HIDDELBllRGSCHE COURANT w 164. 166- Jaargang ïeiö Donderdag 15 Juli. Kameroverzielit. BiraitaL Uit Stad en ProïiüGie. S)«za aourftui yeriahgai d g 01 jj k s, met mtwonderiBg van Zo*- i>«»tdag#*U Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen is Nederland franco p. p. f 1.25$ Aizonderlflke nummert kosten 5 cent. Adverintifti a 20 oeas per regel. Bjj abonnement Teel lager. Geooorta», doo<?» 1' alle andere familieberichten en Dankbetuigingen ran l-~7 regels f l.oO slke regel meer 20 oent. Reclames 40 cent por regel, Groote lettere naar Je plaa.i' die zg inname®! Adverteatiw vóór één nar td bezorg«& Tweede Kamer- Zit löig van Woensdag Oi de Minister van Marine zijn krui sers zal kunnen binnen loodsen Hel stormde gisteren geducht in de Kamer En de heer De Meester staat klaar een torpedo af te schieten in den vorm van een motie, vragende de in trekking van het voorstel Hij heeft ham' nog niet afgevuurd. Hij wacht op hetgeen de" Minister tot zijn verdediging tal zeg gen Maar dan Ei* is meenen we nog nooit een Mi nister van Marine in ons land geweest die een voorstel tot kruiser-aanbouw deed zonder een heftig verzet uit te lokken Menige Minister aan dat departement is daardoor verongelukt. Dure krüisers zijn altijd de schrik van onze Kamers Maar in dit geval is hel verzet heftiger dan ooit. Hoewel er geklaagd werd over gebrek aan l ijd 0111 zich te laten voorlichten door deskundigen waagden de hoeren Van der V 0or t van Z ij p en II ugcn- h o 11 z zich aan een "technische kritiek Vooral eerstgenoemde trok geducht van leer De staatscommissie van 1912 achtte vooi' de verkenning torpedokruisers van 1200 ton voldoende en indien men nu al deze ie klein mocht ablate"; moet men dan den sprong maken van 1200 op 7000, ton9 Frankrijk maakt thans kleine krui sers van 1800 Ion en Engeland kruisers van 3810 ton mei een snelheid van 30 mijlen als de „Avethusa" Moeten wij nu kruisers maken van 7000 Ion Dat heeft voor ons landje toch iets van een weeldeartikel. Onze laak is voorloopig een andere dan onS blind te staren, op de „Emden" en de da- Jen van de Emden" De les van den oorlog is zeker deze dat de kleine krui sers bet telkens moesten afleggen als er grootere kwamen En bovendien vond deze spreker deze kruiser-aanvraag ©enigermate verbluffend met bel oog op vroegere uitspraken van dezen Minister, die toen een adnvraag als deze kenschetste als niet getuigend van goed beleid De verbluffïng van dezen spreker was bij den heer Hugenholtz aangegroeid '.ot ergernis Ten eerste omdat de aan vraag was vastgekoppeld aan een voor stel betreffende liet mobilisatie-krediet, hoewel de schepen eevst na ruim 2 jaar gereed, en dan niet voor ons land maar voor Indiè bestemd zullen zijn De je remiade van den Minister over den di- plorabelen toestand van onze vloot is' een bekende truc om schrik aan te Jagen De Minister schermt met de lessen van den oorlog', maar als iels daarin gebleken is dan is hel juist, dat Duilsch land zijn kruisers Iaat in de ICielerha- ven cfti zijn duikhooten alleen uitzendt over reusachtige afstanden Volgens den Minister moeten de kruisers de onder zeebooten begeleiden en de aclie daar van inleiden en steunen, maar de kracht van den onderzeeër zit juist in zijn ge heimzinnigheid Gaan kruisers mede, dan weet de vijand waar zich de onderzeeërs bevinden Welk een „sajicta simplici- tas" voorts, als de Minister meent, dat onze twee kruisers' zullen kunnen optre den tegen een zwerm van klein ma terieel. Een derde aanvaller, den lieer Bi- chon nam een eigenaardig standpunt in. Hij verklaarde openlijk van 'de ge heime stukken, geen kennis fe hebben genomen, omdat hij zich niet wil binden in zijn beóordeelingen. ,,Die dienen om u een oordeel te doen vormen", riep de heer Marchant. ..11; wenScli mij geen oordeel le ver vormen dat ik niet mag uitspreken", was het „eenigernïate verbluffende" ant woord Het oordeel dat hij wèl uitsprak kwam hierop neer dat de inlichtingen door hei Departement van Marine gegeven, on juist vaten, zoowel wal de kruisers als wal de onderzeebooten betreft, en voorts dat de aangevraagde onderzeeërs te klein zijn en reeds verouderd zullen \ve/e-i als ze van stapel loopen. .Gelukkig voor den Minister van Ma rine werd er ook nog' in welwillender geest gesproken. De heer N i e r s t r a z waarschuwde le gen kritiek van „deskundigen" in cou ranten. Alleen de regeering kan het heele onderwerp overzien De heer Boo- gaerf juichte het indienen van liet ont werp toe, en was bereid zijn steun daar aan le gbven, als de minister volledige inlichtingen over de kruisers geeft De reserve die lilt 'die vraag ojft in lichtingen spr,ak was nog sterker bij den heer Jansen. Wat deze oud-minister van marine nog' wilde weten, was veel Op allerlei onderdeelen Hoofdzaak was zijn verklaring „Als de Minister kan aanloonen dat de verkenningdienst niet kan geschieden met de door de com missie van 1912 aanbevolen torpedo-kr (ri sers' van 1200 ton van snelle vaart, dan zal ik mij er mee vereenigen. Maar dan moet ik overtuigd worden Een andere spreker, de heer Van Nispen tot Sevenaer voelde voor de kruisers niet veel sympathie, maar zou de regeerinyg die de verantwoorde lijkheid heeft te dragen niet dwarsboo- men en dus waarschijnlijk vóór stem men De heer Van Deventer gaf den minister den raad thans te volstaan met den aanbouw van onderzeebooten, tot dal de ervaring van den wereldoorlog ons verder zal hebben voorgelicht. En de heer Sch e U1* e r zei graag groote offers voor Indië te willen brengen, maar deze twee kruisers' „met vreezc en be ven" le begroeten. En toen kwam aan 't slot de belang rijke rede van den heer De Meester Lof voor de indiening van een voor stel lot schepenaanbouw. Constateering van vrij algemeene sympathie bij de Ka mer voor den aanbouw van duikhooten Over de kruisers zelf zei de heer De Meester als leek geen oordeel te kun nen uitspreken. Maar tegen het tijd stip der aanvrage had hij bezwaren. Al les wal men voor den aanbouw noodig heeft is thans even duur. Van het tijd stip van aflevering zijn we volstrekt niet zeker. En we hebben nog niet veel erva ring opgedaan over de groote schepen in dezen oorlog Veel genoegen zal het velen leden van -onderscheidene groepen der Kamer doen, zei hij, indien de Minister voorals nog de gelden voor de kruisers van de begrooting terug wilde nemen. Spreker kondigde een motie aan, die geen vijan delijk karakter draagt en vroeg welwil lende overweging daarvan Hij zou de mo tie niet indienen alvorens de Minister zijn gevoelen, zijn argumenten heeft doen kennen. De aangekondigde motie luidt aldus: De Kamer, van oordeel ,dat op dit oogenblik het bouwen van kruisers niet wenschelijk is, noodigt den Minister uit de posten die daarop betrekking hebben oorloopig terug le nemen, en gaal- over tot de orde van den lag. Dit is, zei de spreker, zoo te verstaan, dat als wij in een gelukkiger tijdstip zijn dan nu, als de vrede in Europa zal zijn teruggekeerd, wij dan beter kunnen over zien wat er noodig is voor de vloot, en terwijl het nut van de kruisers in dezen oorlog loch is buitengesloten. Spreker hoopte dat de Minister deze motie even welwillend zal overwegen als hij haar indiende. Leden van onderscheiden groepen", zei de heer de Meester. Inderdaad was het merkbaar dat er met leden van alle fracties zeer levendig over de motie gesproken werd, vóór de heer de Meester het woord vroeg. Het is dus wel een ernstige wenk aan den Minister EEN INTERVIEW. We verwonderen 011s niet gauw meer over krasse uitingen van de „Telegraaf En dat de directeur van dat blad, de 'heer Holdert, giejbeel in Telegraaf-stijl spreekt wanneer (hij zich over Neeriand's po sitie in den oorlog uitlaat in een inter view met een „geallieerd" journalistL ligt voor de hand Maar we willen toch curiositeitshalve enkele beweringen aanhalen uit een ver slag dal in de Sunday Times' wordt gege ven van een onderhond van den lieer Holdert met C de Chassaignac, Lon- dehscli correspondent van de Figaro De kenschetsing; dat bij ons het prole tariaat een. afkeer heeft van de Duit- schers, dat de middenklasse tol eiken prijs vrede wil omdat ze wil genieten van 't geld^ dat ze wint, en dat de inlel- lectueelen 'gelijkelijk bestaan uit vrien den der geallieerden en bewonderaars van Duilschland. is van minder bedenke- lijken aard, dan de bewering' dat onze re giering verdeeld is in twee groepen een heeft zeer grtiote sympathie voor de geallieerden maar is strikt neutraal; de ander is eveneens neutraal doch met duidelijke pro-Duilsche neigingen De eerste minister heel wel bekend 0111 zijn pro-Duitsche neigingen Het zal voor den heer Holdert een kunststuk zijn die beweringen met bewij zen waar te maken Dal de beer Holdert zei niet Le kunnen hopen dat Nederland voor den groeten oorlog gespaard zal blijven, en dat wij dan de zijde dei* geallieerden moeien kie zen ook dat is geheel in Telegraa."- gcesl Maar zeer kras is het een "Ne derlander de verklaring: dat het van de regeeringen der geallieerden zelf afhangt de gebeurtenissen te verhaasten, te hooren toelichten door de vol gende aansporing „Waarom maakt ge geen einde aan den uitvoer naar neutrale lan* den ais Nederland van de reusach tige hoeveelheden rubber, k oper en katoen, die deze neutrale slalcu nimmer noodig kunnen hebben voor hun eigen billijke behoeften? Waarom bijv hebt ge toegestaan, dal sedert den aanvang van den oorlog te Rotterdam 7000 8000 ton rubber is verzameld, terwijl ons gewone verbruik van rubber slechts 200 a 300 ton is Ik weet wel, dat al deze rubber nu veilig' 111 Rotter dam is opgeslagen (men lette wel Red. Mid. Ct maar ver onder steil eens, dat de voorraad werd ver kocht aan andere neutrale landen meer bevriend mei Duilschland dan wij of veronderstel het onmogelijke - dal Nederland de zijde van Duilsch lajid kiest'? Waarom laten de geallieerden toe, dat die v ubbev in Holland komt, ter wijl 'zeghel in beslag kunnen nemen en te Londen of Bordeaux verkoo- pen, zonder dat onze kooplieden verlies hoeven le lijden Waarom wordt de aanvoer van koper niet belet en van katoen?" Zoo iets wordt door een Nederlander gezegd, juist in denzelfdeu lijd 'lat een Engelsch minister (lord Robert Cecil) in hel Lagerhuis verklaart volle vertrouwen le hebben in de Nederlandsclie Over zee Trust, en het uit een oogpunt v,an volkenrecht onverdedigbaar noemt den katoenaanvoer naar neutrale landen at te snijden Wc meenen dat ook de Telegraaï wel eens is opgekomen voor de rechten v,an neutralen wanneer die van Duitsche zijde in 't gedrang kwamen Geeft de heer Iloldert nu in zijn haal legen de Boches die rechten maai' zoo een-lwee- drie over aan de geallieerden? Heeft hij wel eens gehoord van de moeilijkheden die onze eigen industrie heeft om aan grondstoffen te komen Vaji de zorgen die dat aan onze regeering kost? Wat een liefde voor 't eigen land spreekt er uil dat advies' NEDERLAND EN DE OORLOG. Schoolgeld De Minister van Binnenlandsehe Za ken heeft de volgende circulaire aan Ged. Staten gezonden „Het is te vreezen dat bij het voort duren van tegenwoordige buitengewone .digheden, zich meer en meer ge vallen zullen voordoen, waarin perso nen die lei* zake van hel openbaai* L O schoolgeldplickting zijn, door Tinanci- eelen achteruitgang niet in staat zijn het door hen verschuldigde schoolgeld op de vastgestelde tijdstippen en tot het volle bedrag, le voldoen Het zoude noodlottig te achten zijn indien als gevolg van zoodanigen staat van zaken, door toepassing van het dwangmiddel „wegzending van de school" het onderwijs voor de betrokken leerlin gen wierd onderbroken. Ik heb mitsdien de eer uw college te verzoeken de aandacht der gemeentebe sturen in uwe provincie namens mij, voor zooveel noodig op dit punt le ves tigen, mei uitnoodiging aan die besturen om bij wanbetaling niet na te laten de oorzaak van den achterstand |e onder zoeken en buitengewone matiging bij toe passing vau bedoeld dwangmiddel tc be trachten, zoodat slechts bij onomstoole- Iijk gebleken onwil vau de zijde der schoolgeldplichtigen, dal expedient ware in werking te stellen." 1 Landb O'uw verloven in den oogsttijd Aleen aan bcdrijfslijders en aan hen, die als zoodanig fimgeeren kan in den oogsttijd, wanneer aan den betrokken compies (esks battij, fori-, dels)-com mandant de noodzakelijkheid daartoe blijkt, een verlof worden verleend On der bedrijfslieden ook te verstaan sme den, wagenmakers, hoefsmeden, I0011- maaiers en loondorschers in hel bezit van eene machine, zoomede paarden- houders, wanneer deze dienstplichtigen met den landbouw in betrekking staan. In verreweg de meeste gevallen zal mei een verlof van 14 dagen of minder kun nen worden volstaan, in geen geval zal het den duur van 3 weken mogen over schrijden -Het verlof waarom het hier gaat, mag naar verkiezing in een of meer perioden worden genoten, maar mag niet verleend worden aan miliciens die voor eerste-oefeuing onder de wapenen zijn en ook niet aan hen, die slechts in hel buitenland grond in eigendom of in-pacht hebben Het verleenen van een oogstverlof aan arbeiders en knechten is met hel oog op de belangen van den dienst en die vau anderen niet mogelijk en behoort dus achterwege le blijven De voor den hooibouw door den op perbevelhebber van land- en zeemacht aangegeven grens van 18 pet voor de afwezigen, mag ook na Augustus a s. ten behoeve van de oogslverloven niet overschreden Omtrent den aard en den duur van sommige oogsten in de verschillende provinciën heeft hel departement van Landbouw enz gegevens verstrekt. Deze luiden voor Zeeland Voor den rogge- en tarweoogst is voor bedrijfsleiders een verlof noodig van 54 dagen lusscheiï 1 Augustus en 15 Sept. Voor den aardappel- en suikerbuitenr oogst wordt aangegeven een verlof van 11 dagen tusschen half Sepl en eind Nov. Rusland erkent de N O. 'F. Naar het N v. d. D van betrouwbare zijde verneemt, hebben le 's Gravenhage en Petrograd gevoerde onderhandelingen er deze week toe geleid, dal de Russische regeering het voorbeeld harer bondge- n-ooten heeft gevolgd, en van nu af aan de Nederlandsclie Overzee-Trust Maat schappij erkent, wat te voren niel het geval was Voorloopig is Jr iervan alleen het ge volg maar dat is voor Nederland dan ook van het grootste belang dal Rus land voortaan toestemming verleent voor den uitvoer van aan de N O T geconsigneerd hout. Wel zijn de vrach ten en de verzekeringspremies zeer hoog, inaar voor hen, die de kans riskcereu willen bestaal nu in ieder geval gele genheid hout uit Rusland le betrekken Uitvoer van le v e n d e schapen. Di minister van landbouw enz brengt ter algemeene kennis, dat voorloopig we der vergunningen tot uitvoer van levende schapen zullen worden verleend Belanghebbenden hebben zich le dier zake te wenden tol de commissie inzake de voeding van mensch en dier, Amalia- slraal 2, le 's Gravenhage LIT DE STAATSCOURANT Bij kon. besluit: zijn benoemd tot betaalmeester te Rot terdam J II van Gonggrijp Bungenberg, thans te Assen, le Utrecht J Ph baron van Ittersum, (hans te Groningen, te 's Bosch H. J. Bolman, thans te Rotter dam. te Groningen O G Lolsy, thans te Alkmaar, te Alkmaar R. H. Reeling Brou wer, thans te Tiel, te Assen II. A. IT. Sandberg, thans te Hoorn, te Tiel Th. Sanders, thans surnumerair en te Hoorn C A Burgers, thans surnumerair; is aan G R. C. M Raupp op verz. met 21 dezer e. o. verl. als burgemeester van Tilburg, met dankbetuiging voor de lang durige diensten door hem als burgemees ter van verschillende gemeenten bewezen UIT DE PERS. f n de Anti rev part ij- De a r. Rotterdammer, die door dr. Kuyper is aangewezen als het orgaan dei- tegen hem werkende oppositie, zegt, dat zij op den inhoud der 53 driestarren niet wil ingaan, ofschoon er veel over le zeggen zou zijn, zoowel lof als blaam Alleen daar, waar de redaclie wordt uit gedaagd of aangevallen, zal ze zich ver dedigen. Zelfs wil het blad zwijgen over den aanval van dr Kuyper op de hoog- leeraren der Vrije Universiteit. Hel blad merkt echter op, dal dr Kuyper nog altijd lid is van den senaat der Vrije Universiteit, en deze zijn be zwaren in beperkten broederlijken kring had kunnen uilen Hij heeft de voorkeur gegeven aan het publieke luiden der alarmklok en daardoor, naar de „Roll vreest, de positie der universiteit ver zwakt Wal betreft het verwijt, als zou De Rot terdammer, zich leenen lot orgaan van een samenspanning tegen dr Kuyper s leiderschap, zegt het blad „Het heeft ons innig leed gedaan dat dr Kuy per deze verbijsterende- stukken aan zijn pen heeft laten ontglippen „Heeft dr Kuyper behoefte om aan de Deputalen-vergadering zijn ontslag als voorzitter van hel Centraal-Comilé voor te leggen hij doe het, wij' durven pro- feteeren dal hij met algemeene stem men wordt herkozen Van onze stem kan hij verzekerd zijn. Maar ook kan hij en de anti-revolu^ tionnairc partij hiervan verzekerd zijn met warme trouw zal de Rotterdammer blijven werken aan de verbreiding onzer anti-revolulionnaire beginselen, meent zij een afwijkend standpunt van de Stan daard le moeten innemen, dan zal zij dil blijven doen, gelijk lol dusverre, sober en in broederlijken zin. Ook zal zij de gastvrijheid betrach ten. Wie in onze partij een vooraanstaan de positie inneemt en hij de Rotterdam mer aanklopt, krijgt een eereplaals voor- aan in ons blad Uit Middelburg. - Heden is alhier aan een zestigtal boomen en heesters op het Bolwerk een plaatje bevestigd, waarop voorkomen de NederJandschc' naam, de Latijnsche naam en de naam van het land van herkomst van de plant Deze aanwijzingen, die als proef moe ien worden beschouwd, zijn zeker een zéér toe le juichen maatregel; ten eerste in verband met hel aanbrengen van meer kennis der natuur bij oud en jong, ten tweede een bewijs van de activiteit van ons gemeentebestuur ten opzichte van de zorg voor onze fraaie plantsoe nen - De malsche en overigens zoo wol kome regenbui heeft gisterenavond op 't laatste oogenblik het bestuur der Ni.|- verheidsvereeniging genoodzaakt de aan gekondigde muziekuitvoering in den Bui tentuin af le lasten Zij is nu op Woens dag a s. gesteld. - Woensdag 21 Juli as. houdt de ver- eeniging „Uit het Volk—Voor het Volk'' al hie reen alg. ledenvergadering in het schuttershof Aan de orde komt dan o.m. de verkiezing van 3 bestuursleden, in de 'acaturen ontslaan door het bedanken van den heer J W Schuurman en .we gens de periodieke aftreding van de hee- ren mr J Adriaanse en F. A Miller Aanbevolen worden de volgende dub beltallen mr J Adriaanse en K. Van Schouwen, F A Hiller en J. W Roskes, M. J. van de Krekc en S. Blauw Uit Ylisslngen. - Het Stedelijk Museum te V1 i s si n- gen is door schenking in het bezit ge komen van een brievenlasch, afkomstig van admiraal Michiel Az de Ruijter. wiens naam daarop met zilverdraad is gebor duurd, terwijl ze geheel ook op dezeflde wijze is bewerkt In deze tasch bevinden zich een paar rapporten van 't schip „de Liefde", ge dateerd 23 Januari 1GG3 voor Malaga. Een en ander is afkomstig uit de nala tenschap van den admiraal Reynljes Door een twintigtal ingezetenen is deze portefeuille voor de som van 100 gulden voor het Stedelijk Museum aangekocht. Uit Walcheren. Bij de Woensdag gehouden stem ming voor een lid van den raad van Me lis kerke werden 113 geldige stemmen men uitgebracht, waarvan op Joh. Mat- thijssö Iz. 69 en op P. Saudersc 41, zoo dat de eerste gekozen is. Uit Schouwen-Duiveland. In de gemeenteraadszitting van Woensdagnamiddag te Zierikzee werd het voorstel inzake deelneming in de Onderling© Reserve Maatschappij voor ko len aangenomen De prijs van het gas, behalve van mum- gas. werd verhoogd met 1 cent per ku bieke meter

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1915 | | pagina 1