HI9IIKLHUUUSCHK
i»«* Jaargang
Woensdag
25 Augustus.
Binnenland
Dit Stad en Provincie.
N° 199.
191ó
Ün$ ~r»at iMflwbyirt dhgelgks, met niizotdiii«g tu h u- s* FMoMftgta.
Prgs per kwartaal, y.oo*öl voor Middelburg al» too* all* plaatR m is
-ederlaod franco p. p. f 1.25
;>.t-.onderlijk® «ciam«i kosten 5 cent.
Ad?«rt«MtieB ia 3ts snt p« rc^cU B| abotneaioït veel lag-*. Gebc-artag, aoo«l|
alle andere familieberichte en Dankbetuigingen tan 3L=»7 regels f 1*50
dike regel meer 20 cent. Seal es 40 cent- per regels Groote letters naa* is pls-.t:
die zp innemes^
Ad vtoa'icB vóór ééa «ar i® bczorgtuj
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Uit de textielindustrie.
De heeren H ter Kuile Jzn., voorzitter
en B J. ter Kuile, lid der Kamer van
Koophandel te Enschede, hebben zich.
ingevolge, een opdracht der Kamer, naar
Londen begeven, teneinde in samenwer
king met den heer Joost van Vollenhovon
bestuurslid der N. O. T., met de Engel-
scho. autoriteiten overleg te plegen ter
verkrijging van een meer geregeldea aan
voer der grondstoffen onzer textiel-indus-
trie, als garens, katoen en lcatoenafval
Ten gevolge van een verbetering in den
toevoer van garens heeft de firma Van
Heek en Co te Enschede besloten, hare
weverijen weer de geheele week té la
ten werken, met uilzondering van een en
kele, die waarschijnlijk slechts vijf dagen
werken zal.
Uitvoerverbod.
Bij Kon. besluit van 22 dezer is de
'uitvoer van profielijzer, gereedschapsstaal
en oud gietijzer verboden van den dag
der afkondiging van dit besluit (24 dezer/)
De Kroon behoudt zich voor dit ver
bod tijdelijk op te beffen of in bijzon
dere gevallen daarvan ontheffing te doen
verleenen.
Uitvoer van veulens en ruinen
Met zekerheid, zegt het Hand kan
worden medegedeeld, dat de grenzen
voor den uitvoer van veulens en van
ruinen, die den leeftijd van 20 maanden
nog niet hebben, bereikt, 30 Augustus
a s. zullen worden opengesteld.
De regeling, dien uitvoer betreffende,
zal in de dagbladen worden bekend gör
maakt,
Staat van Beleg.
Bij Kon. besluit zijn met ingang van
21 Aug in slaat van beleg verklaard de
watergebieden gelegen om de Wadden
eilanden, De bedoeling is het mogelijk
maken van de afsluiting van de Zuiderzee
aan den Noordkant.
Uit Middel burg.
De eieclriscke tram, die gisterent-
avond te 10.50 van hier vertrok beeft
voorbij Souburg „achter de Boschjes"
twee koeien van den landbouwer K. aan
gereden en gedood. De dieren waren uil
de weide geloopen, doordal liet hek op
onverklaarbare wijze was opengebleven
De bijwagen van de tram was 'door
deze aanrijding gederailleerd en het duur
de tol half twee eer ook de laatste tram
van Middelburg kon passeeren
De reizigers van de beide laatste tram
men uït Middelburg waren verplicht van
af de plaats van het déraillement naar
Vlissingen te loopen
Uit Vilissinge*.
Hoewel wij Maandagavond per
bulletin le Vlissingen den uilslag van
de raadsverkiezing voor dislr. III bekend
gemaakt hebben, is door een toevalligen
samenloop van omstandigheden ver
zuimd dien uitslag ook in ons blad van
gisteravond mee te deelen.
Zooals men weel was de verkiezing
noodig door het bedauken van den twee
maal gekozen heer A. C. van Hal voor
dat district.
Het aantal kiezers bedraagt 1088, Uit
gebracht werdexi 750 stemmen, waarvan
14 van onwaarde.
Van de 736 stemmen verkregen de
heeren II. Duijm (S. D. A, P.) 408 stemj-
men, J. E. C. Haast (Kath328 sLemf-
men. Gekozen is dus de heer Duijm.
De raad lelt dus nu 4 sociaaldemocra
ten, 4 liberalen, 2 vrijzimnigrdemocralen
tezamen links dus 10; legen 4 an lb-re v.,
3 clir. hist, en 2 katholieken, te zamen
9 rechts.
Uit -Wialchdren.
Dinsdagmiddag kwam een militair
door hel breken van zijn rijwiel, op een
ritje -van Vlissingen naar Koude kerke
bij hel „Huis Ier Schelde" zoodanig le
vallen dal hij bewusteloos bleef liggen.
Hij werd daar binnengebracht en vooiv
loopigi verbonden. Op advies van een
militairen arts is de patient na onderzoek
per rijtuig naar Vlissingen overgebracht.
De bazar onlangs te Dombut'g
gehouden ten bate „van den Zeeuw-
schen hervormden Diaconessenarbeid,
heefi 1200 gulden netto opgebrachte
o
Uit Zuid-Bcveland,
Door mej M. W. van Heel te Goes
is ontslag genomen als regentes van hét
Gasthuis aldaar.
Tot tijdelijk ambtenaar ter secreta
rie der gemeente Bergen op Zoom is'
met ingang van 23 Augs. jl. benoemd
de heer J. E." B. Meloen, volontair ter
secretarie van Goes, wonende le Kloe-
Uit Thoteu
- In de Dinsdag gehouden vergade-
j van den raad van Poortvliet
was afwezig de lieer E. van der Slikke-
Na mededeeling van den voorzitter,
dal bij Kon. besluit van 27 Juli 1915
voor het tijdvak van 1 Januari 1915
tot 1 Januari 1916 .ontheffing1 is ver
leend van den eisch gesteld in hei-
vierde lid van art 48 der wet op het
onderwijs, wordt de gemeente-
begrooling voor het dienstjaar 1916 aan
geboden en vervolgens voor onderzoek
gesteld in handen ;eener .commissie
Daarna wordt voorloopig1 vastgesteld de
eenterekening over 1914 met een
ontvang van f 16899.54 en een uilgaaf
van f 150 83.395, alzoo met een goed slot
van f 1816.145.
Ten slotte wordt na onderzoek der
verschillende bescheiden goedgekeurd de
rekening van bet Weezen armbestuur
over 1914, met een batig slot van f 4500.355
welk bedrag is verkregen door oen ont
vangst van f 14350.01 en een uitgaaf
van f 9849.655.
Een nieuwe bezending regeerings-
spek, 2000 pond, kwam te Slave-
nisse aan en vond gretig afnemers.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O, D.
In de Dinsdag te Axel gehouden
vergadering van den gemeenteraad, waar
bij afwezig waren de heeren J. M. Oggel,
J. de Feyler en P. Drogmans, werd een
verzoekschrift van den heer Ph T. vau
Dixhoorn te Axel om grond van de, ge
meente door aankoop ol' omruiling af le
staan, gerevoyeerd naar het college van
B. en W. om advies.
De gemeen te-begroo ting voor 1916
verd aangeboden in ontvang en uitgaaf
op f 57.061,98; de begrooting van de
gemeentelijke gasfabriek voor 1916 in
ontvang en uitgaaf op f 27.915,75; de ge-
meenterekeuing over 1914 werd voorloo
pig vastgesteld in ontvang op f 55.357.515
en in uitgaaf op f 52.013,01. Goedge
keurd werdende rekening der gemeente
lijke gasfabriek over 191-1 in ontvangst op
f 23.536,185 en in uitgaaf op f 23 510,935;
de rekening van hel Burg- Armbestuur
over 1914 in ontvang op f 1780,68 en in
uitgaat op f 4143,38; de begrooling van
hel Burg. Armbestuur voor 1916 in ont
vang en uitgaaf op f 5262,30
Op voorstel van B en W. werd beslo
ten liet verzoekschrift v,aji den heer Abr.
Wiemes ie. a- om het niet gerioleerde
gedeelte van de Kerkdreef te willen ri-
oloeren, aan le houden lot de behandes-
ling der gerneenlebegrooting voor 1916
Een verzoekschrift van den ingenieur
der telegrafie le Vlissingen om een tweef-
de pijp le plaatsen op het dak van de
openbare school werd m. a. s. ingewil
ligd.
Hierna deelde de voorzitter mede, dat
voor heL timmerwerk aan de o. 1. school
was ingeschreven door de heeren A. van
l Hof 'f 244; A. P. Butler f 274 en II.
van Luyck f 306 en voor het schfildetf-
werk 'door de heeren C. B. Anlheunis
f 310; I J. Brakman f 343; II J Hoek
f 376 |en Ph. A. Knieriem f 3 90. Bet-
sloten werd het schilderwerk opnieuw
aan te besteden, aangezien de inschrij
ving te ver boven de begrooting was.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen W.D.
Daar wij van onzen correspondent te
Aardenburg geen bericht ontvingen
van de Zaterdag (laar gehouden raadsver
gadering ontleenen we. aan de Breslc. Crt
de volgende bijzonderheden-
De gemeen berekening 1914 werd vast
gesteld met een batig saldo
f 11.043.72.
Gunstig werd geadviseerd op het door
Geel Staten aan den raad voorgelegd
verzoek van de stoointrami-niaatschappij
BreskensrMaldegliem tol verhooging van
het maximum der snelheid in deze ger
meente en tot het leggen van een zijspoor
naar de gasfabriek
B. en W. worden gemachtigd de scha
delijk brandende kachels in de scholen bij
den leverancier te Dordrecht in te ruilen
onder bijpassing van f 51
Aan het slot ('er agenda richtte de
voorzitter leen ha. elljk woord van aft-
scheid tot den heer Wijffels, die voor
't laatst de raadszitting bijwoonde.
Bij ;dj© rondvraag vroeg de heer I
Eekhout of de voorz. het ingezonden
stuit van den heer van Oyen over goed
koop reuzel en spek enz. had gelezen en
zoo ja, of hij dacht iets in die richting
Le kunnen doen.
De voorz. had daarvan kennis genof-
men, 'doch ziel er niet veel heil in.
Hij had met slagers gesproken die hem
hadden voorgerekend het spek onmoge
lijk voor minder dan 80 cent te kunnen
verkoopen. De artikelen van het varkens-
vleescbbureau kunnen wél goedkooper
worden geleverd.
De heeren de Muijnk en F. lïekliout
beweerden dat dit Amerikaansch spek is.
En dit is vroeger veel gegeten onder den
•erlunansstamd, maar nadat de loonen
verbeterd zijn is dit gebruik langzamer
hand minder geworden
Ten slotte werd goedgevonden d,al
de voorzitter zich in verbinding zal stel
len met de collega's van de gemeenten,
die aan <le hoofdlijn van den tram liggen
Eede Oostburg, Schoondijke en Breskens.
Voorts werd door den heer L. Eekf-
hout gewezen op den slechten toestand
van een gedeelte weg in de Weslslraat en
dcor den heer De Muijnck op het on
derhoud van de beplantingen om de kerk
aan het Verloren Korstje.
UITWISSELING VAN GEWONDEN.
Dinsdagnamiddag werden uit Duilsch-
land ongeveer 300 Engelschen verwacht
om uitgewisseld le worden tegen een
aantal Duitschers, die langen tijd in
Engeland gevangen hebben gezeten of
daar zijn verpleegd.
De vereeniging het Roode Kruis, die
liaai- sporen op het gebied vau verzor
ging en tijdelijke verpleging heeft ver
diend, was ook nu weder met de over
brenging belast. De ^transpo,r ft-colonne'
was weder gerequireerd om de zwaar
gekwetsten naar de mailboot le dragen
en de minder ernstige in hun moeilij
ken gang te steunen Ook verschillende
dames waren weder aanwezig om ver-
verschingen aan te bieden
Volgens het eerst ontvangen telegram
werden 4 treinen verwacht, een om 4
uur 10, de tweede pm. 4 uur 40, de der\
de om 5 uur 10 en de vierde om 3 uur
69. Een later telegram meldde, dat de
eprste trein pas <nn 5 uur kon vei^
waclit worden en de tweede om 6 uur
53, waaruit opgemaakt werd, dat de trei
nen 2, 3 en 4 tot een waren vereenigd.
Dit is later gebleken zoo te zijn ge
weest.
De eerste trein stoomde precies om
5 uur binnen. Er kwamen 196 personen
mee mede, waaronder geen officieren
zich bevonden. Voorts 4 niet gewonden
en een 35 tal zeer ernstig gewonden.
Geruimeit lijd moest gewacht worf-
sü voor met het overbrengen naar hef
stoomschip „Prinses Juliana kon wolf
den begonnen, want dit vaartuig was op
hetzelfde uur binnen gekomen en moest
dus eerst in gereedheid worden ge?
bracht Met bekwamen spoed werden
de hutten in orde gemaakt en 't oppeiy
dek weder ingericht als lazaret Ditmaal
was dit gedeelte van Tiet schip ook
electriscli verwarmd.
Inmiddels hadden een aantal dames
ersnaperingen en ververschingen uitge
deeld die zich wel lieten smaken.
Om 6 uur 30 kon met het overbren
gen worden begonnen, 't Was een el
lendig gezicht die stoet van bijna 200
voor hun leven verminkte jonge man
nen. Er waren er bij die wij nauwelijks
20 jaren schatten. Met ingevallen ger
laat en magere handen lagen velen stil
te kijken naar hel rustige gedoe, der ver
plegers en dingers, die hun in alles
de behulpzame hand boden.
Om den weg naar de boot zooveel
mogelijk te bekorten was de ambulance-
treiu ,(lie uil daarvoor ingerichte vier-
de-klasse wagens bestond, in tweeën ge
splitst en reed het deel met de meest
zwaar gewonden tot vlak voor de boot-
In een uur tijd waren allen aan boord
waar zij' gevoed werden en heerlijk kon
den uitrusten van de vermoeiende reis
die voor velen 3 dagen geduurd had
Hel waren lieden uil verschillende
kampen als Munster, Keulen en Aken
Over de behandeling liepen de mecnin-
gen uileen. Een onzer zegslieden had
tal van klachten, ook over de strange
tucht die in het kau p heerschte. Een
ander daarentegen b d niet te klagen
Drie keer per weel had hij geregeld
vlecsch bij zijn mi dageten ontvangen,
dat gewoonlijk goe was bereid. Hij ver-
hougde zich na on gevangenschap van
10 maanden v- ,uw en kinderen weer le
zullen i4 dagen verlof le genie
ten ('l was een R. Kr. man) om dan weer
den. overtocht naar het front te maken.
Om 7 uur kwam de tweede trein binr
nen met 89 man n 1 6 gewonde offi
cieren, 60 gewonde minderen, 23 niet
gewonde hospitaal geëmployeerden,
waaronder 1 officier, 't Leek of een trein
met feestgangers 'l station binnenstooni-
de. Uil alle coupé's klonk muziek en
zang. Een één-armige pislonnist blies
de vroolijkste Engelsche mopjes en had
een heel koor rond zich verzameld,
waarvan enkele leden met hun krukken
op den vloer den zang met geroffel be
geleidden.
Was de vreugde van hel na langen
tijd en na veel lijden weer lerugkeeren
naar den familiekring, die hun de aller,
dolste dingen deed doen.
Om half acht kon de trein, die uit
derde-klasse wagens bestond, ontladen
worden, nadat eerst weer heerlijk fruit
en sappigé druiven alsmede de noodige
rookertjes waren uitgedeeld.
Om 8 uur waren allen aan boord
van de „Juliana", die hedenmorgen om
6 uur vau hier vertrok.
Met een extratrein die hedenmorgen
half 4 te Vlissingen aankwam zijo
nog aangebracht 3 officieren en 38 man
schappen allen van het Engelsche Roode
Kruis. Dezen zijn ook met de boot van
6 uur naar Engeland vertrokken.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen naar Nijkerkerveen J. Koijne,
te Ierseite
Bedankt voor Garderen D. van Lutler-
ell, Wierden
Geref. Kerk.
Bedankt voor Pieferbureu Z Hoek, te
Zoimemaire; voor Tzum. G D Scheeps-
ma, Rooeleschool; voor Hellevoetsluis en
Nieuw-Helvoet, S. Kamper, Oldcbroek»
Geref. Gemeenten.
Bedankl voor Benthuizen, A. Janse,
Rarneveld.
Alg'. Synode Ned. Herv. Kerk.
Nadat de Synode de herziening van
hel reglement voor kerk opzicht en Luclit
had afgehandeld, deed de heer Couvret
voorlezing van een rapport, betreffende
de thans bestaande „bevoorrechting" der
Waalsche gemeenten, aan welke een in
vloed wordt gegeven, die niet beant
woordt aan de plaats, welke zij innemen
in het geheël van de Ned Herv. Kerk.
De Class, verg. van Arnhem, die de kwes,-
tie aanhangig maakte, acht het billijk,1
dat deze gemeenten, meer op één lijn
worden gesteld mei de Presbyteriaan-
sche—Engelsche en Scholsche gemeen
ten, en wil dat zij in bet vervolg gere
kend worden te behooren tot de kerke
lijke ressorten der Nederd gemeenten
in die plaatsen waar zij gevestigd zijn.
Blijkens het rapport zouden twee leden
de commissie van onderzoek de Waal
sche Comm. willen handhaven als een
class, bestuur, met de bevoegdheid het
proponents-examen en het colloquium do-
tum te -kunnen afnemen Het derde lid
noemde als bezwaar, dat deze clasis geen
ressort vormt, maar dat hare leden over
de geheele kerk verspreid zijn Hij zou
bepaald gelijkstelling met de Engelsche
en Scholsche gemeenten wenschen
Hel rapport wordt naar de Synode van
hel volgend jaar verwezen.
De Synode ends. De Ligt.
In de Hervorming bespreekt ds. S. K.
Bakker bet oordeel van de Synode der
Ned. Herv. Kerk over ds. De Ligt
Drieërlei sprak de synode uit: dat de
militaire overheid in haar recht was, dat
-ds De Ligt door orde en wet le versto
ren legen de kerkelijke wet zondigde,
dal hij lichtvaardig was opgetreden
Voor deze laatste uitspraak, schrijft
ds. Bakker, miste de synode het recht
Daarin wordt ds. De Ligt's karakter aan
getast. Gebrek aan ernst is een van de
ergste zonden, die men een predikant
kan verwijlen. Wat voor een bewijs voert
de Synode aan? Hij improviseerde over
een zoo gewichtige zaak. Dat mocht hij
niet doen. Dus handelde hij lichtvaardig
Dit lijkt mij bij nader inzien toch niet
juist. De Ligt leeft al sedert een jaar met
deze vraagstukken, dag aan dag Hij heeft
erover geschreven in Opwaarts, vele ma
len. Uit al zijn uitingen blijkt, dat hij
onder de gruwbaarheid van dezen krank
zinnigen oorlog diep gebukt gaat. dat de
ze ellende hem niet loslaat. Hij ziel in
dit alles een zonde legen God. En op
de vragen die in het aangezicht van dit
alles rijzen geeft hij ten antwoord: Stel
u er buiten. Wil er niets mee le maken
hebben Dit is bij hem niet maar een op
welling van een dag, dal is bij hem
vleesch en bloed geworden. En als hij
er over spreekt, kan hij niet anders
spreken, dan in den geest als hij in Eindi-
hoven deed
En hij moet het doen De nood is
hem (o pgelegd. Wie dat niet als met de
handen tasten kan, begrijpt van een fir
guur als De Ligt niets
Lichtvaardig maar wal voor men-
schen zitten er dan toch in de Synode,
dat ze den nood van deze ziel niet veo-
staan' Zelf zie ik die dingen heel anders
en heb ze altijd anders gezien. En van de
persoonlijke en de nationale weerloosheid
sta ik mijlen ver af, maar ik kan begrij
pen 'dat sommige naturen dit de voor
een Christen eenige zuivere gedragslijn
vinden. En wanneer zij daarvan legen
de overgroole meerderheid in getuigen,
krachtig en vrijmoedig, dan lean men
zeker hun standpunt afkeuren en zoo
sterk mogelijk bestrijden, maar dan mag
wie zelf prijs stelt op de eigen over
tuiging, hem niet zoo maar zonder meer
de zonde der lichtvaardigheid verwijten...
Verder wordt nog medegedeeld dat de
Synode aan hel classicaal bestuur van
Eindhoven de opdracht gaf, een onderzoek
in te stellen naar hel gebeurde Waai>
schijnlijk is de bedoeling, dat De Ligt
op grond van de zonde tegen art. 11 ker
kelijk vervolgd moet worden. Zeker, ons
hoogste bestuurscollege heeft het recht
dit te gelasten Of een poging door haar
aangewend, den verbannen predikant
predikant weer de gelegenheid te geven,
zijn werk in Zijne gemeente le hervatten,
niet sympathieker was geweest? En niet
meer naar den geest van Christus, oni
wiens Evangelie het per slot van rekening
bij alles wal de kerk en de synode doen
toch moet gaan''
Men mag zijn standpunt niet het juisl-
(c achten en zijn woorden afkeuren, nie(-
mand zal durven beweren, dat het hart,
waaruit ze geboren werden, vijandig was
aan het Evangelie En een kerk die het
zou bestaan, 'een man le vervolgen, die in
botsing kwam met de overheid, doch
wien zeker nieL een waarachtige liefde
oor het Evangelie van Gods Vaderliefde
en een vurige ijver voor de uitbreiding
van het Koninkrijk Gods, waarin wel geen
plaats i s voor een mensclienslachting, als
wij nu alle dagen zien, ontzegd kan wor
den. zou zich jammerlijk blameeren Ik
heb dan ook goede Iioop, dat het clast
sicaal bestuur van Eindhoven, dat De
Ligt kent en ongetwijfeld zal waar-
deeren, pertinent zal weigeren een man
l© vervolgen, die door de Synode als een
lichtvaardige voor gansch het laud te kijk
wordt gesteld.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Te Bussum had Maandag een con
cours van Mobilisatie Muziekkorpsen
plaats. De jury bestaande uit de militaire
kapelmeesters, Bicknese, van Erp en
Hantzsch, kende aan „Groep Naarden"
den len prijs, aan „Oud-Bussum" den 2en
prijs, aan „Nieuwersluis" den 3en prijs
en aan de landweer-jagers le Utrecht
den 4en prqs toe.
Elk muziekkorps voerde* een verplicht
en een vrij nummer uit. Hel verplicht»
nummer was Morks' Scaldismarsch
De Vlaamse he Stem
Over de aanleiding tot de redactiever
andering in bovengenoemd blad schrijft
De Anisl.
Voor de zuiverheid der verhoudingen
tusscher België en Nederland protestee-
i-en wij legen de wijze waarop dezr
j ergere groep zich met behulp van .'ve
der landsche jongeren van de Vlaamsche
Stem heeft meester gemaald Indertijd
is dit dagblad gesticht door het groepje
dat de eerste redactie vormde. Dit groep
je zon de aandeelem nemen en houden
en aan een aantal welgezinde Nederlan
ders werd gevraagd verder bedrijfskapi-
laal te helpen bijeenbrengen door liet
nemen van obligaties. Van de aandeelen
bleef een 60 pCt. ongeplaatst. Die 60
pCt nu zijn later genomen door een
Nederlander, een jong letterkundige nogf-
alde heer Gerretson Geert en Gossaert)
mei hel kennelijk doel aldus de macht
