(]01KA!\T.
N° 223
iS8" Jaargang
8 )-:
Woensdag
22 September.
Kameraverzicht.
ïïlt Stad en Provincie.
We, 91<f
Vc%9 tonïBHt vanekyat i ft g o 11 k met aiircmderixg vu Zqb* V«Ntdigii
Prj's per kwftrtuftl, zoowel roor Middelburg all voor «11« plaateeu in
Nederland franco p. p. f 1.25
^{«onderlxike Eummera konten 5 ren*-.
▲drexteiitlëa 10 asset par ragali By aboRcement veal lager. Gaboartapf dced| ct,
alia andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1=?7 regelo f 1,50
elk® regel meer 20 cent. Reclame! 40 cent per regel; Groots letten naar ie plaat',
die zjj innemen^
W A.4vertenti9i~"Yóór éém MVT ta biiorgtaj"
Bij deze Courant behoort ©en Bijvoegsel.
Zij, die zicb ca op ons b!ad
abonneeren, ontvangen de nog ia
dezü maand verscliijnenda nom
mers gratis.
Tweede IC a in c r.
Zitting van Dinsdag
Met een speechje van bel oudste lid in
jaren, den heer Lie.ftinck, begon het.
llij zou even sober zijn als de sluitings-
rede was geweesl. En de lieer Lieftinck
zon zieli zelf niet zijn geweest nis hij niet
even had laten lachen door de opmerking
dat het vroeger wel eens een soort lust
en welbehagen van Ministers was, in' de
sluiiingarede de goede uitkomsten van
hun werkzaamheid aan le looncn en daar
van een lange lijst le maken, soms wel
tc vervaardigen.
Maar, zoo ging hij voort, toch ligt een
groole ernst in de nu betrachte sober
heid. Zij stemt tot nadenken. Wij hebben
nu geen lijd voor iets anders. De omstan
digheden zijn niet geschikt voor de „tijds
omstandigheden" en die tijdsomstandig
heden zijn buitengewoon. Hel buitenge
wone dreigt helaas ook voor ons land
chronisch en gewoon te zullen worden,
Hij sloot zich aan bij de woorden, zoo,-
even gehoord van H. M. de Koningin, die
een beroep deed op de geestkracht van
't volk Moge de volksvertegenwoordiging
daarvan een getrouwe afspiegeling zijn,
een woord dat luide toejuichingen
uillokte.
En toen kwam het maken van een op
dracht voor de benoeming van een voor
zitter.
Als no. 1 werd daarop geplaatst de
heer Goeman Borgesius zooals te ver
wachten was. Van de 84 stemmen waren
er 64 op hem, 17 blanco, de rest ver
deeld.
Voor de tweede plaats (de beide vorige
jaren bezet door mr. Troelstra, die nu
afwezig was wegens ziekte"), werd de,
heer Schaper gekozen met 45 van de 83
stemmen.
Voor de derde plaats waren twee stem
mingen noodig. Het ging lusschen de hce-
ren van Nispen tot Sevenaer en Ruijs de
Beerenbrouck. Laatstgenoemde werd de
uitverkorene.
Hedenmiddag 3 uur komt de Kamer
bijeen.
Eerste Kamer.
Een zillinkje van formaliteiten, Inge
leid door een kort toespraakje van der:
voorzitter, waarin gewezen werd op de
steeds voortdurende oorlogsomstandighe
den, en op de noodzakelijkheid om ais 't
ware A la minute over de gemobiliseerde
strijdkrachten le kunnen beschikken.
Hedenmiddag weder vergadering
DE EINANCIEELE TOESTAND.
Dev fiuancieele iiafu, gister dooi
den Minister van Financiën aan de
Tweede Kamer voorgelegd komt lot den
einduitslag dal op de begrooting 1916
voor den gewonen dienst d. w. z. zon/-
der crisisuitgaven een tekort wordt
geraamd van 22 millioen
Tegenover dit tekort zullen in nam
merking komen de hoogere ontvangsten,
die de Minister verwacht van hel eerlang
in te dienen plan tot algeheele herzie
ning en aanvulling van het belastingsteK
sel. Een aantal der nieuwe of gewijV
zïgde belastingen zal terstond na a
neming in werking kunnen treden. Ech
ter is, naar do Minister nader uiteenzet,
toch op een toeneming der inkomsten
uit dien hoofde voor den dienst 1916
niet te rekenen Toch acht de Minister
het niet geraden te bevorderen, dat in
de gegeven omstandigheden voorstellen
lot tijdelijke voorziening in het tekort
worden ingediend.
Hierbij moet in aanmerking worden
genomen dal de cijfers van ontvangsten
en uilgaven zijn gesplitst (overeenkomstig
hel voornemen, te kennen gegeven bij
de leening van 275 millioen) in gewone
uitgaven, buitengewone uitgaven en cri
sist-uitgaven
Met betrekking tot de crisis-uitgaven
zij hier aangeteelcend, dat die slechts
voorkomen op Hoofdstuk VII B, (Finan
ciën, pensioenen) vermits hetgeen cl lar-
voor op andere hoofdstukken noodig zal
zijn, supple Joir zal worden aan
gevraagd De cijfers van het VlIIe
Hoofdstuk (Oorlog) zijn zelfs tengevolge
van de crisis lager Immers daarop kun
nen bedragen worden gemist voor uitga
ven, welke in gewone jaren daarop voor
komen, doch thaxyj tengevolge van de
crisis niet behoeven le geschieden
Wat de gewone uilgaven betreft zijn
m sLijgingen der hoofdstukken ver
zaalcl door de volgende posten.
De stijging van hoofdstuk Buiten-
la n cl s c h e z a lc e n met f 38 497 is voor
de helft toe te schrijven aan de instel
ling van ©en lijdelijk gezanlschop bij den
Paus.
Dal hoofdstuk Justitie t' 332 377
hooger is, is voor f 105 075 hel gevolg
van Jtel voor de helft uittrekken van de
bedragen ten vorige jare voor lotsverbe
tering voor lagere beambten aangevraagd
doch wegens de crisis teruggenomen en
lol een bedrag van f 209 600 het gevolg
van periodieke Iraktementsverhoogingcn
van de leden van cle rechterlijke macht
en ü)iedienden en schrijvers bij de gerechf
ten.
De stijging van hoofdstuk Binnen/
la n d s c h e zak e n met f 1689,464
komt voor f 1 250 000 ten laste van wes
telijke regelingen (subsidiën lager onder
wijs. pensioenwetten, armverzorging).
Voorts wordt o a. meer gevraagd voor
subsidiën voor vakonderwijs en speciale
inrichtingen voor onderwijs f 152.881,
oor drinkwatervoorziening f 33.000, voor
bijdragen woningwet f 25 000, voor be
strijding der tuberculose f 20 000, voor
bestrijdiug der kanker f 11.000.
Hel hooger eindcijfer van hoofdstuk
Marine ad f 6 971.068 komt tot een
bedrag van f 5 341 018 voor rekening van
nieuwen (alanbouw, waarvoor f 6 825 418
is uitgetrokken, tegen f 1.184.400 ten
v'origen jare.
Het hoogere cijfer van hoofdstuk F i-
n ancien (A) ad f 1.107.677,25 is voor
een bedrag van f 3.881.327 veroorzaakt
door stijging van de rente, 'zijnde er
meer geraamd voor rente van vlottende
schuld f 4 150.000 en verder voor rente
en 'leeningen.
Onder B. konten hoogere uilgaven voor
den Pensioenraad.
'Van de begrooting van oorlog noe
men we als hooger geraamd: f 127.8000
voor uitbreiding der luchlvaarlafdeeling.
Wal' de, vorige jaren betreft wordt
meegedeeld:
de rekening 1913 voor den gewo
nen dienst een voordeelig saldo had van
4.16 millioen, veel gunstiger dan men
verwachtte;
dal het jaar 1914, waarvoor, ten op
zichte van den gewonen dienst, een tekort
werd geraamd van 21 millioen, dit cijfer,
daalde tot bijna 10 millioen, ongeveer
wal in dat jaar voor de ouderdomsrente
is uitgegeven;
dal over de vermoedelijke uitkomsten
'au 1915 nog weinig kan gezegd wor
den, maar dat het werkelijk tekort op
den gewonen dienst piet meer dan om
streeks 2 millioen lager zal zijn dan het
geraamde bedrag van 18.5 millioen.
ZEEUWSCIIE WERKEN OP DE WATER-
STA ATSBEGROOTING.
Van cle op de Waterstaatsbegrooling
ermelde posten betreffende Zeeuwsche
werken noemen we
Brug bij de Keersluis. De
draaibrug van de binnenkeer- en .schut
sluis te Vlissingen beweegt zeer moeilijk
Daar hel verkeer over deze brug zeer
druk is, is hel gewenschl deze brug
mechanisch le bewegen. De benoodigde
eleclvische stroom kan ontleend worden
aan de' particuliere centrale der Train-
weginaatschappij te Vlissingen. De kos
ten der installatie zijn geraamd op
f 25.000.
Jaagpad V lissin ge n—M i d d c 1-
b u rg.
Van hel Westelijk jaagpad tuSschen
Vlissingen en Middelburg wordt ecu druk
gebruik gemaakt door voetgangers 'en
wielrijders. Het is gewenschl (lit jaag
pad, thans verhard met (coolsiniels, le
verbeteren door het aanbrengen van
een gewalste grindlaag van 3 M. Dit
werk kan over eenige jaren verdoold
worden. Het ligt in de bedoeling in
1916 hel gedeelte Vlissingen—Souburg
te verbeteren.
Ver be Lering van den wieg
V1 i ssie.gen—Woensdrecht.
In verband met het spoedig tot stand
brengen van den verbindingsweg lusschen
Noord Brabant en Zeeland, zal van
den weg van Vlissingen lol Woensdrecnt
in hel vervolg ook gebruik beliooren
te kunnen worden gemaakt voor bet
doorgaande automobiel verkeer fusschen
Zeeland en hel overige deel van Neder
land en door hel internationale snelver
keerlusschen Engeland en Belgiëeener
zijds en Duilschland anderzijds
Nu voldoet deze weg zelfs niet aan
matig gestelde eischen' voor hel snelverr
keer Van dien weg maken cle rij kswéj*
gen op Walcheren en Zuicl-Beveland en
de weg langs hel kanaal door Zuicl-
Beveiand (van de Poslbrug lot ilansf
wccrl, een onderdeel uit Allereerst is
dus roet de verbetering van de rijles-
wegen op die eilanden le beginnen
De kosten der bedoelde verbetering
en van voorzieningen, ook van nog an
dere, dan de genoemde wegen in Zee
land zijn van dien aard, dal slechts
geleidelijke uilvoering mogelijk is.
Daarom is een plan opgemaakt vol
gens helwelk aanvankelijk parliëele ver-
beleringen zullen worden uitgevoerd,,
beslaande uit afsnijding van '^cherpo
bochten en wegneming van steile hellin
gen, gepaard aan verbreeding van aar-
denbaar. en verharding, welke verbe
teringen echter passen in- en deel uilj-
makei! van het later uit te voeren
groote plan.
De totale kosten van deze, het meest
noodzakelijke verbeteringen zijn ge
raamd op rond f 240 000, waarvan de
helft op deze begrooting wordt uitge
trokken.
Uitbreiding van de los- en
laadplaatsen te Ternuzen.
Bij do verdere uilwerking der plannen
voor de losr- en laadplaatsen te 'Teih
neuzen is de wensckelijkheid geble
ken daaraan eenige .uitbreiding le ge
ven. Volgens hel oorspronkelijke plan
zou aan bel zuidelijk boord van het zui
delijke bassin te maken benoorden de
staalfabriek le Teraeuzen, een kaaimuur
worden gebouwd, lang 250 M meteene
diepte vóór dien muur van ongoveer
62 N A.P. K.P.) en aan de noord
zijde van hel noordelijke bassin zou een
steiger worden gemaald, lang ongeveer
220 M.. met eene diepte daarvóór van
ongeveer 2.37 NAP. (4.50 - K.P.),
terwijl overigens de boorden der ha
vens zouden worden voorzien van een
damwand, reikende van K.P. tot 2 M.
daaronder, tol keering van het boven
liggende talud.
De overweging dat de voor Gent be
stemde, dieper gaande schepen voortdu
rend in aantal toenemen, heeft er toe
geleid eenige wijzigingen in ge plannen
te maken.
Deze beslaan daarin! dat cle water
diepte langs den kaaimuur aan de zuid
zijde van het zuidelijk bassin 8 75 M.
zal bedragen in plaats van 7.75 M.,
aar op dus bij den bouw van dien
muur zal moeten worden gerekend,
terwijl verder de ontworpen steiger
langs de noordzijde van de noordelijke
haven, door een kaaimuur zal worden
vervangen, waarvan de "lengte 182 M.
en de waLerdiepte daarvóór 7 M. -ui
len bedragen.
Voorts zal in den noordooslelijken
hoek van die haven een steiger voor
kleine stoombootjes zijn te bouwen. Ten
slotte zal bovendien langs de zuidzijde
van laatstgenoemde haven een kaaimuur
worden gemaakt lang 200 M., met eene
waterdiepte bijv, van 7 M.
Op deze wijze zal .meer gelegenheid
tot aanleggen ontslaan voor diepgaan
de vaartuigen en voor directe lossing
in spoorwegmaterieel, terwijl daarenbo
ven de ruimte, beschikbaar komende
•oor opslagplaats1, nog eeuigszins zal
worden vermeerderd -
Daar de aanlegplaatsen door een cm
ander beter aan hunne bestemming be
antwoorden dan volgens het oorspron
kelijke plan, meent de Minister daartoe
hol voorstel te moeien doen, hoewel
deze wijziging eene niet onaanzienlijke
•ermeerdering van kosten medebrengt,
die voorloopig op f 118.000 is tc Stel
len.
Met de werken voor de los- en laadr
plaatsen zal in geen geval kunnen wor
den aangegevangen vóórdat cle onteigen
ning der benoodigde gronden heeft plaats
gehad en zooals in de memorie \an
antwoord op het voorloopig verslag om
trent het wetsontwerp tot aanvulling en
verhooging van het IXde hoofdstuk der
staatsbegrooling voor het dienstjaar 1915
(Zitting 1914—1915, no. 298, bladz 2)
werd medegedeeld, is het pieer dan
waarschijnlijk dat gerechtelijke onteige
ning zal moeten plaats hebben.
In verband hiermede js het 'voldoende
voorgekomen om voor de uitvoering der
werken voor 'hel dienstjaar 1916 eene
som \an f 200.000 uit te trekken
Verbetering van den weg van
Axel na ar de Platte brug. Zoo
als reeds bij de gewijzigde memorie
van toelichting der begrooting voor 1915
bladz. 23, werd medegedeeld, verkeert
de we;g van Axel naar de Platte brug
langs hel zijkanaal naar Hulst in miiv-
dei goeden toestand.
Voor hel verbeteren van hel gedeelte
tusschen dc spoorcveghaltc Kijkuit nn
de Platte brug, door het aanbrengen
var. eene keibestrating werden de noor
dige fondsen bij genoemde begrooting
beschikbaar gesteld. Het overige gedeel
te van den weg, van Axel tol de spoor-
weghalle Kijkuit, zal in 1916 zijn lc ver-
beleren door liet opbi-engen van een
gewalste deklaag van steenslag Hiervoir
is f 15.000 uilgetrokken
Kanaal door Zui cM? e v e ia n d
Dc verlichting van de oude
sluizen te Hans weert geschiait
mol Aladdiulampendeze verlichting is
kostbaar, vooral door de bediening
Daar met de in aanbouw zijnde hvw
dro-eleclrische centrale voldoende elec-
triciteiL zal kunnen worden opgewekt om
ook at oude sluizen te Hans-weert le
verlichten is het gewenscht de Alad-
dinlampen te vervangen door eene elec-
trische verlichting, waarvoor het uitge
trokken bedrag voldoende zal zijn
Met het vernieuwen en herstellen van
de sluisdeuren moei voortgegaan
worden.
Haven le Breslcens. - Zooals
blijkt uil hetgeen werd medegedeeld bij
de gewijzigde memorie van toelichting
der begrooting voor 1915, .bladz 18
biedt de haven van Breskens te weinig
los- en laadplaatsen aan voor liet zeer
belangrijke scheepvaartverkeer, welk vcr-
keei nog steeds* toeneemt
In de jaren 1912, 1913 en 1911 wer
den de ribodige fondsen beschikbaar
gesteld voor het maken van eene be
schoeiing met daarachter gelegen op-
slaglerrein, terwijl in 1915 werd uitge
trokken, gedeeltelijk bij de 3uppleloire
begroeiing. (Gedrukte stukken zitting
1914—1915 no. 298), hel bedrag, noodig
voor het maken van een aanlegplaats,
tevens geschikt voor kleine zeeschepen.
Aan de oostzijde van de haven zal
voorts binnenkort eene beschoeiing van
gewapend beton met daarachter gelegen
losplaats geraamd op f 50.000 wor
den gemaakt, nu de gelden, daarvoor
mede bij die suppleloire begrooling uit
getrokken, zijn toegestaan Niettegen
staande al deze voorzieningen zal de
de los- en laadruimte nog niet vol
doende zijn en is 'het noodzakelijk,
dal ten oosten van de liaven een tweede
havenkom worde aangelegd. Hel is ge
wenschl met deze havenuitbreiding in
1916 een aanvang le maken. Voor den
eersten termijn van dat werk is gere*
kend op een bedrag van f 20 000 De to
tale kosten dezer havenuitbreiding zijn
globaal geraamd op f 425.000
Dc. licibeslraling op het haventerrein
laat zeer veel te wenschen over, ter
wijl de terreinen achter de nieuwe be
schoeiingen zijn le bestraten. Voor deze
bestrating kunnen gebruikt worden de
keien, afkomstig van den rijksweg van
Breskens naar de Belgische .grens, voor
zoover deze keien voor den weg niet
meer kunnen dienen. Met deze bestra
ting zal ook in volgende ja^en zijn voort
te gaan. Voor 1916 wordt daarvoor
f 5000 uitgetrokken.
De oorzaak van den brand wordt
aan kwaadwilligheid of baldadigheid foe.
geschreven.
De politie stelt een streng onderzoek
in en brengt het gebeurde in verband
met een tweede baldadigheid oven la-
Ier gepleegd door een drietal jonge man
nen, die een bij de slationsbrug liggen
de roeiboot los maakten en daarmede in
de richting van de Abeele roeiden; de
boot werd hedenmorgen drijvende ge
vonden in hel kanaal en de riemen op
den Kanaaldijk, terwijl nog een hoos cat
wordt vermist
o
Uit Vlissingen.
Gistermiddag is het den gemeente
veldwachter van Koudekerkp .1. L. Plan
soen en den hoofdagent van polite A. R.
de Boo van Uijen le Vlissingen gelukt
den dader der brandstichtingen op te
spoien en aan te houden
De verdachte, die ter beschikking van
den commissaris van politie te Vlissin
gen is gesteld, heeft een volledig be
kentenis afgelegd, en zal aan de justitie
worden overgeleverd.
De aangehoudene is de 23-jarige C.
K„ letterzetter le Vlissingen
Uit Zaid-Bereland.
De aanbeveling voor regenten van
het Weeshuis te Goes (vacature mevr.
Quadekker Veerkamp) bestaat uit de da
mes M. S. C. Knitel en C. M. van Acker,
beiden aldaar.
In de Maandagavond gehouden
raadszitting tc s Grave npolder
werd de gemeenlerekening over 1914
voorloopig vastgesteld en werd de be-
grooling voor 1916 aangenomen op
f 11470 88 in ontvang en uitgaaf met
een post voor onvoorzien van f 139.00s.
o -
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O. D.
Bij de Dinsdag le Z aam slag ge
houden stemming voor een lid van den
gemeenteraad, ter voorziening in de vaca-
'ure. ontslaan door het overlijden van
den heer F. de Ruijter, werd gekozen
de heer J. L van de Ree 'a-rA niet 273
sl. De heer J. Vinke (lib.) verkreeg 226
stemmen. Er waren 20 briefjes van on-
aarde.
Door den uitslag dezer stemming blijft
de verhouding in den Raad onveranderd
•echts.
Gekozen tot lid van den gemeente
raad te St. J a n s t e e n, dc. heer J.
Ferlcet mei 104 stemmen, op den heer
J. Vinck waren 83 stemmen uitgebracht.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen WD.
Te Hoofdplaat had Maandaa
j.l. dc heer T. 4iot ongeluk bij hof
schieten op opvliegende patrijzen een
zijner wilddragers in het gelaat tc tref
fen. Onmiddellijk werd een geneesheer
ontboden Dinsdag moest de getroffene
naar Middelburg, waar men traehteu
zal de hagelkorrels te verwijderen
Aldaar werd de landbouwer V. door
zijn slier tegen den wand gèduwd, zoo
dat hij inwendige kneuzing opliep en
geneeskundige hulp moest inroepen
Te Oost burg heeft de burge
meester den maximumprijs der boter,
die op de veiling der V. P. N wordt
verkocht, gesteld op f 1 51 per K. G
Vroeger was die prijs f 1 60
Uit Middelburg.
- In de afgeloopen nacht omstreeks
één uur werd de politie kennis gegeven,
dal door thuiskomende buren een
begin van brand was ontdekt in de
kelder van perceel II 162 aan de Visch-
markl. Daar was geborgen een partij
stroo en zeegras, een (afcl en brandhout.
Dit alles was aan hel branden. Met em
mers water bluschte de politie denbrand
en behoefde het personeel van de stads-
schuur, dal met een slangenwagen was
aangerukt, geen hulp meer te verleenen
KERKNIEUWS.
- Op de Staatsbegrooling voor 1916
komt eon post van f 2200 voor, als bij
drage in de restauratie der Ned Herv.
Kerk te Oud-Vossemeer.
Oorspronkelijk was een eindtermijn van
f 1000 uilgetrokken. Maar na voltooiing
der restauratie bleek dat in plaats' van tie
geraamde 22 duizend gulden er 3t dui
zend noodig zijn geweest.
ïn aanmerking genomen de verdienste
lijke wijze waarop door kerkvoogden voor
eeno deugdelijke restauratie is zorg ge
dragen en de slechte fiuancieele om
standigheden van het kerkbestuur, komt
een tegemoetkoming in het tekort ad
50 o/o zijnde f 1400, le verdeden over
2 o/ojaren, billijk voor. Des wege wordt
f 220C uilgetrokken.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Midsland Terschel
ling) F J. Los, (e Sijbekarspelnaar
Herwen en Aerdl II Slerringa tc Lobith;
naar Anloo W. A. Noest, te Hoofdplaat.
Bedankt voor Roosendaal F. J. Los, te
Sijbekarspel.