milllliLKUHiiStjHG UOUHANT.
Jaargang
1915
Zaterdag
18 September.
BINNENLAND.
Zennwacbtige moeders.
Bit Stad en Provincie.
M° 220
Dat* «ourKBï YiWchjjufc i g e 1 g k Biet mitzosderiec vaa Zo*« ftutUgifi,
Prge per kwarto»], soowel yoor Middelbrug al* loot alle pbiataea 3»
Nederland franco p. p. f 1.25J
Af "Ouderlijke summer* kosten 5 ctnt.
Aór«rteatiëB 20 «ent pes r«gel- fig aboanomeat *6e). leger. Geboet^ daedS
alle andere fauilieberiobtea en Dankbetnigiagex tbc 1s7 regels f 1.50
alks regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regelj Groots letter* naar de plaat
die zg innaaacBj
S9T Advertasties vóór *W>? t« beiorgasj
Dit nummer bestaat uit twee binden.
EERSTE IILAD.
EEN 3IOBIL1SATIE-VRAAC.
In de Vrijz. Dem. stelt dr. Bos openlijk
een vraag, die menigeen reeds bij zich
zelf zal hebben gedaan: is het noodzake
lijk dat al hetgeen wij als beschikbare
troepen op de been kunnen brengen, ook
werkelijk op de been blijft?
Di-. Bos meent dat die vraag zich on
vermijdelijk met kracht in de Kamer naar
voren zal dringen, vooral met het oog
op de duizenden gemobiliseerden, die
hun zaken zien verloopen of hun studie
niet kunnen voortzetten.
Van algeheele demobilisatie kan na
tuurlijk geen sprake zijn, Maar zeer zeker
dient aan 't algemeen belang gedacht te
worden verbonden aan een terugkeer
van zoovelen in het maatschappelijk le
ven, terwijl het ook zeker overweging
verdient, dal die terugkeer alliqhtj
ten goede komt aan den geest in het
leger
OVER ZEEUWSGIL VLA ANDEREN.
Onder het opschrift: „De plank mis
geslagen 1 schrijft v. V. in de „Toe
komst"
„In de Middelt». Crt. komt dr. II. B-
van Nes te Teriieuzen op legen een ar
tikel van .ons in de „Toekomst" van 12
Juni 1915 en verwijt ons o. a., dat wij
zonder eenige bedenking Zeeuwsch-
Vlaanderen geruild zouden willen zien
met een ander gebied, indien Duitseh-
land dit gewenscht mocht achten.
De sclir. heeft ons artikel niet ge
lezen, maai- grondt zich op eene aanha"
ling daaruit in de Holl. Revue van 21
Juni 1915. Had hij zich de moeite ge
troost dit in zijn geheel te lezen,- dan
zou hij gezien hebben, dat Zeeuwsek-
Vlaanderen niet werd genoemd, ja dat
er zelfs niet op overd gedoeld. Er
was alleen sprake van de bedoeling, die
Von Jagow met zijn (te) veelbesproken
telegram kan hebben gehad. De schr.
die begrijpelijkerwijs het door hem met
zoovele r as-echte Nederlanders bewoour
de landsgedeelte niet gaarne onder
vreemde heerschappij zag, heeft er niet
aar. gedacht, dat er ook landsgedeel
ten zijn, waarin de bevolking eene au,"
dere afstamming verraadt en öyaarkt
het verklaarbaar zou zijn, dat Duitsch-
land een voorwerp van ruiling zou zien
tegen gebieden, die voor Nederland van
gr oo te waarde konden zijn.
Inmiddels heeft naai- onze meening
door hel verloop van den oorlog de
ruiling-kwestie hare beteekenïs verlof
ren. Mogelijkheden g'die men in Juli
1914 op het oog kon hebben, komen in
September 1915 in een geheel ander
daglicht, al was het maar door de ont
wikkeling der Vlaamsche kwestie.
Dr. van Nes kan gerust zijn in
onze kringen denkt niemand aan een
afstand van eenig Nederlandsch gebied,
allerminst van Zeeuws'ch-Vlaanderen. Mor
gen wij hem verwijzen naar de J} Toe
komst van 3 en 17 Juli 1915?
De lezing van deze nummers kan hem
dc overtuiging schenken, dat dezer
zijds heizelfde standpunt wordt ingeno
men als door hem zelf."
vangen door een brug, waarvoor plan
nen aanhangig zijn, dan blijft de laat^
ste een onoverkomelijk beletsel De toer
gang naar Walcheren moet dus anders
worden. Hel is Uwer Excellentie bekend
dat door de provincie Zeeland, met
subsidie van hel Rijk, een verharde
weg wordt gemaakt over den dam (looi
de Schelde tusschen Woensdrecht en
Rilland-Balk waardoor eene verbinding
tusschen de wegennetten in Noord-Bia1-
banL en Zuid-Bevhland wordt verkregen.
Maai op Zuid-Beveland moeten, voort
dat de Rijksweg van Yersekendam naar
Middelburg wordt bereikt, verscheidene
smalle en kronkelende wegen worden
bereden, voorzien van grindbedekking.
Vooral in een nat najaar is dit voor
aulos uiterst bezwaarlijk. Wil Walche-
cheren, mei de havenplaats Vlissiugen
als eindpunt, aan het wegennet vcrboiir
den worden, dan dienen de bedoelde
wegen op afdoende wijze te worden
verbeterd.
Het ingediende ontwerp geeft weinig
hoop, dat dit zal geschieden. Art. 1
somt de Rijkswegen op, welke door
verbreeding en verbetering geschikt zul
len worden gemaakt zoowel voor ge
woon .verkeer als voor snelverkeer met
motorrijtuigen; daaronder behoort niet
de Rijksweg naar Zeeland. Volgens art
2 zullen de overige Rijkswegen, naar
gelang van behoefte, voor zooveel noodig
worden verbeterd, mede ten behoeve
van hel snelverkeer met motorrijtuigen.
De redactie geeft grond voor de opvat
ting, dal de verbetering van de in art. 2
bedoelde wegen niet zal worden ter
hand genomen, voordat die van de in
art. 1 genoemde wegen geheel is uilger
voerd; met andere woorden voor eene
onafzienbare reeks van jaren zal wor
den uitgesteld. Verbetering van andere
dan Rijkswegen, ook als 'is die uoodig,
schijnl niet in de bedoeling le liggen.
Dit nu komt ons, het zij met alle be
scheidenheid gezegd, niet billijk voor.
JJet midden van hel land heeft reeds
zijne verharde wegen, die, al mogen zij
voor snel aulomobielverkeer niet ideaaj
zijn, toch daarvoor kunnen worden ge
bruikt. De verbinding van Walcheren
met het wegennet is ontegenzeggelijk
minder goed. Toch heeft die verbin
ding, welke een deel maakt van de inf
lernalionale roulc door Zeeland naar
Duitschland en België, reeds nu hare
beleekenis en zal zij in de toekomst
nog gi-ooter beleekenis erlangen. De
memorie van toelichting lot het wets
ontwerp erkent dit. Het schijnt daarom
niet billijk, de verbetering van dezen
minder voldoenden weg te doen achter
staan bij die van andere wegen, welke
thans in beteren locstand verkeeren.
Op grond van een en ander veroorlo
ven wij ons Uwe "Excellentie eerbiedig
te verzoeken, te willen bevorderen, dal
het wetsontwerp worde gewijzigd in der
zen zin, dal verbetering van de aanslui
ting van Walcheren met hel groote we
gennet tegelijk worde ter hand genor
men met de verbetering van de in het
wetsontwerp genoemde Rijkswegen.
AANSLUITING VAN WALCHEREN
AAN HET GROOTE WEGENNET.
Door hef 'bestuur van de „Vereeniging
tot bevordering van het Vreemdelingen
verkeer in Walcheren" te Middelburg is
het volgende adres aan den Minister
van Waterstaat gezonden
De indiening, bij koninklijke bood
schap van 28 Juli 1915, van een ont
werp van welheli-effende de verbetering
van Rijkswegen, geeft onS aanleiding,
de aandacht van Uwe Excellentie le
vestigen op den toestand, waarin het
eiland Walcheren zich ten aanzien van
hel verkeer met motorrijtuigen oevindt.-
Tol dusver was Walcheren voor het
automobielverkeer vrijwel uitgesloten.
De Rijksweg van 'Breda naar Middelburg
o. m. aangewezen op de bij genoemd
wetsontwerp belioorende kaart, is daar
voor geheel onbruikbaar tengevolge van
de overgangen over de Eendracht bij
Tholen en over de Schelde tusschen
ipoxishoek en Yersekendam. Zelfs al
wordt de eerstbedoelde overgang ver
NEPERLAND EN DE OORLOG.
De beweringen over spionnage
te Domburg.
Men schrijft uit Domburg aan het
Hand., vermoedelijk naar aanleiding van
hetgeen H. T. over dal onderwerp in de
Telegraaf insinueerde, het volgende:
Reeds geruimen tijd loopen te Doinf-
burg allerlei praatjes van spionnage, ber
ton vloeren op duinen veel te groot voor
de huizein die er op gebouw werden],
enz. enz Vooral gingen die geruchten
over een houten villa, die destijds aan
den zeekant, een eind Westelijk voorbij
de welbekende villa „Carmen Sylva" ge
bouwd was op een zoo zwaar beLonfuin-
dament dat „het wel leek alsof daarop
de „Lange Jan" van Middelburg moest
komen le staan
De ..bouwer en eigenaar was de heer
Von Woringen, eep Duitschcr van ge
boorte, afkomstig uit Rotterdam, wa
nende le Brussel, geïnteresseerd bij de
Anfvverpsche cement- en betonfabriek,
waar beton volgens een n ieuw systeem
werd vervaardigd.
Deze heer, Domburg als badplaats kenf
nende, vrtlde daar voor den zomer een
vast pied-a-terre bezitten. Hij liet daar
dus op een belonvloer - die villa
zetten, richtte er in het sousterrain een
bergplaats voor een paar rijtuigen in en
plaatste een stal voor zijn paarden
er dichtbij. Niemand dacht aan oorr
log,
Maar nu de oorlog er is, zijn er alf-
ierlei praatjes in omloop gekomen o ver
de villa van den heer Von Woringen.
't Is waar, uit een advertentie in de
Middelburgsche courant van 14 Januai'
1915 waarin „dè vluchtelingen van Dom
burg mevrouw Von Woringen harte
lijk bedanken voor haar liefdadigheids
werken", blijkt, dat de familie Von
Woringen mede in Nederland de Bel
gen gastvrij ontving, maar toen een
maal cbe fundeering van de villa
„Norskhjem" over de tong ging en er
een huis telefoontje van het huis naar
het stalgebouvv aangelegd werd, toen.
toen werd er een dikke Bertha's, draadr
looze- telegrafie en aan spionnage ge
dacht
Weldra kwam dan ook liet „gezag"
om een onderzoek in le stellen. Eerst
gold liet de „draadlooze"
Marechaussees en deskundigen kwa
men onverwachts op het terrein.
Op een goeden ochtend bemerkte
de heer v. W. dat 's nachts zijn tenf-
nisbaan was opgehakt en onderzocht.
Dit was geschied zonder dal hij er iets
van wist
Een tweede maal kwam nog eens
een officier der marechaussees, maar
wéér werd niets verdachts gevonden.
De heer Von Woringen, genationaf-
liseerd Nederlander, vvensehle echter,
toen de praatjes en ergernissen aan
hielden, en zijn familie zelfs werd
lastig gevallen, in hel bijzonder door
Belgen, een bewijs van zijn onschuld
te bezitten.
Dat bewijs ontving hij en nog wel
-an den opperbevelhebber van land
en zeemacht zelf.
Het luidde:
„Ondergeteekende verklaar! bij dezen
overtuigd te zijn dat nocli door den
heer Von Woringen le Domburg, noch
door zijn huisgenooten handelingen zijn
gepleegd die op eenigerlei wijze in
strijd zijn met de onzijdigheid van Nel-
derland
Beschuldigingen, als zouden door gel-
noenulen lieer of door zijn echlgef-
noote handelingen zijn gepleegd lenber
hoeve van een der oorlogvoerende mor
gendheden, zijn gebleken volkomen uit
de lucht gegrepen te zijn.
Den Haag. De generaal
(w.g.) SNIJDERS."
Het is le hopen dat de heer Von
Woringen nu verder geen last zal on
dervinden.
Het verkeer over de Belgisch-
Nederlandse he grens.
Het Duitsche gezantschap' deelt het
volgende mede
Eenige dagen geleden berichtten le
's Gravenhage verschijnende dagbladen
dat door de passenrcentrale in België
geen vergunningen voor reizen van Bel
gië naar Nederland en terug meer aau
buitenlanders verstrekt werden. Naar
het keizerlijke gezantschap mededeelt!
berust dit bericht op een dwaling. De
lot dusver voor hel verkeer over de
Belgisch-Nederlandsche grenzen gelden
de pasbepaliugen hebben geen wijziging
ondergaan.
Steun uit Amerika.
Wederom hebben de Nederlanders te
Orange City, fowa, Vereenigde Staten
'an Amerika, een bedrag, ditmaal van
f 295,29, ten behoeve der noodlijdenf
den in het oude vaderland bijeenge)-
bracht en aau II M. de Koningin loej-
gezonden. Namens H. M. werd dit be
drag in handen gesteld van het Konink
lijk Nationaal Steuncomité.
Be Ig i sche steenkool.
In de zitting van hel kolenbureau Lo
's Gravenhage van j 1. Donderdag heeft
de voorzitter prof. De Vooys, naar het
Correspondenliebureau meldt, verslag
uitgebracht van zijn bevindingen in België
waar hij zich op de hoogte had gesleld
van de regeling van den kolenuitvoer
naar Nederland. Onder andere is daar
bij gebleken dat aan de bepaling, waar
bij alle vroegere contracten vernietigd
zijn, en alle exporl van steenkolen ge
schiedt volgens aanwijzing van de ko
lencentrale, strikt de hand gehouden
wordt.
Met de bestuurders der kolencentrale
werden langdurige besprekingen gehouden
over de soorten en hoeveelheden ko
len die voor Nederland waren aange
wezen, om in October te worden uiige"
voerd.
Daarbij bleek dat wegens het zeer be
perkte verkeer de verkoop over 't Ne-
derlandsche Kolenbureau het eenige
middel is om op toevoer uit België
te kunnen blijven rekenen.
In overleg met de afcleeling van de
kolencentrale, die als bevrachtingsceu-
trale werkt, zijn maatregelen beraamd
om verschillende transportbezwaren op
te heffen ten einde den uitvoer sneller
en tot gi-ooter hoeveelheid te doen ge
schieden.
Helaas was het daarbij onvermijdelijk
dal dc kolen werden overgeladen. ;waar-
door dc waarde der kolen sterk terug
gaat. Deze overladingen waren niet le
ontgaan, en zullen^ zelfs in den eersten
tijd vooi nog grooler hoeveelheden
moeten geschieden.
Overigens bleek dat de organisatie
van de bevrachlingsbureau's den besten
waarborg gaf dal van elke transporlge-
legenheid gebruik werd gemaakt.
Wanneer een kind zich zennwachlig
loont, bestaal er groote kans dat de
kwaal zetelt in den zenuwachtigen slaat
der moeder en niet in dien van het kind,
en bijna altijd heeft de moeder veel meer
behoefte aan zorgen dan het kind welks
zenuwachügheid zal verdwijnen tegelijk
met die der moeder.
Talrijk zijn de vrouwen die zich er re
kenschap van geven dat haar zenuwstelsel
behoefte aan zorg heeft
Hebt gij niet des morgens bij uw op
staan vermoeidheid waargenomen, ter-
wijl gij er op rekendet door den slaap'
in den nacht te zijn uitgerust? Zijt gij niet
prikkelbaar, bovenmatig aangedaan door
zaken die de moeite niet waard ziju en
hebt ge niet dikwijls schele hoofdpijn?
Indien gij in dien toestand verkeert,
neemt u dan van heden af in achl. Ver
mijd wat u hindert, weest krachlïg van
wil om u niet boos te maken over klei
nigheden en verrijk uw bloed te gelijker
leer tijd dat gij uw zenuwstelsel versterkt
door de Pink Pillen te nemen. Gij zult
u kalmer en rustiger gevoelen De Pink
Pillen geven u eetlust, uw spijsvertering
zal beter verloopen en tegelijker lijd zul
len uwe schele hoofdpijnen verdwijnen
Van belang is de Pink Pillen van heden
af te nemen, want hoe langer gij wacht,
des te moeilijker zal uw kwaal te genezen
zijn.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar è-f 1.75
per doos en f 9 per zes doozen bij het
Hoofddepöt der Pink Pillen, Dacostakade
15, Amsterdam. Bij Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157, Middelburg, S. A. Luit-
wleler, A, C. Bemest, Vlissingen, Gebr.
Mulder, Goes, en in alle goede apotheken
en drogisterijen.
en is uitgekeerd aan gemobiliseerdent
f 2287.75 en aan werkloozen f 1637.47,
totaal if 3925.22.
Gisterenavond gaf de marine-kapel
aan II. M Holland in de kiosk op den
Boulevard Evertsen een goed geslaagd
concert. 'tWas heelc lichte muziek, die
ochlcr tot in de puntjes verzorgd was.
Zelden zagen wij voor een concert zoo'n
groot aantal toehoorders. Jammer dat
een troep schreeuwende kwajongens voor
de achter staanden veel deden verloren
gaan.
o
Uit Walcheren.
De bijzonder harde knal. welke gis
terenmorgen over geheel Walcheren en
nog verder werd gehoord en vooral de
meer Zuidelijke bewoners deed opf-
sclirikken, werd veroorzaakt door het
ontploffen van een mijn in den mjjnd
van de Schelde, welke mijn van af een
oorlogsschip beschoten werd T->n groote
water- en rookwolk spoot bij de ont
ploffing omhoog
De ruilen van een huis, dal dichl bij
den dijk staat, zijn gesprongen.
- Door den Commissaris der Konin
gin is aan H. J. Adriaansen te Oost en
W e s K-S o u burg op zijn verzoek met
ingang van 2 November a. s. eervol ouL-
slag verleend als gemeente-veldwachter
aldaar.
In de laatste weken zijn van D o mr
burg heel wat aanzienlijke Belgen ver
trokken en anderen maken plannen om
den winter in minder slille omgeving
te gaan doorbrengen Sommigen hebben
hier al ongeveer een jaar lang gewoond,
anderen korter, maar de meesten toch
den geheeleu zomer. De aanslaande win
ter zal wel niet zoo druk zijn als de
vorige
Uit Z ui d - B e ve I an d.
- Met 1 October is de rijksveld
wachter C van Loon van Rilland
Bath overgeplaatst naar Heinkenszand,
terwijl met ingang van dien zelfden da
tum de rijksveldwachter van Maagdenf-
burg wordt overgeplaatst naar Rillaud-
Bath.
Uit Middalbflrjg.
- Bij den heer Herm. Boasson, penn.
van het Plaatselijk Steuncomité alhier
is sedert de laatste opgave ontvangen:
Personeel „Automaat" f 3; wekelijk-
sche gift mad. Em. B. fr. 15; wekelijk-
sclie bijdragen in de week van 2 Sept.
f 165.60.
De 57ste uilkeering aan militairen en
wcrlcloozen vorderde f 109.75
Door den Commissaris der Konin
gin is aan den heer E. L. van Mervetv-
née le Mflid del burg, op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als lid der Ge
zondheidscommissie, zetel te Middelburg,
Uit Yilistlngen.
Het V1 i s s i n g s c h e 'Steuncomité
1914 doiel in een circulaire een beroep
op den liefdadigheidszin der ingezete
nen Het zal zich meer speciaal gaan
belasten met hulpverleening aau werk
loozen, daar het Kon. Nat. Steuncomité
slechts dan een gedeelte der kosten wil
dragen, als met sleumverleenen aan ge-
mobiliseerden wordt opgehouden.
Het Kon Nat. Steuncomité gaal na
melijk uil van de gedachte, dat het rijk,
waar noodig, voldoenden onderstand ver
leent aan de gemobiliseerden. De arr
beid van liet Ylissingsc-he Comité is daar
door op een ander spoor gekomen.
Hel beschikt nu nog over ongeveer
f 2000, terwijl de welcelijksche uitkeqf-
riïig ongeveer f 100 bedraagt.
Blijkens hel bijgevoegde financieele
overzicht is sedert 17 Mei ontvangen aan
diverse bijdragen f 2651 50; aan subsi
die K. N. S. f 2088.31, totaal f5727.55
Uit Noor d-B e v e 1 a n d
Donderdagavond werd C o 1 ij n Sr
plaat verrast dooi- de komst der get-
nmigde zang vereeniging „Zan^ en
Vriendschap van Wissenkerke. Op de
muziektent in de Voorstraat aldaar gaf
zij onder leiding van haar energieken
directeur ,den lieer C. Flipse, begunstigd
door mooi weer, een concert, dat in al
le deelen te roemen valt Een uitge
lezen programma werd door bet over-
groote publiek met volle aandacht ger
noten en de luide bijvalsbetuigingen na
elk nummer bewezen wel, hoe hel ge-
bodene in den smaak viel en hoe zeer
de komst werd op prijs gesteld. Een
warm woord van dank en hulde aan dir
recteur en leden van dit gezelschap voor
liet genot, dat ze de ingezetenen van
Colijnsplaat dien avond verschaft heeft,
is hier zeker wel op zijn plaats
Voor het polilie-diploma zijn gis
teren le Amsterdam geslaagd de heq-
ren M. Verbrugge van SluisI. Leenhouls
van Aardenburg en A. Bosman van Vlisf-
singen.
Bond van waterb ambtenaren
in Zeeland.
In de Vrijdag te Bergen op Zoom ge
houden najaarsvergadering van hoven-
genoemden bond, werd ten opzichte van
hei voorslel-Koole van EHewoutsdijlc en
het prae-advies van het bestuur aanr
gaande arbitrage, op voorstel van den
heer Van de Velde van S'clierpenisse een
commissie van drie personen benoemd
tol onderzoek van beide voorstellen.
Als leden dezer commissie werden
aangewezen dc leden van den bond I-
van de Velde van Scherpenisse, A. van
Rooijen St. Philipsland en M P. de
Looft te Goes, die de opdracht aan
vaardden.
Door den voorzitter van liet fonds,
den heer J. van de Velde van Schprpe-
nisse, werd verslag uitgebracht over
den toestand van hel fonds, die bevre
digend kon genoemd worden.
Bij stemming werd voor de volgende
vergadering in het voorjaar 1916 Goes
gekozen.
Bepaald werd dal voorstellen tot wij
ziging voor hel programma-examen 1917
kunnen ingezonden worden tot Apriï
J1916.