FEUILLETON.
Zaterdag 9 Oct. 1920,110 289
Mengelwerk.
i i
TVXtll BUI
VAÏ BE
VAN PEE TOT SUIKER.
Een bezoek aan de fabriek van
coöp. „Zeeland".
Midden in 'het water liggtew de peeën-
eilanden. Op die eilanden li'glgien nu alle
havens en haventjes en de meeste stati
ons in wallen van peeën, die aldoor
worden .wejggelgraven en toch aldoor
weer aangroeien. Mlaar die fabrieken voior
die peeën vindt |gjte niet op cf,-e elanden.)
Die staan langs! den vasteland-rand of aan
den zelf-kant bij! de grens. "Waarom1? Ten
deele om de terrein-kwestie, maar vooral
ook om de werkvolkkwestie. De bevol
king vian de peeëmeilanden zon het nop-
dige werkvolk niet kunnen leveren voor
die fabrieken. Wat er aan werkvolk
zou zijn, heeft mën' diam juist noodig1 voor
het steken en vervoeren der peeën, al
bleek ook dezer daglen dat Ierseike oogj
wat werkvolk over had ter aanvulling)
van het tekort te Stampersgh[ti
En zoo staat dan in Bergen op Zoom'
de derde Zeeuwsche coöp. fabfiek, als een
toonbeeld van otademeiminlgsjgleest van
Zeeuwsche boeren. Er zijn. np© verschil
lende particuliere fabrieken. Maar in de
ze omgeving zijin er drie, eerst die
in Sas van Gent, toten die in Dp t eloord',
en daarna die in Berig|en op Zoom
welke gesticht werden en beheerd woa*-
den door Zeeuwsche boeren. Het ver
voer is op zich. zelf al een kranig stukje
werk. Want zopjn fabriek is! iets enorms,
en de organisatie omi de peeën daar te
hrjepjgen zonder vertraging! en toch zoo
dat de aanspraak' van iederen leveriajn
cier precies gecontroleerd kan wiordeta,
die organisatie is! geen klepigbed.
Mpar een goed begrip van den reus-
achtigen omvanlg van dat werk krijgt men
eerst door een bezoek aan zopfh fabriek.'
En diaarom is het zooi goed om de aan
deelhouders zoo nu en dan gelegenheid
te jgfeven, zelf te gaan zien wat er mtet
bun peeën in hün fabriek gebeurt;.
En daarom zijta we deze week' eens
meegegaan met een groepje Walehtersclre
;aan$ejelhjpuders, onder leiding van het
bestuurslid C. Matthlijlsise dr., om eens
aan h.en, die er nog niet heen gingen, te
vertellen hoe het daar toegaat.
Het gaat daar wondjsr-gped. Vier jaar
(geleden begon daar de Coöperatieve Beet-
wortel suikerfabriek „Zeeland" hpar werk
in het gebouw van de oude Withouekfa-
briek ,die er reeds een halve eeuw ge
leiden gezet werd1. Maar nu, in deze
vierde campagne, is het werk reeidisi zooi
ontzaglijk uitjgebreid', dat de fabriek te
klein werd. Groote bouwwerken z'ijta
thans in wording1 om aan het werk de
ud tbr leiding te kunhen |g|eiven, dp door
hpt bedrijf gevraagd wordt. Ook diei bouw
werken met al wat er bijf heliport, moet
men gezien hebben, om te kunnen be
seffen. welk een durf en aanpakkings-
kracht er in deze Zeeuwsche boeren zit.
Maar we zullen eerst vertellen wat er
nu i.s. Dan kunnen we beter beschrijven
wat er bij komt.
Ge hebt wel eens gelezen van een
glets'cher in het bergland, van die groo
tte ijsmassa's, die aan him voet een klein'
beekje hebben, dat onder uit die gle.t-
scher komt st.roomen, allerlei steenen
meeslepend.
Zooi iets moet ge u voorstellen aan de
ontvangplaiats, waar met stoomkranen de
bieten uit dé schepen worden gehaald
om dan in bakkeln langs1 een luchtspoor
te worden vervoerd en op de stapels
te worden geworpen, die van onder al
door aangevuld worden door een eigen
-trein tje dat de Iram- en spoorwagens
■aanvoert.
Dat biejehheuvelland is onze gletscher.
En daaronder door vloeit een gletscher-
beek, een gopt van warm water, die al
door dien bietenheuvel afslijpt.
Want wa,ar de dek plankjes zijn weg
genomen, rollen en glijden die bieten
daarin om dan door het stroomend water
te worden meegevoerd. Dat is dan tevens
de eerste schoonmajak, die hoog noodig is.
Het water is, als een echte gletscherbeek,
erg troebel; dik van de klei, Zeèuwstehe
klei, die gteplakt aan de bieten, isi meelgpr1
komen. En als' dat beekje dlan zijn taak
volbracht heeft, en de bieten naar de fa
briek beeft gebracht, dan worjdftl 't mte|t lnëjt
verdere spoelwater gevoerd' verder weg
naar de bezinkbasins op het ruime ter
rein. dlat nu jal met een dikke laag Zeemv-
sche klei bedekt is. Het is Zeeuwsch
land dat daar ligt!
Miaar nu terug naar de peeën of bie
ten, die rommeldebommel door die goot
cl© fabriek ingaan. In weerwil van het
had z'i.jn het dan nog vuilpoesen. Maar
dat verandert wel. Een groot scheprad
pakt ze uit die goot op en werpt ze in
een gropte bak' waarin tallooze armien
ronddraaien, die ze rusteloos1 tegen en
door elkaar hutselen, totdat ze als
sehoone, witte peeën aan het andere uit
einde er uit geworpen worden, om te
worden opgevangen door een Jacobslad-
der met bakjes, die ze eerst weer op leen
schuinstaande zeef werpt (voor achterla
ting van de afgebroken taaie staartjes"
en steentjes). Van die zeef rollen ze weer
in bakjes v,an een tweede Jacotasladder
die ze nog hooger voert naar de groote
trommels, waarin ze door een stel rond
draaiende messen worden gesned'en in de
lange, gegroefde reepjes, die i&déreen
hier van de pulp kent,.
Maar in die reepjes zit dan nog al1
het kostelijke dat een pee bevat. En d,at
mbet men hebben.
Uit die trommels glijden de reepjes
door breede goten, als een witte strojoim',
in groote ketels, die verlder mtet warm
water, van 70 tot 80 graden, gtevuld wor
den.
Dat warme water topfgt de bietenreep-
jes uil. D. w. z. 't lost) er de suiker uit
op. En als dat gebeurd is-, gaat die vloei
stof met de suikeroplosfsiiriig den eenen'
kant pp, en de rest, de uitgemergelde!
reepjes, de welbekende pulp, den ande
ren kant. De verdere reis van die pulp its
kort. Ze wordt als een najtfe vezelpap
omhoog gevoerd', kjlojor persinjgj bevrijd
van het vocht, en dm per luchltspoor
in hakken voortgevoerd naar de lading-
plaatsen.
Maar voor de vloeistof, hel ruwsap.
begint dan een lange rëïV, die erg warm'
wordt. Als zo.o'n dag als deze week,
het Izönuetje warm schijnt, dan1 is- het
dad-r in die zalen tropischJe broeit er
de miaz'eltjes uit.
Die vloeistof ziet er /jllesbehalve sma
ËfCfijk uit, en lijkt veel op gpojtwaleit
Want behalve de suiker zijin er ook
nog andere stoffen, kleurstoffen en on
reinheden, in opgelost- Die mioeten er
wit,, En dat gebeurt dloor zei in een
bak' met ongebluschte kalk te mengen,
I.s dat gebeurd, dan moet echter die
kalk er weer uit. Wat gebeurt door er
Koolzuur door te leiden, dat zich met
de 'kalk verbindt tof een neerslag. En
om dien neerslag er weer uit te Krtjgjen,
gaat alles door gr-oolo filterpersen, die
de vloeistof doorlaten, maar den neer
slag1 tusschen doeken (gtev-anigetn houden,
de zgn. schuimaarde, die als meststof
een nuttig 'gebruik vindt.
De jgjore vloeistof is dan yeranldprd
in eein licht geel vocht, het zjgjm dunsap.
dat 11 pCt. suiker bevat, en dat nu
micet worden gekookt, iom te Wordten
omgjeztet in dik'sap van 60 procent suj-
kter.
Bqgrijpt ge nu waarom!" het daar zooi
warm is? In hoogte ketels, met houtlen!
isolajti{S(-wanden, in een tangle rjjl naast
elkaar, wordt het sap: gtekppkt. Door 'de
venstertjes in de isolatie-wanden ziet |gle-
het koken en schuimen.
En als het dan genoeg ingedampt te!
dan wordt het nó!g warmer. "Want dan
gaat het diksap in nieuwe kookpan
nen (wel te verstaan: hoplgje gjevaarteto)
waarin het wordt ingedikt, totbah-
tela-arsdeeg. Tenminste daar lijkt bet op
wanneer het onder die kookpannen in
iiji
Een roman uit Masjoeren
door RICHARD SKOWRONNEK.
22.)
den
„"Wou je mijl soms voor den gek1 hpu-
,:n- jongen? Nu dan zal je kunnen
zien hne een daglponer zojo'n adellijk©
eve knopt en betaalt tot -op den laat-
sten cent."
Hij greep met van woed© trillende han-
en m zjj zak en haalde er een dikke!
brteve,n,ta,sch uit.
„Daar bniirvrouws daar hejb je je
acht tiend uiize nd thaïer m \deJtderik
Pruisisch bankpapier, zooals- was afge
sproken. En nu het koopcontract'."'
Jan stond met de armen over de horst
gekruist. Zijn fijn© neusvleugels trilden.
Toen nu zijin moeder het papier uit
haar halsdoek had genomen en Boigidan
er reeds naar greep, schopt hij "snel1
als een havik toe. Met een ptotsplitageu
ruk scheurde hij het middjendoor en
wierp het met de briieventasch midden
in de kamer op den grond.
„Daar daglöoner, dat is het antwoord
van den edelman!"
En tot zijh moeder sprak hlij' hij1
geïnd: „O, wees toch niet boos op mij
moedertje, maar je wilde niet luisteren
naar mijn smeeketo, en nu heb ik (ge
weld moeten gebruiken. Als' vader nu
op ons neer kon zien, dan zou hlijf mij'
gelijk geven dat ik dien brutalen kerel
daar d|e les heb gelezen."
De boer zag eruit, aiisof hij' zich op
hem wilde werpen, maar Jan nam hem!
van uit de hoogte op en om zijta lippen
speelde een verachtelijk! lachje. „Stel
je toch niet als een dwaas aah, oude
man! Het zou mij spijten al'sl ik' je
met geweld moest aanpakken. Raap je
geld op en ga in vrede! Eéhi dinjg) zeg
ik je daarbij: Laat je nooit meer op
m'ijta hoeve zien of ik zou je; moeten
oproppen tot het daigjtopnerswerk: dat
je pa,st!"
De oude vrouw had er bij gestaan
ais verstijfd en haar zoon met Wijdige
opetnde o-ogen ;aah!g|ezien. Was dat een
knaap die dlaar zoio aanmia-tigend sprak?
Zon nu dit ééne oogenblik' vernietilgten
wat Zij in al1 die jaren had gewerkt
en gezwoegd voor zijta toek|olmst? Maar
open pannen kristalliseert.
Dat is dan nog een mengsel van suiker
en stroop. Die moeien olok weer uit el
kaar. Langs -schuiven laat men die brui
ne massa glijden in centrifuges, en zoo-
dra die gaan draaien kleeft ide massa
aan d;©n wand, en dan ziét ge de kleur
lichter wordten, want de zwaardere
stroop wordt dolor de suiker heen naar
dten buitenrand -geslihlgerd. om Idaar te
worden opgevangen.
Die stroop wordt nog eens opgékloiokt,
om nog meer suiker er uit te halen,
nl. suiker tweede soort, die weer wordt
verwerkt tot suiker van de eerste sp-opt.
Wal er dan nojg' van de siroop overblijft,
heeft ,ook weer waarde. Het is de me
lasse, waaruit in andere fabrieken alco
hol (spiritus) wordt gemaakt.
En de suiker? Wiel, die heeft in die
centrifuges haar laatsle bewerking! on
dergaan, althans voor deze fabriek'. Ze
wordt als ruwe suiker in ba.alzakken ver
pakt, en dan verzonden naai- de raffi
naderij1 in Amsterdam, waar het product
veredeld wordt tot ia! de suiklersiojoirlei
die ge in den handel vindt.
Dat is, zeer kort weergejgjeven. de gang)
van het bedrijf, aan velen reteds'hektehdi,
maar toch niet zondier reden no|g eens
herhaald, ook' omdat het begrijpelijk
maakt wat men nu van plan is m©t de
uitbreiding.
Yopr hetgeen we hier boven vertelden
zijn noodig1 zalen en zalen met IuiidjruchH
tig|e en stille machines, met beete en
nog heeler ketels. Daar is pok volor taopr
dig een laboratorium1 de „herslens"'
van een bedrijf als' 'dit waar voort
durend het product in de verschilt endje'
stadiën van hel' proces gecontroleerd
wordt, en waar tevens' de, niet dei zen
dingen meekomende mlonsters van de
aangja'voerde bieten worden onderzocht
op het suikergehalte een omvangrijk;
werk, dat nauwlettend aandacht vraagt
èn door :de overstelpende hoeveelheid'
monsters, èn door de zorig om ie
monster met strikte onparltijdiighe i d,
d. w. z. met algtehieele onbekfëniöjheid
van den naam van den leverancier, te
doen -o-njd^erzoeken
En nu haddjen w(e: geien maldere toelich
ting noodig om te begrijpen dat het
grop&end bedrijf uit het keurslijf van
deze fabriek' barst: het vraagt ruimte,
veel meer ruimte.
Het vorig jaar zijn er 74 millloen Ki-
[plgrajn peeën verwerkt. En dit jaar
verwacht men een 120 milliioen Kilo
gram. Als men overweegt dat er nu
in deze fabriek ruim een rnill;opU ki
Ingram per dag' verwerkt wordten, dan
begrijpt men dat er een lanigte- campaigns
voor noodig is. Men is dad |o|ok dit jaar
vroeg bpgpnnen, en de extra premie be
taald voor de vroeg geleverde- peeën zial
haar geld wei opbrengen.
Maar alles vraagt om meer ruimte. De
haven- voor de s'ehepen is klein en nauw
zopdat men moeite heeft met hjejt tijdijgj
aanleggen. Het vervoer per luchtspöior is
wel -aardig om le zien, maar niet econo
misch. De localiieiten voor het mons,terr
onderzo;ek zijn volgepakt; de machineza
len, hoe .groot oiok, zijin vol. Maar uitbrei
ding is niet mogelijk', want die fabriek
zit in de stad, al is het aan de grens.
Ze zit klem.
En nu heeft het bestuur den moed ge
had, 'de zaak dan maar in eens flink aan
te pakken.
In den polder grenzend aan den Wit-
houcki-singtel, die de fabriek omisluit, is
reeds een groot fabrieksgebouw ver
rezen, nog niet gteheel klaar, maar toch
igiroplténdeels. En daarin is m!en bezig
een geweldige stoomketel 'te nientfeeren1,;'
terwijl daarnaast ruimte is voor nog
wel zes van die olifanten.
Daar komt dus allereerst de bron van
de 'drijfkracht van het beele bedrijf. En
het is de bedoeling! daarheen ook over te
brengen het -geheele mechanische (gedeel
te van het bedrijf, d. w. z het lossen en
vervoer-en van de peeën, het wasschcn
en hei snijden ervian. De verschillende;
andere processen k'rijigen dan meer ruim
te in de oude fabriek'.
Reeds zïjln er groote bassin's, die de
plaats van de nieuwe haven aan|gjeve-n.
onder een brug in den Withioucksingei
iioor, te verbinden met 'de 'be
staande haven. Maai- overigens zijn do
verdere plannen ontworpen tegen het
volgjende jaar. "Wat men. nu- in den pol
der vindt, is 'het enorme nieuwe gebouw,
mtet den ktefel en z^[n tallooze water"
pijpeln, en zijn diep ondergrond sch werk.
En dan ook' met iets dat nieuw is voor
deze fabriek, nl. een pulp'droigierij.
Natte pulp' is een lastig product om
le vervoeren, voo-r-al wanneer het toeval
lig le nat is, zoodat het lekjt. Maar het is
mogelijk het te droigjen, \va;u-door het
veel makkelijker te vervoeren is, en bo
vendien veel makkelijker bewaard' lean
worden dan natte pulp; en' ook' beter ge
bruikt kan wprden voor veevoeder.;
Het plan is' nu; in dit gtebouw de pulp
te drogen. Reeds zijh twee reusachtige
dropigkjetëls bijna gereed. „In die ketels
zal de pulp niet gedroogd worden met
stoom, maar met dei afgewerkte rookgas
sen van het vuur onder de stoomketels,
welke -gassen thans onbenut de lucht
ingaan.
Met optimistis'chen moed is meh er
aan het werk, want men' hoopt npgl in
deze campagne die droiojginrichlingi aan
het werk te zetten al malton de tijicte1-
omslandi-ghteden het -ook moeilijk! alles z!o;o-
tijidig te krijgen als mlen wenscht.
Ten slotte nog 3eze bij'zonderheid, dat
de fabriek, die zooveel zelf {loet, hief
bouwen ook geheel in eigen beheer uit
voert.
Hebben we te veel gezejajd! toen we
dal suikerbedrijf in Bergen 'op "Zpiom
aanduidden als een filiaal vah den ondier^
nemSn|gsig|eest van u Zeeuwsche boeren?
Want men lette wel: het zijh de aan
deelhouders, die hun toestemming; tot
die nieuwe plannen hebben moeten gie~
ven; en het zijh de verfe-gje|ntwö-ordigters!
dier boercn-aanMjeelhioudei's, die- in het
bestuur die plannen hebben beoordeeld
en besproken.
Binnenland.
RE ARBEIDSWET.
O ver ga n g)s be
stuit 1 9 20.
Aiitikel '27 der Arbeidswet bepaalt, dat
bij allgemeenen maarregel va|n be-stuur
yoore en bepaalden tlijd. kan wlorden toe-
gesltaan .'dat arbeiders in bepaalde bedrij
ven, of arbeiders, die bepaalde- sojorjjen
van arbeid of arbeid onder bepaalde
omsftandi gheden veri-ichten, in fabrieken
of werkplaatsen langter arbeid verrichten
8 uur per dag' <of' 4b uur per week.
Bedoelde slgettieene maatreigel van be-
sfl'uur is thans; bijl Kon. besluit vastge-
„sjteld. waarbij' wordt 'bepaald dat, te rekte
nen van 24 'Oc|tober a.s. af gewerkt mag
Worden in
blóem'binderijen tevens bloemenwinkels
gtedurende twee jaar door arbeiders 10
uren per dag'. 55 uren per week; in boter
en kaasfabrieken gedurende 1 jaar dteor
mannen en vrouwen 10 uren per dag1,
55 uren per week, van l-i April tipt
September; in oonstructie-werkplaatsen,
'ijzer- en staalgieterijen, machinefabriektenl
sto onike telm akerij'enj scheepsbouwwer-
hfajteriaal, ijzer- en staalstanzerijen -per
ven, fabrieken van spoor- en t'ramWeg
serijen, fabrieken van ijzeren eh sui
len ischroeven, bouten eh moe-i-en, ijizer-
draad-ifrekkerijenspijker- en draadha-
gelf abrieken, staal wal serijen gedurende
jaren door 'mannen 81/2 uur per dag1, 48
uren per week'; in kalkzandfjlteenfabrie-
ken gtedurende 2 jaren door mannen 10
uren per da)g 55 uren per wreek; in net-
tenweverijen 'gedurende twee jaren door
arbeiders 9 per dag, 50 uren per Week
in phosphorieitmalerijen g'edm-ende 2jaar
door mannen 10 uren per 'dag, 55 uren
per Week'; in slagerijten gedurende' hef!
eerste halfjaar door mannelijke arbei-
deers van 16 jaar ten ouder 10 uren
per dag, 55 uren per week; gedurende
het tweede halfjaar dl')or mannelijke ar
beiders van 16 jaar en ouder 9' uren
per dag, 50 uren per week; in steenbak
kerijen gedurende 2 jaren door arbeiders
10 uren per dag, 55 uren per week, van
1 April - lot 1 October; in sterltorijen ge
durende twee jaren door niannen 10
uren per dag', 55 uren per week; in stik-
stofb'indingsfabrieken gedurende 2 jaar
plotseling kwam er weer leven ita haar.
Zij snelde naar het raam, rukte het open
en riep de van 't land lerugkeerendej
Knechtén toe: „Lodewijk, 'W-oystek, Wil
lem, kom gauw hier, in dte kamer!"
Jan wendde zich met eeh ruk' om.
„Moeder, wat wil' je?"
Toen antwoordde zij snikkend: „Een
weerbarstige jonig'en tot gehorzaamheid
dwinjgjen."
M,aar slechts een opigtenblik duurde die
zwakheid. De knecht kwamen de kamer
in.
„Wat moeten we- doen, vrouw?"
„Daar, 'grijpt hem vast en bindt
hiem!"
Jan was op de tafel igesprongten en
zwaaide met een van de zware eikten
stoielfen.'
„Moeder, roep ze teruig, want bijl God,
de eerste die het waagt teen! hand! haar
ihi)! uit te steken, 'slla ik den schtedtel1
in!"
De knechts aarzelden eh de oudste!
trad naar voren. Vergeef het ohls'.
vrouw, mjaar diat is toch de jonge heer
Jan, die dftar staat! Hoe kunnen we on
ze handen teigteh hem' opheffen?"
De vrouw trad op het drietal toe en
stampte met haar stok op dén vloer.
door mannen 10 uur per dag, 55 uur,
per week; in textielapprêteerderijen,
bleekerijen, -drukkerijen, -ververijten,
bandfabrieken, fabrieken van poetskatoen,
haspelarijen, kapok-, eii wallenfabrieken,
kimstwolfatarieken, ruwerijen, spinnerijen,
spoelerijen, tricotfabrieken, twijnerijéh,
veterb'andfabriekenweverijten. wolwas-
scherijen gedurende 2 jaren door man
nen 8V2 uur per dag, 48 uur per week;
in louwspinner'ijen en -islaigerijen -geduren
de 2 jaren door arbeiders 9 uur per
dag, 50 uren per week; in veenderijen
igedurepde 2 jaren door arbeiders 10 uur
per dag, 55 uur per week, van 1 April'
tol 1 Augustus; in Wa's'sclierijen geduren
de 1 jaar door mannen en vip uwen 9
uren per dag, 50 uren per week,- ('niet
voor het wassc'hen met de handen en
voor liet strijken); in zeilmakerijen ge
durende 2 jaren voor anannen 10 uur
perd ag, 55 uur per week.
Een (a\rbeider van 15 jaar of ouder,
die krachlens bovenstaande langer dan
9 uren op een dag arbeid verricht, ih!
een fabriek of werkplaats, - mag op dien
dag arbeid verrichten hetzij' tusschen 0
en 7 uur voormiddag', hetzij tusschen 0
en 7 'uur namiddag.
Een m'an of een vrouw, die ingevol
ge het bepaalde biji artikel 36 van het
"Werktijdenbesluit voor fabrieken of werk
plaatsen 1920 in een bovengfenoeihdte fa
briek of werkplaats arbeid verricht vóór
7 uur des voormiddags lóf na zes uur
des namiddags mag in die fabriek of
werkplaats gedurende 1 uur per dag en 5
uur per week langter arbeid verrichten
dan ingevolge genoemd artikel geoor
loofd fs.
Een man die deel uitmaakt van een
ploteg van arbeiders, die op. Zondag' plegen!
arbeid te verrichten, ingevolge het be-
'bepaalde bij- aft. :33 va nbet Werktijdenbe
sluit voor fabrieken (of werkplaatsen 1920
in een continu werkende 'fabriek of
werkplaats 'of in een continu werkend!
gedeelte van die fabriek of werkplaats
mag Sn die fabriek of werkplaats gedu
rende 2 jaren (na 24 October a.s.) ge
durende 55 uren per week', mits niet
langer (d;au 158 uren in 3 achtereenvol
gende weken, arbeid verrichten.
Deze alinea is niet van toepassin© op
den arbeid in suikerfabrieken.
Dit Kon. besluit kan worden aangehaald
onder (den titel „Overgangsbesluit 1920".
GE.MEENTECREDIET.
Te Haarlem isi Donderdag- op initiatief
van den heer A. H. Bultman, kassier te
Heemstede, een vergadering gehouden
van vertegenwoordigers van ©©meenten
in Noord-Holland ter beraming van plan
nen ter verbetering van het gemeente-
credSet. Na ampele discussie spraken de
aanwezigen als hun oordeel' uit, dat alle
middelen moeten worden aangewend oirn)
de moeilijkheden die de gemeten ten bijf
het aangaan van leeningen, ondervinden,
zooveel mogelijk! te verrichten. Zij ver
zochten den heer Bultman om ook ;n
andere provinciën van ons land derge
lijke bijeenkomsten te beleggen en be-
n-oemden een commissie dl© mtet de ver-
tégeinwoorclügers, in de andere provin
ciën te kiezen, zal samen komen ten
einde alle stappen 'te doen om maatre
gelen te nemen die ter bereiking van
het bovengenoemde dioel nuttjfg of noo-
diiig zijn.
„Bij wie verdienen jelui bier je brood
en wie hebben jelui te geboiorziatmlen?"
„Uw vro-uw, maarg"
Zij richtte zich hoog op en haar otegten
schoten vuur.
„Zijn jullie soms bang', dat hij'nog
eens je heer wordt en het je betaald
zal zetten? De hoeve is verklocht en daar
staat je aanstaande meester!"
Zij" 'hief den stok'op en wees pp den
buurman.
Deze zette de borst op en zei: „Zoo
is het en ieder van- jullie krijgt drie
thaler als jullie niet 'bang bent en dien
dollen vlegel daar tot rede brengt!"
Toen schoven de drie knechts lang
zaam vooruit en de oudste sprak weer:
„Heer, geef het op, want u bent één
tegen drie. U kunt een van ons zijta
hoofd inslaan, maar de twee. anderen
zullen u dan toch grijpen. Het spijt
ons waarachtig. Maar we zijn maar ar
me knechts en we moeten gtehoorza
men!"
Jan 'zag niet een wilden blik in 't
rond ©f hij buiten hen om geen uit
weg vond. Toen sprong de deur open
en op den dreniper stond Samuel' Gu-
zek's lange gestalte. Nat van onder tot
boven en met moerasslijk btedekt, maar
STUKKEN GEMEENTERAAD MID-
DELBURG.
Wenschtn van Raads
leden,
Naar aanleiding van verschillende door,
raadsleden geuite wenschen bieden B,
en W, dien raad' ter kennisneming
aan het door de hoofd-directeur der ge
meentebedrijven aan hun college uitge
bracht rapport betreffende: le onder
zoek van de verschillende bliksemaflei
ders der gemeente door personeel van!
het eléctrisch bedrijf; 2e automatische
electris'che in- en uitschakeling der stooni-
luchtpompen in de gebouwtjes oij dia
Vlisisingsche brug en aan de Korte Hee
rengracht; 3e een onderzoek naar de
werking van het systeem der waterme
ters in verschillende genieeenten.
Ter toelichting merken B, en W. nog
in zijin ongeil schitterde eeni vroolijk!
lichtje.
„"Wees maar niet bang, heer, nu zijn
we twee tegen drie en nu krijgen we
ze Wel klein
Toen sprong Jan opeens van de tafell
af en vloog den trlouwen kerel lachend1
en schreiend -tegelijk om' den hals.
„Zeg, Guzek, waar koto 'j'ij' vandaan?"
„Nou eigenlijk wou ik slapen. Maar
in mijn droom fluisterde een vogeltje
me in dat ze je hier misschien zoudten/
vasthouden en toen ben ik Women aan
hollen zoo hard' als m'ijta bteenen maar
voort wilden. U mloet 't mij niet kwalijk
nemen, vrouw, want u hebt me het
huis vroeger ontzegd. Ik /stond al een
heelen tijd buiten en ik ben pas bin-1
netagekomen, toen ik zag, dat! mijta hteer
'1 hier niet alleen zou afkunnen."
De heer Bogdan ging op de knechten
jtoe.
„Wat staan jullie daar te gapen,
lafaards'Kom, werp je op hem - en
ruk dien 'jongen uit zijta handen!"
Samuel Guzek nam zijh muts af en
maakte een spotachtige buiging.
„O, mijnheer van Bogdan, schertst
toch als u van mïjta heer spreekt aL9
van een jongen. En het kan u toch ook