MIDDGLBURGSCHE COURANT m 133* Jaargang 1913 •»y Maandag 30 Augustus. FEUILLETON. DE WELDOENSTER, B1NNENLAN D. Hf 203. >qm «onrast lenshynt «3eg0l jjk»», met uitzoaderiag ma Zo*- ftMirftguu Prfls per kwartaal, zoovel voor Middelburg al* yooï all* plait sen ia Nederland franco p. p. f 1.25 Afzonderlijke nummers bosten 5 cent. w A*r«yt«sUfa 2*J ssat piag«Ü 3g aboane.K-.ai veel lager. Goboarto?, ioedg 4 olie sudor* familieberichten en Dankbetuigingen ran lj=a7 regels f 1.50 alk« regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel] Ghroote letters naar Je plaatf die zg innom*®$ Alrerteatiss róór ééa aar t* bszorgsnj Het nieuwe Eedswetje. Nog in een deel der oplage van ons vorig nummer hebben we de hoofdpun ten van hel.nipuwe eedswetje kunnen meedeelen De lezer kent de geschiedenis de i noodzakelijkheid van een nieuwe rege ling omdat hel door de jongste Deslissin- gen van den Hoogen Raad in deze mo gelijk was geworden en ook gebeur de! - dal getuigen niet gehoord kon den worden als zij weigerden den eed •af Ie leggen En als gevolg daarvan een voorslel dal de gétuigen vrij liet een be lofte ol een eed af te leggen, maar met een loetsingsrecht van den rech ter over hel al of niet oprechte dec gemoedsbezwaren Het lol dal aan dit voorstel len deel -viel is van beruchte bekendheid Er was een anli-lhese over deze kwes tie. Maar niel lusschen links en rechts. Men was het rechts onderling niet eens. Het regeeringsvoorstel wa-s zelfs oor spronkelijk afkomstig van het ministerie- Heemskerk, en we weten nu uit de be kende ,,Standaard"-campagne, welk een bron van oneenigheid juist die eedskwes- lie bij de anti-revolutionaire a geweest is En de heer de Savornin Lobman heeft altijd een andere meening over die kwes tie gehad dan dr. Kuyper. Het was dan ook veel meer om die partij-politieke redenen dan om de zake lijke bezwaren dal er oen oppositie van rechts ontstond. In de Tweede Kamer is in Maart door een motie van de partij leiders van rechts geprobeerd aan het voorski „hel karakter toe tc kennen van "en tijdelijke noodregeling", cn zoo een definitieve beslissing uit te stellen. De Minister van Justitie heeft toen verklaard, dal er bij de regeering geen bezwaar bestond" legen een dergelijke regeling. Dit was echter slechts een ad vies, ingegeven door den wensch otn een verwerping van deze zoo dringend noo- dige regeling te voorkomen. De linkerzijde in de Tweede Kamen heeft dat advies niet opgevolgd, cn dq motie verworpen Ze meende dat een uitstel niet gerechtvaardigd was, alleen omdat men liet in de minderheidsgroep er over oneens was. Men zal zich herinneren hoe dr. Kuy per later in de Eerste Kamer aan deit Minister bovenal verweel dat hij hel voor stel van de rechterzijde niel overnam In ieder geval heeft de rechter meer derheid der Eerste Kamer toen de vrij heid gevonden hel heele voors'el te ver werpen Zakelijk werden daar vooral be zwaren aangevoerd legen het aan den rechter toegekende toelsingsrecht. maar het hoofdmotief lag in de politieke kwestie. Maar met dat al bleef een nieuwe regeling broodnoodig En de regeering heeft nu een nieuwe poging daartoe ge daan. I, Ze spreekt in haar Memorie van Top lichting niel van de politieke redenen door de schrijfster van „Elizabeth and her German Garden". x 15) Zoodoende maakte zij hel goed .voor hel ontelbaar aantal malen, dat zij uit hotels was vertrokken, wanneer Susie ontsnapt was zonder iefs te geven En had zij niet aan Susie permissie gevraagd en met alle gemak verkregen om aan het station te Berlijn kaartjes te nemen voor het hcele gezelschap? Was het niet een heerlijk, verwarmend gevoel geweest, die kaartjes voor anderen te betalen, in plaats dal anderen voor haar een kaartje betaal den? Te Pasewalk, een klein plaatsje halverwege lusschen Berlijn en Straalsond waar de trein tien minuten stopte, wilde zij-met alle geweld uilslappen cn sneeuw* jacht en plassen trolseerende, ging zij naar de restauratie, kocht eieren, brood jes en gebak -j- alles wat haar lekker toescheen Zij kocht oolc een gids voor Straalsond, ofschoon zij geen plan had zich daar op te houden; en ook pront- briefkaarten, ofschoon zij nooit prent briefkaarten gebruikte, zoo kwam zij te rug, beladen met pakjes; haar wangen gloeiden van kinderlijk genoegen geld uil te geven. „Mijn lieve Anna", zei Susie; maar tot vei'werplng van haar eerste voorstel. Maar ze heeft in zoover een definitie ve beslissing in deze dagen vermedétf dooi aan haai- voorstel een tijdelijk ka rakter te geven Haar voorstel geldt slechts tol 1 Jan. 1919. Men heeft Jus de zekerheid dat binnen drie jaar de kwestie 'opnieuw door den wetgever zal moeten worden beslist We vermoeden, dat de tegemoetkoming door de rcgceripg aan de wenschen van rechts de aaiinemiug van dit voorslel ver zekerd heeft in de Eerste Kamer De linkerzijde in de Tweede Kamer, die door verwerping van de motie van rechts in Maart toonde geen noodregeling te wenschen, staal nu voor de keuze of zij thans al of niet het in een voorstel veranderd advies dar regeering zal vol gen om er een noodregeling van te maken Hel is haai' niet gemakkelijk gemaakt daarin toe te stemmen, na de zooveel! ergernis verwekkende rede van di\ Kuy per in de Eerste Ivamer, vol drogredenen •r de noodzakelijkheid om tijdens den- Godsvrede geen beslissing te nemen We hopen echter toch, dat zij liet doen zal, en dr Küyper zijn op zoo onsympa thieke wijze behaalden triumf in eigen kring zal gunnen Aan de regeering is geen verwijl te richtenZij heeft reeds bij de behandeling der motie in 'f licht gesteld, dat zij een andere laak heeft dan de Kamer, daar zij den plicht heeft om le zorgeii dal een ongeregelde, toestand, die onhoudbaar is, zoo spoedig mogelijk wordt geregeld Zij heeft slechts een klein deel van haar ontwerp opgeofferd „ter bereiking van hel doel dat noodzakelijk moet worden bereikt en in den korist mogelijken tijd Voorgesteld wordt thans dal (behalve ten aanzien van hen, wier godsdien stige gezindheid de eedsaflegging ver biedt) de volgende regeling zal gelden: een ieder moet den eed afleggen, doch op verklaring dal tegen het afr en van eeden gewichtige gemoeds bezwaren bij hem beslaan, zal voor den te beëedigen persoon in plaats1 van den eed, de belofte komen. De rechter zal in geenerlei onderzoek in verband met deze verklaring mogen treden „Niel alleen zal, zoo zegt de Memorie van Toelichting hierdoor de le be ëedigen persoon gevrijwaard zijn legen ieder „inquisitoriaal" onderzoek, maar bovendien zal de rechter zelf hiertj door ontslagen worden van een plicht, die zij het ook naar de meening der regeering ten onrechte door menigt- een te zwaar voor hem werd geacht." De regeering heeft reeds in de Mer moric van Antwoord op hel Voorloopig Verslag der Eerste Kamer verklaard, dat zij overtuigd is, dat de godsdien stige ernst van de groole meerderheid onzer bevolking deze ervan zal weer houden gemoedsbezwaren legen eedsaf legging voor te' wenden In deze opp valting zegt zij versterkt te zijn dooi de omstandigheid, dat, voor zoover de zij had honger en at met veel genot een broodjeook Lelty gaf zij permissie hetzelfde te doen, ofschoon het pas twee dagen geleden was, dat zij zoo krae'.tig was opgekomen tegen hel onfatsoenlijke van eten in den trein. Susie was in een buitengewoon be minnelijke stemming en niettegenstaande hel slechte weer stelde zij er zich veel van voor de plaats te zien, die oom Joachim als een geschikte woonp .mts voor zijn nichtje had beschouwd. Zij en Anna zaten aan het eene eind van den wagen en Letly en miss Leech aan hel andere er was iniemand anders in de 'cojupé zij ergerde zich uiet aan '1 nabije van haar dochter of aan lunchen de medereizigers MissLeecli, haar plich ten altijd gedachtig, maakte zich ds vijf uur reizen zooveel mogelijk ten nutte door te trachten met fluisterende slem den nevel weg le vagen, die over den oeest van haar leerling hing rond om de studie van het Duit-sch vau ver leden winter. .„Herinner jc je nog iets van de lezingen van professor Smith, Letty?" vroeg zij. „Zij hadden juist oo- trekking op dit gedeelte van Dutlsch- Iand en hel is zoo veel interessanter als men weel wal er op de verschillende plaatsen gebeurd is. Slraalsond, weet je wel, waar wij zoo aanstons zullen aan komen, heeft een zeer woelig en belang wekkend verleden gehad." „Is 't waar?". zBi Letly. „Nu, dat lean ik niet helpen Leechy." tol nu toe verkregen gegevens strekken in Engeland, waar een dergelijke rege ling geldt als bij dit ontwerp wordt voorgesteld, het opwerpen van aan gods(- dienstig geloof ontleende gemoedsber zwaren een grooLe zeldzaamheid is Op grond van die overtuiging ineenL de regeering derhalve zouder groot be zwaar voor de rechtsorde bij deze tij delijke regeling welke metterdaad een belangrijk verschil' met hel stelsel van vrije keuze oplevert afsland te kunnen doen van hel rechterlijk loetsingsrecht Bij de nieuwe regeling, die uiterlijk in liel jaar 1918 zal moeten lol stand komen, zal de ervaring hebben kunnen loeren, of inderdaad het loetsingrecht is kunnen gemist worden, dan wel het gemis daarvan door den rechter als ernstig is gevoeld NEDERLAND EN DE OORLOG. Een waardeering van Nederland Het jongste iiommcr van de weke- lijksche uitgave van de Times History of the War, bespreekt den steun aan Bel gië Het laatste gedeelte bevat mede- deelingen en illustraties betreffende de hulp, door Nederland verleend aan de vluchtelingen en besluit met het por tret van Koningin Wilhelmina en portret ten van minister Gort van der Linden en den lieer Stuart, Zeer waardecrcnde woorden worden gewijd aim de hulp door Nederland verleend. Na aanhaling van de woorden door Hare Majesteit in de Troonrede verleden jaar gesproken „Diep begaan met het iol vau alle vol-e ken, Rie in den krijg: zijn inedegesleept', draagt Nederland de buitengewone lasten die hel worden opgelegd gewillig, en ontvangt met open armen alle ongeluk- kigjen, ft ie binnen zijn grenzen een loc- vlucht zoeken', wordt verklaard- „Deze woorden van Koningin Wilhelmina geven den sleutel lot de houding van Neder land, jegens zijn ongelukkige Belgische naburen. Het is onmogelijk te veel te zeggen van Nederlands pogingen Lot ver lichting van het lot van de daklooze en van hun familie beroofde Belgische vluchtelingen Zij kwamen in uiterst el- lendigen toestand Alles moest hun wor den verstrekt, voedsel, verblijf, bedden, kleeding van alle soorten, zoowel als tallooze artikelen, welke onmisbaar zijn voor het leven eener beschaafde bevol king. Dit alles werd aangeboden met een hartelijkheid en spontaniteit, die het best getuigen van de gevoelens van de Neder landers tegenover België. Nederland vol deed aan de eischen, die hel werden ge steld, door de liefdadigheid en de menschlijklieid, welke zijn hooge repu tatie als een Christelijke en beschaafde natie waardig warenen de rol welke het speelde in deze groole crisis, zal het blijvend tot eer strekken Dan worfll uiteengezet welke maatre „Neen lieve, je moet je best doen je ten minste iets te herinneren, van wat je op de lezing gehoord hebt. Ben je het opstel vergeten dat je over Wallen- slein hebt gemaakt?" ,Ik weet wel, dal ik een opstel ge maakt heb Hel was beestachtig moeilijk." .O Letly, je mag niel zeggen, beest achtig dat Is werkelijk geen woord voor een jonge dame „Och kom' en mama zegt het altijd" „Nu goed. Weet je niet meer wat Walf lensliein zei toen hij Straalsond verdei- le en dit zulk een moeilijke taaie vond?" „Ik denk dat hij ook zei, dat het beest achtig moeilijk was „O Letty het was iels over ketenen Herinner je je niet meer?" „Ketenen?" herhaalde Letty met een gezicht of ze het vervelend vond „Weet u het Leechy?" „Ja, i k herinner mij dal nog, ofschoon ik moet bekennen, daL ik het grootste gedeelte van 't geen ik gehoord heb, vergelen ben „Waarom vraagt u liet mij dan, als u weel, dal ik liet niet weel9 Wat zei hij over ketenen?" „Hij zei, dat hij de stad zou innemen al ware zij aan den hemel vastgeklonken met ijzeren ketenen", zei miss Leecli op dramalischen toon. „Wat een patseri" „O stil toch zeg niet zulke vreeselijf- ke woorden Waar leer je die toch? Niet gelen (die Regeering nam en nog eens erop gewezen, hoe de vluchtelingen in derdaad overal „met open armen wer den ontvangen In gevaar brengen van de neu traliteit De heer W N J van D correspondent van een Engelsch dagblad la Rotterdam, is sedert Dinsdag, op last van de justitie, in hel huis van bewaring opgesloten. Naar dc N R. C verneemt, wordt hij verdacht zich le hebben schuldig ge maakt aan handelingen, waardoor de neutraliteit van ons land in gevaar zou gebracht kunnen worden Een Engelsch vertegenwoordiger van „The Daily Mail", tijdelijk te Rotterdam vertoevende, zou er ook in betrokken zijn. Bekendmaking aan gezagvoer ders van v i s s c h e r s v a a r I u i g e n. Namens den minister van landbouw, nijverheid en handel, heen de hoofdin spectie der visscherijen aan gezagvoer ders van visschersvaartuigen de volgende aanschrijving gericht le Indien commandanten van oor logsschepen der oorlogvoerende mogend heden Nedcrlandsche visschers iu open zee aanhouden en hun inlichtingen vra gen of orders geven, moet dat onmiddel lijk na binnenkomst in een Nedcrlandsche haven worden gerapporteerd aan den militairen commandant aldaar, of. indien aldaar geen commandant aanwezig is, aan den waterschout, en moeten nauw keurig worden vermeld: het tijdstip waar op en de plaats waar do aanhouding is geschied, de naam van het betrokken' oorlogsschip en zoo nauwkeurig mogelijk de woordelijke inhoud der gevraagde in lichtingen of der ontvangen orders Met het oog hierop wordt aanbevolen, dade lijk na het gesprek hel gesprokene zoo uitvoerig mogelijk op le schrijven Hierbij wordt herinnerd aan de laatste lijk in een circulaire gegeven waarschu wing, dal geen inlichtingen mogen wor den verstrekt omtrent bewegingen der tegenpartijen, ook niet op order 2e. Uit een mededeeling van de Duil- sche regeering is gebleken, dat de neu- tralileitsmerken op de zijkanten van de schepen geschilderd (als de kleuren der Nederlandsche vlag, de naam van het schip of van hel land van herkomst) vaak le klein zijn, om op eenigen afstand le worden herkend, zoodat dringend gera den wordt, die grooler te doen schil deren 3e. Uit een mededeeling van de Duit- sche regeering is gebleken, dat de aan wezigheid van duiven aan boord der sche pen. deze ten hoogste verdacht maakt, zoodal strenge maatregelen legen zulke schepen zullen worden genomen en deze onvermijdelijk zullen worden opgebracht Nogmaals wordt daarom herinnerd aan de laatstelijk in een circulaire gegeven waarscnuwing, geen duiven aan boord méde te nemen of aan boord le hebben Meikvoorziening De minister van landbouw, nijverheid en handel heeft een bijeenkomst gehou den met vertegenwoordigers van de voor naamste fabrieken van gecondenseerde melk en ecnige andere personen uit het zuivelbedrijf, teneinde een bespreking te houden en zoo mogelijk maatregelen le treffen, die kunnen leiden ter voorlco,- ming van hoogere melkprijzen Op voorstel van den minister hebben do -aanwezigen een commissie benoemd, die zoo spoedig mogelijk omtrent dit ou- derwerp een rapport zal uitbrengen Ma i s. De minister van landbouw, nijverheid en handel maakt, ingevolge zijn circulaire van 9 dezer, bekend dat van heden af lol I September de prijs van gezond Amerikaansche mixed maïs, uitsluitend bestemd om aan de gemeentebesturen le worden verstrekt voor ruiling tegen rogge, bedraagt f 215 per 2000 kilogram of f 7,52i/3 per 70 kilogram le Rotterdam le ontvangen Tevens wordt bekend ge maakt, dat over ongeveer drie weken La Plata-maïs beschikbaar zal zijn voor bovengenoemd doel legen den prijs viln f 185 per 2000 K G of f 6,171/2 per 70 kilogram te Rotterdam te ontvangen (St CL; C i c h O re i Naar de N. R. C. verneemt is bij de zer dagen gehouden besprekingen tus- schen de directie van den landbouw en verbouwers, drogers en fabrikanten van cichorei gebleken, dat het grootste ge deelte van den oogst van cichoreiwor telen noodig zal zijn, teneinde in de be- hoeRen van hel binnenland te kunnen voorzienin verband met den in dit jaar belangrijken uitzaai en de gunstige verwachting van den oogst zal vermoe delijk 30 pet. van den oogst kunnen worden uitgevoerd. Bij een maximum prijs van 1 cl. voor peekoffie en 3»/s van cichorei per pakje van 0 1 K G. zouden de niaximumpi'ijzen voor den groothandel komen op F 31 en f 26 per 100 IC G. De fabrikanten zul len dan niel meer dan f 17 per 100 K G. gedroogde wortelen kunnen betalen, wat neerkomt op f 28 a f 32 per 1000 K G vcrsche wortelen Een commissie uit de belanghebbenden werd benoemd, waarmee nog nader over leg zal worden gepleegd Aardappelen. Naar hel Ned Landbouw-weekblad verneemt, hebben de speculatieve aar- dappelmeelfabrikanlen den minister van landbouw, nijverheid en handel medege deeld, dat 7(ii z'ch bereid verklaren voor de in de a s. campagne door hen benoo- digde fabrieksaardappelen, aan de land bouwers een minimum-prijs te betalen van f 1 80 per H.L. van 61 K G en. op een zetmeelbasis van 400 gr onder wa ter gewogen als gewoon H o 11 a n d s c h e vluchtelingen I11 het vluchtoord te Uden verblijven .ook ongeveer honderd Nederleanders, die bij hel uitbreken van den oorlog in van mij, zeker niet van mij' zei miss Leech droevig Zij liad een diepen afkeer van platte taal en was verbijsterd hoe dit onkruid der rhetorica telkens le voort- schijn kwam lusschen Letty's woorden „Nu en gebeurde dat?" „Wal lieve?" „Werd ze vastgeketend aan den her mei?" „De slad? Hoe kan een stad nu wor den vastgeketend aan den hemel?" „Waarom zei hij het dan?" „Hij gebruikte een inetaphoor „O!" zei Lelty, die niet wist wat een melaphoor was, maar dacht dal hoi iets moest wezen dat frijj belegeringen gebruikt werd en wilde er liever niet ,al lenauwr keurig naar informeeren ..Hij was genoodzaakt zich terug le trekken," zei miss Leech, „en een groot aantal gesneuvelden op hel slagveld ach ter ie laten." „Arme drommels Zeg Leechy," fluis terde zij „laten wij ons nu niet het hoofdbreken met geschiedenis Ga voort met mijnheer Jessup. u was gebleven bij dan eersten keer, dal hij u Amy noemde Mijnheer Jessup was de persoon, die reeds even genoemd is op deze bladzijden als de eenige man, dien miss Leech ooit had liefgehad cn zijn geschiedenis nam do belangstelling van Letly geheel in beslag, het verveelde haar nooit ie luis teren naar de beschrijving hoe hij voor 'l eerst aan miss Leech's horizon versche nen was, en langzamerhand toenadering had gezocht voor dal het tijdperk aanbrak openlijke hofmakerij, dan hel hof- maken zelf en het droevig einde; want mijnheer Jessup, predikant bij de En- gelsche kerk, met een pastorie geheel gereed om zijn vrouw le ontvangen, was plotseling een prooi geworden van een nieuwe overtuiging en was overgegaan lot dc kerk van Rome Daarop had de vader van miss Leech, die ook predikant was van de Engelsclie kerk, veel gesproken over de Scharlaken Vrouw van Babylon en de deur gesloten voor den neus van den heer Jessup, toen hij een bezoek kwam brengen om verklaring te geveu. Dit was gebeurd toen miss Leech twintig jaar was Nu zij dertig was en geen ouders meer liad en berusten moest in no beproevingen der wereld, vond zij! r een zachte troost in dc geschiedenis te herhalen van haar noodlottig engage ment aau haar zeer belangstellende vrien din en leerling; en hoe meer zij het her haalde hoe minder verdriet deed het haar totdat zij ten slotte genoot van de her innering, daar het haar een zekere satis factie gaf dc voornaamste rol gespeeld te hebben in een drama dat was uitgefloten en verdwenen van het tooneel. Zij was verheugd een belangstellende toehooisster le hebben; daardoor bleef zij gaarne lang stilstaan bij iedere gebeurtenis van die korte periode van roem en glorie. (Wiordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1915 | | pagina 1