HIDDELBURGSGHG COURANT.
N* 105.
i58*jrjaargang
1918
Woensdag
5 Mei.
KamerorerziGlit.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
Ingezonden Metledeelingen.
BSflWBMBMMaBBgWgMB—MBBMKWM
i courant vewohjjnt d a g e 1 g k s, met uitzondering ran Zoo- ea Feestdage».
Prgs par kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaateen in
Nederland franco p. p. f 1.25?
Aizoaderlgke nummers kosten 5 cent.
Advertentie» fe 20 esat per regel. Bg abonnement veel lager, öebcorte-, dood» e<s
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel me;r 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Giroote letters naar de plasif
die zg innemsai
fi*"" Advertentie* vóór één msr'te'^bezorgo*,
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag.
Minister Postliuina krijgt liet warm
tloor zijn goed bedoelde pogingen om
goedkoope levensmiddelen ter beschik
king van de bevolking te stellen. Zijn
eerste circulaire bracht hem in botsing
met de besturen der groote gemeenten,
zijn tweede bezorgde hem een aanval der
sociaal democraten
We kunnen ons begrijpen, dal bij ais-
leren uitriep laat men nu eens ophou
den met kritiek, en inplaats daa-van
een afgerond plan geven.
Een der volgende sprekers, de beer
De Jong (u. 1.) zei o. i. heel terecht dal
de circulaire van den minister als agi
tatie-middel Legen de goede bedoeling
der regeering door de socialisten wordt
.misbruikt.
En dan komt er nog bij dat de inlei
dende redevoering van den beer S c h a-
p e r groolendeels, en de door hem voor
gestelde motie geiieel en al om de bruin-
broodkwestie draait- En we kunnen niet
inzien dal daarvan nu zoo'n geweldigen
ophef mag worden gemaald. Wethouder
Wibaul in Amsterdam erkende onlang, in
den gemeenteraad dat 't een kwestie van
smaak is; in veel streken van ons land
wordt het graag gegeten, maar in de
hoofdstad houdt men er niet van.
Tegen die werkelijkheid stompen zoo
wat alle argumenten af gisteren door den
heer Schaper aangevoerd tegen het
beperken der prijsverlaging tol bruirf-
brood.
Sommige menschen kiinnen bruin brood
niet verdragen, zei de heer Schaper,
vooral niet zij die zwaar moeten werken.
Ze krijgen er oprisping'door En kin
deren die toch al niet veel eetlust heb
ben. willen dat brood niet eten
Laat men wittobrood beschikbaar stel
len voor iedereen, zoo goed als het
bruinbrood. En als dat niet gaat, laat men
dan een duurte toeslag geven.
Vervolgens ging de interpellant de
voornaamste levensmiddelen na Hij er
kende dat de aardappelen nog niet duur
der zijn dan in £pril 1914, maar toen was
de verminderde koopkracht der arbei
ders het argument voor beschikbaar stel
len van goedkoope aardappelen.
Waarom is de rijst zoo duur? vroeg hij
voort. Waarom de bokking?
Het slot der interpellatie waren de
drie vragen, die de lezer reeds kent-
le Is de Minister bereid den m'aatre-
gel vervat in de circulaire van 24 April
uit tc Strekken over gebuild, zoowel als
over ongfehuild tarwebrood?
Overweegt de Minister dienzelfden j
.•nnnl tnn Ja njiccatt r.Ti /ïa QnJaPf» Ir».
wegend dal het niet gewenscht is het
beschikbaar gestelde tarwebrood te be
palen tot dat van ongebuild meel, en
vragend een wijziging der circulaire in
overweging te willen nemen.
De twee sprekers die daarna nog aan
het debat deelnamen, de heeren De
Jong (u. 1.) en Van Vuuren (r.k.)
verklaren beide tegen de motie le zullen
stemmen De eerste omdat de staat zich
met liet oog op de financieele gevolgen
moei beperken tot het móest noodzake
lijke, de tweede omdat hij niet wil mee
doen aan 't opwekken van verwachtingen
die misschien niet zullen worden vervuld.
Toch was de heer Van Vuuren niet vol
daan over de tweede circulaire. Hij had
zooveel opmerkingen, dat de heer Scha
per hem toeriep: „Wat Wilt u toch
eigenlijk zelf?"
Vandaag voortzetting
ONDERWIJSCOMMISSIE VOOR INDIË.
Bij gemeenschappelijke beschikking van
de Ministers van Binnenlandsche Zaken
en Koloniën is eene commissie ingesteld,
met de opdracht om te dienen van raad
en voorlichting nopens de wijze waarop
zal zijn te voorzien in de behoefte aan
middelbaar (voorbereidend hooger) on
derwijs in Nederlandsch-Indic, dat zich
aanpast aan de bijzondere belangen en
behoeften van de verschillende groepen
der Indische "bevolking 'en gelegenheid
geeft tot het behalen van een getuig
schrift, waaraan gelijke rechten ten aan
zien van de toelating tot de studie en
de examens aan de Universiteiten en an
dere inrichtingen van hooger onderwijs in
Nederland kunnen worden verleend als
aan de thans daarvoor gevorderde di
ploma's
In deze kommissie zijn benoemd: tot
iïd en voorzitter prf. dr. J Woftjer, lid
van de Eerste Kamer, tot lid en onder
voorzitter, mr. D. Foclt, lid van de Twee
de KamerLot leden de heeren dr. J.
Boeke, hooglceraar te Leiden; W. H. Bo-
gaardt, lid van de Tweede Kamer; K.
ten Bruggeneate, inspecteur van het mid
delbaar onderwijs; mr. C. Th. van De
venter, lid van de Tweede Kamer; dr. G.
A. J. Hazen, O.-Indisch hoofdambtenaar
met verlof, laatstelijk directeur van on-
dcrw en eeredienst; C. Lekkerkerlcer, O.
Indisch ambtenaar met verlof, laatste
lijk inspecteur van het inlandsch onder
wijs; dr. H. D. Tjeenlc Willink, directeur
van de Middelbare Koloniale Landbouw
school te Deventer; dr. C. J. Vinlcesteyn,
maatregel toe te passen op de andere ie- j insp v. d. gymnasia; C. Wi. Weys, buiteu-
vensmiddelen in de circulaire van 20
Maart, behalve varkensvleesch genoemd,
in hel bijzonder op aardappelen?
3e Is de Minister voornemens ten
aanzien van andere levensmiddelen al
het mogelijke te doen, om door bepaling
v;m maximum-prijzen en door uitvoer
verboden, benevens strenge handhaving,
van een en ander, de prijzen te doen
dalen, respectievelijk stijging ervan te
voorkomen
Het antwoord dat Minister Pos-
t li u m a 'pVche vragen gaf, konden wij
reeds in een deel onzer vorige editie
melden
Op vraag 1: neen.
Op waag 2: voorloopig niet.
Op vraag 3: ik ben. voornemens le
doen wat mogelijk is-
Aan dat antwoord liet de minister voor
afgaan een beschouwing over zijn beide
■circulaires. Door het verzet der groote
gemeen Lcbesturen was hij genoodzaakt
naar een andere oplossing te zoeken, dan
in zijn eerste circulaire was aangegeven'.
Hij had de geopperde moeilijkheden ech
ter ook wel gezien, maar achtte, nog
steeds do uilvoering van dit eerste plan
organisatorisch wel degelijk mogelijk.
Ten opzichte van liet bruinbrood was
de Minister van meening dat de lieelc
zsak neerkomt op het niet bekend zijn
van. hel bruinbrood in de groole steden.
Ikele gemeenten eten het uitsluitend'
en. met graagte De opoffering die de
Minister van de gezinnen vraagt is dat zij
op een groote snede witte brood een
dim sneedje bruinbrood zullen nemen
Als ze dal doen, komen zij op den prijs
van vóór den oorlog Met een gezin van
5 personen geeft dit per dag een be
sparing van 14 cent.
De heer Schaper die natuurlijk al
heel weinig' bevredigd was door het ant
woord, diende toen een motie in, over
tevens secretaris, de heer J. Hardeman,
O.-Indisch ambtenaar met veVTof, werk
zaam bij bet Departement van Koloniën.
DE PEST OP JAVA.
Bij het Departement van Koloniën is
het volgende telegram betreffende de
pestgevallen op Java, gedurende liet 14-
ddaagsch tijdvak van 26 Maart 'tot en met
8 'April jl., ontvangen:
Afdeieling Malang 100 nieuwe gevallen,
88 doodenKediri 24 nieuwe gevallen,
20 doodenParee 15 nieuwe gevallen, 13
dooden; Blitar 7 nieuwe gevallen, 4 doo
den; Madioen 3 nieuwe gevallen, 2doo-
denj Stad Soerabaja 9 nieuwe gevallen,
dooden; GriseeTl nieuwe gev&len, ^een
dooden; Bangil 1, Toeloengagoeng 18, Ma-
getan 7, afdeeling Soerabaja (zonder do
hoofdstad) 2, Modjolcerto 1, Djombang
10 en Soerakarta 6 doodelijke gevallen
Hierbij wordt aangeteeloeiid, dat de
totaalcijfers over bovenbedoeld tijdvak
zijn 206 gevallen, 180 dooden, en dat zij
over het nagenoeg overeenkomstige '14-
daagsche tijdvak van het vorig jaar (25
Maart tot en met 7 'April 1914) bedroegen
509 gevallen, 457 dooden
NEDERLAND EN DE OORLOG
Documenten.
Van de door de Kon. Bibliotheek uitge
geven Documenten van de economische
crisis van Nederland in oorlogsgevaar is
in do iweede serie aflevering 4 versche
nen. De inhoud betreft den opslag van
levensmiddelen door de gemeenten, en
onteigeningen wegens overtredingen
Verkoop van maïs.
Het Rijksbureau voor de distributie van
graan en meel deelt mede, dat het in de
bedoeling ligt de verkoopen van Amerik.
mixed-mais in deze maand te doen plaats
hebben als volgt' 7 Mei inschrijving te
Rotterdam: 17 Mei veiling te Amsterdam;
21 Mei inschrijving le Rotterdam; 31 Mei
veiling te "Amsterdam, telkens ongeveer
10,000 ton.
Naar wij vernemen zal de Belgische
minister Poullet, niet morgen, gelijk eerst
in heL voorneman lag, doch Woensdag
12 dezer, een bezoek aan Middelburg
brengen.
Het aantal bons voor warm eten be
droeg heden 341.
De koers voor verwisseling van Bel
gisch geld bij de Nederlandsche Bank is
igd van 17.75 op 47.40
-o
Uit Vlissingen.
15 Mei, zoo hebben wij 'gemeld,
wordt hel Moederhuis te VI i s sing©
gesloten. Sedert October werden daar
door de dames Brevet—Pasma en We-
melsfelder—Vair Dam 69 kraamvrouwen
verpleegd terwijl 71 kinderen werden
geboren
Nu de behoefte aan een eigen gebouw
zich niet meer zoo doet gevoelen gor
den diegenen, die zich nog opgeven voor
verpleging bij particulieren uitbesteed-
Onlangs Averd door een correspon
dent van de Tijd gemeld dat een Bel
gische loods uit Vlissingen aan de
grenzen was aangehouden en uil dit ge
bied gewezen, die in het bezit werd ge
vonden van een Duitsch paspoort van
den comhiandanl te Westcapelle (P,
waarop stond dat de bezitter van den
pas wij doorgelaten moest worden, dat
hem alle faciliteiten moesten worden ver
leend en dal de Kommandantur direct
telefonisch moest worden verwittigd, zoo
dra de bezilter van den pas zich aan de
grensposten had vervoegd.
De VI. Crt. zegt te kunnen meedeelen
dat dit bericht absoluut valsch is,
Er is nl. geen Belgische loods uit
Vlissingien aan de grenzen aangehouden
en evenmin is aan een loods liet ver
blijf in het in staat van beleg' verklaard
gebied ontzegd.
Uit Walcheren.
Als een bijzonderheid kon gemeld
worden. ,dat bij een landbouwer le Me-
liskerke een zeug 17 biggen ter we
reld bracht, waarvan nog 12 in teven
zijn. Het gewone getal is van 8—12
Uit Zuid^-B eve land.
In de Dinsdag j 1. gehouden vergade
ring van ingelanden van den Z u i d -
Kraaiertpolder werden op den
staat van aanbeveling ter benoeming van
een gezworene geplaatst de heeren C. A.
van NieuAvenliuijzen, J. A. NieiiAvenliuij.se
en L. Guiljam, allen Avonende te Nieiuv-
dorp.
Uit S chouwent-D uivel&nd.
- Dinsdag kwamen van uit Zierik-
«ee reeds twee Belgische schepen van
de vischvaugst binnen Men hoort al ge
ruchten om zich blijvend 1e Zierik-
zeete vestigen. Des namiddags kwamen
er alhier weer zestien schepen bij
Door den Commissaris der Koningin
is met ingang van 1 Juli a.s. benoemd tot
bezoldigd veldwachter in de gemeente
O os te rl and. A Fondse, maréchaus
see te Alphen (N B ter vervanging van
A Lindliout, die 19 Maart j.l. is OA'erleden
en met gelijktijdig eervol ontslag aan den
tijdelijk bezoldigd, veldwachter J. M. van
't Hoff te Oosterland.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O.D.
- Maandag 10 dezer bezoekt de Com
missaris der Koningin de gemeenle.i Zaam-
slag, Boschkapelle, Stoppcldijke en St.
Jansleen en Dinsdag daarop Clinge,
Gvaauw en Langendam en Hulst.
Op het groote viscliwater te L n n-
t e r»s hoek. onder de gemeente Stoppeldijk
doet zich sedert eenige dagen een zeer eigen
aardig verschijnsel voor.
Zoowel snoek als paling komen in groote
hoeveelheden aan de oppervlakte en naar
den dijk gezwommen en laten zich dikwyls
met de hand grijpen.
Bij karper en baai9, die hier even veel
vuldig voorkomen als da genoemde visschen,
merkt men nietsdeze houden zich rustig
onder water.
Haemorrhoiden.
Ilacmorriioiden (aambeien"! worden ge
woonlijk veroorzaakt door verstopping,
een zittende levenswijze, zwangerschap,
sterk prikkelende purgeermiddelen, enz
cn zij Averken door de vreeselijke jeuk
eu stekende pijn zeer nadeelig op het
humeur van den lijder. Dikwijls AA'orden
zij veronachtzaamd, hetgeen aanleiding
kan geven lot sterke bloedingen, ver
zwcring, enz
Foster's Zalf heeft vanaf de eerste)
aanwending' een wonderlijk verzachten
den en heelenden invloed. Eeu geschikt
dieet en nauAvkeurige opvolging \'an de
gehruiks-aanwijzing, welke iedere doos
cr.gezelt, doet uw kwaal spoedig genezen
Foster's Zaff (lel op den juislen naam)
is te Middelburg verkrijgbaar hij den. heer
JOH. DE ROOS, Vlasmarkt K 157. Toe
zending geschiedt franco na onlv van
postwissel k f 1.75 per doos
KERKNIEUWS»
- Te O s s e n i s s e wt rd Maandag door
mgr. Hopmans, bisschop van Breda, de
prachtige nieuwe parochiekerk gewijd.
Wegens de tijdsomstandigheden hadden geene
openbare feestelijkheden plaats.
Daags te voren was door Z. D. H. daar
het H. vormsel toegediend.
Ned Herv. kerk.
Aangenomen het beroep te Den Hoorn
ds. v. d. Kamp te Eest (Dr.")
■R e m o n s t r. Broederschap.
Beroepen le OudeAvelering de lieer L
B. Houtgast, prop. te Groningen.
Doopsgez. Gemeenten.
Beroepen te Irnsum en tc Poppinga-
Avier ds. H J. Woelders te Baard.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Scriabin. f
De beroemde Russische toonzetter, wiens
naam hierboven staat, is overleden. Met
den Oostenrijker Sebönberg werd hij als een
der me89t moderne oa revolutionnaive mees
ters in de muzikale wereld beschouwd. In
sommige opzichten overtrof hij zijn mede
standers nog. Zoo verdedigde hij de ver
binding van de toonkunst met die van-^ge-
baar, kleur en reuk.
Scriabin was bovendien een schitterend
pianist. In den afgeloopen zomer heeft hij
te Londen nog daarmee veel succes gehad.
LANDBOUW.
De stamboelckeuringën voor het Ne-
derlandsch trekpaard (B.A.) afdeeling
Zeeland zullen gehouden worden van
17 tot en met 29 Mei.
Aangegeven zijn voor: Ooslhuvg .92
paarden; IJzendijke 80; Middelburg 19:
Kattendijke 22; Goes 63; Corlgene 75;
Zierilczee 62; St Philipsland 33; St Maar
tensdijk 35; Hulst 111; Kloosterzande 71
Axel 145; Terneuzen 52; 's-Heerenhoek
24 en Iiruiningen 77 Totaal 1061 paar
den
RECHTZAKEN.
A r r.-R cchtbank te Z i e r i k z e e.
In de zitting van Dinsdag werden ver
oordeeld wegens
Overtreding der jachtwet(in hooger be
roep) P. de J., 18 j. en J. de O., 19 j.,
veldarbeiders te Kerkwerve, ieder tot/10 li.
s. 3 d. h. Het damnet werd verbeurd ver
klaard.
Opzettelijk en wederrechtelijk beschadigen
van eenig goed dat een ander toebehoort
L. K., 20 j. en J. K., 18 jbeiden schip
persknechts, te St. Philipsland, bij verstek
ieder tot f 5 b. s. 5 d. h.
Mishandeling: J. B., 46 j., herbergier te
Zonnamairc, tot 10 b. s. 10 d. b.
Vrijgesproken, in booger beroep, van
jachtovertredingJ. van D., 2q j., landb.
te Ouworkerk.
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
Maandagmorgen is op een der boo
ten van den veerdienst Enkhuizen—Stavo
ren gearresteerd de 17-jarige kantoorbe
diende van de, firma Rood, zaadhandelaar
le Bovencarspel Na zich Zaterdag het
geld van eenige postwissels, behoorende
aan zijn patroons, te hebben toegeëigend,
vluchtte hij naar Friesland, maar werd te
Siieelc door de Enkhuizer politie opge
spoord, toen voortdurend gevolgd en op
zee i n hechtenis genomen De jonge man
was nog in het bezit van bijna al het geld
en bleek zich te hebben voorzien van
een revolver N. R. C.
- Dinsdagochtend is de lieer .T. H. uit
Zulfen onder Gorssel door een trein over
reden en gedood
SPORT.
Voetbal.
De seriewedstvijden tel" eeve van het 20-
jarig bestaan van M. V. V. O., die eerst in
September van bet vorig jaar zouden worden
gehouden, zullen thans op 9, 16, 23 dezer
plaats vinden. Behalve de Zeeuwsche N. V.
B. Clubs, die alle hun medewerking toe
zegden, nemen ook N. A. C en de Weste
lijke 2e klasse Hermes uit Schiedam er aan
deel. Zondag a.s. wacht ons al dadelijk een
aardig programma De lotiDg, die gisteren
avond heeft plaats gehad, wees uit dat om
2 uur Zeelandia en N. A. C. elkaar zullen
ontmoeten en om 3 uur Hermes en Zeeland-
Vooruit. Den 16en spelen Vlissingen eu
M. V. V. O. om 2 uur en de verliezer van
dezen wedstrijd om 3 uur tegen E. M. M.
Den 23en (len Pinksterdag) hebben de halve
eindstrijden en de beslissingswedstrijden
plaats. Alle ontmoetingen geschieden op
het terrein van M. V. V. O. achter de meel
fabriek.
Verschillende fraaie prijzen en medailles
zijn voor de deelnemende vereenigingen uit-
gelooid.
Gemeenteraad van Middelburg.
Hedenmiddag om 2 uur kwam de raad
onzer gemeente bijeen onder voorzitter
schap Aan den burgemeester
Aanwezig Avaren 15 leden. Afwezig de
heeren Verhage en van Teyüngen, beide
met kennisgeving.
Uitlotingen.
Uitgeloot worden 22 aandeelen van
f 500 van geconverteerde oude gevestigde
schuld en wél de nummers'.
372 a en b, 480 a en b, 176. 328,
■12, 334, 206 a „en b, 400, 288, 357 a enH>,
5S, 489, 196 a en b 428, 434, 91 a en b
181. 62, 235, 376 a en b, 225
10 aandeelen van f 1000 van de 3i/2'
o/S leening van f 524,000 van 1895, de
nummers 451, 392,251, 26, 496, 454,
212, 4444, 279 en 524 a en b.
1 aandeel van f 500 van de 3i/2 o/S
leening grooL f 35000 A'an 1899, no 59.
4 aandeelen van f 1000 van de 4°/o'
leening groot f 115 000 van 1901 nrs.
109, 91, 38, 52.
2 aandeelen van 'f 1000 van de io/n
leening groot f 45000 van 1908 nr.s 14
en 2.
1 aandeeL van f 1000 in de 4°/o lee
ning groot f 69 000 van 1913 nr. 5
2 aandeelen van f 1000 in de 4Vs' °/S
leening groot f 48000'van 1913 nrs. 33
en 39.
3 aandeelen van f .500 in de 41/2' o/0'
leening groot f 33.500 van "1914 nrs. 53,
'1 en 28
Ingekomen stukken.
Ingekomen AWiren de volgende stukken-
liet jaarverslag van het Burgerlijk Arm
bestuur, Avaaruït blijkt, dat aan 172 gezin
nen óf éénloopende personen gedurende
hel geheele jaar steun AA-crd verleend en
aan 115 gedurende een deel van het jaar
of één of meermalen per jaar In gold
AAcrd aan steun uitbetaald f 10 391 80
Verstrekt werden 7330 liters melk aan
zwakken en herstellenden (in 1913 783.5
ter" Geneeskundige hulp werd verleend
aan .303 gezinnen of éénloopende perso
nen waaronder 105 bedeelden. 1406
schriftelijke verzoeken om geneeskundige
behandeling Averden afgegeven. Aiure
cepten Averd uitgegeven f 2083 20 of
T 289 09 minder dan in 1913 55 personen
ontvingen geneeskundige instrumenten of
13 meer dan in 1913. Verloskundige hulp
Averd verleend aan 15 behoeftige kraam?-
vrouAven. Een kinderlijkje werd" begra
ven, Avaarvan de kosten f 2.75 bedroegen.
Aan 42 personen Averden reis of trans
portkosten vergoed zijnde 18 m'eei dan
in 1913. In hel gasthuis werden op 1
Januari voor rekening van het armbe
stuur verpleegd 30 personen, er kwamen
in hel jaar 1914 bij 198, 175 verlieten
hel gesticht en 29 OA'erleden, op 31 De
cember waren er dus nog 24. In het
mannen en vrouwenhuis was het aantal
op 1 Januari 23, er kwamen bij 8, ver-
