SIIDDËLBURGSCHE COURANT
30
188* Jaargang
Vrijdag
5 Februari.
Binnenland.
Uit Stad en Provincie.
1913
j courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs p«r kwariaai, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiên a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- eu
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaat'
die zij innemen*
HGT" Advertenties vóór één nor. te bezorgen.™
TWEEDE KAMER.
Buitengewoon oor 1 o gs ere die t.
In het verschenen afdeelingsverslagi
klagen „sommige leden" er over dat
de Minister van Oorlog in zijn Nota
van 13 Jan. van weinig tegemoetko
ming heeft blijk gegeven, zoodat zij
zonder bevrediging door nadere inlich
tingen zullen overwegen of zij dien be
windsman wel hun steun kunnen geven.
Andere leden noemden het in deze
tijd kwalijk verantwoord den Minister
het vertrouwen op te zeggen.
Voorts worden in hel verslag over
een groot aantal onderdeden der mo
bilisatie opmerkingen van allerlei aard
gemaakt. Plaatsgebrek noopt ons de
vermelding van de voornaamste daar
van aan te houden
In een afzonderlijke nota van de
heeren Alberda, Kleerekoper en Van
Leeuwen wordt de verzorging der ge-
interneerden uitvoerig besproken.
DE GESTOORDE POSTDIENST.
In de memorie van antwoord op
het verslag van den minister aan de
Eerste Kamer omtrent de regeling van
inkomsten en uitgaven van posterijen
enz. voor 1915 wordt o.a. opgemerkt
Hoewel de belangrijke stoornis in
den besteldienst, ontstaan door de mo
bilisatie, lot geringer afmetingen is
teruggebracht, blijven de tijdsomstan
digheden ook in dit opzicht op dien
gang van zaken nadeeligen invloed
oefenen. Regelmatige beschikking over
een voldoend, goed bruikbaar, lijde
lijk personeel, dat het vaste behoor
lijk kan vervangen, wordt niet verkre
gen Menigmaal zijn de hoeveelheden
poststukken, vooral die welke met de
nachttreinen worden aangebracht, zóó
overstelpend, dat de bestelling 'daar
onder onvermijdelijk ernstig moet lij
den.
De leidende ambtenaren beijveren
zich op lofwaardige wijze om aan de
moeilijkheden zooveel mogelijk het
hooid te bieden.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij kon. besluit:
is, met 1 Mei benoemd tot contro
leur der grondbelasting te Rotterdam,
A. G. Jalink, id. te Utrecht, en
tot adj. controleur te Utrpcht J. van
Houten, thans te Rotterdam;
is, met 1 April de surnumerair der
dir. bel. inv. en acc. E. H. van Hei
ten, uit de directie Rotterdam, ont
heven van de waarneming der be
trekking van commies ter directie te
Maastricht.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Uitvoerverbod.
De Staatse, van heden bevat een
Kon besluit van den 4den Februari
1915 (Slbl. 69) houdende verbod van
uitvoer van bijtende potasch (met in
begrip van potaschloog) en koolzure
potasch.
Tarwenood
Naar de N. R. C. verneemt, zullen de
Amalerdamsche meelfabrieken eenige da
gen stil moeten liggen wegens schaarste'
aan tarwe. Meel is er echter in dé
hoofdstad genoeg.
Oproeping van artsen.
De Minister van Slaat, Minister van
Binnenlandsche Zaken, brengt ter ken
nis van geneeskundigen, dat door de
oproeping van reserve-officieren van gé-
zondheid, in onderscheidene gemeen
ten van het land gebrek is ontstaan
aan voldoende geneeskundige hulp.
Artsen die bereid zijn de openge
vallen plaatsen tijdelijk te bezetten, wor
den verzocht, met opgaaf hunner voor
waarden. daarvan mededeeling te djoen
aan den voorzitter van den Centralen
gezondheidsraad, dr. W. P. 'Ruysch
te Utrecht.
Valsche Zilverbons.
De Minister van Financiën brengt
Ier kenpis, dat opnieuw eenige val
sche .zilverbons van f 2,50 zijn aan
getroffen. Deze valsche bons dragen
tot dusverre als serienummer 231 of
207.
Het verschil met de echte stuk-
leen van f 2,50 springt terstond in het
oog, wanneer men let op de hand tee-
keningen van de Minister van Finan
ciën en van den Agent van het Mi
nisterie van Financiën Op de echte
bons zijn deze handbeekeningen ge
drukt. Op de valsche bons daaren
tegen zijn de handleekeningen met de
pen aangebracht en wel op onvolko
men wijze, zoodat hel onderscheid dui-
duidelijk blijkt Voorts is op de val
sche bons hel wéordje „de" voor „Ne-
derlandsche Bank" gedrukt met kleine
letter „d" legen met een hoofdlet
ter „D" op de echte bons. Op de
echte stukken zijn deze ondergrond en
rand in lichtblauwe kleur gedrukt
De Prins zou heden ochtend bij Den
Haag een oefening bijwonen van den mi
litairen geneeskundigen dienst in samen
werking met het Roode Kruis bij een
veldleger divisie
Van 24 tot en met 30 Januari is
aan bijdragen voor het Kon. Nat Steun
comité ontvangen f 101 408,795, ma
kende met de bedragen op vorige lijs
ten een bedrag van f 1 644 778.315.
Hel lid der Tweede Kamer mr. Rut
gers Zal naar de Skandinavische landen
ertrekken, ten einde aldaar bespre
kingen te houden omtrent een inter
nationale bijeenkomst van vooraanstaan
de mannen en vrouwen uit verschil
lende kringen en richtingen.
DE VLUCHTELINGEN.
Heden werden weder 1107 bons voor
warm eten afgegeven.
Voor de Belgische school Ie V1 i s-
singen zijn gisteren 250 leerlingen
ingeschreven.
Voor schoolgebouw heeft men de
beschikking gekregen over een houten
gebouw, dat reeds te Baarle Nassau
heeft dienst gedaan en leeds van daar
is afgezonden.
De afmetingen er van zijn 27 bij
12 Meter.
Deze w\_-ek lis le I e r s e k e voor "t eerst
een comité voor Belgische vluchtclingenl
gevormd met den burgemeester als vice-
voorzitler en den heer J. J. v. d. Peijl als
voorzitter. Tot hiertoe berustte de zorg
voor deze menschen bij den burgemees
ter, geholpen door een paar particulie
ren Door vorming van het comité zal
de gemeente-secrelarie zeer veel ontlast
worden.
Op 't jogenblik bevinden zich Tiier,
nauwkeurig geteld, met inbegrip der kin
deren nog 124 Belgische uitgewekenen,
die op 's rijks kosten onderhouden wor
den.
Woensdag werd te Ierseke in het
lokaal Eben Haëzer voor de derde maal
in dezen winter laan de Belgische vluchte
lingen een genoeglijke avond bereid.
Omdat de lolcaalruimte beperkt was,
moest men zich bepalen tot genoodigdeq
en geïnlroducecrdcn. Het glanspunt van
het programma was een samenspraak ge
titeld Orchideeën of Sneeuwklokjes, ge
geven door 5 jonge dames. „Een koffie
praatje" eveneens van 5 jonge dameg
vond ook veel bijval. Voorts was er zang
(vooral van Belg. en Nederl. volksliede
ren), vioolmuziek van twee amateurs en
verscheidene voordrachten Enkel Bel-J
gen en Belgische kinderen werkten ijve
rig mede om het feestje le doen slagen.
Het lokaal was stampvol en de tevreden
heid algemeen.
Geen vluchtelingen langs de
Z. VI. grens.
Het door de ^militaire overheid uit
gevaardigde bevel om vóór 12 dezer
maatregelen te nemen, dat geen Bel)-
gische vluchtelingen meer zullen zijn
gehuisvest binnen twee K M. van de
grens van Zeeuwsch Vlaanderen, zal een
aanzienlijke verhuizing tengevolge moe
ten Hebben.
In bijna alle grensgemeenten, maar
vooral in Retr&nchémlent, Sluis, Eede,
Waterlandkerkje, Philippinne, Sas
van Gent en Clinge vertoeven nog dui-
zende vluchtelingen Een ruwe schatting
der behoeftige vluchtelingen in de grens
gemeenten beloopt reeds een cijfer van
3000, waarbij dan nog zeer veel gegoeden
komen die zich zelf onderhouden
Gelet op de ligging der huizen in de
genoemde gemeenten mag men veilig aam-
nemen, dat het mee rondeel1 dier vluchte
lingen thans wonen binnen die zone van
twee kilometer langs de grens, zoodat
voor die allen nieuwe verblijfplaatsen
moeten worden gevonden, een vraag
stuk dal niet zoo gemakkelijk is op le
lossen
Voor de stille behoeftigen.
Door het Prov Comité is aan de burge
meesters en de voorzitters van de vluehy-
telingen-comilé's in Zeeland een nieuwe
circulaire gericht, waarin het in aanslui-
ding met een vorige circulaire nog de
navolgende aanwijzigingen geeft
lo Hel is de zienswijze niet alleen
van ons comité, dóch evenz.eer van het
„Nederlandscli Comité lol steun van Bel
gische en andere slachtoffers" te Amster
dam, dat de door ons le verleenen onderl-
steuning in geld aan de categorie der
...stille behoefligen' niet in dc plaats
treedt van aan die uitgewekenen te ver
leenen steun, welke van Rijksrekening
wordt verleend, doch als toeslag boven
dien steun kan en dient verleend te
worden,
2o De door ons uit te keereu onder
steuning is bedoeld als gift.
Telkens als echter een „slille behoeft-
lige" blijk geeft den vorm eener rente-
looze geldleening te verkiezen, beslaat er
geenerlei bezwaar hem die als gift bei-
doelde gelden le leencn en deze later
terugontvangst weder aan ons le verant
woorden
3o Wordt met den meeslen aandrang
aanbevolen een onderzoek in le stellen
naar de voorwaarden van huisvesting, en.
maatregelen le treffen tot het legen gaan
van het eischen van exorbitante, althans;
in verband met de omstandigheden veel
le hoogfe prijzen voor huisvesling en voe
ding.
lo. Wordt er op aangedrongen dat ook
die gemeenten van waai- lot nu toe
geen of zeer weinig aanvragen bij het
Prov. Comité zijn ingekomen, de „slille I
behoeftigen" door de plaatselijke comf-
missièn zullen worden opgezocht, juist
omdat zij dikwerf zich schamen om open<-
lijk zich tot de commissies te wenden, of
omdat zij niet bekend zijn met deze bron
van hulpverleening of niet welen tot wien
zich te wenden.
Hel R o c ke f e Ill-er-I n s t i t u :u t
De Centrale Commissie tot beliarüging
van de belangen van naar Nederland uit
geweken vluchtelingen, heeft op verzoek
van den heer Jenkinsou, afgevaardigde
van hel Rockefeller Instituut in Amerika,
aan de voorzitters van de Vluchtelingen-
Comilé's in Zeeland, de volgende vragen
gesteld
1. Zijn er in uwe gemeente onder dc
vluchtelingen vrouwen of meisjes, en
hoevele, die genegen zijn naai- en brei
werk te verrichten, en dit niet kunnen
doen door gebrek aan materiaal 1
2. Welk materiaal wordt gewenscht
3. Hoevele naaimachines zouden noo-
dig zijn, met dien verstande dat zij in
gedurig dagelijksch gebruik zijn
In de toelichting tot deze wagen wordl
meegedeeld op welke voorwaarden de
Rockefeller Foundation naaimachines en
materiaal verschaft
de 23-jarige fitter L. Ph., eveneens te
Middelburg wonende, aangehouden
Na een scherp verhoor gelukte heL
den veldwachter de heide jongemannen
tol bekentenis te brengen, waarop zij
voor den officier van justitie werden
geleid.
Uit Middelburg.
Bij de gister door den nieuwen
burgemeester van Middelburg ten stad
hui ze gehouden receptie werd hem door
hel bestuur van de Vereenigiug „Uit
het Volk, voor het Volk" het bescherm
heerschap aangeboden dat welwillend
door hem werd aanvaard.
In een gisteren alhier gehouden
vergadering van het bestuur van de
afdeeling Zeeland van den Nederlandi-
schen Aannemersboncl werd besloten op
22 Februari eene algemeene vergadering
van de afdeeling te Zierikzee te heul
den.
Uit Mtlckvroi.
In den nacht van 3 op 4 Febr
werden op de hofstede van Osté onder
de gemeente Vrouwepolder vier
eenden en één kip ontvreemd; van twee
eenden "was1 de hals omgedraaid en waren
de koppen achter gelaten.
De rijksveldwachter-brigadier, C. P
Heerebout te Veere, die kennis kreeg
van den diefstal, stelde onmiddellijk een
onderhoek in en het mocht hem geluk
ken reeds gisteren een dec daders op
het spoor te komen namelijk dén 21-jari-
gén. kleermaker A. J. v. A. te Middelburg,
dia op verzoek van Heerebout, door de
gemeen te-poli lie alhier werd aangeliou»
den en op het politiebureau in bewaring
werd gesteld.
Hedenmorgen weixl de tweede dief.
Uit Zujd-Bevelantf.
In de gisteravond gehouden ver
gadering van de afdeeling Goes van
den „Vrijzinnige Bond onder presidium;
van ds. T. H Siemelink, werd de reke
ning en verantwoording over 1914 goed
gekeurd De ontvangsten hadden bedrag
gen f 105 131/2, de uilgaven f 58.29, zooi
dat de kas een goed slot aanwees van
f 58 29
Er waren drie besluurs-vacaturen, twee
ontslaan door het vertrek uit de ge
meente van mej. P A Snoep en den
heer |A C Boluijt, één door het bedanken
van den heer J. C. Massee Gekozen
werden de heeren Adriaansen, Coulee en
P. van der Aleer Mohr
In beginsel werd besloten, een bic
bliotheek in te stellen, waarin werken
zullen worden opgenomen welke kun
nen strekken tot de algemeene ontwik
keling der leden
De afdeeling Goes van den bond zal
deze maand, voor leden en geïntroV
ceerden, een vergadering beleggen,
waarin twee sprekers den oorlog zullen
behandelen, de één van elhisch, de an
der uit economisch standpunt
Met eenige sympathieke woorden nam
de voorzitter, aan het slot der bijeen^
komstafscheid van den afgetreden
secretaris, den heer Boluijt De verga
dering stemde op ondubbelzinnige wijze
met deze woorden in.
Uit Noord-Beveïand.
De Woensdag in de nabijheid van
C 01 ij n s p 1 a a t neergekomen Fransche
tweedekker is Donderdag door militairen
uit elkander genomen De prachtige ma
chine trok een heelen dag nog veel
nieuwsgierigen, zelfs uit omliggende ge
meenten. Daar ze met den kop in het
bouwland is terecht gekomen, zijn een
paar ijzeren staven gebroken; overigens
is ze niet beschadigd. Ze is aan boord
gebracht van de stoomboot van den heer
Anth. Role van Colijnsplaat om naar
Middelburg te worden vervoerd.
Alhier is zij op een wagen geladen
en verder vervoerd
In de vergadering der anti-revolin
tionnaire kiesvereenïging te C o 1 ij n s-
plaat bleek, dat de ontvangsten in hel
afgeloopen jaar f 52.53 bedragen, de uit
gaven !f 12.24 zoodat het goed slot f 40.29
bedroeg.
Na herkiezing van den penningmeesj-
ter, den neer I Grijspeere, werd door
den heer M. J. Contant een lezing geV
houden over het Tolsloïisrae, wat een
geanimeerde gedachlenwisseling uitlokte
Uit Zee«wich-Vla#n deren O. D.
Men meldt ons uil Boschka-
pelle:
Uil deze en omliggende gemeenten
vertrekken vele arbeiders naar Duitsch-
land, om le werken in steenovens,
fabrieken, graafwerken enz.
Woensdag werden boven Philip#-
pine twee vliegmachines gezien van
niet te onderscheiden nationaliteit. Zij
kwamen uit het Zuiden en verdwenen in
Noordelijke richting. Door de militaire
bezetting werden enkele scholen gelost,
zonder eenig blijkbaar resultaat.
Uit Zeeuwsch-Vlaan deren W. D.
Door den Commissaris der Koningin
in Zeeland is benoemd tol zetter voor
's rijksdirecle belastingen in de gemeen
te II 00 fd plaat de heer E. B. van
Damme ter vervanging van den heer
A. J. P. Ego ,die overleden is.
Was hei in de laatste dagen zeer
stil aan de grenzen, Woensdagen Donder
dag vernam men te Sluis hevig kaf-
non gebulder. Vooral Donderdag rinkel
den zoowel hier als te Aardenburg de
ramen en beefden de menSchen op him
stoelen.
Tusschen 4 en 5 uur Donderdag stond
de kaai vol volk, om den lichtschijn
te aanschouwen, die uit de vuurmonden
van mitrailleuses en kanonnen opwaarts
slegen bij het beschieten van een
luchtschip, dat boven West-Vlaanderen
zweefde.
ZEEUWSCII GENOOTSCHAP.
Het was een dankbaar, maar moeilijl;
onderwerp dat de spreker van Woensdag
avond in het Zeeuwsch Genootschap der
'Wetenschappen, ds M. van Empel, zich
voor zijne voordracht had gekozen De
psychologische verklaring der moraal
Spreker schelste hoezeer het positivis
me (Lillré) te kort was geschoten, dat,
met verwerping van de metaphysica en
ïnet hei stellige (positieve) als uitgangs
punt, den we» baande tot de toepassing
van de methode der natuurwetenschap
pen oolc op het geestelijk leven.
Evenmin voldeed de cvolulie-theorie
van Spencer, welke de leer van Darwin
tot l zedelijk leven uilbreidde en daardoor
den meusch in den gang der ontwikkeling
tot eene automaat verlaagde
Tegenover die theorieën stelde Guyau
de psychologische verklaring der moraal,
welke het leven in al zijne volheid tot
grondslag kiest
Zoo wordt door hem de in elk mensch
wonende strijd lusschen het egoïsme en
het altruïsme verklaard uil s menschen
natuur, uil de hem aangeboren twee
sterkste ievensneigingen de zucht tot
zelfbehoud en die lot vermenigvuldiging;
in de eerste levensperiode leeft men
slechts voor zich zelf, in het volgende
tijdvak verlangen man eu vrouw le leven
voor anderen I'époque de la génération
esl aussi 1 époque de la générosité
De psychologische school slell de waar
de van de persoonlijkheid op den voor
grond, van liet volle, zich naar alle kan
ten ontplooiende leven, in dezen zin-
vivre ce n'est pas caleuler, c'est agir
Maar daartegenover vergat de psycho
logische school, dat het leven is zoowel
eene zaak van physisch als van geestelijk
beslaan Guyau schoot te kort in de ver-
Jilaring, wat de bron is van het leven.
Ware zedelijkheid is niet het intense le
ven, maar het intense willen, gericht op
zei f verloocheni ng
In de psychologische leer, welke in
werkelijkheid niet anders is dan de toe
passing van het monisme op de zedelijk
heid, ontbreekt juist die groote onbe-*
kende het willen Dit wordt door Guyau
niet voldoende besefthij had en
geen oog voor, dat buiten de tastbare»
werkelijkheid ook eene ontastbare werke
lijkheid beslaat Wij moeten toch allen
gevoelen, dat voor onze bevrediging niet
alleen een aardscli leven, maar ook een
onvergankelijk leven onmisbaar is
Met een schoone peroratie over de
christelijke levensbeschouwing, welke
ook een hooger leven kent, besloot spre
ker zijne belangrijke rede, waarvoor de
voorzitter, de heer mr. H. J. Dijckmeester,
hem eene welverdiende hulde bracht.
Van dezen avond valt nog met betrek
king tot hel dagelijksche leven, waarover
alle philosophen het eens zijn, te vermel
den, dat twee geschenken waren ingeko
men. van den heer mr. J. Loeft le Kou-
dekerke een zeldzame oude boerenrouw-
jas en van den heer C. W. Dhuv al-i
liier een bijzonder fraai exemplaar van
een zijden omslagdoek, vroeger in het;
land van Axel in gebruik.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
.Voor de Steuncomités.
Naar wij vernemen, zijn bij het Zeeuw-
sche Comité nog eenige geschenken in-
gekonlen voor de Kunsttentoonstelling ten
behoeve van de Steuncomités, o a van
mevrouw de Douairière Schorer—Plaalj
te Kouaelterke eene schilderij van Jo
Coster, voorstellende eene lean met papa
vers, alsmede het prachtwerk van Jari
Jan Veth over Rembrandt, verder van'
den heer mr. A C A Jaeobse Boude-
wijnse alhier, een blauw tegeltableau,
voorstellende Salomo's eerste recht.
KERKNIEUWS.
Geref. Kerken.
Bedankt voor Nieuw Lekkerland, K.
Veen, te Meliskerke.
- Tot tijdelijk koster bij de Geref.
Gem. te Ierseke is benoemd de heer
J. C. de Waal.
Vrijzinnig-godsdienstig Maand
blad voor Middelburg.
Met bovenslaandéh titel verscheen bij
gebr. Ilildernisse alhier het eersle num
mer van een nieuw órgaan, onder re
dactie van dr J. P. Canncgieler.
In oen „Ter inleiding" deelt de re
dacteur mee dat hem meermalen werd
gevraagd óf hij niet genegen zoude zijn
een blaadje op le richten ter uiteenzet
ting en verdediging der vrijzinnig-gods^
dienstige opvattingen. Hij werd echteq
daarvan weerhouden door de vrees dat
