M1DDELBURGSCHE COURANT.
iö8° Jaargang
Vrijdag
22 October.
DE ^WELDOENSTER,
■TilmTilT"
Uit Stad en Provincie.
N249.
191&
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Ad verten tien h 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, duoü- ea
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats
die zij innemen.
Advertenties vóór één nar te bezorgen.
De Irorgerbevolking in den oorlog.
Er gebeuren vreeselijke dingen in
Servië.
Volgens de Duitsche berichten gaat
liet er erger toe dan ergens anders in
dezen oorlog, omdat ook de niel'-milit-
taire bevolking meevechtburgers, vrour
wen en zelfs kinderen strijden mee naast
dc soldaten en worden natuurlijk naast
hen doodgeschoten of gewond In de
straatgevechten in Belgrado vocht een
d^ei dei1 bevolking mee van uil de hui
zen en van achter barricades totdat ze
door ten schol, een bajonetstoot of een
kolfslag neergeveld waren.
En zoo staal men nu opnieuw voor
het feil dal de werkelijkheid de papie
ren afspraak voor oorlogsgebruiken lot
een onding maakt.
Toen, ruim een jaar geleden, uit
Oost België de eerste berichten kwa
men van deelneming van de burgerbe
volking aau de gevechten legen den in
vallerhebben wc ïuet aandrang mee
gewaarschuwd voor 't geval ook wij in
den strijd mochten worden betrokken
dat in een modernen oorlog alleen dc
georganisclie legers vechtendat de our-
gers den minsten overlast hebben te ducht
ten als zij zich buiten den strijd hou
den
Wo hebben nu al lang de illusie
verloren van een oorlog die langs
dc rustige burgerbevolking zou gaan
Maar nog altijd zouden we, voor het
gevai van een oorlog ook in ons land,
met groote letters waarschuwen Neemt
,als burger geen deel aan den strijd!
't Kolpt zoo luttel, en hel kan zulke
verschrikkelijke gevolgen hebben voor
u en voor uw medeburgers I
Dc gebeurtenissen in Servië stellen
echter ineens weer in het licht dat
onder sommige omstandigheden die
■waarschuwingen als lucht zijn, en dal
er «ogenblikken kunnen komen, waar
op een volk alles, letterlijk alles' te
baal neemt, om een overweldiger van
zich af te houden.
V/ie daar den staf over breekt, ver
geel de vereering die ons is ingeprent
voer de Haarlemsche vrouwen onder
Kenau Simons Hasselaar.
We lazen al in het Hand de op
merking dat die vrouwen en kinde
ren in Servië het aan zich zelf te wijd
ten hebben als ze gedood of gewond
wo'den „Dal vechten is nu eenmaal
geen vrouwenwerk.'
Neen dal was het in Haarlem ook
.niet.
Maar wij kunnen in weerwil van alle
internationale reglementen niet hardoor-
deelen "over een volk dat ook zijn vrou
wen en kinderen toelaat om mee te
helpen den invaller le bestrijden.
Het moet voor de Duitsche en Oosj-
tenrijksche soldaten weerzinwekkend zijn
legen vrouwen en kinderen le vechten
En we kunnen ons begrijpen, dat er
door hen krasse maatregelen worden
genomen, om zich tegen de gevolgen
van die deelneming le vrijwaren.-Maar
men kome niet aan met de bewering
dal liet „niet mag".
Oorlog is geen spe 1 met vaste re
gels zooals bijv. een worstelwedstrijd,
'door do afchrijfrter vim
„Elizabeth and her Gorman Gardkn".
50).
Anna stond op en nam hem liaar uit
de hand. Zij deed het onverwacht, anders
zou Trudi hem steviger hebben vastge
houden
„Hel is niet in haar hoofd opgekomen
dat jij dien brief zou lezen", zei Anna,
„en het zou schandelijk van mij wezen
als ik hel je toestond En de andere
briqven ook ik heb er eens over
nagedacht ze zijn voor mij alleen be
stemd; en niemand anders, de dominé
misschien (uitgezonderd, behoort ze in
le zien.
„De dominé misschien uitgezonderd!"
riep Trudi ;len hoogste beleedigd „En
waarom de dominé uitgezonderd?"
„Ik kan het Duitsche schrift niet al
tijd goed lezen'verklaarde Anna.
„Maar zeker is een vrouw van je eigen
leeftijd, die niet zulk een sukkel is als dc
dominé, de beste raadgeefster die je
hebben kunt.''
waarin iemand zich overwonnen ver
klaart als zijn beide schouders den grond
raken Het is een werkelijkheid, waarin
de op den grond gedrukte man nog
altijd wacht op de gelegenheid om op
te springen cn door te vechten,
Voor- Sorvié is deze oorlog heelemaal
geen spel Hel wordt van drie zijden door
een overmacht besprongen, liet ervaart,
vreezen we, dat een kleine staat niet moet
rekenen op afdoende hulp van de vij
anden van zijn aafWalIer, zelfs al zijn
dal groote mogendheden En nu slaat
het van zich af waar het kan.
„Wie zoo bedreigd is als wij, en voor
zijn hoogste goed strijdt, die mag slechts
daaraan denken, hoe hij er zich door
slaat", aldus de Duitsche Rijkskanselier
in de merkwaardige Rijksdagrede van 4
Aug. '14, waarin hij den inval in België
als een onrecht erkende
De Serviërs hebben geen gelegenheid
voor groote redevoeringen Maar ze doen
hetzelfde als de kanselier van Duitscli-
land noodzakelijk achtte
En'wij, neutralen, die dat zien gebeu-
icn, we moeten opnieuw constateer^)
dat de poging om door reglemenleering
den oorlog menschelijker te maken, ook
op dil punt een mislukking is; dat de
werkelijkheid in den oorlog zoo ver
schrikkelijk k 5 n worden, dat niets an
ders geldt dan de kracht van doodslag,
onverschillig hoe en door wien.
't Hoeft niet overèl te gaan als nu
in Servië. De joorlog in andere streken bel
wijst hel. En we hopen dat Nederland
nooit in den wanliopigen toestand zal
komt/U, ,dat dil uiterste middel zou. wor
den aangewend
Maar de strijd in Servië brengt de*
nuchtere vraag naar voren, die door de
vorming van militie-legers op den ach
tergrond was gedrongen: waarom moet
een volle zich onthouden van verdediging
van ziin land als zijn leger dreigt le be
zwijken? Waarom zou liet dan moeten
wachten op de „organisatie" die het
Haagsche reglement wil? Of op de uiter
lijke ■kenteekenen die de Duitsche staf
bovendien noodig acht? En dan nog al
leen in een niet door den invaller bezel
gebied
Dat is een vraag met vreeselijke oonsej-
qucntics. Dat voelen we heel sterk.
En als we er hier over schrijven dan
is 't ook om le wijzen op den besten
waarborg tegen dal vreeselijke zorg er
voor dal het leger zoo krachtig is, dat
het uiterste niet noodig behoeft le wor
den, voor zoover dal vooreerst te berefr
ken is.
Niet altijd hebben we dat na een lan
gen vredestijd zoo ten volle begrepen,
liet e^ne jaar van oorlog heeft ons echter
ènders die dingen doen beschouwen,. En,
wc zijn er zeker van, niet alleen ons.
Mi. L. H- W. REGOUT.
Mr Regoul tijdelijk en buitengewoon
gezan. van Nederland bij het Vaticaan
is ernstig ongesteld. Mevr. Regout heeft
met het oog daarop haar voorgenomen
reis naar Rome vervroegd.
„Maar jij lacht om de brieven en ze
zijn allemaal zoo ongelukkig
Trudi keerde dien dag vroeg naar
Lohm terug
„Zij heeft het in haar li/oofd gekregen
mij de brieven niet te laten lezen", zei
ze met groote verontwaardiging tot haar
broeder.
„Hel zou groot misbruik van vertrou
wen zijn, als zij ze je wel liet lezen",
antwoordde hij; dil antwoord beviel liaar
zoo weinig, dal zij dien eigen namiddag
naar Slraalsond reed en zich troostte
met de meer plooibare Bibi
Bibi's neus leek haar ongelukkiger dan
ooit, nadat zij bijna een week lang Anna
tegenover zich gezien had, maar de rijk
dom van het meisje! En zulle een goed
hartig, gul meisje, dal dol zou zijn op
liaar schoonzuster en haar cadeautjes
zou geven! Als zij de goede Bibi aan
schouwde in al de Parijsclie pracht van
haar middag-toilet, klopte Trudi's hart
hevig bij de gedachte,, dal dil alles on
der Axel's lie reik was als hij zijn hand
maar wou uitsteken om het le nemen
Anna zou nooit met hem trouwen
daar was Trudi zeker van zij zou nooit
met iemand trouwen, zij ging geheel op
in haar philantrophisclif dwaasheden
Maar al trouwde ze, wat beleekende haar
inkomen bij dat van Bibi vergeleken? En
INKOMSTENBELASTING.
Nu hel meerendeel der belasting
schuldigen in hel bezit is van een iao-
slagbiljet, kan het dienstig zijn te wijzen
op liet verschijnen der betalingslermij-
meii van deze nieuwe belasting
De aanslagen vervallen in 10 termij
nen beginnende met 3 0 Juni zoodat
op 1 November de helft is ver
schonen, terwijl de wederhelft vóór 1
April 1916 behport te worden voir
daan
Voor dag, uur en plaats van oelaling
zie men de achterzijde vau het aan
slagbiljet.
OVER NEDERLANDSCIIE
VREDES-ACTIE
Hel door een 60-lal Nederlandsr.be
hooglecroren geteekende en naar het bui
tenland gezonden „beroep op het ver
sland en liet geweien van de groote oor
logvoerende volken", heeft als antwoord
o. a. uitgelokt een artikel van Gabriel
Seailies, hoogleeraar aan de Parijsche
universiteit, in de „Guerre Sociale
Hij gaat niet zoover als andere Fran-
sche bladen, die achter dal manifest een
Duilschen invloed zoeken
Hij zegt, dat die geleerden zijn „wijze,
bezadigde mannen, wier bedoelingen zui
ver zijn."M aar hij voegt er aan toe:
„Hun voorouders hebben den heiligen
opstand voor de vrijheid gekend; zij zelf
zullen de wereld omverwerpen noch ver
nieuwen Als de schoolmeester uil de
fabel richten zij, om ons uit den storm te
redden, van den oever een preek tot-
ons."
En ter verdere karakteriseering laten
we hier nog enkele gedeelten uil dit ar
tikel volgen
„Buitenstaanders, die u bent, brengt
u aan alle tegenstanders de getuigenis,
dat zij blijk gaven van huil moed en
doodsverachting Hun eer is gered; er
blijft alleen maar over de wapens neer
te leggen Dank zij u gebracht! Wij zijn
geen gladiatoren, in de arena afgedaald
voor een worsteling zonder oniknooping;
wij geven niet tot schouwspel aan de
neutralen den heldenmoed en den dood
van onze kinderen; wij hebben uw ap-
plaudissemenl niel noodig Wij ver
wachten iets anders van dezen oorlog
dan goed dood te zijn, en goed le
hebben gedood. De vrede, vandaag ge-
teekend. zou beteekenen de overwinning
van hel germanendom Met z'n legers
in België in Frankrijk en Rusland, zou
Duitschland onoverwonnen schijnen en
zich onvervvinlijk wanen. Zóóveel bloed
mag niel tevergeefs vergoten zijn."
„Brillendragers, mijn broeders, het is
niet door u, dat het aangezicht van de
wereld zal worden veranderd U bent
wijze mannen, behoudend, met eerbied
voor alle autoriteiten U vindt dat de
oceaan veiliger zou zijn zonder storm,
en u zoudt de wereld willen hervormen
door ze precies le laten zoo ze is."
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Dc- glasindustrie bedreigd.
Wegens gebrek aan grondstoffen
Axel zou nooit naar Bibi kijkeu, zoolang
dat andere meisje naast hem woonde;
dat kon niemand van hem verwachten
Anna was le mooi. dat was niet zooals
't hoorde. Eu Bibi was zoo leelijk, dat
was ook niet zooals 't hoorde.
De Rcgieriuigsprasidenliu, eèn aange
trouwde nicht van Bibi, maar tot een
oude familie uit de Mark behoorende,
was dol blij toen zij Trudi zag en liaar
allerlei vragen kon doen over 'de nieuwe
en excentrieke bewoonster.
Trudi had aangeboden Anna bij liaar
le presenleeren, maar Anna zei dat dat
geen haast had; het was duidelijk, dat
liet vooruitzicht nieuwe kennissen tema
ken. haar niet aanlokte
„Is zij heelemaal heelemaal goed bij
't hoofd?' vroeg de Regierung&prasiden-
lin, toen Trudi alles beschreven had wat
zij in Anna's buis gedaan hadden en alles
wat Anna nog van plan was te doeu met
liaar geld Zij had zulk een aardige en
amusante beschrijving gegeven, dat de
•Regierungsprasidentin, een vlug dame
tje, met steeds gespitste ooren in de
hoop op nieuwtjes, vond dat zij in jaren
niel zulk oen pretligen middag beleefd
had
Bibi zat met open mond te luisteren.
Het was een onhandige manier, van haar
als ze veel belang stelde in een gesprek
wordt dc glasindustrie te Leerdam',
waarin ongeveer 1400 werklieden hun
onderhoud vinden, bedreigd, doordat de
Engclsclie regeering den uitvoer van
soda een der grondstoffen voor het glas,
totaal vei boden heeft.
De voorraad soda, welke nog aan de
fabrieken aanwezig is, is voldoende om
het bedrijl gedurende een zestal weken
te kunnen uitoefenen
De \erbruikers van soda in ons Land
liebbeu ccn commissie gevormd, om
naar builen op te treden Men wil
trachten de soda uil Amerika te be
trekken.
Tabak uit Ned. Indië
- In een qp verzoek der N. O T gehou
den vergadering uit alle Amsterdam-
srlie en Rollerdarasche tabaksimporteurs
zette de heer Van Aalst uiteen dat de
N. O T„ zooals zij reeds vroeger ver
klaard had, zoo noodig het eenmaal
verkregen recht om tabak koffie en ki
nabast N O T -vrij te kunnen aanvoe
ren, met kracht zou verdedigen, docli
dat hij hel noodig achtte, dat van
de zijde van de importeurs ierachtig
werd medegewerkt ,om hel vertrouwen,
da' uitsluitend Nederlandsch-Indisclic la-
bak zou worden aangevoerd te besten
digen. en zorg te dragen, dal deze ta
bak op de lot nu toe gebruikelijke
wijze bij inschrijving werd verkocht.
Op zijn voorstel werd besloten, dat
van 1 Januari as af de cognossemen
ten zullen vergezeld zijn van in Ned -
Indië opgemaakte certificaten van oor-
sptong en dat de tabak bij aankomst
dcor deskundigen zal worden onder
zocht.
Uitvoe vverbodeu.
De St. CiT. vau heden bevat een kon.
besiuil houdende verbod van uitvoer
van nikkeien en bronzen pasmunt vau
hel koninkrijk der Nederlanden
De Minister van L„ N. en H heeft
paaid. dal met ingang van 24 October
as lergunuingcn lot uitvoer van kaas
voorluopig niet meer worden verleend
en dal 'toet ingang van dienzelfden da
tum cp bereids verleende vergunnin
gen lo uitvoer van kaas geen uitvoer
zal mogen geschieden.
Belanghebbenden wordt in hun eigen
belang geraden er rekening mede le
houden, dat kaas, welke op hovend
vermeid tijdstip het land niet lieert
vei la ten" niet meer mag worden uitge
voerd
Marg ar ine.
Tegenwoordig wordt er aan het sta
tion V1 a k c zooveel margarine aange
voerd da' de spoorwegmaatschappij het
noodig geacht heeft, hier een ladingt-
met-stcr le slalioneeren. De margarine
wordt naar Zeeuwsch-Vlaanderen verf-
voerd cn verder ,naai* men zegt, over
de Belgische grens
'Ingekuilde aardappels.
Naar aanleiding van cfe prijsstijging
der aardappelen schrijft men aan het
Hand., dat de houders van groote post
ten aardappelen deze thans inkuilen,
oui ze naar liun meening spoedig te
Menschen die baar goed gezind waren,
betreurden dil
„O, ja. zij is volkomen goed bij haar
versland Ze is wel wat le veel overtuigd,
dat ze bel zelf het beste weet ,maar
volkomen goed bij liaar verstand
„Is zij dan erg godsdienstig?"
„Niel op de gewone manier zou ik
denken Zij dweept met de natuur. Gott
in der Natur en die soort dingen. Als de
zon meer dan gewoonlijk schijnt, gaat
zij in den zonneschijn staan en slaat haar
oogen op naar den hemel en barsl uit
in overdreven loftuitingen Daar is één
crocus in den tuin en toen wij er gis
teren langs kwamen, bleef zij er vlaf
voer staan en praatte zeker tien minuten
over dingen, die niets met crocussen le
maken hebben voornamelijk over den
lic'ben Gott Alles in 't Engelscli natuur
lijk en in 't Engelsch klinkt hel nog veel
gekker
„Maar dan is zij toch godsdienstig
„Och, de dominé zou dat geen vroom
heid noemen. Het is een soort panlheisv
nie als hel "ten minste iets is." Uit
dil alles zal men zien dat Trudi openhar
tiger was omtrent haar vrienden achter
hun rug dan in hun gezicht
(Wordt vervolgd)
kunnen uitvoeren naar 't buitenland. Zoq
kan men o.a. op plaatsen in N.-Bra
bant die niet ver van de Duitsche grens-
zen aan spoor gelegen zijn, de inkul-
lingsweikzaamheden gadeslaan
Indien even mogelijk wordt vlak langs
of op de spoorterreiuen ingekuild om er
dadelijk, zonder veel kosten, bij te zijn
zoodra er gelegenheid voor uitvoer komt
Te Vc-chel, aan de lijn Boxtel—Goch,
worden thans zeer groote opeprvlakten
grond voor iukuiling van 't product ge
bezigd, ondanks de sterke vraag voor
biiineniandsch gebruik.
Neder landsche werklieden
i ïi Duitschland.
Aan het station Arnhem worden sedert
enkele dagen de reizigers, die met den
nieuw ingelegden trein (no 25 vertrek
1.39 uil Arnhem) welke zonder opont
houd tot Ellen doorloopt, naar Duitsch
land willen reizen, door de douane-amb
tenaren gevisiteerd Vele reizigers hebben
van dezen trein gebruik willen maken
om groote hoeveelheden levensmiddelen
ongehinderd over de grens te brengen Zij
uk eten echter, willen zij verder reizen,
hun mondvoorraad te Arnhem achter
laten. Er zijn evenwel ook Nederlandsclie
arbeiders, in Duitschland werkzaam, die
van dezen trein gebruik willen maken.
Zij waren gewoon om eens in de week
thuis le lcomen en dan weer met mond
voorraad voor een geheele weck (in
hoofdzaak roggebrood en spek naar
Dirf-chland te gaan. Door de strenge
controle is hun dil onmogelijk gemaakt
Hel zal hun daardoor niet mogelijk zijn
in Duitschland te blijven werken Wan
neer zij daar legen hooge prijzen hua
levensmiddelen moeten koopen is het
werken voor hen niet meer loonend. De
douane-ambtenaren, die in Arnhem stren
ger controleeren dan in Zevenlaar liet ge
val schijnt te zijn, verklaren dal zij geheel
volgens hun instructies handelen,
Uit Zuid-Beveland.
- Dc- Zouteweg, de verbinding lus-
scheji S chore en K r u i n i n g e n, die
wegens verharding was afgesloten, is
in zooverre gereed, dal hij weer voor
he' verkeer is opengesteld
Door den Commissaris der Konin
gin zijn benoemd tot zetters voor 's
rijl» directie belastingen in de gemeen
te Baarland de heeren J van de
Repe cn M. Ruijsaard, ter vervanging
vau den heer C. Zeevaart, die overleden
is. en van den heer J. van Wingen, die
ontslag heeft genomen
Uit Tholes.
- In de j.l. Woensdag gehouden
raadsvergadering le St. Ann aland,
waarbij al de leden tegenwoordig wa
ren werd hel maximum van den Iloof-
delijken omslag verhoogd mei f 750 en
gebracht op f 4500
Vastgesteld werden de begrooting-der
gemeente voor 1916 met een bedrag voor
on\oorzienc uitgaven van f 610.125, en
eveneens de begrooting voor de Wee-
zen armen over 1916 niet een eindcijfer
van f 11581
Ten opzichte der verhooging der jaar
wedden \an den burgemeester eu den
secretaris werd goedkeuring verleend
aan de daaromtrent door de Gedep
Stalen voorgestelde regeling.
Tol onderwijzers voor het geven van
herhalingsonderwijs aan jongens werden
aangewezen de heeren A P Bel en
J van Luijk
- in de vergadering van den dijkraad
van den calami leuzen Suzann apolder
werd behandeld en vastgesteld de re
kening over 1914/15 en wel in ontvang
op 1 4125.48 eninuitg. op f 20 566.93r>.
bi hel te kort ad f 16.441.45s is bijge
dragen door hel rijk f 10.971 41, en
door de provincie f 5485.70s, samen
f 16 457.II6 Het goed slot bedraagt
al7oo f 15 66.
Voor kosten der zeewering en oever-
vcidediging is uitgegeven T 18,768.59®.
Uit Zee uw s ch-V taande ren O. D.
- Ter aanvulling van dc dezer da
gen meegedeelde dienstregeling op ver
schillende Zeeuwsche spoor- en tram
lijnen zij nog gemeld dat op den spoor
weg Neuzen—Mecheleri de dienst voor
bei eindpunl Neuzen is:
Uit Neuzen 7.05, 10 1 4 50
Aank. 8 55, 1 16,4.15,8 24.