1918
Dinsdag
28 September.
FEUILLETON.
li* 228
138* jaargang
8m« «ounret T«neh|»i d a g e 1 g k met mitEoaderiiag vbb Zoa» m Foertésgas.
Prjjs per kwartaal, zoowel toot Middelburg als voor alia plsatsea ia
Nederland franco p. p; i 1.25|i
<idl l«rly?c- -wnnn htwbfe 5 wnt,
▲dvMtanüSa> b 2G mt p«r regal Bg abonnement veel Inge-.. Geboorte^ iaadf ei*
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van lg*7 regels f 1.50'
olke regel meer 20 eent. Reclames 40 cent per regelü Groot* letters naar de plwlf,
die sjj innam**?
Advc.te*ti« vod* é£s» urp bexorca»?
Zij, die zicb no op ons biad
abonneeren, ontvangen de neg in
deze maand verschijnende norn
mers gratis.
BELASTING OP OORLOGSWINST.
Ilei zal er dus bij ons ook wel van
komen, blijkens liet in ons vorig nummer
vermelde bericht van de waarschijnlijke
instelling eener commissie die dal vraag
stuk zal hebben te onderzoeken
Er ,is ook reden tot een speciaal on
derzoek Iedereen geeft toe dal het wel
de best gerechtvaardigde en billijks te be
lasting is, öm nu aan den beschermenden
en regelenden staat een aandeel af le staan
van de winst die juist een gevolg is van
do buitengewone omstandigheden Hel is
geld dat men hel beste kan missen, omdat
mén er niet op gerekend heeft. En als
men zoo'n oorlogswinst-maker stelt naast
eenige „gewone" menschen, die van den
oorlog weinig anders ondervinden dan de
duurte, dan zal er wel niemand zijn die
niel juist hem aanwijst boven de anderen,
als den persoon die 't eerst in aanmer
king komt om in de kosten der buiten
gewone omstandigheden bij te dragen
Maar met erkenning van de wensche-
lij/dieid, is men er niet. De groote moei
lijkheid is uit te maken wat oorlogswinst
is. en hoe die te treffen
Hel voorstel van Minister Trcub om
lijdelijk een uitvoerrecht le treffen, was
er een poging toe, die echter bezweek on
der «Je kritiek.
De uitvoerrechten, zoo betoogde men
o a zouden niét de voornaamste winst-
makers treffen, omdat de grootste uit
voer reeds had plaats gehad.
We betwijfelen of hetgeen er na dien
lijd gebeurd is, die redeneering bevestigd
heeft. Maar in ieder geval bleef het ont
werp van de baan.
Pen ander bruikbaar plan om direct de
oorlogswinst te treffen is nog niet ge
maakt. Men stuit dadelijk op het bezwaar
dat men veel winst zou treffen, die geen
oorlogswinst is.
Er is gewezen op het groot risico dat
velen dier handelaars loopen, en dat toch
ook moet worden meegeteld; op de na-
deelige posten waar men gewoonlijk niet
van hoort, en die heel groot kunnen zijn;
op de groote onkosten, die de winst voor
sommigen slechts schijnbaar hoog maken.
En al weet men ook zeker dat er op
een artikel oorlogswinst gemaald wordt,
clan is het nog maar al le vaak uiterst
moeilijk uit te maken wie daarvan het
grootste deel in den zak gestoken heeft,
de producent, (boer of fabrikant) of de
tusschenhandelaar.
„Erwten, zoo schreef de J. in de Va
derlander, zijn dit jaar naar het buiten
land geleverd voor f 10, zelfs voor f 49
De boer was ze toen al lang kwijt. Hij bad
zeker een mooien prijs bedongen, toen
hij ze voor f 22 of f 23 van de hand
zette, waar de normale prijs f 13 of f 11
is, doch de grootste winst kwam in de
DE WELDOENSTER,
door de schrijfster van
„Elizabeth and her German Gardèn".
34).
.Het is Duitsch geld", fluisterde Anna.
„En hier te gaan wonen, hier te
gaan wonen O, het is krankzinnig,
krankzinnig!" En daar Susie dreigde te
slikken in haar verontwaardiging, zei te
zij liaar wandeling en ook haar gebaren
voort en stampte hard met haar hooge
hakken op den houten vloer.
Zij had Letty en miss Leech dien eigen
morgen graag mee naar huis willen no
men en Anna straffen door naar geheel
alleen te lalen; maar dal durfde zij niet
om Peter. Peter was altijd op Anna's hand
als er verschil van meening was en hij
zou stellig iets vreeselijks doen als hij
er van hoorde' misschien ook wel hier
gaan wonen en nooit hij zijn vrouw tef
rug komen. O, die halve Duitschersl
Waarom was zij getrouwd in een familie
met zulk een smet in het bloed? „Je zuil
iemand bij je moeten nemen hier", zei
ze, zich lol Anna wendende, die nog
op den grond bij de sofa zat, met een uit
drukking op haar gezicht van veront
schuldiging en boete gemengd met een
zakken van hem, die exporteerde."
Dat denkbeeld om direct de winst
zelf le treffen, schijnt dan ook bij ons
verlaten to zijn. Hoe Engeland het zal
doen met zijn, bij de begrooling aange
kondigde enorme belasting van 30 pCt.
der oorlogswinst, en hoe Duitschland zal
handelen met t bij geruchte in bewer
king zijnde plan van 25 pCt, belasting van
dien aard, zal nog moeten blijken.
Er is echter nog een ander voorbeeld
in de praktijk, nl. dal van Denemarki
dat niet de winst treft, maar de toeneming
van hel vermogen, door den grooteren
aanwas daarvan in de oorlogsjaren zwaar
der te treffen dan cle vermogens en iin
komsten van vóór den oorlog
Dien weg kan het bij ons ook op.
Als iemand buitengewone winst gemaakt
heeft, moet dal blijken in zijn vermogens-
aanwas.
Maar er blijven nog genoeg vragen
over. We denken aan de moeilijkheid
om den vermogensaanwas voor onze land
bouwers le bepalen, die vroeger buiten
cle bedrijfsbelasting stonden, en nu voor
het eerst in de inkomstenbelasting zijn
getroffen. Wc denken ook aan de naam-
looze vennootschappen die uit de groote
winst enorme afschrijvingen deden.
Dat die bezwaren reden zijn om van
hel plan af le zien, zal wel niemand
beweren Zoo'n commissie kan van nut
zijn.
Maar één ding is noodig: men make er
haast mee, wil men niel achter het net
isschen
Mr, C. Th- VAN DEVENTER.
De enkele woorden die we in ons
vorig nummer konden toevoegen aai
het bericht van 't overlijden van mr.
Van Deventer, willen we nog aanvullen
niel 'teen en ander over zijn werkzaam
heid in hel publieke leven.
Toen hij in 1897 uil Indië terug
kwam, plaatste hij kort daarna een op"
zienwekkend artikel over „De cere-
scbuld aan Indiê", in de Gids', en van
dien lijd af verschenen in verschillende
tijdschriften voortdurend artikel; van
zijn hand over Indische onderwerpen.
Dal hij reeds spoedig een erkende
specialiteit was op dat gebied blijkt
wei hieruit, dat hij in 1904 in opdracht
van den Minister van koloniën, en om
gestaan» door vijf andere medewerkers
het bekende overzicht bewerkte van
den economischen toestand der inland-
sche bevolking van Java en Madoera
Kort na de verschijning van dit werk
w erd hij benoemd lot ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw.
Van 1905 tot 1909 had hij gelegen
heid zijn denkbeelden in de Tweede
Ivamei le ontwikkelen. Toen hij niet
herkozen werd zorgden de Prov. Staten
van Friesland er voor dat hij' dit rn de
■Eerste Kamer kon voortzetten. Maar in
1913 kon hij als opvolger van mr Trcub
vooi Ass'en weer in de Tweede Kamer
lerugkeeren.
Mr Van Deventer's politiek doelde
bovenal op de geestelijke en econot-
standvasligheid, die Susie maar al le
wel kende „Je kunt hier toch niet alleen
blijven? Ik zal miss Leech hier lalen
lel liet eind van de vacantie, ofschoon ik
mij volstrekt niel den schijn wil geven je
aar te moedigen, maar dan zie je dat ik
mijn plicht doe. en altijd gedaan heb, of
schoon ik er niet over praat. Als ik thuis
kom zal ik uilzien naar een oude dame,
die er geen bezwaar tegen heeft hier le
wonen en die kan toezien dat je je
niet maakt tol de riséc van de heele we
reld Op den dag dat zij komt, zendt j>
mij mijn kind terug."
„Het is vriendelijk van je, dal je Letty
hier wilt laten, lieve Susie
„Lieve Susie 1"
„Maar ik ben niet van plan de risee
te worden, zooals je het noemt'ging
Anna voort, terwijl een flauwe «dimlach
in baai' oogen Schitterde, „en ik heb
geon Fngelsche noodig. Waar zou zij
hier voor dienen? Ik had er over gadachl
aan den dorainé le vragen mij liever
leen Duitschc dame le zenden een ern
stige, eenvoudige vrouw, van ge,-order-
den leeftijd, zooals Oom Joachim
schreef."
„O, oom Joachim Susie kon
dien naam niet uitstaan Het was die
hatelijke oude man, die Anna's hoofd
mei die denkbeelden had vervuld Haar
geld nalaten was prachtig, maar zijn
invloed te gebruiken om op het ge
mische omwikkeling van den inlander.
En dal sprak ook uit zijn streven naar
opheffing der inlandsche vrouw (Kar-
tinifonds) en uil zijn bestrijding van hel
opium-kwaad
SiiMiaal
BESCHIKBAARSTELLING VAN LE
VENSMIDDELEN.
Een reorganisatie.
Nu de waarschijnlijkheid voprldurend
grooler wordt, dal de tegenwoordige
leestenden ook den winter zullm be~
heerscheu heeft de Minister van L. N.
en H den lijd gekomen geacht om
eenheid in de reeds genomen maat
regelen le brengen en een vasten grond
slag voor de komende maatregelen le
leggen.
liet oogenblik is z i. aangebroken
om organisaties van producenten en
exporteurs in hel leven te roepen, die.
oor de beschikbaarstelling van het
benooaigde zullen moeien zorgen Zij
kunnen onder 's ministers toezicht on
derling de lasten verdoelen, ook ge-
organiseero moeten zij hem de waarbon-
gen geven, dat hetgeen voor binnen-
landscL verbruik van hun product be-
noodigd is, ook inderdaad geleverd wordt.
Wal hel toezicht op de distributie
aangaat hiertoe kon de minister moeilijk
een beroep doen op organisaties van
verbruikers, maar zijns inziens kunnen
bem hierin de burgemeesters behulp
zaam zijn, in verband waarmeie hij
voornemens ie een aanschrijving tot
hen te richten, waarin zijn plannen
betreffende de beschikbaarstelling en de
distributie voor binncnlandsch verbruik
van verschillende voedingsmiddelen voor
den duur der tegenwoordige tijdsom
standigheden zullen worden uiteengezet.
De Minister wens'cht verder de cen
trale leiding der administratie van de
distributie op le dragen aan een aan de
commissie voor de voeding van mensch
en diei verbonden algemeen adminislia-
tiekantoor.
De verstrekking van de in aanmer
king komende levensmiddelen geschiedt
dan voor de onderscheidene gemeenten
door tusschenkomst van dit kantoor
Met dit kantoor staan de op te rich
ten vereenigingen van producenten o»
exporteurs in verbinding.
De bedoeling is. dat voor verschillen
de groepen van levensmiddelen afzon
derlijke vereenigingen met rechtsper
soonlijkheid zullen worden opgericht,
dus een hoter-vereeniging, een kaav-
vereeniging enz.
De tol standkoming dezer vereenigin
gen mag in beginsel verzekerd heeften
De werkzaamheid van elk dezer ver
eenigingen zal worden gecontroleerd
door een door den minister aan te
wijzen rijkscommissie van toezicht op
de beschikbaarstelling en den uitvoer
•au de betrokken levensmiddelen. Elk
dier commissiën. zal zijn samengesteld
uit een lid van de Eerste Kamer, twee
moed van een zwak jong meisje le
werken, met zijn slappe Duitsche pni-
'Josofii- omtrent een beter leven en
zulk een onzin zooaishij blijkbaar
gedaan had op zijn tochten met haar,
dat was zoo Schandelijk, dat zij geen
woorden kon vinden, slerlc genoeg om
haar meening uil te drukken Iedereen
zou haai de schuld geven van hetgeen
er gebeurd was, iedereen zou haar*
bespotten cn zeggen, dat, zoodra zich
maar een gelegenheid had voorgedaan
om le ontsnappen, Anna er gebruik
van gemaakt had en een leven van
eenzaamheid en ontbering ieder
ander leven verkoos boven al de
genoegens van een leven in de 'be
schaafde maatschappij in Susie's gezel
schap Peter zou zeker heel hoos op haar
zijn en haar verwijten, dal zij Anna niet
gelukkig genoeg gemaakt had. Niet ge
lukkig genoeg! Hol meisje had haar op
zijn minst drie honderd pond 's jaars
gekost met de kostbare opvoeding, die
zij genoten bad en al haar toiletten toen
zij uitging; en als drie honderd pond
's jaars, die je voor een meisje uit
geeft, haar niet gelukkig konden maken,
dan wou zij wel eens welen wat dan
wel En niemand geen enkele van die
akelige memschen in Londen, die zij haafi-
te, al wou ze het niel welen zou een
enkel woord van afkeuring over hebh
bem voor Anna. Dat had nooit iemand
leden van de Tweede Kamer en een des
kundige op het gebied van de lerens-
middelen, op welker beschikbaarstelling
de commissie toezicht zal hebben.
Reeds werden een achttien parle
mentsleden en zes deskundigen door den
Minister uitgenoodigd om deel uil te
maken van z.oodanige commissie voor
boter, kaas, aardappelen, erwten en boo-
nen. groenten en varkens.
Op enkele na 'o a. dr Bos die ave,
wegende bezwaren had hebben alle uit-
genoodigde parlementsleden en deskun
digen het lidmaatschap aanvaard.
Voorts kwam het den Minister go-
wcnscht voor, ook een commissie van
toezicht in het leven te roepen, wier
laak meer in het bijzonder zal beslaan
in de controle op het centraal orgaan
voor de administratie der distributie
van levensmiddelen, en Waarin elk der
commissies van Toezicht een barer le
den aanwijst,
Vrijdag j.l heeft aan 's Ministers de
partement een bijeenkomst plaats gehad
Ier installatie van de verschillende com-
missiën van toezicht, alsmede ter bespre
king van haar laak en de hoofdlijnen
der le volgen werkwijzen.
Hel ligt in de bedoeling dat deze
regeling een dezer dagen in werking
zal treden.
SPECULATIE IN EFFECTEN
In J<et Overzicht over Effecten- cn
Geldmarkt in het Hand van Zondagoch
tend werd o a, gezegd, dat ter Beurze
te Amsterdam de speculatieve bedrijvig
heid hand over hand toeneemt, cn dat
zich meer en meer een koortsachtige
opgewondenheid van de gemoederen
meester maakt Met name geldt dit voor
de Aiuerikaansche fondsen
Naar aanleiding hiervan vraagt een in
zender, of hel nu met de, in den oorlog
nieuw-verdiende kapitalen denzelfden
weg moei gaan, als rcéds zoo dikwijls
geschiedde, namelijk verspeculeerd in
Amerikaansche. fondsen ten voordeele van
eenige machtige Amerikanen Zal men
dan in ons land nimmer wijs worden?
Er zijn in Nederland groole sommen
noodig; zoo lang de oorlog voortwoedt,
voor leger en vloot, zoodra de oorlog
voorbij is, voor handel en industrie Het
ware dus volgens dezen inzender in
derdaad le wenschen, dat onze Neder-
landsche Regeering paal en perk wist te
stellen aan hel speculecren in Ameri
kaansche fondsen.
De redactie van het Hand teekende
hierbij aan
Beperking der speculatie zou inder
daad uiterst wenschelijk zijn Behalve
door een algeheel verbod van handel, dat
thans volkomen ongemotiveerd zou zijn,
zou de regeering echter op dit gebied,
voor zoover Uians reeds te onzent ge-
noleerde fondsen betreft, alleen kunnen
ingrijpen door een beursbelasling, die op
den handel in speculatiefondsen min of
meer belemmerend zou werken Zulk een
heffing schijnt inderdaad, bij dc algc-
meene herziening van ons belaslingstel-
gedaan. Al haar kuren en grillen de
laatste jaren, loen zij zoo lastig was
men lachte er om Susie wist heel
goed, dat zij toegeschreven werden aan
de manier, waarop zij Anna behandel
de De manier, waarop zij haar behan
delde, ja' Dc gedachte aan die dingen
maakte Susie razend Zij had zich veel
voorgesteld van de volgende season, haar
knap schoonzusje bij zich le "hebben in
de gelukkige stemming, waarin zij verj-
keerdc na de erfenis, en ze had mets
dan voordeel verwacht van Anna's te
genwoordigheid in haar huis een Anna
die zelf geld verteerde en waarvoor men
niels behoefde uit te geven. En zonder
twijfel zou zij overgehaald kunnen wor
den dc kosten voor de huishouding te
decfen En nu moest zij alleen naar huis
en men zou baar berispen en uitlachen
Hel vooruitzicht was bijna meer dan zij
verdragen kon Zij ging naar de deur,
deed die open. en naar Anna gekeerd,
loste zij een laatste schot. „Laat nooit
iemand", zei ze niel een stem die trilde
van de diepste verachting en walging,
„laat nooit iemand, die gelukkig wil zijn,
een cent uilgeven voor de familiebetrekr
kingen van haar man."
En toen riep zij Hilton: cn zij bleef
Hilton roepen, totdal deze kwam en veiv
hinderde Anna zoodoende een woord
meer te spreken.
(Wordt vervolgd).
sel, in de bedoeling der regeering te
liggen Daargelaten dat zij er voorshands
nog niel is. moet men zich van zulke
maatregelen overigens niel te veel voor
stellen. daar zulk een heffing wel be
perkt zal blijven Lot een percentage dat
een aanmerkelijke opbrengst verzekert en
dus den omzet niel le veel belemmert.
Iets meer kan worden bereikt door
voor volkomen non-valeurs de officieele
tioteering le lalen vervallen, zooals vol
gens de loopcnde geruchten spoedig met
Bock Island shares zal geschieden
Voor hel overige kunnen alleen her
haalde waarschuwingen wellicht eenig
nul slichten"
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Grensverkeer slopgezel.
Men meldt ons uil Hulst
Om welke reden is nog niel bekend,
doch geheel onverwachts werd door de
Duilschc militaire autoriteiten in België
alle grensverkeer stop gezet. Mie pas
sage over de grens zoowel van als naar
Nederland is verboden.
Ook de trein Mcchclcn- Terneuzeu be
rijdt als gevolg daarvan ook enkel meer
hel traject Neuzen—Hulst.
Van andere zijde deelde men ons het
vermoeden mee dat deze laatste maatre
gel een uiting van ontevredenheid der
Duitschers js over het uitwijken van den
directeur der Maatschappij, den heer van
den Broeck, welk uitwijken ook weer
een gevolg zou zijn van een bedreiging
mei arrestatie en overbrenging naar
Duitschland
Maar dit zou natuurlijk geen verklaring
zijn van het geheel stop zeiten ook van
hel andere grensverkeer.
De sleenkolenquaeslie
De heeren prof De Vooys en Fentener
an Vlissingen, onderscheidenlijk voorzit
ter en secretaris van het Kolenbureau:,
zijn teruggekeerd van hun reis naar Ber
lijn. Naar het „Hand-." verneemt, heeft
hun reis niet hel gewenschte resultaat
opgeleverd Men was niel geneigd af le
zien van de door de KohlenfAusfuhr-
stelle West aangekondigde vermindering
in de aflevering
Naar aanleiding daarvan had prof. De
•Vooys heden een conferentie met den
Minister
Het s.s. „Groningen."
Het blijkt nu, dat het zinken van de
Groningen" ook veroorzaakt is door een
mijn nabij het Thames-vuurschip Het
vaartuig werd midscheeps getroffen en
zonk in drie minuten
Niel Nederlanders
Aan alle niet-Nederlanders is hel ver
blijf in de stolling Den "Helder verbo
den, tenzij ze een vergunning hebben
verkregen
Aanvragen voor uitvoer
vergunning.
De 'Minister van L N. en H. waar
schuwt, dat aanvragen om vergunning
tol uitvoer, die niet van behoorlijk ze
gel zijn voorzien, zullen worden terug
gezonden Telegrapliische verzoeken be-
hooren terstond op verzegeld papier her
haald le worden
Dit StaS sa Provincie.
Utt Middelburg.
Windmolens, hoevele zijn er
niel reeds afgebroken, of jammerlijk ver
minkt, ook in onze onmiddellijke omge
ving, b.v op 'iZand!
Toen bij het hevig onweer, dat Zon
dag 15 Augustus boren onze stad woed
de, do schilderachtige molen op hel
Seisbolwerk door den bliksem getroffen
werd, waarbij twee der wieken naar be
neden stortten en verder groole schade
werd aangericht, zal menigeen zich be
zorgd hébben afgevraagd, of ua deze
zware beschadiging de oude windmolen,
die zich zoo slalig hoog boven de boo
nven van het bolwerk verheft, wel zou
worden herbouwd, dan wel of ook deze
zou worden vervangen door een wan
stal tigen stoommolen
Hel is ons een genoegen le kunnen
berichten, dat, blijkens bij de véreeni-
ging „Nelialcnnïaingekomen mededee-
ling. deze bezorgdheid ongegrond is ge
weest, on de molen in zijn ouden vorm
zal worden hersteld.
Uit Walcheren.
Is de Nieuwe Vlissingsche weg, veiy
