vol
gend jaar). Eu van de Maatschappij ont
vangt de sckhatkist riietsi meer.
Gevjoelt ge het verband tusschen loon-
hloogte van arbeiders en salarisboogte der
ambtenaars en de Beursnoteeringen?
Want denkt er otm: de aangehaakte ge
vallen zijn voorbeelden uit een grloote
(mtenigte. De meeste scheepvaartmaat
schappijten maken reeds geruimten tijd
zware dagen djoor wegens de crisis, lo'p de
vrachtm'arkt, een crisis die de winsten
van de icorlogsjaren van de meeste reecl'3
geheel opslokte. Van de Indisiche cultuur
maatschappijen zijh er zeer vele, die dioor
de ion verkoopbaarheid der goederen, in
moeilijkheden geraakten, vooral die in
rubber en thee.
In beursterm gesproken, is het waar
dat in de hausse-periode, in de jaren van
(opgaande lijn, tè holog werd opg|ez!e1j.
Maar wat nu bij verscheiden maatschap
pijen gebeurt, is mteer dan liet wegnemten
van hel tè veel; het is een inzinking lOtrt-
dal de inkomsten inschrompelden.
Voeg diatar dian nog' 'bijl de moeilijkheden
van ztooveel binnenlandsche handels- en
nijverheidslojndernemingen, dan is 't ze
ker wel gerechtvaardigd, die verminde
ring in welvaart, van 't totale volksinko
men te stellen tegenover het opdrijven
van loonen en salari.ssen.
Wal op de beurs genotejerd wordt,
is e en symptoom van een inkrimping
ivan inlqomen die allereerst de „kapitalis
ten" treft, de rijken en de eenvioudïgen
die een kapiteeltje lo.vergespaard hebben:
maar die onvermijdelijk ook zal doorwer
ken |op anderen.
Nasar aanleiding van de (dioor ons ver-
mteldie) beschouwing yan Zeiandia 'schrijft
de N. Zeeuws'tóhe Crf. dat genoemd blad
spoken ziet bij djag. Bij de behandeli ijs
visn de motie inzlake het Kamerlidmaat
Schap .lid vjan Gedeputeerde Staten
en wethionder, als punt van agenda voor
de vergadering vlan Terheuzen wterd zij in
de jongste bijeenkomst van het B.ondsbfe-
stuur beschouwd als te zijn van al ge-
me e n e istrekking en met namte wlat het
wethouderschap betreft alleen bedoeld
voor jgroote plajatsen, viopr steden als Rot
terdam', Amsterdam1, Den Haag Haarlem
enz. Namen vian persionen werden niet
genoemd, noch zelfs daarop gezinspeeld.
Volgens <fe Tijd is mlr. van Groenendael
niel mtet zijn familie nlaar Frankrijk ver
huisd. De familie woont wel in Angers,
dóch hij zelf wil voorlo|opig in Den Haag
olijven. Over de Kamercandidat'uur slchijht
hij nog niet beslist te hebben.
(Het zlal wel van mteer betelekenis zijn,
hoe dte kiesvereenigingfen, dan hoe hfjj zelf
beslist.)
Aan een aantal regeeringsbureaux in
Den IJapjg is .Zaterdag de mededteleling ge
daan ,dat er voortiaan te beginnen tóet
heden Maandag per dlag een half uur ten
ger gewerkt d£ent te worden. Dit half uur
wordt (aldus gevonden, dat de bureau
tijd voorlaan om' kwart v-oior negen zal
beginnen en om kWIart over vijven zal ein
digen. Des Zaterdags zal de bureautijd
duren van kwart voor. negen tot kwart
voor één.
De heer H. van Kol die Zaterdag
dioor de S. D. A. P. gehuldigd is naar aam
leiding dat hij 50 jaar geledien lid werd
der Internatiornale heeft een polemiek
met den heer H. Colijn.
Dit voorjaar beeft de heer van Kjol
in de Eerste Kamer gezegd dtit dte heer
Cjolijn zijh 'invloed en gezag als hojofd'-
amhtenaar in Indië heeft gebruikt torn
zich persoonlijk in ergerlijke mate te
bevtooirdeelen, speciaal in vierhand met
het Ned. Ind. Land Syndicaat.
Die bewering heeft hij nader toegelicht
in een brtochure.
De heer Colijn heeft nu een open brief
gepubliceerd, waarin hij zegt, dat de
brochure s'Iechts een herhjaiing van dte
aanklacht bevat, toegelicht door kranten
uitknipsels, maar zonder eenig bewijls.
Hij vraagt daarom1 alsnog de bezwarende
documenten, die de heer van Kol zei
te bezitten, te publiceeren.
CE LEVER'S ZEEP-MAATSCHAPPIJ. VLAARDINGEN.
Fabrikanfe van Sunlight Zeep.
(Inge». Mod.)
Binnenland,
Bij den Htoögen Raad van Arhteid! is
de overweging begonnen van een voor
ontwerp van wet, houdende regeling dter
Winkelsluiting.
In hoofdzaak, verschilt het voor-ont
werp van dat der Staatscomlmisisie in dit
(opzicht, da!t in het eerste dok een regteling
der Z|ondagssluiting liS opgentoimen, zoo
dat het ontwerp thans de geheele majtte[rite
behandelt.
De toestand in het college van B. en
Wi. 1e Wormerveter (twee soc. wethou
ders en een niet-soe. burgemeester) blijft'
hoogst eigenaardig.
Nu weer is' in de Zaansche bladen hij
wijze van publicatie een manifest van
B. en W>. verschenen, ondterteektend door;
den builg'emteester, maar natuurlijk afkom-
iSfijgl van de twee wethouders, en waarin!
de burgemeester besclhiuldigd wohdt door
zijn schandelijk optreden den woning
bouw te htebben tegen gehouden.
;<Djaar voornamelijk bij' persoonlijk be
zoek bij den burgtemeester wij' dat zijh!
dus weer de wethouders door hem!
belasterd worden (wijl zullen eerstdaa(g|sl
oveijgiaan om' ook daarover het een en
ander te publiceer en), meenten wij, dat
de Igemteentenaren goed zuilten doen zich!
minder le storen aan praatjes van dezen
heer, miaar mteer te letten op 'd© vastge
stelde feiten, die voor zich spreken. Wij
zien in de handelingen van dezen 'heer
niets anders dan dat hij ons werk wil'
belemtaeren, het socialistisch gemeente
bestuur idisqu|alificeeren, de gemeente'
duizenden [guldens s'ch|a|de berokkenen,
om Straks bij' de allgfemeene verkiezingen)
dit aan pmls beleid toe te schrijven."
Daarentegen wordt aan de N. R. Crt.
het voljglende mteelgedeeid: Het college
van 'burlgemeester en wethlo.uders heteft
land verpacht aan den secretaris der gje-
meente. Deze laatste vroeg ©n verkreeg
restitutie van het aolltelgte voor onkosten)
welglens glelelden verlies, 'door h©t sltecb'-
te jaarg!etï|de aan zaad en meststof.
Achteraf blijkt, 'dat de wethouder dter
bedrijven in dienst yan den gemeente
secretaris als' werkman een gedeelte van
htet land heeft otmigtespit en zaad en mest
stof [geleverd hteeft. Men zegt, d!at d©
burgemeester het besluit niet ten uitvoer
heeft gebracht.
Uit Middelburg.
We vestigen de aandacht pp de pu
blicatie in dit numfmer betreffend1© ver
goeding van het weghalen en vervoer
van vuilnis in gnooter hoeveelheid dan
2 H. L.
Djoor het lid der Soe.-Deml Raads
fractie P. Ph. 'Paul, is aan den vhorzitter
van den gemeenteraad vterzlolcht hem in
|de gelegtenlieid te steilten in dte eérst-
vfolgende raadsvergadlering te inferpelltee-
ren (©ver de Werklofoisheid' hier ter
stede.
Op de voordnacht voor secretaris-
pennin|g|me©s>ter der Godshuizen alhier
zijn door het bfestuur gteplaatst de heeren
J. W. van Visvliet te Koudekerke en mlr.
A. J. van der Weel alhier.
Het jpngste nummer van Het Leven
btevat een reeks foto's van htet Koninklijk
bezpiek aan Zeeland, voforiop eien aardige
kiek van de Prinses in dte AbdTij pmringd
dfoor de juichende boerinnetjtes.
o
Uit Vl'issingen.
Zaterdajglavond h|a)d in de kleine zaal'
van het Concertgebouw te VI i si sing te ln
de lUitreiking' plaats van de prijzen en
Öiploma'k, behaald door de inzenders op
de Huisvlij ttentoonstellinlg'.
De heer J. G. van Niftrik, voorzitter
van Vlisisinlgten Vooruit", voerde daarbij!
het woord, in plaats' van den burglemeesr
ter, die door een ongeval aan een zijn©r
knieën geblesseerd is'. Sipr. reikte d© mte1-
dailltes en diploma's uit en sprak tot de
bekroonden aanmoedigende woorden
voor de toekomst. Het aantal medailles)
was niet groot (genoeg en zoolang mioes(-
ten verschillenden zich met diploma's te
vreden stellen, wat echter v-olgens spre
ker ook even goed een onderscheiding is.
Inzonderheid bracht spr. dank aan jde
Industrie- en Huishoudschool te Middel
burg1, waarvan het bestuurslid' de heer
Klontje, en de directrice, mejuffrouw Bö-
mter, aanwezig waren voor hlaar hoog ge
waardeerde Im'edtewerkingl aan het w©l-
slagten der tentoonstelling. De inzending
der s'cfhtool is zeer lteerzaam' igewe©st voor
Vele bezoeksters. Spr. beve©lt dte vereie)-
niiging zeer bij' htet bestuur der school
aan.
De heer Klontje bracht namtensi be-
s'tuur, leerairos'sen en Iteelriingten idter schlool
dank voor de onidietrslghteidingj; het zal
voor 'de leerlinjg|e© zeker e©n reden zlijh
om' naar boo'gter te streven.
Ook verslchilltende der individueel be
kroonde inzenders' brachten met enkel©
woorden dank aan bestuur en jury en
zegden toe ook later weer te zulten ex-
poiseefen.
o
Uït Znltf-B>veland.
Het centraal stembureau te K r wb-
bendj'ijk e verklaarde in zijh zitting van
Zaterdag, (den heer P. K. vah Nienwtenhui/-
sen benioemd tot lid van dien gemeente
raad in de vacature, ontstaan djotor het
(bedanken van den heer J. P. Krijger.
-te-
Uit Tholrn.
Begunstigd dioor echt zomerweer,
wterd jl. D|onderdag te St. Annraland
met veel (opgewektheid gevierd het 40-
jiarig bestaan van het muziekgez. „Accele
rando". Aan het feest, georganiseerd
d|oor to.a. door een eere-comité, bestaandte
uit de heeren A. J. Bierens, eere-v(oorzit-
'ter, C. M. P. W. Hanssens, J>. Polderman^'
en D. Quakkelaar, was verblonden een
.festival, waaraan Pok deelnamen dte mu
ziekgezelschappen te Thplen, St. Maar
tensdijk en NieuWerkerk.
In het schoollokaal, w'aar 'de deelne
mende gezelschappen zich veretenigd' had1-
den, werden dleze dloor dien heer HanS-
sens, burgemtee'ster, verwelkjomd ten dte
eerew'ijh aangeboden.
Daarna had een (optocht plaats, be
staande uit de verschillende muziekkorp
sen en fraai versierde rijtuigen.
Na de 'ontbinding daarvan werd op het
schoolplein door de gezamenlijke korp
sen de feesimarSch uitgevioierd.
Om 2 uur vingen de Concerten aan die
tjöt des avonds 9 uur werden Vptortgezet
In het midden der Lamgestraat prijkte
een fraai versierde muziektent, di© dte»
avtonds evenals Voor de Woning van dfen
Sjverigen directeur, den heer L. J. Slote-
ters, aangebrachte versiering ,schittle-
rend was verlicht.
Tiot laat in den avond lieerschte er eemf
feestelijke stemfming, die djoor gieten en
kele wanklank werd verstoord.
Met grtoote voldoening kan op dit zbo
gfoiejdgeslaagde feest wordten teruglgtezien.
Te St. A n n' al a n d wterd Dionder-
dog jl. ter gelegenheid van het muziek
feest uit een bewaarplaats van fietsen
'ztoo'n rijWiel medegemoimten van een in
gezetene van Oud-Vtossemeer. Op di© fi©W
Was bovendien nog een regenjas gteblon-
dten. De prolitie heeft dte zaak in handten.
