MIBBKILBIJKGSGHE COURANT.
r i6i.
13k' Jaargang
Maandag
12 Juli.
Binnenland,
Uit Stad en Provincie.
1913
Deze eoxurant Tereohpnt d g a 1 g k s, met nitzoaderiag ran Zo*- er, Veeatdagoa,
Prga per kwartaal, zoowel roor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25,
Afzonderlek" nummer» koeten 5 cent.
I «V yteatiëa k 20 eeat pw zegel« Bg aboHnoment teel lager, Geooorter, doc^j ei
&lle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regel» f 1.50
«Ike regel meer 20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote lettere naar de plast»
die zg imiemsBl
gtf Adverteatiei vóór één nar ts bezorg»*.
KON. NAT STEli N COMITÉ 1914.
TWEEDE OPROEP.
Toen het Koninklijk Nationaal Steun
comité, den 22cn Augustus 1911, kort na
zijne oprichting zich tot hel NederUnd-
sche volk richtte, om de gelden te vra
gen noodzakelijk voor de vervulling zij
ner laak is het in de verwachting' op de
offervaardigheid zijner laudgenooten niet
teleurgesleld Aanzienlijke bedragen kon
den elke week door den penningmeester
verantwoord worden Dank zij in hel bij
zonder ook de hooge giften, die ons co
mité uil Insulinde bereikten, kon dit tot
heden voldoen aan de talrijke aanvragen
om financieële hulp die van ajle zij
den inkwamen
Thans na 10 maanden werkzaamheid,
zijn de geldmiddelen uitgeput. Wel is de
economische toestand des lands na het
uitbreken der crisis niet onbelangrijk
verbeterd; wel zijn uit den aard der /aak
tal viin uitgaven die hel gezin van den
werklooze des winters drukken, in den
zomer niet noodig' maar toch zijn de
eischen, die ook thans nog aan de ka-,
van hel Koninklijk Nationaal Steuncomité
gesteld worden, zeer vele; zelfs in deze
zomermaanden moet dit wekelijks f 80 000
uitgeven. Zullen dank zij liet rijkssub
sidie, waarover hel Koninklijk Nationaal
Steuncomité krachtens een pas aange-
nomen wet, de beschikking' heeft, in den
eersten lijd geen ernstige financicele
zorgen zijne hestuurderen drukken, toch
meenen deze thans opnieuw een beroep
op de offervaardigheid hunner landge-
noolen te mogen doen.
Met alle waardeering voor den ont
vangen geldelijken steun .zou het voor
hen toch zulk een groote voldoening
zijn, indien dit subsidie slechts in ge
ringe mate zou behoeven te worden ge
bruikt!
Niet alleen dat dit een verheffend
bewijs zou zijn van den gemeenschaps
zin der he terges telden, een krVchtig toe
ken van de eensgezindheid onzer natie,
maai- levens zou dan de schatkist, aan
welke toch ift deze dagen zulke zware
eisclien gesteld worden, niet worden
belast.
In het bijzonder doen de ondergef.ee-
kenden een beroep op de ofefrvaardig-
heid van zoo menig' industrieel, die,
dank zij de hulp van het Koninklijk Na
tionaal Steuncomité of van een zijner
organen, zijn bedrijf heeft kunnen voort
zetten op de landbouwers en andere
producenten van eerste levensbehoef
ten, die door het duurder worden van
deze, veel grootere winsten maken dan
gewoonlijk, waardoor in het bijzonder de
levenskosten dergenen voor wie de
Steuncomité's moeten zorgen zoo be
langrijk stijgen; op bezitters van fondsen
(aandeelen in scheepvaartmaatschap
pijen, -in induslrieele ondernemingen,
enz welke in den laatsten tijd groote
dividenden gaven; in één woord op allen,
die niet door de crisis' getroffen zijn, ja,
die zelfs tengevolge van deze een niet
onbelangrijke winst gemaakt hebben.
Mei groote» ta»andrang noodigjl liet
Kon Nat. Steuncomité landgenooten uit,
hunne géven in te zenden
Giften worden o. m. ingewacht bij de
lieeren jhr. mr. W. Th. C. van Doorn, le
penningmeester. Koninginnegracht no 35
W 's Jacob, 2e penningmeester, Nassau
Ouwerkerkstraal no. 8, 's Gravenliage
i ONWAARDIGE ACTIE.
Op een andere plaats in dit nummer
vindt men een beknopt verslag van de
gisteren in liet Schuttershof gehouden
meeting' tegen hel onlwcrp-Landsforraf-
wet. Hier meenen wij te moeten wijzen op
de onwaardige manier, waarop men den
strijd legen dit ontwerp voert.
Zeer hebben wij er ons over ver
wonderd hoe de partijgenoolen van
spreekster en spreker hun eigen oor
deel op zij schenen gezet le hebben en
hoe zij mede gingen met de boogje
afkeurïngswaardige wijze, waarop onze
regeering verdacht werd gemaakt.
Beide woordvoerders "waren tegenslrij-
ding in hunne opvattingen Mevrouw
Wibaut sprekende over de wijzigingen
neergelegd in de memorie van antwoord,
beschouwde de wijziging van de leef
tijdsgrens van 40 op 30 jaar, als een
truc der regeering om toch haar zin le
krijgen, want immers zullen toch de
mannen van 30 lol 40 jaar worden in
geschreven Zij vergat echter te zeggen,
dal voor liet in dienst roepen van deze
mannen e.en nieuwe wet noodig zal zijn.
De heer Heijkoop daarentegen zag in
die wijziging heel iels .anders, de re
geering zou volgens hem direct 30 jaar
voldoende hebben gevonden, maar 40
jaar hebben voorgesteld, om later wat le
kunnen afdingen. Volgens spr. „visch-
vrouwenpoliliek". Een dergelijke ver
dachtmaking van mannen, als zij, die in
deze moeilijke dagen zoo krachtig hel
schip van staal besturen, kunnen wij
niet zonder een ernstig' woord van pro
test voorbij laten gaan. Wij zijn er van
overtuigd, dat de regeering de nood
zakelijkheid van hel voorgestelde in
ziende -- een beter onthaal vóórhaar
voorstel heeft verwacht, dan het geval
is gewéést.
Ondanks de herhaalde verzekering' der
regeering ,dat het wetsontwerp reeds
in wording was voor dal hel bekende
adres der 22 mannen inkwam, beweer
den spreekster en spreker heiden nog
m,aar steeds, dal dit nfet hel /geval
was Ook hier dus eeu blijk van wan
trouwen in het woord van onze mi
nisters. 1
Eu een derde blijk daarvan gaf de
heer Heijkoop toen hij ging uitleggen
dal hel voornemen van het naar huis
zenden van eenige landweer lichtingen,
niet zoo zeker is, omdatdit nieL
voorkomt in het ontwerp van wet zelf,
maar in de memorie van toelichting. Wij
wijzen er op, dat ook deze toezegging in
de memorie van antwoord is herhaald,
en achtten hel oolc afkeurenswaardig1 de
ernst van deze toezegging verdacht le
maken Maar waar wij speciaal tegen
willen opkomen is de voorstelling dat hij
de uilbreidiug der landstormwet 1e be
doeling voorzit "Nederland in den oor
log le betrekken De heer Heijkoop ver
wijt de regeering dal zij onder den
dwang van kapitalisten als de heer Van
Aalst c. sf. gaal medewerken om Neder
land aan den oorlog te doen deelnemen.
Dit klinkt al heel eigenaardig. Mannen
als Gort van der Linden, Treun enz
worden voorgesteld als militaristen bij
uitnemendheid
Wij voor ons zijn overtuigd, dal deze
heeren dat evenmin zijn als de heer
Heijkoop eu evenmin als wij zelf.
Ook wij willen niets liever dan een
zoo spoedig mogelijken terugkeer van
den vrede, maar omdat men dat wil be
hoeft men geen struisvogelpolitiek te voe-
ren !en 'le verkondigen, dal hel gevaar, dal
wij in den oorlog betrokken worden
minder groot is dan in Augustus van
hel vorige jaar.
Men beweert in hel sociaal-democrati
sche kamp ,dal de proletariërs niets te
verliezen hebben Wij géven dit toe, als
men alleen denkt aan hel bezit van geld
en-goed, maar is hel bezit van persoon
lijke vrijheid, is het g|aan van leen land an
democratische richting dan oolc niete
waard. En wal zou daarvan in Neder
land worden onder een vreemde over-
heerscliing' Voorts stellen de sociaal
democraten het voor of alleen de' ar
beiders dc ellende- van den oorlog voe
len, of alleen de minnen van hun klasse
worden opgeroepen voor de l,andsver-
verdediging
Hel onware van deze voorstelling is
zoo tastbaar, dal wij ons niet begrij
pen kunnen hoe iemand haar durft te
uiten
Ook onder de „bourgeoisie" volgens
de sociaal democratische betiteling,
heeft hel wetsontwerp s'chrik veroor
zaakt, maar velen erkennen met ons
de groote billijkheid dal ieder gelijk
wordt behandeld ten opzichte van de
belangén des vaderlands.
Als de sociaal-democraten het ontwerp
niet mei edeler wapens bestrijden, dan
die van verdachtmaking, zooals speciaal
de heer Heijkoop deed, dan zullen zij
onder de weldenkende menschen niet
veel voorstanders voor hun idee win
nen. ook niet onder de meest vredelie
vende
Wij hebben respect voor de meening
van andersdenkenden, al zullen wij or
de onze tegenover plaatsen, maar zij,
die met ons het gebruik van verstik
kende gassen en dergelijke afkeuren,
zooals ook de heer Heijkoop deed, moe
ten zelf zorgen met eerlijke wapenen le
strijden.
TWEEDE KAMER.
Langer,in dienst houden van
militie en landweerlichlingen
Over de beide wetsontwerpen tot he'
langer in diensthouden van dienstplich
tigen bij de militie en de landweer zijn
de memoripn van antwoord op de afde
lingsverslagen verschenen. Daaraan ont-
leenen wij het volgende:
Er hertaal overwegend bezwaar tegen,
de o udste bij de bereden korpsen en de
zeemililie in dieust zijnde lichting weg
te zenden, omdat de daartoe behoorende
manschappen voor den dienst bij hunne
af deelingen niet kunnen worden gemist.
Het moge j uisl zijn, dat de verlengde
mililietijd v oor de onder de wapenen zich
bevinde kiezers met zich brengt, dal zij
zij langer van de uitoefening van het
kiesrecht blijven verstoken dan hel go-
val z ou zijn, wmineer zij op den gewonen
tijd naar de landweer waren overge
gaan, een onbillijkheid kan de Minister
van Oorlog daarin niet zien, omdat de
grond voor de schorsing van het kies
recht onverminderd is blijven bestaan
De noodzakelijkheid van een noodvoor
ziening ten deze ziet hij dan ook niet
in en ook overigens is hij van oordeel,
dat deze voorziening niet op zijn weg
ligt.
Een onderzoek naar de juistheid dei-
beweerde ongenoegzaamheid van de gees
telijke verzorging der gemobiliseerde
troepen is gaande
De Minister deelt de volgende redenen
mede, waaromtrent hel wcnschelijk wordt
geacht de manschappen van de land
weerlichting 1907 nog niet uil den dienst
bij de landweer te ontslaan
lo een gedeelte der lichting be
vindt zich nog onder de wapenen;
2o voor overgang naar den landstorm)
zouden de thans onder berusting der
manschappen zich lie vindende wapenen
en ldeedingstukken moeten worden inge
leverd; terwijl die mannen bij eventueel
later noodig gebleken oproeping opnieuw
gekleed en gewapend zouden moeten wor
den;
3o. de overgang naar den landstorm
zou de tegenwoordig ^ecd-s zoo omvang
rijke administratieve werkzaamheden nog
meer doen toenemen, zonder dal voor
de betrokkenen daaruit eenig noemens-
vaardig voordeel zou ontstaan
De Minister stemt niet in met het gc-
'oelen van verschillende leden, die meen
den, dat althans een deel der onder de
wapenen zijnde landweerplicbtigen naar
huis gezonden kon worden, mits men
tegelijker fijd maatregelen neme, die ver
zekeren. dal zij in geval van nood ten
spoedigste naar hun bataljons en compag
nieën terugkecren Nederland verkeert
nog steeds in den toestand van oorlogs
gevaar, en het is voor de veiligheid van
den s laat volstrekt noodig, dat onze strijd
macht zoo krachtig mogelijk blijve voor
onmiddellijk optreden
Het is te betreuren, dat de. besliste
noodzakelijkheid van het onder de wa
penen houden der dienstplichtigen niet
algemeen wordt ingezien en de geest der
landweermannen in enkele korpsen dien
tengevolge te wenschen laat De Regee-
•ing twijfelt In iet, of ook de leden der
volksvertegenwoordiging zullen "hun in
vloed niet ongebruikt laten om hen, die
door de gevolgen fler mobilisatie inder
daad zwaar worden getroffen, tot berus
ting in dezen onvermijdelijkcn toestand
en tot blijmoedige vervulling van hun
plicht op le wekken Niet voor alle korp
sen is het mogelijk ze in de nabijheid der
Woonplaatsen der manschappen te sta-
tionneeren; een verbreking van hel ge
organiseerd verband zou daarvan het ge
volg zijn
Door ongeveer 90o/o van de landweer
mannen der lichting;! 907 is gebruik ge
maakt van de gelegenheid om met ver
lof te gaan; hiervan hebben zich slechts
zeer enkelen Later weder bij hun korps
aangemeld
De Minister stemt geheel in met de
meening van die leden, welke van oor
deel zijn, dat hel niet op den weg van Kfe
legerautorileiten lag om de manschappen
er op te wijzen, dat zij bij eventueel ge
bruik maken van het hun verleende voor-
loopig onbepaald verlof wellicht niet lan
ger steun van de steuncomité's zouden
kunnen verwachten Het was hem trou
wens niet bekend, welke gedragslijn in
deze door de steuncomité's zou worden
gevolgd
M o'n o p o l i s e e r i n g Drank
handel
Op de vragen van den heer Rutgers
of het bericht juist is, (lat de min van
binn zaken een onderzoek instelt naar
de wenschelijkheid van monopoliseering
■an groothandel en kleinhandel van ster
kedrank met invoering van een stelsel
•an koopconsenten; of het Centraal Bu
reau van den Volksbond door de regee
ring gemachtigd is dit bericht te pu-
bliceeren; en indien het bericht juist is.
of dan door de regeering ook geraad
pleegd worden de organisaties
drankbestrijders,, waarvan de meeste en
belangrijkste bij de Nationale Commissie
tegen het Alcoholisme zijn aangesloten,
heeft de minister geantwoord, dat een
meer principieele herziening van de
Drankwet is in overweging genomen.
Over de grondslagen dier herziening kun
nen thans, nu <le zaak nog in het eerste
stadium is, geen mededcelingen worden
Het Centraal Bureau van den Volks
bond li eeft van de regeering geen enkele
mededeeling of machtiging tol publicce-
ren van een bericht over herziening van
de Drankwet ontvangen Of h£l bericht
van dat bureau juist is, wordt dan ook
geheel in het midden gelaten.
De regeering is voornemens eventueel
te gelegener lijd organisaties van drank
bestrijders te raadplegen
DE RAADSVERKIEZING TE
GOES.
Onze Goesche correspondent schrijft
Zoo heeft dan de voorloopige uitslag
den Goesclien liberalen twee feilen doen
kennen.
De lieer Kakebeeke zal opnieuw als
vertegenwoordiger der gemeenlenaron de
raadzaal betreden en (le heer Pilaar zal
zijn daar Tan ge jaren ingenomen zetel
door een ander bezet zien
Voor beide aftredende raadsleden, was
deze uitslag Le voorspellen.
De heer Kakebeeke, bestuurslid van
de kiesvereeniging „Vooruitgang", een
man, die liaar hesluiten eerbiedigde en
als onverdacht vrijzinnig' in liberale krin
gen bekend stond, kon er zeker van
zijn, zoo goed als geen stemmen zijner
geeslverwante.n te zullen missen.
De heer Pilaar, die geen lid van de
vrijzinnige kiesvereenigng was en door
zijn houding in en buiten den 'raad te
recht of ten onrechte, vele liberalen van
zich vervreemdde, werd niet opnieuw
als candidaat van „Vooruitgang" den
kiezers aanbevolen en had daardoor on
getwijfeld van de vier vrijzinnige candi-
daten liet kleinste stemmencijfer te ver
wachten.
Wij willen niet beoordeelen of de
houding door den heer Pilaar in ver
schillende voor Goesche inwoners be
langrijke kwesties, j'uisl of nieL juist
Wij willen slechts couslateeren, dat
er velen waren, die liet door hem inge
nomen standpunt afkeurden en hem niet
als vertegenwoordiger der burgerij op
nieuw in de raadzaal wenschten.
De uilslag der stemming heeft dit
ongetwijfeld aangetoond.
De houding van den heer Ffansen van
de Putte die, lid van de kiesvereeniging
zijnde toch de door haar uitgeworpen
candidaat Pilaar steunde, heelt dit in
zijn stemmenaanlal moeien bemerken
Daarnaast was het le verwachten, dat
de lieer Mol een aantal stemmen zou oe-
halen ,dat, hoewel bevredigend niet bui
tengewoon groot zou zijn, doordal deze
nieuwe candidaat nog niet voldoende
algemeen bekend is.
Aangaande de andere candidalen zij
opgtemerkti
Waar de auti-revolulionnaire en de
christ.-historische candidalen meer dan
100 stemmen behaaldeu, bleef de katho
liek in de minderheid, wat bewijst, dat
vele vechtschen den katholieken candi
daat hun stem niet gegeven hebben
De stemmen der sociaal-democraten,
arieeren van 110 lol 152 Mag men aan
nemen, dat een goed sociaal-democraat
de vier van die zijde gestelde canclidaten
steunt dan is hun aantal dus in onze
iémeenle op 110 te bepalen
De stemmen welke de sociaal-demo
craten Bruel, De Die en Pols meer op
zich vereenigden zijn hoogstwaarschijn
lijk die van teleurgestelde liberale kie
zers geweest.
Er komen dus nu le Goes' voor drie ze
tels twee vrijzinnigen met 4 rechtschcn
in herstemming. Slaagt men erin onze
beide geestverwanten gekozen le krijgen
dan blijven de partijverhoudingen in den
raad onveranderd Hun verkiezing is mo
gelijk maai" dan moeten geschillen en
persoonlijke voorkeur op zij gezel wor
den en moeten de vrijzinnigen als één
voor hun candidalen in de bres springen
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Verbod van uitvoer van 'pro
ducten van den nieuwen oogst.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel brengt ter kennis, dat de be
staande uitvoerverboden van tarwe, rog
ge, haver gerst, peulvruchten, boekweit,
lijnzaad, koolzaad, raapzaad, en andere
oliezaden gehandhaafd zullen blijven voor
de producten van den nieuwen oogsf.
(St.cf.)
Het r e g e e r i n g s me e i.
Naar men uit betrouwbare bron ver
neemt, zijn er bij den minister van land
bouw belangrijke wijzigingen in voorbe
reiding inzake de verstrekking van goed-
'koop regecringsmeel aan bakkers van re-
geeringsbrood Het ligt in de bedoeling
van den minister een uniformen meel-
prijs van het heele land vast te stellen,
wat neerkomt op een niet onbelangrijke
prijsverhooging voor de bakkers in tal
van plaatsen Behalve verschillende an
dere wijzigingen wenscht de minister ook
een einde te maken aan hetgeen in ver
schillende plaatsen, bijv in "Amsterdam,
gebeurt, waar door lal van bakkerijen
het brood tegen een lageren prijs wordt
verkocht dan 12 ets per K, G
Tijdelijk gezant bij den Ba os.
De benoeming van mr L. H. W. Re-
gout, lid van de Eerste Kamer, tot ge
zant bij den Heiligen Stoel in lijdelijke
en bijzondere zending, is nu eerstdaags
te verwachten.
Gedesavoueerd.
Het Fransche Gezantschap meldt-
„Eenige dagbladen hebben goedgevon
den groot gewicht te hechten aan een in
de Fransche taal vervatte brochure,
waarin gebiedswijzigingen worden be
sproken, die ten gevolge van den oorlog
zouden kunnen intreden.
Is het nog noodig te verklaren, dat de
openbare meening op een dwaalspoor
wordt gebracht wanneer - zooals ge
schied is men eenige de minste waarde
hecht aan dit opstel van een onbekende,
dat uilsluitend de indiviueele meening
vertegenwoordigd van een enkele op zich
zelf staande persoonlijkheid
Bedoelde brochure is de Zaterdag door
s aangehaalde
Nederlandsche ambulance in
Frank rij k
Prof Hector Treub heeft dezer da
gen bericht ontvangen, dat door bemid
deling van de Javasche Bank telegrafisch
f 10 000 voor deze ambulance uit Oost-
Indiê is overgemaakt.
Documenten
De Koninklijke Bibliotheek, afdeeling
Documentatie, slell zich voor, nadat met
nog enkele afleveringen de tweede serie
der ..Documenten" aangaande de oecono-
mische crisis afgesloten zal zijn, de uit-
uitgave van een derde serie aan le van
gen. en ook deze op dezelfde voorwaar
den ter beschikking van het publiek le
slelleD als de beide voorgaande
In verband met de moeilijkheid, reeds
vóóraf te bepalen wat in deze serie zal
worden opgenomen, kan vooraf gee-n. op
gave der te behandelen onderwerpen
worden gegeven
DE ANTIREVOLUTIONAIRE PARTIJ
Het Arnhemse!» Dbld. noemt hel be
richt van de Ned omtrent een vergade
ring van het Centraal Comité van de
antirev partij en bespreking van gere
zen moeilijkheden in den boezem van
partij en Centraal Comité, volstrekt on
juist.
SALARISSEN RIJKSAMBTENAREN.
De Ned meldt nader, dat de minister
raad besloten heeft, de salarisverhopgin-
gen der lagere ambtenaren voor de helft
op de begrootingen van het komend jaar
te brengen, en de normale wettelijke
verhoogingen in haar geheel te doen
doorgaan De extra-verhoogingen voor
hoogere ambtenaren (boven den rang van
adjunct-oommies) vervallen geheel, even
zeer de extra-promoties, tenzij die mor
gelijk zijn door het openvallen van plaat-
of wanneer het achterwege blijven
der promoties buitengewone onrechtvaar
digheden scheppen zou
I'll Middelhurg
Gisterenavond omstreeks half zeven
- d brand ontdekt in liet loodsje op de
Schietbaan, waar de schijven enz. door
de militairen worden opgeborgen Daar
