MIDDELRURGSCHE COURANT
r i7i.
188° Jaargang
Vrijdag
Kameroverzicht.
FEUILLETON.
INNOORDPOOLDÜISTERRIS
23 Juli.
Binnenlanl
m
1918
D«=« courant Tsrioh^nt d a g e 1 p k met uïtzo*deriag tü Zo*- m Fe«td*g«*;
Prjja per kwartaal, zoowel voor Middelburg ale roor allo plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25J
Afzonderlijke nummera kosten 5 cent.
Tweede Kamer.
Zitting' van Donderdag.
Staat van oorlog en staat van beleg,
we weten er hier alles van!
En vooral de burgerlijke overheids
personen weten dal bijna oen vol jaar
van staat van beleg, terwijl ons land
nog altijd in vrede, is, toestanden beeft
doen ontstaan, die de wetgever van 1899
zeker niet heeft bedoeld.
Het is niet overbodig er op te wijzen
dat bet oorspronkelijk ontwerp van de
nu zoo vaak aangehaalde wet van 1899
drie hoofdstukken, bevatte een over
speciale maatregelen in tijd van vrede,
een over den staal van oorlog en een
-over den staat van beleg, maai' dal toen
een grondwettelijk bezwaar innnors
ïn de grondwet werd alleen (art. 187)
een wet aangekondigd voor den slaat
van oorlog en van beleg liet hoofd
stuk betreffende den toestand van vre
de deed vervallen
En nu staal men voor bel geval dat
juist bij de eerste toepassing dier wet
men uilsluitend met een toestand van vre
de te maken lieeft, met het gevolg dal
er bepalingen moesten worden toege
past, die eigenlijk niet op de omstandig
heden van nu passten.
Dit onvoldoende der wet werd door
verschillende Kamerleden besproken,
toen gister het verlengen van deu slaat
van. oorlog en van beleg aan de orde
was
De door den heer Van Raai te in
den vorm van een vraag gemaak
te opmerking, of de regeering niet
te weelderig is geweest in de verklaring
van plaatsen en streken in staat van
beleg, vindt zijn antwoord reeds in die
leemte. De regeering Md geen ander
middel.
De spreker vroeg trouwens geen ant
woord Hij stelde "de vraag slechts Een
zeer groot gedeelte van ons volk leeft
thans onder de krijgswet, onder hel mi
litair regime, een staalkaart van redenen
heeft tot uitvaardiging van den staat van
beleg geleid. Daaronder zijn er, die spr.
deden vragen, of de staat van beleg daar
voor geschreven is De smokkelhandel in
paarden, de handhaving van uitvoerver
boden. het tegengaan van ontvluchting
van geïnterneerdenis doorvoor nu in
onze Grondwet dit uiterste middel gege
ven? Heeft men daarbij gedacht aan
toestanden, gelijk wij thans beleven, waar
de vijand niet voor de deur staat en geen
binnenlandsche onlusten hecrscben? Spr.
criliseerde niet, maar vroeg alleen. Met
belangstelling ziet spr. het aangekondigd
wetsontwerp tot wijziging der wet tege
moet, maar we zullen nog langen tijd
daarop moeten wachten.
Is nu niet het oogenblik gekomen, zoo
vroeg hij verder, om na te gaan, of som
mige van die besluiten tot afkondiging
van den staat van beleg kunnen worden
opgeheven? We zijn thans op een ander
tijdstip "gekomen, dan toen ze werden
uitgevaardigd Blijken ze later weernoo-
dig, dan kan men ze weer invoeren Spr.
vroeg geen anlwoord van de regeering,
doch alleen overweging van zijn denk
beeld.
Een i nderc kwestie die veel moeilijk
heden veroorzaakt, is d ie van het rilaken
van verordeningen, en daarop doelden we
toen we hierboven van de burgerlijke
overheid spraken
Er werd door mr Limburg bepleit
dat art. 10 der wet van 1899*) niet [be-
teekent dat de verordeningsbevoegdheid
overgaat op het militair gezag, omdat
die wet 'geen uitdrukkelijke bepaling
daarover bevat. Maar de geldende inler-
pretalie sdiijnt te zijn, dat thans het
militair gezag de verordeningen voor het
burgerlijk gezag maakt in den staat van
oorlog en beleg, wat zeer ongewenschte
en |ook niet zoo bedoelde verhoudingen
heeft doen ontstaan.
Twee andere juristen, de heer Van
Hamel en de heer Van Sasse van
Y s s e 11, betoogden ook dat de verorde-
ningsbevoegdheid niét over gaal. En eerst
genoemde zette nog uiteen, dat de wet
gevende, bevoegdheid van hel militair ge
zag alleen defensie-belangen en militaire
zaken mag betreffen.
Het klinkt zonderling dat dit laatste
nog gezegd moest worden Maar we we
ten hier bij ervaring dat de werkelijkheid
inderdaad anders is. De rloor den heer
Van Sasse van Ysselt aangehaalde „zon
derling-Y' maatregel, dat bij verordening
het houden van kei-missen werd verboden
is daar een bekend voorbeeld van.
En de noodzakelijkheid van de door
dezen spreker bepleite juridische hulp
aan de commandanten om goede verorde
ningen te kunnen maken, zal waarschijn
lijk door de meeste militairen die in de
praktijk zich met het maken van veror
deningen hebben bezig moeten houden,
zelf erkend woi-den.
Naast die principieele kwestie werden
nog eenige punten van meer feitelijken
aard aangeroerd.
Zoo vroeg de heer Al be r da waarom
hel noodzakelijk was dat de territoriale
bevelhebber in Noord-Brabant aan enkele
textiel- en passemenlf abrikan ten in Breda,
Eindhoven en Tilburg heeft vergund jeug
dige personen en vrouwen langer te laten
werken dan de Ax-beidswet toelaat
Zoo klaagde de heer Eerdmans over
hel verbieden van een bijeenkomst legen
het pauswetje in Den Helder, de heer
Schaper over het niet straffen van
een wal erg machls-waanwijzen wacht
meester in Drenthe.
En dan eindelijk zal men in onze grens-
sli-eken wel met belangstelling vernemen
dal de heeren He 1 s d i n g e n en Tyde-
man het jachtverbod binnen een grens
van 5 K M. van de grens critiseerden.
Waarom? vroegen zij. Over de grens
wordt immers ook wel geschoten. En in
elk geval, zei de heer Tydeman, zou men
zeer goed op een bepaalden dag in de
week verlof kunnen geven tot jagen
Hoorden de militaire autoi-iteilen dan
schieten, dan konden zij gemakkelijk na
gaan, of die scholen afkomstig zijn van
jagers.
Dat het hier niet slechts de jaclitlief-
„Door het militair gezag worden,
na overleg met het betrokken burgerlijk
gezag, zoo noodig nieuwe politie-verorde^
ningen arsmede verordeningen over keu
ren van waterschappen, veenschappen en
veenpolders, vastgesteld, en bestaande ge-
?wijzigd of geschorst."
van ©evre Richter Frfch.
Uit het Noorsch vertaald door M. A. Z.
33.)
Maar zijn gteest was even frisch en
jong als in de dagen Loen hij zijn be
roemde voordrachten hield op hel geolo-
gten-congres in Rome ,waar zijn prach
tige voorstelling van het ontstaan van
Midden-Europa zooveel tegenspraak en
zooveel bewondering' liad gewekt.
Het scheen wel, dal hij nu een nieuwe
epoque-makende waarheid op Iret spoor
was. i 1
Urenland kon hij bij den gletscher
staan met den kijker voor de oogten
alsof hij wilde doordringen in de gehei
men der ijsvelden. In hoogte verte lag
het beloofde land en waakte over zijn
duizendjarige wijsheid, die door de men-
schen nog niet werd gekend. Geen jong
vee op stal kon sterker verlangen naai
de lente,' dan de professor het deed, do
groote geleerde van de Sorbonne
En ze kwam, de lente Bijna onmevk
AdT3i«e*Üè'i t> 20 cost pa* Bfl aboanement vee! lage*.' öcooorl<3, i .oa e
alia Ruderc familieberichte a en Dankbetuigingen van !~7 regels f 1,50
Aks regel mteir 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letter» nsat Je plaa g
die zjg ianemesi
8KT Advertenti*! vóór één aar t» bezorg«i{
hebberij betreft, maai- ook de enorme
schade aan de veldvruchten toegebracht
door het verleden jaar ook reeds gespaar
de en daardoor sterk toegenomen wild,
welen onze lezers uit de berichten uit
Zee uwsch-Vlaanderen.
De Minister van Oorlog heeft in
zijn antwoord verklaard zich ten volle
bewust te zijn van den twijfel inzake
de verordenende bevoegdheid, der ge
meentebesturen, maar hij was van oor
deel, dat ten slotte alleen het militair
gtezag de noodzakelijkheid heeft te be-
oordeelen van het uilvaardigen van ver
ordeningen Vandaar de uitlegging door
den "Minister in dc legerorder gegeven,
berustende op een utiliteitsgrond In het
nieuwe wetsontwerp zal men de bevoegd
heid opnemen lol wijziging der Drank
wet en tot het verbeurd verktai-en van
goederen, maar overigens zal, volgens dal
ontwerp het burgerlijk gezag zijn be
voegdheid behouden tol het maken van
verordeningen, behoudens de noodige uit
zonderingen Met de voorbereiding van
dit wetsontwerp zal de meeste spoed be
tracht worden.
En verder antwoordde de Minister dat
de staat van beleg niet kan worden op
geheven, omdat smokkelen, spionnagc en
ontvluchting van geïnterneerden ons in
conflict zou kunnen brengen met deoor-
logvoereirde mogendhedendat liet denk
beeld van een jurist aan de commandan
ten toe te voegen „te overwegen" is,
en dat hij inzake de Jachtwet reeds een
overleg heeft geopend, ten einde schade
voor de landbouwers zooveel mogelijk
te voorkomen Dat overleg is nog han
gende. De reden van hel jachtverbod
in de grensstreek is het voorkomen van
gevechten tusschen kommiezen en smok
kelaars
Het wetsontwerp voor de verlenging van
den staat van beleg werd z. h. s. aan
genomen. En ook nog eenige kleinere
voorstellen.
En toen kwam hel gewichtige ontwerp
lot nadere uitbreiding van den Landstorm
aan de orde.
Hel begin van het debat doet hel beste
hopen voor het lot van het gewijzigd
voorstel
De heer Ruys de Bcrenbrouck
als spreker van de katholieken, stelde op
den voorgrond dat thans niets geprejudi-
cieerd mag worden op latere beslissingen
over algemcenen dienstplicht. En zoo,
ios van principieele kwesties beschouwd,
had hel ontwerp zijn steun. Ons land
heeft geen oorlogsaspiraties, en hij was
dus niet bevreesd voor het gevaar dat
uitbreiding van het leger ons eerder in
den oorlog zal brengen. Van verkregen
rechten van hen die vrijgesteld werden,
wilde hij niet hooren. Hij noemde het
eer „niet opgelegde- verplichtingen".
Ook de heer De Jong, dc unie-libe
raai, zei zijn stem aan het ontwerp te
zullen geven, mits het een noodwet is en
niet verder reikt dan den huldigen toe
stand.
En de heer De Geer (c.li.) meende
dat éénstemmige aanneming van dit ont
werp een goeden invloed zou hebben
en hij riep hen, die wellicht aarzelen, toe
hun stem te geven, desnoods na aanne
ming van de motie dal onvoorwaardelijke
baar drong ze zoetjes aan hel land
binnen. Met vocht en nevel, met regen
en storm kwam zc, de gletSchers kraak
ten en f>,arsllen, ze woelden onophou
delijk rotsblokken los', en hun kanten
kwamen in het daglicht scherper te voor
schijn als een staalblauw pantser om de
borst van het hoopland. I
Het heele strand was als een drij
vende ijsmodder in beken stroomde het
water, het zeeijs kraakte Soms met
bulderend geraas Alleen de helling,
waartegten de hut was gebouwd, bleef
Inog eenigermate droog
Maai- uit het zuiden kwam een zachte
slretelende luchtstroom en met rappe
vlerken kliefde de eerste lentevogtel
suiSehd de lucht boven Otlamkofs hut
Hel was hel ping'uinkoninkje, dat over
Milne Edwardsrots' naar de vogtelbergen
van den IJsfjord of van Grossbaai ste
vende.
Op den derden Mei was dal. O, wat
een vreugde voor de drie menschen,
die zich door den langen winter had
den heengeworsteld
Met tranen in de oogèn zagen zij den
neutraliteit dient gehandhaafd te worden.
Boven alles is voor ons land eendracht
noodig. Hij aanvaardde liet ontwerp omdat
hel een vredesontwerp is.
Het thema van de oorlogspartij werd
uitgewerkt door den heer Ter Laan
Hij moest erkennen dat die in ons land
heel klein is Maar ze is er, meende hij,
n onmiddellijk na hel aannemen van het
ontwerp zal ze brutaler haar hoofd op
steken, was zijn voorspelling En boven
dien verklaarde deze spreker zich er lang
niet gerust over dat de aflossing werke
lijk zal gebeuren. Ze staat niet in de wet,
alleen in een vergeten hoekje van do
Memorie van Toelichting.
Waarom roept men nu de lichting 1916
niet op? Omdat men die, als de vrede
geteekend is, in dc kazerne wil hebben
De heer Duymaer van Twist: Dat
is practisch.
De heer Ter Laan Dat is zeker
practisch, maar dat kan alleen practisch
zijn voor hen, die hun eigen volk "hiel
vertrouwen en vreezen voor leege kazer
nes na afloop van dc mobilisatie Maar
spr is van meening, dat uitbreiding van
den landstorm niet noodig is om do land
weer met verlof te kunnen laten gaan
Laat men de lichting 1916 oproepen.
Dan hebt ge 28.000 man.
Eu ten slotte kwam hij met een motie,
■erklarcnd „dal 's lands belang onder de
huidige omstandigheden het best gediend
wordt door de landweer geleidelijk met
klein verlof naar huis te zenden, te begin
nen met de oudste twee lichtingen".
Dc door velen gestelde vragen wal er
van den vrij willigen landstorm zal worden,
werden in de Kamer overgebracht door
den heer Nierslrasz. Deze spreker
drong er op aan dat het kader van den
rijwilligen landstorm overgaat naar den
landstorm, en dat de vrijwillige iands'.orn»
in de eerste plaats in aanmerking komt
voor kadervorming, dal hij de voorkeur
geniet om in zijn woonplaats gedetacheerd
te blijven, en dat zijn depóttijd zooveel
mogelijk zal worden verkort
En ten opzichte van hen, die tot den
vrijwilligen landstorm behooren, maar
wegens hun leeftijd niet tot den land
storm zullen overgaan, kwam het spr
voor, dal deze överblijvenden op een
of andere wijze nuttig zouden kunnen
worden te werk gesteld.
Heden voortzetting.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Engeland en wij.
Naar aanleiding van riilnister Chur-
bh ill's verzekering dal Engeland afdoende
bewezen heeft de onzijdigheid van Nc
derland te willen in acht nemen en eer
biedigen, zegt de Kötn. Zlg. uil Neder
landsche bron vernomen te iiebben, dat
de Britsche gezant in Den Haag op liet
oogenblik, dat Antwerpen ook aan den
Zuidwestkant met insluiting bedreigd
werd te zaïnen met den Franschen en
den Belgischen gezant getracht heeft van
de Nederlandsche Regeering te verkrij
gen, dat aan de Belgisch-Engelsche be>
zetling van Antwerpen zou worden toege
staan zich op schepen uit de Antwerp-
over ze weldra zelf den tocht zouden
ondernemen. Hij verkondigde de bood
schap van nieuw leven en van komende
redding.
Zij keken naar hun gewonde vingers,
die alle kloven hadden door de vorst, ze
sloegen een onderzoekenden blik op de
sealskinldeeren, waaraan de winter zoo
veel had gehavend. In weerwil van het
g|oede nauwkeurige naaien van den
loods, waren er nu overal scheuren en
gaten in het met roet bedekte zee
hondenvel ,dat al lang zijn oorspronke,
lijke kleur niet meer had Ja zelfs de
beroemde kraag van blauw vossenbont,
door Johnsen met zooveel zorg voor
Frida's pakje gemaakt ,leek nu op niets
moer
Het spijl ons' te moeten zeggen, dat
ons mooie sierlijke baronesje nu meer
had van een slordig zigeunertype, met
weinig zin voor zeep, water en dergelijke
reinigingsmiddelen
In het handkoffertje lag een prachtig
zilver toiletgarniluur met een groot mo
nogram op spiegel en borstels, maar he
laas die mooie dingen en het beelderig
kleinen vogelkoning na, zagen hem ech- étni met allerlei voor liand-verzorging,
ter de liooge rotsen verdwijnen, waar- behoorden tot het verleden en waren in
sche liaven over de Nederlandsche Schel
de en langs Missingen naar zee te bege
ven. De Nederlandsche Regecring zou
dezen aandrang als een schending der
neutraliteit met alle gevolgen daarvan af
gewezen hebben en de gezant der Ver-
eeuigde Staten in Den Haag had haar
daarin volkomen gelijk gegeven.
De N. Ct teelcent hierbij aan:
Deze bijzonderheid zou. indien zij
juist ware, geschiedkundig ongetwijfeld
interessant zijn, maar naar ons voorkomt,
niets afdoen aan het gezegde van minis
ter Churchill dat Engeland op het kri
tieke oogenblik der Nederlandsche on
zijdigheid slipt heeft ontzien Immers En
geland zou zich dan -bij het van onze
Regeering ontvangen afwijzende anlwoord
op zijn aandrang blijkbaar zonder meer
hebben neergelegd on dus onze onzijdig
heid metterdaad hebben geëerbiedigd.
Naar wij meenen te weten, heeft de
zaak zich echter niet voorgedragen zoo
als van Nederlandsche zijde aan het
Duitsche blad werd verhaald. Wel moet
Engeland in het begin van September
1914, toen Antwerpen door de Duitsche
troepen werd ingesloten, aan onze Re
geering verzocht hebben een deel der
bevolking van Antwerpen aan boord van
de Duitsche handelsschepen die bij den
aanvang van den oorlog in die haven wa
ren vastgehouden, over de Nederlandsche
Schelde en langs Missingen door te la
ten teneinde naar Engeland te worden
vervoerd En dit verzoek moet door onze
Regeering niet zijn toegestaan op grond
van den onbcpaalden rechtstoestand der
gesequesteerde. Duitsche schepen, die
naar haar moening onveranderd blijven
moest tot hel einde van den oorlog.
Geen varkcnsvleesch meer van
r e g e e r i n g s w e g e
Naar aan verschillende biaden wordt
meegedeeld, heeft het rijksbureau na de
ze week geen varkens meer beschikbaar
Een herstel van de thans geldende re
geling is alleen mogelijk als de buiten-
landsehe prijzen weer hooger zullen wor
den, of indien de inkoopsprijzen hier te
lande dalen
Met den oogenblikkelijfeen stand van de
finantieele uitkomsten van de varkens
fokkerij en mes Ier ij is eenige prijsdaling
zeer wel mogelijk zonder het bedrijf on-
voordeelig te malcen
In de dertien weken waarin de leve
ringen plaats vonden stegen de wekelijk-
sche afleveringen van 1620 stuks (in de
week van 26 April tot 1 Mei) tot 9822
stuks (19-24 Juïi).
In het geheel werden aldus 82.475
varkens met een totaal slachtgewicht van
9i/s millioen K G geleverd. Deze leve
ringen geschiedden tegen een gemiddel
den prijs van 80 ets per K G. slachtge
wicht gemiddeld 25 k 28 ets hooger
wras, zoodat door dezen maatregel deze
varkens te zamen voor bijna 21/2 millioen
gulden beneden den inkoopsprijs afge
leverd werden
Regeeringsmeel.
In verband met de aangekondigde
prijsverlaging van het zg regeeringsmeel
heeft zich te Amsterdam, naar men ons
mededeelt, dc volgende kwestie voorge
daan-
Woensdag werd een veilig gehouden
van Nelson-patentbloem.- ha afloop van
deze veiling werd bekend gemaakt, dat
de regeering <fe meel prijzen vóór de vei
ling had verlaagd tegen 26 Juli
De handelaren waren zeer verstoord,
dat de regeering deze veiling heeft laten
doorgaan, hoewel ze wist, dat de prijzen
verlaagd zouden worden, want op de
veiling was gekocht op do basis van de
vroeger door de rcgeerïng vastgestelde
hoogere prijzen voor inlandsche bloem.
Dit toch beleelcende een. aanzienlijk ver
lies voor de handelaren
In antwoord op een hem gezonden
[telegram heeft minister Posthuma mede-
vergetelheid geraakt.
Bralt had gelijk gekregen. De strijd om
het uiterlijk bestaan maakt onverschillig
voor de uiterlijkheden der 'beschaving
Frida, het verwende jonge dametje uit
de hoogste kringen der maatschappij, had
toestanden lecren kennen waaraan
nooit had gedacht: ontbering, gebrek en
diepgaand leed Haar innerlijk wezen was
gestaald, haar lichaam "had pezen en
spieren gekregen, ze kon een gevaar in p
de oogten zien, zonder dat haar hand gedeeld, dat "hij de handelaren \rij liet
begon te beven. In lange nachten had de reeds gesloten koopen te royecren en
het heimwee haar 't hoofd in het kussen dat dan het meel a s Woensdag opnieuw
doen drukken in onbeschrijfelijke pijn, zal worden gewild
maar nu was ook dat voorbij, 't Was of Hiermede, aldus meenen de handela-
ze nu geen tijd. meer had tot denken ren, is niet het belang gediend van de
aan de wereld buiten Agardhbaai tusschenpersonen, die met de op deze
Telkens betrapte ze zich er op, dat manier geroyeerde koopen niets verdie-
ze schik had in het vreemde wildemans- 'ren en evenmin van hen. die onmiddellijk
leven, dat ze hier leidde in dien uithoek, voorraad noodig hebben
Ze had een gedaanteverwisseling on- Het meel toch, dat deze laatsten koo-
dergaan, en ze stelde nu oneindig veel pen, wordt allicht niet voor 26 dezer
meer belang in een zeehond, die zijn kop tot brood verwerkt en een daling van
opstak uit een adem-opening, dan in de de meelprijzen heeft natuurlijk tot gevolg
vraag hoe de nieuwe herrstmodes waren een prijsverlaging Ynn het broodtegen
geweest. dien datum
I De Bond van Nederlandsche meelhan-
fworat vervolgd) delaren heeft in verband met deze kwes-
