MIDRELBURGSCHE COURANT
138* jaargang
Donderdag
Binnenland.
24 Juni.
Bit Stad en Provincie.
148
1913
Deze courant tenohgnt dsgelgka, met uitzondering ran Zox- ex Feentdagoa,
Prgs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als Yoor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25J
Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent.
Zii. die zich nu op ons blad de door de socialisten zoo aaugewakker-
i. -. ii« nnn in de> dwaze anti-pathie tegen het bruin-
30011116BFBD, OfltVBOBBD 06 OOQ 10 brood. Maar daar boort men gelukkig
deze maand verschonende nom- nu niet meer van spreken en men kan de
zekerheid hebben dat 't goedkoope brood
m8r8 graus. over l algemeen daar komt, waar men
'l wilde hebben, zij 't ook dal er ook
anderen van genieten.
Regeeringsbrood.
Een lezer doet ons de volgende vraag:
„Voor wicn is eigenlijk het regeerings
brood besterad? Had onze regeering bij
het verstrekken daarvan een bepaalde
categorie Van personen of met andere
woorden, een blinder bevoorrechten stand'
op het oog?"
Het antwoord op de waag is in zoo
ver ontkennend, dat niemand wordt uil
gesloten.
In het begin was dat de bedoeling
niet In de eerste circulaire, van 20
Maart, van den minister van L. N. en II.
werd uitdrukkelijk gezegd dat de regee
ring bereid was „ten behoeve van on-
en minvermogenden', tarwemeel, tarwe
bloem, varkensvleescb, spek, vet, groen
ten en aardappelen beschikbaar le stel
len tot de prijzen welke in de gemeentie
golden vóór Augustus 1914
Zooaïs men weet is van uitvoering dier
circulaire niets gekomen door den onwil
der groote gemeenten om daartoe haar
medewerking te verleenen.
Maar toen is 24 April een nieuwe
circulaire verschenen met een ander
plan, mi. o.m ongebuild tarwebrood en
meel beschikbaar te stellen voorloopig
te^en den prijs van 12 ct. per K G. voor
brood en 16 ct per K.G. voor meel. En
verder waren er nog bepalingen voor
roggebrood, varkensvleescb en groenten,
die voor de nu besproken kwestie niet
ter zake zijn.
Betreffende dat brood werd uitdruk
kelijk (en dus in tegenstelling met de
eerste circulaire) gezegd, „ieder hoofd
van gezin of alleen loopend persoon
die van deze gelegenheid van 'brood
wenscht gebruik te maken, kan op aan
gifte bij den burgemeester een brood
kaart ontvangen," enz.
Dus ge<jn beperking meer tol de miu-
en onvermogenden.
De verklaring voor deze wijziging is
le vinden in de bezwaren geopperd tegen
de uitvoering' van de eerste circulaire.
Er werd van de zijde der gemeentebei-
besturen' o. a. op gewezen dat het on
doenlijk zou zijn een grens le trekken
voor min- en onvermogenden En indeiV
daad lijkt ons dal ook uitermate be
zwaarlijk. Of iemand al of niet zoq
sterk de nadeelen van de hooge brood
prijzen ondervindt dat hij voor goed
koop brood in aanmerking komt, hangt
niet af van de grootte van zijn inkomen,
maar van de grootte van zijn gezin, zelfs
van het opnemingsverniogen van de jon
gens-magen die hij al of niet onder zijn
gezin telt.
Bovendien bleek dal men heel spoe
dig in de practijk toch al bijna de
heele bevolking zou moeteu helpen. De
gemeente Wormerveer, een van dc wei
nigen, die op grond der eerste circu
laire een regeling ontwierp, sLelde de
grens voor on- en minvermogenden op
f 900 waarbij nog kwam' f 25 voor ieder
kind beneden 14 jaar En toch kwam
men daar ruee reeds op 80 pet. der
bevolking, met de zekerheid dat men dan
toch ook gezinnen zou helpen, die er
eigenlijk wel buiten konden.
Vermoedelijk onder den invloed van
die practische bezwaren heeft de Minister
bij zijn tweede plan de voorgeschreven
grenslijn laten vervallen, en heeft hij de
menschen zelf laten bepalen of zij voor
een broodkaart in aanmerking komen.
Daarin ligt natuurlijk niet opgesloten
dat nu die broodkaarten besterad zijn
voor aileu, ook voor de gegoeden. En
uil hetgeen we zoo om ons heen hoorden
maken we op dat ook werkelijk brood
kaarten zijn aangevraagd door personen
die er heel goed huiten konden, en voor
wie ze niet bestemd zijn.
Maar zou dat aantal nu zoo g'root zijn?
We gclooven het niet, gelet op de boven
genoemde cijfers van "Wormerveer. Men
oordeele niet te gauw naar den schijn.
'In hoe menig gezin, uiterlijk in goed bur
gerlijk bestaan, is ieder onderdeel van
t hnishouden nauwkeurig berekend, zoo-
dat de opslag van dien broodprijs, ver
ergerd door hel duurder worden van
bijna alle behoeften, daar geducht ge
voeld wordt.
Hel heeft eerst er naar uitgezien alsof
de behoeftig'en, voor wie in de eerste
plaats het goedkoope brood bestemd was,
er niet van wilden profiteeren, dank zij
j 1)E VEROORDEELING VAN DE WET-
i We gclooven dat het wel iedcrcn Ne-
1 derlander die den Boerenoorlog heeft <be-
lcefd, benauwd te moede wordt bij de
j gedachten dat die kranige Afrikaander
I de populairste van allen, nu zes jaar
in de gevangenis zal moeten zuchten,
I Zuid Afrika heeft de Reputatie dat de
gebeurtenissen daar nooit goed begre
pen worden door de menschen in Euro
pa En de Europeanen die er geweest
zijn, bekennen u doorgaands dal ze bij
de berichten uit Zuid-Afrika telkens weer
voor onverwachte dingen staan De Boe-
renvrienden hier hebben nooit goed kun
nen zetten, dat Botha zoo verengelsclite
Maar ze hebben ook niet begrepen hoe
zoo'n helder versland als De Wet zich
heeft laten vinden lol de bijna kinder
achtige rebellie, waarvoor hij nil veroor
deeld zou zijn.
De onwil om nu in eens tegen, de
Duilschers mee te vechten, en hel op
vatten der Wapens tegen de eigen regee
ring terwijl die tegen Duilsehland .in
oorlog is, zijn twee heel verschillende
verschillende dingen.
En de daad van De Wél wordt nogj
onbegrijpelijker als men leest hoe hope
loos al voor het uitbreken van den op
stand de zaken stonden
Wc zullen niet proheeren hel raadsel
op te lossen Misschien hebben we hier
zelfs ook bij De Wet, le doen gehad met
liet naïeve geloof in nel wonder, dal in
den Boerenoorlog tol zulke zonderlinge
verwachtingen leidde. Misschien zit de
oorzaak ook in de eeuwige kwaal van de
Afrikaan dei-wereldde niet le verhelpen
verdeeldheid, die zich zoo hinderlijk uit
in allerlei persoonlijke tegenstellingen
In ieder geval is nu wel dit gebleken,
dal. De Wel moge voor zijn daad niet vol
doende volgelingen hebben gevonden, de
geesl die hem bezielde door heel velen
gedeeld wordt. De sympathie voor den
man doel ons reeds van zelf op een gratie
hopen Maar de verwantschap die we
toch altijd nog met de Afrikaanders heb
ben. doel, als De Wet werkelijk zes jaar
moet zitten, liel ergste vreezen voor een
nieuwen onderlingen strijd in dit volk,
Waarin de zoo lang le vergeefs gezochte
eenheid, eindelijk door den gezamenlijken
druk van den oorlog scheen le zijn
ver icregen.
Advertsasièa A 30 oe»A pen regel. 8g abonnement veel lager. Geboorte** dooa'j a
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen ran 1=5? regel» f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per [regel. Groote letters nusr de plaat»
die zg innoiaegjj
Advertenties vóór nu* t» bezorgwj
toegekeerd. Dagelijks kon men, in vroe
gere jaren, den heer Groen darir zijn cou
rant zien lezen.
Baj^n Mackay, volgens de Standaard
behoorende tot hen, die een hjouding
aannamen „van degen ernst, aan'tiet jo
lige, dal elders thuis hoort, strak ge
speend', was als Kamerlid eu Minister
steeds lid van de Witte.
Hetzelfde geldt van de meeste, zoo niet
van alle zijner ambtg-nooten Ook van
den heer De' Savornin Lobman, die jaren
lang lid was van d'e Witte en het thans is
van de Besognekamer
Of de heeren De Marez—-Oyens, Loeff,
EUis, Bergansius, I-Iarle van Tecklenburg,
denburg, 'Melvil van Lynden, leden ge
weest zijn van Sociëteiten, waaruit de
staatslieden van links plegen „op te dui
ken", heeft de Ned. niet onderzocht.
Wel weet zij dat de oiul-mmister Co-
Lijn dien de Standaard wel niet in een
verdachten hoek zal plaatsen eveneens
lid is van de Witte. Voorts bijna alle le
den der Antirevoluliomiudre club, van mr.
Rutgers af tol den lieer Briunmelkamp
toe. Eveneens vroeger Okma, Van der
Borch van Verwolde, enz enz
Ja, zelf Keuchenius was een bezoeker
der Witte, en speelde daar schaak met
mr Sam van Houten,
„Ook op zulke kleinigheden moet wor
den gelet", schrijft de Standaard Inder
daad, antwoord de NetlerJ-, hel zijn „klei
nigheden." Maar de Standaard weet zeer
wel, dat voor een deel der „kleine luv-
den", die zij bezig is te bewerken, dit
geen „kleinigheden" zijn.
De' „Standaard" antwoordt op deze
onthulling dat „ten deze de juiste kennis
d T feiten ons ontbrak".
DE IIEEREN VAN DE SOCIËTEIT.
Op vermakelijke wijze beantwoordt de
Nederlander de welhaast beruchte drie
star van de „Standaard" waarin de „dege
crnsl" van de leden van het Kabinel-
Kuyper werd gesteld tegenover de min
der ernstige manieren van hel Kabinet-
Heemskerk, die in maar al te duidelijk
verband gebracht werden met de socië-
teitskringen waaruil gewoonlijk de staats
lieden van links opdoken.
Hel blad wijst er eerst op aal als dr.
Kuyper een half jaar lid is geweest van
dc „Wille" „om de leeszaal", hij in zijn
'eroordeeling der sociëleit heeft ge
schreven over iels wat hij niet keilt,
daar de Leeszaal is eone localiieit ge
heel van alle andere localileiten der So
ciëteit gescheiden; daarin mag niet wor
den gepraat eu er wordt ook niet gepraat
Dóór kan dus dr. ICuypcr nieL gemerkt
hebben, „dal hij er niet hoorde".
Maar voorts heeft de Standaard be
weerd, dat men vóór het ministerie-
Heemskerk rechts niet daarvan hóórde
Bij Groen van Prinsferer en' Eloul niet,
cn ook niet toen in 1888 Mackay eu Keu
chenius optraden „Toen kwam er een
ander genre van Staatslieden aan het
Nvoord" zegt de Standaard „Men ge-
I voelde aan hun optreden, dat er een hei
lig en hoog en ernstig probleem was
'dat hen van de linksche leden afscheid-
de
Daarvan weet de Nederlander heel wal
anders te vertellen
i "Groen van Prinsteren was lid van *le
Club, een Heerensociêtcit voor de „upper
ten", vooral van diplomaten, geen n,ien-
schen dus die der wereld 3eu rug hebben
NEDERLAND EN DE OORLOG.
S c h a t k i s t p r o m e s s e n c n -b i 1-
j e l Ion.
Dc Minister van Financiën maakt in. de
St. Gl bekend, dal voor het sehatkislpa-
pier ten bedrage van ten hoogste 20 mil
joen gulden, bedoeld bij de aankondiging
opgenomen in de Staatscourant van 13/14
Juni 1915, is ingeschreven voor een totaal
bedrag van f 65.281.000. waarvan voor
schalkfstproniessen f22.130 000 en voor
schatkistbiljetten f 43.131.000; dal van de
schatkistpromessen een totaal bedrag van
f 8 560.000 wordt toegewezen tegen den
prijs van i 982 90 per duizend gulden,
en wel in dier voege, dal de inschrijvin
gen (ol dien prijs eu daarboven voor het
volle bedrag worden aangenomendat
van de schatkistbiljetten een totaal be
drag van f 11.313 000 wordt toegewezen
lol den koers van f 1007 60 per duizend,
on wel met dien verstande, dat inschrij
vingen lol dien prijs en daarboven voor
het volle bedrag worden aangenomen
Uitvoer van Engeland naar
Nederland.
Omtrent het wetsontwerp, .eergisteren
in het Engelsehe Lager Huis aangenomen,
en bepalende, dal alle uitvoer naar Ne
derland, behalve die door de Nederland-
sche Overzee-Trust g eschiedt, wordt ver
boden, meldt de Londensche correspon
dent der N R. Ct. nog het volgende.
Wat dil wetsontwerp beoogt, zei mi
nister Prelyman, is eenvoudig het stelsel,
dat onder de Overzee-Trust goed heeft
gewerkt, tot allen uitvoer naar Nederland
uit te strekken. Ar.dere neutrale landen,
waar een dergelijke vereeniging werd ge
vormd, zouden onder dezelfde wèt kun
nen komen.
In het deb.nl merkte DaJzicI op, dal de
ontvanger heel gemakkelijk de wet kon
ontduiken, door de goederen weer te
verkoopen aan een koopman, die geen
verkoopen aan een koopman, die geen ver
plichting heeft aangegaan, en die ze weer
aan Duilsehland kan verkoopen. Daar
om diende het heele stelsel, volgens h^m,
tot niets
Minister Cecil zei, aangaande het ka
toen, dat <le regeering katoen niet tot
contrabande wilde verklaren (dit is om
Amerika te ontzien), maar alles zou wor
den gedaan, om te beletten, dat Duilseh
land katoen kreeg. Hij geloofde, dat dat
met deie nieuwe maatregelen zou sla-
'gen.
Fransche prijs-vo nn issen.
De Minister van Builenlandsche Zaken
j brengt ter kennis van belanghebbenden
.'dal aanlijn Departement inzage kan wor-
;den genomen van den tekst van Oe door
het Fransche Prijzenhpf genomen "beslis-
singen in zake dc aanhouding van de s s.
„Forluna" en van de „Boeroe".
Tegen dit vonnis kan binnen drie
maanden, te rekenen van af 5 en 10
Juli door belanghebbenden in appèl wor
den gekomen.
Kon. Nat. Steuncomité 1911.
Blijkens de 13e lijst is van 6—12 de
zer voor het Kon. Nat. Steuncomité 1914
aan bijdragen ingekomen een bedrag
van f 6156.461/2, makende met de bedra
dragen van vorige lijsten een totaal
bedrag aan bijdragen en toezeggingen
van f 2.262.783.301/2-
De trawler-vloot te Uitluiden.
Uit. IJmuiden wordt aan het „Hand
gemeld dal thans weder een aantal
stoomtrawlers naar de visscherij zijn ver
trokken en wel eenige naaf de IJsland
visscherij en een negental naar de kust-
visscherij
Naar het schijnt worden bijna alle
groote booten die vroeger naar de schcl-
vischvangsl gingen thans uitgerust voor
de IJslandvaart. De schepen die dan ook
reeds te IJmuiden van de IJslandvissehe-
rij binnenkwamen maakten ook bijna al
len mooie besommingen.
Aldus zijn thans ongeveer in het ge
heel van de vloot een tachtig schepen
in zee, waarvan een groot deel naar IJs
land.
Uit Middelburg
Wij ontvingen vain den heer G
Moorrees een ingezonden stuk waarin
iiij nader ingaat op de verklaring van
de leeraren en onderwijzers van de Bel
gische s chool a 1 h i e r betreffende de
vraag aan wie de eer der oprichting
toekomt
We meenen dat die zaak verder onder
de betrokkenen zelf moet worden uitge
maakt, en vermelden uit het stuk van den
heer Moorrees slechts de mccdeeüng
dat door zijn bemiddeling het noodige
ld voor de school werd verkregen.
Verder sluiten we het debat.
Door de politie alhier is zoowel
Dinsdag als Woensdag proces-verbaal op
gemaakt tegen een winkelier wegens het
doen verrichten van loopwerk door jon
gens beneden den daarvoor bij de wet
egestanen leeftijd.
In korten lijd zijn nu reeds 6 verba
len opgemaakt wegens overtreding der
arbeidswet.
Zij, die aan de bepalingen der wet
zijn onderworpen, zijn dus gewaarschuwd,
dat aan die bepalingen streng de hand
wordt gehouden.
Bij de politie p. 1 hier werd giste
ren aangifte gedaan, dat twee jonge da
mes Zondagavond door een bende jon
gens op het jaagpad langs liet Kanaal
zijn aangevallen Na een direct ingesteld
onderzoek is proces-verbaal opgemaakt
tegen J de K., 18 jaar, J. J. R., 15 jaar,
P. N. 15 jaar en A. C. S. 14 jaar De jon
gens behooren tot dezelfde bende, die
Zondag ook onder Ritthem een Iweelal
meisjes hebben aangerand.
Uit .Vlissingen.
Op de aanbeveling voor gemeente
secretaris van V1 i s s i n g e jj zijn ge
plaatst: F. Kroon, commies-redacteur,
plaatsvervangend secretaris te Leeuwar
den en A. Lommelaars, secretaris te
Culemborg'.
De af deeling der S. D. A. P. te
Vlissingen heeft gisteravond beslo
ten in elk district twee candidalen te
stellen. Iiaar was ter oore gekomen dat
de kerkelijke kiesvereenigingeu in elk
district een candidaat en de vrijzinnig
democraten in elk distriet twee candi
dalen zouden stellen.
Volgens het verslag zijn aan het oud
archief te Vlissingen in 1914 362
schenkingen gedaan; 388 personen be
zochten .de verzameling. Ontvangen werd
f 153.50.
De pogingen door eenige heeren te
Vli s singen aangewend om te trach
ten door vrijwillige bijdragen een sproei
wagen aan te koopen, hebben, naar de
Mis Ol. meldt, tot fiesullaal gehad
dal voor ongeveer f '300 werd geteekond
De kosten van aanschaffing bedragen
evenwel minstens f 700, zöodal vermoe
delijk daar ter stede vooreerst nog wel
geen sproeiwagen de menschen verlos
sen zal van de lastige zandwolken, wel
ke bij eenigszins winderig weer in ver
schillende deelen van de stad kuunen
worden waargenomen.
Uit Walcheren.
De volksfeesten met wedstrijden voor
volwassenen en kinderen, die Zaterdag
te Domburg zuilen plaats hebben im
plants van de kermis gaan door. Dinsdag
was bij bekkenslag omgeroepen vanwege
den burgemeester dat de feesten door
den militairen commandant verboden wa
ren Een onderhoud van liet coiuité met
de militaire overheid heefr echter ver
andering in de kwestie gebracht. Gis
teravond werd, wederom bij bekkenslag,
bekend gemaakt, dat het feest wel zal
doorgaan.
Scheen, er ie R i t l h e'lm in 't
eerst niet veel animo le wezen voor het
z g. regeeringsbrood, thans zijn er een
50-tal kaarten reeds uitgereikt voor on
geveer 200 personen Hel brood jvol-
doet goed.
Uit Zuid-B eve land.
Woensdagmiddag moest de snelt-ein
no 102 te Vlak e sloppen tot het uit
schakelen van een wagen, die warm ge-
loopen was.
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d.
Men meldt ons uit Brui n i s s e
Is het anders in de matrad Juni hier
overdruk met het varen naai- de'Zuider
zee om mosselzaad thans gaat geen en
kele boot van hier er heen, slechte
van lerseke varen eenige korsloómboo-
ten Doordal er tengevolge van den oor?
log weinig mossels verzonden zijn is er
geen grond leeggekomeu voor zaad
Daar iedere boot steeds drie man aan
boord heeft en er op andere jaren een
week of negen aaneen wekelijks uit
Zeeland een honderd tal varen is dat
voor de bakkers en andere neringdoen
den van de Zuiderzeeplaatsen voorna
melijk Enkhuizen en Medemblik ook ecu
groote schade post daar die weken hun
oogst heteekenen en hun heele jaar goed
maken.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen OD
Blijkens een waarschuwing in de
„Tem Crl." zal Vrijdag a.s. na 9 ,tutn
m mei zwaar geschut te N e u z e nj
gescholen worden in de richting Vlis
singen. De bewoners van Neuzen hebben
den raad gekregen de ramen een weinig
open te zetten.
Met hel aanvragen van brood- en
meelkaarten le K o e w acht, vordert het
langzaam. In een tijdverloop van onge
veer drie weken, dat gelegenheid tot aan
gifte gegeven werd, hebben zich slecMs,
op een bevolking van c,a 2600 zielen,
65 hoofden van gezinnen aangemeld, ver
tegenwoordigende 389 personen.
Over een paar dagen zullen de Duit-
schm mei hel versperren der grenzen
met eleclrische geleiding genaderd zijn
tot Koewacht (dorp) Velen zijn
nieuwsgierig, hoe ze daar met dien aan-
die nogal wat plaats vordert, en waar
de grens zich zoo grillig tussclien de
beschouwde kom door slingert, doen zul
len In het naburige grensdorp Overslag
gaven de Duitschers een geheele rij Bel
gische huizen prijs, wijl ze over geen
oldoende ruimte voor den aanleg kon
den beschikken; de bewoners dier hui
zen zullen zich dus waarschijnlijk tot
hun groote genoegen, mij op Nederland
sehen bodem kunnen bewegen. Vele Bel
gen in liet dorp aldaar wenschen van h(ir-
te ,dat hun als hun lotgenooten te Over
slag ook op die wijze een plotselinge en
onverwachte bevrijding te wachten staat.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen Wj.D.
De Staatscourant van heden bevat
de 4 Juni gedateerde Overeenkomst tus-
'schen den staal en de stoomlr. Mij. ..Bres-
I kens- Maldeghem", betreffende spoorweg-
lijnen van Breskens naar Maldeghem,
van Draaibrug over Sluis naar de Belgi
sche grens in de richting van Westca-
pellc, en van Ooslburg naar Cadzand
Besmettelijke ziekten.
Blijkens de opgave in do St Cl van
liet aantal gevallen van besmettelijke ziek
ten. in de week van 16 tot en met 22
Juni, werden in Zeeland geconstateerd-
te Zaamslag één geval van typluisen
voorts van diphtheritus te IJzendijke twee
gevallen, en te Sas van Gent, Wissckerke,
en Zaamslag' ieder 'één.
