MIDIIËLBUKGSGHE COURAIVT
4 Mei.
iS8e Jaargang
Dinsdag
FEUILLETON.
KONING ZIJN.
H' 104
i«!Ö
Deze courant rem cliënt d ge 1 g k s, met uitzondering run Zon- en Feesidagea,
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaitfcn in
Nederland franco p. p. f 1.25J
Afzonderljjke nummers koeten 5 cent.
Advertentie! k 26 cent per regel. Bjj abonnement veel lager. Geboorte-, dood-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1-7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plavt,
die sg inuemoej
EtF" Advertentie» vóór één «ur^te^bezorgea,
BINNENLAND.
HET VROUWEN-VKEOESCOXGRES.
We hebben dc vorige week een over
zicht gegeven van de verklaringen die in
de langb reeks resoluties aan hel in Den
Haag gehouden vrouwencongres zouden
worden voorgelegd Wc hebben geen
plaatsruimte gehad om ook nog de dis
cussies le vermelden, en we zouden dan
trouwens toch slechts hebben kunnen
herhalen, want de moties zijn meest
allen onveranderd aangenomen. Wanneer
er al eens pogingen werden gedaan om
meer te preciseeren, dan klonk ook de
waarschuwing, dat men beter deed, zich
tot algemeene uitsprakeu le bepalen.
Onze eind-indrtik is dan ook geweest
dal dit congres met veel geesldrilt maar
met heel weinig diepte van beschouwing
een groot aantal verklaringen heeft afge
legd, waarvan we niet de minste uitwer
king verwachten, omdat ze kwesties, die
voor de meeste menschen nog onoplos
bare raadsels zijn, in de Kortst mogelijke
woorden trachten op ,te lossen, zonder
cenige rekening le houden met dc ont
zaglijke moeilijkheden die de werkelijk
heid aan de uitvoering in den weg legt.
Hel congres heeft blijkbaar zelf gevoeld
dat hel met die resolutie-lijst alleen niets
zou bereiken. Hel heeft ten slotte een de
putatie benoemd, die aan alle fiuropee-
sche staatshoofden de resoluties van hel
congres zal meedeelen.
We kunnen ons niet voorstellen dal
die rondreis ook maar eenige praktische
uitwerking zal hebben.
fin we verwachten dat le minder omdat
dit congres zeker niet een vertegenwoor
digende bijeenkomst Vftn de vrouwenbe
weging kan worden genoemd Drie groote
vrouwen-organisaties, nl. het Verbond van
Duilsclie vrouwenvereenigingeide Natio
nale Vrouwenraad in Frankrijk en de
Fransche bond voor vrouwenkiesrecht
hebben gemotiveerde verklaringen in t
licht gegeven, waarom ze niët aan dit
congres deelnamen.
Die verklaringen komen allen op het
zelfde neer, nl. dat ze hel onverantwoord
vinden thans te ageeren legen een oorlog
waarin hun mannen nu liun loven bloot
stellen terwille "an het nationaal belang.
De kracht van die nationale gevoelens
is ook door de in Den Haag met de
beste bedoelingen bijeengekomen vrou
wen veel te licht beoordeeld.
EVENREDIGE VERTEGENWOOR
DIGING.
Het rapport is verschenen van de dooi
den Vrijz. Democratischen Bond in Nov
1913 aangewezen commissie voor Even
redige vertegenwoordiging
Deze commissie had vóór hel verschij
nen van het Rapport der Staatscommissie
voor zich vastgesteld de hoofdlijnen van
het naar haar meening1 beste stelsel
Bij de beoordeeling van het daarna
verschenen voorstel der staatscommissie
meende de meerderheid der commissie
uit den Bond zich te moeten laten leiden
Door COLETTE YVER.
57).
door de overweging dal dit voorstel de
vrucht is van samenwerking van leden
van alle politieke partijen, en door dezen
op de hoofdpunten is aanvaard, dat het
daarom meer kans biedt van aanvaarding
door den wetgever dan eenig ander plan,
en dal dus zeer bijzondere en overwe
gende redenen voor den Bond zouden
moeten bestaan om daarnaast weer een
ander stelsel te propageereit
Op grond vany deze overwegingen
heeft de meerderheid der commissie geen
oogenblik geaarzeld bij hel bestuur aan 'te
bevelen de volle kracht der propaganda
van den Bond in dienst te stellen van
hel slelsel der staatscommissie. Zij kon
dit te gemakkelijker doen omdat op alle
essentieele punten overeenstemming bleek
te bestaan tusschen het rapport der
staatscommissie en haar eigen wcnsclien.
Uitvoeriger wordt stilgestaan bij liet
tweede deel der laak van de commissie,
de organisatie van den Bond en de wijze
waarop de candidalenlijsten va'n den Bond
zullen moeten tot stand komen
De commissie gaat uit van de veron
derstelling dat overal in den lande af
zonderlijke vrijz. dem. lijsten worden in
gediend, daar gemengde' lijsten niet met
de lijsten der partij in andere kiesdistric
ten lcnnnen worden „verbonden". De
oorbereiding der candidaatstelUngen en
de leiding der verkiezingscampagne zul-
legen gelegd moeten worden in handen
van Vrijz dem. federaties of kringbe-
kringbcsluven in elk der 18 door de
staatscommissie voorgestelde kieskringen
In hel najaar, voorafgaande aan een
g verkiezing zullen de kringbesturen
in lnm kring laten opmaken een gros
lijst van voorloopige candidaten. Elkeaf-
deeling en een bij reglement te bepalen
minimum getal personecle leden moet
hel recht lot plaatsing op de groslijst
bezitten. Door hoofdbestuur, kringbestu
ren en aldeelingsbesluron zal dan over
leg moeten plaafs hebben over het aantal
candidaten, en den inhoud der lijst. Door
de stemming van rde jafdeelingon ion perso
neels feffen in Maart zal hel kringbest uur
de definitieve candidatenlijst over zijn
kring doen vaststellen.
In bijzonderheden wordt daarna aan
gegeven hoe die slemming in zijn werk
zal gaan, waarbij aanbevolen wordt het
door den beer Scliuckinck Kool ontwor
pen en nader door den heer Kohnstamtti
gewijzigde stelsel
Alleen het commissie-lid I. Visscher
is hét nieL met deze denkbeelden van de
commissie eens, en ontwikkelt in oen af
zonderlijke. nota zijn eigen meening
STAATSLEENING 1914.
De minister van financiën maakt be
kend, dal lot 1 dezer uit de opbrengst
der Staatsleening 1911 aan provinciën en
gemeenten uit ,'s rijks schatkist rente
dragende voorschotten zijn toegezegd tot
een gezamenlijk bedrag van f 24,289,725,
waarvan was uitbetaald of betaalbaar ge
steld een totaal bedrag van f 14,023,300
(St.ct.)
Meer zei hij niet, Een tijdlang heersch-
te er stilzwijgen Wat was toch dal ver
teden, dacht Clara, waarover oen sluier
lag die niemand hier ooit oplichtte, die
leemte in de herinneringen van mevrouw
de Bénouvillee? Zij, die altijd zoo wijd-
loopïg was met verhalen, zuchtte alleen
maar, wanneer zij aan dezen tijd van
zijn leven toe kwam. De periode tus
schen Wolframs twintigste en vijfentwin-
sle jaar bleef geheimzinnig. Waren poli
tieke discussies met den ouden koning
Wenceslaus alleen een reden voor zoo
veel geheimzinnigheid' En Clara keek
onderzoekend dezen fijngevoeligen, vuri-
gen man aan, wiens geest soms zoo
eigenaardig met de hare overeenstemde
Zij stelde zich hem voor op zijn twin
tigste jaar.... Nu nog schenen zijn hel
dere, peinzende oogen die jeugd te be
zitten
„Een enkelen keer", hernam hij „be
trap ik er mij wel eens op, dat ik vergeet
die vormen stipt in acht te nemen, maar
jlc heb een wakenden cerberus in den
persoon van den ouden Zoffern, bij roept
mij weer tol de orde Lacht u daarom'
Hij heeft toch gelijk."
„Maai- de menschelijke waardigheid
„Juffrouw Hersberg", zei Wolfram, „ik
smeek u, Ier wille van de waarheid, ter
wille van de eer van uw vrouwelijk ver
stand, dat zoo goed het evenwicht weet
te bewaren, om die holle zinnen, waar
de unionisten mee schermen, achterwe
ge le laten Die zijn beusch verderfe
lijk. Koningen maken indruk op de volks
verbeelding door de pracht van humklee-
dij, de galons van uniformen, door bor
duursels en diamanten van hofdames, en
al die pracht en praal, waarmee zij bij
sommige gelegenheden verschijnen Gij
van uw kant overbluft liet volk door
woordenpraal, door schallende klanken,
die leege gedachten ten grondslag heb
ben, door bedriegelijke formules. Gij be
dwelmt er u zelf mee Dat is erger. Hoe
kunt u, een vrouw der wetenschap, met
uw helder, logisch versland, meedoen aan
dergelijke holle redeneeringen?"
Clara antwoordde niet. Haar neerge
slagen oogen dwaalden doelloos van het
een naar het ander: een Perzisch tapijt
onder een divan, een oud gebeeldhouwd
stoeltje, een druppel rood lak, die als een
druppel bloed op een berenvel gevallen
was bij liet bureau van den koning
Wolfram vervolgde:
DE TOESTAND VAX DE SCHATKIST.
Naar aanleiding van het feit, dal de
kasstaal van de Nederlaudsche Schatkist
in de Staatscourant van Maandagavond
aantoont, dat het tegoed van de schatkist
hij de Bank ontstaan door de stortingen
op de groote Staatsleening weder geheel
verbruikt is en de schatkist reeds weder
voor 12.5 millioen in hel krijt slaat bij de
Bank, dal dus, om hel huiselijk uit te
di'ukken, de geleende 1' 275 millioén weer
op schijnen te zijn, heeft het ,,Yad."
zich gewend lot de thesaurier-generaal
bij het Departement van Financiën.
Deze zei dal de toestand gelukkig niet
zóó somber is.
Ook op 30 Juli had de Staal een schuld
bij de Xed Bank eu wel van 62 millioen
De schuld op 1 Mei was 302ya mwillioen,
d i. dus 240i/o millioen meer
Maar dal alles is niet verloren Immers
terwijl de voorschotten aan de koloniën
thans even Jioog zijn als einde Juli is er
inmiddels j-en lege vend belegd door voor
schotten a 5 pCl. aan gemeenten en spoor
wegmaatschappijen rond 25 millioen, ter
wijl er aan graan en veevoeder in voor
raad en zeilende is voor minstens 37 mil
lioen Samen (52 millioen, bedrag dal dus
weder terug ontvangen wordt
Feitelijk dus een achteruitgang van 178
ntillioen
En bovendien moet er op gelet worden
dat de Rijkskas regelmatig achteruitgaat
Van 1 Aug. '13 tot 1 Mei '14 bedroeg die
achteruitgang 14 millioen
Over 1914,15 is hel verschil niet na
te gaan
DE REIS VAN DR. NOLENS.
Het Agenzia Slefatii seint uit Rome
n de N R. C.
Mgr dr. Nolens, die met een politieke
missie van de Nederlaudsche regeering
bij den Heiligen Stoel is belast, heeft ver
scheidene malen een onderhoud gehad
met den staatssecretaris kardinaal Gaspa
ri Besproken is het voorstel van Neder
land om een vertegenwoordiging bij den
Heiligen Stoel in te stellen Het Vaticaan
heeft dit verlangen van Nederland gunstig
ontvangen en Ln dien zin is aan den
Nederlandschen minister van buitenland-
sche zaken geschreven.
De nieuwe Nederlaudsche gezant zal
een leek zijn
Leek beduidt in dit verband natuur
lijk niel-geestelijke.
UIT DE STAATSCOURANT
Bij kon. besluit:
is de kap. der inf. van hel Ned -Ind.
leger mr P. A. F. Blom, thans a la suite
van de koloniale reserve op verz. eerv
ontsl. verleend.
NEDERLAND EN DE OORLOG
De broodvoorziening
Het bestuur der vereeniging van kleine
sleddelijke en plattelandsgemeenten heeft
besloten, er bij den minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel op aan ie
dringen, dat het goedkoope tarwebrood
een zeker percentage bloem mag bevat
ten. Het is aan bet bestuur gebleken, dat
in onderscheidene streken van het land
het tarwebrood, gebakkeu uit uitsluitend
ongebuild meel, zonder eenige andere
toevoeging dan water, gist en zout, zeer
weinig zal worden gegeten.
Groot bezwaar heeft hel bestuur legen
de door de regeeringscommissie aangege
ven controlemaatregelen.
Het verzoekt vereenvoudiging voor
kleinere gemeenten
Naar „Het Volk" verneemt heeft Zater
dag te 's Gravenhage een vergadering
plaats gehad van de gemeentebesturen
van Amsterdam, Den Haag en Rotterdam,
naar aanleiding van de circulaire van
Minister Posthiuna In deze bijeenkomst
werd besloten den Minister een brief te
zenden, waarin wordt le kennen gege
ven, dal liet alsnog hel meest wenschelijk
wordt geacht alle brood, dus ook het wit
tebrood, legen verlaagden prijs voor de
bevolking beschikbaar te stellen Het is
thans immers le vreezen, dat het goed
koope bruinbrood alleen zal worden ge-
gelen door hen, die in directen nood
verkeeren. De bevolking der groote sle
den is nu eenmaal gewend wit brood te
eten en zal daarvan nu zoo gemakkelijk
niet afwijken Overigens worden in dezen
brief nog eenige wenken omtrent de con-
trole te kennen gegeven
Verder kwam bel blad ter oore dat
wat Amsterdam betreft een controlestel
sel is ontworpen, dat den verbruikers zoo
min mogelijk lastig zal zijn Men behoeft
nog slechts de goedkeuring des Ministers
Vervoer van r e g*>er i n gs gr a an
Naar de N. R. C. verneemt, heeft de
Nederlaudsche regeering liel contract op-
gezegd, dal zij eenige maanden geleden
gesloten heeft met de Nederlandsebe Ree-
dersvereeniging voor hel vervoer van
granen
Toen de Reedersvereeniging dit con
tract aanging en zich verbond lot en met
Juli a s. de noodige ruimte beschikbaar
le stellen voor 7*/s shilling, stond de
markt van Amerika op hier op 10 shil
ling.
Bij het sluiten van het contract heeft
de regeering zich het recht voorbehou- j
den, dit contract van maand tot maand
le kunnen opzeggen
Dienstplichtig politie-
personeeel.
Op «rond van een door den opperbe
velhebber ontvangen bericht van een bur
gemeester, dat meenig gemeentelijk poli
tiecorps weer eenige manschappen zou1
kunnen missen, heeft de opperbevelheb-
ber verzocht, te willen doen nagaan, of
in de verschillende gemeenten dienst-
plichlig politie-personeel, hetwelk in het
leger of bij de vloot een rang bekleedt,
voor weder indiensttreding in het leger ge- j
mist zal kunnen worden of wel in zijn
standplaats beschikbaar zou kunnen wor-
den gesteld; om, in militaire uniformen
gekleed, eenige avonden per week an 1
oefeningen van vrijwillige landstorm'
afdeelingen deel te nemen, en zoo ja. ge
meen Lesgewijze een nominatieve opgave
daarvan, met vermelding van de militaire
positie (rang"lichting) van ieder, kan het
zijn met eengien spoed, aan den opper
bevelhebber Ie doen toekomen
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Op een gisteravond gehouden ge
combineerde bestuursvergadering van den
Midd. Besluurdersbond, Christelijkm Be-
stuurdersbond en afd S D. A. P. is be
sloten samen te werken inzake duurte-
actie enz. en als eerste actie een open
bare vergadering te beleggen op Maandag
10 dezer 's avonds 8 uur in het Schut
tershof. Als sprekers zullen daar optreden
de heeren G Baas propagandist van den
Christelijken Handels- en Kantoorbedien
den bond van Zaandam en H Spiekman
lid van de Tweede Kamer
Het aantal bons voor warm eten be
droeg heden 340.
Uit Walcheren.
De St. Gt. bevat bet kon besluit lot
het verleenen aan de gemeente Oost
en West S ouburg van een voorschot
uit 's J'ijks kas tol een bedrag van ten
hoogste f 180 000, teneinde genoemde ge
meente in staal te stellen een voorschot
van gelijk bedrag le verleenen aan de
vereeniging tot verbetering van de Volks
huisvesting te Vlissingen en omliggende
gemeenten, gevestigd teVlissingen, ten
behoeve van den aankoop "an grond
voor en den bouw van een 85-tal arbei
derswoningen te Oost- en WeslSouburg
Uit Zuid^B eve land.
De St. Ct. van heden beval in bijv
31 i een wijziging in de statuten van de
N V. Waterleiding Zuid-Beveland" te
Goes, zooals deze in de aandeelhouders
vergadering van 28 Dec j.l is vastge
steld
- De provinciale boot van Walsoor
den naar Hansweert kreeg Maandag
middag onder Walsoorden defect aan 't
roer, Na reparatie kon de overtocht ge
schieden Aansluiting op den trein werd
gemist.
De schippersknecht Nonnekes aan
boord van de klipper van schipper Pik le
Goes is terwijl hij aan het kanaal van
Zuid-Beveland bij de Po st brug aan
de lijn liep, te water geraakt en ver
dronken Zijn lijk is reeds opgehaald
Hij was gehuwd en vader van rijf kin
deren.
„Want wanneer u op het laboratorium
bezig bent met een proef, gehoorzaamt
u aan wetten, die de ondervinding lang-
zamerliand lieeft vastgesteld; u neemt een
substantie en behandelt die met de re-
agenten. die daarvoor in aanmerking ko
men; u werkt in de waarheid, in de ze
kerheid, die een langdurige beoefening
van uw wetenschap aan de scheikundi
gen gegeven heeft Daar is geen sprake
van onvruchtbare theorieën, die lot niets
leiden en alleen in verbeelding bestaan
Maar wanneer gij de volksmassa zult
hebben doen opzwellen met den gist
van groote woorden, hebt gij haar dan
veranderd? Wal wilt gij er van maken?
Rechtvaardigheid, Waardigheid, Gelijk
heid, Vrijheid, dat zijn mooie abstracte
begrippen, waarmee het kenmerk dui
delijk, maar bescheiden gedrukt moei zijn
op al de daden van degenen, elie aïrdere
menschen leiden. Maar wanneer er spra
ke is van een kudde van menschen te
leiden, een edele, superieure kudde,
dal geef ik toe, maar toch een kudde
dan verliezen die abstracties hun betee
ken is dan zijn het opschriften op
wimpels, meel' niet. Een enkele theorie
dringt zich op: onverbiddelijk de hand
houden aan het vervullen van alle plich
ten Daarin ligl alles opgesloten. Wanneer
elk burger zijn plicht doen, zijn 'de rech
ten van den staat veilig. Er is maar één
woord, dal niet bedriegt, dal de hoofden
niet op hol brengt, dat werkelijk macht j
lieeft, »liat is Plicht Met dal woord is j
een regeering sterk.
Clara hoorde hem aan met gloeiende
wangen. Het scheen haar toe, dal deze'
woorden, die zoo nieuw voor haar wa-'
ren, haar bevielen Maai- toch riep zij
uil in een plotselinge opwelling van haar
unionistisch geloof, op den toon van de
oude sociologen-
„Maar het geluk dan, hét geluk, dal wij
voor de meuschheid wenschen, waar wij
werken, waarvoor wij bereid zijn te ster
ven?"
„Juffrouw Hersberg", zei de koning,
„er is een wonderlijke wet, die wil, dat
het geluk juist de vrucht is van den
vervulden Plichl. Dat is een woord, dat
de hoofden niet op hol zou brengen en
dat gij aan het volk moest verkondigen,
gij, die het gelukkig wil malcen Gij hebt
beweerd, dat gij hel tot geluk wilt bren
gen langs een anderen weg, dien van zijn
rechten,ik geloof, dat het een lange
weg is
„De Plicht is soms alleen maar smar
telijk", bracht Clara hier tegen in
fVRordt vervolgd
IIET GROENE KRUIS TE VLISSINGEN.
Gisterenavond hield de vereeniging Het
Groene Kruis haar jaarlijksehe alge
meene vergadering Buiten het bestuur
waren slechts enkele leden aanwezig
Blijkens het uitgebracht jaarverslag was
het ledental, dat 1 Januari '14 1635 be
droeg, uit December geklommen tot 1786.
De wijkverpleegster zuster De Wit, deed
drie kwartalen dienst en legde in die 9
maanden 2028 bezoeken af.
Tegen 1 Oct 1914 werd haar op haar
verzoek wegens vertrek naar O. I eervol
ontslag verleend, onder dankbetuiging
voor de gedurende acht jaar aan de ver
eeniging bewezen diensten
Met bet oog op den stand der kas be
sloot het bestuur niet onmiddellijk een
plaatsvervangster aan te slellen,maar
voorloopig van maand tot maand, in te
gaan 1 Oct 1915 samen te werken met
de afd van de Ned. Herv. Diaconessen-
inrichting aldaar en de zuster dier ver.
ook te belasten mét de verpleging voor
bet Groene Kruis, waarvoor vanwege de
vereeniging f 100 per kwartaal, zijnde
de helft der vroegére kosten aan die
zuster zal worden uitgekeerd.
De verplegingsarlikelen werden 1661
maal in bruikleen uitgegeven.
Het magazijn voldoet steeds aan alle
eischén, al blijft aanschaffing van meer
dere verplegingsmateriaal gewenscht
Het gebouw zelve kost veel aan -onder
houd en ciseht opnieuw dringend nogal
kostbare voorziening.
Dil jaar werd geen herhalingscursus
voor Eerste Hulp bij Bedrijfsongevallen
door de vereeniging georganiseerd.
De rijwielbrancarci voldeed ook dit!
jaar ui tnemend en werd binnen de ge
meente 112 en buiten de gemeente 6
maal gebruikt. t
