MIDBËLBUBGSCHE COUBANT.
188* jatnaii
I9ië
Dinsdag
6 April.
Binnenland.
FEUILLETON.
KONING ZIJN.
r Sf
N° 80
Deüo Voorout ïorechflnt do g e 1 j k s, met uitzonderfag van Zon- en Fe»ld»geil.
Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25»
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advurleatien a 2<J txjoi per regel. Bg abonnement veel lager. GtsOuorio-, dooi.- e-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats
die zjj innemwrt
QSy* Advertenties vóór één uur te bezorgen
DE WERKELOOSHEIDSKWESTIE.
Bel oorslel van den Minister van
Waterstaat om door een aanvullings-cre-
diel voor openbare werken eventueel»
werkloosheid Ie bestrijden, beeft bij het
•mlerzoek in de afdeelingen der Tweede
Kamer aanleiding gegeven tot opmerkin
gen over een kwestie van algemeene be-
leekenis in deze dagen, nl. over de mede-
zeggingsschap van de Kamer voor bel
bepalen ran de werken waarvoor zij geld
beschikbaar slelt
Dat is dus in zijn grond bel reeds meer
waal-genomen verschijnsel, dat de Kamer
•pV'omt voor baar recht op controle dal
in deze crisis-dagen veel van haar belee-
kenis dreigt te verliezen
Volgens verscheiden leden komt het
wetsvoorstel hierop neer, dat aan den Mi
nister over een .zeer groot bedrag vrijwel
de vrije beschikking wordt gelaten. Zij
wenschten, dat ook in'deze omstandig
heden aan de beproefde budget-praclijk
werd vastgehouden, die wil, dat op de be
grooting steeds voor bepaalde wer
ken bepaalde bedragen worden uilge
trokken, en in de toelichting wordt uit
eengezet wellc totaal bedrag, over meer
dere begrootingen verdeeld, voor elk dier
werken zal worden vereischt.
Eenige leden wezen er ook op, dal om
de Kamer in de gelegenheid te stellen
Jtzar recht van amendement uit te oefe
nen, verdeeling van bel noodig geoor
deelde bedrag over verschillende posten
■oodzakelijk is
Deze opmerkingen werden nog in dit
geval versterkt, wijl hel volgens verschei
dene leden minstens twijfelachtig mag
heelen of voor bestrijding van werkeloos
heid wel behoefte bestaat aan de hier
vooifecsteldc werkverschaffing. Naar hun
meening is de werkeloosheid alleen te
Amsterdam en te Rotterdam bijzonder]
groot cn daar betreft zij vooral hel ha
venbedrijf en hel diamantbewerkersvak,
twee bedrijven, welker arbeiders door de
[uilvoering van openbare werken slechtst
weinig kunnen worden geholpen. Tem
plattelande en ook in vele stedelijke be
drijfstakken is zelfs gebrek aan arbeids
krachten gewezen werd o.a. op het be
kende gebrek aan smeden en bankwer
kers en dan wordt vooral ten plalte-
innde de terugslag reeds gevoeld in den
vorm van hoogere loonen. De sterke aan
drang om militaire verloven te bekomen,
van de zijde der onder de wapenen
zijnde arbeiders, wijst in dezelfde rich
ting Speciaal in de bouwvakken is er
voor zoover er gegevens ter beoordeeling
van den toestand beschikbaar zijn, geen
buitengewone werkeloosheid.
Wat de door den Minister in zijn wets
voorstel aangewezen werken betreft, werd
voldoening uitgesproken over liet daar
onder opnemen van verbetering der klei
ne rivieren, maar werd aangedrongen]
Vooral aandacht te schenken aan den,
aanleg en verbetering van wegen builen
het gebied der groote Rijkswegen in den
Achterhoek, Brabant, Limburg en Zee-
Door COLETTE YVER.
Hel plan van een nieuwen verbindings
weg door bel Haagsche Bosch werd al
gemeen afgekeurd. „Geen der leden ver
klaarde zich hiermee te kunnen vereeni
gen en hereid daarvoor gelden toe le
staan'. De commissie van rapporteur.^
preekt dan ook het vertrouwen uit, dal
de regoering naar aanleiding der geop
perde bezwaren van dit onderwerp zal
willen afzien.
HET CONGRES DER S D. V. 1'.
Het een en twintigste, Zondig te Arn
hem geopende congres der S D. A. 1'.
had den hoofdschotel vooraan op hel
menu geplaatst N'a de korte openings
rede van den 'voorzitter, den heer Vlie
gen, en enkele mecdeelingen, begon da
delijk liet debat over de brandende
kwestiede kritiek op de leiding der par
tij inzake militaire credielen, ncutrar
lileil, mililairisme, anti-oorlogsraad, enz.
Den heelen eersten dag was hel zwaar
geschut aan den gang de lieer Kuyper
den. heelen morgen, de heer G. W. San-,
mes een deel van den middag, Troelstra
de rest van den middag en den heelen
avond. Troelslra was niet korter dan
zes uur aan het woord
De tweede dag was voor het tirail-
leurvuur (vrij debat met tien minuten
voor iederen spreken en voor den aan
val, nl. de stemming
Den eersten dag kon geen der spre
kers zich over de houding van het con
gres beklagen De lieer Kuvper
kreeg volgens der verslagen „daveren
de toejuichingen' aan den heer Sannes
werd een ovatie gebracht En de heer
Troelslra had weer donderende toe
juichingen
De heer Kuyper zei persoonlijk
voorstander van het stelsel „geen man
en geen cent" le zijn; maar deelde mee
dal de oppositie zicli op beperkter stand
punt concentreerde. Spr. had liever ge
zien dat een geroutineerd „bekvechter'
tegenover Troelslra de kritiek toelichtte
Aam hel slot deelde hij mee ook bij
aanneming der bcsluursmolies in dc par
tij te zullen blijven totdat de studie
commissie zal hebben beslist
Gaal de partij echter voort op den
weg van niinisleriaiisme, Godsvrede in
permanentie en nationaal gematigd mili
tairisme dan is voor spr. de hand met de
partij verbroken
De heer Sannes sprak niet namens
de georganiseerde oppositie, maar stelde
Jzicli ook tegenover de opvatting der
partij-leiders en bepleitte strijd legen
het imperialisine, maar dan ook strijd te
gen den oorlog en tegen mililairisme
Op de vraag of hij zich dan niet ver
dedigen wil, antwoordde deze spr. dat
hij niel le willen heeft; hij is minder,-'
heid Hij wilde wel handliaving der neu
traliteit maar geen verdediging; ontkende
niet de beleekenis' der nationale gedach
te, maar meende dat slechts de nieuwe
ideologie van het internationale gewor
teld is in de werkelijkheid
De heer Troelstra zette uitvoerig
uileen, dat in pille landen de nationale
gedachte is opgekomen, en dat de nieuwe
werkelijkheid door geen enkel programma
punt kon worden opgelost. Hij wees ex-
op dal men het eerste woord van kritiek
nog moei vernemen over het feil dat de
Belgen zich verdedigd hebben, en spi-ak
dc meening uil, dal een Duilsche vlieg-
raid, waarbij bommen wei-den gegooid op
ons land, nog beter dan zijn woorden de
aanwezigen zou overtuigen een bewe
ring die dondex-end applaus, maar ook
krachtig gefluit cn px-olcsten uitlokte
En voorts lichtte hij de door het
partij-bestuur voorgestelde resoluties toe
Hij erkende dal zijn eigen standpunt nog
niet vast staal, eu dat de nieuwe lakliek
nog niet kan worden vastgesteld niel heL
oog op de nieuwe vei-lioudingen Maai
bij hoopte een open blik le houden voor
de werkelijkheid.
Om in beknoplcn vorm een overzicht
'le geven van hel debat dat Maandag liet
congres bezig hield van 's ochtends ne
gen toL middernacht, is niet mogenjk
Vermeld dient te worden, dat het con
gres zich over het algemeen zeer rus-
lig hield, en dal hel debat zich niel ken
merkte door de persoonlijke aanvallen
die op vroegere congressen vaak lot
heftige looneelen leidden.
De sprekers waren le onderscheiden
in drie groepen, li 1. de aanhangers van
ten. eerste de motie van liet partij
bestuur, goedkeurende de gedragslijn van
de partijleiding inzake handhaving van
de onzijdigheid en onafhankelijkheid des
lands met alle beschikbare middelen, cn
vertrouwend dal de partijleiding zich
ook verder bij de toepassing der1
door de socialistische internationale ge
stelde beginselen zal laten leiden door
haar eigen opvatting van liet wezenlijk
belang des volks;
ten tweede de motie Zaandam- Dor
drecht, verklarend dat in liet toeslaan
der mobilisatie-credieten niet ligt opge
sloten de bereidverklaring lol landsver
dediging; verwerpend de opvatting, dat
de nationale zelfstandigheid voor de ar
beiders van zoo groote beteekenis is
dal daarvoor een verdedigingsoorlog
moet worden aanvaard, en bovendien
afwijzend de landsverdediging omdat deze
de arbeiders aan de zijde van het mili
tairisme brengt;
ten derde de stelling „geen man cn
geen cent"
Besloten werd dat zij, die de partij-lei
ding geheel afkeurden^, zouden blanco
stemmen
De uitslag der stemming die le mid
dernacht begon was
voor de motie van hel partijbestuur
555 stemmen;
voor die van Zaandam—Dordrecht 231
stemmen;
blanco 10.
Vervolgens werden eveneens met groo
te meerderheid aangenomen de be
st uursmoties
inzake militairisme verklarend dat
vóór den vrede iedere poging om door
een commissie die kwestie te regelen,
voorbarig is;
inzake den Anti-Oorlogsraad, openla-
41).
Clara zei:
„Dus hechtte Zijne Majesteit zooveel
waarde aan die herinneringen uit den
ouden tijd?"
De oude dame glimlachte van plezier,
zoodra zij maar van hem sprak.
„Hij had zooveel is'maak en zooveel
liefhebberij en als hij eenmaal ergens
plezier in had, zette hij door. Ik heb
eens gezien, toen hij veertien jaar was,
dat hij een heelen nacht op liet labora
torium in den toren bleef, dat was
toen zijn timmermanswerkplaats om
een tafel af le maken, waarvan de pooten
spleten, hoe meer hij ze op de draaibank
wou afronden Toen he*t dag begon te
worden, zat hij uitgeput en bevend te
midden van al de houtsplinters. Hij zag
doodsbleek en hield met moeite zijn tra
nen in; telkens weer herhaalde hij: 2,Ik
ben niet eens een goed werkman'"
Clara luisterde met de lippen half ge-
Opend. Zij kende langzamerhand allerlei
trekken van den koning als kind, die de
krude gouvernante haar vertelde. Hij
moesl een lief, droomerig kind zijn ge
weest, edelmoedig als jongen, dichterlijk
en vurig toen hij den volwassen leeftijd
bereikt had; zóó was zijn persoon, die
Clara had leeren kennen uit de verhalen
der oude dame Zij had voor die vurige
persoonlijkheid van vroeger een belang
stelling, die niel geheel op rekening ge
schoven kon worden van den gebiedenden
monarch, zooals zij dien nu had leeren
kennen. Mevrouw de Bénouville had haar
een portret van Wolfram laten zien op
zijn vijftiende jaar. Hoe was het mo
gelijk, dat die dweper met zijn hartstoch
telijke oogen, die prins met zijn groo-
goedheid, de harde, onvermurwbare
vorst van thans was geworden? Hoewel
mevrouw de Bénouville altijd erg terug
houdend was op dit teene punt, wist Cla
ra toch dat Wolfram al op zijn twin"
tigste jaar, toen hij heel Europa reeds
had bereisd, met koning Wenceslaus en
den staatsmaarschalk den verschrik-
kelijken hertog von Zoffern, die op vijf
tigjarigen leeftijd toen groote macht had
hevige scènes had gehad, waarbij
hij als toekomstig lieerscher van Lithauen
pleitte voor de vrijheid. Eenige jaren
later was hij vertrokken naar Engelsch-
Indiê In dien tusschentijd waren er
dingen gebeurd, die mevrouw de Bénou
ville onveranderlijk stilzwijgend voorbij
ging.
tend de mogelijkheid van samenwerking
met andere krachten, nadat was meege
deeld dat over aansluiting der Partij als
zoodanig eerst de Partij zal worden ge
raadpleegd; en
inzake de neutraliteit, zich verklarend
ten. gunste der meest strikte neutraliteit,,
en eischend van allen die een veraut-
woordelijke positie in de partij beklee-
den, zich daar naai- to gedragen (Dit sloeg
voornamelkij op den partij voorzitter Vlie
gen).
Dc rest van de agenda bléer over
voor vandaag
NEDERLAND EN DE OORLOG
Intrekking uitvoerverbod
bruine boonen
We ontvingen van den Terrilorialen Be
velhebber in Zeeland bericht, dat met
ingang van 1 April hel uitvoerverbod van
bruine boonen uil Zeeland ingetrokken
en derhalve 'de uitvoer van alle soorten
peulvruchten uit Zeeland toegestaan
Uit Start an Provincie.
Uit Middelburg.
liet regenachtige weder van gister
middag bracht eenc aanzienlijke vertra
ging le weeg in den treinenloop. Hot
was op alle stations dei* Zeeuwsche lijn
een zeer groot aantal fietsen die uil- en
ingeladen moesten worden. Dc trein
die le 6 21 te Middelburg moest aan
komen, was hierdoor meer dan een nui-
le laat Ook de trein van halftien had
bijna een uur vertraging
- De op 10 Maart alhier opge
richte plaatselijke groep van den Neder-
landschen Anti Oorlogsraad zal binnen
kort een Openbare vergadering beleggen,
waarin het doel en het streven van den
raad zal worden uiteengezet
- Er heerschle hedenmorgen een goo-
te drukte op het postkantoor alhier. Be
halve de gewone drukte kwam daarbij
ten eerste de iederen Dinsdag terugkee-
rende uilbetaling der ouderdomsrente,
maar bovendien kwamen tal van raen-
schen en vooral van buiten de stad -
de bons van f 1 en f 2 50 inwissele/n,
waarvoor een der ambtenaren aan een
afzonderlijk loket heeft plaats genomen.
Dit houdt wel eenigszins op, daar de
bons nauwkeurig worden nagekeken of
er ook valsche onder zijn. Zoo mogen ook
de postambtenaren, die met kwitanties
loopen, geen bons aannemen en wordt
dit uitsluitend gedaan aan bedoeld loket
Men heeft echter zooals bekend gemaakt
tot 14 dezer tijd om in te wisselen
De tweede Paaschdag. anders zoo
bijzonder levendig kenmerkte zich dit
jaar door rust en kalmte, hel aantal
buitenmenschen, die per tram en fiels
naar de stad komen was heel wat min
der dan andere jaren, zeker ten decle
hel gevolg van het ongunstig weder,
maar ook wel van liet onder de wape
nen zijn van tal van jonge mannen, die
anders met hun vrouw, aanstaande
vrouw, of vrienden naar de stad komea.
De politie had het ook zeer gemak
kelijk, slechts een enkel maal moest zij
kalrncerend optreden bij kleine oneenig-
heden of iemand, die le veel aan Bac
chus geofferd had, tijdelijk in bewa
ring stellen.
Van de thans hier in garnizoen zijn
de militairen kan getuigd worden.dat
zij zich zeer ordelijk gedragen. Dnt wij
dit zoo speciaal vermelden vindt zij a
reden in hel feit, dal wij eenigen tijd
geleden genoodzaakt waren een afkeu
rend oordeel over de houding van som
mige soldaten le doen hooren
Zondag en Maandag bedroeg fielt
aantal bons voor warm eten beide kee-
ren 796, heden was het 776.
Zondagmorgen had een lid der voet
balclub „Victoria zekere De L al
hier hel ongeluk een been te brekc-n,
toen hij op liet Molenwater aan het spe
len was
O--
Vlissingen.
■- De groote reinigingsloods, aan het
eerste perron van het station te Vlis
singen, welke lot nu toe diende tot
passantenhuis voor aankomende reizi
gers welke den volgenden dag naar
Engeland wenschten le gaan is thans
gesloten. Den laatsten tjjd werd van dit
lokaal weinig gebruik gemaakt Alles
wordt evenwel in denzelfden toestand
gelalen, voor hel geval er weder behoef-'
le blijkt te zijn voor ben die anders geen
onderdak kunnen vinden
„Hij had denzelfden smaak en dezelf
de neigingen als koningin Bertha", zei
de Framjaise altijd weer
Dien avond, toen zij eenmaal op dreef
was, herinnerde zij zich nog een andere
geschiedenis van een dollen, onver
schrokken inval van Wolfram als kind
Hij was ongeveer vijftien jaar oud, hij
zag op het dak van het paleis tegen een
gevaarlijke helling leidekkers "bezig met
hun levensgevaarlijk werk Plotseling
werd hij zoo overweldigd door het feit.
dat die mannen, die in dienst waren van
zijn vader, hun teven waagden te zij
nen behoeve, dal hij onverhoeds aan
zijn gouverneur ontsnapte, zijn jasje uit
trok, achter een arbeider de ladder op
klom en daar in de hoogte pp' de dak
pannen heen en weer ging loopen met
deze woorden, die de kerels in verruk
king hadden gebracht-
„Ik ben aartshertog Wolfram I"
,.Nu, juffrouw Hersberg, wat zegt iv
daarvan?" vroeg prins Géo
De beide jongelui en de oude hof
dame keken haai- vragend aan, maar toen
zij zagen hoe aangedaan Clara was, dron
gen zij niet verder aan.
Wanda draaide liet electrische licht
aan om wat afleiding te geven en de;
prins haalde een draaiorgeltje te voor
schijn, dat daar als curiositeit stond.
H 5j( zocht het handvat Het was een
nieuw instrument, dat in Parijs gemaaid
was Hij gaf Wanda een ondeugend knip
oogje. Beiden hadden, ondanks hun groo
te smart, toch in den grond een opge
wekte natuur. Zij fluisterden vroolijk
samen over het kleine Fransche instru
ment Opeens kwam er een krassend ge
luid uil hel mechaniek en toen klonken
de eerste schallende tonen van het Fran
sche volkslied, machinaal afgerold, door
de zaal.
..Mevrouw Bénouville' Mevrouw Bé
nouville'" riep Wauda met schitteren
de oogen, „dat speelt Géo voor ut"
De oude dame bleef verbaasd en ver
rukt slaan De prins draaide het orgeltje
en had er plezier in .als een straatjongen.
Nu draaide hij met een razende snel
heid. Mevrouw Bénouville kreeg het
even te kwaad bij het hooren van de
Marseillaise Die klanken uit haar va
derland stegen haar naar het hoofd en
ze zuchtte
„Och' die lieve kinderen' Die arme
kinderen
Clara voelde zich wonderlijk wel te
moede.
(IWiordt vervolgd)
Uil Z u i d-B e v e 1 a n d.
- Vanaf 4 April mogen alle treinen de
V1 a k e b r u g met geen grootere snel
heid dan 5 kilometer berijden Tijdens
liet berijden van de brug moeten alle
portierramen gesloten zijn en mag nie
mand rooken. Allet reinen, komende van
fle richting Vlissingen, moeten stoppen
vóór de brug.
Trein 109 zal voortaan stoppen te
Kr a b bend ijk e tot het uitlaten ten
opnemen van reizigers Aankomst Krab-
bendijke 10 1 O 's avonds
Vanaf 7 April zal t rein 109 niet meer
stoppen fce Wouw.
Zondag is een leeuw tijdens een ver
tooning le Hans weert uit zijn hok
gebroken. Het beest liep den Boomdijk
op en werd spoedig door soldalen dood
geschoten Had het beest het dorp inge-
loopen, (dan waren er Vast ongelukken
gebeurd Er waren vele v
- Zaterdagmiddag waren kinderen van
schipper Neij aan boord van het naair
II a n s w e e r t gevluchte Belgische schip
Jordaens aan het spelen met een patroon
Ook een kind van den Belgischen vluch
teling Seeldraijers speelde aan boord
De patroon ontplofte met 't gevolg, dat
een kind van S en een dochtertje van
N. zeer ernstig werden gekwetst. De.
vrouw van N. en twee andere kinderen
benevens de knecht werden ook ern
stig gewond.
Twee van de kinderen zijn naar het
ziekenhuis te Middelburg vervoerd Een
ander kind wordt in dc ziekenbarak te
Hansweert verpleegd
Alle patronen moeten worden ingele
verd; t schijnt dat dit gevaarlijk „speel
goed" nog steeds als curiosum door kin
deren wordt gehanteerd.
Uit T h o 1 e n.
- Te Tholenis Maandag overleden
op 86 jarigen leeftijd dc heer G A Avé,
oud-gemeenle-ontvanger, voor eenige ja
ren vervulde hij, behalve genoemde
functie, nog verschillende andere ad
ministratieve betrekkingen.
Uit Zeen wichJIUin deren W. D
Vier en vijf April werd te Sluis
een straatverkoop van insignes door
een Zceuwseh comité van het Roode
Kruis gehouden voor het aanschaffen
van een auto enz voor een ambulance.
Een aanzienlijke geldsom werd door
de jeugdige en ijverige dames geind
t Was voor hen te betreuren, dat 5
April een regendag was Toch was er
een groot publiek op de been; het con
cert op de Markt ging door en de voor
zitter van Apollo" sprak op de estrade
de groote menigte toe en dankte voor
de bijzondere belangstelling op den
tweeden Paaschdag ondervonden.