MIDDELRURifSGHE COllitA
i5«* jas^a^
Dinsdag
20 April.
FEUILLETON,
If- »2
I5M.H
Det^conrant verichgnt d a g e 1 g k s, met nitzondering ran Zon- en Feeatdagec.
Prga per kwartaal, zoowel yoor Middelburg als roor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25;
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentie* k 20 cent per regeU Bg abonnement veel lager. Üeonorte-, dooa- «t
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelB f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaau
die rg inuemeas
gy Advertentie» vóór één nar te bezorgen,
Binnenland.
RUN BEVREDIGENDE VERKLARING.
Gisteravond, juist na liet afdrukken van
de courant, konden wij het volgende uit
den Haag ontvangen bericht, per bulletin
bekend maken:
„Noar wij vernemen heeft de Duitsche
regeering uil eigen beweging aan den
Nederlandschen gezant een verklaring
van de volgende strekking gedaan. Noch
bij haar, noch bij de Duilsche marine
heeft, zooals van zelf spreekt, eenige be
doeling beslaan dat een aanval op een
Nederlandsch schip zou worden gedaan,
Zij neemt niettemin de mogelijkheid aan.
dat tengevolge van een ongelukkig toe
val dc „Katwijk" door een Duilsche
onderzeeboot is in den grond geboord.
Aanstonds na het bekend worden van
het gebeurde ,'is door de Duitsche re
geering een onderzoek bevolen en zij
verzocht aan die van Nederland om me
dedecling te doen van de door deze ont
vangen officieele rapporten betreffende
de feiten die aanwijzingen kunnen op
leveren
Indien hel onderzoek uitwijst dat de
„Katwijk" door een Duitsche duikboot
is in den grond geboord, verklaart zij
aanstonds liaar levendig leedwezen le
betuigen en volledige schadeloosstelling
toe te zeggen."
Een dergelijke meedeeling was inder
daad hoog noodig om de ongerustheid
in ons land weg te nemen Dat de Duit
sche regeering haar uit eigen beweging
deed, bewijst dat zij er zelf groote waar
de aan hecht, in óns land de openbare
meening niet te verbitteren
We spreken hier met opzet van „de
openbare meening", want het moeten de
verontwaardigde pers-uitingen zijn ge
weest, die Duitschland "tol dezen stap
brachten. Immers onze regeering heeft
blijkbaar, uil gebrek aan bewijzen voor
de nationaliteit van den aanvaller der
„Katwijk'* nog geen protest kunnen stu
ren.
En blijkens de termen dezer verklaring
fiad de Duitsche regeering zelf nog geen
zekerheid, dat het een Duitshhe onder
zeeër was die den aanval deed. Het is
dus louter de sterke ontstemming in Ne
derland geweest <fic haar reeds hij
voorbaat bewoog tot een betuiging
van leedwezen en tol een toezegging van
volledige schadeloosstelling, wat op
zich zelf al een buitengewone daad
is, die nog grooter beteekenis krijgt om
dat ze neerkomt op een gedeeltelijke in
trekking van de bedreiging van Februari
Immers in die bekendmaking van den
Duitschen marinestaf van -1 Febr. werd
uitdrukkelijk verklaard, dat neutrale sche
pen in de toen tot oorlogsgebied ver
klaarde wateren rondom Gr. Brittanië en
Ierland, gevaar zouden loopen, daar het
wegens hel misbruik van de neutrale vlag
door Britsche koop vaard ij schepenen
wegens de toevalligheden van den zee
oorlog niet steeds vermeden kan wor
den „dat de op vijandelijke schepen be
rekende aanvallen ook neutrale schepen
treffen."
Onze regeering heeft toen in haai- pro--
lest van 12 Febr. de Duitsche regeering
doen weten, dat de verantwoordelijkheid
op de Duitsche regeering zou vallen wan
neer een Nederlandsch schip liet slacht
offer werd van een vergissing van de
zijde der Duitsche zeemacht
Duilschland heeft daarop niet geant
woord en heeft zijn onderzeebooten er op
uitgestuurd om volgens de aankondiging
te handelen, en seliepen te torpedeeren
zonder onderzoek
En zie' de eerste maal dat er wer
kelijk een Nederlandsch schip hel slacht
offer van die methode wordt, schrikt
Duitschland zoo zeer van de gevolgen,
dat het uit eigen beweging zich komt
verontschuldigen nog vóór liet vast staat
dat een Duitscher de schuldige is
We kunnen er tevreden over zijn.
Wanneer het in den grond boren van
de „Ellis Pontos" liet gevolg is geweest
van dezelfde methode, waarvan ook de
„Katwijk" het slachtoffer werd, clan kan
men er nu wel van op aan dat de noo-
dige instructies zullen worden uitgevaar
digd om aan die methode een eind te
maken
HET OPTREDEN TEGEN FRANC-
TIREURS.
Zooals men' weet is in de eerste maan
den van den oorlog, naar aanleiding der
gebeurlenissen in België, herhaaldelijk ge
wezen op art. 2 van het Haagsche ver
drag voor den landoorlog, luidend:
De bevolking van een niet-bezet
gebied die bij de nadering van den
vijand uil eigen beweging de wape
nen opneemt om de invallende troe
pen te bestrijden, zonder den tijd
te hebben zich te organiseer,en over
eenkomstig art 1 (leger, militie en
vrijwilligerkorpscn), wordt als oor
logvoerende beschouwd, indien zij
openlijk de wapenen draagt, en in
dien zij de wetten en gebruiken van
den oorlog eerbiedigt.
Het Duitsche leger heeft de Belgen
behandeld alsof dit artikel niet bestond.
Waarom
In liet jongste nummer van „Das
Recht, Rundschau für den DeAlschen Ju
ristenstand", krijgt men zoo al geen ver
dediging, dan toch wel een verklaring
van het feit dat de Duitschers alom zoo
eenvormig optraden "tegen ieder niet-sol-
daal die de wapens opn'am, en waar
om bijna alle Duitschers dit volkomen
gerechtvaardigd achtten.
In dal nummer bespreekt prof. dr.
W. Schücking van de universiteit te
Marburg, een boek van dr Karl Slrupp
over „Das Internationale Landkriegs-
recht" En daarbij schrijft prof. Schü
cking o.a. het volgende, waarin wij enkele
regels spatieeren
„Het zou zeer gewenscht zijn ge
weest dat men in Duitschland, in
plaats van de deelneming der Belgi
sche bevolking aan de verdediging
van haar land zonder onderscheid
als misdadig te brandmerken, eens
art 2 van de Haagsche .Conventie
had overwogen, volgens hetwelk in
een niet bezet gebied uitdrukkelijk
de z.g. levée en masse, (opstand in
massa), d. i. de deelneming van alle
uit gebrek aan tijd niet meer georga
niseerde burgers aan de afwering
Van den vijand in een niet be
zet gebied toegelaten is.
De schrijver (van hel boek) ves
tigt in een noot de aandacht op het
feit, dat de door onzen generalen
staf uitgegeven handleiding voor ge
bruik in den oorlog, een uiterlijke
herkenhaiarheid van de aan den strijd
deelnemende burgers verlangt door
een kentecken.
Reeds jaren geleden is van we-
tenschappelijke zijde er op
gewezen, dal hier e e u b te-
treuren sw aardig meenings-
verscliil beslaat lusschen het
geldende volkenrecht en de militai
re dienstvoorschriften
Het zou zeker in hel belang van
onze even dappere als brave sol
daten zijn, dit mecningsverschil le
doen verdwijnen, opdat door nie
mand tegen hun handelingen verwij
ten kunnen worden gericht, die sub
jectief beschouwd bij den huidigen
stand van zaken geheel ongegrond
zijn, maar ook bij de neutralen veel
stof opgewarreld hebben
Over dat geheel ongegronde der ver
wijlen zou nog le redeneeren zijn
Maar het is al zéér voldoend dal hier
door een Duitscher erkend wordt dat
de Duitsche legervoorschriften afwijken
van de wetenschappelijke opvattingen van
hel oorlogsrecht
DE OPPOSITIE IN DE S. 1>. A P.
De vergadering van opposanten jn de
S D. A. P. waarvan gisteren in ons blad
sprake was, was er niet eene van de z.g.
Iiuipergroep, doch van hen, die in Rug-
ge, S>nnes en van der Woerden hun)
voornaamste woord- en penvoerders vin
den. Deze lieeren mei de heeren R. Sten
huis, Th. Stoop en J. H. F. van Zadelhof!
legden in „Het Volk" van gisterenavond
een verklaring af, waarin zij uiteenzetten,
waarom zij inzake de houding der Partij
gedurende- den jpjorlóg niet meer samen
zullen komen.
De beslissing van liet Arnhemsche! Kon-
gros, zoo gaan zij dan voort werd op
deze bijeenkomst beschouwd als een der
belangrijkste, waarvoor de S D. A. P.
ooit heeft gestaan; het nadeel dal de
Partij in haar internationaal karakter
door die beslissing zal lijden, kan slechts
voor een deel voorkomen worden door
liet lijdelijk karakter dat aau de genomen
le Resolutie van het P B. kan worden
gehecht. Het gevoerde partijdebat en het
daarop gevolgde besluit hebben hun
eigen konsekwenlies De erkenning, dat
in dit tijdsgewricht de nationale verde-
ddiging met wapengeweld als in over
eenstemming met, en in het belang van
den socialistische» klassestrijd moet wor
den beschouwd, zal verderfelijk werken
op den groei der internationale solidari
teit. Waarbij komt, dat een deel van het
KONING ZIJN.
Door COLETTE YVER.
48).
Op dat oogenblik weerklonken schelle,
gillende kreten; de scheikundige en de
aartshertogin vlogen naar het raam. Zij
zagen een troep fabrieksarbeidsters, die
nog heftiger en onstuimiger waren dan
de mannen, door de massa heendringen
en legen het hek aanstormen onder waan
zinnig geroep om den koning.
De koning antwoordde niet, maar op
het voorplein werd de deur van de lijf
wacht geopend en er trad een heer naar
huiten in een overjas met bonten kraag.
Dal was de hoofdcommissaris van politie
Hij sprak de menigte kort toe Zijne Ma
jesteit had de betooging geduld op voor
waarde, dat zij kalm en rustig zou zijn,
en de orde en hel openbaar gezag zou
eerbiedigen Zijne Majesteit was in 't
geheel niet van plan te onderhandelen
op den eisch van de menigte Na vooraf
gaande aanvrage zou hij audiëntie ver-
leenen aan deze of gene commissie van
afgevaardigden der wevers, die de
eischen van liet volk wilden blootleggen
Dal was alles Maar het was te laat. De
drang om den meesier te bevelen was op
gewekt bij de menschelijke dieren; zij
bleven op bh" stuk slaan Kosor zelfs
zou niet bij machte geweest zijn om dien
stroom in te dijken. Allen stormden'
vooruit naar het hek Men wilde den ko
ning zien Men wilde dat hij zich zoui
'ertoonen op het balcon van de toren
kamer, waar de koningin had gestaan den
avond na haar huwelijk. Men eischte,
dat [Wolfram getuige zou zijn van dit
stomme schouwspel En hel prachtige
ijzeren hek met hel verweerde verguld
sel begon te wankelen onder het hevig
geduw.
„Maar laat Zijne Hoogheid zich toch
vertonnen Laat de koning liet volk te
vreden stellen!" mompelde Clara
„En dan?" zei Hare Hoogheid.
Een geschetter van trompetten klonk
door dc lucht. De officier, die hel bevel
had over de troepen, dreef zijn paard
vooruit en scheen hen toe le spreken,
maar zijn woorden gingen verloren in hel
stoomachtige geroep van de oproerige
menigte De wille gardes kwamen aan
rukken langs1 de zijvleugels van het pa
lleis; toen klonk een schol boven hel
geweldige geschreeuw uit, een rook
wolkje als van een sigaret, was even,
zichtbaar. Dat was1 een revolver die af
ging; „vanzelf',- werd er later beweerd
door de belrokken personen.
Toen begon de aanval, Moorddadig was
die. Later schatte men hel aantal we
vers, die dien ochtend op het plteim
verzameld waren op zestien of zeventien
duizend Op die menschenmenigte storm
den de paarden in. Achter de ramen
ikon toen de angstkreten, die uit do
massa opstegen, hooren. Zij verdedigden
zich Aan alle kanten staken armen om
hoog, flikkerde het staal van revolvers,
knalden de scholen. De cavalerie beant
woordde dit "met pistoolschoten Een kind,
dal getroffen werd, viel met bloedend
voorhoofd uit een boom. Vor de ramen
van de ministeries verschenen infante
risten, het geweer op den schouder.
„Maar laat de koning zich dan toch
vertoonenl" jammerde Clara handenwrin-
nd
De aartshertogin kwam naar haar toe,
evenzeer om hel schouwspel nïei te zien
als om haar vriendin te troosten
„Arme Clara'" fluisterde zij,, .arme
lieve Clara'
Zij hield de armen om haar heen gesla
gen De scheikundige, die zich zelf an
ders zoo goed beheerschen kon, moest
nu gaan zitten zij had geen tranen meer
Met doffe stem zei ze
„Laat mij gaan Hoogheid, laat mij weg
gaan Ik heb veel van u gehouden, o,
heel veel, meer dan ik zeggen kan, maar
ikjhoor niet tot uwe partij, dat kan ik (niet
en dat zal ik ook nooit. Ik hoor bij hen,
die daar beneden gedood wordeniic voel
dat mijn bloed daar vloeit, mijn leden ge
broken worden; o arme stakkers, arme
stakkers' zooveel ellende en zoo'n dood!
Ja. ik ben tegen den koning; de koning
Kongres niet de kracht toonde te bezit
ten haar eigen o-vertniging te doen zege
vieren tegen den druk, die de Partijlei
ding sinds weken oefende
Zullen de voorstanders der resolutie—
Dordt trachten binnen het raam der Par
tij een weg le vinden uit de bovengeschet
ste moeilijkheden, anderzijds moge de
Parlijmecvderheid bedenken, in welk
groot gevaar zij de eenheid van de Partij
bracht en welke plichten dit ook haar
oiplegt.
feii slotte wordt verklaard, dat het
de plicht van onze, medestanders is in
de S D A P te blijven en zooveel moge
lijk hun taak op de oude wijze daarin te
blijven vervullen Wjaar een georgani
seerd verzei niet in het partijbelang
wordt geacht, zal men echter niet nala
ten zoowel schriftelijk als mondeling zijn
meening ingang te doen vinden
UIT DE STAATSCOURANT
Bij Kon besluit:
aan den luit. I. zee 2e kl.
Vonte, wegens ongeschiktheid voor de
e waarneming van den militairen
ben gevaren op schepen, die in de laat
ste maand aHe zijn vergaan.
De Olanda was een schip van 1354
ton, in 1899 gebouwd.
De Alwina
Dc lading van hel Nederlandsch stoom
schip Alwina, dat op weg van Huelva
naar Rotterdam, te Falmouth was aange
houden, is vrijgelaten en wordt op een
ander schip overgeladen Het schip zelf
wordt nog vastgehouden
Kon Nat Steuncomité
De 34e lijst van bijdragen, loopende
van 4 tol en met 10 April meldt een to-
laal van f 20361,28'/i-, waarmee het to
taal van alle bijdragen gestegen is tot
f 2 004 760.21
Op deze lijsl komt een bedrag voor vau
f 2383 15 van liet personeel der II IJ
S. M. en voor de Iweede maal een bedrag
van l' 10 000 van de Mij lot E\pl van
Limburgsche steenkolenmijnen
U uitvoerverbod
De uitvoer van ruwe «phosphate» is
verboden
verdere waarneming van den militairen
dienst, tengevolge van lichaamsgebreken,
mtel 1 Mei e o. verl. onder toekenning van
een lijd pensioen van f 400 s jaars,
voor den tijd van een jaar
NEDERLAND EN DE OORLOG
Verkeer met Engeland
Gestremd
Naai' de directie van de S M Zee
land ons meedeelt, heeft zij van den E;i-
gelschen consul le Vlissingen bericht ont
vangen, dat het passagiers verkeer tus-
schen Holland en Engeland vanaf heden
voor acht dagen is stopgezet
Voorschotten uit de groote
1 e e n i n g.
Dc Minister van Financiën maakt be
kend, daL tot en met 17 April 1915 uit
de opbrengst der Staatsleening 1914 aan
DE VLUCHTELINGEN.
Het vertrek der vluchtelingen.
Zooals wij verleden weck mededeelden,
is van dc. regeering bericht ontvangen,
dal ook hier de vluchtelingen. \oor zoo
ver zij ondersteuning genieten en dit wil
len blijven doen, zullen moeten vertrek
ken Hieronder werden in de eerste
plaats genoemd de zoogenaamde ,Pau-
vres honteux', die hier onderstand kre
gen uit hetgeen {iet plaatselijk en pro
vinciaal comité ter beschikking hadden,
benevens door de rijksbijdrage
In hel regeeringsschrijven aan het
plaatselijk comité werd (ie raad gegeven
zich ten opzichte van deze menschen
te wenden lot liet Centraal Comité in
Amsterdam, dat zeker wel zijn tusschen-
komst zou willen verlocnen voor verdere-
I huisvesting en ondersteuuing van deze
provinciën en gemeenten uit 's Rijks I personen De commissie alhier verza-
scliatkist rentedragende voorschotten zijnmelde alle gegevens omtrent de Pauvres
toegezegd lot een gezamenlijk bedrag van j honteux en deed hen biljetten invullen,
f 23 512 000, waarvan was uitbetaald of waarheen zij het liefst zouden vertrek-
betaalbaar gesteld een totaal bedrag van ken Deze gegevens werden aan liet Cen-
f 11 556.400. j traal Comité opgezonden, en het is ze-
ker te begrijpen, dat de commissie ver-
Ne der 1 schip op een mijn. i wonderd opkeek toen zij de bescheiden
Het ss. Olanda van de Nederlandsche j weder terug kreeg, met de mededeeling
Lloyd (Scheepv en Sleenk mij) te Rot- daL dit comité zich van financiceien .steun
'terdam is, onderweg van Seham naarniets kon aantrekken en alleen wellicht
Rotterdam, Zondagmorgen op een mijn - kans zag deze mensehen in kamertjes of
geloopen en gezonken, de bemanning! in gebouwen onder ie brengen Dit laat-
heeft zich in de booten kunnen redden sle is natuurlijk niet de bedoeling voor
met medenemen van al haar eigendom- j deze categorie van personen cn de corn-
men. Zij is door een ¥veiler opgepikt j missie stond dan voor een nieuw raadsel
en te Grimsby aan land gekomen j Thans is bericht gekomen, dat namens
Naar de N R. C. nog meldt, is de Olan-de regeering iemand morgen hier komt.
da, die met kolen was geladen, mid-1 die de „pauvres honteux zal ondervra-
scheeps door een mijn getroffen, waar- gen Dal. de commissies, die zich hier
door een heftige ontploffing ontstond nu reeds een half jaar op zulk oen lof-
De bemanning is in de booten bij het waardige wijze met de vluchtelingenzorg
stoomschip gebleven, lot dit kapseisde j belast hebben, zulk een blijk van weinig
'en zonk j vertrouwen in hun inlichtingen minder
Enkele leden van dé bemanning heb-aangenaam vinden, is le begrijpen
is verantwoordelijk voor zooveel misda-1
den...."
„Arme Clara!" zei Wanda weer op
leederen toon.
,Hij hoefde maai' één gebaar le ma
ken", vervolgde Clara, „één gebaar van
liefde, van meegevoel voor zijn mede-
mcnschcn en ze zouden hem toejuichen
Het volk is niet slecht Hij heeft niet (ge
wild O, waarom? Waarom toch?"
Toen scheen liet, alsof het schieten
ophield, zij raapten al haar moed bijeen
en sleepten zich naar het venster Ja,
werkelijk, tiet voorplein werd al minder
vol, de oproerlingen vluchtten door de
Torenstraat Zij liepen zwijgend langs
hel paleis, met angstigen, verdwaasden
blik keken ze naar een vijftiental lijken
en evenveel stervenden, die in een laat
ste stuiptrekking op den grond uitgestrekt
lagen Onder de do oden waren twee of
drie jongens en een. jonge, blonde vrouw,
wier weefstersjak op zij een enorme
bloedvlek vertoonde En zij liepen ver
der, de anderen volgend, afgemat, niet-
begrijpend Clara herkende den ouden
Heinsius, wiens hooge gestalte en opge
heven armen boven de menigte uitsta
ken De wind joeg zijn dunnen, witten
baard uiteen Zeker herinnerde hij er
nu aan, zooals grijsaards meer doen, dat
hij alles wat nu gebeurde, voorzien had
Op de brug kwamen nog steeds meer
wevers aan, op weg naar het paleis; zij
wisten nog van niels Maar ze zouden
zelfs de rivier niet oversteken. Een twee
de eskadron cavalerie kwam langs do
kade aandraven, sneed de colonne in
tweeën, duwde de aankomenden terug
en joeg degenen, die nog in de straat
bleven, uiteen De zon stond al hoog
aan den hemel In de verte zag men
het geflikker van de bajonetten
Clara keek naar beneden met de oogen
strak gevestigd op de verstijfde lichamen,
die de menigte in het voorbijgaan, daar
had achtergelaten het was droevig den
angst te zien. waarmee rij naar de lijken
tuurde Zij zocht Ismaêl, zij zei:
„Ik geloof, dat ik hem mij hoor roe
pen En weer wilde zij naar beneden
gaan Maar de aartshertogin deed haar
opmerken, dat de soldaten, die met ge
trokken sabels langs de vier zijden van
het paleis opgesteld waren, haar niet
door zouden lalen Zij verviel weer in
een wanhopig stilzwijgen, waarin Wan
da haar niet storen wilde Het was twaalf
uur, voor li el plein geheel leeg was De
lijken en de gewonden werden weggeno
men. Alleen plekken bloed bleven nog
over De aartshertogin ging naar Clara
toe, kuste haar op het voorhoofd en ver
trok.
Een kwartier laterkwam zij zegevie
rend terug.
ordt varvolgd)
