VAN DER GRAAF C°.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
Maandag 6 Juni ISZt*
No. 130.
164e Jaargaig
u 11 z a-B fs v e i k n «li
DE LEVER'S ZEEP-MAATSCHAPPIJ, VLAARDINGEK.
Saniigtrt Zeep^
AMSTERDAM.
ROTTERDAM.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
BjETOOGING TEGEN DE REACTIE.
Door de S, D. A. R en het N. V. V
was gisteren te Amsterdam teen groote
betooging tegen de reactie op touw
gezét, waaraan titenduizenden personen
deelnamen uit alle deelen van het land,
die per trein, maar ook per extra booit
en met vrachtauto's naar de hoofdstad
.waren geklomen.
De btetoogters verzamelden zich op
het IJsdubterrein Om' halfitkvtee werd
de meeting door den heer S. J. Pothuis
geopend, waarna van een aéhttal spreek
gestoelten tegelijk het woord werd ge
voerd door de heeren Troelstra, Sten
huis, Schaper, Vliegen, Jan van 'Zut-
phen, Sannes, Van der Walle en Lührs.
Na afloop werd eeh optocht gehouden,
die een ontzaglijke lengte had.
Uit Middelburg.
De uitvoering in1 de Abdij is' gis-
terenmorgfen door eenige honderden per
itonea uit Middelburg en omgeving (bij
gewoond en ook nu wfeer klonk de stem
mig-plechtige muzifek uitstekend onder
de hoornen van htet plein. De oude ge*-
bouwen rondom' verhoogten de indruk-
wekktendfe wijding die van de muziek
uitgiaaft, steeds in hoogte miate.
(Een kleinte opmerking zij ons' geoor
loofd. Waarom worden toch na afloop
der jaarlijksche ringrijdferif, de putten
gemaakt door het plaatsten der palen,
niet gedichtt. Djeze zijn steeds gevaar
lijk, maar vooral ials! men door de druk
te de gMÖen minder goed kan zien, is
het gewaar vjoor sjtruikfelen des te grooter.
Het programma, voor het abonne
mentsconcert door hjet Middelburgs ch
toluziekkjorps' Woensdag 8 Juni 's av. 8 u,
in den tuin van het Schuttjer,shjof te Mid
delburg te geven, luidt als volgt:
Mardhe des Francs Mineuts, L. No-
rel; Ouvertupe zu Goethe's Trauerspiel
„EgtnOnt", L. vian Beethovfen; Largo uit
„Xerxes", G. F. HandelK,urwenals
Spottlied uit „Tristan und Isolde" R.
Wagner; Au Camp der Tziganes, F. Blu-
taentritt; Einzug Schneidiger Truppen,
H. L. Blankenburg; Ein Wiener Walzcr,
R. Benatzky; Sizilietta, Sérénad'e, F, v.
iBlon; Frühlingseinzuig, CharaMeTstüek, L.
JeSsel; Suitle-Ballet, F. Popy.
Het Middelburgsch Muziekkorps
jgeeft op Vrijdag ai.sl ten 8 uur des avonds
weder een uitvoering op Het Molten-
water.
Hit Walcheren.
De tweje reeds eenigen tijd ver
wachte aujtojbus'sen van den aulobusdierust
fep Walcheren zijn thans onderweg, en
zullen dezer dagen aankomen, zoodat de
'directie hoopt op Zondag 12 Juni ook
den dienst op Vjeere te kunnen ope
nen. i
Een archief-verordening!, waarvan het
concept was toegezonden door Ged. Sjta
ten werd vastgesteld.
De rekening 1920—'21 werd goedge
keurd in ontvang ad f 40940 en uit
gaaf ad f 32077.25, (dus met e®n goed
slot van f 8862.75.
o
Hit Noorfl-B#velan d.
Toen Zaterdagmiddag de beide
zoontjes van de K. te Co 1 ijn sp laaft
bezig waren met „pootjes-baden" in de
Schelde, werd een. der kinderen pboft-
seling in de hand gestoken door een
visch, waarschijnlijk een pietermkn. Het
ventje slingerde de visch van zich af,
vlak vjoor zijn jongjer broertje, die eg Dpi
trapte en eveneens hevig gestoken Werd
in het been. Onder hevige pijnen werden
de kinderen huiswaarts gebracht, waar
pogenblikkelijk geneeskundige hulp mbest
wOrden ingeroepen. Na behandeld te zijn
kon hij1, die in de hand gestoken was.
Weer vrij rondloopenhet jongst© ventje
was er erger aan toe ten mbet nog steeds
het bed honden. I
Uit Zeeuwseh VI aandéren iWi D'.
Zaterdagmiddag landde aan' het
strand te C a 'd z1 a n d we^ns schroefge-
brek ején vliegtuig bemand met Bernard
Catta Van Londen naar Brussel met
poist. De poAt werd pjer auto van Cadzandj
langs Sluis naar Westkapellje (België) ge
bracht. Vandaar ginjg de auto naar Knoc-
ke, wkkr twete mecaniciens' uit Brussel
arriveerden, die tméered|en naar Cadzand.
om het bestehadigdle vliejgjtuigl van een
nieuwe schrojef te voorzien. *s avonds
ongévefer half tien sjjeejg de vlieger wéér
op tem den reis nahr Brussjel te vervol-
gén..
'Als curiositeit wordt ons door e!èn
anderen Werichtgever gemeld, djalt er als
passagiers kuikens aan bpord waren
die vermoedelijk' wel meer waard zullen
zijn gewefest dan onze jgewone soorten.
DE
TE
WONINGTOESTANDEN
MIDDELBURG.
Door den directeur van het bureau
voor Woningbtatisitiek alhier is een
vdojrlioopiig rapport uitgebracht over dei
wpningstatistiek in onze gemeentel
Als resultaat van de telling!, die van
24 'Aiug| '20 tot 1 April '21 plaats' had,
werden de volgende cijfers verkregfefe:
2814 geheele huizen; 877 beneden-Wo
ningen en 1079 'hoven-woningen, dus in
totaal 4770 woningen. Bovendien waren er
525 penceeien, geen woning zijnde, zonal S
pakhuizen, winkels e. d. Hierbij dient
echter opgemerkt te worden dat er na
afloop der telling1 eenige perceelten van
de geheele huizen in verandering wa
ren, wijl ze gesplitst werden in beneden-
en bovenwoningen. De juiste indjöelmgj
en het getal was hij1 het opmaken vain 'dit
vooptoopiigl» rapport nog niet bektend.
De getelde 4770 woningen in onze ge
meente zijtn respectievelijk naar de 25
huurklassen als volgt verdeeld:
In de Zaterdagmorgen gehouden verf
gUdering van den gemeenteraad van
Domburg) werd, na vaststelling van heft
kohier van de Hondenbelasting; een wijb
ziging gebracht in de verordening op de
plaatselijke belasting paar het inkomen en!
)op die op de heffing van rechten voor.
gtebr.uik van gemeentegrond.
AR lid der oommissie toit wering van
schoolverzuim' werd herbenoemd dei heer
J. P. Almekinders.
B. en W. gaven een rjaming van kosten
voor het aanbrengen van een pompltei1-
üinig op de wel van de Electrische Cen
trale voor watervoorziening van de volks
woningen. De heeren De Visser en Van!
der Hage zagen liever een welput gjBf-
taaakt. De kosten daarvan zouden ech
ter veel bopgter zijn en de wattervoorzieb
ningi voorshands niet afdoende. De heet-
ren Westenburger en Wisse meenten ook,
'dat het aanbrengten van een pomp thanrt
direct zal helpen. Besloten wlepd zpp spoev
digi mogelijk teten pomp te plaatsen. Die
heer v. d. Hag© stelt v,oor de welput
ten van de gemeentje te doen schoonma
ken. Bij wijze van proef zal 'dit mtet 1'
put geschieden.
De heer WestenbUrg|ter vraagt of het
niet mogelijk- zou zijh teen waterleiding
te verkrijgen van 'het terrein 'der gemeen
te Middelburg aan Oranjezon. De heeft
OEUteut geeft een overzicht van hetgeen!
dienaangaande indtertijd is verricht d(ooi
de .Ver. tot Bevordering, van de Bélanj-
gen van de Badplaats Domburg ten vreest
dat de kostten t© hoog znllén zijn. Be
sloten wordt ih overleg te treden met
de gemeente Middelburg.
In de Donderdag gehouden vergadjs-
ring van ingelanden van het waterstehap
Hoede kens kerke werd jafwïjlzend
beschikt op het verzoek van de diredtie
der N. V. Spoorweg Maatsch. „Zuid-Be-
veland" om verhooging van de toegezegde!
subsidie voor den aknlfeg van de spoor
ifh door Zuid-Beveland.
KI.
Huurpr.
Aantal'
1
Tot
0.99
50
2
f
1.
-1.24
157
3
f
1.25—1.49
192
4
1.50-1.74
513
5
1.75-
-1.99
490
6
-
2.
-2.25
522
7
u
2.25—2.49
310
8
2.50-
-2.74
412
9
2.75—2.99
180
10
3.—
-3.49
412
11
3.50—3.99
293
12
f
208 t/hén.
225 110
13
-
225
I
250 131
14
-
250
5*
275 168
15
-
275
5?
300 68
16
-
300
)J
350 198
17
u
350
7Ï
400 120
18
400
5?
450 129
19
1—
450
5?
500 74
20
-
500
600 98
21
-
600
n
yy
700 60
22
-
700
800 38
23
-
800
??i
900 13
24
-
900
1000 19
25
-
1000
en méér 13
kwamen toen in aanmerking voor slecht"'
8 wonin|g|en van de door mij' bedoelde,
terwijl 28 ervan gedeeltelijk slecht waren.
Waar ik evenwel een (groot gedeelt© van
de door mij genoemde „slechte" wonin
gen ter plaatste heb onderzocht, moet
ik vasthouden aan het door mij genoemd
getal.
Als „onvoldoende" zijn gteteld 376 wo
ningen. grootendeels om de kwantiteit.
Ik ben er van overtuigd, dat, wanneer
de 'arbeidersklasse over 't algemeen mefeij-
dere ©ischen gaat steilten aan haar woon
gelegenheid dan ze tot dusver deed, ook
een deel dezer woningen in den tejrtm
van „slecht" valt.
Eénkamer-Woningen hebben we er in
onze (gemeente 323, waarbij niet zijn gé-
rekend de 17 hofjes-woningen.
Een éénkamer-woning! is een woning
met één kamer, waarin alles moet ge
schiedenwonen, slapen, koken, eten.
wasstehen, kortom', alleis. Van deze wonin
gen zijn er 114 bewoond dioor' 1 pep
soon, 82 dOpr 2 personen, 42 door 3. 31
door 4, 17 dio|or 5 en 37 door D en meer
personen.
Hiervan vallen 80 woningen in den
term van tamelijk jof goje'd, 179. als1 on
voldoende en 64 als slecht.
Door 80 dezer woningen aan te mérkten
als tamelijk of Igloed, meen ik direct een
wijs te gevjen dat ik het aantal, inge
schreven als slecht en onvoldoende', niet
te ruim neem.
Men zou toch bïjha fg'erust kunnen zeg
gen: „iedere éénkamer-woning is slecht".
Bij de voriigte gehouden Rijkswtóning-
telling gaf tabel 5 aan', dat er toen 47
gezinnen bij' elkaar inwoonden, w. z.
,over den vloer woonden", dus |g|een
apart gedeelte van de betrokken Woning
ter bescbikkinjg1 hadden. Na bedraagt dit
aantal 117. Hiervan Zijh 84 gezinnen in
geschreven -die onmiddellijk een woning
'behoeven. Bij' de resteerend©! J33 zijh b.v.
PUders (die- hij hun kinderen, die dooi)
woningtekort een te groot huis mtoestep
huren of kloppen, inwonen.
Verder woont een klein gedeelte der
34 in als diensty-persfohéel'.
Het meerendeei, en dat zal pl.m'. 100
zijn, spruit voort uit woningnood.
(We hebben dus' in" t kort samengevat
137 slechte woningen en 100 bij een
ander inwonende jgezinnen of een direct
tekort van 237 woningen. 'Alhoewel hei
bevolkingisaantal vrijwel stationair blijft,
neemt het iaanltal gjezinneh sterk toe.
-Vestigden er zich in 1919 door huwe(-
lijk 91 nieuwe g|ezinnen, over 1920 be
droeg (dit 113 van de 173 huwelijken.
Hiermede idient rekening' te worden ge
houden, daar woningtekort anders vesi-
tiging buiten de gem'eenjte' tengevolgp)
heeft, z'ooals reeds is voorgevallen.
Houden we vast aan de Woningwet),
waarin wtordt voorgteschreven dat er 3
pCt. van het totaal aantal woningen bte-
schikbaar moet zijh v-opr vestiging van
nieuwe- gezinnen en voor verhuring, dart
krijgen we- een totaal tekort van 237
en 3 pCt. Van 4770 is 237 plus 143 is
380 wonin-gen. -
Waar nu door de „'Algjehieene Wohing-
bouw -Veretenig|ing" en Woningsticbting
Volksbelang" gezamenlijk 264 woningen;
worden gebouwd, kotmen we derhalvö nog
116 woningen 'tekort.
Bij- deze be-rekening zijh jd(us' niet de
als „goed" -of „tamelijk" en „onvoldoen
de" inlgbschreven éénfcam'er-woningeh,
terwijl evenmin hierbij' inbegrepen zijjrt
de teverijge als „onvolldioende" ingeschre
ven woningen.
Te koop stonden ztes' woningen welklej
ontruimd waren. Een dezer verkeerde in
slechten totestand, terwijl' eten andter inge
volge de Wot van 19 Februari 1921 tej-
vens te huur wterd aangeboden.
Tevens stond er nog leldig een boven
woning!, waar echter, in verband met
overtreding der bouwvergunning, nog
geen bestemtaing aan kon worden gei-
g)even. I
(Ingez. Med.)
Te satoten btedraalgjt diain het aantal "wol-
ningen beneden f 2 per wteek 1502 oi
ruim 30 pCt. van het geheele aantal
Dat het woninjgpeil niet hoog staat, blijkt
reeds pit dit cijfer, mlaar is| zeker, npi
wel duidelijkter uit het v-oligendte:
Om- een igoted overzicht te hebben Ojver
den toestand dter woningen heeft de di
recteur d|e statistiek verdeeld in vier
soorten, aangevende de hoedanigheid, ert
wel in: (gjoed, tatotelijk, onvoldoende» en
slecht.
Met „slecht" werd een woning aan
gemerkt, als ge in een toestand verkeert
dat afkeuring! of onbewpohbnairverkïarinjf
zoo spoedig' mogelijk gewenscht isi
„Onvoldoende "werd een woniugj aan-
gemerkt: als er groote reparajtites! aan
moeten gjebeuren, of dat die kwanttdteit
der woningruimte in verband met de be
staande voorschriften t© gering jLs'.
Al de ander© woningen zijh, ingesChrfei.
ven als „tamelijk" -of ,ig|oted".
Als „slecht" zijn ingeschreven 137 wo
ningen. Volgens 'dte 'rapporten van de gte-
zondJieidstootmmissie ovter gtehotlden wk>
ning^taderzoek in 1908. 1909 en. 1910
DE NEDERLANDSCHE RF ISVERE F NI-
GING.
De lafgteVaardSigdjten en verdere ledten;
vim de Nedierlandsche Reisveneeniginjg,
die ter gelegenheid van die 15de jaarver
gadering, naar Middelburg' zijn gekomen,
werden Zaterdagavond in htet Schutters
hof ontvangen door de afdleeling Wal
cheren
De voorzitfter dter afdeeling, -de heer A.
C. Hild'ernisse uit Souburg, heette
allen namens die afdeeling Walcheren,
welkom'. Spr. sprak zijn spijt uit, dat be
trekkelijk wteini» leden van de afdeeling
tegenwoordig warfen, mhar constateerde
met genojegen, dlat het aantal afgjevaurdig-
den -groot was en dh)t hlet hoofdbestuur
en de algfemeene velrjgadering beslotén
heeft dj© jaarvergjaderin'g dit maal hier te
houden. De afdfeelinig heeft dan ook' niejt
getalmd o-m maatregelen voor den ont
vangst te nemlen. Waar zij steeds lof
mlocht oogsjten voor de Ontvangst der va
cantiehuispiannen, heeft zij nu voor -dert
Zondiag een klein programma samtemgje
steld -om! toch' iets van Whlchleren te laten
zien. Spr. hioopt c(p prachtig weer, en
wensteht de afglevaardigdten genoeglijke
dagon Tie»©. i
De jalgemjeene voorzitter der, Ver,,
de heter A. Pi e t' te r s verzekerde, éfojt
men spijt zial hebblen weer te moeten
heen,gaan, want (mfen komt hier met ge
noegen, h|et Was' een prettig idee te kun
nen zeggen: „wij glajau naar Zeeland, wij
gaan naar Walcheren, -wij zullen hef goed'
hebben". Spr. is dikwijls in Walcheren
gewe'es't met de vacjantiehuisplannen en
wist dus reeds vooruit dat hier alles- in
orde zou zijn, en dit z|elfde idee zal mlen
hebben bij hét vertrek. Aangenaam is'hiet
de 15e jaar vergadering, het dérde lus
trum te kunnen hioudjen op dezen gast
vrijen grond', idie -door dje Nederlander.?
nog veel tte weinig bezocht wordt. De
Zeeuwfen hebben hun eigen karakter,
spr. heeft lovferal in de wereld rond ge
zworven, maar als' hij naaK Zeeland komt
dan voelt hij dla|t er nog jets nationaals
bestaat. Dit blijkt ook nu weer nu een
aantal dameS in Zuid Bevtelandsch' cos-
fuum 'bij de Ontvangst tegenwoordig is,
wat zeker door de NedeHandsche Reis-
vereeniging wordt gewaardeerd.
In dezte tij'dten van groot internationaal'
verkeer worden de verschillen zoo licht
weggedoezeld, en -daarom is1 het gelukkig
dat 'men hier nog nationaal voielt. Het
zien van epn rolpljajat is mooi, maar het
mooiste blijft toch' altijd de, natuur zelf
en daarom is het gelukkig da|t men nog
zooveel zal kunnen zien. Spr. wijst er op
dat de N. R. V). sjteeds medewerkt om
Walcheren tnteer bekend te doen worden.
Na nibg een woord vian huldjp aan de gulle
Zeeuwschie gjastvrijheid hjoopte spr. üiat
hij aian het eindje van deze dagen zijn
woorden zal kunnen herhalen.
De hejer Hildternisse na!m' nog
maals het wioord om den voorzitter dank
te brengen voor zijne woorden en zijn
spijt uit te drukken ,dat gjeen film van
Zeeland tjestaat (wat echter niet lang
mteer op zich zal latten wachten, ver
slag».) en om in het bijzonder welkom
te bejeten den Duitschen (consul te Vlissin-
gteu, den Meer dr. Richter, die zöoveel
heeft gedaan oan: de leden van 'dte Reis-
vereten iging het reizten in htet buitenland
te vergemakkelijken
AI dezte w,oorden werd door luid ap
plaus bezegeld.
Door de 'dames in Zuid-B,(evelandseh
coistuum werd hiern.a die thee aaugebo"
den.
Nadat de hejer H. C. Reije-rs', leider
van 'dèn tocht op Zondag, djaarover npg
enkelte 'mededeel ingen hac? gedaan gingj
men naar de Florabioscope, waar naast
enktelje kleinere twlele voor de leden dér
N. R. V. -gekuipte fillnls werden vertoond
n.l. een ovter Zweden en een over Japan,
die zeter in den smaakl vielen en dit ook
ten violle verdienden.
Nadat ZlouJdagmorgen door dte mèest©
afgevaardigden en leden, die hier ver
toefden, een bezoek "aan de uitvoe
ring in de Abdij' was gebracht, oiver
Welke uitvtolering allen mlelt gröotèn lof
spraken (viooral hoorden wij! de mfoioie
klank van het koper roem'en) beghf men
zich' naar de Noordstraat wtenaT een zestal
rijtuigten gereed stonden, die al de deel
nemers aan den tocht nog niet kondén be
vatten, waardoor het noodig was een rij1-
tuig er bij te bestellen.
Toen ook dit aanwezig was, ging het
naar den Noordweg, welke gCvolgd' wterd
tot den Rijnsburgschen weg. Deze werd
ingeslagen, om' zoo den 'Oranjezon t© be
reiken, waar echter niet giestopl werd
de uitspanning was trO-uwtens gesloten
Ym oazm Inilmi als Mt grootste
bandslslnfermatie^ireae, wordt
ioor den bandei steeds meer ge"
briik gsmaakt veer Met in-
cis®eeF®u en rsplin Tan
aehtepstallige en be
twiste vorderingen*
1 (Ingte» Sfed.)
oimi vervolgens over Zeeduin weer naair
den Noordweg terug tte kteeren.
Op dit Buiten bij het bekend© hertje
kamp, werd halt gehouden om den hjeer
H. Cl Reijérs, die de leiding van den toicht
had de ejerste gtelefgenheid te gevèn om
een historische imededeeling te doen ovter
'de plek, waar men zich bevtond, welk©
taededeeliinjg©n de heer Reijérs lat©r niog
een paar maal herhaalde.
Over Oöstkapelle werd spoedig de weg
naar Berkenbosch bereikt, welke werd
ingeslagen. Bij genoemd buiten Werden
de rijtuigen verlaten en nu ging het
doOr de fraaie wegen'"Van dit buiten, door
den BO-schweg naar .Westhove. Deze wan
deling maakten 'de deelnemers aan dten
tocht weer wa't Warm, want het was
belaas niet tzulk mboi wfeer als
Zaterdag1. De Wind maakte het zitten in
de rijtuigten vrij' frisch en de zon moest
het bij eten kleine poging om door, de
wOlkeu te dringen laten. In de bosschen
Was het echter gloed. Na hfet ook vobr be
kenden steeds "Indrukwekkende kasteel
tte hebbjen bekteken ging het Weer naar
den Ntoordweg', waar de rijtuigten stonden
te wachten óm allen te half twaalf te
Domburg bij pension Juliana te brengen.
Enkele maakten V-oor "de lunch nog een
Wandeling naar zee en strand ëfn té 12(uU'r:
zaten allen aan de net gedekte dis'ch,
ep, lieten zij' de uitstekend gereed' ge
maakte lunch gfeéd smaken, er was vrij
Vroeg! ontbeten en d©n geheelen mbrgteta'
in den buitenlucht, had dte mteésten een'
vragtende maag bezorgd. i
Na de lunch ging het naar den Hoogten
Hil pui van dezen hoogjen duintop njog
een klort oogenblik te genieten van helt
heerlijk gezicht olver de ztee, over hjet
in het groen verborgend li'ggénd dorp
Dbmburg en over "Walcheren. Het wart
echter ook hier niet op z'n EaWoist dofor
den nevel die bv©r het land' hingt
Tegten kwart Over twee Waren allen aan
het tram(sfta|tioiu, waar aart de gereedSsfeSÉri
de tram' twee gereserveerde wagtens wa
ren gtehaakt, waarvjan de balclons inef
een vïaggentrophee- waren versierd; op
de eerste waren! in groote letters vam'
igpoen aangebracht de initialen Van dé
reisvereeniging „N. R. V.". Dé vreemde^
lingén hadden van uit 'de tram gelegen1-
heid den Westkappelstóhen dijk en Vuur
toren, het mooie duinlandschap van Zou-
telande, en het landschap in dit déél van
Walcheren in oogenschouw te nemen.
Te ruim' kWart IdVer drie werd Vlissingfèhj
bereikt, waar de tram' bij de badplaalé
I .to.
