MIDDELRURGSCHE COURANT
Dinsdag
25 Mei.
is* 120
138° Jaargang
1918
IDtae oouranrenahgni; d s z e 1 g k a, met uitzondering ma Zon- Feeetdegen,
Prgs per kwartaal, zoowel voor Middelburg ala roor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25|
Afzonderlijke nummer* kosten 5 cent.
Advertentie* i 26 cent per regeU Bg abonnement veel lager. Geboorte»» dood-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van lr=7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats
i! e tg innemeag
££T* Advertentie» vóór één aar te bezorgol
No. ELF.
Italië doet dus ook mee.
Wat voor invloed dat op de positie van
Nederland kan hebben?
■Voorloopig vermoedelijk'wel geen in
vloed. Die nieuwe brand breekt uit ver
van ons af, zoo ver, dat van overslaan der
vlammen wel geen sprake zal zijn Mis
schien zal Duitschland een deel van zijn
brandweer naar dal nieuwe bedreigde
punt moeten sturen, en kan dit tenge
volge hebben dal de brand hier in onze
buurt weer wat dichter bij oois erf komt
Maar dan nog is 'tde vraag of we er
meer last van zullen ondervinden dan in
't begin.
Of 't meedoen van Italië hel eind zal
verhaasten? 't Is mogelijk Maar uitbrei
ding van een brand bekort meestal den
duur niet.
In één opzicht zal er misschien wel
ee» verandering komen De stemming
was bij de meeste Nederlanders alles be
halve gunstig voor Duitscliland. België en
de Lusitania hebben daar veel schuld
aan. Maar juist omdat de gevoelskwestie
zoo sterk blijkt mee te spreken in de
houding van neutralen, is 't ook te ver
wachten dat speciaal Oostenrijk-Hongarije
weer iets van de verloren sympathie zal
terug krijgen, door den alom zich uiten
den afkeer van de manier waarop Italië
nu aan zijn in 't nauw geraakten ouden
bondgenoot een sloot in den Tug tracht
toe te brengen.
Maar dat is natuurlijk een kwestie die
ieder persoonlijk heeft uit te maken.
Als staat blijft Nederland ook nu weer
neutraal, een zich niet in den strijd men
gend toeschouwer, die zelf bovenal" moet
zorgen, geen stomp mee te krijgen, die
voor een ander bestemd is.
En als er nog menschen zijn, die ook
na den inval van Duitschland in België
eenige waarde hechtten aan tractaten,
dan zullen ze nu wel van die dwaling
genezen zijn
'tls een aansporing te meer om niet
pp anderen te rekenen en op eigen kracht
te vertrouwen. Een bevestiging van het
goede inzicht van onze achtereenvolgende
regeeringen die ons buiten bondgenoot-
-schappen hielden.
Maai- is 't ten slotte niet curieus dat
Italië thans eigenlijk het eenige land is
dat zeggen kan waarvoor 't nu eigenlijk
vecht? Afgezien dan van de twee klein
tjes, Servië en België, die vechten omdat
ze onder den vöet werden geloopen.
Militaire geoefendheid-
Minister Bosboom heeft Dinsdag in de
Tweede Kamer niet gezegd wat de in-
•houd is van het aan zijn departement
in bewerking zijnd wetsontwerp Hij
sprak alleen maar van „een stap in die
richting die lal van leden van verschil
lende zijden mij wenschen te zien in
slaan".
Of het gerucht in de „Tegr", volgens
hetwelk het ontwerp alleen den broe-
■derdienst zou afschaffen, en dan nog
eerst met hel begin der lichting 1917
waar is, zal moeten worden afgewacht
Maar wij betwijfelen het, want de Minis-,
ier sprak zelf van „een noodontwerp
dat ons er in dezen tijd" toe kan
brengen "onze le'gerreserve zooveel te
-versterken als onder de tegenwoordige
omstandigheden doenlijk is." Dat kan
niet slaan op de lichting van het vol
gend jaar.
De Minister heeft zich toen met een
zekere minachting uitgelaten over de
Rotterdamsche heeren die zich op '1
Benrsgebouw willen oefenen. Begrijpt
-ons volk dan zoo weinig van het wezen
van den soldaat en van 'l leger? vroeg hij
En hij wees er op dat exerceeren steeds
meer op den achtergrond komt, en dat
de opleiding van den soldaat voorname
lijk beslaat in „het aankweeken van uit
houdingsvermogen, in training, psy
chisch en physiek; in marcheeren, in
velddienst, in het volbrengen van moei
lijke dingen, vaak vervelende dingen
die soms de keel uithangen; in werken
met de schop en natuurlijk in schieten."
En dan nog een opleiding van theoreli-
schen aard
„Het Volk" leest in die woorden een
streven naar hel Pruisische stelsel
Dat behoeft zeker niet Als men weet
'hoe in Zwitserland reeds door het ver
plicht militair onderricht op de lagere
school met die training een begin wordt
gemaakt, begrijpt men dat 't ook anders
kan.
Maar - in ons land heeft Imen die vóór
geoefendheid nu eenmlaal niet
Het is bij ons dus nü de vraag hoe men
de ongeoefenden zoover kan „bewerken"
dat zij bruikbaar materiaal zijn gewor
den voor de reserve. En het ïniddel
daartoe lijkt ons aangewezen in Üen door
hel bekende adres gevraagden oefenf
plicht, 't zij algemeen voor allo niett-
plichtigen mannen beneden 10 jaar, t
zij voor een gedeelte maar dan toch liefst
voor een zoo groot mogelijk deel.
Hecht men aan ons oorlogsdeparle-
menl daar geen groole waarde- aan?
Hel schijnt dal sopunigen dat in twijfel
trekken en we zouden het zeer be
treuren als dal zoo mocht zijn. Nooit
is er gunstiger stemming voor een alge-
meene voorbereiding geweest Maar de
vrijwillige landslormkorpsen met hun ge
ringe lucht ondervinden, vreezen we,
de nawerking van de herinnering aan
de schutterij. Ze wekken geen geestdrift
Waarmee we natuurlijk niets kwaads be
doelen 'te zeggen jegens hen die gich
reeds opgaven.
Hel wachten is nu op een leidihg van
hooger hand. En daarom zien we met
groote belangstelling de plannen van
den Minister te gemóet.
Binnenland.
TWEEDE KAMER.
V a lc o n d e r w ij s.
Ingediend is een wetsontwerp tot re
geling van het vakonderwijs. Dit ontwerp
is als een uitvloeisel te beschouwen van
hel werk der Staatscommissie voor de
reorganisatie vau het onderwijs.
Een der voornaamste onderdeelen hier
van is de regeling van hel leerling
wezen.
Hel landbouwonderwijs is buiten dit
ontwerp gelaten Bij het Departement van
Landbouw is daarvoor een afzonderlijke
regeling in voorbereiding.
DE LIBERALE UNIE.
Het voornaamste werk van de Zaterdag
gehouden algemeene vergadering van de
Liberale Unie is geweest de vaststelling
van hel program voor gemeente-politiek
Het resultaat der beraadslagingen was,
'dat het doorde Unie-commissie voor
gestelde ontwerp bijna onveranderd werd
aangenomen. De meeste amendementen
werden verworpen of ingetrokken.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
S ch ie toefen in gen.
De territoriale bevelhebber in Zeeland
heeft de navolgende verordening van po
litie vastgesteld:
Art. 1. Op Woensdag 26 Mei 1915 en
volgende dagen zullen schietoefeningen
worden gehouden, gedurende welke de
vaart in de Wielingen en de Deur-
loo verboden is.
Art. 2. Wanneer schietoefeningen wor
den gehouden zal dit steeds worden
aangegeven door roode vlaggen, geplaatst
op den lichttoren van Nieuwesluis,
te Zoulelande en bijt havenlicht van
VI i ss in gen.
Art. 3. Voor het vervolg zal deze aan
duiding met roode vlaggen dus steeds be-
leefcenen dal er schietoefeningen wor
den gehouden en geldt dan het verbod
in artikel 1 genoemd.
Art. i. Overtreding van deze verorde
ning wordt, ingevolge artikel 43 der wet
van 23 Mei 1899 (Staatsblad no. 128),
gestraft mei hechtenis van ten hoogste
een maand of geldboete van ten hoogste
drie honderd gulden
(Dc burgemeeslev van Vlissingen noo-
digl in een bekendmaking de ingezetenen
uil om gedurende de oefeningen r a m e n
en vensters open te zetten ten
einde eventueele schade te voorkomen)
Waarschuwing.
De territoriale bevelhebber in Zeeland
enz., verzoekt ons meedeeling van het
volgende
„Ondanks mijn bevel lot inlevering van
de munitie, bevinden zich thans nog in
handen van de burgerij geweerpatronen,
waaruit het kruit is verwijderd en die
dan ongevaarlijk heeten. Gewoonlijk zit
dan nog in den bodem van de huls het
slaghoedje, dal niet is afgegaan. De pa
troon is dan niet o n g e v a a r 1 ij k.
Vooral wanneer men die in den zak
draagt en nog meer wanneer men het
heeft laten inrichten voor een zakpotlood
of zakmesje In liet slaghoedje bevindt
fcich (slagkwik, dat in den zak tot detonatie
kan komen, vooral wanneer in de huls
een potlood of mesje zit.
Ik acht het zeer raadzaam dit onder
de aandacht te brengen van ouders en
onderwijzers.
Een geweermaker bezit wel de midde
len om het slaghoedje alsnog te doen
detonneeren. waarna de patroon gevaar
loos is."
Economische nota.
Ten vervolge op die van October 1914
en van Januari 1915 verscheen een der
de economische nota van den minister
van landbouw. Uit deze nota blijkt dal
de meeste bedrijven weer op den ouden
voet worden voortgezel of zelfs uitge
breid zijn. Alleen in de havenbedrijven
(vooral in Rotterdam) ,de diamantin
dustrie en de bouwbedrijven met de
daaraan verwante nijverheid is de toe
stand nog ongunstig
De nota waarschuwt voor te groot op
timisme in de nijverheid en wijst op de
groole risico die in veel bedrijven ge
loopen wordt
Daartegenover staan lichtzijden, die
wellicht zelfs van blij venden aard zul
len zijn
Hel feit, dat de Nederlandsche gloei-
lampeninduslrie de glasbollen, die zij ge
woon was uil Oostenrijk en Duilsch-
lsnd te betrekken, niet meer of in be
perkte mate ontvang, heeft aanleiding
gegeven llians het vervaardigen dezer
voorwerpen hier te lande ter hand te
nemen
Zoutzuur, dat tot voor korten lijd
slechts in één fabriek uitsluitend voor
eigen gebruik werd gemaakt, wordt thans
voor een belangrijk deel der vaderland-
sche consumptie hier te lande vervaar
digd.
briek met een irichting' tol liet bereiden
van aceion, zal naar men mag verlrou,-
wen, een blijvende talc van industrie
doen ontstaan.
De groolevraag naar pharmaceuj-
tische artikelen heeft de bereiding van
verschillende praeparaten die vroeger
uitsluitend uit - het buitenland werden
aangevoerd, doen ter hand nemen
Velen der .meer gegoeden ('die ge
woon waren in het voorjaar hunne klee
deren in het buitenland te koopen en
dan vaak expresselijk daarvoor naar Brus
sel of Parijs gingen, zijn thans verplicht
hunne bestellingen in liet binnenland te
plaatsen. "Wellicht dat zulks een blij ven
den invloed ten goede zal uitoefenen.
Met betrekking tot de ondersteuning
door de steuncomité's wordt geme'd, dat
in de laatste week in Maart door de cen
trale organisatie een bedrag van f 71 000
aan de plaatselijke coïnité's werd uitge
keerd.
Ook in hel onderhavige kwartaal was
het mogelijk de steeds aangroeiende uit
gaven van het Kon. Nationaal Steuncomi
té te bestrijden uit de binnengekomen
giften. Toch is het te voorzien, dat zulks
niet lang meer het geval zal zijn. De gel
dein, die bij liet thans bij de Eerste Ka
mer der Staten-Generaal aanhangige
wetsontwerp aangevraagd worden, als
subsidie voor het comité, zullen djan
waarschijnlijk moeten aangesproken wor
den. Toch hoopt de minister .lat vooraj
uit die streken en uit die bedrijven, waar
de huidige tijdsomstandigheden niet al
leen geen nadeeligen invloed uitoefënn,
doch waar zelfs gï'oote oorlogswinsten ge
maakt worden, de giften ruimer zul'en
gaan vloeien, zoodal het leunen op de
staatskas nog1 lang zal kunnen worden
uitgesteld, ja, wellicht achterwege zal
kunnen blijven.
Uitvoerverbod.
De uitvoer van rundvleesch is ven
boden. Ontheffing van dit verbod is
evenwel verleend voor verduurzaamd
rundvleesch en voor versch vleesch af
komstig van nuchtere, vette en graskal
veren.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg
Naai' wij vernomen wordt in anli-
revolutionnaire leringen alhier over
wogen een poging te doen oni in ph.ats
van den heer C Verhage in district'
III hen werkmanscandidaal van rechts
voor den gemeenteraad te doen stellen.
Ons bericht betreffende de uil gif te
der broodkaarten voorkomende in ons
nummer van Zaterdag, dient eenige na
dere toelichting.
Zooals gemeld werden aan 2519 gezin
nen of alleen staande personen kaar
ten verstrekt. Het getal 1000 is doo>
een misverstand genoemd als het totaal
aantal personen, dat vermoedelijk on
deze wijze goedkoop brood gebruikt.
Dit getal had echter betrekking op het
totaal aantal kaarten plus de supple-
mentkaarten. De supplementen dienen
voor gezinnen beslaande uit meer dan
vier personen, daar de kaarten slechts
ingericht zijn voor 140 brooden en zij
gedurig 30 dagen geldig zijn, en du?
voor bijv. 5 personen reeds 10 brooden
te kort zouden komen Er wordt dan
in dit geval een supplementkaart ge
geven voor 10 brooden geldig, en zoo
bij nog grooterc gezinnen naar be
hoefte. Er zijn van deze Supplemen
ten nu ongeveer 1500 uitgegeven
Het totaal aantal verbruikers is niet
met jufetheid op te geven en hangt
af van het aantal personen .dat ge
middeld in een gezin is, schat men dit
op 3 tol 4 dan kan het totaal aantal op
9000 worden begroot.
Wel zeldzaam mooi is het Pinksler-
weder dit jaar, en bijna niemand is dan
ook tehuis gebleven, doch heeft genoten
van het heerlijk frissche groen, «Lat thans
de velden en wegen tooit, of heeft zijn
oogen vergast aan de rustige zee, die ons
eiland omringt. Zondag vooral was het
reeds druk met voetgangers, wielrijders,
rijtuigen en auto's. Maandag, de dag van
uitgaan bij uitnemendheid, spande toch
ver de kroon. Toen werd onze stad en
heel Walcheren door [al van personen
uil andere deelen van onze provincie,
voornamelijk uil Zuid-Beveland bezocht.
Bij honderden kwamen de fietsen langs
den Kanaahveg
En 's avonds om acht uur bij den trein
heerschle een drukte aan het station
zooals wij nog zelden zagen. Toen
de trein voorreed stonden nog tientallen
reizigers te wachten op een kaartje, en
stonden er tientallen rijwielen gereed
om te worden ingeladen Het duurde
dan ook ruim tien minuten voor altea
een plaatsje in den trein hadden, ;a'
was het ten deele in een bagagewagen
en in te volle coupé's.
Maar ook de Domburgsche en Vlis-
singsclie tram vervoerden lallooze men
schen, ook hier deden goederenwagen^
dienst als passagierswagens en in beide
genoemde plaatsen evenals op andere
ontspanning'splaatsen op Walcheren
heerschle een aangename drukte
Onder de uitgaanden waren natuurlijk
ook vele Belgen ,maar hoe heel anders
dan vorige jaren. Ook toen zag mén
hier te Vlissingen lal van onze Zuide
lijke naburen, miaar in vroolijke stem
ming als plezierreizigers, nu vertoeven
zij hier als gevluchten
De beide daglen zijn in Middelburg
niet zonder muziek voorbijgegaan, al
denke men niet aan festivals en derge
lijke van vroegCr jaren. Zondag waren
liet „Exelsior" en de Volksstem" die
voor een tamelijk bezetten Schuttershof-
tuin een uilvoering gaven .terwijl Maan-
dsg de Christelijke muziekvereniging
,Middelburgsch Harmonie" na van haar
repetitielokaal naar het Schuttershof een
muzikale wandeling te hebben gemaakt,
een matiné in dezelfden tuin gaf. het
welk niet druk was bezocht
- Tegen een conducteur der electri-
sche tram is gisteren verbaal opgemaakt
wegens het vervoer van meer personen,
dan waarvoor de tram bestemd is.
Hel was wel noodig, want er hebben
gisteren veel trams gereden, die overvol
waven, en meer dan eens kon men den
wensch hooren dat-de directie op zulke
drukke dagen als gisteren meer elxra-
trams laat loopen. Het vormen van files
op de Markt zou zeker bevorderlijk zijn
voor een geregeld verkeer, daar nu het
recht van de vlugste en sterkste geldt,
en vooral vrouwen en kinderen lang moe
ten wachten eer zij een plaatsje hebben
UitVlissingen.
Dc portier der staatsspoor C. J. W>.
de Boer te Vlissingen wordt met in
gang van 13 Juni overgeplaatst naar Til
burg.
o
Uil Walcheren.
Vrijdag hield de polder N i e u w
Sl Joosland de jaarlijksche verga
dering van ingelanden Aanwezig of
vertegenwoordigd waren 11 stembevoeg
den. v
De rekening over 1911/15 werd goed
gekeurd en vastgesteld in ontvang op
f 1013.095 en in uilgaaf op 'f 851 47,
alzoo mef een saldo van f 158.62».
Ingezonden Mededeelingen
wordt door 21.000 artsen erkend
als het beste versterkingsmiddel
voor Zenuwen en Lichaam
De begrooling van ontvangen en uitga
van voor 1915/16 werd vastgesteld op
f 1125 405
Het dijkgeschot werd bepaald Top
f 3 50 per H. A
Het aantal Heclaren benoodigd om
slembevoegd te zijn werd van acht terug
gebracht op 1 Dit zal een uitbreiding ge
ven van 11 personen
Nog werd besloten een gedeelte aarde
weg te verharden met grint ter lengte
van ongeveer 200 meter op dc Binnen
dijk bij Rapenburg.
In de vergadering van den polder
Oud St Joosland waren aanwezig
9 stembevoegde ingelanden of vertegen
woordigers
De rekening over 1914/15 werd goed
gekeurd en vastgesteld op f 1336 84 in
ontvang en op f 1242.71 iu uitgaaf, al-
zoo mot een batig saldo van f 91093
De begrooling voor 1915/16 werd vast
gesteld op een bedrag van f 1331.975 in
ontvang en in uilgaaf
Hel dijkgeschot werd bepaald op
op f 4.75 per II.A
o
Uit Zul d-B e t e 1 a n d.
In de Vrijdagnamiddag gehouden
raadszitting van Hoedekenskerke
werd besloten, Ged Staten mede te dee
len, dezerzijds geen bezwaren bestaan,
tot het leggen van stoomtramwegen in
deze gemeente door de N. V. Spoorweg-
Maatschappij „Zuid-Be veland".
Tot leden der commissie bedoeld in
art. 57 der Inkomstenwet 1914 werden
benoemd «Ie heeren C. Boogaard, A. den
Dekker, L. Peelers Jzn en C Remijn,
Naar aanleiding van een door liet
raadslid den heer J. Louisse overhandigd
verzoek, gericht aan B. en W. van onge
veer 20 ingezetenen om over te gaan tot
verkrijgbaarslelling van goedkoop brood,
deelde de voorzitter mede, B. en.
vooralsnog niet genegen waren hun me
dewerking «Laartoe te verleenen, omdat
naar het oordeel van lnm college, de
gevolgen van het nemen van een dusda-
nigen maatregel voor deze gemeente nog
niet waren te overzien. Liever wilde men
eens afwachten, hoe in dezen in andere
gemeenlen zou worden gehandeld en of
daar eventueel voldoende gebruik na het
verkrijgbaar stellen van dit brood daar
van zou worden gemaakt
De St. Ct. van Zaterdag bevatte een
Kon Besl. van 29 April j.l, waarbij onge
grond wordt verklaard het beroep, dat
was ingesteld door Ph van den Klooster
te W e m e 1 d i n g e tegen het besluit van
Gedeputeerde Skaten van Zeeland van 30
Dec 1913, waarbij aan den adressant ver
gunning is geweugerd tot het bouwen
van een woning op den Nieuwedijk, be
oosten het Kanaal door Zuid-Beveland
Deze ongegrondverklaring berust op' de
overweging, dat, ingeval de zeedijk bij
stormweder of onder andere ongunstige
omstandigheden mocht komen le bezwij
ken, de binnendijk tijdelijk tot keering
van het zeewater dienst zou moeten doen
en dat voor zoodanig geval het aanwezig
zijn van een gebouw op het buitentalud
van den binnendijk bel weerstandsver
mogen van dien Rijk zou verminderen en
gevaar voor doorbaak zou opleveren en
dat mitsdien het stichten van "gebouwen
op dat talud niet kan worden toegelaten
Voor de benoemiug van een ontvan
ger-griffier van de Buitenpolders van
Nisse (Zuid-Beveland) zijn door het be
stuur aanbevolen de heeren J. M. Bar-
telse, P. van der Meer Mohr en A van
der Poest Clement
Door het bestuur van den polder
Nisse Stelle (Zuid-Beveland) zijn lei-
benoeming van een ontvanger-griffier
van dien polder aanbevolen de heeren J.
M. Bartelse. J. van den Dries en P van
der Meer Mohr.
Uit Noor d-B e v e I a n d
Door het bestuur van den OutJ-
Noordbevelandpolder te C o I ij n s p 1 a a t
