MIDDELBURGSCHF COURANT
r 3oo.
1918
Dinsdag
31 December,
Kameroverzicht.
Binnenland.
Uit Stad en Provincie.
i»8* iaargaib
Deze courant verschijnt dagelijks, inet uitzondering van Zon- en 1
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant bezorgd
krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5gcent.
v
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte- dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één nnr te bezorgen.
Zü, die zich nu op ons hlaii
aboonueren, ontvangen du nog in
deze maand verschijnend; noip'
mors gratis.
Tweed© Kamer.
i Zitting van Maandag
Er »j n mensclien - en er zijn
ook in dc Tweede Kamer van dal soort
te vinden die met zoon hatelijke
manier van spréken behept zijn, dat
ieder woord van hen dadelijk lot tegen
spraak prikkelt, ep iedere redevoering
van hen onvermijdelijk interrupties uit
lokt Soms zijn ze zelf verbaasd over
dat scherpe verzet dat ze uitlokken
Ze zijn in bijna iedere partij te vin
den De lezer kent ze wel, en zal .ook
wel weten dal de lieer V a n W ij n I) e r-
gen er een van is.
Toen bij gisler hel woord voerde
ovei de lager onderwijs-begrooting ma ik-
te de heer K e telaa r zich zoo boos
en viel liij zoo herhaaldelijk den spre-
kei in de rede daL er een vermaning
van den voorzitter volgde
Dc persoon, lot wien de katholieke
spr zijn opmerkingen richtte, nl. mi
nister Cor I van der Linden, in
terrumpeerde natuurlijk niel. Die zit al
tijd voorbeeldig aandachtig te luisteren
Maar in zijn antwoord zette hij dan ook
behoorlijk den zeer politiek aangelegdeu
afgevaardigde van Eist op zijn plaats
Het was ook te mal
Mei een breeden opzei begon dc heer
Van Wijnbergen te verklaren dal
!hij geen aangenamer) indruk heeft:
ontvangen uit de Memorie van Ant
woord omtrent de zorg voor het bijzon
der onderwijs Geen wonder, dal er
ontstemming heers'chte bij de voorstan
ders van dal onderwijs' over de houding
die door den Minister wordt aangeno
men, juist omdat hij op sympathieke
wijze over" dal onderwijs pleegt te spre
ken
Zulke dingen zegt men niet tot den
man die het initiatief van de bevreü-
gingspogiug" nam, zonder dat men daar
gegronde reden voor heeft.
En wat was hel ecnige argument, dal
deze spreker voor die bewering aan
voerde
Dat de minister eeli duurtc-ioeslag
had gegeven voor verschillende onder
wijzers der openbare kweekscholen, en
in dal opzicht geen volkomen .gelijkheid
had gebracht Lusschen de beide tak
ken van ons onderwijs.
Heel kalm wees de Minister de
beschuldiging van ontrouw aan zijn
woord af, als zonder eenig bewijs 'uitge
sproken, want hel cenige feit dal werd
aangevoerd, betreft slechts de toepas
sing van dc bestaande regels
Een ander verwijl van den heer V a n
Wijnbergen aan den Minister was
dat de regeling van het m u I o
zooveer vertraagd was.
Maar ook daarin maakte de spreker
een mal figuur De Minister ant
woordde dal hij zelf tijdig genoeg zijn
ontwerp had ingediend, maar dal het
voorloopig verslag der" Kamer zoo lang
op zich heeft doen wachten
I-in op 'l verwijt van vertraging werd
een eigenaardig licht geworpen door de
bij interruptie door den lieer Rood-
huyze n gedane nieedecling dat de lieer
Van Wijnbergen, die zelf lid der commis
sie van Rapporteurs' was welke dit voor
loopig verslag moest opmaken, niet,min
der dan zeven maal had geschreven
verhinderd te zijn, vóór hij in de vergaf-
dering kwam
En was het ook niet heel ver gezocht
toen de heer Van W ij n b erge n door
artikels uit „De Bode'' het orgaan van
den Bond van Ned Onderw. trachtte te
bewijzen, dal de onderwijsstrijd door «Ie
bevredigingscommissie niet zou eindigen
Heel terecht antwoordde de heer K e t et-
laar dal de strijd in „De Bode' bcfy
doeld, een heel anderen is
dochl, een heel andere is.
Dal was wel het meest frappante uil
het onderwijs-debat, dat in hel geheel
geen hoogc vlucht nam.
Slechts zij nog vermeld dat de heer
D e Gee r voor de gemeentebesturen hel
recht vroeg vaste regels te stellen voor
algemceue ontslag-motieven, leeftijdsgrens
enz De Minister vond het echter zeer
«ngcwenscht daarover de gemeentebestu
ren vrijelijk le laten beschikken
Avondzitling
Wéér zal Minister Lely achter de Mi-
nisterstafel. Hel ging nu over de hegroo-
ling van Post en Telegrafie, die geheel
werd afgehandeld
Dal er veel nieuws is gezegd, zo!
mand kunnen beweren, al zijn er dertien,
sprekers aan het woord geweest Het
nieuwste van alles kwam van de minisj-
terstafel.
De Mister van Waterstaat, de
lieer Lely meende «dat men te veel de bui
tengewone omstandigheden uit het oog
verliest, welke, evenals de mobilisatie «ui
invloed zijn geweest op den post- en te
legraafdienst Zelfs! is de goede trouw
van dezen dienst in twijfel getrokken,
toen m en in Duilschland beweerde dat
de Ncdcrlandsche postadministratie Duit-
sche brieven aan de Engelsehe post gal'.
Dat is loen tegengesproken Ook een
verzoek ertoe werd niel ontvangen
Officieel wilde spreker nu uog een
andere zaak tegenspreken, n l dal de
Nederlandsche postadministratie brieven
uit het pnbezette België en uit Xoont-
Frankrijb zou merken b.v. niel een pot
loodpuntje als aanwijzing voor den Duit-
selien censor. Nooit zou de Nederland
sche postadministratie zich tot zóó iels
leenen; zij zal steeds neutraal blijven.
Haar is hel sleehls le doen «m een
blief op de meest stellige en zékere
wijze zijn plaats van beslemming te
doen bereiken Een uitzondering is er
wanneer er geen voldoende porl op
den brief is. In het geinlerneerdenkamp
tc Amersfoort heeft men getracht met
brieven het port le ontduiken Het was
een welgeslaagde poging om brieven uit
Frankrijk en België via de geïnterneer
den le doen bezorgen Dergelijke brie
ven zijn toen gemerkt. Dat geschiedde
voo» 22 October, daarna heeft de ont
duiking niet meer plaats gehad.
melde omstandigheid met name niet
jtLi.bewe^en dat beklaagde bedoeld mani
fest heeft versipreid of doen versprei
den.
En ten opzichte van ds HugenliolU
luidde de voornaamste overweging l?u
opzichte van di ^verspreiding
„dat van henj die naar aanleiding
van een met eén vriend gevoerd ge
sprek aan dien vriend een getuigschrift
ter lezing geeft niel het uitdrukkelijk
verzoek hem dit na lezing terug le ge
geven, niel kan gezegd worden, dut
hij dit geschrift onder het publiek heeft
openbaar gemaakt en evenmin dal hij
dal geschrift heeft verspreid, zijnde
van „doen verspreiden teu deze ni?ls
gebleken".
De officier heeft zooals men weet, te
gen het vonnis appèl u angclockend
NEDERLAND EN DE OORLOG.
B e in a h n i n g e n van v i s-s c h e r s-
e li e p e n
Volgens de nieuwste bepalingen mogen
alleen Nederlanders en onderdanen van
neutrale rijkeïi worden toegelaten lot liet
•en op Nederlandsche visschersvaar-»
tuigen
I ilv o er verboden
Bij Kon. besluit 'is ingetrokken liet
besluit betrèffemjo de tijdelijke opheffing
van hel verbod van uitvoer van klavcr;-
iden
Tevens is dc 'uitvoer van oud papier
verboden alsmede de uitvoer van zaad
van wikken en lupinen
TWEEDE KAMER.
Hel fori t c V1 i s si n g c n
In een Nota naar aanleiding van het
verslag over het v'.-o. lot vaststelling van
:1e begrooling van inkomsten cn uitgaven
van hel fonds Ier verbetering van do
kustverdediging, dienst 1916, zegt de Mi
nister van Oorlog, dat de redenen, die
;eleid hebben tot het besluit, een fort
bij V1 i s s i n g c n le bouwen, nog onver
zwakt bestaan
Daar op de desbetreffende, begrooting
u vierde termijn o a voor den onder-
worpclijken bouw wordt aangevraagd, kan
niet worden toegegeven, dat ten opzichte
van dit fort een definitieve beslissing nog
u moeien worden genomen
Mei den bouw- van liet fort wordt
voortgegaan.
Uil den aard der zaak wordt nierhij
kening gehouden met hetgeen omtrent
de in den huldigen oorlog verkregen
ervaring bekend is geworden.
IIET DIENST WEIGFRINGSMANIFFST.
Door hel vrijsprekend vonnis van de
rechtbank le Assen is nog niets ne-
slisl over liet al of niel opruiend karak-
r van het bekende manifest
Immers de overwegingen berusten ge
heel op de speciale omstandigheden
Ten opzichte van de opruiing werd
in de zaak Ballier overwogen
„dal misschien wel tengevolge van de
omstandigheid, dal ter terechtstelling e mi
tweetal door den officier van justitie voor
gebrachte getuigen op grond van ge
moedsbezwaren Jieeft geweigerd deu
verelschten eed af Ie leggen diensvol
gens niet is gehoord, mei name met
is bewezen, dat beklaagde hetzij met an
deren hetzij alleen het ter dagvaarding
bedoelde, manifest onder het pu
bliek heeft openbaar gemaakt, nu geble
ken is, dal getuige Smilde, dö e enige
getuige van wien aannemelijk i
gemaakt, dal hij door beklaagdes toedoe-
eenige exemplaren van het mani
fest heeft gekregen, eenigen tijd
vóór het ontvangen van die exem
plaren niet alleen met den inhoud
van het manifest reeds1 volkomen op dc
de hoogte is geweest, maar zelfs iv -ds
aan beklaagde zijn naatp, beroep en
woonplaats liad opgegeven, teneinde bij
een volgende oplage van het manife.
hem als onderleckenaar daaronder ie
plaatsen
Wat betreft het ten laste gelegde ver
spreiden werd overwogen dat wellicht
mede tengevolge van de hierboven ver-
Uit Middelburg.
Nader meldt men ons, dat deNieuw-
jaarseollecte met de nagekomen liften
heeft opgebracht 1 156 16'»
In het lokaal van de Bioscope, a 1-
h i e r had gistermiddag eene algemeen»;
vergadering plaats van hel onder comi-
teit Vlissingen—Middelburg van boven
genoemde» bond, waarloc de .hier wo
nende Belgen waren uitgenoodigd -n
velen waren dan"- ook opgekomen
Na liet spelen der Brabanconne c:i
liel vertooncn van een oorlogsfilm
nam de voorzitter van liet önder-comiteil
de heer Van Kerckhoven het woord
en heette de aanwezigen welkom, moet-
deelend, dat pater Wüllings, rar
Dieleman en de consul-generaal bericht
hadden verhinderd te zijn
Bij voorbaat wekt spr de aanwezigen
op lid te worden, Middelburg is sinds
verleden jaar een middelpunt van hel
Belgisch leven, cn zal ook nu niet ach
teraan lcomen In Vlissingen zijn reeds
over de 100 personen als1 lid loege! re
den
Vervolgeus nam de heer TschoFer,
procureur des konings te Dinant het
woord om in eene Fransche rede, hel
doe) van den Bond te schetsen Hij vond
daarbij de gelegenheid verschillende
mededeelingen le doen over de gruwe
len door de Duitscliers' in Dinant be
dreven, waar spr gedurende de invasie
bleef. 'Ook deed hij mededeelingen over
zijn gevangenneming en vervoer naar
Duilschland, waarbij hij o a er op w?cs
hoe de gevangenen door de DuiUchu
bevolking gehoond werden
Ook verzekerde de procureur dat de
Duilsclie autoriteiten hem heleend heb
ben, dat in Dinant geen enkel schot
door burgers is! gelost. Met een woord
van hulde aan dep koning eindigde hij
Dc Vlaamsche toespraak werd gehou
den door den heer Van Kerckhoven
daar de heer Van den Broeck uit Vlissim-
gen vevhjnderd was De spr wees er o a
op dat in den bond plaats is' voor iede-
ren Belg, van welke politieke richting
oolc, hetzij Waal of Vlaming Allen moe
ten medewerken aan het doel van den
hond het ceren van de nagedachtenis van
de gevallen landgenoolen, liet werken
voor den weder opbouw van België oo
economisch en maatschappelijk gebied
De beide toespraken werden herin il-
delijk door applaus onderbroken en bij
het einde werden de sprekers sponlain
en luide toegejuicht
Nogmaals werd een oorlogsfilm le
zien gegeven, terwijl in den loop rler
bijeenkomst de heer De Melz op ver
dienstelijke wijze „Mijn Vaderland". De
Vlaamsche Stem", waarvan hel refrein
werd medegezongen, en het eerste eoU-
plel van de Brabanconne zong
Met het „Wien Neêrlandseh Bloed'
op de piano 'werd de bijeenkomst ge
sloten
- Het is niet gemengde gevoelens
dal wij een bericht schrijven over den
voordrachtavond- welke gisteren op de
'bovenzaal der sociëteit de „Vergenoe
ging" gc geven werd door den heer S
Rippe, den Nederlander die 15 jaar 'e
Brussel heeft gewoond
Wat betreft het voorgedragene kan
gezegd worden dal dc keuze van de
voordrachten, pleit voor den heer Rippe:
En oolc de wijze van voordragen viel
in veel opzichten te prijzen, al is ze
ker waar, wal trouwens dc heer Rippe
zelf zeiden dat hij meer dramatisch is
aangelegd, dan humoristisch. Zoo nu en
dan hinderde ons de wel wat le narde
stem van den voordrager
Wal echter hel goede, dal zeker hl
het tengehoore gebrachte en de wijze
waarop 'hel gezegd werd, bedierf,
was de wijze waarop, de heer RirJpe
zich tegenover het publiek gedroeg
Wij begrijpen dat iemand die opgaat
in hetgeen hij vertolkt, niet gehinderd
wil worden, maar nog nimmer zagen wij
iemand optreden van oen zoo n prikke
lende natuur als deze heer Het lach'mi
om een wef-kelijk vroolijlce passage, lok
te reeds een stilte' van de zijde van den
spreker uit; terwijl hij zelfs een verwij
lenden blik wierp op een dame, die haar
das recht schoof Hel gevolg van deze,
onbegrijpelijke houding was, dal hel aan
tal bezoekers, dal toch reeds niet groot
was, steeds minder werd, en er na d»
pauze zoo goed als niemand overbleef.
De uitdrukkingen, die hij loen ten oeste
gaf, gaven nog een minder goeden kijk
op zijne manieren
-- Maandagavond zal in dc bovenzaal-
var. het hotel de Commerce a 1 h i ejr
een kunstavond (declamatie, zang en pia
no) worden gegeven door N van Wen
sen, B Rennder en J V C Hazebroek
Afgaande o p de ons geloonde recensies,
van uitvoeringen in andere plaalscn, kan'
hiervan ongetwijfeld iels goeds worden
verwacht
Voor nadere bijzonderheden zie men
de aanplakbiljetten en de in dit nummer
voorkomende advertentie
l' Walcheren
In dc gisler gehouden raadsvergat-
dcring van O en W. So u b u 1* g was inr
gekomen een verzoekschrift van den
lieer C van Wecle, hoofd der openbare
school, 0111 verhooging zijner vergoeding
wegens gemis van vrije woning M. a s
werd besloten hierop afwijzend te bet-
schikken
Een verzoek van J S. Pieterse van
Wijck te Amsterdam om de aanplakbor
den in de gemeente le mogen pachten
werd van de hand gewezen
Een voorstel van B en W. om hel
afhalen der asch en vuilnis en faecaliën
oor drie jaar aan le besteden en tus- j
schenlijds geen gelegenheid tot aanslui-1
ting bij het tonnenstelsel te geven werd
aangenomen.
Nog word besloten den aannemer le
erplicBten bij niel aangeslotenen de fae-
caliëmtoimen weg le halen tegen een j
vergoeding van niel meer dan 5 cent i
per keer
De heer de Keijzer stelde voor het
bestuur van den Polder Walcheren le
verzoeken vergunning te verleenen om
hel water uit een sloot in de berm-sloot j
af le voeren Dit werd aangenomen.
Nog werd door den heer de Keijzer
geklaagd over onvoldoenden waterafvoer
van eenige huizen aan den Ouden Vlisj-
singsehen weg bij het café de Zwaan
Men besloot hel polderbestuur aan le
schrijven hierin verbetering le willen
aanbrengen
Daar dit waarschijnlijk de laatste ver
gadering in hel jaar is werd ze door
den voorzitter met - dankgebed' gesloten
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd lol zetter voor 's Rijks direc
te belastingen in de gemeente M e 1 i 4-
kork e. den heer I Malthijsse, ter ver
enging van den heer A Davidse, die
ontslag genomen h eeft.
Gisler had le Se roos kerke de
teraardebestelling plaats van het stoffer-
lijk overschot van den heer J Louwerse
in leven lid van den gemeenteraad en
president-ouderling der Gereformeerde
kerk
Door den burgemeester en een twee
tal predikanten werd aan de groeve ge
sproken. Zij herdachten hem als een goed
burger der gemeente, als een degelijk
raads- en kerke raad slid
In tal van vereenigingen had Louwerse
zitting Het aanwezig zijn van èen groot
aantal ingezetenen op de begraafplaats
bewees dat uil deze gemeente is wegf-
genomen een algemeen hoog geacht man.
De oudste zoon van den overledene
bracht aan allen namens de familie dank
voor tie beloonde belangstelling waarf-
mede deze plechtigheid besloten werd
Naar aanleiding van een indertijd
'gehouden lezing door den heer ds IIo-
gerzeil uil Vlissingen over „De coópef-
ralieve volksspaar- en voorschotbank te
Vlissingen, is le "Westkapelle een
bijkantoor gevestigd, dal geopend is
an 2—1 uur
Boekhouder van het bijkantoor is de
heer A Joosse. De raad van toezicht
bestaal uit de heeren ds. Reus, If. de
Kam en L Verhulst
De rente, welke aan de spaarders
wordt uitgekeerd, bedraagt 3 pet
o
Uit Zaid-BevelaDd
Hel vijfjarig dochtertje van v K.
had hel ongeluk op de hofstede van den
heer Br le Schore mei haar lifmd tus-
schcn de tandraderen van een rosmolen
te geraken Hoewel hel paard oogenblily-
kelijk tot staan werd gebracht, waren
een paar vingers afgeklemd
- - o—
Uit Schouwen-D uireiand*
- Maandagavond hield de vereeniging
„Ons Legereen propaganda-avond te
Zierikzce door middel van een lezing
door den heer A N C F. Keijzer, eerste
luitenant bij de K N A, die na een uit
eenzetting van het doel van bovenstaande
vereeniging en een aansporing tot mede
werking daaraan, op onderhoudende wijze
zijn onderwerp „De Nederlandsche pon
tonniers" aangevuld met lichtbeelden, be
handelde. Spreker toch schetste in iiel
kort de geschiedenis door eeuwen heen
van hel korps der pontonniers' cn nunnc
werkzaamheden van thans, welke laat
ste de lichtbeelden duidelijk aangaven
Viel de lezing in den smaak, niet min
der de zang van mej. Truus N'achlweh,
mezzosopraan Ie Rotterdam, die zeer <>p
prijs werd gesteld, blijkens hel daverend
applaus door de talrijk opgekomenen
Nog zij vermeld dat jonge dames in de
pauze sluitzcgels verkochten, waarvan de
opbrengst ten goede komt aan dc mili
tairen
De Tweede Kamer heeft gisler aan
genomen het wetsontwerp tot onteigening
in de gemeente Haamsled e, noo lig
voor den aanleg van een voetpad Haar
den vuurtoren aldaar
Uit Tholen.
in de Maandag le Slavctiiss'e
gehouden gemeenteraadszitting werd ia-
gevolge verzoek van het waterleiding-
comité „Tholen als lid benoemd de
heer A F Hanssen, in de vacature-van
Doominck, nadat het lid C Polappel
gesteund door het lid L Hage, eersg het
voorstel had gedaan de gansche zaak
te laten r usten, wat met 4 legen 3 stem
men verworpen werd Besloten werd de
aanvangsjaarwedde voor het onderwij
zend personeel na een jaar dienst mot
f 50 le verhoogen. De Circulaire lokaa»-
spoor op Tholen we?Ü aangeliouden or
een volgende vergadering, in verband mat
de bijeenkomst op as' Donderdag te St.
Maartensdijk, alwaar nadere inlichtingen
zullen gegeven worden Besloten werd
nog onllieffing le vragen van het bepaal
de in art. -18* der L O-wet
Uit Zee uw sch-Vla anderen WD
Maandag zijn te IJ z e n d ij k e in de
vacalure-Lcenhouts candidaat gesteld voor
lid van den raad de heeren M J. Qiiaak
a r en A L Theri (lib.)
Dc stemming heeft plaats op 28 D
aanslaande.
ERKMEL'WS.
- Hel referaat, door ds. A J Gouver
neur te Zierikzce in October jl voor den
Zcenwschen Broederkring" te Middel
burg gehouden, is'als brochure versche
nen onder den titel ,,De Ethischen, een
kerkelijke tijdvraag Zij is uitgegeven
dooi- hel bureau van het Kerkelijk Week
blad le 's-Gravenhage
Vooral op dit terrein heeft l persoon
lijk-getuigenis waarde", zegt de schrijver
een woord vooraf „Als zoodanig aan-
arde men 't