I* 106.
I «OfJaargang
1918
Donderdag
6 Mei.
KameroverziGht.
FEUILLETON.
KOMING ZIJN.
Uit Slati «n Provincie,
HIDDELBURGSCHE G0UR4NT
Bwe courant vewchgufc dageljjks, met uitzondering ran Zon- -a Feetidagou.
Prgs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als to or alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25J
AJzonderlgke nummers kosten 5 cent.
JLdreït&nüëa k 20 cent put regel. Ög as^nnement veel lagtx. Geboorte-, dood-
alle andere familieberichten en Dunkbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel me ar 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groofce letters naar de plaat»
die zg innemeftl
SST" A4verte*tie« vóór één mur^te^bezorgea,
hden
ldezo
jzijne
Imili-
Irom
ceeït
I ons
I ook
zeer
1 NV»1>
■laats
fester
lordt
iMid-
lunne
■óéni:
■rlrcs
Sein»
■isge-
■laar-
■kbo-
aan
rij
■pne-
van
■hoo-
■oen
I stel
le! ke
tl.
Ichja
■cer-
1 mot
Iraat
I W-
I 80;
■er -
J"im-
|cho,
de
_felje,
Ikin-
l.-vat
lard
I» C
■eer-
lersj»
J*
|28,
■07;
O.
Inh
lko-
J
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag
Met een uitstalling van broodmonsters
voor zich demonstreerdé de heer Spie lc-
man ld at hot hruinbrood zooals de cir
culaire van den minister dat wil laten
bakken, den volgenden dac hard, kruime
lig en smakeloos is.
En de Kamerleden drongen zoo dicht
op oen jom toch maar niets te verliezen
van dit aanschouwingsouderwijs dat de
voorzitter wat ruimte moest verzoeken;
omdat de stenografen den spreker niet
meer kouden verslaan
Daarna kwam diens partijgenoot Vlie
gen nog eens dal betoog aandikken en
evenals hij de socialisten verdedigen te
gen hel verwijt van bluf. En aan het slot
der zitting kwam ook nog de heer Ter
Laan [Rotterdam) de meening der soci
alisten verkondigen. Met den intcrpcUamt
mee dus de vierde spreker uil die partij
over dit onderwerp.
Dat er op die manier vaak hetzelfde,
gezegd wordt ligt voor de hand Want het
is steeds hetzelfde betoog: hruinbrood
dat niet door allen smakelijk wordt ge
vonden, mag men niet opdringen, Trou
wens, men behoeft slechts hel heftige
hoofdartikel in „Hel Volk" van gister
avond in te zien om te begrijpen, dat
men daar dit agitatie-middel lol Iicllaat-
iste toe zal uitbuiten
Kans op aanneming der motie-Schaper
Ss er echter niet. Gisteren werd nog door
de heere Teenstra en Tydeman
verklaard dat ze zouden tegenstemmen
Toch gaven deze heide spiekers te
kennen dat ze eerst nog eens meer willen
weten over de financieele gevolgen.
De heer Vliegen becijferde dc kos
ten van een algemeen? prijsverlaging van
hel brood op 3 a 3i/2 millioen per maand
wat z. i. niet zoo'n onoverkomelijk be
zwaar is
Maar de heer Tydeman wilde liever
officieele cijfers hebben En hij wilde ook
welen, .waaraan de minister de bevoegd
heid ontleent om liet benoodigde geld be
schikbaar te stellen. Wanneer is het geld
gevoteerd voor den aankoop van tarwe
en tarwemeel dal aan bakkers zal worden
verkocht tegen lageren prijs?
Uit een interruptie van den Minister
hij de rede van den heer van Vu uren den
vorigen dag .maken we op dal hij die mee-
deeling voor zijn repliek bewaard heeft.
Althans toen deze ook opmerkte dal de
minister het geld nog moet aanvragen
riep deze dat hij hem dat morgen wel zal
voorrekenen, en dat de heer van Vuuren
imoest aanto'oncn dat hij er geen geld voor
had
Met belangstelling zien we deze uiteen
zetting tegemoet, want dat punt is nog
wel zoo belangrijk als de kwestie van
bruin en wit brood Immers dan eerst zal
men kunnen nagaan wat dc regccring k&n,
doen.
De heer De Mura 11 bracht een hn-
dere kwestie ter sprake nl. die der aard
appels Toevallig hebben wij in ons vorig
Door COLETTE YVER.
59).
nummer een uittreksel gegeven van een
door hem geschreven artikel over die
kwestie, en hel daarin geleverl beloog" "tiitvoer in het algemeen verboden is,
werd» door hem bi de Kamer herhaald.
Het toeslaan van den uitvoer van 20
millioen K G naar Duitschland, België
en Zwitserland, tegen een niet hoogeren
prijs dan f 3 50 of f 4, achtte spr. geen
goede methode, omdat daarmede niet de
groothandelaren worden getroffen, docli
juist de kleine boertjes, die een dsel van
hun voorraad pas ter markt brengen als de
Handelaren hun prijzen hebben gemaakt.
Waarom mogen die kleine boertjes niet
eens wat oorlogswinst malcen? Bovendien
kan het het buitenland niet veel schelen
of hel waf duurder is. Daarmede heeft
de Minister van Nederland ten slotte/
ook niet le maken. Door deze methode
bezorgt de Minister Nederland een scha
depost van een paar millioen gulden
Ten slotte stelde de heer Dr M u r a 11
aan den ■Minister de navolgende vragen.
zij, die verlof noodig hebben tot uitvoer
uit Nederland van artikelen, waarvan die
zich met hun. schriftelijk verzoek wen
den tot een der hieronder Vermelde sub
commissies uit het Kon. Nat. Steunco
mité, t. w.
voor artikelen die verband houden met
de nijverheid, tot de „Commissie voor
de. nijverheid", Amaliastraal 2, 's Graven-
hagc;
voor artikelen, die verband houden met
(den landbouw lot de „Commissie in zake
de voeding van mensch en dier", Amalia-
straat 2, 's Gravenliage
Deze commissies^ hebben in opdracht
'de bedoelde aanvragen te onderzoeken
én daaromtrent aan de Regeering advies
uit le brengen (St. Ct)
Uitvoer van aardappel
vezels.
De minister van landbouw, nijverheid
to Is het juist dal de maximumprijs i en handel maakt bekend ,dal geheel af
gewerkte aardappelvezels tot nader order
zonder dispensaties zullen kunnen wor
den .uitgevoerd. Vezels welke in de droge
stof nog meer dan 50 pet zetmeel lie vat
ten, worden niet als afgewerkt be
schouwd.
Ter voorkoming van oponthoud aan de
greaskaiiloren in afwachting van den uit
slag van een eventueel monsleronderzoek,
wordt in overweging gegeven bij verzen-
ding in voor verzegeling vatbare spoor-
voor verkoop van aardappelen naar hef
buitenland door den Minister uitsluitend
is vastgesteld om prijsstijging van de aard
appels in het binnenland Lo voorkomen.
Of bestaan er andere redenen?
2o Heeft de ervaring reeds bewezen,
dal uitvoer van zeer beperkte hoeveel
heid vruchten zonder maximum verkoop
prijs voor hel buitenland, in hot binnen
land den prijs van die vruchten deed stij
gen?
3o. Is de Minister bereid te voorko
men. dat de vreemde aardappelhandela
ren een kongsie vormen, en den prijs der
aardappelen voor uitvoer drukken en zelf
de oorlogswinst in den zak steken?
Is de Minister alsnog bereid den
maximumprijs voor liet buitenland te ver-
hoogen, in le trekken of te wijzigen
NEDERLAND EN DE DOILOG
De oudste 1 andweevlich-
l i li g in' e t groot verlof?
Naar de Zwolsche Ct. vernoemt wordt
er zeer ernstig over gedacht de oudste
lichting van de landweer 15 Mei a s. met
groot verlof te laten gaan.
Het „Hand" heeft naar aanleiding van
dit bericht bij het hoofdkwartier te 's-
Gravenhage geïnformeerd Men noemde
er hel bericht een groote onbescheiden
heid, doch wenschte er zich niet verder
over uit le laten
Bevorder de eigen nijverheid.
Negen firma's sigaretten fabrikanten in
Nederland, hebben zich tot den minister
van oorlog en den opperbevelhebber van
zee- en landmacht gewend met een adres,
waarin zij in hel belang der nationale nij
verheid de aandacht vestigen op het feit,
dat in bijna alle eantines van leger en
vloot uitsluitend of hoofdzakelijk builen-
landsche sigaretten worden verkocht.
Uitvoerverboden.
De Minister van Financiën, van Oor
log en van Landbouw brengen ter lcen-
dat het voor een geregelde behande
ling van zaken aanbeveling verdient, dat
wagens of schepen den aard der vezels
bij de inlaading le doen controleeren.
DE VLUCHTELINGEN.
Intcndancedienst in Zeeland
Voor ons ligt, in een lijvig boekdeel,
hel 6e verslag van den inlendancedienst
van hel prov vluchtelingencomité in Zee
land, dat ditmaal een overzicht geelt van
hel gelieele werk van dezen dienst, van
de oprichting in October af lot 1 April
Dit overzicht wordt verlucht door tal
van fraiaie foto's van de -magazijnen en
kantoren, van den dienst, zoodat de be
langstellenden, en vooral zij die den
dienst door hun gaven steunden,, een
duidelijk beeld krijgen van hetgeen door
den dienst werd verricht Meer nog dan
door de vroeger zoo vaak door ons mee
gedeelde cijfers krijgt men hieruit een in
druk van het grootsclie werk, dal door
mv Anne Bolle en mr Petrus Dielenian
met hun helpers is verricht. Wij schrijven
i s verricht, want hoewel de dienst nog
niet ten einde is, zal hij locli in de naaste
toekomst veel beperkter zijn door hel
vertrek van zooveel vluchtelingen, dal
door de militaire overheid geboden was
Men zal het ons ten goede houden,
dat wij niet weer met de cijfers aan
komen. die men nu wel al leent. Slechts
zij uit het verslag aangehaald, dal in de
laatste weken, behalve van het Neder-
landscb comité en de Rockefeller Foun
dation geen goederen meer ontvangen
werden. De voorraad is tamelijk goed en
jgelet op het vertrek der vele vluchtelin
gen acht het comité het niet noodig an
dermaal een beroep op de liefdadigheid
'le doen
J
Zij voelde zich onherroepelijk wegglij
den op de helling van het royalisme, en
zij trachtte zich tegen te houden met alle
kracht, die in haar was. Zij snakte naar
rust voor haar geest Zij keerde weer
terug naar de oproerige litteratuur van
de Unie. zooals een bloedarme zieke niet
gretigheid vraagt om stevigen kost Haar
bibliotheek bevatte alle verzoekschriften,
brochures, satires en pamfletten, waar
mee dr, Kosor vijftig jaar lang Lithauen
overstroomd had: zij dWóng zich alles te
herlezen.
In dien tijd was de politie krachtig
bezig met de nasporingen over de sa
menzwering, die hertog Bertie zoo flink
bad aangepakt. Overal werd huiszoeking
gedaan bij personen, die blijkbaar tot de
unionisten behoorden, bij vroegere 3ta-
kers, die sedert lang liet werk üi de we
verijen hervat hadden, bij studenten, bij
professoren, en zelfs bij aanzienlijke da
mes.
Bij de koopliedenbevolking, die vrij
plomp was, wekten deze veiligheidsmaat
regelen een soort grove voldoening, maar
de meer ontwikkelde liberalen, waaron
der zich ook loyalisten bevonden, waren
soms verontwaardigd Men vergat lang
zamerhand het oproer van Maart en
meende, dal de regeering le ver ging. Een
honderdtal personen waren in hechte
nis genomen De Unie had er hevig on
der te leiden gehad, zij was van haar lei
ders beroofd Het zou een geweldig pro
ces worden Maar al dronk Clara die rc-
volutionnaire likeur met groote hoeveel
heden, zij steeg haar niet meer naar het
hoofd; de politiemaatregelen lieten haar
koud Zij Icon geen woord lezen, dat te
ver ging, of onmiddellijk zag zij het
weerlegd door den helderen, eenigszins
sceptische» en koel overleggenden geest
van Wolfram Wanneer zij niet naar hem
toeging, was hij flei, the haar kwam op
zoeken en haar bijna ongemerkt zijn
zienswijze oplegde, haar eigen mcening
overwoog en weerlegde en haar van den
dag tot dag meer tot zijn inzichten ibraelit.
Toen nam zij haar toevlucht lot een
heftig boek, dal geschreven was legen dc
koninklijke macht en waarin zij dacht
wapenen le zullen vinden tegen de gees
telijke onderwerping die ze onderging Het
boek was een twintig jaar geleden uit
gekomen, maar toen Wolfram V aan de
regeering kwam was liet verboden en uit
den handel teruggetrokken Bij huis
zoeking legde de politie er onverbid
delijk beslag op Hel was getiteldSlaver
nij, of verhandeling over den toestand
van onderdrukte volken. Sedert het zoo
streng verboden was, genoten de bezit
ters van het kleine boekje ct* nog meer
van. Clara had door een paar vrome leu
gens kans gezien het exemplaar van dr.
Kosor te behouden ondanks de veelvul
dige nasporingen, die de hoofdcommis
saris van politie in hel huis in de boven
stad liet doen.
Aan een vorst te gehoorzamen werd
er in Teder hoofdstuk met onstuimig
heid als een schande voorgesteld, en de
monarchie kon niet heftiger gehoond, ge
smaad en veroordeeld worden dan in dit
kleine deeltje Clara opende het nooit
met onverschilligheid. Hel was de uit
verkoren catechismus van haar stiefva
der, voor wien de publicatie van het
pamflet een groote vreugde was gewee;t
Men had het aan hem toegeschreven,
maar hij zelf kende er den anonvmen
schrijver niet van, dien hij bij instinct
liefhad als zijn geesteskind Wat
herinneringen waren er aan die gcelgc-
xvorden bladzijden verbonden'
Clara zag in gedachten nog de ivoor
blanke handen van den grijsaard langs
dc regels dwalen Menige bladzijde had
door het vele lezen, een kleur van oude
perkamenten gekregen, en er was een
tabaksgeur aan van de houten pijp, aie
de volksleider altijd rookte
Clara herlas hel boekje en ontdekte
Het aantal bons voor warm eten
bedroeg lieden 341.
Uit Middelburg.
- De uitvoering der Kleine Westkapc-
laars in de Concertzaal leu bate va het
Steuncomité is uitstekend geslaagd gis
terenavond
Het publiek was in vrij groote getale
opgekomen ongeveer drie honderd be-
laleuden en "de uitvoering zelve was
even aardig, als wij dit reeds meer van
deze kleine boertjes ein boerinnetjes kon
den getuigen
Ditmaal waren enkele nieuwe liedjes
op het programma, waarvan wij noemen
dat van onze sladgenoolen de heeren G
J Nijk en A. Lijsen, „Neerlands Hiüs en
Tuin", dal moest gebisseerd worden na
dat den heer Houtekamer namens |een on
bekende een bloemenhulde was aangebo
den en dal tevens als toegift werd gege
ven.
De heer E. W. Henilrikse dankte na
mens liet steuncomité den beer Houte
kamer voor zijn bereidwilligheid hier
heen. Le komen. Hij noemde het een hee-.
le prestatie om zonder begeleiding te be-
•eiken, wat de heer Houtekamer bereikt
heeft. Ook dankte de heer Ilendrilcse de
aanwezigen voor hun finanlieelen steun
en richtte zich in het bijzonder tot den
territorialen bevelhebber, die steeds toont
belang le stellen in Middelburg.
Op het klokkenspel van den Abdij-
toitn zijn he den de volgende nummers
geplaatst heel uur Strijdzang der Geu
zen, O id Nederlandscli lied ;l.V0); half
uur Romance de Sylvain uit de opera
Les Dragons de Villai's A. M idled.
.>ww'ieren- a Beiaardlied uit do Rubc.ns-
cantale, Peter Benoil; b Hel ba'eg van
Bcrcc-n op Zoom, Oud Nederlandscli lied I
1620)
Gistermiddag waren aan den Schoor-]
steenvegerssingel drie kinderen aan het
spelen Ben van hen D. M. een meisje j
van 10 k 11 jaar viel in liet water. Ze
was reeds onder en liep groot gevaar te
verdrinken toen een voorbijganger haar
nog juist bij de haren wist te grijpen en
boven water te halen.
o
Uit Vli**ingeu.
- De St. Ct van heden bevat in bijv
392 de statuten van de gecombineerde
vakvereeniging le Vlissingcn De-1
ze stelt zich ten doel den stoffelijken en
zedelijken toestond der arbeiders le ver- J
beteren en verbroedering onder dc leden
der proletarische klasse in liet alge-
meen aan le kweeken
De vereeniging tracht haar doel le be-
reiken Langs wettigen weg en wel door j
a. een gemeenschappelijk optreden der
arbeiders waar hel recht der arbeiders
wordt verkracht en de invloed der vak-
vereenigbigen individueel lot herstel van)
hel recht te kort schiet;
b. het samenwerken met andere vak-'
er tallooze overdrijvingen in, die zij lot
nog toe nooit gevoold had Maar zij was
vrouw, en de hevige aandoeningen, die j
haar bestormden, alleen al bij liet door-
bladeren van die bladzijden, hadden meer 1
invloed op haar dan bewijsgronden Zij kon
doen ,wat ze wilde, zij behoorde tot dc
Unie. Niemand Icon ontkomen aan een
godsdienst ,die hem in hart en ziel ge
grild is en zij voelde, dat zij nog altijd
een volgelinge was van de leer der
menschlievendheid .waarvan Kosor de
patriarch was geweest
Op dit o ogenblik, toen zij zoo in op
stand was legen het gevoel van meer en
meer in de macht van den koning te ko
men, zou zij kans hebben gehad aan den
invloed van Wolfram le ontkomen, wan
neer deze voortgegaan was haar geest
zacht maar dringend te overtuigen. Maar
de omstandigheden ontrukten hen nan
gesprekken van zuiver speculatieven aard
en gaven aan de eigenaardige vriendschap
van deze twee een geheel nieuw karak
ter.
Op zekeren morgen kwam mevrouw de
BénouviUc Clara overvallen in liaar labo
ratorium Zij leek geheimzinniger dan
ooit; de fletse oogen kneep zij verlroiii
welijk toe, toen zij Clara een briefje)
gat' en haar vertelde, dal het van den
koning kwam
(Wordt vervolgd).
vereenigingen in den lande, bij bewegin
gen welke direct of indirect het doel
bevorderen
c hel voeren van gedachtenwisseiing
tusschen de vakvereenigingen en onder
ling te bespreken de minder gunstige
vakloestanden en sociale vraagstukken,
welke kunnen leiden lot verbetering der
toestanden
d het propageeren voor een verkorten
werkdag, benevens een minimum lom
te verkrijgen door de kracht der or
ganisatie
e. het uitgeven van geschriften en het
houden van openbare en cursusver0a,-
deringen
De Gecombineerde Vale vereeniging zal
zich onthouden van politieke of gods
dienstige geschillen.
Uit Walcheren.
Namens v een kring van Doni-
'b u r g s e h c dames werd door mevr.
BUun en de dames v d. Hoorn aan den
commandant van de wacht voor ieder
der manschappen een paar sokken uit
gereikt met bijvoeging van eenige kistjes
sigaren
Onnoodig lezeggen dal deze vriende
lijke attentie door de manschappen van
het detachement ten zeerste werd op
prijs gesteld, temeer daar de geschon
ken sokken door een betrekkelijk klei
nen kring van dames werden vervaardigd
en daardoor een niet geringen arbeid
vertegenwoordigen, die van hartelijke toe
wijding getuigt
Dc commandant was dan ook de tolk
van hel ganschc detachement toen hij
mevrouw Blum en de vergezellende da
mes die tezamen hel initiatief hadden
genomen hartelijk dank zei voor liet ver
nieuwde bewijs van belangstelling van
die zijde aan den dag gelegd
11 Mei e k zullen uit W e s t-
k a p e 11 e en omliggende gemeenten
Zoulelande, Domburg, Aagielcerke en M< -
lislcerke ten behoeve van liet leger
trekhonden opgevorderd worden.
Slechts honden van het mannolijk ge
slacht met een schoftboogte van minstens
65 c.M. zullen lev keuring moeten wor
den aangeboden.
Het terrein voor die keuring is gele
gen bij de gemeentelijke ziekenbarak.
U it Zuld-B e v e 1 and.
Woensdag werd door den ra id der
gemeente N i s se aan den heer J. F. Hol
eervol ontslag verleend ais onderwijzer
legen 15 Mei a s.
Het gemeenteverslag over 1914 werd
den raad aangeboden.
Naar aanleiding van een ingekomen,
schrijven van Ged Staten over den lo-
caalspoorweg Zuid-Beveland werd beslo
ten mede te dee!en,-dat de raad nog
steeds v,au gevoelen is dat de richting
van den spoorweg voor Nisse niet de
gewenschte is, en de verleden jaar ge
uite bezwaren nogmaals in herinnering
te brengen
Daar de begrooting over 1915 door
Ged Stalen niet goed gekeurd is, werd
noodgedwongen besloten het maximum
van den hoofdei, omslag met f 150 te
verhoogen en het percentage van 4.2 op
13 gebracht
-li
Uit Zeeuwich-Wlaaotioren O.D
Dinsdag vierde te Honlenisse
liet zeer krasse echtpaar F Moortbamer-
A. de Schrijver, wonende in de wijk
Kuitaert, zijn gouden huwelijksfeest
Van alle huizen aldaar wapperde de
driekleur, en vóór dc woning der ju
bilarissen was een prachtige eereboog
opgericht.
Des voormiddags werd in de paro
chiekerk eene H. Mis uit dankbaarheid
opgedragen en des namiddags bracht, on
der toeloop van zeer vele belangstel
lenden, de fanfare eene serenade
Prachtige geschenken werden aange
boden
De St. Crt. van heden bevat in bijv
389 de statuten van de R K. vereeniging
„Het Groene Kruis" te Philippine
Uit Ze e uw sch-V laanderen W.D-
Aangesteld tot brigadier titulair, de
rijksveldwachter M. P. Beijl te Ret ran
ch e ment.
Besmettel ij lee ziekten
Blijkens opgave van den Centralen Ge
zondheidsraad kwamen in de week van
28 April tot en met 4 Mei uit Zeeland
ter kennis van dien raad 2 gevallen van
typhus of febris tvphoïdea uit Vlissingen,
2 gevallen van r.oodvonk uit Clinge, 1
