Donderdag 21 April 1921* BINNENLAND, üit Stad eo Proyiücie* Hüppr: i 9 93 164c Jaargang MIDDELBURGSCHE COURANT. Abonnementsprijs per kwartaal: op de buitenwegen om Middelburg, ea voor de andere gemeenten p®r post f 2.o0 xoor Middelburg en agentschap Vlissia- ggQ f 2 30' weekabonnementen ia Middelburg 18 oent per week. A d r e r t e n t i n30 ct. p. rfifgel. Inge aonden Mededeelingen: 50 cent por re gel. Bij abonnement veel lager. Famil ie berichten en dankbetuigingen: van 1—7 regels f 2.10, elke regel moei $0 cent. Kleine advertentïën niet foo ter dan vijf regels druks en waarbij l aangegeven, dat zij tat deze rubriek moe ken geplaatst worden, 85 cent bij vooruit betaling. Ad rertentiën onder brieven of bevragen bureau dezer Courant 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent plus 2 cent voor port per stuk. Advertentiën moeten, willen te nog kt pos blad van dienzelfden dajg worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ÏATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan ons Bureau bezorgd zijn. KAMEROVERZICHT. Tweede Rimer. Zitting van Woensdag1. Twee belangrijke kwesties zijn gisteren behandeld bij de Leerplichtwet Teu eerste het vervolgonderwijs, zioioals voortaan het oude lierlialingsonder-; wijs wordt betiteld. Van de zijde der S. D. A. P. werd voor gesteld om ook dit ver vol,go n dierwijs on der den leerpli cjh|t te brengen. En als men deukt aan de geringe opkomst van leer lingen bij hpt herbalingsojndPrwijs, dan is hjet begrijpelijk dat die ^gedachte van verplichting ook daarvpor opkwam. Maar het rijn (plok al weer de bijzondere) toestanden op hpt platteland, die een ver klaring geven van die geringe belangsteli- ling. En daarom kwam de heer v. d. Bilt met een gewijzigd amendement, ■waarbij werd voorgesteld leerplicht voor hpt vervolgonderwijs in te voeren, doch daarnaast aan de Kroon de bevoiegdhpid tot ontheffing te verleenen voor bepaalde gemeenten of gedeelten van gemppntéa. Minister De VisSer achtte geen van beide amendementen uitvoerbaar. Hij was hpt eens met den heer Van Wijn bergen. dat hpt vroeger verlangde her- bjalingsonderwijs thanS zal worden gege ven in het verplicht zevende leerjaar en dat het vervolgonderwijs, (hetwelk zal zijn vleor kinderen van 13 tot 15 jaar), in een toestand van vorming verkeert. Het zal deels landbouwonderwijs, deels am- bachtsonderwijs, deels herhalingsonder wijs moeten zijn. Het moet nog wat iü vrijheid groeien om later definitief gje- regeld te worden in verband met hpt Nijverbpidsdnderwijs. Met den heer v. Ravesteijh was de Mi- bister het woorts eens1, dat de verplich ting tot het volgen van vervolgonderwijs alleen zou kunnen worden opgelegd, als het in plaats van avondonderwijs dagon derwijs wordt. En nu moest de Minister wel toegeven dat het amendement-v. d. Bilt ten deele aan die bezwaren ontkwam, doch dienaangaande was hij het weer ©ens met den heer Van der Moieiq die h,ad opgemerkt, dat de Kroon al heel moeilijk een vrijstellingsregeling zou kun nen maken, die algemeen zou bevredigen. De Minister ontraadde dan ook de aan neming ernstig, ook toen de S. D. A. P het amendement-v. d. Bilt in het hare flpnam. Bij de stemming verklaarden alleen dé éornmunisten, soc.-democraten en vrijz.J democraten, met den hper v. d. Bilt er zich voor, samen 20 tegen 51 tegenstem mers. Toen de niet minder belangrijke kwes tie van schpol vpje^ding en -klee ding. Er waren twee voorstellen een amendement-v an Zadel h.of, om! de school voeding en -kleeding, die thans facultatief is, voor de gemeentebesturen' verplichtend te stellen; en de miotie-de Kanter, vragende |oml oen rijkssubsidieregeling voor de voe ding en kleeding door hpt particulier ini tiatief. Het eerste amendement vond veel be strijding van recbjs. En een betoog van den hper v. Ravesteijn, dat de ver plichte sclioolvoeding moest worden uit gebreid fcot Mie kinderen van welken «tand ook, gaf aan de sprekers van rechts een welkome aanleiding om te wijzen op het gevaar dat door zulk een overheids zorg werd geschapen voor het verant woordelijkheidsgevoel der ouders. Jok de Minister stelde zich, prin cipieel tegenover de opvatting, dat zorg ijoor onderwijs, zorg voor kleeding Pn "reeding meebrengt; hjij hield er aan vast, öat onderwijs en armenzorg streng van elkaar moeten worden gescheiden. Daar om kon hij zich hoogstens vereenigen met n<*e art'kel (facultieve gemeen telijke school voeding en -kleeding1 em ver klaarde hij 't amendement der S. D. A. P. Onaannemelijk. De motie-De Kanier achtte hij onuit voerbaar, daar zij1 wel aan particulieren rijksgeld wil gaven, maar de gemeenten uitschakelt. En bovendien kost de uit voering veel geld, en zou er incidenteel een verandering worden gebracht in de financieele vprbpuding van rijk en ge meenten. Het slot was dat het amendement der SS. D. A. P. verworpen werd met 51 tegen 19 stemmen. En dat de miotie-de Kanter, hoewel er ook nog de gameenten in werden opge nomen, verworpen werd met '42 tegen 28 stemmen. De eindstemming over (hpt 'heele Ont werp hpeft heden plaats. Na een korte behandeling werd het vOorstel tot wijziging van eenige artikelen; de Drankwet aangenomen. En toen was aan de orde hpt ingrij pende wetsvnorslel-RutgerS tot wijziging der Drankwet, m. a. w. het voorstel tot toelating van het stelsel van plaat selijke keuze. Daarover waren zooveel beschouwin gen te verwachten, dat de spreektijd van te voren op één uur per spreker werd bepaald. Avondvergadering. Het voorstel vfoor invoering van „plaatselijke keuze" is ingediend door den anti-rev. mr. Rutgers met zijn par tijgenoot Smeerik, de katholieken Van der Bilt, Bulten en H. G. M. Hermans, den christelijk historischen Bakker, den vrijzinnig-democraat Van Beresteijn en de sociaal-democraten Gerhard, L. M, Her mans en K. ter Laan. Zij wensehtea dit doel te bereiken door in de Drankwet een nieuwe be paling in te voegen. Than» bezit de Kroon krachtens art. 4 de bevoegdheid, om Voor bepaalde gemeenten het verl'ee- nea van nieuwe vergunningen uit te slui ten en bestaande vergunningen te doen vervallen; deze bevoegdheid is afhanke lijk van het initiatief van den gemeente raad. Met de nieuw voorgestelde bepa ling beoogt de heer Rutgers nu, om dit initiatief ook toe te kennen aan de in woners «der gemeente, indien bij éen stemming onder de kiezers (en kieze ressen) voor den raad 3/4 der uitgebrach te stemmen, zich daarvoor verklaart. Gisteravond zijn alleen niet-onderteje- kenaars aan het woord geweest. Drie. voorstandersde heer A. P. Sta'alman, die er heftig vóór was, maar die weinig zakelijks aanvoerde; de heer Kruyt, die de Russische methode heter vond, maar toch zlou vóór stem men; en mevr. Groene weg, die de kwestie der drankbestrijding voorname lijk bekeek Van het standpunt der vrouw. En drie tegenstanders, wier redevoe ringen hen wel, zooals de heer Mnrchant opmerkte, blootstellen aan de verdenking tot de „drankorgels" te behoor en, maar die toch in ieder geval deze verdiens|e hadden, dat ze het debat op een hoog peil hielden. De heer Abr. Staalman bestreed in zijn rede drie stellingen: le dat het ge bruik vjan alcohol verkeerd is, iets wat ook de Nederlandsche wetgever nieter- kent; 2e. diat vermindering van bet aan tal vergunningen leidt tot vermindering van het alcoholgebruik, getuige de reus achtige clandestiene verkoop in Belgic; 3e dat door den uitslag eener Volkstem- ming de zekerheid zal worden verkregen, (dat de wettelijke voorschriften omtrent het drankgebruik door de publieke opinie zullen worden geschraagd; blijken de er varingen in de Ver. Staten bestaat die ze kerheid niét. De heer D r i o n voerde bovenal prin- cipieele bezwaren aan tegen de aantas ting van de persoonlijke vrijheid; en te gen de moreele gevolgen van den louver- mijdelijken clandestienen verkoop. Boven dien zullen, vooral op het platteland de tegenstanders met alle middelen geïntimi- teerd worden. Fn ten derde kwam de heer Mar- chant met juridische bezwaren, in het bijzonder dit, dat onze Grondwet hejt referendum niet kent; en dit voorstel be val een referendum, al wordt het ook! aangeboden als een consultatief referen dum. Vandaag komt de heer Rutgers' aan hel woord. WAARDEVERMEEUDERINGS- BELASTING. Naar het „Tijdschrift der Maatschap pij van Nijverheid" bericht, heeft het hoofdbestuur der Maatschappij een adres over de voorgestelde belasting op waardevermeerdering van onroeren de goederen gericht. Wij ontleenen er het volgende aan In vele gévallen zal de waardever meerdering slechts schijnbaar zijn en alleen of althans grootendeels uitvloei sel van de waardevermindering van het geld. Is het dan rechtvaardig alleen den bezitter van onroerend goed door een zware belasting te treffen, omdat zijn bezitting, gemeten met de klei ner geworden waarde-maat, een hoo- gere waarde aanwijst, terwijl de bezitter van roerend goed, die in dezelfde om standigheden verkeert, ongemoeid wordt gelaten? Dit bezwaar klemt vooral ook voor vennootschappen en dergelijke lichamen, bezitters van onroerende goederen,, waarin hun onderneming van handel of nijverheid wordt gedreven. Blijkt bij de periodieke schatting, dat het gebouw of ander onroéïènd 'goed in waarde is vooruitgegaan (hetzij dau werkelijk of alleen schijnbaar door ver mindering' van de geld-waarde), dan moet een zware belasting Avorden be taald, terwijl de onderneming er in den regel 'niet aan kan 'denken het goed te verkoopen, pindat anders het bedrijf niet kan worden voortgezet. Verschillende van dergelijke onder nemingen zullen niet bij machte zijn de voor die belasting benoodigde som men beschikbaar te stellen; gelukt het hun daarvoor een leening te sluiten, dan zal dit toch vaak onder zeer be zwarende voorwaarden moeten geschie den. Blijkt 'bij een volgende schatting de waarderverjmeer(dering "van "de zaak. geheel of grootendeels verdwenen te zijn, dan wordt van 'de betaalde be lasting niets vergoed, terwijl de onder neming geen enkel voordeel van de tijdelijke waardevermeerdering heeft ondervpnidleïi. UIT EEN REDE VAN Jhr. DE MÜRALT. Aan liet verslag in de N. R. Crt. van een rede, Maandag door jhr. de Mu- ralt te Voorburg gehouden over den Vrij- fheidsbond, ontleenen we de Volgende brokstukken: De vrijzinnig-democraten wei Geren met ons mede te gaan, omdat zij niet samen willen werken met de z.g. conservatieve elementen, die tot de fusie zullen toe treden. Spreker begrijpt dit niet. De z.gj. conservatieve elementen zijn toch ge bonden aan een program, dat zij hebben te teekenen. Het zijn bovendien diezelfde elementen, waarmede in 1913 de vrijzin nig-democraten enthousiast zijn opgetrok ken en die zich toen aan het verkiezings contract volmaakt hebben gehouden. Wat voor reden is er te veronderstellen, dat zij zich in de Kamer na 1922 in de gTOote lijnen niet zullen houden aaneen gemeenschappelijk program, waarmede we in 1922 den verkiezingsstrijd zullen voeren? Nog nooit is er in ons Land een belang rijke vrijzinnige wet tot stand gekomen, wafineer de vrijzinnigen Dij de stembus verdeeld waren. Men kome niet met Ine Invaliditeitswet. Deze is niet vrij zinnig, en het premie-vrije pensioen voor de loonarbeiders, dat er in zit, is boven dien een feitelijk gevolg van het optie den van de geconcentreerde vrijzinni gen onder het ministerie Cori van der Linden, waarmede de geringe rechtsche meerderheid (v. d. L aar c.s. meaegeteld) rekening had te houden. Beide partijen moeten inzien ,dat sa menwerking de eenige mogelijkheid opent, aan de opkomende revolutionnaire en re- actionnaire partijen het hoofd te bieden. De Vrijheidsbond stelt zich op het standpunt, dat leger en vloot niet zoo maar kunnen worden afgeschaft. Na tuurlijk zullen bezuinigingen in het defen siestelsel moeten worden aangebracht, allereerst ten opzichte van de persoton-" lijke lasten en zeker ook in de financieefle lasten. De socialisten willen z.g. het le- ger „morgen aan den dag" opdoeken, en het land weerloos laten. Uit de rede van den heer Polak blijkt dat een socialistisch senator er al anders over denkt, dan zijn partijgenooten in de Tweede Kamer. Spreker lacht om het z.g. internaltio- nale van de socialistische partij. Als dat zoo moet worden opgevat, dat bij ruzie met België wat volstrekt niet uitge sloten is onze socialistische goed ge- door de Belgische socialistische goed ge oefende soldaten moeten worden dood geslagen, zonder dat zij in staat zijn, zich te verweren, dan moet hij er niets van hebben. De volkenbond moet uitkomst geven. Geen totale ontwapening van Nederland zoolang België onder toejuiching van so cialisten zich sterker wapent, en heit Russische militairisme hoogtij viert. Van daag of morgen komt het bolsjewistische leger via het weerlooze Duitschland, op invitatie van David Wijnkoop, ons wel licht met een bezoek vereérfea. Wij we ten bij overlevering uit de Fransche lij den, wat die „sans culottes" beteekenen. Wij houden ze liever met een gewa- opende macht er uit. Zelfs anti-militaristen als ds. Kruyt zijn al de kluts kwijt. On langs teruggekeerd uit Rusland ,was hij enthousiast over het flinke Russische le ger Dit was geen militarisme, zeide hij. De soldaten daar staan een ander ook wel dood, maar vfoor een goed doel, voor „de opheffing van het proletariaat." R. K. STAATSPARTIJ Het bestuur van den Algemeenen Bond van R. K. Rijkskieskringorganisatie s hpeft, volgens het „Huisgezin", in de plaats van jhT- Wittert van Hoogland, die zijn ont slag h,ad genomen, tot secretaris benoemd mr. Frans Teulings te 's-Hertogenbosch^ secretaris van den Bond van R. K. Sta- tenkieskringorganisaties in den Rijkskios kring Js-Hertogenboschl DE DROOGLEGGING VAN DE ZUIDERZEE Maandag ï.l. heeft de Zuiderzeeraad vergaderd ten einde zijn advies vast te stellen naar aanleiding van hpt geschil tusschen mr. Van Gijn en mr. Vissering inzake de drooglegging van de Zuider zee, nl. in verband met het al of niet stij gen in de toekomst van den rentevoet. Naar de Haagschp redacteur der Msb. verneemt, bestaan er goede gronden om aan te nemen, dat dit advies gunstig zal luiden voor de plannen, waaraan reeds een begin van uitvoering is gegeven en dat de Zuiderzeeraad den Minister van Waterstaat zal adviseeren de drooglegging voort te zetten. NEDERLAND EN ZUID-AFRIKA. Bij de aankomst te Kaapstad van het stoomschip Bloemfontein uit Nederland, \pn de Zuid-Afrika Lijn, hebben generaal Hetzog en andere parlementsleden aan een lunch aangezeten. Het diner werd bijgewoond djoor de ministers Matan, Mentz en door dr. Van Oven, den Ne- derlandschen consul, en anderen. Malan noemde deze lijn de verwezen lijking vian een oud ideaal. Mentz zei te hopen, dht de Holland-Zuid-Afrika-lijn een onafhankelijke lijn naar Europa zou ge ven. Uit Middelburg. De heer H. Dronkers alhier, se cretaris van den kring Zeeland en van de afdeeling Middelburg van h|et Neder- landsch Roode Kruis, was tegen Dinsdag morgen verzochjt te komen op liet ge bouw van het Nederlandsch Roode Kruis aan den Prinsengracht te 's-Gravenhage. Uit jbjanden van Z. K. H. Prins Hendrik' mocht de heer Dronkers aldaar het Kruis van verduienste ontvangen, waarbij Z. K. H. wees op h(et vele, dat de heer Dronkers in de laatste jaren voor hjet werk van het Roode Kruis heeft gedaan. Tot hiortulanus van 's rijks plan tentuin alhier is benoemd de heer J. J. Henderikse. Voor belanghebbenden bij dezen tuin vestigen wij de aandacht op de desbetreffende advertentie in dit num1- mer. r i Ook gisterenavond was de toeloop vioor de vertooning van de film „Anna Boleyn" in den Schjouwburg zoo groot, oal velen teruggezonden moesten wórden. Voor hpden, den taatsen avond, waren gisteren reeds vele plaiatsen besproken. Een nieuwe ^/iroohoed voor 25 ceoi De oudste en meest gebruinde strcohoed, onderhanden genomen met de verbeterde Strobin, wordt wit als sneeuw en geheel als nieuw. Eischt uitdrukkelyk de Hol- landscbe verpakking met prys 25 cent, in alle drogistzaken verkrygbaar. Duitsdie is nog oorlogskwaliteit. C. F. van Dij*, Dordrecht. - (Ingez. Mei.) I -o Uit Vlissingeln. Het ni,euw benoemde raadslid te Vli ssingen, mevr. A. C. Engering Spillner, heeft het raadslidmaatschap aan genomen en zal dus de eerste vrouw hfaar intrede in den raad doen. Hedennacht te twee uur is door onbekende oorzaak brand uitgebroken in een hooizolder bloven een &al in de Slijkstraat te Vli ssingen. In den stal stonden twee paarden die konden worden gered; een hoeveelheid hooi en stroo ging verloren. De politie met den slan genwagen en de brandweer met «en mo- t or spui t bluschte den brand, waarvan de schade door verzekering gedekt wordt'. Te Vlissing'en is weder een vrouw wegens abortus provocates aange houden en ter beschikking gesteld van de justitie le Middelburg. De verkoop van de Emmabioouu»> heeft te Vlissi ngeo f bi7 in bracht. o Uit Walcheren. Uit het kanaal bij den Abeele is hedenmorgen het lijk van een meisje op gehaald. Door ruim 11Ö0 ingezetenon van O en W. Souburg is een adres aan den gemeenteraad gezonden, met het verzoek de kermis te dioen doorgaan. Hiertoe zal de gemeenteraad in openbare vergade ring bijeenkomen op Maandag 25 April, des namiddags te drie uur. o U i t Z u i d-B e v e 1 n d. Naar aanleiding van een srfp-ijven dat 29 inwoners van Borssele geza menlijk tot den directeur der Zuid-Be- velandsche waterleiding richtten, over de mogelijkheid, dat zij geregeld, indien ze dit noodig hadden, "water zouden kunnen, verkrijgen uit bedoelde waterleiding, hield' de directeur, de hper van Poelgeest, Woensdagavond met de belanghebbenden, aldaar een bespreking. Het gevolg van zijn mededfejolingen was, dat voorloopig besloten werd tot hét oprichten eener vereeniging te Borsssele voor h;et aan schaffen van water. Als leden van een voorloopig bestuur werden gekozen de heeren J. Bruinoogje, P. Dekker en B. A. Quist, die met den heer van Poelgeest de zaak zullen trachten zóó voor te berei den, dat op een spoedig te houden verga dering de vereeniging definitief zal kun nen worden opgericht. Deze sluit dan een contract met de N. V. „Zuid-Beve- iandsche Waterleifdjng". Men zal dan waarschijnlijk op de grens van 's- Heeren- hpek en Borsssele een put maken, waar uit de leden der vereeniging het leiding water steeds kunnen halen. Woensdagavond na elf uur ontdek ten {voorbijgangers brand in de wagen makers werkplaats van den heer Deur waarder te Kruiningen. Verreweg de meeste Kruiningprs werden eerst door geroep, daarna door brandbel en klok gelui uit hun eersten slaap gewekt. In een (oogwenk stond de werkplaats van onder tot hoven in liehje laai, aangewak kerd door oliën en vetten. De bewoners wraren spoedig gewekt en vonden met h(un kinderenschuilplaats bij buren. Met behplp van de waterleiding was de brand die tot de werkplaats beperkt bleef,, spoedig tot staan gebracht. - Uit Tholen, In de déze week gehouden gemeen teraadsvergadering te Scherpenisse werd het verslag der giezondheidscommisi- sie over 1920 voorgelezen; uit h|et pro ces-verbaal van kasopneming bij den ge meente-ontvanger bleek, dat op 16 Maart aan geld- en geldswaardigs papieren aan kas was f 5824.46. Hierna werd het ge meenteverslag over 1920 den raad aan geboden. Het kohjer hondenbelasting voor 1921 werd vastgesteld op f 162. De wijziging der begrooting 1920 be draagt een vermeerdering in ontvangsten uitgaaf van f 3604.04. Aan het pas opgerichte muziekgezel schap alhier werd het gebruik van een sch(qollokaal voor de repetities toegestaan, mits iich,t, vuur en schoonhouden buiten bezwaar der gemeentekas geschfiédt. Aan mej. Duijnhlouwer—Tazelaar, ge- pensionneerde vroedvrouw dezer gemeen te, werd 40 pet. toeslag op hjaar pensioen verleend. Vanaf 1 Januari j.l. zal geen bijdrage meer betaald worden voor de pensioe nen door de na 1 October 1913 aange stelde gemeente-ambtenaren. Uit Zeeuwseh-Vlaanderen O. D In de Dinsdag te Axel gehouden vergadering van den gemeenteraad, waarbij met kennisgeving afwezig was de heer Ph. J. van Dixhoorn, was in gekomen een schrijven van Ged. Staten, dat de beslissing op de verordening van de warenwet verdaagd wordt, tot dat art. 6 van deze Wet in werking zal zijn getreden. Ingekomen' was verder een schrijven van Ged. Staten, in welk schrijven er de aandacht van den raad op ge vestigd wordt, dat, wanneer de inning van den hoofdelijken omslag opgedra gen wordt aan de rijksadministratie, de werkzaamheden van den gemeente-ont vanger niet onbelangrijk zullen vermin deren. De raad zal in verband hier mede dienen te overwegen of voor een verhooging der jaarwedde van de zen ambtenaar wel termen aanwezig zijn. In ieder geval maken Ged. Sta ten bezwaar tegen de voorgestelde pe riodieke verhoogingen. Al wordt de aan- vangsjaarwedde van den gemeente-ont vanger verhoogd, de gemeente 'blijft gerangschikt in. dc zesde klas,se, zoolang de 'bestaande regeling niet is herzien. Naar aanleiding van dit schrijven, werd door B. en W. voorgesteld het raadsbesluit d.d. 19 October 1920, waar bij de jaarwedde van den gemeente ontvanger werd bepaald op f IS00 (deze wérd met f 600 verhoogd), in te trekken en hem over dit jaar een toeslag te verleenen van f 600. Dit voorstel werd aangenomen met 8 tege»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1921 | | pagina 1