N* 236
Donderdag
I«ië
7 October.
Binnenland,
FEUILLETON,
DE WELDOENSTER.
Uit Stad en Provincie.
i «euut vcrieiqjat d s g 815 k met HiSzoadQïijBg vu Z*i' M lUHiifu,
prgs per kwartaal, soowel Toor Middelburg al* toot alia plaataa ia
Nederland franco p. p. f 1.25J
Afzonderlijke aummere koten 5°cent.
Afrciteatifa u esat pfc rsgafe £g aboaneneBt tm! lag**? QeboortsÜg de«d| tk.
alia andere familieberichten en Dankbetnigiagea tu lg?7 regel* f 1.50
olke regel meer 20 cent. Beclamei 40 cent per regeld Grooto letter* naar de plaait
die qj innemes^
Airertemtiei Tóór ééa m U buorgug
NEDERLAND EN DE OORLOC.
Een 111 0 e i 1 ijk geval
"aai- hel Hand, verneemt, heeft zich
een geval voorgedaan, dat reeds tot
zeer veel moeilijkheden aanleiding heeft
gegeven.
Sedert geruimen tijd had de Regec-
ring nog' een belangrijke hoeveelheid
Banka-lin in voorraad In Duitschland
bestaat groole behoefte aan tin, maar
men was hier te lande niet geneigd
den voorraad aan de markt te bren
gen. Nu klonken echter den lnatslen
tijd uit Nederlandsch Indië al meer
en meer noodkreten om arnTine voor
dc Batik-industrie en deze aniline wil
de Duitschland niet leveren. Toldat er
een overeenkomst tot stand,, gekomen
is. De MinisLer van Koloniën verkocht
aan Duitschland de voorradige tin en
kreeg daarvoor in ruil de zoo noodige
aniline De Duitsche Regeering beloof
de, dftt deze tin alleen en uitslui
tend aangewend zou wordeiv voor han
delsdoeleinden
Intusschen heeft deze overeenkomst
tot eenige minder aangename verwik
kelingen aanleiding gegeven De En
gelsche gezjanl, die natuurlijk spoedig
op de hoogte was van den verkoop,
kon daarentegen geen enkel protest
doen liooren Ileefl dal oolc niet ge
daan. De tin welke in voorraad was
is hier te lande, aangekomen voor
dat er van eenig servituut sprake was.
Dc partij was volkomen vrij.
Maar het gevolg is, dat aan de N.
O. T. thans geen vrijheid meer wordt
gegeven wat de geallieerden weer
in de hand hebben om verdere
hoeveelheden tin aan zich te laten con-
signceren. De groole stoomvaartmaat
schappijen nemen dan ook geen tin
meer als lading aan. De (betrekkelijk
geringe"! hoeveelheden die onderweg
zijn, zullen, naar wij vernemen, nog
ter bestemder plaatse onder verplich
ting van „home consumption" worden
afgeleverd. Men vreest echter dat dit
niet eens voldoende ?/A zijn voor de
behoefte hier te lande
De verkoop moet geschied zijn door den
Minister van Koloniën zonder dal deze
daarover zijn ambtgenooten raadpleeg
de Formeel was de minister daartoe,
volgens de Comptabiliteitswet, volkomen
bevoegd. In gewone tijden zou hem
daarover niet de minste aanmerking
gemaakt zijn Maar thans had men het
in Regeeringskringcn wel verstandiger
gevonden als hij zijn ambtgenooten had
geraadpleegd. Ook bij het N. O. T.-be
stuur heerschl nog al ontstemming over
de transactie, daar liet de onderhande
lingen met de Engelsche Regeering in
ieder geval iets moeilijker heeft ge
maakt.
Over deze aangelegenheid werd gis
teren in den buiten gewonen minister
raad vergaderd.
Prof. DeVooys.
Prof. De Vooys heeft ontslag gei-.
vraagt1 als voorzitter van de Nijver
heidscommissie. Hij is bereid om voor
zitter te blijven van hel Kolenbureau,
door de schrijfster van
„Elizabeth and her Gernuüi Gard*»".
K—
41).
tenzij de nieuw te benoemen voorzit
ter van de Nij'verheidscommissie ook als
voorzitter van het Kolenbureau zouwen-
scben op te treden. Prof. De Vooys
blijft voorzitter van de commissie van
uitvoering van hel Kon. Nat. Sleunco'
müé.
Mi litair gezag.
De minister van oorlog brengt het
navolgende ter algemeene fcennis.
Kei militair gezag, bedoeld in art. 7
d»r wel van 23 Mei 1899 Staatsblad no.
128, woidl uitgeoefend door den op.-
peibevelhebber van land- en zeemacht,
of wel
door den commandant van eene'
vcrcledigingsstelling of van een afzon
derlijk i'orl
b door de autoriteiten bedoeld In
hel koninklijk besluit van 18 Nov.
1912 (Staatsblad no. 349) (territoriale be
velhebbers)
iïl de aan ieder hunner toegewezen
gedeelten van hel grondgebied des rijks
voor zooveel niet vallende onder het
hierna onder c bepaalde
c. door den commandant van een,
niet onder de bevelen van een der terri
toriale bevelhebbers geplaatst, onderdeel
van de zee- of landmacht, zoo deze
commandant rechtstreeks1 onder de be
velen van den opperbevelhebber van
land- en zeemacht is gesteld, of anders
door dengene zijner hoogere chefs,, .Tie
in bedoelde reclitstreeksche verhou
ding tol dien opperbevelhebber staa':.
in dc landstreek, welke hel opera
tiegebied v van evenbedoeld onderdeel'
van de zee- of landmacht uitmaakt,1
alsmede in die, welke daaraan als eia.pi-
peugebied afs Loegewezen, wanneer dat
operatie- of etappengebied gelegen zijn
in het aan dien territoriale-bevelhebber
toegewezen gedeelte van het grondge
bied des rijks.
1 verband met hel vorenstaande
wordt hel gestelde onder II van de
dezerzijdsche kennisgeving, vooi komende
in de huilenwone Ned Staatscourant
van Dinsdag 11 Augs. 1914 no 186a
ingetrokken.
Draadlooze telegraphic.
De minister van oorlog brengt in
herinnering zijn in de Buitengewone
Staatscourant van 5 Aug. 1914 no 181**
voorkomende bekendmaking nopens het
verbod "tot gebruik binnen het rijk van
inslallaliën voor draadlooze lelegraphie,
luidende aldus
„Aangezien het belang van 's 'ands
verdediging zulks vordert, wordt, te re
kenen van heden, het gebruik b'nncn
het rijk van installation voor draadlooze
telegraph ie zoowel te land' als op ue
particuliere schepen tol nader order
verboden.
Beslaande ontvang-inrichtingen moeten
zoodanig worden voorzien, dat over
treding van hel verbod niet mogelijk is."
Uit Middelbar*
-Zcoals wij gisteren in ons blad me
moreerden, was het toen juist een jaar
geleden, dal hel stedelijk bestuur van
Antwerpen de bevolking den raad gaf de
stad te verlaten.
Dc gevolgen van dezen raad die öen
minder gelukkige bleek te zijn liggen
ons nog allen versteh in het geheugen.
Wij herinneren dan ook slechts met
een enkel woord aan dezen droeven uit
tocht. Vloeide de stroom vluchtelingen
de voorafgaande dagen reeds vrij rijkelijk
naar <lte*e streken, dat was niets, verge
leken bij den vloed, die afkwam na dc
bekendmaking van Antwerpcn's gemeen
tebestuur.
Woensdag 7 October kwamen mid
dags lo Vlissingen reeds dozijnen sle-ïp-
hootcn aan volgepropt met vluchtelin
gen, die gedeeltelijk per trein of per
mailboot verdet gingen, gedeeltelijk te
"lissjngcn ol Middelburg een onderko
men trachtten te vinden.
Denzelfden avond kwaui alhier om
half 10 een extra lange 'rein met vluch
telingen uit Roosendaal am, waarvan
honderden zoowel le Middelburg als te
Vlissingen huisvesting zochten.
De daarop volgende dagen nam die
loed van misère nog grooter verhou
dingen aan. En de aanblik van die builen-
gev one en aangrijpende tooneelen zal
nog lsr-g in de herinnering blijven van
ellen die ze bijwoonden, en vooral van
de vcleii die een grooter of kleiner aan
deel in hel ontzaglijk werk der huisvev-
ting en verzorging hadden
UitVlissïngen.
- Om 5 uur 12 min. zijn gistermid-
dag uil Duitschland 127 Engelsche mili
tairen hier aangekomen. Daaronder be
vonden zich 27 leden van hét lioode
Kruis, de overigen waren min of meer
ernstig gewond. Officieren waven er bij
dit transport niet
Do heden Jtwaüien liit verschillende'
kampen. Van daar waren zij naar Aken
getransporteerd en via Brussel gisteren
avond naar Holland gezonden.
Ook 'dit maal maakten verschillende
dames-leden van het Roode Kruis zich
weer ei öienstelijk mei hel ronddeclen
van versnaperingen. Dc lange lijd, die
gewachl moest worden, alvorens met
het overbrengen naar de boot een be"
gin kon worden gemaakt, werd benut
met het vertellen van wederwaardighe
den aan belangstellende omstanders,
terwijl menig rookertje zijn bestemming
tusschen de lippen van Tommy volgde
Tegen zeven uur was de mailboot
„Oranje Nassau" die om 5 uur uit om-
geland was aangekomen, zoover in ge
reedheid gebracht, dat ieder een plaats
aan. boord kon worden aangewezen.
In korten tijd waren allen over. De
transpor tcolonne had licht weit;, want
slechts enkelen behoefden gedragen ie
wordeni
Dezelfde boot brengt a s. Vrijdag-'
avond 37 Duitsche gewonden uit Enge
land mee terug.
Uit Zul d-"B e v e f a n d.
In de Woensdag gehouden raadsc
vergadering te Ni sse werd na de reeds
gemelde onderwijzersbenoeming, de be
grooting 1916 in ontvang en uilgaaf
vastgesteld op f 13849.09». Besloten werd
de groole hoornen op het dorpsplein te
verkoopen.
„Hoe lang zou hel duren, dal zij
aan mij gewend zijn? Ik vind hel niet
prettig een voorwerp van belangstelling
le wezen Neen, Letlv gaat naar huis
zoodra ik een gezelschapsdame gevon
den heb. Daarom nam ik de couranten
mee van den inspecteur Ik kan geen
advertentie opstellen uit mijn voorraad
Duitsch; nu wilde ik irachten iets Le
vinden, dat als model kan dienen."
,0, 'mag ik u helpen? Wat moet u
ieder uur van den dag een moeilijkhe
den ondervinden 1"
„Dat is zoo", stemde Anna toe. Zij
dacht aan alles wat er nog gedaan
mofest worden voordat zij haar deu
ren en baar armen kon openen voor
Tiet twaalftal
„Iedere dienst dien ik bewijzen kan
aan het nichtje van mijn oudsten vriend,
zal een groot genoegen voor mij zijn
Wilt u mij toeslaan de advertentie voor
u in te zenden? U kunt nauwelijks
ten hoe en waar ze ingezonden moet
worden
„Neen, dal weet ik ook niet Het
zou heel vriendelijk van u zijn ik
zou er u werkelijk dankbaar voorwe
zen. Het is van heel veel belang voor
mij spoedig iemand te vinden."
„Het is van hel allergrootste be
lang."
„Zou de predikant hem al van mijn
plannen verleid hebben?" dacht Anna.
MaarLohm had Manslee dien morgen
niet gezien, hij stelde het zich •alleen
maar voor, hoe dat kleine ding, die
aardige, kleine 'freule, aan een geheel
ander leven gewend was en nu alleen
in dal leege huis, zich moeilijk ver
staanbaar zou kunnen maken met haar
klein beetje Duitsch aan ue twee on
beschaafde dienstboden Anna was vol
strekt geen klein ding, ze zou er om
hebben gelachen, maar toch ook ver
ontwaardigd geweest zijn als ze geweten
had dat zij dien indruk op hemt ge
maakt had
„Mijn zuster, Gravin Hasdorf", begon
hij .,0 hemel!", dacht zij, ..hfeeft hij
Besmettelijke ziekten,
in de week van 29 September t./m. 5
Oct. zijn de navolgende besmeLtelijkc
ziekten in Zeeland ter kennis van den
cenlialen gezondheidsraad gekomen
Roodvonk 4 gevallen te Neuzen, 1 te
Middelburg en 1 te Vlissingen.
Dphlerilis. 2 gevallen te Groede, en
voort een geval in Goes, te Sl. Tan-
steen, te Vlissingen en le Zierikzee.
ARBEIDSBEURS.
I11 de raadzaal ten sladhui^e had
terenamiddag de aangekondigde verga
dering plaats, Jielegd door hel bestuur
van de lijdelijke arbeidsbeurs alhier.
De voorzitter der arbeidsbeurs de
heer mr. J. J. ITeij se heette de aan
wezigen, inzonderheid zij, die van bui
ten Middelburg kwamen, welkom eu
spiak de hoop uil dal de disirictsbeui s
vocial bij de demobilisalie met succes
werkzaam zal zijn. Ook heette, 111 r Heijse
den beer Aul. Folmer, secretaris der
Vereeniging van Arbeidsbeurzen, wel
kom en bracht hem dauk vooi zijne
bereidwilligheid hier le komen om de
■kwestie van de dislrictbeurzen naden
toe te lichten.
De heer Fo Imor, het woord verkrij
gende bi acht danlc aan hel bestuur voor
het ocicggen dezer vergadering, en ver
ontschuldigde prof. de Vooys, dal deze
niet aanwezig kon zijn. Ook Dra ;ht
spr dank aan het gemeenlcbesluui van
Middelburg het dagelijksch bestuur
was in zijn geheel aanwezig voor de
ondervonden medewerking Vervolgens
zette de heer Folmer in hel kort de
wordingsgeschiedenis van dc arbeids
beurzen en hun doel uiteen. De plaaf-
se like beurzen voldeden niet gcneel, en
de Vereenigmg ontstond, waardoor («e
arbciösverbinding intercommunaal werd.
Deze vereeniging overwoog hoe ook
de plaalsen waar geen arbeidsbeurzen
zijn, konden worden bereikt, toen Je
(staatscommissie voor de werkloosheid.
■erd ingesteld. Deze onderzocht de
kwestie ook en adviseerde in haar eind
rapport in Juni 1914, om het land in di
stricten te verdoelen, waarhij een di
strictsarbeidsbeurs de leiding zou krij'-
gen terwijl er in de andere plaalsen
correspondenten zouden zijn.
Dit rapport kon niet in een wetsont
werp worden omgewerkt vóór de "risis,
en deze deed juist de behoefte aan ar
beidsbeurzen toenemen Vele gemeenl n
o. a. Middelburg richtten tijdelijke
arbeidsbeurzen op, terwijl de regeering
niet siil zal en een centrale arbeids
beurs instelde. O'm dit werk te kunnen
uitbreiden richtte de regeering tot Je
vereeniging het verzoek om de inter-
ccmmunalc arbeidsbinding te regelen,
want al is de werkloosheid niet zoo
groot geworden als men aanvankelijk
vreesde, toch wordt bij demobilisatie,
als veel krachten vrij komen, ook veel
werk op dit gebied verwacht.
De vereeniging spande zich er dan
ook voor om dislriclsbeurzen op 1e
richten en alle daarvoor aangezochte
plaatselijke beurzen verklaarden zich be
reid en verkregen toestemming om zich
in een dïslrictsbeurs om te zetten
liet werk der correspondenten in
de plaalsen waar geen beurs is,
ook al een Iosloopende zuster?" „Lo
geert soms met haar kinderen bij mij.
zij zou u misschien in veel dingen be
hulpzaam kunnen zijn, indien u haar dit
wilt toeslaan Zij heeft van klein kind
af uw oom ook gekend Het zal haar bij
zonder interesseeren dat u den wied
gehad hebt u hier te vestigen."
„Moed?" herhaalde Anna „Waarom,
ik doe het graag Het is het mooiste
plekje van de wereld".
Lohm keek haar een oogenblik twij
felend aan; maar in de oprechtheid van
die oogen kon men zich niet vergissen
,Het doet mij plezier u dat te hooren
zeggen. Mij'o zuster Trudi z u haar ooren
niet gelooven. als zij hier was. Zij vindt
het hier een vreeselijk oord en beklaagt
mij van ganscliev harte, dal het lot mij
hier heeft gebracht."
Anna lachte Zij dacht, dal zij heel
goed begreep hoe zuster Trudi was.
„Ik heb geen medelijden met u", zei
ze, „ik zou met niemand medelijden kun
nen hebben die in deze lucht en onder
dezen hemel moet leven. Kijk hoe
blauw de lucht is en die ganzen
heeft u ooit zulke witte gènzen gezien?"
Een troep ganzen werd over de zon
nige plaats gedreven, schitterend van
witheid. Anna hief haar gezictyt op naar
C-ervoudig en doelmatig ingericht. Spr.
loonde nog aan hoe uoodig en weasclie-
lijk hel is dat in iedere gemeente een
correspondent komt. Zoo ook in die
van Noord- en Zuid-Bevclana en Wal
cheren, die bij het district Middelburg
behooren Spr hoopt dat spoedig alle
gemeenten hun correspondent zullen
aanwijzen.
Dc heer TI e ij s e zeide den heer Fol
mer dank voor zijne uiteenzetting e.n
stelde de aanwezigen in de gelegenheid
vragen te stellen, terwijl hij ook zijner
zijds aandrong om correspondenten op
le geven.
Daar aanvankelijk niemand vragen
st.-Ide, nam de heer Fol mer zeli nog
even hel woord cn wees er nog eens
op, dat liet hoofddoel is werkgevers .;n
werknemers tol elkaar 1e brengen. h;t
is veelal zaak vlug le zijn, het gebruik
van telephoon voor opgaaf van namen
is zeer gewensclil.
De beer P Dumon Tak, v burge
meester vail Middelburg, vroeg of lnj
hel goed voor had, dat er aan de cor
respondentschappen voor de gemeente
geen kosten zijn. verbonden
De lieer Folmer antwoordde hier
op dal in veel gevallen de burgemees
ters, die toch niet veel te doen hebben
het werk wel op zich zullen nemen.
Hel rijk vergoedt o a de lelephooiv-
kosten Maar in sommige districten ge
beurt het dat de gemeenten naar ver
houding van hel belang dat zij bij de
distnclsbeurs hebben, in de kosten er
van bijdragen.
Dc heer Dumon Ta k vroeg nog of
er geen reden is nogmaals bij ie ge-
meenien die zich nog niet aanmeldden,
aan te dringen. O a Vlissingen eu Sou
burg lieten qiets van zich hooien.
De heer Fol mer zegt dat het ver
zenden van zulk een opwekking lot
aansluiting reeds in voorbereiding <s.
De heer J. O n d e r d ij k vroeg nog
eens rader wat' er bij demobilisatie zal
geschieden.
De heer Folmer zette hierop uiteen
hoe het plan bestaat in onderlinge1
samenwerking van hel Kon. Nationaal
Steuncomité, de vereeniging lot slem
aan miliciens en de arbeidsbeurzen
steun te verleenen aan de gedemohü-
seerdeii), zoolang zij geen betrekking
kannen vinden Voor opgave za' de me
dewerking noodig zijn van de districts^
beurzen en hunne correspondenten
De heer Dumon Tak wijst er aa
deze mededeeling op, dal er dan nog
een groole reden te meer is voor de ge
meenten om zich aan te sluiten
Dc vergadering werd hierna door
mr Heijse gesloten.
Tol nu toe gaven van de 47
gemeenten buiten Middelburger 14 hare
correspondenten op, hiervan waren er
11 aanwezig, terwijl nog twee belang
stellenden, een burgemeester eu een
secretaris van nog niet aangesloten ge
meenten, bewezen belang in de zaak
te stellen door hunne tegenwoordig
heid.
KERKNIEUWS.
de zon en .ademde met volle teugen de
scherpe lucht in Zij vergat Lohm een
oogenblik het was zulk een prachtige
Paaschzondag, en de wereld was zoo
vol van de overvloedige gaven Gods.
Dellwig, die van het raam uil naar
hen stond te kijken, vond dat de ru
ziemakers. die beboet moesten worden,
nu lang genoeg gewachl hadden en kwam
weer naar builen op de stoep.
Lohm zag en begreep dat hij gaan
moest.
„Ik moet aan 't werk", zei hij, „maar
daar u mij permissie gegeven hebt, zal ik
voor vanavond een advertentie naar de
courant zenden U wenscht natuurlijk een
dame op leeftijd, van goede familie"»"
„Ja. maar niet te oud niet zoo oud
dal zij niet meer werken kan Er zal
veel te doen zijn heel veel."
Lohm ging weg en vroeg zich af,
welk werk er met mogelijkheid te doen
zou wezen, behalve de aangename em
gemakkelijke taak toe te zien, dat deze
jonge dame naar behooren gevoed werd
en naar behooren vertroeteld en in ie
der opzicht verzorgd
(Wordt vervolgd)
Ned. Horv. Kerk.
Beroepen te Driesum S. Ronner, 'e
Waddinxveenle Winschoten \V. IJ Roo-
bfj' ,te Enschedé.
Aangenomen naar Nederhcmert
Verloop, cand te Utrecht
Geref. Kerk.
Bedankt voor Hommerls-Julnjp N. Die-
mer, te Gameren; voor Edam F H van
Loon, le Ter-Apel.
WANDEL EN NLIVERHEID.
In dc uitgeschreven gedeeltelijke gold-
geldleening der provincie Zeeland groot
f 200.000 van de geldleening ad f590 000
werd heden ingeschreven bij
de Kasvereeniging te Amsterdam
f 41 00C a 981/2, f 50 000 a 98 /d,l 201 000
08)4f 25.000 a 9734, f 2000 5 9"ya',
r 10.000 a 96 77, f 20 000 5 96 52,
"an Sanden en Co. te Ooslburg f 3500
a 98)!
J. A Zip en Van Teijlingcn le Mid
delburg f 12 000 a 981/2
Pensioenfonds van liet weduwen- en
xveezenfonds der burgerlijke ambtena
ren f 200.000 h 98i/4.
Mosselen.
Gedurende de week van 25 Sept lot
2 Oct werden in de haven van Phi
lip p ine gelost 550 ton mosselen en
verkocht 5 2 tot 2.35 fr. per Ion.
