MIDDGLBIIRGSCHE COURANT
Woensdag
17 Februari.
H" 40
188° Jaargang
1918
Deze courant verschijnt ctage.lijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prij3 per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentien k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats
die zij innemen»
CV Advertenties vóór één nar te 1
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Kameroverzicht.
Eerste Kamer.
De behandeling van het negende
hoofdstuk der begrooting (waterstaat) le
verde in hoofdzaak een debat op tusr
schen minister Lely en den oud-minister
Regoul. De heer R ego ut verkreeg het
woord nadat de heer Haffmans op be
spoediging van de Maaskanalisatie had
aangedrongen en de heer Bergsma gewe
zen had pp gebrek aan belangstelling
hij onze ingénieurs voor den wegenbouw
en meerdere spoed met den verbindings
weg Zeeland—Brabant had bepleit. Ilij
juichte hel toe, dat deze begrooting niet
hel karakter heeft van een credietaan-
vrage, omdat getracht moet worden den
normalen gang van zaken zooveel moge
lijk te herstellen.
Spr. heeft behoord tot hen die van
overtuiging waren dal bij het beheer
van het de parlement van waterstaat niet
de noodige zuinigheid wordt betracht. De
minister ontleend dit en spr betreurt
die ontkenning omdat hij beducht is voor
nog minder zuinigheid Onder dc huidi
ge tijdsomstandigheden is de uiterste
zuinigheid een eerste vereischte
Als voorbeeld van de mindere zuinig
heid wijst spr. op ide voorgenomen alge
meene salarisregeling voor alle ambtena
ren nessor toerende onder waterstaat, wel
ke regeling wel is teruggenomen, doch
die in den vorm van opgewekte verwach
tingen blijft nawerken.
De heer Regou.1 wees op liet verschil
in houding lusschen dezen minister, die
van hel stelsel der geleidelijke verbe-i
tering, dat vroeger altijd gevolgd werd,
afwijkt, en een algemeene loonsverlioo-
ging wil en van den minister van binnenl,
zaken, krachlens diens verklaring afge
legd len aanzien van de salarisregeling
der onderwijzers De instelling van een
interdepartementale commissie, die alle
salarisregelingen eens zal .herzien, acht
spreker thans zeer gewenschl.
Deze minister vroeg hel personeel
een ontwerp te geven, wat geschiedde
Hij weigerde echter zijn voorstel aan
de betrokken personccl-commissie te
zenden, die er toch kennis van'
schijnt te hebben genomen en er mee
ontevreden bleek. Spreker hoopt (lal de
minister van dezen weg zal afslaan
Dan verweet spreker den minister dat
de keuze der middelen voor de voorko
ming van werkeloosheid onvoldoende
was toegelicht en niet altijd gelukkig
is te noemen om len slotte krachtig
op bezuiniging aan te dringen.
De minister wees er op dpt de
algemeene salarisregeling niet geschied
de naar zijn Speciale opvattingen, doch
een gevolg was van het algemeen reg
geeringsbeginsel Het voorstel lot weder
indiening van die regelingen' zal niet
eerder komen dan wanneer de toestand
weer als normaal is te beschouwen'.
Dat de keuze der werken ter bestrij
ding der werkloosheid niet gelukkig
was, blijft de Min. ontkennen. De dis
cussie daarover (zal later plaats heb
ben als het desbetreffende ontwerp aan
de orde is.
De Maaskanalisatie zal spoedigen
voortgang vinden en de wegen-verhar
ding betreft speciaal den ondergrond.
In zijn repliek gaf de lieer Re go ut
nog in overweging om salarisregeling
nimmer in de begrooling vast te leggen,
doch als afzonderlijk ontwerp in te dief-
nen, waarop de minister antwoordde,
dat Wat in dit speciale geval kion, ni:et
altijd mogelijk zal blijken.
Hierop werd het hoofdstuk goedge
keurd met de daarmee annexe ontwerf-
pen tol regeling van de inkomsten en
uilgaven van de posterijen, telegrafie en
telefonie voor 1915 en tot regeling van
de inkomsten en uitgaven van het staats-
Tisschersliavenbedrijf te IJmuiden voor
1915.
Voorts zag de Kamer nog gelegen
heid de onteigening voor uitbreiding van
het slalionsemplacemeTit Bergen op
Zoom af ie doen, waarbij de heer
'Bergsma wees op de verkeersbelen^-
mering, die er door zal ontstaan, doch
dal zonder meer werd goedgekeurd.
TWEEDE KAMER.
Veeartsen ij kundig e> t na t st o e-
zicht.
Ingediend is een wetsontwerp tot
aanvulling van de wet tot regeling van
hel vecartsenijktmdig staatstoezicht en
dc veearlsenijkundige politie.
Nu tegen de gekoesterde verwachtin
gen hel mond- en klauwzeer weer is op-
gelreden, terwijl de parlementaire be
handeling van het ingediende onjtwerp
Veewet nog niet is aangenomen, heeft
de Minister van Landbouw enz., tenein
de met meer kracht tegen deze ziekte
te kunnen optreden en haren voortgang
te stuiten, alvorens de weidetijd weder
aanbreekt, gemeend, een voorloopige
regeling dezer materie te moeten ter
hand nemen.
Daartoe wordt art 15 van bovenge
noemde wel aldus aangevuld, dat ook
dc in- en doorvoer en het vervoer van
mielk, (afgeroomde meld, karnemelk en
wei kan worden verboden.
Eeds vraagstuk.
De regeering heeft hel voorloopig ver
slag beantwoord betreffende hel wets
ontwerp lol nadere regeling van het eeds-
vraagstuk.
Gewezen wordt daarbij op het groote
voordeel, dal eindelijk eenige eenheid
wordt gebracht in de groote hoeveelheid
bepalingen omtrent den eed,* die veelal
zonder eenige reden verschillend luiden
Door eene wijziging bij gewijzigd
ontwerp gebracht in de op de ambts-
eeden betrekking hebbende regeling,
waardoor deze regeRng voor een be
langrijk deel neerkomt op handhaving
van den bestaanden toestand, zal naar
de regeering vertrouwt, het bezwaar dat
het wetsontwerp ook de ambtseeden
binnen zijn gebied betrekt, wel zijn
weggenomen.
Ofschoon de regeering toegeeft, dal
een geheel vrije keuze tussclien eed en
belofte wellicht het denkbeeld zou kun
nen tegengaan, dat men het buiten, eede
niet tzoo nauw met de waarheid be
hoeft te nemen, tegenover dit opvoedend
werk staan nadoelen van zoo groot ge
wicht, dat de regeerxng een algeheele
facultatiefstelling van den eed slechts
zou kunnen aanvaarden inldien geen an
dere oplossing mogelijk zou zijn.
Bij volkomen Vrije keuze zou menigeen
die, heizij bepaald geloovig hetzij een
twijfelaar, niet waarheidslievcnd genoeg
is om altijd de waarheid te spreken,
doch ervoor terugschrikt een leugen te
dekken met de aanroeping van Gods
naam, bij voorkomende gelegenheid van
de bevoegdheid tot liet afleggen van een
belofte gebruik maken, om aldus onwaar
heid te kunnen spreken, zonder Gods
naam in te roepen bij hetgeen zij zeg
gen gaan en aldus tegenover God zich
met een veel ernstiger misdrijf nog te
bezwaren. Bovendien worden lichtvaar
dige verklaringen door de eedsverplich-
ling voorkomen.
Dat ondanks den tegenwoordigen vrij
algemeenen eedsdwang toch meermalen
een met dc waarheid strijdige ver
klaring wordt afgelegd, kan de beteeke-
nis van den eed als mogelijken waarborg
voor de waarheid niet verzwakken.
Evenmin als het aantal nog plaats
vindende onware verklaringen onder
eede een goeden grond bevat voor de
leer der vrije keuze, evenmin kan hier
voor een beroep worden gedaan op den
goeden gang der administralief-rechte-
lijke procedure, ofschoon volgens de Be
roepswei de getuigen niet verplicht zijn
den eed af te leggen.
Uil het bovenstaande vloeit voort, dat
nog een algemeen stelsel van (vrije keuze,
veel minder nog dat van algemeenen
eedsdwang aanbeveling verdient
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Slaking van het Overzee-
verkeer.
Zooals wij gisterenavond nog op kleine,
schaal hier ter slede bekend maakten,
meldde men ons toen uit den Haag het
volgende
Naar wij vernemen, zullen de eerst
volgende (Lagen geen afvaarten van de
Maatschappij „Zeeland" en van de Bata-
vierlijn naar Engeland plaats vinden met
hun passagiersschepen.
Ui t voe verbod.
Verboden is de uitvoer van gras- en
klaverzaden.
Kopernood.
Men meldt uit Amsterdam, dat de
Duitsche regeering het verbod van ko
per uit voer in die mate heeft verscherpt,
dal de geringe uitvoer van koper die tot
nu toe ju/aar ons land ten gerieve der
electro-techniek was toegestaan, met
ingang van 1 Maart a s. geheel wordt
verboden.
Censuur over briefwisslin
Men schrijft aan De Tijd uil Rotter
dam
De Duitschers hebben criliek uitge
oefend, omdat brieven van een neutra
len staat, voor Duitschland bestemd,
door de Engelsche censuur waren na
gezien Men heeft later verklaard, hoe
dit bij vergissing is kunnen gebeuren.
Het lijdt echter geen twijfel, dal
Duitschland censuur uitoefent over dc
briefwisseling, die lusschen Nederland
er. Denemarken, twee toch geheel on
zijdige staten, wordt gevoerd, en dit
gebeurt in beide richtingen. Ik ben in
het bezit van den omslag van een brief
van Holland naar Denemarken gezonjden,
die op de adreszijde demslempel draagt
„Emmerich p.K. Geprüft und zu be-
förderen", en een bekende van mij heeft
me een briefomslag geloond verzonden
uil Denemarken naar Holland, welke
evenzoo door de Duitsche censuur als
nagezien is afgestempeld
DE VLUCHTELINGEN.
Het aantal bons voor warm eten be
droeg heden 1091
De Duitsche vice-cons'ul in
V li ss i ngen
Naar aanleiding van een nader door
ons ingesteld onderzoek betreffende de
feiten, vermeld in het door ons over
genomen bericht uil „Hel Volk"
betreffende de handelingen van den Dui«-
schen vice-consul in Vlissingen ten op-)
zichte van het verstrekken van passen,
achten wij ons verplicht de daaraan door
ons toegevoegde opmerkingen geheel te
rug te nemen
ült Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Indien de daartoe aangezochte jon
ge dames er toe bereid gevonden wor-
dden, en wie zou daaraan twijfelen, zul
len Donderdag 4 Maart a s in de stra
ten onzer stad vredesbroches te koop,
worden aangeboden, waarvan de netto
opbrengst strekken zal om de kas van
hel steuncomité te versterken.
Gisterenavond hield de coöperatieve
schoenmakersinkoopvereeniging „Ons Be-
Lang-', te Middelburg, haar eerste jaar
vergadering in SI. Joris alhier
De Voorzitter wees er op, dal door hem
en andere leden van de schoenmakerspa-
troonsvereeniging Grispijn spoedig na de
oprichting van bovengenoemde vereen i-
ging het plan opgevat werd als onderdeel
ook een coöperatieve inkoopsvereeniging
te vestigen Dank zij de krachtige mede
werking inzonderheid van den secretaris
en penningmeester kwam spoedig de ge-
wenschte coöperatie tot stand en ken
reeds 1 Juli van 1914 in werking treden.
Was er wel een slechtere tijdsomstandig
heid denkbaar dan dit tijdstip? Doch ge
lukkig kon spr mededeelen dat de ver-
ecniging vooruitgaat en nieuwe leden cr
bij komen, ook vanomliggende dorpen
De heer J. Aiewijnse, secretaris, wijst
(er in zijn jaarverslag (op hoe aanvankelijk
de vereeniging werd opgericht met 9 le
den. waarvan spoedig reeds 2 bedankten,
doch er kwamen weder nieuwe leden
bij zoodal op 't oogenblik de vereeniging
12 leden lelt.
Aan aandeden werd door de leden een
bedrag van 145 gld gestort en ook werd
spoedig een geldleening door de leden
volleekend tot een bedrag van f 500
Als depöthouder werd aangesteld de
heer J. H. C. Mantz. Van heL depöt isj
druk gebruik gemaakt en wei door de
leden zelf, door leden van de schoenma-
kerspatroonsvereeniging Crispijn en door
schoonmakers in Middelburg en van de
dorpen, zoodat het in 'tafgeloopen jaar
door 32 schoenmakers bezocht is
Uil de rekening van den penningmees
ter, aen heer A Buijs, bleek dat was ont
vangen f 1121.87, en uitgegeven f 917 595
zoodat het saldo in kas bedraagt
f 204 275
Uit (1e winst- en verliesrekening blijkt
dal dc gemaakte oprichtingskosten enz.
bedroegen f 86 016 en de verkregen winst
op geleverde goederen f 63.77, alzoo een
verlies van f 22.24B
Hierna bracht de secretaris van de
commissarissen, de heer A. v. Heijl verslag
uit over het bezoeken van het depöt en
zegde de depothouder dank voor zijn
stipt beheer.
Aan de beurt van aftreding was de
voorzitter van de commissarissen de heer
J. J vau Aartsen, die volgens hel regle-
Iraenl niet herkiesbaar was In (liens'
plaats werd de heer C Adriaanse ge
kozen
Na nog enkele breedvoerige bespre
kingen aangaande inkoop zoolleer, werd
besloten, dat men zal trachten weder
een geldleening a|an ie gaan om heL ma
gazijn uit te breiden en indien mogelijk
ook zoolleer aan te koopen
De zangvereeniging „Soli Deo Glor
ria", die 4 Maart een uitvoering geeft in
de Concertzaal ten bale van het Steun
comité laat daaraan een uitvoering op
24 Januari voorafgaan voor de militai
ren, eveneens in de concertzaal.
Uit Vlissingen.
Op de Schelde voor Vlissingen
is hedenmorgen om 11 uur de Arnemuid-
sche hoogaars no. 4, schipper de Pauw,
vol water gefoopen Alle 4 de opvarenden
konden gered worden door de Holland-
sche loodsjol. Het wrak is door twee
torpodoboolen naar de voorhaven ge
sleept
Uit Walcheren.
Op hel Noorderstrand tc W e s t k a-
pelle is een lijk aangespoeld van het
mannelijk geslacht. Hel hoofd en een arm
ontbrak Het was geheel naakt en werd
in het duin begraven
- Ten huize van den burgemeester
van Domburg wordt tweemaal per
week een cursus in Esperanlo gegeven
door mej. Maria Posenaer, een bekende
Esperantist©.
De lessen zijn voor Belgische uitge
wekenen en gratis. Op t oogenblik wor-
dden ze door 10 personen gevolgd
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
Door onbekende oorzaak ontstond
er Dinsdagmorgen brand in de schuur
van A. V., wonende in de wijk Pauluspol-
der te Stoppeldijk.
Het gebouw brandde tot den grond
toe af en een varken en wat landbouw
gereedschap bleven in de vlammen
Assurantie dekt de schade.
De brandweer was spoedig ter plaat
se |en bewerkte, dat het vuur tot dit eene
pand bleef beperkt.
Den Hen Januari vertrokken van
Ierseke elf werklieden naar Ruhrort
en Obcrhausen om werk te zoeken. Dins
dag zijn 5 of 6 gehuwden onder hen te
ruggekeerd. Zij konden werk genoeg vin
den en een goed daggeld, ongeveer f 3,
verdienen, maar de levensmiddelen wa
ren er zoo duur. dat zij hiaar heel wei-
pjg geld voor hun gezinnen kon(d/en
p vers turen. Brood konden zij maar een
half pond per dag en dan nog tegen
ongekend hoogen prijs bekomen Ander
voedsel was er genoeg De ongeliuwden
zijn in Duitschltand gebleven.
Uit Zee uwsch-Vla ander en O.D.
In de Dinsdag te Axel gehouden
vergadering van den gemeenteraad was
een bericht ingekomen van de commissie
tol wering van schoolverzuim, dat geko
zen was tot voorzitter de heer A. Essel-
brugge en tol secretaris de heer P. Lefc-
bre, benevens bet jaarverslag der com
missie.
Besloten werd adhaesie te betuigen
aan een adres van den gemeenteraad
van Hoek lot indijking van een gedeelte
van den Braakman, teneinde een verbin
dingsweg te verkrijgen lusschen de beide
Vlaandcrcns.
Vergunning werd verleend aan het
muziekgezelschap „Hosannah", tot het ge
bruik jnaken van een lokaal der o. 1.
school voor het houden van repetitief.
Aan het verzoek van de Zeeuwsch-
Vlaamsche tramwegmaalscliappij om het
subsidie-besluit te wijzigen, werd vol
daan.
Ingewilligd werd een verzoek van den
heer P. Dees e a. om een waterplaats
te maken op de Axelsche Sassing. In de
begrooling van het burgerlijk armbestuur
werd geschrapt een post van f 25, uit
getrokken voor den secretaris en deze
•post jövergebracht op onvoorziene uit
gaven.
Aan B en W. werd machtiging ver
leend informaties in lewinnen omtrent
het aankoopen van twee nieuwe brand
spuiten voor de gemeente.
KERKNIEUWS.
Ned Herv. Kerk.
Bedankt voor Amsterdam A B. te
Winkel, te Arnhem; te Staphorst S Ren
ner, te Waddingsveen
Geref. Kerken.
De heer H. Z de Mildt, theol. can-
didaal in De Bildl, is door de ciasis Axel
toegelaten tol het predikambt N. B.C..
Doopsgez Gemeenten.
Beroepen te Grouw (FrH Berg,
Woudsend
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Sarah Bernhardt.
Het bericht, door ons aan een En-
gelsch blad ontleend, dat Sarah Bern
hardt een been zou zijn afgezet is ge
lukkig onjuist gebleken Wellicht zal wel
een operatie in de knie noodig zijn',
doch deze is een week uitgesteld.
ONDERWIJS.
Voor het examen nuttige handwer
ken zijn te Rotterdam geslaagd de dames
Camman, Dingemanse, Blankert, West-
veer en Andriessen, allen uit Middel
burg of Koudekerke.
LANDBOUW.
- Door den heer M. J Rottier te
Ka 1 s werd 16—17 Jan op de groote gek
combineerde tentoonstelling van Avicuf-
lura in Den Haag met zijn Reelcl. Iud.
loopeenden een le en eerepnjs behaald.
Thans behaalde hij op „Omithopliilia" le
Utrecht op 13—14 Febr weder twee le
prijzen met zijn eenden
In een bestuursvergadering van de
afd Rotterdam—Schiedam en Omstr der
Hol! Maatschappij van Landbouw is, in
overleg met dc Regeering met hot oog
op het gevaar van de verspreiding van
mond- en klauwzeer besloten, de aan
gekondigde Paaschtenloonslelling niet te
doen doorgaan.
Commissies van Waak
zaamheid.
Hel Z Landb blad meldt-
Nog zijn in Zeeland opgericht Com
missies van waakzaamheid te Cortgene,
Geersdijk, Wissekerke, Kamperland, Co-
lijnsplaat, Stavcnisse, Serooskerke (S
Noordwellc, Renesse en Cats.
Zeeuw sch Landbouwblad.
In hel Z Ldbl van deze week worden;
de voorwaarden openhaar gemaakt voor
vrij vervoer van paarden, welke van ver--
piichle keuringen, premiekcuringen en
tentoonstellingen terugkccren
Hel bemiddelingsbureau geeft den
landbouwers den raad het kopervitriool
voor de besproeiing der aardappelen in
den zomer reeds nu in le slaan
Voorts deelt hel blad mee, dat in Zea
land reeds onderhandelingen tusschen
eenige vereenigingen zijn aangeknoopit
om een markt te krijgen waar de puike
paarden, die hier te lande gefokt wog-
den, zouden worden aangevoerd
rOW EN TELEGRAPHIE.
Cijferschrift in telegrammen.
Voorlaan zullen, naar de N R C.
meldt, in hel binnenlandscli verkeer te
legrammen zijn toegelaten, welke geheel
of gedeeltelijk zijn gesteld in groepen
van cijfers zonder geheime beteekenis,
mits behalve naam en adres van den af
zender op die telegrammen voorkomt een
korte vermelding van de beteekenis dier
cijfergroepen, bijv in dezen vorm koers-
bericht effecten, marktbericht koffie;
prijsopgave boter, noteeringen tabaksvei
ling, enz. Voor deze bijschrijving be
hoeft niet le worden betaald
AFLOOP VERKOOPINGEN.
Op 16 Februari 1915 is publiek veh-
koehl ten overslaan van den notaris E.
C van Dissel te Goes van de erven wed.
P Burgs— Steenbakker een woonhuis en
erf te Goes aan de Nieuwstraat
Kooper werd de heer J C. Krijger te
Goes voor f 1060 en f 10 voor los goed.
De Dinsdag ten overstaan van notaris
van Dissel te Goes, geveilde grond te
Kattend ij ke 'aan den Kuureweg) ten
verzoeke van den heer J. A. Trimpe
Burger te Rloetinge is niet geguud.
Geboden werd voor perc I 1 5690
H A, bouwland f 480 per gemet; perc.
II 03310 H A bouwland f 505 pergej-
met. perc. III 0.7300 H A. weiland f 300
per gemet
