MIDDELBURGSGP COURANT.
8* 303.
138* Jsargaii,
1916
Vrijdag
Kameroverzicht.
24 December.
BINNENLAND.
De Zenuwen en de Oorlog.
Dit Stad en Province.
courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen. die de couraut bezorgd
door de Agenten te Ylissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5§ceut.
IHI nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
WEGENS EERSTEN KERSTDAG
VERSCHIJNT ZATERDAG DE „MU)-
DELRIRGSCHE COURANT" NIET.
Tweede Kamer.
Zitting van Doiïderdng
Zooals schooljongens landerig kijken
wanneer ze op een vrijen Zaterdagmid
dag moeten terugkomen, zoo was blijk
baar do kregelige stemming van de
Kamer gister een gevolg van hel voor
uitzicht Dinsdag a s weer terug te moe
{en komen Wanl zoo werd besloten
Dus geen Kerstvacanlie En dat is ee;
uitzondering, wanl slechts zelden is d»
Kamer tuss'chen Kersfmis en Nieuwjaar
bijeen geweest Maar hel moét, want een
uitstel van de overgeschoten begroo lingo u
lot in Januari zou de heele boel in het
honderd sturen nii er zoo'n ontzaglijke-
stapel ander werk voor de Winter/itting
op thfel ligt.
Maar gemopperd werd er gister danig!
Speciaal over de te haastige afwerking
Bij de behandeling van het Buitenge
wone oorlogscrediet verklaarde de hear
Loh man dat liij nu voor de laatste
maal voor zulk een belangrijk voorstel zou
^temmen, dat" zoo taal is ingedie,nd Een
volgende maal zou hij de Kamer verlaten
bij wijze van protest. Dat de heer D uy-
ffine r'dat nog eens rapende te moeten
herhalen mei de verklaring dal hij aan
dit komediespel" niet langer wenjschte
mee te doen, werkte op de lachspieren
van de Kamer
Maar ernstiger klonk hel toen de heer
De Me ester bij "de wijziging der Suri-
naamsche begrooting een geweldig
slandje gaf aan het departement van kolo
niën wegens de late indiening ,.Dil moet
nu een* -z:jn", klonk het dreigend met
een vuistslag Dal is gebrek aan defe
rentie voor de Kamer'
Dal er .werkelijk iels niet deugt in de-
overhaaste wijze van behandelen, waar! oe
de Kamer wel moet komen, bleek gisle-
ren o. a uil het feit, dat èn hij hel
wetsontwerp tot langer in diensu houden
der militie en landweer, èn bij hel bui
tengewoon oorlogscrediet de beraadsla
ging begon met een inon deling ant
woord door den Minister van hel voorlo.o-
pig verslag Dal nuzoo'n ratelend
opgelezen en ter nauwernöod verstaan
baar antwoord al heel weinig waarde
heeft ligt voor de hand
Hel debal bracht heel weinig nieuws
De lieer Duyma er van T wist die
in den laalsten tijd buitgenwoon druk
in de weer is, en telkens lange vde-
voeringen houdt over mond- en klauw
zeer, spiering en andere vissclierij kwes
ties, en natuurlijk over hlles wat vip mili
taire zaken betrekking heeft, maar die
hoe langer hoe minder ernstig door de
Kamer wordt aangehoord, "had gister tel
kens weer langen tijd noodig. Eu omdat
de Minister van Oorlog niet z ij n Speech
bij de algemeene begrootingsbes'chouwin-
gen had bijgewoond, nam de lieer Duy-
maer de vrijheid om nog'eens uil de Han
delingen voor te lezen, wal hij toen gezegd
had, natuurlijk onder heftig protest van
de „ongeduldig wordende Kamerleden
Voor" een van zijn bezwaren, n l fttri
gebrek aan verantwoording, is echter
veel te, zeggen. De heer Ma rc hunt
herhaalde dat op zakelijker wijze Deta
iner voteert telkens 50 millioen zonder
te welen hoe die besteed worden. De'Ka
mer zou niet zoo hardvochtig zijn on-
noodijg hooge eischen aaa den Minister
le stellen, en hel personeel van den ad-
minislralieven dienst is thans afgejak
kerd.
Maar de lieer Marchant gaf ook aan hjoc
da! verholpen had kunnen worden
door buitengewone maatregelen
De M i n i ster maakte liet debat kort
door te verklaren dat hij de vele vragen
van den heer Duymaer bij de oorlogs'.o
grooting zou beantwoorden De late in
diening van liet crediel-ontwerp veront
schuldigde hij*door de verklaring dat lijij
gewacht liad lot een becijfering der uit
gaven in 191 «1 kon worden overgelegd.
En verder hebben we uit zijn antwoord
slechts aan te stippen wat hij zei over de
geïnterneerde deserteurs. Op het oogen-
blik moet hij, om recht te doen tegen
o veilde wederpartij, weigeren deze de
serteurs los te laten Bij den Vrede cell
ier zullen zij die eenigszins aannemelijk
maken dal zij deserteur zijn, binnen on
ze grenzen worden vrijgelaten
De sociaal democraten vroegen een
stemming over hel langer in dienst hou
den der militie Zij verklaarden zich daar
tegen Hel buitengewoon crediet ging or
zonder stemming door
Om goed le begrijpen wal er s mor
gens gebeurde, zal een toelichting vo or
velen niet overbodig zijn t Was ook
weer een kwestie van piel op tijd pereed
zijn, maai" nu bij de Kamer.
Men zal zich herinneren dat in het
wetje tol subsidieering der mulo
scholen een z. g. bevriezingsarlikel is
opgenomen, dat de regeling beperkt tot
toen (in 1910) bestaande scholen, onder
'oorwaarde dat vóór 1914 eon defini
tieve regeling zou worden gemaakt Die
regeling was er echter nog niel, en men
heeft toen den toestand bij extra-wetje
nog maar weer voor een jaar verleng 1,
en later nog eens.
In Juli van dit jaar heeft ministei
Cort van der Linden echter een m. u 1
o -wel ingediend, dus tijdig- genoeg om
voor hel eind van dit jaar afgehandeld
-te worden. Maar hoewel de Kamer reeds
dadelijk dal ontwerp in de afdeeh'nge.u
onderzocht, verscheen hel verslag van
dat onderzoek eerstin hel eind
van November
We hebben reeds «enige dagen ge
leden gehoord toen de lieer V .i u
Wijnbergen dc vrijmoedigheid had
den minister te verwijten dal hij daarop
nog niel geantwoord had - dal een dei-
oorzaken van de vertraging van dat ve**-
slag was- te zoeken bij den heer Van
Wijnbergen zelf, die als lid der commis
sie van Rapporteurs lot zeven maal loe
geschreven had verhinderd le zijn e in
vergadering te houden
In ieder geval was er nu geen kans
meer dal wetsontwerp af te Handelen
te midden van de bcgrootingsdebatteu.
En bijgevolg kwam dc minister maar
weer, zeer legen zijn zin, met een uit-
stel-wetje
Dit laatste is! gisteren behandeld, en
hel resultaat van het debat was, dat de
Minister een amendement-De Geer over
nam om dal uitstel slechts op een nalf
jaar le bepalen Zijn antwoord op het
bovenbedoeld verslag zal er tijdig zijn,
en dan ligt het geheel aan de Kamer
bel definitieve onhverp af le handelen
vóór dat half jaar verstreken zal Kj'i
Advertentiëu a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte- ec
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Grootc letteis en randen
naar de plaats die zij innemen.
gSgT Advertenties vóór één anr te I
DE SCIIRÖDERZAAK.
fn aannsluiting mei wat we in het
Tweede Blad hierover aanhalen, zei 1103
gemeld, dal de Tel op de meest besliste
wijze tegenspreekt, dat door den lieer J C.
Schroder, ten einde zijn invrijheidssleüing
te bewerken, een andere belofte >s ge
daan, dan de volgende
dal hij zich niel door vlucht aan liet
onderzoek der justitie zou pul trekken
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Oliën en vetten.
Naar 'de N R Cl. verneemt, moeten
eenige partijen olie en spek per s s
Noorderdijk en Amstelland aangevoerd,
op order van de Engelsëhe regeering na-ar
Engeland gezonden worden, om aldaar
voor het. prijzenhof te worden gebracht,
ofschoon deze partijen, met goedkeuring
van de N. O Tgedeeltelijk zelfs aan
het bureau voor eetbare oliën en vetten
der NOT verkocht zijn. Do verladers
hadden voorts alle voorschriften van de
NOT precies opgevolgd
V o o r w a a r d e 1 ij k e l o e 1 a 1 i 11 g.
Door den vice-admiraal, commandant
in Zeeland is-aan de navolgende personen
indertijd uilgezel uit het in slaat van be
leg verklaarde gebied van Zeeland, vo v
waardelijk vergunning verleend weder in
zijn ambtsgebied terug te lceeren D Bo-
nêmie, Eede; J van Pluymbroek Rotter
dam, E van Laugenhive, Koewacht 11
J E van de Berghe, Tilburg; Hel
lebosch, Sas van Gent; F de Mul, Phi
lippine, C van Voorcn, Sas van Geul;
F lBocklam, F dc Brnijn, K D'haen.
allen IIulsl, .T Vincke, Clinge E L
Dorss'elacr, Sl Jansteen, C Bognert.
Clingt en Cyrilic Buvsste, IJzcndijke
Alleen hel lezen der dagelijk^che o )r-
logsgebeurtenissen verhalen van moord
dadige gevechten, van bedreven gruwelen,
van verwoede aanvallen, van al die sterven
den. al die dooden, heeft heel wat niet strij
ders gebracht tol een slaat van zenuwach
tige overprikkeling die zorgen verelscht
Indiër uit zoo is voor he:i die'/hn verre
en eenvoudig in verbeelding deelnemen
aan die tafereelen van slachting, leu d
gij u voorstellen dal bij de ongelukkige
soldaten die aan dal alles hebben deel
genomen, die in die ondenkbare hel heb
ben geleefd, de zenuwschok nog veel
sterker is geweest. Inderdaad, overal
waar soldalen van hel front terug z-jn
gekomen, zijn naast de gewonden de
zieken, en onder deze laatsten lijden
velen aan zenuwstoringen of .hebben
ei aan geleden
Een Belgische soldaat die aan de
hevige gevechten in den aanvang van
den veldtocht heeft deelgenomen en die
nu in het kamp te Harderwijk geïnter
neerd is, heeft ons de uitmuntende re-
sul talen meegedeeld, door hem en zijne
makkers verkregen; dank zij de behan
deling met de Pink Pillen, ter verzach
ting eerst eu daarna ter genezing van
die zenuwstoringen
De heer Adelson Botte, die vóór den
oorlog te Brussel woonde, Oude Groot-
markt no 22, schrijft ons het volgende-
,,Ik ben zeer vermoeid en verzwakt
door de oorlogsmaanden die ik heb door
gemaakt Sedert mijn interneering ging
hel mij, ond- aks rust, en zorgen, niet
beter. Ik was' zoo téneergeslagèn, zoo af
gemat, dal ik mij somwijlen afvroeg
of ik nog bloed iii de aderen had
Mijn zwaarste lijden kwam door mijne
hoofdpijnen en mijn overmatige zenuw
achtigheid Ik had zeer dikwijls als 't
ware barlkrampen en bel leek mij dan
dal ik zou sterven. Wanneer ik was
getroffen dó or een verhaal of een ge
sprek, -ondervond ik een benauwdheid
in de keel Ik was gevoelig eu prik
kelbaar Ik had des nachts booze droo-
men en des morgens als ik opstond,
gevoelde ik mij stijf en vermoeider dan
den vorigen avond Na geneesmiddelen
te hebben gebruikt zonder verbetering
te ondervinden, heb ik de Pink Pillen*
genomen en mijn loesland is dadelijk
verbeterd Ik ben mei de behandeling
voortgegaan en genezen Nu ben ik won
derwel gezond en hel spijt mij niet
naar mijne kameraden le kunnen gaan
De Pink Pillen zijn onovertroffen le
gen bloedarmoede, bleekzucht, schele
hoofdpijnen, neurasthenie, rheumatiek,
maagpijnen
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar f 175
per doos en f 9 per zes doozen bij het
Hoofddepól der Pink Pillen, Dacoslakade
15, Amsterdam Bij Joh. de Roos
Vlasmarkt K 157, Middelburg, S. A. Luit
wieier, A. C. Beniest, Vlissingen, Gebr
Mulder, Goes, en in alle goede apotheken
Mogen we bij hen, die zich op lijet
Weekblad .Wereldnieuws" wenschen le
aboimeeren en him bon nog niet op
zonden, vragen dit spoedig ie doen met
het oog op het bepalen van de oplagen.
Déze bon rindl men in dit nummer op
de tweede pagina vanjiel tweede blad
o
Uit Middelburg.
De Belgische leeszaal, die liet
schoolgebouw in de Lange Delft moest
verlaten "wegens andere beslemming
daarvan, heeft nu onderdak gevonden in
hel gebouw Concordia op het Koorkerkt-
hof
Hei provinciaal inlichtiugburenu voor
vluchtelinge)) alhier zei zijn uutlig werk
maar onverdroten voort Hoewel cr 11a-
1,uurMik niet meer die druklc heers,-ht
van den eersten vluclilelingenlijd, is er
nog zooveel correspondentie af te doen.
dal liet gemis van een schrijfmachine, ei-
ernstig gevoeld wordt Waar hef insli.-
luul uit den aard der zaak echter een
lijdelijk karakter blijft dragen, achten
de leiders zich met verantwoord zoo'n
machine aan te schaffen Mochten 'er
onder onze lezers echter zijn. die een
typewriter voor eenigen tijd missen kun
nen, dan zouden zij er hot bureau een
groeten diensl mee bewijzen Hetzelfde
geld! voor eon copieerpers. Wij hopen,
dal Fe', bureau spoedig met beide artike
len in bruikleen verblijd mag worden
Men verzoekt ons voorts mee te deelen
dal hel Inlichlingbureau op ,1e Balans
alhier op beide Kerstdagen en op Xie
jaarsdag gesloten is
We brengen 111 herinnering dat Ale
tentoonstelling van leekeningen van Leo
Gestel in St Joris alhier morgen en
Zondag geopend is van 11 lot 5 uur, de
drie volgende dagen van 2—5 uur.
Slrengholts bioscoop a 1 h i er kont-
digi legen Dinsdag-, Donderdag- en Vrij
dagmiddag voorstellingen aan met speci
aal -daarvoor gekozen kiuderprogr
Men zie de advertentie
I11 een volkslogement alhier
loefde sinds eenige dagen een zieke zwerj-
ver, dié geen geld meer had om hel lot-
gies le betalen Gisterenavond deed de
logementhouder hem per handwagen naar
het politiebureau brengen, daar de man
niel loopen kon door rheumatiek De
poli lie bracht den man per brancard naar
lie tv gasthuis, waar de ongelukkige werd
opgenomen
Tol agent van politie derde klasse
1 li i e r is niel ingang van 27 December
door den burgemeester benoemd de heer
J van Kleunen, milicien dar infanterie,
in garnizoen te Kruiniugen
Uil Walcheren.
Woensdag- en Donderdagavond word
don militairen en den burgers van W est-
k a ji lie een zeer genoeglijken en ge-
nolvollen avond bereid door de militaire
oneelVcrceniging .Uil Nood Géboren
De/e vereeniging Irad die avonden op
niel een zeer rijk en varieerend program-
Voor een dilettanten gezelschap werd
op uitnemende wijze een drietal romedie'-
slukken opgevoerd, ui De Studenten-
wraak", ..Ilij is "Gerot!' en ,Ecn raadsver
gadering le Koekamp
T11 do pauzen lussclieti de opvoering
van deze comcdieslukken werd hel pu
bliek. dal op beide avonden in grnoten
getale was opgekomen, in de beste stemr
ming gehouden door een 5-tal voordrach
ten. afgewisseld met muziek en zang
Jfel slotnummer van jiel programma
.as oen militaire ..Revue Op onderhou
dende wijze werd door een vijftal mili
tairen bij deze opvoering het wel en wee
«gedeeld, dal luin compagnie had on
dervonden van liet begin der mobilisatie
lol op heden Daarin werd o.a in het
bijzonder met dankbaarheid herdacht
dc gulle hartelijkheid, welke ze gevon
den hadden in Ooslburg, de plaals van
waar zij op 3 November 11. vertrokken
naar Wcslkapelle.
I11 de pauze nam luitenant Hantsma het
woord om namens dc militairen dank te
betuigen aan de burgers, die door liun
zigheid in zoo'n groot aantal mede
getuigd hadden, belang te stelten in hei
•er. der soldaten alhier In hartelijke
■orden herdacht hij ook hel teven (lei-
militairen in hun voorgafffldc plaats, Oost-
burg
De heer G noutekamer sprak een
woord van dank voor den genoeglijken
nail de "burgers geschonken en
sprak tevens de hoop uit. dal zij nog
meermalen ook voor de Westkappe-scho
burgers mogen optreden
Uit Z u I d - H e v e 1 a*n d.
De Staatscourant van heden be va'
de wet van den ÏOden December 1915
lol verklaring van het algemeen nul der
onteigening len behoeve "van uitbreiding
van de halle N o 0 rd-Kraaij ert
tn de vergadering van den dijkraad
van den polder B o r s se I e, gehou len
,op 23 December, werden de kosten van
het 011 derhoudswerk aan den zeedijk
over hel jaar 191G 1917, geraamd 'op
een totaal bedrag van f 12 935 66
Een motorboot, die gister poogde
onder het vaste gedeelte der spoorbrug
te Ylakc door le varen, raakte onder
de brug beklemd, daar de mast niet ver
genoeg gestreken was Na "veel moeite cn
avcri kwam ze ten slollte vrij
Donderdag hield dc raad der ge
meente Scli o ré een openbare verga
dering.
Medegedeeld werd, dal aan dc gemeen
te ingevolge art 53 L O een subsidie
is verleend van f 1000 Ged Stalen d?
len mede, dal voor verbetering van den
Zouleweg f 3116 renteloos voorschot zal
werden verleend op voorwaarde, dat de
Met algemeene stemmen werd tot ge,-
meentesecrelaris benoemd de heer Che
Gleriim van hier, thans ambtenaar ter
secretarie le Heinkeuszand
Aan den telefoonhouder werd f 30
salarisvcrhooging toegekend en hem op
voorstel van den heer \'er\iaage overt9K
een gratificatie verleend van f 25
Een verzoek van de afdceling Mei O
van Zuid-Beveland' van den Bond van
Ncd Oud om salarisverhooging w »rd
voor kennisgeving aangenomen
Besloten werd verder den Ach l er we j
te herleggcn en le rioleeren
Medegedeeld werd, op een vraag van
dên lieer Verhaage® dat de wijziging poli
tieverordening, waarbij de herbergen om
10 uur gesloten moeten zijn, reeds is af
gekondigd
De heer J P. Bakker, rijksontvan
ger te s Gravenpolder, is-niet in
gang van 1 Januari benoemd lol waa -
hemend adjunct-inspecteur aan de in
spectie der invoerrechten en accijnzen te
Amsterdam Hel muziekgezelschap Nooit
Gedacht" braclil gisterenavond den heer
Bakker die mede-oprichter en bestuurs
lid van het gezelschap is, een serenado.
I11 de Dinsdag gehouden raadsverga
dering van Rilland Balh weiden lot
leden der wegeucommissie bouoemd de
hoeren A Buhjn, J de Jager, J Blok
Jz Jt- en W T van Gors-el en tol leden
van de bouwcommissie de hoeren C van
der Wérff, A. Blok Jz. en F M. Boot.
Op een verzoek van de christelijke
zaugvereeniging aldaar om gebruik te
mogen maken van een schoollookaal voor
zangoefeningen, werd mei algem slem-
men gunstig beschikt. 4
In verband mei de totstandkoming van
de waterleiding te Bath werd besloten
al blusschingsmaLerieel voor eventueel
voorkomen van brand aan te schaf/en
Op een verzoek van al de onderwijzers
der openbare lagere scholen om wegens
verschillende omstandigheden hjun. iruk-
teinent met f 100 te verhoógen werd
afwijzend beschikt, doch wel werd aan
genomen een voorstel van den heer van
Gorsel 0111 hen, zoolang de regeering
geen verbetering in de traktementen
heeft gebracht, een toeslag jaarlijks te
geven van f 50. Aval voor alle onderwijl-
te zamen een bedrag wordt van
f 400 in hel jaar
Dit voorstel werd met algemeene-stem<-
men aangenomen met uitzondering, van
die van den heer Bulijn, die tegen ver
hooging was onder welken vorm dan
ook
De begroo ting voor 1916 die op verf-
zoek dooi Gedeputeerde Slatei# was te
ruggezonden werd opnieuw gewijzigd
vastgesteld in ontvang en uitgaaf tot een
bedrag groot T 30 0 9 5 895. Dc hoofdelijke
omslag, die in 1915 uitgetrokken was tot
een bedrag groot f 5700. werd nu vast
gesteld op een bedrag van f 8000
Beslopen werd bel huis van lilet hóófd
der school te Rilland aan le sluiten aan
dc waterleiding, indien genoemd hoofd
hel gebruik van hel water betaalt
Uit Noor d-B e Ve 1 a n d
In de op 22 dezer le AV issohi
ke r k e gehouden vergadering van den
gemeenteraad waren alle leden aanwezig
behalve de heer Schippers, er is één
vacature De voorzitter deelt mede. dat
ngekomen is de goedkeur ine o 111 op
hel leeningsbesluil der vorige vergade-
ng. alsmede de nadere toestemming tot
?rhooging der jaarwedde van den gej-
meente-ontvanger piet f 40 Dienlenge-
•olgo werd het eindcijfer der begrooting
•oor 1916 nader vastgesteld op f 75102 76
Danriut gaf devoorzitter, voorlezing
•nn een schrijven, ingezonden door tiet
oud-.ioofd der openbare school, houdende
dankbetuiging voor de blijken van belang
stelling en waardecring. hom bij het
noorieggen zijner betrekking gegeven De
voorzitter voegde daar een hartelijk woord
aan loe aangaande 't verdere welzijn van
den ambtenaar in ruste
KERKNIEUW*
Ned Herv Kerk
Beroepen te Aspereii J Hoekstra te
Burum
Aangenomen naar Sledum G de Vries
te Amstelveen.
Bedankt voor N ie uw-Vosmeer N WL
Posthumes. te Schoondijke Z