MIDDELBURGSCHE C01JRAIMT
188* Jaargang
Maandag
31 Mei.
Binnenland.
Uit Stad en Provincie.
M* 428
1848
Dé ic conwai v enebjjnt d g e 1 k b, met uitaonderimg i*a Zon- Feertdagt*.
Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25]
Afzonderlijke nummeri kosten 5 cent.
Aüvwiwmtièa k Zo een* ptr ïe^eL Bg abonnement veel lager. Geboorte-, dood;
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent p»x regel. Groote letters naar de plaats
die sjj innemeal
00T Advertentie* vóór één au t* bezorg»!
IN DE TWEEDE KAMER.
Toen de Kamer Vrijdag voor Pinkste
ren uiteen zou gaan, zei de voorzitter
dat hij eerst van plan was geweest Dins
dag 1 Juni de Kamer weer bijeen ie
roepen; maar ujl'vrees dat dan de schrif
telijke gedachlenwisseliug over het lij
delijk gezantschap bij den Paus nog niet
zou gereed zijn stelde hij Donderdag
3 Juni als datum van bijeenroepiug in
•uitzicht.
En nu het zoover is, blijkt ook die da<-
tum te vroeg, want de Kamer is bijeen
geroepen tegen Dinsdag 8 Juni En men
zal nog snoeten afwachten of de schrifte
lijke gfedaehlenwisseling over genoemd
ontwerp dan zal zijn afgeloopen Iloewel
§iet afdeelingsonderzoek reeds Donder
dag 20 Mei heeft plaats gehad, is nu,
elf dagten later, nog altijd hel verslag
daarvan niet verschenen. En dal moet
dan toch eerst beantwoord worden door
de regfeering, vóór de openbare behan
deling beginnen kan
Bij zoo'n langzame behandeling wordt
wel heel weinig gelet op de verklaring
van Minister Gort van "tier Linden i>j de
zitting van 29 Mei „dat naar mijn over
tuiging de zaak waarom het hier gaat,
ernstig zou worden geschaad, indien
het onderzoek van het wetsontwerp
werd uitgesteld".
Het hier bedoelde door den heer Do
Meester voorgestelde uitstel wilde het
afdeelingsonderzoek rta de Pinkslerva-
canlie doen plaats hebben
Dat wil dus zeggen, dat het morgen,
bij dc oorspronkelijk voorgenomen ber-
opening, zou worden onderzocht.
Dat voorstel is toen verworpen.
Maar wat voor feitelijk verschil is
er met den toestand die nu bestaat, en
waarin op dien zelfden dag het verslag
nog niet eens verschenen is?
We welen niet welke motieven mi
nister Gort van der Linden had voor
zijn verklaring van ernstig schaden der
zaak bij uitstel tol deze week We kun
nen zelfs niet vermoeden wat liij bedoel
de, want het lijkt ons, die alleen op cou
rantenberichten moeten a fgaan, dat het
er, vooral nu Italië ook is gaan meedoen,
heel Weinig toe doet of over deze '«tak
een week vroeger of later werd beslist,
daar eventueele vredesonderhandelingen
in ieder gteval nog ver weg zullen Iig-
gten
Maar het is een eigenaardige manier
van in den grond werken van een eens
genomen besluit.
Behalve dan het lijdelijk gezantschap
bij den Paus, dal dan toch zeker {no
één op de agenda zal worden geplaatst,
els de Memorie van Antwoord tevoren
Verschenen is, staan Ihog ieen reeks kleine
ontwerpen gereed voor afhandeling, waar
onder een aantal adressen
BIJ DE ANTI-REVOLUTIÖNN'AIREN.
Telkens kan men i n den laatste» -lijd
in de „Siandaard" artikelen en driestar
ren Iepen over „Onze organisatie". Er
hapert daaraan iels volgens deze opmer
kingen. Voor hen die links altijd juist
met bewondering opmerkten dat rechts
bij de anli-revolutionnairen alles orga
nisatorisch zoo prachtig ineen zit, is die
kritiek zeker iels waar ze zich over
zullen verbazen Ze hadden het niet ver-
Wacht.
Maar wat er aan hapert blijkt ook
niet zoozeer een fout in de org'anisalie
zglf te zijn, dan weleen verzet legen
de leiding van hem die lot nu toe alles in
die partij te zeggen had Er komt tegen
spraak in de gelederen
In een hoofdartikel in hel nummer van
Zaterdag wordt betoogd dat de be
moeiing van hel Centraal Comité, die
zich tol nu eeniglijk met de stembus
voor de Tweede Kamer heeft ingelaten,
moet worden uftgebreid lot dc Provin
ciale Staten en Gemeentebesturen.
Dat is niets bijzonders.
Maar dan volgt:
ITet gevaar hierbij dreigt nu maar,
dat er een neiging bij velen opkomt,
mm Öe practijken en gewoonten der
Liberalen en Socialisten te gaanna-
bootsen, en hetgeen in onze organi
satie oorspronkelijks was, overhoord
te werpen En dan natuurlijk waren
we weg.
Hoezeer we ons nimmer inlaten
met wat de Chrislelijk-Historische
f partij doet of regelt, zij 't ons toch
k tot een baken op de kust, wat beeld
van verdeeldheid en getob deze par
tij tijdens de generale Stembus van
1913 te aanschouwen gaf.
Werd 't zoo ook onder ons, dan
volgde de begrafenis.
Vergeet niet, wat vroeger zoo
vanzelf ons saamhield, was niet 'l
minst de harde verdrukking, die
men ons aandeed van Liberale zijde.
Nu die druk van ons werd ge
nomen, leeft ook oijder ons zoo licht
de echt Hollaudsche Einspannerei
op.
Het is de schuld van de „Standaard"
zelf dat wij bij dal laatste woord herin
nerd worden aan de onsympathieke hou
ding van dat blad legen den afgetreden
te onafhankelijk gtezinden redacteur van
de „N. Arnh. Crt En dan denken we
ook aan ds. Koffieberg, die als officier
kritiek durfde uitoefenen op den „gene
raal". En aan nog andere gevallen, zoo
veel dat er een systeem van discipline
uit wordt gevormd
Het gaat ons niet aan of die tuclit
in overeenstemming is met den Protos"
tantschen eisch van vrijheid van eigen
oordeel.
Maar men zal dat nu eenmaal altijd
hebben bij personen die zoo slerlc hun
kracht als leider voelen als de redacteur
der „Standaard".
DE VRIJWILLIGE LANDSTORM.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht heeft bepaald, bij aanschrijving
van 18 Mei, dal ter bereiking van een
intensieve oefening van den vrijwilligen
landstorm aan de landslormmannen de
verplichting wordt opgelegd, zich we
kelijks beschikbaar te stellen voor eon
minimum aantal oefeningen.
Dit aantal verplichte wekelijkscho
oefeningsuren hij dc landslorm-afdeelin-
gen is bepaald op 10 uren per week, le1
vcrdeelen over 3 a 4 oefening'sdage»
voor recruten en op 6 8 uren por
week, te verdeelen over 2 oefeningsda-
gen voor (meer geoefenden Mocht dit aan
tal uren door omstandigheden niet kun
nen worden bereikt, dan -moet getracht
worden den achterstand een volgende
week in te halen In elk geval zal voor
ellcen landstormman afzonderlijk zorg
vuldig beoordeeld dienen te worden, of
er redenen beslaan hem lijdelijk toe te
staan een geringer aantal oefeningsuren
per week bij te wonen.
De bepaling van het aantal oefenings
uren berust op het beginsel, dat de
landslormman na drie maanden als ge
oefend man moet kunnen worden be
schouwd, terwijl het daarvoor vastge
stelde programma in niet minder dan
130 uren (liefst door vrijwillige oefenin
ningen op te voeren tol 150 uren), ge
kend kan worden en het in de tegen
woordig*; tijdsomstandigheden aanbeve
ling verdient het recruten tijdperk niet
langer to doen duren dan 3 maanden
In bewerking' Is een oefeningstablau,
waarin zal worden aangtegeven op welke
wijze de leerstof over de aangegeven
130 uren is te verdeelen, benevens oen
boekje, waarin wordt opgenomen alleen
datgtene, wat voor de landstormafdeelin-
gten van belang te achten is uit de ver
schillende reglementen en voorschriften.
In verband met bovenstaande order
van den opperbevelhebber, moeten de
vrijwilligers bij den landstorm, die lol
nu toe wegens studie-belangen of werk
zaamheden vrijstelling van de oefeningen
hadden gekregen, zich opnieuw tot hun
afdeelings-eomtnandant wenden met een
schriftelijk verzoek, waarin wordt aan
gegeven de tijd, gedurende welken zij
vrijstelling wenschen, benevens de reden,
die hel hun onmogelijk maakt aan allo of
een g'edeelte der oefeningen déél té né
men. De nfdeelings-commandanlen zullen
elk geval afzonderlijk beoordoelen
(Allen Weerb.)
UIT DE PERS.
Voor do studeerenden
onder de gemobili
seerden.
Onder het opschrift „Niet te benepen"
wordt door B (dr Bost in de Vrijz. Dc-
mocr de noodzakelijkheid betoogd om bij
den langen duur der mobilisatie zich ook
hier te iande tegenover-de ernstige vraag
hoe het met de studeerende jeugd moet
gaan wel eens wat minder benepen mag
plaatsen dan thans somwijlen het geva! is
Er zijn pogingen aangewend om de
jongelieden die in de zesde klasse gym
nasium óT de 5e klasse H. B S.
September j 1. konden plaats nemen, nog
zooveel bij te werken dat zij het eind
examen kunnen doen
Wat daarvan terecht komt, wanneer
dit examen voor allen even zwaar wordt
afgenomen, zal nog moeten blijken. Wie
nagaat, welke lichamelijke inspanning
gedurende vele maanden van de jonge
lieden is geêischt, hoe geheel Jgun be
langstelling op liet militaire leven is
overgegaan en hoe buitengewone inspan
ning het voor hen kost om zich met
hun gewonen schoolarbeid bezig te hou
den, zal daarvan niet le veel verwach
ting hebben
Moeien deze jongelieden dan maar zak
ken, of mogelijk na een half jaar of
jaar, wanneer de oorlog len einde is,
eens weer probeeren den studie-
draad ergens op een gymnasium of hoo-
gere burgerschool op te vatten?
Dit ware van den Staat zeer onbillijk
gehandeld tegenover degenen, die elk
oogenblik geroepen kunnen worden hem
met hun leven te verdedigen Dat wave
bovendien buitengemeen onnicnschkundig
en onpaédagogisch
Men behoor,t hen daarom in alle op
zichten te helpen èn voor hel verwijde
ren van den slagboom voor latere exa
mens èn door het hervallen hunner stu
die, zoodra de mobilisatie ten einde is
gebracht gemakkelijk te maken.
Wal het eerste punt betreft wdrén ver
meen werd betreurd, dat geen vertegen
woordiger van id en detailhandel zitting
heeft in de kolencommissio van het Kon
Nat. Steuncomité
Ten einde te trachten alsnog verbete
ring te hi-engen in den slechten toestand,
waarin de kolenhandel zich thans be
vindt, werd uit de vergadering een com
missie gekozen, welke opdracht kreeg,
gegevens tc verzamelen, waaruit de ge
grondheid der verschillende grieven blij-
ke en clan die slappen te doen, welke
lol verbetering van den toestand zouden
kunnen leiden N- R. C,
Kon Nat Steuncomité.
De 39ste lijst, van ingekomen bijdra-
van 9 tot en met 15 dezer, sluit met een
totaal van f 24,663,80»/», hieronder is be
grepen een bedrag van f 20.000 van bij
dragen uit Ned -Indië
Het totaal der tot genoemden "datum
ontvangen giften liedraagl f 2:173,184 27Va-
Van U r k ontsnapt!
Te Edam is aangehouden een officier
der Engelschc marine, geïnterneerd op
L'rk Met een Belg was dc zuster van den
officier per motorboot van Amsterdam
naar Urk vertrokken De geïnterneerde
luitenant zwom naar het bootje, werd
opgenomen en naar Volendam gebracht
Do groepscommandant lc Edam tiet de
toegangswegen afzetten Een patrouille
lichte examens voor de gemobiliseerden, gelukte hel met behulp van gemeenlepo-
die lot de hoogste klasse II. B S. of
Gymnasium bij den aanvang der mobi
lisatie waren toegelaten, wellicht ge-
wenscht Beter nog zal het zijn een nood
wetje le maken, waarbij aan de sena
ten van de universiteiten en van de tech-
iiischehoogeschool de bevoegdhfeid wordt
gegeven, aan jongelieden, die gemobi
liseerd zijn geweest, zoodra de mobi
lisatie is afgeloopen, na kennis geno
men te hebben van den loop hunner
studie vóór de mobilisatie, alsnog 'de be
voegdheid tot liet afleggen der examens
te verleenen.
Of men ook met academische en an
dere examens in de richting van verlich
ting der eischen voor gemobiliseerden
stappen moet doen, zal zeker moeten
worden overwogen
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit:
is de Staatscommissie lot voorbereiding
van de herziening van de Overgangsbe
palingen der Autuerswet 1912, ontbon
den, onder betuiging van bijzonderen
dank en hooge tevredenheid aan den
voorzitter, mr. H. L Drucker, lid van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal,
den secretaris, mr. H L de Beaufort en
de verdere leden.
zijn benoemd tol kapt. der inf. de
le luit, J H. E. Wilmar; tot ritmeester
der cav. de le luit. met rang van rit
meester R A baron van Harden broek
van Lookhorst; lol kapt. der art de le
luit. C A. van Woelderen.
Jitie de vluchtelingen aan te houden
Hand
Voor Curasao
Het steuncomité Curasao bericht, van
den minister van koiiniën de mededeeling
lc hebben ontvangen, dat de gouverneur-
generaal van Ned.-Indië onder den naam
van Noderlandsch-Indisch Steuncomité
Curasao, een commissie benoemd heeft
voor de inzameling van gelden ten be
hoeve van dte noodlijdenden in genoemde
kolonie.
Het steuncomité heeft voorts bericht
ontvangen, dat de gouverneur-generaal
bepaald heeft, dat ten behoeve van dal
comUé zal worden toegewezen het vier
de deel van de opbrengst van den ver
koop van een aantal post waar den, die,
•oorzien van het hcrkenningstceken van
de vereeniging Het Roode Kruis, voor
liefdadige doeleinden ter beschikking van
het publiek zullen worden gesteld
Vervoer over Archangel
De minister van buitenlandsche zaken
brengt ter kennis van de belanghebben
den, dal, blijkens van Hi\ M.s gezant te
Sl. Petersburg ontvangen bericht, de Rus
sische regeering handelaars en induslri-
eelen er op heeft gewezen, dat met het
oog op het toenemend vervoer van re-
geeringsgoed via 'Archangel en de daar
heen leidende spoorwegen, het transport
an waren, over die haven ten behoeve
van particulieren voorloopig moet wor
den gestaakt (St.ct.)
NEDERLAND EN DE OORLOG
Hel gezantschap bij den Paus.
Van gewoonlijk goed ingelichte zijde
verneemt men, dat voor tijdelijk gtezant
bij het Valikaan niet alleen jhr. Van Nis
pen, doch ook hel lid der Eerste Ka
mer, mr Regoul, als een zeer ernstig
candidaat wordt beschouwd
Uitvoer van peulvruchten.
Naar wij van betrouwbare zijde verne
men, is er weinig kans, dat binnenkort
een regeling voor den uitvoer van brui
ne boonen enz getroffen zal worden
Deze zal nog wel geruimen tijd op 'zich
laten wachten (Ildbl.)
Stroo.
De commissie voor de stroodistributie,
die een regeling had te ontwerpen, waar
door het mogetijk was grondstof voor de
carlonfabricken te behouden, heeft, naai
de N Winsch Ct. meldt, reeds resul
taat geleverd Thans is 6 milliocn K G
voor de fabrieken beschikbaar gekomen,
waartegen 9 millioen K G mag worden
uitgevoerd.
De kolenhandel.
Donderdag is te Utrecht een vergade
ring gehouden, uitgeschreven door het
bestuur van den Bond van Nederlandsche
detailhandelaren in brandstoffen, ter be
spreking van den huldigen toestand in
den kolenhandel
Zeer veten hadden aan den oproep van
het bondsbestuur gehoor gegeven Alge
Uit Middelburg.
- Bij Kon besluit van 28 dezer is
aan jhr M. van den Brandeler, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend uit zijne
betrekking van lid van het college van
regenten over het huis van bewaring te
Middelburg, onder dankbetuiging voorde
daarin bewezen diensten, en is benoemd
tol lid van gemeld college mr. A Mijn-
lieff,- officier van justitie bij de arrondis-
sements-rechtbank alhier
- Zaterdagavond vergaderde in het
Militair Tehuis de afdeeling Middel
burg van den Volksbond, vereeniging te
gen Drankmisbruik, onder voorzitter
schap van den heer J Vreeken
Aan dc orde was de behandeling van
den beschrijvingsbrief voor de vergade
ring van den Bond op 4 Augustus te Arn
hem te houden
Met de meeste voorstellen kon men
zich goed vercenigen Over dat van Haar
lem om het hoofdbestuur te verzoeken
te overwegen of bij wijziging van do
Drankwet ook een bepaling is op te
nemen, dat vergunningen slechts onder
zeer beperkende voorn-aarden zullen ver
leend worden aan personen, die naast het
beroep van logement- of caféhouder een
ander beroep uitoefenen, werd gediscus
sieerd. Men vreesde, dat zulk een bepaling
vooral op het platteland zeer onbillijk
zou zijn Men wilde eerst nog een nadere
motiveering hooren en gaf daarom den
afgevaardigde blanco mandaat.
Enkele leden waren wel voor het voor
stel Zwolle, om het hoofdbestuur je
machtigen ter- verbetering van den volks
zang een volkszangbundel te doen uitge
ven Deze leden zwichtten echter voor de
financieele bezwaren
Tot afgevaardigde naar de vergadering
werd benoemd de heer J Vreeken en tot
zijn plaatsvervanger de heer G Mes
Door de penningnieesteres, mejuffrouw
Backer, werd medegedeeld, dat de on
langs gehouden huisvlijtwedslrijd en ten
toonstelling aan de afdeeling f 54 27 heb
ben gekost
Van de afdeeling van Patrimonium was
ingekomen een mededeeling, dal zij op
7 Juni een adres aan den gemeenteraad
zal zenden, waarin verzocht wordt het
maximum van het aantal vergunningen te
verlagen. Verzocht werd aan dit adres
adheasie le betuigen. Daar liet adres niet
bekend is, kon de vergadering hier niet
toe besluiten, maar werd aan hel dage-
Jijksch bestuur opgedragen, om na inzage
van het adres en indien dit niets bevat,
dal met de beginselen van den Volks
bond strijdt, de gevraagde adheasie te
beluigen
Ten slotte werd nog de subsidie voor
de Huishoudschool voor 1915 bepaald op
f 10
„Iiikeriki", Zondagsblad van het
Rotlerdamsch Nieuwsblad, geeft in liet
nummer van heden een artikel over Zee
land, waarin vooral Walcheren en de
Walchersche kleederdracht worden be-
sproke.n en met prentjes toegelicht
Uit Walcheren.
Heden herdacht onder talrijke blij
ken van belangstelling dr J J. van dei-
Harst te Koude ke rke den dag, waar
op hij voor 25 jaar tot arts xverd bevor
derd
In de woning, door tal van bloemstuk
ken lol een lusthof herschapen, veree-
nigde zich de commissie uit de ingeze
tenen, welke bij monde van den bur
gemeester. den heer II P Baron van der
Borch tot Verwolde den jubilaris met een
hartelijke toespraak een foto aanbood
van een eikenhouten Cylinder Burea, dat
in de fabriek van de firma Belderek en
van Roo le Middelburg wordt vervaardigd
met een album van de namen der deel
nemers
De jubilaris, diep getroffen, dankte den
burgemeester voor 'de hartelijke woor
den en het blijk van waardeering, dat
hem zoo goed doet en steeds voor hem
zal zijn het sprekend beeld ter herin
nering aan dezen dag
De kinderen der scholen zongen den
jubilaris eenige liederen toe, voor welke
hartelijk dank werd l>etuigd Morgen wor
den de schoolkinderen onthaald
1 Januari 1916 is dr v. d Harst 25
jaar arts te Ivoudekerke
Uit Zu Id-B e ve ia nd
In de gemeente Ka 11 e n d ij ke is
el gebruik gemaakt van de gelegenheid
om kaarten te verkrijgen voor goedkoop
brood. Ruim 200 kaarten zullen ver
strekt worden Dinsdag wordt het brood
erltrijgbaar gesteld en waar de bakkers
zeer tevreden over hel meel zijn, zal het
brood waarschijnlijk door de verbrui
ker-. graag gegeten worden.
o
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d.
Het aantal aanvragen voor brood
kaarten te Zierikzee beloopt tot he
den ruim 500.
Uit Zeeawich-Vlaanderer OP
Aan het slot der jongste raadsver
gadering van Neuzen deelde de voor
zitter mede, in een moeilijkheid te ver-
lceeren mei betrekking tot de uilkeeringen
aan militie- en landweerpliehligen Toe
gevende aan verschillenden aandrang,
waaronder ook herhaaldelijk van den mi
nister, zijn sedert Februari verschillende
uilkeeringen aan gezinnen verhoogd
Woensdag kwam echter de lijst van den
Minister terug met verschillende bemer
kingen, dai te hooge uilkeering was ver
leend eu dat aan 17 gezinnen over ge
noemden termijn ongeveer f 500 tc veel
betaald is. Spreker had in verband daar
mede voorloopig de uilkeering aan de
betrokkenen stop gezet, om eerst eens (e
overwegen wal tc doen. Hij is voorne
mens te trachten den minister alsnog te
overtuigen van hel recht mali ge der uil
keeringen en om zooveel mogelijk hef
volgens den minister le veel uitgekeerde
op de betrokkenen le verhalen, wat wel
niet bij allen mogelijk zal zijn Hij vroeg
of de raad eventueel genegen was zich
in deze verantwoordelijk te stellen voor
