HlllllKLIfUHUSliHK COURANT
ÜESTLÉ
Maandag
21 Juni.
MhVjXMfaJfc
r 142
As»- jaargang
18AÖ
Deze courant Torachgnt d h g e 1 5 k s, met uitzondering ran Zon- mi Feutdogvn
Prgs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25J
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
W
Advertentie* i 20 eert per regel. Bp aboanemant veel lager. Geboorte-, Cuc«-
alle andere familieberichten en Dankbetnigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per jregeK Groote letters naar de pl&ati
die zp inudttieii
(JSF* Advertemtiei vóór één nor ta bezorg»»;
Zij, die zich nn op ons hlad
abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nom
mere gratis.
dinnenlw.
EEDSWETJE EN BESTAND.
Tegenover onze opmerking dal de hou
ding der rechlsche meerderheid van de
Eerste Kamer zoo onsympathiek is door
de onoprechtheid der uilgesproken mo
tieven voor de verwerping, komt „Dj
Zeeuw" op in een beloog, waarin
ten eerste erop gewezen wordt dat
reeds in 1910 door den heer Reekers
bezwaren legen het ontwerp-Neiissen zijn
aangevoerd die aangedikt zijn door meer
dere Roomsche Kamerleden, en gesteund
door anti-revolulionnaire bladen en spre
kers;
ten tweede dal de verwerping links le
gen rechts van de bekende molie-Lohman
c. s. om aan, hel ontwerp het karakter va 1
een noodwet toe te kennen, de houding
der anli-rev. partij bepaalde, daar de
Godsvrede volgens haar de behandeling
van zoo diep ingrijpend wetsvoorstel ver
bood. In het feit dal de Tweede Kam .r
van haar anli-clericalistische overmaehl
gebruik maakte om hel ontwerp door le
drijven zou de weerlegging liggen van
onze bewering dat de eedskwestie niet
zou zijn geweest een kwestie van anti
these tusschen rechts en links.
We meenen nog altijd dal het al ol'
niet anti-lliesiscli karakter vau een of
andere kwestie bepaald wordt door het
.oordeel dat rechts en links over de
zaalc zelf uitgesproken wordt, en niet
door het oordcel over de bijkomende om
standigheid, nl. in dit geval over de vraag
of aan de voorgestelde regeling in de
bestaande omstandigheden het karakter
van een noodwet moest worden toege
kend.
En die zaak zelf was in dit geval een
voorstel,'oorspronkelijk geformuleerd «lom-
den katholieken minister Regont, aan
bevolen door den anli-rev. minister'
(Heemskerk, verdedigd door hel chiv-
hist. Kamerlid Lobman, en door mannen
van gezag in de anli-rev. partij als Tal-
ma, Fabius, Diepenhorst en Anema
Is hel wonder dat men in zulke om
standigheden onmogelijk van links kon
erkennen, dat het hier een principiëele
tegenstelling gold, links tegen rechts'
Men maakt zich daar niet van af door,
zooals dr. Kuyper in de Eerste Kamer
deed, te betoogen dal die aanhalingen wel
juist waren, maar dat men nog' niet kan
zeggen „dal dit de anti-revolulionnaire
partij is". Want het gaal hier niet om
de vraag' wat de anti-rev. „partij"-wil!,
maar om de anti-these links tegen rechts,
ook volgens de woorden van ,De Zeeuw"
En dit blad zal zelf wel willen erkennen
dal al die genoemde lieeren zeker niet
bij links zullen mogen worden gerekend
Die tegenstelling is hoogstens een
kwestie van partij-discipline bij de anti'r
rev. De „Standaard" van Zaterdagavond
toont het ook zoo in le zien, door te
erkennen, dal de president-minister
'Heemskerk en de hoogleeraar Anema
zich metterdaad in dien zih zich le
gen „Ons Program" hebben uitgelaten
Dit gebeurde, zegt de „Stand "f
is van zoo ernstig gewicht, dal hel
«ader ter toetsing dient le komen
De vraag is hier, hoe de v 1* ij-
h e i d en de eenheid, bij zulk
een conflict, heide tot haar recht
kunnen komen.
Het is dan ook volkomen onjuist wat
_,De Zeeuw" beweert, nl dat dr. Kuyper
in een rede van 31/2 kolom in de Hande
lingen een „weerlegging" zou hebben ge
leverd van de bewering dal de eeds-
kweslie niet zou zijn een kwestie van
anti-these tusschen links en rechts
Die weerlegging kón hij niet leveren
En als nu hel behoud van den Gods
vrede ter sprake wordt gebracht, dan
lean daarmee alleen de Godsvrede 111 de
anli-rev. partij bedoeld worden. Wanl
tusschen links en een aanzienlijk deel
van rechts bestond hier geen verschil
We zullen niet overgaan lol een uit
voerige weerlegging van de bewering dal
de verwerping der bekende motie voor
een nooaregeling in de Tweede Kamer,
de houding der rechtsche meerderheid
in de Eerste Kamer rechtvaardigt
We zullen daarvoor het woord geven
aan coalitie-genoolen.
In de „Nederlander", het blad van
I den eersten onderteekenaar dier motie,
den heer De Savornin Lohman, wordt
de volgende korte, maar alles zeggende"
ontboezeming gegeven, waarin wij enkele
woorden spatiéeren
Als een man, onder twee getuigen,
een medemenscb doodt, en deze ge
tuigen niet tot een kerkgenootschap
beliooren of na den moord daarvoor
bedanken, kan de moordenaar, zoo
hij niet bekent, hoogstwaarschijnlijk
niet worden veroordeeld.
Ziedaar derf toestand, waarin wij
zijn.
Die toestand is, ten g-e v 01 g e
van part Ij- overleggingen
van rechts, door de Eerste Ka
mer bestendigd.
De rechtsveiligheid is opgeof
ferd aan de politie];
En dal door de Eerste Kamer der
Slalen-Generaal.
't Is te bejammeren.
En als „De Zeeuw" eens een blik wil
slaan in de opmerkingen van de anli-rev
„Rollerdammer", dan zal zij ook daarin
vinden dat dit blad zegt wel den gang
van zaken in de Tweede Kamer le heb
ben betreurd, maar er op laat volgen-
dat „niettemin het ons o n r .1 a «1-
z a a m voorkwam op dezen grond
het ontwerp dal in zichzelf
niet o n a a 1111 e 111 e 1 i j k w a s, af
te wijzen."
We gelooven daarom nog een mak
woord gebruikt le hebben toen we de in
de Eerste Kamer speciaal door dr Kuy
per uilgesproken motieven „onoprecht"
noemden Het stemt tot bitleren wrevel,
dat zelfs het gevaar van den 1111 ontstallen
anarchistischer! toestand niet heeft doen
alzien van hel doordrijven van eigen wil
legen, niet zoozeer tegen links, maar
tegen anders-willende parlijgenoolen
Wal ten slotte de houding' der katho
lieken betreft, we hebben reeds Vrijdag
gezegd dal die zakelijker motieven aan
voerden Maar we voegden er aan toe dal
die op grond daarvan nooit zoo eens
gezind zouden hebben tegengestemd als
niet de partij-politieke drang er achter
had gezeten „Partij-overleggingen van
rechts", zegt de Nederlander, die achter
de schermen kan hebben gekeken.
NEDERLANDERS IN VREEMDE
LEGERS.
Door den Berlijnscheii correspondent
van hel „Vadwerd dezer dagen mel
ding gemaakt van hel aantal Nederlan
ders,' dienende in hel Duitsche leger
Het zijn, kort aangtegeven ritmeester
graaf Wilhelm Bentinck van Middachten,
wiens geslacht lol den hoogen Duilschen
adel behoort, evenals eenige graven van
Limburg Stirum, die reeds Lang vóór het
uitbreken van den oorlog in Duitschen
krijgsdienst waren getreden Voorts wor
den nog vermeld als zijnde in Duitschen
dienst vóór hel uitbreken van den oorlog,
rmn. jnr. van ftensaorp, Kap. jnr. Storm
van 's-Gravenzande, luit. jhr de Case/ni-
hroot, luit. jhr. Harlsen, div.-gleneraa)
jhr. Clifford Cocq van Breugei, generaal
Graaff. E11 verder vindt men op de offi-
cierslijst de namen De Brujm OuTjoter,
Castendijk, Coegïachl, jhr van Schmidt
auf Allensladt, jhr. Texeira de Mat los. en
Cremer Als vrijwilliger na 't uitbreken
van den oorlog trad in Duitschen dienst
de heer Wirth, lector in de Nederland-
sche laai aan de Berlijnsche universiteit
Naar aanleiding daarvan merkte het
„Hand" dat die personen in een eigen
aardige positie waren gekomen als wij
pp ze grenzen legen Duitsche llroepea
hadden moeten verdedigen, maar dat het
niet een zaak van overwegend publick
belang is wanneer er een paar dozijn-
Nederlanders slechte vaderlanders zijn
Doch de manier waarop die eigenschap
hier voor den dag komt, wijst op een on-
gewenschlen geesl die in bepaalde krin
gen moet heerschen Hun namen doen
zien dat zij uit 'één omgeving komen
Deze inenschen, die het prettiger von
den in het militaire Duilschland militair
te zijn, noemt liet Hand menschen van
een in 't geheel niel Ilollandsche (ge
steldheid Zij moeten zich uit ons staats
verband los maken Die internationale
geest is vooral bedenkelijk in kringen,
waaruit zoo vaak personen geroepen wor
den lol invloedrijke posities
Ook liet „Vaderland zegt het veri-
schijnsel verre van onschuldig te ach
ten, al kan het zich indenken in den
geestestoestana van iemand die hel sol
daten vak in de puntjes willend leeren,
daartoe dienst neemt in een leger dat in
militair opzicht uitstekend bekendstaat
Intusschen hebben niet al deze perso
nen den wensch van hel „Handdat
zij uit het Nederlandsch staals-verband
zullen treden nog1 van noode Velen kun
nen van zelf reeds hebben opgehouden
Nederlander le zijn, daar men zijn Neder
landerschap verliest, wanneer men /.on
der verlof vait de Kroon zich 111 vreem
den krijgs- ol' staatsdienst begeeft.
Er zijn echter onder de genoemden
ook, zooals aan het „Vad bij informatie
is gebleken, die dal verlof hebben gc
vraagd en verkregen Dezen zijn Neder
landers gebleven Mocht Nederland ii
den oorlog gewikkeld worden, dan zou
den er wellicht onder hen zijn, die. naar
ons land zouden lerugkeeren, voor zoo
ver dil hun door de mogendheid die zij
dienen, niel belet wordt.
Een dergelijk verlof werd echter niet
tijdens dezen oorlog verleend, wel daar
vóór
SLECHTE MANIEREN.
Achtereenvolgens onlvingen reeds ver
schillende bladen in 011s land een ver
zoek van een Londensch Perskanloor om
pro-Engelsch gelinte meedeelingen op te
nemen, welk verzoek vergezeld ging van
het aanbod óm de onkosten voor zet
ten en eventueel van vertalen van het
slulc le vergoeden
Hel schijnt althans de N. Gt. verze
kerde hel dal enkele provinciale bla
den een bericht van dien aard opnamen
als betaalde „Ingezonden Leedooling", dus
als advertentie We kunnen dat niet an
ders dan een glad verkeerde methode
vinden. De eenige juiste is dat aanbod
le negeeren nog beterhel door pu-
bliceering aan de kaak te stellen, zooals
trouwens reeds verscheidene bladen de
den.
Tot nu toe zijn de redacties van Hol-
tandsche bladen overstroomd door mee
deelingen van allerlei aard van Duit
sche, Eransche en Engelsche bron. Maar
steeds hebben de redacties hun recht ge
handhaafd om die meedeelingen volgens
hun eigen inzicht op le nemen of weg
te Laten. Laat hel zoo blijven. Iedere be
taling riekt naar omkooperij.
Voortaan is het postverkeer met Ne
derland voor mededeelingen van persoon
lijken aard alleen op briefkaarten toege
laten
Zakelijke mededeelingen mogen onder
briefvorm verzonden worden De brieven
mogen echter niel meer dan twee blad
zijden van gewone grootte beslaan en
moeten duidelijk geschreven zijn Onder
dezelfde voorwaarden is van 16 dezer af
ook de briefwisseling voor bovengenoem
de plaatsen met de in Nederland geïn
terneerde soldaten of aldaar verblijven
de burgers toegestaan Van beide zijden
mogen er ook postwissels gestuurd wor
den De brieven voor de Belgische sol
daten zijn vrijgesteld van port.
Brieven, welke aan deze voorwaarden
niet voldoen, zullen niet besteld worden.
UIT DE STAATSCOURANT
Bij Kon. besluit.
is to rekenen van t Juni jl., op verz.
e. o. verl. aan J. Kooper, als ingenieur bij
het Rijksbureau voor drinkwatervoorzie
ning.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Verslag eener telling van run
deren en varkens.
Mei hel oog op de buitengewoue om
standigheden werd in de tweede helft van
de maand Mei in een -18-tal gemeenlen
•ene lelling gehouden van hel rupdvce
en de varkens.
De gemeenten zijn d >or de Connnisj-
sarisscn der Koningin in overleg met
provinciale deskundigen zoo oordeelkun
dig mogelijk uilgekozen, zoodal mag wor
den aangenomen, dat zij samen vrijwel
een beeld vormen van hel geheele land.
Onderstaande staal vermeldt hel resul
taat van deze telling voor alle 48 gemeenf-
ton samen, terwijl ter vergelijking daar
naast zijn geplaatst de voor dezelfde ge
meenlen bij de telling van 1910 verkregen
cijfers.
1910. 1911.
Springslierc» 2127 slaks 2610 st.
Melk- en kalfkoeien 81934 97675
Meslkalveren 3673 2949
Ander mestvee 9172 9319,,
Jongvee boven 1 jaar 31373 37353
beneden 1 31269 45353
Totaal runderen 165518 st. 195259 st
1910. 1911.
Varkens bov 6 weken 73145 st 80694 st.
ben 23634 33535,,
Totaal varkens 96779 111229"
Het rundvee is in deze gemeenten se
dert 1910 dus met 29711 stuks of 17,9
pCl toegenomen en het aanlai varkens
met 17150 of 18 pCt.
Dc toename in Zeeland 10 gemeenlen)
bedroeg voor rundvee 4,1 »'o (men kwam
van 10121 op 10537 stuks) en voor var
kens 0 65 0/0 (van 5113 op 5418).
De gemeenten in Zeeland waar dc tel
ling werd gehouden waren St. Maarlens-
dijk. Nicuwerkerk, Golijnsplaat, Waarde.
Ovezande Nw en SI. Joosland. Biggef-
kerke, Groede, Westdorpe en Hontenis*-
se. Staatscourant
Uitvoerverbod
Verboden is de uitvoer van electrische
zaklanlaarns, onderdeelen, en grondstoffen
tot het vervaardigen daarvan
Dekking van de crisis uitgaven
door de gemeente n.
Zaterdag heeil de commissie ter be
studeering van de wijze van dekking vai
de crisisuilgaven door de gemeenten, in
gesteld door 3e Vereeniging van Neder-
landsche gemeenten, in Den Haag ver-
Tot secretaris werd benoemd mr Ph
B Libourel te Leiden.
Besloten werd een vragenlijst te zen
den aan de bij de vereeniging aangesloten
gemeenten in de verschillende provin
cies, jd aar liet ondoenlijk is, de gegevens
van alle gemeenten in le winsnen
Aan gemeentebesturen, die geen vra
genlijst ontvangen en er prijs op stellen
liun gegevens te verschaffen, zullen gaar
ne vragenlijsten worden toegezonden
Hel postverkeer tusschen
Nederland en België.
Het Duitsche bestuur in België maakt
Ingezonden Mededeelingen.
IFARINE
1ACTÉE1
Spaarzaam
en zuinig
In hel
gebruik
(KINDERmEEL)
fi? tn iedere
Apotheek or
ïv drogisterij
voorhanden
het beste
k Voedingsmiddel
Voor Kinderen I
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
De restauratie van ons stadhuis is
wederom een goed eind verder gevoe
derd. Een paai- dagen geleden is de stel
ling in hel voorportaal weggenomen, de
zoldering aldaar is afgetimmerd, maar
moet nog worden afgeschilderd
Aim den zijgevel aan de zijde der
Noordstraat is ook de stelling weggeno
men en zijn daar ter plaatse thans weder
drie raam vakken gereed Thans zal een
stelling worden geplaatst voor de restaur
van den topgevel aan die zijde'
- Gister vertrok van hier om zich
(metterwoon in Amsterdam le vestigen,
de heer G. Morrees, oud-voorzitter van
het Belgische Comileit en oprichter van
de Belgische school.
Een groot aantal vrienden met hunne
da'ines deed hem uitgeleide, en dankte
hem voor alles, wat hij in het belang der
Belgische zaak deed
De toestand van den jongen die
Zaterdag alhier overreden werd, is
naar wij vernemen, heden naar omsfanL
digheden redelijk.
Uit Vlissingen.
Aan de (ambtenaren en beambten dor
stoomvaartmaatschappij „Zeeland" is Za
terdag een duurte-loeslag op hel salaris
uil gereikt
o
Uit Walcheren.
Door Burgemeester en Wethouders
van Westkapelle zijn de dagen voor
stemming en herstemming voor de even
tueel le houden gemeenteraadsverkie
zing bepaald op 12 Juli en 24 Juli.
Aan de beurl van aftreding zijn de
heeren A. Minderhoud J Kz., P. Minder-
houd Jz en J. Brasser.
Uit Zuid-Bevetand.
Hel aantal kiezers in het kiesdistrict
Goes voorkomende op de nieuwe lijs
ten voor 1915/16. bedraagt voor de Tweet-
de Kamer 8871 en voor de Provinciale
Slaton 10294.
Ten vorige» jare waren deze cijfers
resp 8562 en 10012
Verplaatst naar station Vlake de
klerk-telegrafist bij de Staatsspoor .1 van
de Vrede te Krabbendijke
Uil Schouwe n-D uivelaod.
In de vergadering der vrijzinnig-de
mocratische kiesvereenigiug te Z i e r i k-
zee is Zaterdag besloten de candida-
ten voor lid van den gemeenteraad, zijn
de de aftredenden, door de liberale kies-
vereeniging gesteld, fiver te nemen
De namen der aftredenden zijn reeds
in onze courant vermeld
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O.D
Op 69-jarigen leeftijd is, naar wij
in het „Vad lezen, overleden de heer
P A. Baart, burgemeester van de gemeen
te Graauw en L a n ge 11 d a 111 De
overledene was ridder in de Orde van
Oranje-Nassau,
De heer Baar! werd in 1897 tot bur
gemeester van genoemde gemeente be
noemd en werd in Mei van dit jaar her
benoemd
Dc heer A de Block te S l o p p e l-
d ij k is benoemd lol tijdelijk onderwijzer
aan de o I school te Hoogland, provin
cie Utrecht
KUNST EN WETENSCHAPPEN-
Hoe w ij geregeerd worden
In de serie handboekjes „El ck't beste",
die uitgegeven worden door de Mij voor
goede en goedkoope lectuur, verscheen
van den heer C K Eloul een uiteenzet
ting van bns parlementair stelsel, onder
den litel ..Hoe wij geregeerd worden"
ONDERWIJS.
Voor het doctoraal examen genees
kunde is fce Leiden geslaagd de heer
W B Doorenbos, geboren te Middel
burg
Geskfagd le Utrecht voor caudidaal
in de rechten de heer J C. J. van Scha-
gen te Domburg.
Mej T. D. M. van der Vliet, onder
wijzeres aan de openbare school te C 0-
lijnsplaat, heeft tegen 15 Juli as.
eervol ontslag' uil die betrekking aange-
Taagd wegens haar benoeming le Ierseke
De heer A. v. Brabant heeft ontslag
gevraagd als secretaris der gemeente
Hoiitenisse tegen 1 Augustus a.s.
o
Onder w ij ze ad personeel van de
leerscholen der Rijks-
kweekscholen
De heer Otto had den 2en Juni 11.
de volgende vragen gericht tot den Mi
nister van Binnenlandsche Zalcen
Bij de behandeling van hoofdstuk V.
der begrooting voor dit jaar'werd door
ondergeteekende gevraagd, welke maat
regelen de Minister zoude nemen ter be
vordering van eene ruimere keuze van
sollicitanten voor de betrekking van on
derwijzer aan de leerscholen, verbon
den aan de Rijkskweekscholen voor on
derwijzers, nu gebleken was, dat tot
groot nadeel van het onderwijs aan die
scholen en van de practische opleiding
tier aanslaande onderwijzers de govvensch-
te onderwijzers voor de Rijksleerseholcn
niet waren te verkrijgen
Kan de Minister den ondergeteekende
niet toegeven, dat maatregelen als boven
bedoeld dringend noodzakelijk zijn. te
meer nu sedert, gelijk den Minister be
kend is, de toestand nog zeer is verer
gerd?
Zoo ja, is de Minister bereid mede te
deelen, welke maatregelen dan zullen
worden getroffen?
Het antwoord van den heer Cort van
der Linden, Minister van Staat, Minister
