MDDGLBURGSCHE COURANT.
130* Jaargiffli,
Maandag
25 Januari
Binnenland.
FEUILLETON.
DE ONGEKROONDE KONING
r 20
1913
i courant verschijntjd a g e 1 ij k 8, met uitzondering ran Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in
Nederland franco p. p. f 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats
die zij innemea»
Advertenties vóór één nar te bezorgen.
LANGER IN DIENST HOUDEN VAN
LANDWEER EN MILITIE.
"We vermelden reeds' in ons vorig
nummer onder Laatste Berichten de
Opmerking over het niet bereid zijn
der regeering om aan de Kamer ook
niet in hel comité-generaal meedeeling
te doen van gegevens waarover zij be
schikten die aan het publiek niet
bekend zijn
De mota. waarin deze verklaring af^
gelegd wordt bevat voorts nog de vol
gende opmerkingen naar aanleiding van
het afdeelingsverslag over de beken
de wetsontwerpen tot hel langer in
dienst houden van landweer en militie
Sedert de mobilisatie zijn. in ronde
getallen, afgekeurd 5300, gemiddeld met
ziekte afwezig 4700 en met onbepaald
verlof voor zoover door den Minister
verleend 1200 man
Al werd ingegaan op het denkbeeld
om door onderlinge overplaatsingen aan
de belangen van dienstplichtigen tege
moet te komen, dan zou daarmede lang
niet zooveel worden bereikt als blijk
baar wordt vermoed. Velen toch zou
den zich overgeplaatst wenschen te
zien in een richting, waarheen slechts
een klein gedeelte hunner zou kun
nen worden geplaatst en klachten van
teleurgeslelden over ongelijke bedoeling
zouden, ook dan weder niet uitblijven
Er bestaat evenwel1 tegen de ge-
Wensehte overplaatsingen een overwe
gend bezwaar, hierin gelegen, dat het
noodzakelijk verband in den troep, het
welk wordt verkregen nadat meerderen
en minderen elkander hebben leeren
kennen, verloren zou gaan, althans in
belangrijke mate zou lijden, wanneer op
eenigszins ruime schaal manschappen
van het eene korpsonderdeel naar het
andere overgingen.
De wijze, waarop de oudste militie"
lichting, die op 1 Augustus 1914 naai
de landweer zou zijn overgegaan, thans
over de troepen is verdeeld, doet haar
in zekeren zin reeds de bestemming
volgen welke zij ook na dien overgang
zou hebben verkregen,
Met hel naar huls zenden van de
oudste landweer]ichting zou de billijlü-
heïd zeker niet in groote mate worden
betracht. Zelfs mag worden betwijfeld,
of hel billijkheidsgevoel daarmede meer
bevredigd zou worden. "Wie noode van
huis gemist lean worden en in dienst
moet blijven, zou zeker niet van billijk
heid gewagen, wanneer hij anderen,
wier dienstvervulling met minder groor
te bezwaren gepaard gaat, naar huisl
zag gaan, omdat zij tot een oudere
lichting behooren.
Het aantal aanvragen om verlof buiten
de gewone regeling om, loopt in de
tienduizenden en het aantal mgewiV
Iigde aanvragen in de duizenden
Werd ingegaan op het denkbeeld om
den thans voorgestelden termijn met
drie of vier maanden te verkorten, dan
zou reeds in Februari opnieuw en
dan voor de derde maal in de tijd
ruimte van eenige weken een w o.
over eenzelfde zaak moeten worden ge
reed gemaakt en allen phasen wederom
moeten doorloopen.
Afgescheiden van den zonderlingen in
druk, welke zoodanige handelwijze nood
wendig buitenaf zou maken, wenscht
de Regeering, na de door haar afge
legde verklaring, dat de lichting waar
om het hier gaat, geen dag langer
onder de wapenen zal worden gehouden
dan volstrekt noodig is, dien weg niet
uit
TWEEDE KAMER.
Postchèq.uer en gir o-d i e n st.
Ingediend is een wetsontwerp houH
dende aanvulling van de wet tot rege
ling der brievenposterij, voor de instel
ling van eon postchèque en girodienst
Voorgesteld wordt te bepalen dat op
door de Ivroon vast te stellen voor
waarden en tegen betaling van door
haar te regelen rechten op postkanto
ren gelegenheid wordt gegeven tot kor
ting van een beschikking over gelden
in rekeningHoourant.
Dc Ministers van Waterstaat en Fi
nanciën zeggen in hun toelichting tot
dit wetsontwerp dal toevoeging aan den
postdienst van de bovenbedoelde instel
ling eene belangrijke vergemakkelijking
in hel betalingsverkeer zal teweegbren
gen. De geldverplaatsing met al de
daaraan verbonden bezwaren zal hier
door zeer aanzienlijk beperkt worden
Gelden, welke thans per postwissel of
per aangeteekenden brief overgemaakt
dan wel per quitantie ingevorderd wor
den, kunnen dan |op de rekeningen wor
den gestort De rekeninghouders behoe
ven niet telkens gelden aan de post
kantoren in ontvangst te nemen of te
laten afhalen Zij kunnen de stortin
gen op hunne rekening laten staan
tot zij over hun tegoed wenschen te
beschikken, hetgeen kan geschieden door
afgifte eener cheque of wel door over
schrijving op een andere rekening
Ook voor den postdienst zelf zal het
chèque- en giroverkeer van veel nut
wezen.
Ei* wordt een waarborgsom van f 50
vereischt voor elke rekening-courant.
De rente wordt berekend naar IV» pCt
per jaar. Voor elke storting wordt 3 cent
berekend '5 cent als de rekening elders
•wordt gehouden), en voor elke over^
schrijvir-g ook 3 cent.
Stortingen in geld worden aan alle
postkantoren op alle rekeningen aangek-
nomen. Gelden welke de postadministra
tie aan de rekeninghouders heeft uit
te betalen, kunnen daarop goedgeschre
ven worden.
Over het saldo eener rekening kan
worden beschikt door overschrijving op
een andere rekening en door middel
van chèques.
Deze Cheques zullen kunnen luiden
aan toonder, behoudens advies betaal
baar zijn ten opgegeven postkanlore binr
nen een korten tijd na de aangifte en
aan een maximum van bijv. f 3000 ge
bonden zijn, terwijl op denzelfden dag
en op dezelfde rekening over niet meer
dan een zeker maximum zal mogen be
schikt worden.
UIT I>Ë STAATSCOURANT
Bij kon. besluit.-
zijn benoemd tot ontvanger der re
gistratie en domeinen te Assen, P A.
de Jong, thans inspecteur te Groningen,
en te Oirschot, J. W J. van Mierop,
thans commies ter directie te Arnhem
is benoemd lol notaris te Dordrecht,
P A. M. Ie Maire, thans notaris te
Gilse
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Eng else he censuur op Neder 1.
regceringstelcgramiuen
Een inzender in het „Hand." vestigt
er de aandacht op dal de telegrammen
van Nederlandsch Indië naar ons land
pllen via xle 'Engelsche censuur gaap. daar
hot seinen met de Nederlandsch-Diritsche
Kabelmaatschappij reeds direct na het
uitbreken van den oorlog geheel onmo
gelijk werd Da inzender vroeg of ook
onze rcgeeringtelcgrammen naar en van
Indië foyer Engeland gaan, en in' goed
leesbaar Engelsch moeten worden ge-
isteid Voorts wijst hij op het vroeger ge
opperde plan van een draadlooze verbin
ding met Indië, en vraagt of het niet mo
gelijk is die thans nog te maken.
De hoefijzer-correspondent van het
..Hand." bevestigt dat de regelen, welke
Engeland gesteld heeft voor het telegra
fisch verkeer tusschen Nederland en Ne-
derl Indië, ook gelden voor regeerings-
lelegrammen. Dok regeerings-telegram-
men mogen alleen in verstaanbare taal
worden verzonden
Ge interneerden
De Zw. Cl. verneemt, dat de Belgische
geïnterneerden te Zwolle en te Kampen
spoedig naar Harderwij zullen worden
overgebracht De overgang zal met het
oog op de nadere bestemming van het
kazcracmenl ultimo Januari voltooid moe
ten zijn.
Voorts, dat te Zwolle geïnterneerde
[Belgische officieren, alsmede hun op
passers, aldaar blijven De territoriale'
bevelhebber blijft met het toezicht be
last.
De geïnterneerde officieren met hUH
oppassers uit Kampen, alsmede uit As-
Ben welk depót ook wordt opgeheven
en naar Oldebroek zal worden overge
bracht zijn bestemd voor internecring
te Nunspeel, voor zoover zij niet in Har
derwijk en Oldebroek noodig worden
geoordeeld. Met het toezicht op de of
ficieren te Nunspeet wordt belast majoor
Hoefer. thans commandant van het in-
terneermgsdepót te Kampen
Het Alg. Comité tot ontwikkeling en
ontspanning van de geïnterneerden in
Nederland heeft van de Gist- en Spiritus
fabriek te Delft een voorloopige gift van
f 1000 ontvangen.
M ij n e n.
Wegens mijnengevaar varen van giste
ren af de stoombooten Enkhuizen— Sta
voren na 's middags 5 uur niet meer. De
dagdienst blijft gewoon.
Een tjalkschipper, Zaterdag van Fnk-
huizen te Stavoren binnengekomen, heeft
gerapporteerd, dat hij op geringeu af
stand twee drijvende mijnen voorbij wias
gevaren. En gisternamiddag hebben, naar
uit Enkhuizen wordt gemeld, een schip
per en een loods een mijn waargenomen,
drijvende in het Wagenpad tusschen Enk
huizen en Stavoren. N. R. C.
Roman van
PAUL OSKAR HSCKER.
naar het Duitseh.
Nadruk verboden.
71)-
Zij knikte de stille vrouw toe.
Door haar kracht was de huiselijke
kaard weer hersteld. Zij mocht er
trotsch op zijn. Maar toch gloeiden
haar oogen op dit oogenlik en werd
haar köel als dichtgesnoerd.
Laat in den avond kwam Beate reeds
gekleed, met haar kimono aan, bij haar
binnen.
Eenige oogenblikken bleven de zus
ters sprakeloos tegenover elkander
slaan. Toen stak Gwendoline de hand
uit en Beate vloog naar haar toe
en omhelsde haar.
„Nu niet spreken, Ati. Zwijgen, zwij
gen. En ons verheugen."
De kaarsenindustrie.
Naar hel „Dagbl. v Gouda" schrijft,
zal tengevolge van het Engelsche uitvoer
verbod van talk, oliën enz. de kaarsen-
j industrie stop worden gezet en daarmee
I ook dc fabrieken, die de afvalproducten
I der kaarsenfabrieken noodig hebben, als
wolfabrieken, zeepfabrieken, wasscherij-
r en en bleekerijen en andere
DE VLUCHTELINGEN.
j Gisteren werden 1117 en heden 1119
bons voor warm eten afgegeven
Het vervoer per spoor.
Van „bevoegde zijde"' deelt men aan
„Het Volk" mede
Op de staatsspoorwegen is een nieuwe
regeling getroffen voor beperkt vrij
vervoer van onvermogende Belgische
vluchtelingen, van en naar een der
Belgische grensstations. Dit kosteloos
vervoer wordt slechts toegestaan op
verzoek van burgemeesters, regeerings-
kommissarissen en kommissarissen der
koningin Van dit gratis vervoer zouden
ook kunnen profi leeren vrouwen van
geïnterneerde Belgische militairen, die
hun mannen in de kampen gaan op
zoeken, mits zij maai* van het ver*-
eischte biljet van een der drie ge,u
noemde autoriteiten zijn voorzien
Nu komen aan de stations op de
Zeeuxvsche lijn. voortdurend vrouwen,
die naar een der inlemeering-kampen
g»an, vele dezer vrouwen komen uit
het land van Hulst, waar zij tijdelijk
vertoeven. Aan deze vrouwen wordt
door den secretaris van het vluchte
lingen-comité, den heer Poppe te Hulst
een kaart medegegeven, waarop na
mens het comité vrij vervoer wordt
gevraagd
Hel is voor deze vrouwen natuur
lijk een groote teleurstelling als zij
aan de spoorwegstations vernemen dat
op een dergelijke kaart geen vrij ver-
vervoer wordt gegeven, het levert bo
vendien voortdurende groote onaangef-
naamheden voor de spoorwegt-ambtes
naren die de vrouwen wel moeten
afwijzen
Hoewel de secretaris van hel comi
té te Hulst van een en ander in ken
nis is gesteld, blijft men al maar dood
gaan de bedoelde kaarten af te geven,
hoewel men vooraf weet dat een der
gelijk verzoek niet kan worden toege
staan.
Zou het hier niet tol de taak van
den aangewezen regeerings-kommissaris
behooren hieraan een einde te maken.
Dan werd heel wat onnoodige teleur
stelling voorkomen
Kindersterfte inNunspeet.
Naar aanleiding van courantenberich
ten over groote kindersterfte in het
vluchtelingenkamp te Nunspeet, heeft het
„Hand een persoonlijk onderzoek al
daar ingesteld
Het bleek dat er een hevige mazelen
epidemie oorzaak van was, die zich vijf
weken geleden openbaarde Dagelijks zijn
kinderen in het kamp gestorven; één,
twee of drie sterfgevallen kwamen in den
aïurang eiken dag voor In het begin
van Januari verergerde de toestand; in
de tweede week van deze maand stierven
dagelijks vier of vijf kinderen; op 15 en
16 Januari steeg dit sterftecijfer tot 10
en 11na die data is dal cijfer weer ver
minderd.
Deze kwaadaardige mazelen gaan ge
paard met longontsteking, 70 o'o der over
leden kinderen is hieraan gestorven; 30
"'o stierf ten gevolge van algemeene li
chaamszwakte. Dat waren voornamelijk
de kinderen, die onder zulke ongunstige
omstandigheden ter wereld zijn gekomen.
Een gedeelte van hen werd geboren tij
dens de vlucht uil België, een ander deel
kort nadat de moeders op de vlucht de
ergste ontberingen en ellende hadden ge
leden. Op die kinderen hadden natuur
lijk de zorgen en ontberingen grooletf
invloed gehad.
liet Hand. betoogt echter verder dat de
kindersterfte tengevolge van deze maze-
len-epidémie niets bijzonders is. Het haalt
daartoe voorbeelden aan van vroegere!
dergelijke epidemiën jn dorpen in de
cmgeving. Er was een te groot aantal
kinderen in het kamp dat de verspreiding
der ziekte zeer bevorderde, meent het
blad. niemand kan ^enige blaam troffen
Sterfte onder de volwassenen is bijna ni
hil.
En de genomen maatregelen hebben
reeds ten gevolge dal de ziekte sterk ver
mindert.
Maar dan meent het blad te moeten
wijzen op een groolen misstand, welke
heerschl in het vluchtelingendorp Een
misstond, zóó ernstig, dat daaruit de
•vreesdij k-, le gevolgen kunnen ontstaan
voor de kinderen, voor de moeders, voor
de ganscho omgeving. Want waar in Nun
speet. in dit Belgische dorp van moer dan
zevenduizend inwoners, door medici, ver
pleegster.. en door het geheele personeel
alles in het werk wordt gesteld om die
epidemische ziekte te beperken, te be
strijden, daar wordt door de Belgische
moeders niet alleen niet medegewerkt
om een goeden gezondheidstoestand te
bevorderen, maar zij werken den arbeid
\an doktoren en verpleegsters tegen,
waar zij maar kunnen.
En zij doen dat, door den ziektetoe
stand van haar kindere te verzwijgen,
zoodat soms in de slaapbarakken zéér
ernstig ongestelde kinderen worden ge
vonden
zij doen dat, door haar kinderen weg
te stoppen, als de wijkzuster op bezoek
komt of als de zaalchef 's morgens rond
gaat dm te hooren, wie zich zoo zield
gevoelen, dat ze niet naar de polikliniek
kunnen worden gebracht;
zij doen dal, door het praatje te ver
spreiden ..jullie maken de kinderen
dood: want als ze in de ziekenbarakken
komen dan worden ze gebaad; dan slaap
de mazelen naar binnen en de kinderen
sterven"
of ze vertellen „pas op voor het zie
kenhuis, daar doen ze de kinderen vrat
in de melk en dan gaan ze dood."
Tegenover deze dwaze vrees staan dan
weer staaltjes, dat een moeder, met haar
doodziek kindje de polikliniek verlatend,
haar kind de wollen deken van het!
hoofdje nam om zich zelve daarin te war
men En hel diep betreurenswaardige feit
van een andere moeder, die het absoluut
wist 1c beletten, dat haar kind in het zie
kenhuis werd opgenomen. Het kindje
stierf hel was verzekerd bij drie Maat
schappijen.
Ook tegenover de anderen zwegen
zij nog over dc wending, die zij aan
hun lot hadden gegeven. Vader en de
broers en zuster zouden pas ingewijd
worden op den dag dat Beate dc uit
spraak van h aar proces zou hooren.
De rechtbank besliste in den geest
der voorstellen, waarover de advocaten
der beide partijen het eens waren De
scheiding werd in 't begin van Mei uit
gesproken. Beate ontving een klein ka
pitaal, belachelijk' klein voor het ver
mogen van Teerbrügge, alleen als be
wijs dat zij niet ais de alleen-schuldige
moest worden beschouwd.
Toen Gwendoline de uitspraak hoor
de, droeg zij een assistente op, haar in
het spreekuur te vervangen en reed
naar Wilmersdorf om' haar vader te
spreken.
Generaal von Erxleben had tengevol
ge van zijn nierlijden vroeger dan hij
ooit had vermoed aan den grootvaders-
stoel moeten wennen.
Gwendoline vond hem daar op zijn
plaats bij het raam, bezig met het be
kijken van teekeningen van zijn beide
z^ons. die Ingrid voor hem uitgespreid
had. Die van Haunsheinz lieten hem al-
lijd koud. Een houtbetimmering voor
de muren van een muziekzaal met nis
voor een huisorgel daar voelde hij
bitter weinig voor. Maar wat Börrics
op zijn haastige manier op 't papier
geworpen had, dat interesseerde hem
Hel was een schets van den nieuwen
ééndekker, waarmee hij gisteren den
eersten goed geslaagden proeftocht met
een passagier had gemaakt.
Ingrid was ook opgetogen. Zij had in
Johannistal hot vliegen van haar broe
der bijgewoond Onder de jonge man
nen, die haar daar gechaperonneerd
hadden, waren karakteristieke persoon
lijkheden geweest die haar boeiden.
Misschien voelde zij eindelijk dat het
leven rijk kon wezen, al leefde men
niet te midden van rijkaards. Zoo was
het een goed oogenblik waarop Gwen
doline haar vader aantrof om hem het
groote nieuws (e brengen
Baron von Erxleben was heel ernstig
geworden. Het bloed dat door de ade
ren van zijn klinderen vloeide was toch
een goed soort. Zij bewandelden niet dc
paden die zijn voorouders gevolgd wa-
ren. Maar dat zij de vermetelheid ge
had hadden den ongekroonden koning
ten val te brengen, dien allen, allen
huldigden, dat was een triomf, die hem
met veel droevigs in zijn leven kon
verzoenen
En nu stond daar de dapperste van
zijn kinderen voor hem en legde de
biecht voor hem af Een biecht? O,
dat was slechts de vorm. In waarheid
gaf cn gaf zij altijd, deze veel gesmade
en verkeerd begrepene.
Hij was nu eenmaal geen vriend van
gevoelvolle verklaringen Hij maakte het
dus kort. Zoo, zoo. Zou Beate de vrouw
worden van den opperhoutvester? Beate
en niet Gwendoline? Nu goed. Wat kon J
hij daaraan doen? Moge zij gelukkig
werden Heel, heel gelukkig. Hij haal
de zijn zakdoek uit zijn zak en deed
alsof hij moest niezen. „Hm! liet heeft
er van tijd tot tijd verduiveld kwaad
bij ons uitgezien Nu komen de ben
gels per slot van rekening toch nog
goed terecht. Ook zonder die verdui
veldeduiten.'' Hij snoof in zijn zakdoek.
En een oogenblik daarna kwam hij
weer met een kleine hatelijkheid. „Het
is alles mooi en goed, maar Gwendoline
je moet het mij niet kwalijk nemen
Gwendoline als jij binnenkomt, dan
verspreidt je altijd een apothekers-,'
luchtje"
Zij nam het niet kwalijk. Want xe
zag hoe het haar vader aangegrepen
had En dat was haar troost en dank
genoeg voor alles, wat zij in haar jong
leven doorgemaakt had.
„Tja, Gwendoline, jou arm, oud vrij-
stertje" zei hij toen, nadat hij het
apothekersluchtje door snuiven en
oogen afvegen le boven gekomen was.
„En wat zal er nu 'van jou worden?
Bij dat tandenuittrekken kan een
mensch toch niet gelukkig zijn tot aan
het einde van zijn dagen?"
Gwendoline keek door het venster in
de toppen der mooie vruchtboomon, die
wiegelden in den voorjaarswind Zij wist
de dag zou eenmaal komen dat zij
zichzelf haar koning koos. Een, die een
man was uit één stuk, zich zelf bewust,
fier als zij, en een werker als zij.
Een, die de onzichtbare kroon van den
adel van ,het verstand en de ziel op
hel hoofd droeg.
En nu glimlachte zij en zeide „Ik
maak mij over mijzelf niet ongerust,
vader 1"
