UIDDELBIIRGSGHE COURANT. Zaterdag 23 Januari N° 19 fö8* Jaaraaag. 1913 Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p. p. f 1.25. Afzonderlijke nummers kosten 5 ceut. Advertentiên a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten èn Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemea. fiap' Advertenties vóór één uur te 1 By dit nummer behoort een Bijvoegsel Veranderde tijden, veranderd oorlogsrecht. Er zijn lijden geweest en ze zijn rnog niet eens zoo heel lang geleden waarin een oorlogsschip, dal een koopvaardijschip buit maakte, zijn buit wel gelegenheid worden gegeven lol red ding in de sloepen. Maai' dan zal er ten eerste veel langer tijd voor moeien wor den gegeven dan de tien minuien aan de „Burian" en de andere, schepen los gestaan. Kan een oorlogschip zooveel langer wachten? En is dat „redden" in de sloepen bij hooge zee niet een pasf- kwil Hel is niet maat een pure fantasie, BIHNENIAND. naar een van zijn havens bracht waar djd we dd onderwerp aanroeren. De dan een prijsi-rechtbank een beslissing; fejfen zjjn er pje omstandigheden kun- nara over het al of niet rechtmatige van nmi er ook komen. de {aanhouding. En hel is ook niet slechts een kwes- De regel is nog zoo. j tie die de koopvaarders van de oorlog- Engeland en Frankrijk brengen de f voerenden aangaat, door hun oorlogsschepen aangehouden. Wanl al is lot nu loe iu dezen QQC_ koopvaarders naar een van hun havens, ,og d(> eigGnlijlce blokkade nergens alge- waar dan een eind-uitspraak wordt ge- ]colKijg<i behalve misschien bij Tsjin- dapn. i tau hel kan toch ieder oogenhlik zóó Maar DuitSChland doel dat niet en kan veranderen dal dit wèl gebeurt. En dan rlnA,, Wortl rlrt Hill I CaIiP nATV- het ook niet doen. Want de Duitsche oor logsschepen, die lier en der op de ocea nen zwierven zonder „honk", waren in de onmogelijkheid de door hen aangehoup den Engelsche of Fransche koopvaar loopt ieder neutraal Schip dat binnen het blokkade-gebied komt, gevaar om niet Slechts aangehouden te worden, VOLKSWIL NATUURRECHT. De heer H, A van Dahuin, wiens weekblad ?,De Volkswil" op last van den Territorialen Bevelhebber in Zee land de vorige week is opgeheven, heeft thans in hetzelfde formaal een nieuw blad uitgegeven, getiteld „Hel Natuur recht", dat echter blijkens een mee- deeling in het eerste nummer zal ein digen eind Maart a s., zooals ook het plan was met de uitgave van „Dejplks- wil". ITet nieuwe blad draagt dan ook het doorloopende nummer van „De Volkswil", ui 6e jaargang no 281. Aan tie meedeeling betreffende hel verbod van de Volkswil voegt de heer van Dalsura loe, dat de oorzaak van dezen maatregel gelegen was in de op merkingen over de Necierlandsche po litiek jegens Vlaanderen. .Echter gold Ier onzer verontschul diging, schrijft hij, dat de VolksSvil, ge- meegevoerd, zooals tot nu toe regel was, I bjk andere bladen te Hulst wegens den - maar om een onderzeeër legen te W j staat van Beleg, zijnde onder censuur, ders inee te nemen naar een Dtlilsche meJ1; ejl dlQor deze jn den grond tewor-le,ke week Ier censuur was aangeboden haven, zonder de stellige kans, dat zedcnmei groole waarschijnlijk- alvorens zij werd gedrukt, en op den door den vijand onderweg zouden worden iic,:d ,1,1 de nos»in<ïen om de onvarenden 1 vijand onderweg zouden worden h(,kl da[ de po„ing£U om de opvarenden inboud geen aanmerking was gemaakt' aangevallen Zelf, in <le Noordzee wagen gc]egcnheid tot redding lc? geven, niet ze dat niet te doen, want 111 weeiwuj voldoende kunnen zijn van alles is Engeland daar de baas I Hoe in Duitschland over dit onder-? En hijgevolg werd de bemanning van werp gCdacht wordt, blijkt o. a. uit een STAATSCOMMISSIE ONDERWIJS VRAAGSTUK. - „y.y öv.««v,..v v.v,14 De Vaderlander meldt, dal zoowel de die schepen afgehaald, en werden de artïkel van dr. Hans Wehberg een be,-! Staatscommissie voor het onderwijsvraag- vaartuigen zeil door een kanonskogel ^<etld schrijver over internationaal recht,1 stuk in haar geheel ais de verschillende of torpedo tot zinken gebracht Vernieling dus van particulier eigen dom, in veel grooter mate dan vroeger, zooals ook in den landoorlog zooveel meer particulier eigendom aan de oor- logshoodzaalc ten offer werd gebracht. Het verdrag voor Zeeoorlogrecht de Londensche Declaratie van 1909 - geeft machtiging tot vernietiging van het buitgemaakte scliip als de veiligheid van het oorlogschip of het succes van zijn oogenblikkelijke operaties in het ge drang zou komen door de navolging van het voorschrift dat de buit naar een eigen haven moet worden gebracht. 't Is waar dat die vernietiging wordt toegestaan „bij uitzondering". Maar dat is een mooie term, die even goed had kunnen worden weggelaten. Maar nu dreigt er een verandering te komen, die ook door de Londensche De claratie niet is voorzien. Wat men ook van het ellendige van dat verniel-sleisel moge denken, en van de mogelijkheid van onrechtmatige be slissingen, wanneer een zee-officier zoo in enkele minuien een uitspraak moet doen, die eigenlijk behoort te geschie den door een prijzen-hof, met hoor en wederhoor der belanghebbenden') - aan de Duitsche marine moet alle eer er'-i voor worden gegeven dat ze met groote ridderlijkheid de bemanning der buitge maakte schepen heeft hehandeld, en steeds er voor gezorgd heeft dat die zich tijdig kon redden. Het nieuwe in den toestand is echter het optreden van de onderzeeërs' Hel is al eens gebeurd in het Kanaal, dat een Fransch schip, meenen we, door een Duitsche onderzeeër in den grond werd geboord, en men heeft gisteren kunnen lezen hoe buiten den Rolterdamschen Wa terweg het Engelsche sto'omscliip „Bu(- rian" door een Duitsche onderzeeër werd aangehouden en tot zinken ge^f bracht. Eu ook hier werd eerst aan de bemanning gelegenheid gegeven zich in Sloepen te redden, die door de onder zeeër naar het lichtschip ,De Maas" werden gesleept. Dat is alles „correct", zoover in een oorlog iels correct lean zijn Maar het was alleen mogelijk doordal men hier te doen had, mei een niet -sterk bemande vrachtboot, dicht bij de kust en bij een vuurschip. Maar wat zal er gebeuren als een on derzeeër midden in zee, een groote pas) sagiersboot aanhoudt, met een paar dui zend personen aan bemanning en passar giers aan boord Dan zal er zeker ook Toevallig brengt een telegram ,uit Cairo onder Laatste Berichten in dit nummer het bewijs, dal een Prijzenhof anders oordeelt dan de marine Vijf op de Duitschers buitgemaakte schepen ♦och werden niet verbeurd verklaard, maar zulleu vastgehouden worden en na den oorlog aan de eigenaars worden te ruggegeven. B.ij het onmiddellijk very nieligen, zooals de Duitsche marine met de buitgemaakte schepen doel, is zoo'n beslissing, berustend op overweging van «die omstandigheden, natuurlijk oiir in hel tijdschrift „Neu Deutschland".subcommissies ijverig .aan het werk zijn Deze komt lol de conclusie dat bij een en dal het al heel erg zou moeten tegen'- blokkade van een kusL een blokkeerende loopen, als ze «in dit jaar niet met hare duikboot, die niet in staat is de man- 'aa'c gereed kwamen. schappen te redden, toch wegens „de noodzakelijkheid van den oorlog" het recht heeft neutrale schepen, waarvan men bewezen heeft dat zij de blokkade wilden bi'eken, met de bemanning in den grond te schieten. Hel is goed dat we kimnen voob- zien wat mogelijk is. UIT DE STAATSCOURANT Bij kon. besluit is mr, G Nauta, hoogleer aai' aan de Nederl. Handels-Hoogeschool te Rot terdam benoemd tot lid der commissie tot regeling van de voorziening ïn nood zakelijke levensbehoeften in Belgische grensgemeenten en aangewezen tot re- Dezer dagen haalde de „Köln. Ztgj gieeringscommissaris hij de Amerikaan- nog de woorden van een Engelsohen ad- sclie Commission for Relief in Belgium miraal, lord John Fisher aan ,Hel wezen der oorlogvoering is ge weid; gematigdheid in de oorlogvoering is domheid. Sla toe, sla hard, en sla waar ge kunt Die admiraal besefte de werkelijk heid van den .oorlog, beter dan wij, oiy. noozoie vredelievende burgers, die nog maai' altijd weer ons verbazen over den gruwel van het oorlogsgeweld Of hel dan geen dwaasheid is telkens weer met de regels van oorlogsrecht aan te komen? Neen, dat gelooven we niet. Naast al de voorbeelden van schending van be palingen van oorlogsrecht, kunnen zen kor evenveel voorbeelden aangehaald worden van bepalingen, waaraan wel de gelijk de hand wordt gehouden, en die voor alle oorlogvoerenden een richt/* shoer zijn. Men hoort daar over echter uit den aard der zaak minder. De bepalingen betreffende krijgsgtf vangenen, gewonden en zieken; de re gels over parlementairen, over de in oor logschepen veranderde handelsvaartui gen, (over het Roode Kruisen dan bovenh al de verplichtingen der (oorlogvoerenden tegenover de neutralen dat alles is vervat in verdragen ieder met reeksen artikels, die (rouw worden nageleefd En als er eens een mocht worden ge schonden, dan beteeken t dat nog niet dat die anderen ook niets waard zijn. "We gaan zelfs verder, en beweren dat als er bepalingen zijn, die in de oorlogsl- praktijk geschonden worden of niet kun nen worden toegepast, die bepalingen zelf niet dengen. Dat is vooral duidelijk bij hel voorbeeld van de duikboolen. Toen de Declaratie van Londen werd gemaakt, heeft men niet gedacht aan de mogelijkheid dat duikboolen zoo zelf standig zouden optreden als nu het ge val is. De artikels passen niet op do veranderde toestanden De practische bruikbaarheid van een artikel van oor logsrecht kan natuurlijk alleen blijken in de praktijk van den oorlog. En als het dan niet deugt, dan leidt dat tot harf de, zelfs wreede onbillijkheden. Maar dat is nog geen reden om niet zoodra mogelijk te trachten die bepalingen te verbeteren, en ze zoo te maken, dat ze ook aan de nieuwe toef- standen aansluiten, en toch hel liöofdi- doel bereiken, n.l. de nielfslrijders en neutralen te ontzien waar het kan. is benoemd tot directeur post- en tel - kant. Hoorn D. J. H. van Tussenbroek, id, te Beverwijk; zijn in afwijking van de bestaande organisaties bevorderd: a. bij het wapen der infanterie, tot kapitein, de eerste-luitenants W. J Briel. H. de Jongh, F. A. van Seters, J. W' Egberts, H. C. van der Lely, H. A. Fischer," J. D. C. Berkhout, J. A van Helden Tucker, G. A. de Vos, W. J. Harms, L. J Baerends, N. A Bouwman, directeur van de Koninkl. Militaire Kapel van het regiment gre nadiers; J. J G. baron van Voorst tot Voorst, J F van der Vijver, A. P. Seyffardt en L. H C. Caderius van Veen; bij het wapen der artillerie: tot kapitein-magazijnmeester de eerste luitenant-magazijnmeester R. J B. Ber- gamin; bij de bereden-artillerie, tot kapitein, de eerste luitenants- J. van Andel, jhr. K. F. Quarles van Ufford, J. A. ten Klooster, J. E. Haits- ma Muiier en C: C. Pels Rijcken; bij de vesting-artillerie, tot kapitein, eerste luitenants: W. A. M. van Nieuwstadt, A. Jansen, en J. L van Riemsdijk. OOSTVINDIÊ. De Pest op lava. Bij het Departement van Koloniën is ontvangen het volgende telegram van den gouverneur-generaal van. Ned.-Indië, d.d 21 dezer, betreffende pestgevailen op Java gedurende het 14-daagsche tijd vak van 30 December jl. tot en met 12 dezer Afdeeling Malang 390 nieuwe gevallen, 344 dooden Kediri 36 nieuwe gevallen, 32 doo den. Paree en Bangil elk 27 nieuwe ge vallen en 24 dooden. Stad Soerabaja 14 nieuwe gevallen, 13 dooden. Overig gedeelte van de af- deeling van dien naam 1 doodelijk geval. Berbek 6 nieuwe gevallen, 5 dooden. Toeloengagoen 4, Madioen 6 en I.a- mingan 5 doodclijke gevallen NEDERLAND EN DE OORLOC. De oorlogsleening. Naar de N R C. verneemt, zal de 5 pets. Nederlandsche Staatsleening 1914 in de volgende coupures worden uitgege ven: 200,000 f 1000 f 200.000 000; IOC it f 500 f 50,000,000, t 50,000 a f 200 f 10,000.000, en 150,000 h 100 f 15,000,000. Met hel verlangen van inschrijvers, om bepaalde coupures te ontvangen zal zoo veel mogelijk rekening worden gehouden, mils de wensch daartoe zoo spoedig mogelijk aan den agent van het mini sief* rie van financiën worde kenbaar ge maakt M ij Be n. De bij Kimswerd (Fr.) aangedreven mijn is gisternamïddag door marineper soneel lot ontploffing gebracht. Vier hui zen, aan den zeedijk staande, werden ernstig beschadigd, en in den zeedijk is een groot gat geslagen De Harwich boot Naar het Hand verneemt is de gis teren uit Engeland te Hoek van Hol land binnengekomen Harwichboot door Britsche torpedohooien begeleid. DE VLUCHTELINGEN. Heden zijn 1151 bons voor warm eten uitgegeven De volgende week zullen de laatste behoeftige vluchtelingen uit Oost burg naar Nunspeet vertrekken; liet zijn er ongeveer 250. UIT DE PERS. 1870 en 1915. In het Januari-nummer van het Tijd schrift van de Maatschappij van Nijver heid komt onder bovenstaand opschrift een artikel voor, waaraan we de, volgende vergelijkingen ontleenen Al wat Nederland gedurende 50 ja ren heeft uitgegeven aan zijn spoorweg nel bedraagt ongeveer 320 miilioen Met de leening van 275 miilioen hadden wij dus bijna al onze spoorwegen kun nen betalen Om te doen begrijpen wal de geld sommen beleekenen, die de oorlog voerende rijken zelf hebben op te bren gen, wijzen wij er op dat minister Treub onlangs bij zijn verdediging van hel Ieeningontwerp in herinnering bracht, dat de oorlog van 70 aan Duitschland ongeveer 2 milliard mark kostte en aan Frankrijk 6 5 7 milli ard francs, plus de oorlogsschatting van 5 milliard francs. Alles bijeengenomen werd er voor omstreeks 8 milliard mark kapitaal vernietigd, oorlogsschat ting hier niet medegerekond, daar deze slechts kapitaalverplaatsing was. En thans kost de oorlog aan de oor logvoerende landen van Europa, naar betrouwbare schatting 1 reeds per kwartaal 13i/2 milliard mark aan kapi taal-vernietiging en bijna even zooveel aan minderen kapitaal-dienst. Per kwar taal dus ongeveer 26>/a milliard, wat tegen Februari 1915 dus lot ongeveer 53 milliard mark zal zijn geslegen. Nu vergelijke men de cijfers: 8 milliard Mark het geheel verlies van den oorlog van weleer. 53 milliard Mark het geschatte ver lies van dezen oorlog oorlog tot 1 Fe bruari a.s. Toen slechts twee landen in den strijd betrokken, thans meer dan de helft der geheele wereld en drie kwart van Europa. Toen een strijd op een zeer beperkt gebied, zonder noemenswaardige belem mering van den handel der ©nzijdigen; thans oorlog in verschillende deelen van de aarde, gepaard gaand giet omvang rijke verwoesting van gebouwen en kunstwerken en een belemmering van den ruilhandel van alle neutralen, zon der voorbeeld in de wereldgeschiede nis. Terecht is dan ook gezegd, dat de oorlog van toen vergeleken bij dezen kinderspel was. Toch heeft dat „kinderspel" toen groote gevolgen gehad. Niet alleen door de herleving na den oorlogsdruk, maar voornamelijk door een aantal op de welvaart gunstig werkende factoren- het ontstaan van den Duitschen Statenbond (het Duit sche Keizerrijk), de opkomst van het bankwezen en van de groote werktui gelijke industrie in Duitschland, de in voering van den gouden standaard, de herleving van Frankrijk na het ver dwijnen van het steeds met oorlog drei gende keizerrijk, eindelijk de fabelach tige ontwikkeling van de Vereenigde Staten. Naast gezonde energie, brak daar door echler een w^lde speculatie los en het gevolg was in 1873 een krach Deze oulsiond niet in de oorlogvoeren de landen, maar in Oostenrijk en zij verspreidde zich weldra over geheel Europa en zelfs over Amerika In hel najaar van 1873 steeg hel bankdiscon- lo ie Londen tot 12°/o Deze crisis duur de di-ie jaren. Eerst daarna had de menschheid zich aangepast aan de nieu we omstandigheden en kon de ontwik keling haren normalen loop nemen Maar ten koste van welk leed en welke ver liezen Indien gelijke oorzaken gelijke ge volgen hebben, is het dus te verwach ten, dal de beroeringen, die de oorlog van '70 bracht op veel groolere schaal zich na den huidigen oorlog zullen open baren. Wees Minister Treub er ook niet op hoezeer sedert den oorlog in negen bij de crisis betrokken landen in Europa de ongedekte circulatie van allerlei cre- dielpapier, bankbiljetten en van reke ning-courant saldo reeds was gestegen met 170"/o tegen slechts een stijging van 10 0/0 van den goudvoorraad cn hoe dus het groote zakenleven weldra op onrustbarende wijze op „papier" zal zijn gebouwd Het stormsignaal zal dan ook nu reeds moeten worden uitgehangen en wee den scheepjes, die zwak uitgerust zich door den aanvankelijk gunsligen wind- ialen verleiden het ruime sop te kiezen. Bedachtzame, conservatieve bedrijfslei ding zal in de naaste toekomst meer dan ooit geboden zijn Uit Stad en Provincie. i) Cijfers, medegedeeld door minister Treub. Iets later ook nog de goud-productie in Zuid-Afrika Uit Middelburg. - De raad onzer gemeente is legen Woensdag a.s n.m. 2 uur bijeengeroe pen. Behalve de ontslagaanvrage van jhr. van den Brandeler als ambtenaar van den burgerlijken stand en als voorzitter en lid van verschillende commissiën en *an den heer J. W Schuurman als ambtenaar Burg. stand staan op de agenda „Toetreding van tie gemeente lot ten Nederlandschen Bond voor Werk verschaffing"; een wijziging van de be grooting en reclames. (Reeds in een deel onzer vorige oplage vermeld) B. en W stellen voor niel toe te treden lals lid tot den Ned Bond voor Werkverschaffing. Zij achten de belangen, die voor de gemeente aan het lid maatschap verbonden zijn niet groot genoeg om eene jaarlijksche contributie van f 20 te wettigen. - Bij het plaatselijk Steuncomité te Middelburg zijn sedert de vorige week ingekomen de volgende giften enz per soneel N. V. De Automaat f 9; pers. post en lelegr Middeib en omstr. f 50; Middelb medici f 50; afd. Middeib. Bond van Nederl. onderw. f 23.25; halve op<- brengst concert mejuffrouw Steensma f 32.025; aan wekelijksclie bijdragen f 247.15. Terwijl voor 23e uilkeering aan de familiën en werkeloozen ten gevolge van den oorlog werd uitbetaald f 621 99. Waar, zooals uit deze opgave opnieuw blijkt, de uitgaven de inkomsten steeds blijven overtreffen vestigen wij nog eens de aandacht er op, dat penningmeester van het comité is de heer Herin Boasson, Markt. - Door de politie alhier is dezer dagen in verband met de destijds door ons vermelde aanschrijving om vrouwen van verdachte zeden naar hel kamp te Nunspeet over le brengen, een gehuwde Vrouw, vluchtelinge, aangehouden, het» den is zij naar Nunspeet overgebracht Behalve een sloomcaroussel, beig netkraam en luchtscliommel welke vasle plaatsen bezitten is alsnog voor de jaar markt 1915 alhier voor groote inrich tingen ingeschreven door: de Smet voor een rodelbaan genaamd Klein Zwitser land en een danszaal, e n door Huijgens voor een zwcefcaroussel. Uit Vlisslngen. De territoriale bevelhebber in Zee land heeft bepaald dat de viering van het carnavalsfeest in Vlissingen verbot den is. Ook in sociëteiten mag dit feest niet gevierd worden (DE E® gs. f m. ct

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1915 | | pagina 1