MIDDGLBURGSCHE COURANT.
1S8* Jaargaib
1016
Maandag
27 December.
Binnenlaui
FEUILLETON.
OE WELDOESSTER,
Ui! Stad sn Provincie.
i- 304.
Deze courant verschijnt dagelijks, niet uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prgs per kwartaal te Middelburg en voor-hen, die de courant bezorgd
krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post i 1.50.
Afzonderlijke nu ram eva kosten 5 cent..
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte- -1 od- <-n
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letJem ei. randen
naar de plaats die zij innemen,
ïer Advertenties vóór één nnr te bezorgi-
KINDERARBEID TEN FLATTELANDE
IN ZEELAND.
De ring Walcheren van Patrimonium
zond ons de volgende mededeeling
In den Hial&ien lijd werd in versehit-
lende bladen. o a. De Clir Landarbeider,
D.o School met den Bijbel. Patrimonium,
do Voorzorg, Zeeuw en Midd Crl. gé
schreven over kinderarbeid op hel plaited
land, cn in hoeverre dil de toouslaiidaard
van de volwassenen in den landarbeid
drukt.
Hel ringbestuur van Patrimonium heeft
zich met deze vraag bezig gehouden,'
en naar aanleiding daarvan besloten een
onderzoek in t c s t e Ilea naai- den
0 m v a n g v -i n d en k i 11 d e r Ai" b e i d
t e n platte lande in Zeeland en
v a n hol nadeel da a ruit v o o r d e
1 a n dar h ciders zei v e voorlv loei-
-e n de.
Dit onderzoek zal gelden den, toeitïnd
jcoonls die clp hel oogcnblik is.
Wc vragen daartoe de hulp van alle
hoofden van scholen op de dorpen en
s. hoblopzieners, die ons de juiste gege(-
vens van schoolverzuim kunnen verstrek
ken .voor landarbeid.
Ook van hen 'die op dc hoogte kunnen
zijn' in hoeverre -die arbeid de loonstan-
daard der arbeiders drukt.
In het hdlang van hel kind, de ouders,
onderwijzers en onderwijs vragen wij
vrier.delijk' aller medewerking
Berichten worden ingewacht bij W.
Wattel. sccr. Sleepcrssingel. Middelburg-
Mi NISTER PLETTE.
Naur dc X Crl. verneemt is aan ii -• t
departement van koloniën het bericht ont
vangen, dal minister Pleyte legen 1
Januari
worden.
Den Haag terugverwacht kan
BELASTING OP OORLOGSWINST.
De heer Schaper heeft in zijn gisteren
te Amsterdam gehouden Kerstrede mee
gedeeld, d al binnenkort een wejsontvverp
is te wachten van de commissie in zake
een belasting op de oorlogswinst (waarin
ook de heer Schaper zitting heeft) Dil
ontwerp zal, naar de heer Schaper eraan
v.toevoegde, eenige millioenen afhalen van
degenen, die extra-winsten hebben ge?
gemaakt
TWEEDE KAMER.
Spoorweg B re s kens—SI ui s enz.
Ingediend is een wetsontwerp tol toe
kenning van een renteloos voorschot uil
:s rijks schatkist ten behoeve van den
aanleg en hel in exploitatie brengen van
•bovengenoemden spoorweg
In de Memorie van Toelichting wordt
medegedeeld, dat de gezamenlijke 'engte
dezer lijnen 24.5 K M bedraagt en oo
totale'Kosten van aanteg en in exploitatie
brengen zijn geraamd op f 836 000
Oj) grond van de adviezen van den
Raad van Financiën op de spoorwcgdienc.
sten en den rijkscommissaris van spoor
wegen met beperkte snelheid was' de
ambtsvoorganger van den Minister van
Waterstaat van oordeel, dat, hoezeer ook
de nieuwe verbinding van groot belang
voor dc betrokken streek moei worden
geacht, het niet gewenscht zou zijn voor
deze verbindingen de oprichting van
een afzonderlijke onderneming in de
hand. te werken, aangezien deze niet vol
doende levensvatbaar zou zijn Daaren
tegen zouden de kosten lager kunnen
zijn en zouden bovendien de belangen
van. liet westelijk deel Van. Zeeuwseh
Vlaanderen in hoogere mate worden ge
diend, indien de ontworpen lijnen wor
den aangelegd dooren in één hand go-
evploileerd met die van de stoomtram
Mij Brcskens!Maldeghem welke door
haar lijnen van BreskenS naai- -Malde
ghem en van -Draaibrug over Sluis naai
de Belgische grens in de richting van
Westcapelle, in aansluiting waaraan een
lijn van Oostburg naar Cadzand is iot
stand gekomen, reeds hel vervoer vao
een groot deel van het westelijk gedeel
te van Zecuwscli-Vlaanderen bedient
Een comité dal de plannen van den
aanvrager der concessie, den heer TTuy-
gliebaeri, steunde en dc Mij. Brcslcens-
Mtldeghcm xvevden uitgenoodig'd zich
met elkaar te verslaan, ten gevolge waar
van dc maatschappij thans in de plaats
van den heer Huyghebaerl en hel comité
is getreden.
De Minister, zich geheel kunnende
aansluiten bij de door zijn ambtsvoorgan
ger gevolgde gedragslijn, acht thans
den lijd gekomen te bevorderen, dat
voor den aanleg en hel in exploitatie
brengen van den onderhavigen spoorweg
een renteloos voorschol uit rijks
scha tkist zou worden toegekendgelijk aai}
de som van 'de bijdragen van de provin
cie Zeeland en van de betrokken streek
ten bedrage van ten hoogste één
derde gedeelte van de geraamde kos
ten van aanleg en in exploitatie bren
gen.
Dc Maatschappij heeft zich bereid ver
klaard het kapitaal, dal naast dit voor
schot en dal van de provincie Zee Did
voor den aanleg van den spoorweg b
noodigd zal zijn, te verschaffen
Bij den gcldelijken toestand waarin
de maatschappij verkeert, mag na aan
neming van het wetsontwerp de aanleg
van den spoorweg verzekerd worden g ?-
acht
Minister van oorlog en
Tweede Kamer.
De nagekomen vragen door de Com
missie van Rapporteurs naar aanleiding,
•au de Memorie van Antwoord op dé oor-
logsbegrooting gesteld, heeft de Minister
beantwoord.
We vernemen daaruit o, a dal de
Minister vooralsnog niet bereid is de in
structie van den opperbevelhebber ovrr
te leggen:
dat de periodieke aflossing van o
landweer aan de grens, die niet lot liet
veldleger behoort en die niet in de
door do «chrijfitter van
,EUz*b»& and her German Gardfcn"
«p-
91
Zij had geen directe bewijzen, dat
Kfutï niet ernstig en nadenkend was,
maar den eersten wmjter dat hij bij hen
in huis geweest was. was hij bij haar in
ongenade gevallen door een zekere on-
Liesch waardeérendo houding tegenover
hear appelgelei. Niet dat zij hem haar
appelgelei in gepaste hoeveelheid nijpt
gundehaar man en zij waren ér heiden
dol op en het eten vim genoeimde gelei
was gelukkig een van die onschuldige ge-
noegens, Waaraan men zich mag overge
ven Maar er zijn grenzen waar buiten
gelei zelfs verkeerd K en deze grenzen
werden door den lieer Klutz steeds te
buitengegaan. lederen herfst maakte zij
een voldoend aantal potjes om er met
bescheiden eetlust het geheplie jaar ge
noeg aan te hebben. Er was altijd een
hulpprediker bij hen aan iiuis geweest
en er was nog nooit gebrek aan appel
gelei geweest Maar dit jaar waren er
reeds met Pascncn nog maar twee pot
jes over. Zij kon ze niet wegsluiten en
niet meer geven, want dan kregen zij
ou haar man ze ook njel; daarom had zij
den heelen winter door het eene potje
voor het andere na zien verdwijnen en
Kce smaller hel rijtje in. haar provisioka-
werd. hoe sterker werd haar over-
tuiging, dat de vroomheid van Klutz er
maar boven op zal. Een jongmensen,
dal zich zo*o onbeteugeld kon gedra
gen, kon i\iet werkelijk vroom zijn: er
was iets verdachts in dat gedrag, iels
dal getuigde van zwakheid des vleesrhes,
waar .de duivel achter zat Groot was dus
haar verbazing toen hel voorlaatste polj'
met Pasehen op tafel gezet werd en
Klulz zich er afkeerig van afwendde En
hij keek de appelgelei uooil meer tuin
en evenmin andere levensmiddelen; hij at
niet meer dan njoodig was om zich in het
leven te houden. Hij. die zoo gulzig
wecst was. vergat de maaltijden en moest
geanimeerd worden om wat te eten. llij
zal steeds te schrijven In zijn vrijen tijd.
zat soms den heelen nacht op en gér
bruik'le kaarsen even verkwistend als hij
vroeger, gelei gegeten had; en toen Legen
de maand Mei haar man weder uitweidde
over zijn ernstige stemming, veroorloofde
mevrouw Mauske's geweten haar njel
meer te snuiven
..Je bent zekÜÏ* niet wel", zei ze eiii-
delijk tot hem op teen dag. dat hij stilzwij
gend gezeten had en in 't geheel niet had
willen eten.
..Niet wel?" barstte Klutz uit, wie
nabijheid is opgesteld, groote bezwa
ren meebrengt, maar dal die landweer
mannen ten aanzien van hun persoji
lijke belangen in bijzonder gunstige om
standigheden; verkeeren daar zij in hel
algemeen hun dienst in de nabijheid
hunner woonplaats verrichten;
dal rJc reden waarom hel door den
commandant de» brigade, welke bij do
ongeregellieden ie Apeldoorn betrokken
was, gevraagde ontslag werd verleend is
gelegen in do omstandigheid dat op zijn
behoud voor den militairen dienst geen
prijs werd gestéld.
dal betreffende dc resultaten' van hot
onderzoek omtrent ongeregeldheden, wel
ke in een kamp in de Betuwe hebben
plaats gevonden, nader een Nota aan de
Kamer zat worden toegezonden;
dal ten aanzien van door militairen
te houden vergaderingen, geen bijzondere
bepalingen bestaan afwijkende van t'e
tien, welke gelden voor hel houden
van vergaderingen Hu hel algemeen bin
nen hel in staal, -van oorlog of be'eg
rerklaard gebied Volgens die regelen
.vordt alleen bij politieke vergaderingen
toelating van een officier geëischt Het
dient aan '(,1e plaatselijke autoriteit te
worden overgelaten om uil te maken
wal als eene politieke vergadering ia
aan te merken
l il een antwoord op vragen van d -n
heer Duymaer van Twist blijkt dat de re
geling van hel Kerst- en Nieuwjaars ver
lof is gemaakt ui overleg met, niet op
verzoek van de directies der spoorweg
maatschappijen
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Engeland en de Ncd er1a n d s ehe
I ~o n d el.
Dat Engeland onzen handel groote be
lemmeringen in den weg legt mag he
leend worden verondersteld De X R Cl
nu, maakt melding van een Sterlt staaltje
van Britsche willekeur Wij lezen in da!
blaa het volgende
„Een andere Indische: industrie, n
die van alcoholvrije dranken, wordt nu
mei ondergang bedreigd De zaak is
deze genoemde industrie betrekt het
benoodigdc koolzuur van een Nederland-
sclie fabriek waartoe stalen cylinders
gevuld worden, die- geregeld heen en
■r reizen lusscheii Ncd. Indië en Ne
derland Engeland nu verbiedt de le
te Rotterdam aangekomen cylinders,
eigendom van Nederlanders, le loss-,
om ze daar door een Nederlandsche fa
briek te laten vullen mot Nederlnndseh
fabrikaat"
De Nederlandsche fabriek, voor wie
deze cylinders ter vulling bestemd zijn
deelt ons mede, dal zij alles in li
werk heeft gesteld, om de cylinders
afgeleverd te krijgen en de bestelling
le kunnen uitvoeren Zij heeft ziclx daar
toe gewend lot de N. O T lot de nijver-
heidscommis'sie, lol den minister tol
het Engelsche gezantschapoveral wa
ren haar pogingen vergeefsch
Men weet, wat voor belangrijk ar
tikel in Indië het koolzuurhoudend wa
lic'iaam en ziel heide in eei) gloeimiden
koortsgloed schenen le verkeeren .ik
n ziek, doodziek."
Eu hij voelde zich ook ziek liet was
nog maar twee "dagen geleden., dal hij Am-
na s vers gekregen had, en hij was er
door gekomen in een oproerige stem
ming van genot en zegepraal, de ont
moediging oT weigering, die het bevatte
had hem des te meer aangemoedigd,
want dil scheen slechts de gepaste zei fl-
onderscliatting te wezen van een vrouw
tegenover hem, die door de natuur is
aangewezen om haai* heer en meester
te zijn. Hij was volkomen bereid de hin
derpalen tol hun echtvereniging, waar
op zij doelde, over het hoofd te zien.
Zij kon het niet 'helpen, dat zij ouder
was; zij was zeker ouder dan hij ge
wenscht had. maar gelukkig kon men
haar haar jaren niet aanzien op bjaar
lief gezicht. Wat zijn stand betreft, hij
vermoedde dal zij meende, dat hij niet
van adel was, maar bij een vrouw vergele
ken, dacht hij, is een man altijd van adel
wal zijn naam ook mag wezen, van adel
door zijn meer verheven en edeler
haluur Hij had dadelijk naar Kleinss ai
de willen loopen; maai* zijn leerling
en vertrouwde had gezegd „Doe dat
niet", en ze had dat met zulk een na
druk gezegd, dat hij het voor dien dag
ten minste had gelaten En nu, op den
morgen van den dag, dal mevrouw Mans
ter is. Een heele nijverheid houdt zich
bezig met de vervaardiging daarvan 2n
deze fabriek kan het daarvoor 'óenoo-
digde koolzuur niet leveren, omdat En
geland den invoer van de cylinders uil
onze éigen koloniën niet wensclit toe
te laten. Geldelijke garantiën zijn aan
geboden Zelfs heeft de fabriek zich
bereid verklaard een vertegenwoordiger
van Engelsche zijde toe laten bij het
transport nadr en de vulling van de cy
linders in de fabriek, Zoover mogelijk is
ineu dus gegaan, en welke waarborgen
had men nog kunnen wenseheu7 Niels
heeft gebaat „Britlaiuiia rules the wi
ves."
Naweeën der s mo k k e 1 a r ij.
Een correspondent van de Oostgrens
schrijft aan het Hand
De rustige bewoners van enkele ge
meenten aan de Oostgrens ondervinden
thans de hinderlijke gevolgen van den
reusachligen s niokkelliandel Ufunner eigen
gemeenlenaren Voor hel vervoeren van
allerlei levensmiddelen en andere dage-
lijksche he nood i gdheden moeien telkens
leibiljellen bij de plaatselijke grens-
coramandanten worden aangevraagd.
Daardoor wordt men op de bureaux
dier commandanten dag aan (lag over
stelpt met werk; geen zeldzaamheid Is
het, dal daar dagelijks een vierhonderd-
lal biljetten en meer moet geschreven
worden De smokkelhandel wordt op die
wijze wel beperkt, doch lotaal geweerd
wordt hij geenszins.
Geen clag gaat er nagenoeg voorbij,
of er worden aan de grens bekeuringen
gemaakt, terwijl daarnaast vele liun,
smokkelwaar aan de overzijde dér grens
tón te bezorgen. Een nieuwe 'truc
daarbij is», dat de smokkelaars zich ver-
eenigen lol heele troepen, b v. een vijf
tigtal en meer Een enkele wordt dan
misschien bekeurd, maar de overigen
weten le ontkomen en him doel te be
reiken De nadcelige, geldelijke gevol
gen voor de bekeurden worden dan
door het géheele complot gedragen Nu
de contröle op hel vervoer van aller
lei levensmiddelen zoo uiterst streng
wordt toegepast, kan men er zich
slechts over verhazen, op welke wijze
de smokkelaars hun wapen bij elkaar
krijgen
Toch .schijnen er nog deeds nering
doenden Ie zijn, die het smokkelaars-
bedrijf in de hand werken Sedert de
komst van militaire wielrijders, die ge
regeld in de grensstreken op patrouille
gaan, is er Ontegenzeggelijk de schrik
wel wal ingekomen De lijden, dat
voer van lelieljes-van-dalen uit Neder
land verboden omdat bel vermoeden
bestaat, dal veel van de zgn Nederland
sche lelietjes feitelijk uit Duitscbland
zouden afkomstig zijn Engeland heeft
nl. vóór den oorlog altijd massa s leliet
jes-van-dalen uit Duitschland betrokken
waar de grond en hel klimaat voor
deze cultuur zeer geschikt zijn en de
regeering vreest, dat de Duitsche kwee
kers zullen trachten via Nederland
naar Engeland le leveren.
AVeckbe palingen
Door den Minister van L. N en H.
is voor de week van 27 Doe 31 Dee
hel percentage van den vleeschuitvoer
bepaald voor rundvleeseh op 75 en
voor schapenvleesch op 50
de prijs van La Plalamaïs, uitsluitend
bestemd om aan de gemeentebesturen
te worden verstrekt voor tuiling tegen
rogge bepaald op f 21.5 per last van 2000
K G of 1 7 52"- per 70 k G le Amster
dam cn Rotterdam te ontvangen
Voorts is door don Minister voorliet
genoemde tijdperk bepaald, dat geen con
senten voor uitvoer van versche eieren
zullen worden gegeven en .dat voor den
uitvoer van geconserveerde eieren slechts
consenten kunnen worden verstrekt voor
zoover betreft partijen van die gecon
serveerde eieren waarvan naar het ooi-
deel van de rijkscommissie van toezicht
op dc eiervereeniging is gebleken, d d
zi j niet uoodig zijn voor binnenlands oh
verbruik
Bol er
Door den Minister van L V en H.
is bepaald, dal dc maximumprijzen voor
den verkoop van boter, vastgesteld voor
de maand December 1915, ook voor de
maand Januari 1916 zullen gelden
Uit Middelburg.
Ei zal deze week niet Vrijdag, doch
Donderdag 30 December gelegenheid zijn
cm aan hel agentschap der Nederland
sche Bank alhier Belgisch geld le
wisselen.
Zaterdagavond werdén een paar ru
ziemakers uit het cal'ó van II aan de
Langedeirt al hi er' verwijderd, waarhij
een der onruststokers door een, ruit van
de deur kwam te vallen. De man werd
aan het politiebureau verbonden; hij had
een vrij diepe wond boven hel rech-
grensbewaker voor ?Ue verleiding be- i«rPog Het café werd voor den verf-
zweek, om voor een zoel winstje de deren3 avond gesloten
smokkelaars van dienst te zijn, beliooreu
tol het verleden Er wordt thans door
de grensbewakers, we hebben hier uit
sluitend het oog op de militairen, want
de belastingambtenaren, het zij tot hun
eer gezegd, zijn mannen van de wet,
over l algemeen zeer correct opge
treden
Vrijdagavond omstreeks kwart voor
tien ontdekte een agent van politie, dat
rook kwam uil hel voddenpakhuis van
den heer Polak fn hel Kerspel alhier,
liet bleek dat een znk vodden op dcij
zolder in brand was geraakt Met eet}
mi«inias werd het vuur in den1 aanvang
j bedwongen Naar do oorzaak vaiy den
Lelietjes van dalen brand wordt een verder onderzoek iiv
De Engelsche regeering lieeft den in-1 «esleld
ke hem gevraagd had of hij ziek was.
had hij een kort .briefje gekregen van
miss Leech, met de mededeeling, dat
Freule Lelly Esteouvl voorloopig haar 1
Duitsche lessen niet meer zou kunnen
voortzetten Wat was er gebeurd' Zelfs
het gedicht, dat warm rustte op zijn1
hart, was niet in staat zijn vrees 'le ven-
drijven Hij was dadelijk naar Kleittival-
de geylogen .want hij vond hel helaclife-
lijk, de inspraken van zjjn hart niet le
volgen en zich persoonlijk neer te wer1-
pen aan de voelen van Anna. die hem
zonder twijfel verwachtte. En de deur
werd hem voor zijn neus dichtgeworpen j
door een dienstmeisje, wier manier van
doen hem zoo razend gemaalcl had. dal
hij haar bijna de .dierbare versregels hpd
laten zien om haar fe overtuigen van
zijn gewichtigheid in dal lijliis; het eenk
gc wat hem echter teruggehouden had
was zijn overtuiging van haar onbekendf-
hcid met de Engelsche taal
„Wou je den dokter laten halen'"
vroeg mevrouw MauSke, die schrikte van
zijn blikken en woorden, misschien had
hij de een of andere besmetting opge
daan; een hulpprediker in huis met een
besmettelijke ziekte zou vreeselijk zijn.
„Den doktert" riep Klutz en hij haalde
d. Duitsche vertaling aan van: ie zes re
gels. die aldus beginnen
.Canst Ihou nol minister to i mind
diseased."
Mevrouw Manske was ernstig ongerust.
Zij was zich niet bewust dat hij den regel
an een gedicht aanhaalde en schrikte
teen zij hem Du tegen liaar hoorde
zeggen, een voorrecht, weggelegd voor
minnaars, echtgeuoolen en naaste fami
lie-betrekkingen en vragen hoorde doen,
die een fatsoenlijke hulpprediker niet
hoort le doen aan de achtenswaardige
moeder van een gezin; daar was zij zeker
van „Ik denk zeker dat je den dokter
moest laten komen," zei ze zenuwach
tig en zij stond haastig op en liep naar
de dein*.
„Neen, neen", zei Klutz. „er beslaat
geen dokter, die mij kan helpen
Zijn hand ging naar den borstzak, die
hel gedicht bevatte en hij greep er
koortsachtig naar Hij wou het zoo graag
aan mevrouw Manske laten zien, om het
voor haar^ le vertalen en liaar ie toonen
hoe de jonge vrouw|e van Kleinwalde,
patoones, mei den heer Von Lolim die
palroon was, van de predikantsplaats van
haai' man, over hem dacht
„Ik zal met mijn mar over den dok-
Ier spreken," hield mevrouw Manske vol.
terwijl zij ongewoon haastig in huis ver-
dween. Als zij een minuut langer geble
ven was had hij haar hel gedicht laten
lezen
(Wordt vervolgd.1
1