MIDDELBIIBGSCHE COURANT
i
iS8e Jaargang
Dinsdag
18 Mei.
Binnenland.
FEUILLETON.
X ONING ZIJN.
8- US.
«MtÖ
i ootinmv roifcoufliu it ji b 1 b k s, met nifczonaerin.', vku Zon- Feestdagen.
Prjje per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25|
Afzonderlijke nummers koeten 5 cent.
Adv a 20 oe«t per regel. Bp aDOEuement reel lager. Geboorte», dood- jl
alle unriere familieberichten en Dankbetaigingea van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regeL Groofce letters naar de ptssti
die sp inuHsneak
j^HST- Advertentie» vóór éèn uur te bezorgsni
algemeene oefenplicht.
Het reeds in ons vorig nummer kort
vermeide adres aan de leden der Tweede
Kamer van de Sbaten-Generaai luidt als
volgt:
Ondergeleekénden, vau oordcel, dat de
veiligheid en waardigheid van den Slaat
eischen, dal gedurende dezen oorlog cn
bij de daarop volgende vredesonderhan
delingen, op eik gewild oogenblik over
alle gezonde krachtige mannen in weerba
ren staal beschikt kan worden, dringen
mcl den meesten ernst aan op onverwijl
de wettelijke invoering van:
,.A1 gemeen en oefenplichl"
en aanvulling van den daarvoor mogelijk
niet volkomen toereikenden voorraad wa
penen cn munitie, en zulks in afwachting
dal de dringend noodige „Algemeone
Dienstplicht", mei Oefenplichl", voor
alle physiek geschikten zal zijn tot stand
gekomen
C. J. IC- van Aalst, president der Ned.
Handelmaalij.Ch. Boissevain, Naarden;
Luit-Gen. G C E van Daalen, oud-
comm. N-I leger; J. T T C. van Dam
van Isselt, oud-jgfen-maj.; prof mr. D.
P D. Fabius, Amsterdam: prof. mr. J. A
van Hamel, Amstei-dam; Luit-Gen. J. B.
van Hcutsz, oud-gouv.-gen. van N.-I.; prof
dr. G Kalff, Leiden; prof. dr G W
Kernkamp, Utrecht; jhr. J A. jan
Kretsclvmar van Veen, directeur der SS.;
prof. mr. J. dc Louter, Utrecht, jhr. M.
Loudon, Dir. Kon. Ned. Mij. tot E\pl.
A-an Petr. bronnen in N.-I I. Muijsken,
directeur Ncd. Fabriek van Werkt, en
Spoorwegmaleriaaljhr. L. P D Op
ten Noort oud-tdirecteur Stooinv Mij
Nederland: jhr. Ch. F. van de Poll, oud-
voorzitter Mij. van Nijverheid; D W.
Slork, industrieelW. J. Cohec Stuart,
oud-minister van marine; Luit.-Gen R P.
Verspijck, oud-lid Hoog Militair Gerechts
hof: mr. G. Vissering, president der Ne-
derlandsche Bank; prof. mr. C van Vol
lenhoven, Leiden: dr. F. G Waller, pres.-
dir der Ned Gist- en Spiritusfabriek,
jhr. mr. W F. van der Wijclc, voorzittei
Baad van Administratie II. IJ. S. M
De oud-ministers van oorlog II. Colijn,
W. Cool en H. P Staal verklaren zich
met de strekking van bovenstaand adres
geheel te kunnen vereenigen.
Voorts is hel onderteekend door het Pro-
paganda-Gcmité der Vereeniging „Volks
weerbaarheid'' voor „Algemeenen Oefen-
plicht".
We spraken in ons vorig nummer
van een adres onderteekend door man
nen van gezag. Het lijstje namen dat we nu
geven rechtvaardigt die kenschetsing ten
▼olie.
Met een taerfrwaardige beknoptheid
wordt in het adres een wensch geuit
en gemotiveerd, die bij heel velen in het
land instemming zal vinden.
Het is dadelijk gebleken dat de vrij
willige landstorm niet voldoende is voor
het orgtmiseeren eener reserve. We gé-
Door COLETTE YVER.
looven dat het zeer onbillijk is, dit, zoo
als sommigen doen louter aan een Jan-
Salie-gfeest toe te schrijven. De re
denen, waarom lal van huisvaders ziëlf
tot nu toe terughielden komen uit een
heel andere bron. En zoolang1 Nederland
niet direct door gievaar bedreigd wordt,
zullen die redenen altijd wel zóó sterk
blijven werken dat de v r ij w i 11 i g e
beschikbaarstelling zeer beperkt zal zijn.
Maai- het weinig populaire der vrijwil
lige oefening maakt den wensch naar
andere voorziening1 eener reserve des
te sterker.
De oplossing die deze adressanten-
door hun adres zoo krachtig onder al
ler aandacht brengen heeft tal van
voordeelen. Ze geven niet in bijzonder
heden aan, hoe ver zij dien algemee
nen oefenplicht willen uitstrekken, tot
wellcen leeftijd en tot welke categorieën
Dat zal de wetgever moeten uitmaken
Maar hel woordje „plicht" zou aan deze
instelling den vasten waarborg geven,
dal hel al of nicl lol stand komen eener
voldoende reserve niet meer behcórscht
wordt door vragen van particulier be
lang, van overwegende beteekenis voor
ieder der betrokkenen, maar ten slot-
len toch minder krachtig' dan het staats
belang'.
Een feil. is het, dat vaalc -'on
der morren en zelfs met ambitie
voldaan wordt aan een algemeen
voorschrift van hetzelfde, waartoe men
niet komt, als 't aan eigen initiatief
pordt overgelaten. Zoo zijn wij men-
schen nu eenmaal.
Bovendien heeft een regeling met
voorgeschreven plicht nog dit voordeel
dat men er dan zeker van kan zijn de
meest geschikte elementen n.l. de jon
geren die niet dienstplichtig zijn, er ook
bij te krijgen.
Natuurlijk moet er dan ook voor vol
doende bewapening gezorgd worden Uit
wat ons zoo ter loops ter oore kwam.
bleek ons dat in de laatste negen maan
den verrassend veel in ons land zelf
taakt wordt. En mocht dat niet af
doende zijn, dan is wel is waar uit de
oorlogvoerende, landen niets 'je verwach
ten, maar dan staat toch altijd nog de
weg open naar de wapenfabrieken der
Vereenigde Staten.
het eedswetje.
In toonaangevende parlementaire krin
gen wordt verwacht, dat de Eerste Ka
mer, ondanks het boós uitziend Voorloo-
pig Verslag, bet Eedswetje niet zal ver
werpen. Tijd
uit de staatscourant
Bij kon. besluit:
is benoemd, tot tijdelijk directeur van
het Nederlandsch Instituut voor Ge
schiedkundig en Kunsthistorisch onder
zoek te Rome, mgr. prof, dr. A. II. L.
Hensen, hoogleeraar aan het Bisschoppe
lijk Seminarie le Warmond;
65).
Het sloeg negen uur en zij kwam terug
van de universiteit, waar zij haar cursus
gegeven had, toen kolonel Rodolphe haar
kwam zeggen, dat Zijne Majesteit haar
een oogenblik wensch te te spreken Bij
het hooren van die woorden wilde zij
zich reeds klaar maken om naar den ko
ning te gaan, maar de adjudant hield
haai- terug. Het was niet Z. M.'s bedoe
ling haar hier in de kamer te ontvangen.
Enkele minuten daarna Tdopte de koning
aan Clara's deur. Zij had nauwelijks den
tijd gehad haar handschoenen uit te doen
en haar hoed af te zetten. Zij zei
„Wat is |u! goed, Majesteit 1"
„Beste juffrouw Hersberg", antwoord
de hij, „ik ben nog niet goed, omdat ik
me nu eens een uurtje van prettig, vrij
pralen loesta. Ik vreesde, dal de beslui
ten van het gerechtshof u pijnlijk ge
troffen zouden hebben. Ik heb u die per
soonlijk willen meedeelen met allen eer
bied, dien ik heb voor de gevoelens van
vriendschap, die u voor de veroordeel
den koestert."
En met een luchtige vroolijkheid, die
hem weer jeugdig deed schijnen, voegde
hij er bij:
,Mijn hoofd is moe van zoo'n inspan-
nenden dag. En door een poosje met u
te komen pralen, ontsnap ik aan de be
sprekingen, die al een uur lang gehouden
worden door den hertog van Oldany en
Zoffern Dat is alles. Is u er -niet boos
•om
Zij sloeg de mooie oogen op. Zij" waren
helder als die van een zestienjarige, al
leen had haar leeftijd er donkere kringen
onder getrokken; het scheen alsof in de
ze volwassen vrouw het versland was ge
rijpt, maar niet de ziel.
De koning zei dadelijk daarop:
„Uw vrienden zijn streng gestraft
„Ach!" zei ze angstig, „wat hebben
ze gekregen?'
Hij noemde haai- de straffen op, die
Conrad, en vooral Goethlied en Johannes
Karl opgelegd waren.
Zij stond als aan den grond genageld.
Die tien jaar vestingstraf scheen haar
afgrijselijk toe. Met groote moeite weer
hield ze haar toorn.
Eindelijk zei ze:
„Het waren twee mannen uit het volk,
volstrekt niet ruw, ze waren de goedheid
zelf. De eene was een Oldsburger, de
ander kwam uit een van de provincies
aan zee. Ze hadden een groot talent voor
wiskunde, cn gebruikten dat om er den
collectivistische theoriën mee van nut te
zijn. Zij hadden geen andere gedachte
dan aan ieder menschelijk wezen te ver
zekeren, wat volgens hun berekeningen,
noodig was voor zijn onderhoud en voor
is, met 15 Mei de rang van buitenge
woon luitenant ter zee le kl. bij de Kon.
Marinereserve verleend aan den tijd. luit.
t. zee 2e kl. bij die reserve H G. van
Steyn en A. C. W. baron van Ilaersolte
van den Doorn;
is aan den gezantschapsattaché in alg.
'dienst mr A. W. Mosselmans de persoon
lijke titel van gezantschapssecretaris toe
gekend.
nederland en de oorlog
Financieele mededeelingen
De Minister van Financiën maakt be
kend, dat tot en met 15 Mei 1915 uit de
opbrengst der Staatsleening 1914 aan pro
vinciën en gemeenten uit 's Rijks schat
kist rentedragende voorschotten zijn toe
gezegd tot een gezamenlijk bedrag van
f 25.289.825., waarvan was uitbetaald of
betaalbaar gesteld een totaal bedrag van
f 14 863.800.
In de maand April werden bij de
alg. rekenkamer overgebracht 1.600 000
zilverbons van f 1, 900 000 (oude) van
f 2,50, 100.000 van f 5.
Op 15 Mei bedroeg het voorschot aan
lands kas door do Ned Bank ver
strekt f 9 841.116 19.
Aan zilverbons van f 2.50 (nieuwe
vorm) was op 15 Mei, met inbegrip van
de bedragen jn kas bij de betaalmeesters,
een bedrag in omloop van f 5 800.570.
Op de staatsleening 1911 is een be
drag gestort van f 271 773.500.
Lading verbeurd verklaard.
Reuter seint uit Londen- Het Prijzen-
liof heeft de lading ijzererts 3350 ton'
van het Nederlandscïie stoomschï Kat
wijk tot contrabandeverklaard, op grond,
dat zij bestemd zou zijn geweest voor de
firma Krupp.
De eisch van de recders tot vergoe
ding van de vracht werd'ingewilligd, die
tot betaling van liggeld voor het vasthou
den van het schip, dat later door de
Duitscliers in den grond werd geboord,
werd afgewezen.
Dankbaarheid.
Uil naam van de Belgische vluchte
lingen, die nu ongeveer negen maan
den le Haarlem zijn ondergebracht, is
Maandagmorgen ten stadhuize aan den
burgemeester van Haarlem een hulde
blijk aangeboden, bestaande uil een eb
benhouten beeldhouWstuk waarin aan de
bovenzijde het wapen van Haarlem, ge
flankeerd door de wapens van Neder
land en België, en daarnaast 1911. On
deraan is in hel hout gesneden de op
dracht Uit dankbaarheid aangeboden
door de Belgische vlijchlelingen Inliet
midden is uitgehouwen hel beeld, dat
oorkomt op het indertijd verkochte
speldje een vluchtende vrouw met haar
kinderen, het beeld omkranst met lau
weren.
Het stuk is vervaardigd door den beeld
houwer Louis Eeckelaers.
N. R. C.
Uit Middelburg.
Aan alle belanghebbenden te de
zer ste de wordt de lezing aanbevolen
van de gemeentelijke bekendmaking in
dit nummer betreffende het tegen ver
minderden prijs beschikbaar stellen van
ongebuild tarwebrood en ongebuild 'ar-
wemeel De regeling daarvan is goedge
keurd en met de verstrekking zal Zater
dag a. s. een aanvang worden gemaakt.
De brood- en meelkaarten moeten door
belanghebbenden worden afgehaald Vrij
dag a, s. bij hun gewone leveranciers.
Reeds gisterenavond gudrende de
laatste voorstelling van het Circus Carré
werd met liet afbreken en het vervoer
der wagens en dieren naai- hel station
een aanvang gemaakt. Dit werk werd
hedennacht voortgezet en beëindigd. Het
vervoer geschiedde rustig en zonder on
gelukken.
- Heden morgen te ongeveer kwart
voor acht werd in de Langedelft een.
vaars door twee boeren naar een slacht
plaats gebracht. Het dier is, doordat het
van een stukje papier ,dat op den grond
schrikte, aan zijn geleiders ont
snapt. Het ging toen op zoek naat!
en geschikten uitweg, liep de Vlas-
imarkt op, kwam door de Lang^viele
terug naar de Markt, en zette zijn tocht
voort door de Gortstraat, langs de ka- j
den en Punt naai* het oud-Arnemuid-
schc voetpad Hier liep de vaars oen
kind van den Belgischen vluchteling Q. 1
om, dat daardoor aan hoofd en boen i
verwond werd, en ging toen den Kanaal- j
dijk naar Veere op Door de politie
werd men te Veere telephonisch ge
waarschuwd, dat het dier daar vermoo-
delijk zou aankomen Herhaaldelijk wa-
ren door slagers en anderen vergeefsehe
pogingen gedaan het dier te pakken te
krijgen
UitVlissingen.
Op de op 15 Mei 1915 van kracht;
geworden kiezerslijst komen de namen
voor van 3411 kiezers voor de Tweede
Ivamer.
een aangenaam bestaan Als Uwe Majes
teit hen gekend had....
„Ik heb hen gekend", antwoordde Wol
fram.
„Wanneer?"
Hij maakte een vaag gebaar:
„Vroeger
Zij (durfde niet verder aandringen en
roeg:
„En de oude Heinsius?"
„Ik heb gevraagd, of hij gespaard kon
worden", zei de koning. „Zijn hooge leef
tijd maakte hem te eerbiedwaardig on te
gelijk te onschadelijk; ik heb gedacht
aan dr. Kosor en aan zijn treurigen dood
in de ballingschap En dan heb ik ook
gedacht aan iemand, die deze twee oude
menschen goed gekend heeft. Het was
een jonge, hartstochtelijke prins, een ide
alist, een droomer Hij was bedwelmd
door de theorieën van de unionisten Uw
stiefvader heeft eens met hom gesproken
zonder te vermoeden, wien hij voor zich
had, hij beschouwd» h(»m alleen als een
volgeling, di« nog vuriger was dan de an-
der®n
Len porc«leinon petroleumlamp met
ciem groene kap verscprcide een zacht
licht in de kam«r van de geleerde en
viel op bet portret van den patriarch van
de Unie, dat op haar bureau stond De
denkersoopen hadden eeni uitdrukking van
triomf In een nieuwe, open boeken
kast, die nog naar dennenhout rook, ston
den revolntionnaire boeken met kleurige
banden revolutionnairen houden van
Uit Stad en Provincie.
Uit Zuid-B eve land.
Maandagnamiddag reed le Ierse-
ke een jongen op een oude fiets in volle
vaart van een opril af Hij viel er af en
brak een arm. De dokter verleende de
vereischte hulp (de arm werd gezet) i
Uit Schouwe nrD uiveland. i
In de gemeenteraadsvergadering van
Maandagmiddag te Zierikzee werd;
gunstig beschikt op een adres van J. M
Gannoo tot aankoop van een perceeltje
scmeenlegrond en afgewezen dat van 1
C. ten Haaf Hz om gemeentegrond in erf-
pacht te verkrijgen. Het adres van de
pachters der perceelen in het Dijkwater
om verlenging van pacht werd oven eens
afgewezen. Naast de benoeming van en-
opvallende boekbanden alles op we
tenschappelijke methode gerangschikt.
Wolfram strekt© de hand uit en greep
het portret van den grijsaard van Clara's
bureau. Hij hield het In de hand en be-|
keek het zwijgend. De oogen van denl
ouden apostel schenen op hun. beurt het
gelaat van den koning onderzoekend aan
te zien Eindelijk zei Wolfram treurig:
„Arme dr Kosor!"
Clara's gelaat was verwrongen van aan
doening, zij durfde niet begrijpen, zij was
bleek en beefde; onwillekeurig vouwde
zij de handen en fluisterde hartstochte
lijk: „O! De Unie was modi! het w&s
logelijk er niet van te houden. Het
was de zuivere leer van menschenliefde,
alle. broeders waren bereid zicli op te
offeren voor de menschheid. Him ver
langen was eenig en bewonderenswaar
dig zij wilden geluk voor ieder mensch."
Maar Wolfram richtte zich op, wierp
de fotografie weer op het bureau en
zei
„Neen, de Unie was niet mooi. alleen
dc waarheid is mooi en dit. was een'
dwaalleer. Geluk ligt niet in materieele
gelijkheid, zooals de Unie verkondigde,
en hel was een leer van afgunst, van
haat en van strijd.
„Ik heb die leer toch nog lief....'1
bekende Clara
„U moet haar vergeten," zei Wolf
ram
'(Wordt vervolgd).
kele leden in de plaatselijke school
commissie, werden nog benoemd tot le
den der schaltingscommissie (inkom
stenbelasting) de heeren M C Mulock
Houwer, J. A. Legemaat, A. Timmerman
Cz en H. van Dijke.
Van de gedane mededeelingen zij hier
gemeld dat met medewerking van enkele
Belgische onderwijzers onderwijs zal wor
den verstrekt aan de kinderen van de
thans hier verblijvende Belgische sche
pen.
Uit Thoïen
Naar wij vernemen wordt deze week
le T hol en een Chr. Hist. Kiesvereeni-
ging opgericht Reeds ongeveer 100 per
sonen zouden zich bereid verklaard heb
ben tot medewerking Vrijdagavond zal
men hiertoe bijeen komen
In de gister gehouden vergadering
van den gemeenteraad van T h o 1 e n
richtte de voorzitter een woord van ver
weer lot den inzender van een ingezon
den stuk, van de hand van mr J. A. de
Jong, kantonrechter te Tholen, voorko
mende in de Iers. en Th. Crl., waarin
de houding van B. en W. en den raad in
verschillende zaken, vooral in die de gas
fabriek betreffende, nog al scherp werd
fcecnliseerd
Het verbouwen van het z ui verhuis en
bestaande gebouwen aan de gasfabriek
werd gegund aan den laagslen inschrij
ver J. W. Walpot te Tholen voorf 3637.
De heer van Vredenburch vroeg den
voorzitter, waarom ook aan deze aanbe
steding geen meerdere ruchtbaarheid was
gegeven, b v. door hel plaatsen van an
nonces.
De bedoeling bleek hier te hebben
a oorgezeten om het werk aan ingezete
nen van Tholen te gunnen
De heer van Vredenburch zou toch
deelname van elders wonenden niet uit
gesloten willen zien Immers is het reeds
eerder voorgevallen dal door de Thool-
scho ambachtslieden conclave werd ge
maakt Kunnen Tholenaars de concur
rentie het hoofd bieden, dan kan aan
Tholenaars het aan te bestodene gegund
worden Dan is er tenminste concurren
tie
De "heer van Hiele was het met
he.l in de vorige vergadering door.
den lieer van Vredenburch gesproken©
in t begin geheel eens Later echter
heeft hij de betreffende bescheiden eens
nagezien en daaruit is hem gebleken dat
B. en W. moeilijk anders hadden kunnen
handelen
B. en W. Avorden gemachtigd indien
de adviseur, de lieer Bonihuis, directeur
v»n de gasfabriek te Goes, verklaart, dat
het werk niet kan wachten tot
het instand komen eener waterleiding, tot
het doen aanbesteden van den bouw
eener regenbak voor de gasfabriek
Vervolgens worden de leden der stem-
bureau's en hunne plaatsvervangers be
noemd.
Bij de ingekomen stukken was nog
een uitnoodigimg van het lokaal-treincomi-
té voor het eiland Tholen om een A-er-
gadering met genoemd comité te hou
den. De voorzitter zegt een conferentie
met den raad toe, volgens het voorstel
van net comité 26 dezer te houden
De heer A. C. de Wilde, AA'elke ge
durende een jaren als volontair ter
secretarie te Ou d-V o s s e m e e r
-werkte, is thans als tijdelijk ambtenaar
benoemd te Vreeswijk.
Uit Zee uwsch-Vlaanderen O.D.
Zondagnacht wilde een gezelschap
van acht personen langs de Vrijstraat
onder Sas van Gent over de grens
sluipen. Dit werd door de Duitsche
wachtpost opgemerkt die een persoon
'naar men 'zegt een Fransch ingenieur)
doodde terwijl vier der anderen, onder
welke een vrouw, werden gevangen ge
nomen De drie overigen konden vluch
ten
Zaterdagnacht AA'erd aan de wijk
Posthoorn nabij Philippine, onder de
Belgische gemeente Bouchaute oij ver
gissing een Duitsche officier doodgeu
schoten door een (Duitschen srhildAv-.ictn
aan wiens bevel om halt te maken hij
niet voldeed.
KE1ENÏEUWR.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Hoogeveen J. H.
Gunning, Schoonrewoerd
Bedankt voor Steenwijk J. Ravesloot,
te Heukelom
