8tgb«st pale Turkish Cigarette.
.-—i
Oil
1 m F
N«. 94. Vrijdag 22 April **S»L tö4e Jaargu,*
BINNENLAND.
I M"i iipiif ii|ii inn ilium [inn mn.miin—....hi i mmmmmmmmtimmmtmmmmmaammmMmmamuamtaammKmtmmmmmatmmummtmmmmmmm e—
BSi dit nummer behoort eten Bijvoegsel.
\bonnemeiitsprij s per kwartaal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
voor de andere gemeenten per post f 2.50
TOor Middelburg en agentschap Ylissin-
aen f 2.30;
weekabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentiën: 30ct. p. regel. Ingje
Bonden Mededeelingen.: 50 cent per re>
gei. Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
van 1—7 regels f 2.10, elke regel meei
30 cent.
Kleine advertentïën niet groor
fcer dan vijf regels druks en waarbij i
aangegeven, dat zij in deze rubriek mee
ten geplaatst worden, 85 cent bij vooruit
betaling. Adrertentiën onder brieven of
bevragen bureau dezer Courant 10 cent
extra.
Bewijsnummers 5 cent plus 2 cent voor
port per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog 3ö
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
BE PLAATSELIJKE KEUZE'
AANGENOMEN!
Nog is het niet definitief, want er is
niets te voorspellen over het lo|t van
hel wetsontwerp in de Eerste Kamer.
•Maar na de aanneming gister in de
Tweede Kamer is er alle aanleiding het
licht te doen vallen op de zeer ver-rei
kende gevolgen, die daaruit zullen voort
vloeien. Voor de bijzonderheden der be
handeling verwijzen we naar 't Kamer
overzicht. Maai- hier zij 't ontwerp zelf
kort besproken.
Wat nu als initiatief voorstel van 10
Kamerleden aanhangig' werd gemaakt, is
een uitvloeisel van het in Nov. '14 aan de
Koningin aangeboden volkspetitionne
ment voor plaatselijke keuze, .ondertee
kend door 600.000 mannen en vrpuwen
boven de 25 jaar.
De kwestie werd toen niet voor beft
eerst ter sprake gebracht. Reeds ejen
15 jaar geleden was er een Ijverige
propaganda voor begonnen. En ook in
Januari '14 werd de invoering van „plaat
selijke keuze" bij de begrooting vlan Bin
nenlands che Z,aken besproken door den
heer Rutgers, die daarbij behalve bij den
heer Rink, ook bestrijding viond bij den
toenmaligen minister Cort van der Linden.
De huidige regeering heeft zich er niet
over uitgelaten. Toen Minister Aaibar se
in 1919 aankondigde, dat hij het derde
jaar voor de Drankwet wilde bestemmen,
hebben de plaatselijke keuzers zelf aan
gepakt. en 18 Nov. van dal jaar het ini
tiatief-voorstel ingediend.
Die haast had beteekenis. Immers het
voorstel is een aanvulling op het artikel'
der Drankwet dat reeds mogelijk maakt
(dat jam de Vijf jaar (de „Kroonjaren" van 5
en 10) door de regeering het aantal ver
gunningen in een gemeente kan worden
verminderd op voorstel van den gemeen
teraad, waaraan dan nu wordt toege
voegd: na een stemming; van de ingezete
nen.
Maar die in de wet voorgeschreven vijf
jaarlijksche periode, blijft onveranderd
De voorstanders hoopten op een spoedige
behandeling zoodat nog in 1920 de wets-
Wijziging zou kunnen worden toegepast.
Bat is niet gelukt. En dus dientt aller
eerst vastgelegd, dat de eerste toe
passing der wet in 1925 kan vol
gen.
Wat deze wetsaanvulling bepaalt, heb
ben we reeds kort in een vorig nummer
aangegeven.
Hel gaat hier om den kleinhandel in
sterken drank, dus om de vergunningen
ook van die der sociëteiten en lOgemen-
ten Zooals men weet is het aantal daar
van voor iedere gemeente vastgesfield,
en de gemeenteraad kan besluiten aan
de kroon voor te stellen dat aantal voor
de eerstvolgende vijf jaar te verminderen.
Nu komt er dit bij-, op voorstel van een
vijftiende deel der kiezers, kan ter stem
ming van hen die op de lijst van kiezers
voor den gemeenteraad sLaan, Worden
gebracht een voörstel om aan de regee-
ring te vragen het aantal vergunnii^en
*°t nul te verminderen.
Om echter zoo'n verzoek aan de re
geering te doen, moet min stens drie vier-
e der steminenden zich er vóór ver-
Klaren.
Omgekeerd gaat het makkelijker. Is er
a. een voorstel aan de kiezers voorge-
f™ aan de regeering te vragen het
aantal vergunningen uit breiden, dan is
e verzoek reeds geldig wanneer dje
gevsone meerderheid der steminenden er
voor is.
De mogelijkheid bestaat dat er twee
oorstellen zijn van verschillende sfrek-
n ^a°k?men op ëén stembiljet.
De beslissing is ten slotte dan dte re-
geenngi Ze heeft -alleen God. Staten te
hooren en bepaalt dan of de betrokken
(gemeente drooggelegd zal worden of niet
(Worden de vergunningen opgeheven
dan wordt aan tiie vergunningho u-der s,
welke reeds vóór 1 Mei 1904 (het jaar
van invoering der Drankwet), hun Ver
gunning bezaten, een schadeloosstelling
verleend in den vorm van een ljjfrente, te
bepalen door de arrondissements-rechi}:-
hank en te dragen voor de helft door het
Rijk, voor de helft door de gemeente.
Zoo luiden, kiert samengevat de be
palingen.
We kunnen er niet over juichen.
De bezwaren, die Woensdag door de
bestrijders zijn aangevoerd, deelen we
ten volle, en we getooven dat, als door
het publiek werkelijk beseft was, wat
deze wet meebrengt, het verziet veel stér
ker zou zijn geweest; en dat bij toepas
sing van de wet in den geest van de
voorstellers, er hier even onbehagelijke
dingen zullen gebeuren als in de Yer-
eenigde Staten.
Want bij alle tegenstrijdigheid 'der be
richten over den uitslag staat toch wel
dit vlast: dat er in de Ver. S.taten ontzag
lijk veel clandestien verkocht wordt, met
alle verderfelijke immoreele gevolgen die
aan allen clandestienen handel onver
mijdelijk verbonden zijn.
Maar sterker nog telt voor ons mee,
dal drie vierden van de bevolking eener
gemeente er over beslissen zal, wat het
overige vierde buitenhuis zal gebruiken
als het behoefte heeft aan een drank. Alle
mooie vertoogen van de drankbestrijders
hebben ons niet kunnen bevrijden van
hel gevoel dat hier een ergernis gevende
dwang gevoegd wordt bij de vele gevallen
v'an dwang die we al hebben. Rovendien
een dwang van een ander karrakter.
Wat ons door de sociale wetten werd
opgelegd, was bijna -algemeen een dwang
in onzè daden ten opzichte van een an
der. Een uitzondering was er reeds: de
gedwongen winkelsluiting ook voor de
kleine winkeliers die geen personeel heb
ben, maar die zelf belet worden te wer
ken zooals zij wilden. Wat nu de plaatse
lijke keuze doet, gaat een gfroOte stap
verder in die richting. Zij beslist over
een persoonlijke d,aad, niet ten opzichte
van een ander, maar ten opzichte van
ons zelf: over de keuze van het zelf
te gebruiken genotmiddel. Niet omdait
men zelf er misbruik vian maakt; ma,ar
omdat er anderen zijn die dat doen.
We denken er niet over de vreeselijke
gevolgen van drankmisbruik te ontken
nen. Maar wel ontkennen we de juist
heid der bewering, dat drankgebruik in
't algemeen leidt tot misbruik. Op gevaar
af van allerlei slechts verdacht te wor
den, houden we vol dat er omstandighe
den zijn van vermoeidheid, van kou,
e. q., waarin bier of alcoholvrije dranken
nie!t de bevrediging geven van een ma
tig gebruik van sterken drank tof likeur.:
Als het eenmaal zoover is, dat iemand
die er|gens in een café gaat zitten, zon
der trek in koffie of chocolade, omdat hij
zoo gaat eten; zonder lust in een. glas
bier of kwast, omdat dat hem te koud
en te nat is, maar zonder gelegenheid
een bittertje oï een likeur te riemen,
dan zal hij die aantasting der persoon
lijke vrijheid zeer sterk voelen. En dan
zal hier gebeuren, wat overal elders
gebeurt: dan zal er gezocht worden naar
een middel tot ontduiking.
Die ontduiking zal te eerder gezocht
worden, omdat er steeds sterke drank
aanwezig zal zijn. Immers alleen de klein
handel wordt getroffen. De groothandel,
en het verbruik in huis blijven bestaan.
En een getuigenis uit Amerika is voor
c-ns onaanvechtbaar: dat er tengevolge
\an het plaatselijk verkoopverbod in 't
klein, sterke drank wordt ingeslagen en
thuis gebruikt door personen, die daar
vroeger niet aan dachten.
Dat die opslag voor eigen gebruik dan
weer leiden zal tote en beweging om él
len drank te verbieden, is even waar
als de opmerking, dal we dan met den
dwang nog een stap verder gaan, en zelfs
lands handelingen in zijn eigen wo
ning controleeren.
De juridische bezwaren zullen bij het
groote publiek minder ernstig tellen. Toch
zijn ze ernstig.
Over het 'grondwettige bezwaar, nl
het feit dlat onze Grondwet het refe
rendum niet kent, zullen we niet uit
weiden. Het zou- dc eerste maal niet
zijn, dat de Grondwet achter de vor
mins van nieuwe instituten aan liep.
Wel gelooven we, dat de regeering
▼oor een moeilijkheid zal komen te staan,
nis ze naar aanleiding van een stemming
te beslissen krijgt, of in eeh ge-meenlje
de opheffing van de vergunningen in het
algemeen belang1 is. Ze zal wel meestal die
stemming •yjlgen.
De hoofdzaak echter is voor ons het
feit, dat dan niet de verantwoordelijke
overheid, maar een meerderheid der in
gezetenen aan de minderheid voorschrijft
hoe zij zich in haar particuliere leven te
gedragen heeft. De drankbestrijders heb
ben zich heusch niet laten linnen al
zioo -omzichtig in hun strijdwijze en hun
middelen, dat het vertrouwen in hen
groot genoeg is' bm hen met een gerust
hart die gelegenheid te geven.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
Hel initiatief voorstel tot invoering
van plaatselijke keuze voor sterken drank
aangenomen met 39 tegen 29 stem
men.
Dat is het gewichtige resultaat van de
zitting vjan gisteren.
Vóór stemden: de sociaal-democraten,
de communisten, de christelijk-histori-
schen, de anti-revolutionnairen Rutgers!,
Smeenk, Van der Voort v,an Zijp, Van der
Molen, Zijlstra, Duymaer van Twist,
Sdheurer en Schouten; de katholieken
Bulten, Henri Hermans, Vair Schaik,
Van de Bilt, Van Rijzewijk, Kuiper en
Engels, de christen-democraat A. P. Staal
man en plattelander Braat.
Tegen stemden de Vrijheidsbonders, de
vrijzinnig-democraten (jhr. mr. v-an 'Be-
resteijn. die het voorstel mede onderte
kend heeft vertoeft buitenslands), de anti-
revolutionnairen Heemskerk, Colijn en
De Monté Verloren, en dekatholieken
Nolens, Van Dijk, Van Rijckevorsel, Van
Sasse van IJsseit, Van Wijnbergen, Reij-
mer, Stulemeijer, De Wijkersiooth üe
Weerdesteyn, Poels, (Wintermans, Dec
kers, Fleskens en de voorzitter.
De verdediging van het voorstel was
allereerst toevertrouwd aan den lieer
Ru tigers. De grondwettige bezwaren
lelde hij hier niet mee, daar de Kroon
heslist, en niet de gehouden .stemming),
iels wal alleen theoretisch juist is, om-
dal de Kroon de stemming wei zal moe
ten volgen. En de overige bezwaren tegen
hel stelsel aangevoerd, golden z. i. ook
tegen hetgieen nu reeds in de Drankwtet
is bepaald door de gelegenheid tot ver
mindering van het aantal vergunningen op
op verzoek v,an den gemeenteraad,
een bewering die ook slechts in theorie
kan gelden, daar in de praktijk bij de
)ge meen teraden nergens het voorstjel tot
algelieele afschaffing der tapperijen werd
gedaan, of althans aangenomen. Een
volksstemming maakt daar lieel wat an
ders van.
Het bezwaar van den clandestienen ver
koop kon h'ij! niet ontkennen, maar hij be
toogde, dat juist de plaatselijke keuze
er het beste middel tegen is, omdat dan
de meerderheid der bevolking er tegen
zal waken.
En wat de vrijheid betreft, vroeg hij
of ook niet tegenwoordig het alcoholisme
in zijn gevolgen erger is dan pest en
oorlog samen, en maakt men niet van de
vrijheid misbruik als men gaat bescher
men een toestand, die de verheffing van
het volk en de welvaart tegenhoudt, die
personen en gezinnen ten gronde richt,
die 'betere aspiraties verstikt, die Mie
werk van kerk en school, alle geestelijken
en maatschjappelijken arbeid verlamt?
Bij de replieken kwam de heer Ger
hard dit betoiog nog versterken, met
een pleidooi v-oor geheel-onthouding.
Zijn partijgenoot, de heer Schap er,
hoewel hij getrouw aan het partij-parool
vóór hpt ontwerp stemde, toonde echter
allesbehalve blind te zijn voor de ge
volgen. De houding der geheel-onthouders
was hem niet sympathiek, door de wijze
waarop zijzelfs de drinkers van een
gjas bier verketteren. Hij zou zich ook
nog wel tienmaal bedenken als de vraag
in zijn woonplaats aan de orde komt.
Maar het voorstel is democratisch en
daarom is hij er voor.
De heer Stulemeijer, hoewel zelf
drankbestrijder, was tegen het voorstel
omdat het de vrijheid aantast.
De heer Abr. Staalman vroeg bij1
de artikelsgewijze behandeling dadelijk
stemming Over art. 1. Maar dit \Verd aan
genomen ook met 39 tegen "29 stemmen.
Een amendement van hem om de drie
vierden niet te rekenen van de stemm|e(n-
den, maar van het aantal kiezers, werd
met 49 tegen 20 stemmen verworpen. En
eenzelfde lot onderging zijn amendement
om de sch|adeltoosVtelling ook boe te ken
nen aan hen, die na 1904 vergunning kre
gen.
Na Ide eindstemming liep die Kamer
leeg en begon onder zeer gering; be
langstelling de hoer ]>e Monté Verlo
ren de bespreking van hlet ontwerp-Mar-
chjant over de heffing-in-eens, dateerend
van 1919.
jll'j w; i
rv* -- - -
(kngez. MesLJ
BE LOODSDIENST IN DE WIELINGEN.
Op de vragen van het Tweede Ka
merlid den heer De Kanter betreffende'
den loodsdienst in de Wielingen heeft
de minister van marine a.i. geantwoord:
1. Het is juist dat voor de Wielingen,
een Nederlandsche loods&choener hij de
Wandelaar is gestationeerd, terwijl on-
mididellijk daarvoor naar 9e zeezijde
zich een Belgische stoomloodsboiot be
vindt en bovendien nog' een Belgische
stoomloodsboot bij, de West-Hinder ge
stationeerd is, zoodat het Nederland
sche loodswezen ter plaatse minder is
toegerust dan hét Belgische. Ook voor
den oorlog, toen de loodsdienst voor
de Schelde, zoowel door "België als door
Nederland, uitsluitend met zeilschoeners
werd uitgeoefend, had België steeds
meer materiaal en personeel in dienst
dan Nederland.
Het is echter niet juist dat de ge
volgen van de minder goede toerusting
van hel Nederlandsche loodswezen voor
de Wielingen, in vergelijking met het
Belgische loodswezen aldaar, zich zou
den afspiegelen in de vermelde aan
tallen van "beloodste en niet belooidste
schepen, want die aantallen zijn vo.or
grootste deel het gevolg van andere
factoren, terwijl daarenboven de meer
of minder goede uitrusting van het
Nederlandsche loodswezen voor de Wie
lingen slechts van invloed kan zijn op
de getallen, welke betrekking hebben
op de Wielingen, doch niet op die
voor het Oostgat gegeven.
Bovendien kan, wat de Wielingen be
treft, het stationeeren van een Belgi
sche stoomloodsboot bij de West-Hinder
op de cijfers over Januari niet en óp
de c'ijfers over Februari slechts ge
deeltelijk van invloed zijn geweest, want
die stationeering dateert eerst van half
Febrüari.
Behalve 'den bovengenoemden loods-
scboener voor de Wielingen stationeer
de Nederland 9 Februari j.l. een loods-
schoener op een vooruitgeschoven post
voor de Wielingen, namelijk bij Dun
geness. Ook de aanwezigheid van 'dezen
schoener was van invloed op de gege
ven cijfers over Februari en Maart.
Die invloed was wel is waar nog gering
doch zal, naar verwacht mag Worden,,
geleidelijk toenemen naar gelang de
scheepvaart door de ondervinding meer,
bekend wordt mét het feit, dat weder
reeds bij Dungeness loodsen voor de
Schelde zijn te bekomen.
Onder de factoren, hier boven be
doeld, welke van grooten invloed zijn
op het verkiezen van een Belgischen
zeelotods boven een Nederlandschen;
zeeloods, behoort vooral genoemd le
worden het feit, 'dat Antwerpen en
Gent Belgische havens zijn, aangezien
meerdere gezagvoerders in dat feit al
leen reeds aanleiding', vinden een Bel
gischen zeeloods te nemen om de Schel
de binnen te komen, hoewel die Bel
gische zeeloods evenmin als de Neder
landsche zeeloods, het schip tot Ant
werpen of Gent brengt, daar hij voor
de reis op de rivier door een binnen
loods "(Nederiandschen of Belgischen
naai* keuze van den geza'gvoerder) wordt
vervangen.
Het verkiezen van een Belgischen loods
boven een NederLandschen loods wordt
bovendien krachtig' in 'de hand gewerkt
door de Belgische kantoren op de
plaatseD van bestemming;
2o. Hoewel niet kan worden nagegaan
"bp welke gegevens het cijfer 6 berust,
genoemd als het gemiddeld aantal sche
pen, die per dag Dungeness passecren
mei bestemming naar de ScheldehavCns,
moet de vraag of de minister van
meening is, "dat de niet gelijkwaardige
toests nd in de Wielingen niet wordt
goedgemaakt 'door de ligging van een
loodsschoener te "Dungeness, bevesti
gend worden beantwoord.
De aanwezigheid van "dien schoener
kan den niet gelijkwaardigen Toestand
niet goedmaken, zij heft alleen de niet
gelijkwaardigheid voor een deel op.
3. Voor zoover gevraagd wterdt of
de minister het in het belang van een
goede functioneering van ons loodswe
zen op de Schelde niet noodzakelijk
acht te bevorderen, dat de achterstand
van ons materieel voor de Wielingen,
bij vergelijking met het Belgische loiods-
wezen, wordt opgeheven ten einde onze
loodsen in staat te stellen scherp te
coneurreeren in het betoodsen van sche
pen, die niet in elk geval een loods
van een bepaalde nationaliteit verlangen,
moei hel antwoord luiden, dat de mi
nister zulks niet noodzakelijk
acht.
Het voeren van concurrentie Schept
geen noodzakelijkheid tot het steeds
volgen van België in zijn streven om
meer materieel en personeel in dienst
te hebben dan zijn concurrent, waar,
zooals het geval is, dat meerdere 'n
het belang van de (scheepvaart onnoodig
is. Bij een aanmerkelijke vermindering
van 't thans aanwezige. Nederlandsch
en Belgisch personeel zou het belang
van de scheepyaart nog ruim voldoende
worden gediend.
4. Uit het bovenstaande volgt, 'dat,
in aanmerking' genomen de bijzonder
groote verliezen voor de schatkist, ala
gevolg van de hooge kosten, welke -aan
de uitoefening van de loodsdienst met
slcomvaartuigen zijn verbonden, en de
plicht van de regeering om in de tegen
woordige tijdsomstandigheden nog meer
dan vóór den oorlog het geval was,
alle niet strikt noodzakelijke uitgaven
te vermijden, de minister, tenzij door
titans niet te voorziene omstandigheden!
gedwongen, niet kan bevorderen,
dat in de Wielingen in plaats van
de zeil vaartuigen stoomloc ds'ho or
t e n ten minste in even groot aantal
als de Belgische in dienst worden ge
steld.
Bij Kon. besluit zijn aan de volgende
gemeenten ingevolge de bepalingen der
Woningnet tegen een rente van 5 pCt.
voorschotten uit 's Rijks kas verleend
en wel:
aan de gemeente Goes voorschotten
van ten hoogste f 25.400 (annuïteit 5,132
pCt., gedurende 75 jaar te voldoen) en
van ten hoogste f 220.000 (annuïteit 5,478
pCt., gedurende 50 jaar te voldoen), ten
behoeve van de vereeniging „Algemeie(n
Belang", aldaar «oor het verkrijgen van
bouwterrein en den bouw van 35 arbei
derswoningen; jaarlijksche bijdrage in de
betaling van de annuïteit van het bouw-
voorschiot van ten hoogste f 5842.60;
aan de gemeente Koudekerke voor
schotten van ten hoogste f 16.400 (annu-
iteit 5.132 pCt., gedurende 75 jaar te
voldoen) en van ten hpogste f 183.000
(annuïteit 5.478 pCt., gedurende 50 jaar
te voldoen), ten behoeve van de vereenir
)g(ing „Couburg" aldaar, voor het verkrijg
gen van bouwterrein en den bouw van 28
arbeiderswoningenjaarlijksche bijdrage
in de betaling van de annuïteit van het
bouwvoorschjot van ten hoogste een be
drag van f 4366.515. j i
Uit Middelburg.
Bij Kon. besluit is, met ingang van
1 Mei 1921, tijd. benoemd tot secretaris
van den Armenraad te Midde lburg,
de heer L. B .Tjebbes, pred. bij de Ned.
Herv. gemeente alhier.
Gisteravona omstreeks err uur werd
met een stang op |d"e waterleiding door
het personeel der gemeen tefabricage een
óegjn van brand gebluscM in een paTc-
huisje van den giroentenhaxtdeLaar Leijnse
aan de Nieuwe Haven.
o
Uit Vtissingeii.
Door den heer A. "Salomé, bakker te
Vlissingen, is aan den gemeenteraad
aldaar een adres gezonden, waarin hij'
vergunning vraagt het pothuis in de Wal-
riraat tegen zijii woning, dal op 14 Maart
door een aanrijding geheel werd ver
nield en waarvan de overblijfselen door
personeel der gemeentewerken werd
weggebroken, weder te mogen oprichten.
Burg. en Weth. geven naar aanleiding
van dit verzoek in den breede een uit
eenzetting van de bouwverordening en;
