frisch ^n. lipt geheugen van hen, die de
eerste uitvoering alhier, een paar jaren
gelsdenj bijwoonden. Toen lifeb ik in een
uitgebreide beschouwing vooraf, den ge-
heelcii opzet, de men zou kunnen zeg
gen poëtische lendenz in den breede
belicht en wel met de bedoeling te doen
uitkomen, dal in het algemeen de letter
kundige en dichterlijke waarde der te
verwerken stof toch wel één der hoofd:
factoren is, waarvan het welslagen van
een koorwerk ten slotte afhangt Hoeveel
zwakke libretto's zijn niet de oorzaak
geweest van tden ondergang or althans het
inWcrgetclLeid-geraken van in muzikaal
opzicht hoogstaande wei-leen Ook Willem
tie Haan weet daarvan mee te spreken,
cn met hem talrijke oude en moderne
meesters Was het Handel niet, die naar
aanleiding van zijn eigen werk „Nero,
©der die durcli Blut und Mord erlangte
Liebe", zeide: hoe zal een componist ieto
moois scheppen, als hij geen schooneu
tekst heeft?
Om de gevaarlijke klip te omzeilen liet
slachtoffer le worden van een min-geluk-
kigen tekst heeft De Haan zijn eigen tekst
dhtworpen, geljjk lang vóór hem de groo-
te Richard deed Het ingrijpende beginsel
•dus van woord-toon-éénkeid
Niet ieder componist, hoe begaafd hij
moge zijn en hoe kundig hij zijn van
buiten ontvangen impressies in klanken
weet om te zetten, is het gegeven zijn
stof zeff te concipieeren d w.z. te schep
pen, op de juiste plaatsen licht cn scha
duw aan te brengen, de hoofdgedachte
vast te houden, te veel uitwerking van
details te weeren, kórtom het te behan
delen onderwerp over den geheelen om
vang economisch zuiver te verdeeten
Tot hel uitdenken van de stof is boven
dien een dichterlijke visie van naode,
waarover niet ieder, ook hl is hij begaafd,
zoo maar beschikt. En waant hij zich
zelf daartoe in staat, voelt hij de schep
pende macht in zich aanwezig, ook dan
is nog niet altijd een zeker succes ge
waarborgd. M. a. w. het principe, door
"Wagner gesteld cu gehuldigd, bergt ook!
gevaren in zich, omdat men mag wel
zeggen tol nu toe niemand de geniali
teit van den Bayreulher meester in dat
opzicht nabij kwam en menig woord-toon
dichter, den voetstap van den grooteü
hervormer willende volgen, strandde en
schipbreuk leed. „Quod licet Iovi, non
'licet bovi", zegt een Latijnsch spreek
woord.
Inliisschen ik zou in herhaling kun ren
treden door te copieeren hetgeen ik toén
in 1912 (over den tekst van Do Haan
heb geschreven en waaruit bleek, dat
;het hem niet alleen gelukt is zijn ge
dachten met een uiterst fijn en delicaat
kleed te omhullen, doch óók., die ge
dachten, uitingen van een inderdaad fan
tasierijk, mystiek en somwijlen naïf-kin-
derlijk gemoed, lot een z,eer aannemelijk
en Lot het eind toe boeiend verhslen-
complex saam te weven. .Daarmede wil
ik niet zeggen dal de vertaling in het
Hollandsch de oorspronkelijke lekst'
is Duitsch overal even mooi en welge
slaagd is, maar wat nood, de sprookjes
achtige draad, die zich door liet heele
werk heenslingert, houdt den hoorder
'bezig, boeit hem zelfs veelal, en zoo
.denkt hij er niet over enkele zwakke de
tails door den loup te bekijken of °r bij
olil le staan. Ook ik wil dit niet doenj
evenmin als na de eerste uitvoering, ver
blijdend als ik het vind te kunnen con-
stoteeren dat Willem de Haan ons 'een
werk schonk met menige bladzijde vol
poëzie en schoonp gedachten
Wanneer we in slechts enkele woor
den willen samenvatten wat de dich-
ter-componist met zijn 'werk beoogde,
dan is het hiermede gezegd- het
menschdom te schilderen in zijn ge-
heeledoen, zijn ideaal streven, zijn wor
stelen en overwinnen.
Is dat niet een onmetelijk veld ter
overdenking, wordt daar der fantasie
hiel de vleugelen aangebonden en!wordt
er niet tot allerlei finesses aanleiding
gegeven, die ons van den hierboven sche
matisch aangegeven hoofdweg, langs ve
le zijpaden voeren, m a. w. de hoofd
lijn met veler nevengedachten omran-
,ken?
Daarvan heeft De Haan dan ook
uitnemend partij getrokken
En ligt het niet voor de hand. dat
hij naast verscheidene fel-realistische
schetsen ook de tee re, gevoelige sna
ren van 's menschen ziel niet onbe
roerd heeft gelaten en zijn verhaal in
een romantisch waas heeft gehuld, de
liefde, in haar meest rein-idealen zin
met warm-expressieve klanken in zijn
werk een rol vervullen deed?
Het strookt niet met den aard vai)
een dagblad als dit, om nader in te
gaan op de overigens aanlokkende taak,
den tekst van een koorwerk als deze
cantate uit te pluizen en op het
schoonste daarvan het licht te doen
vallen, maar door de klankkleur van
's componisten muzikaal pjaliet steeg liet
in 's dichters brein ontworpen sprook
je in waarde en pracht, werd het
ons duidelijker en levendiger voorge
steld, kwam de tot leven bezielende
adem over de doode letter. Want kan
de taal der muziek, de goddelijkste
aller kunsten, ons niet nog sterker
aanspreken en aangrijpen dan die der
schoonste woorden
En daarom wil ik, hoewel mij bewust
blijvend onvolledig te zijn, op enkele dee-
len wijzen, waarvan de muzikale be
werking mij het meest troffen
Dan dient in de eerste plaats ge
wezen te worden op de schitterende
instrumentatie, die aan de korte orkest
fragmenten en in het bijzonder aan de
solo-gedeelten, een buitengewoner glans
en kleur geeft. Dat alle motieven en
motiefjes - en deze. zijn er heel wat,
daar de muzikale illustratie tot in de
kleinste details is uitgewerkt even
belangrijk zijn, kan ik niet toegeven,
maar ze krijgen steeds beteekenis en
ieder trekje treedt meer of minder
naar voren door de juiste keuze van
hel instrument dat er zich het best
bij aanpast; het geheim dus van de
instrumentatie-kunst. En daarin is Wil
lem de Haan een meester. Al dadelijk
blijkt dit in de inleiding, waarin door
een marsch-fhema geheimzinnig de na
dering van Worde gang wordt ingeleid,
afgewisseld door een paai- motieven, die
later in het werk herhaaldelijk opdui
ken Voorts het frisch-bruisende vreugde
koor, dat ons zingt van de stralende
zon en de wapperende vlaggen de
sopraansolo betreffende de nijvere ka
bouters en den dans der elfen en
driaden, dc fijne teekening van „hel
boek der natuur", waarin wat den
ken doet aan Haydn's Schópfung
de gonzende bij, de nijvere mier en
de onbewegelijke hagedis, het nieuw-
ontwaakte leven openbaren -*-«
Niet zonder dramatische kracht is de
korte uitbarsting van smart als Hilkar
luid snikkend aan Wordcgang's borst
neerzinkt, nadat zijn geliefde vogel
Einar door den roofzuchtigen havik
omhoog is gevoerd. Ook .dit laatste
is zeer teekenend weergegeven Te
zeer begeeft de componist zich hier
en daar in wat men noemt. „Klein-
Malerei". Maar/ daartegenover staat dat
er geen stemmings-wisseling in tien
tekst voorkomt of de componist iaat
zijn begeleiding daar terstond bij aan
sluiten en dat is voor mij een der
groote verdiensten van hel werk, al zijn
dan de bijkomstige zaken soms met
al te groote zorgvuldigheid uitgewerkt.
Laat mij verder mogen wijzen op het
fragment van den „eeuwigen nacht" den
vaart ter helle, op den prachtigen so
lozang van Hilkar, wanneer hij zijn
liefde-zang uitzingt voor Liane, die ko
ning Duisterwaan afwees.
Als Hilkar in de volgende woorden
zijn gevoelens voor Liane heeft uilgespro
ken
O houd mij zóó, voor altijd zóó,om vangen
Dat golvend uw liaar, uw goudblond haar
[me omhulle,
Dat enkel uwer sclioonheidsglans deez'
[nacht verlichte
dan hoeren wie daarna als een inuigen
tweezang van hem en Liane
iZaal'ge stond, o blijf, zoo zoet verwijlend,
In dc bergen daalde 't maanlicht zacbl.
Laatste scheem'ring vlucht, naar 't Wes-
[ten ijlend,
Spreid uw donker, heilige liefdesnacht.
een fragment, dat tot de mooiste blad
zijden van het werk behoort.
In de tweede afdeeling komt de krijg
in al zijn verschrikking, met al zijn harts
tochten, in felle schittering geïnstrumen
teerd en realistisch tot het hoogste opge
voerd (zoo werden we dus ook in dit
overigens poëtische werk herinnerd aan
hel monsterachtige dat de wereld thans
ziet gebeuren I) waarop als weldadige
tegenstelling een milde sopraan-solo volgt
Wel bleef mij nog een troost,
zoo r ij k, m ij n k i n d
Als bijzonder mooi ook voortreffelijk
uitgevoerd zij' herinnerd aan het solo
a cnppella kwartet, evenals aan de orgel
fragmenten in het achtste deel. Ook de
laatste bladzijden der partituur zijn zeer
belangrijk, met name de zang der drooni-
geesten, zingend van helWórden, het
Vergaan en 't Eeuwige Zijn. Als
dit koor lieeft uitgezongen, toont Sprookje
aan Wordegang de kalme rust, die zicli
ever Hilkar's gelaat uitspreidt, terwijl
hij droomde van zijn gelukkige hereeni-
ging met Liane En gelijk over het ge-
heelc werk een mystiek waas ligt, eindigt
het p,ok aldus. /Wordegang iwas Verdwenen
ook het 'Sprookje stond op en ging lief-
nen op Wordcgang's voetspoor, nadat hel
Hilkar's levensavond door zijn idealisme
had verhelderd.
Na deze vrij lange uilweiding over het
werk, zal ik over de uitvoering zelve
kort zijn, hetgeen ik met een gerust ge
weten doen kan, omdat ik zou moeten
herhalen wat ik al zoo vaak schreef. Alle
lof en bewondering dan voor koor en or
kest; de zangvereeniging gaf ook nü een
doorslaand bewijs van haar groot kunnen
en wanneer we Dinsdagavond haar dn
recteur Cleuver niet den staf zagen
zwaaien, dan hebben toch zeker allé
toehoorders er waren er vele even
als ik zijn werkzaamheid ter voorberei
ding van dezen avond herdacht en hem
in stilte hulde gebracht.
De componist luid de directie-taak
overgenomen en daaromtrent vallen twee
dingen te vermelden le. dat hij met
jeugdige bezieling het geheel leidde, 2c
dat hij een warm applaus en meerdere
bloemstukken mocht oogsten
Ook het viertal1 solisten mevrouwen
Slronck Rappel, De Haan-Manifarges en
de heeren Th Denijs en Jac van Kempen
verhoogden den glans van den avond
Zij allen, ieder in hun partij, gaven
het hoogste dat men mocht verwachten
en vaalc meer dan dat. Het was inder
daad een hoog genot hen allen te hoo-
ren en wanneer we dit concert buitens-
gewoon geslaagd en een groot succes
liecten. dan komt ook hun daarvan een
groot aandeel toe
Wees ik er vroeger meermalen op dat
„Eigen kun^t is eigen Leven", deze be
langrijke avond heeft naast blijde stem
ming ook voldoening in ons gewekt, dat
we een werk van groote hoedanigheden
in eigen taal hebben mogen hooren
A A NOSKE
LIEFDADIGHEID.
De Vereeniging Kindervoeding ontving
van den heer L. K. van der Harst
JJz van dominoclub Russie f 5 911/2
en uit de bus van de Apotheek f 1,731/2
THERMOMETER EN VERWACHTING.
20 Jan.
Tlermomele 1 n I S> i e r 8 n. vm 40
gr., 12 n. 44 gr.. 3 u. 45 gr.
Telegrafische mededeehng va" het Kom.
Meteorolcgisch instituut te De Bilt volgen»
ie waarneming! 11 van heden ochtend:
Hoogste barometerstand 775.6
te Muenchen.
Laagste 746.9 te Bodoe.
Verwachting tot den avond van 21
Jan.matige, tijdelijk wellicht krachtige,
Zuidelijke tot Westelijke wind, betrokbtn
tot zwaar bewolkt, wellicht eenige regen,
iets zachter.
BEKENDMAKINGEN.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Als zoodanig zijn aangegeven de vol
gende voorwerpen, welke zijn terug te
bekomen
A. Op het Politiebureau
huissleutel; huishuurboekje; paar kin
derkousen
B. Bij Particulieren
ijsmuts, Mej, Fillé, Larabrechtstrnal L
.94; zilveren vingerhoed, N. Verhulst,
Korte Heerengracht; nikkelen armband,
P Maas, Langeviele K 290, Fransch
lKiekjc, A. Schlüter, Hotel Abdij; kinder
muts, S D. Adriaanse, Bedde wijkstraat K
139; potloodhouder, H. Sies, Gravenstraat
I 280; kinderbarret, G. Reijers, Nieuwe
H.aven, fluweelen ceintuur, J. Tom, Vccr-
sche Weg S 24; wollen handschoen, Adr.
Dronkers, Potlenb.singel Q 55, paar hee
ren-schoenen, H. Koster, Potlenb.singel;
portcmonnaie, N. Bosschart, Vliss. straal
K 64; doublé broche, C. J. van den,
Broek, Molenberg IC 100; porlemonnaie
inli ecnig geld, P. de Wijze, Spanjaard-
straal F 77; schoolboek, P van Helle
man, Verwer ij straat O 166; redicule inh-
lepel cn vork, Wouterse, Spanjaardstraat
F *55
BUITENLAND.
DE OORLOG.
De toes tand.
„De eenige bedoeling van den tocht
naar de kust van Yorkshire is klaarblij
kelijk geweest. een bravade; een uittar
ten en hoonen van de Engelsche n
een voldoening geven aan het verlan
gen der Duitschers, dat hunne vloot
weer eens een vermetel stukje zou
bedrijven."
Aldus onze bekende historicus, pro
fessor dr. G W Kernkamp in „Vra
gen des Tijds" over de beschieting
van Hartlepool, Scarborough en Whit-
bey door Duitsche oorlogsschepen.
Geheel dezelfde kenschets past op
den tocht, thans door een gedeelte van
de Duitsche luchtvloot (vliegtuigen en
een Zeppelin) op Engeland gedaan Van
de eerste was Yarmouth aan de Oostkust
in Norfolk weer het doel. Naar men
zich herinnert, werd de reede van
die stad reeds vroeger door Duitsche
scheepskanonnen onder vuur genomen
Ook nu weer hebben de aanvallers
hun methode gevolgd, nl. om bommen
te werpen op sleden zonder vooraf
gaande waarschuwing, afgescheiden van
de vraag, of die steden versterkt zijn,
ja dan neen
Ongetwijfeld, in Duitschlaud kan men
tol zelfverdediging aanvoeren, dat de vlie
gers of luchtschippers het uitsluitend op
bepaalde inrichtingen ten dienste van de
weermacht gemunt hadden dat daarbij
gemakkelijk enskele bommen onschuldige
slachtoffers kunnen maken en dat de
bondgenoolen (denk aan de Engelschen
nu pas boven Oostende!) desgelijks liebr
ben gedaan. Maar dan zij terstond geant
woord dat de aviateurs aan laalstgc-
noemde zijde getoond hebben, meer re
kening te houden met het militaire doel
hunner operalies en daarbij de niet strij
ders minder gevaar Hepen dan dit bij"
de Duitschers het geval bleek eu blijkt
Ter rechtvaardiging van hun handen
wijze in zake den aanval' uit zee hebben
deze zich beroepen op een bepaling van
de in. aanmerking komende Haagsche
conventie (een bepaling, die in dergelijke
overeenkomsten steeds te vinden is), dat
de mogendheden, die ze hebben aange
gaan, slechts verplicht zijn ze na te le
ven in een oorlog, gevoerd tusschen stof
ten, die alle de conventie hebben on
derteekend. Nu strijden ook Servië en
Montenegro mee, die geen van beide de
conventie betreffende het bombardement
van plaatsen in een zeeoorlog hebben
bekrachtigd Dus acht Duitschlaud zich
van de verplichting tot nakoming der con
ventie ontslagen Terecht wijst prof Kern
kamp erop, dat, daar Servië en Montene
gro geen van twee een oorlogsvloot heb
ben. de bekrachtiging van bovenbedoelde
overeenkomst voor deze staten niet de
minste waarde had.
Uit een der berichten over den aan
slag op Yarmouth blijkt, dal de bestokers
tenminste op liet arsenaal en het mq/-
rine-depöt hebben gemikt
Giistoronmiddag werden van 'l eiland
Vlieland af drie Zeppelins waargenomen
Twee kwamen uit liet Westen en ver
dwenen in Noordelijke richting; een
derde was uit het Oosten aangekoerst
en stevende naar het Westen Ook werd
er kanongebulder gehoord evenals te
Uiiiiuizermeiden. Dit kwam uit dc rich
ting Oostelijk van Borkunv Waarschijn
lijk was dit vuur gericht op of afkomstig
van de Duitsche oorlogsvaartuigen, die
den vliegers als punten van vertrek en
aankomst moeten hebben gediend
Deverouderde geliefde
De bezetting van een smalle strook
in den boveu-Elzas en de aanraking met
de bevolking aldaar, hierdoor en dooi
den eersten inval kort na de oorlogsver
klaring verkregen, heeft rondweg gezegd
de Franschen in 't algemeen teleur
gesteld
De zuclil naar hel opnieuw voegen der
„ingelijfde" gebieden bij de republiek
was een fraze geworden De revanclieJ-
gedachle werd daar tamelijk kunstmatig
mee aangestookt en brandende gehou
den. Men eoquetleerde wat met de be
woners van ElzasrLolharingen
Daarmee is overigens volstrekt niet
gezegd, dat de pijn, door de afscheuring
veroorzaakt, niet echt was Ieder onbe
vooroordeelde moet getroffen worden
door de gehechtheid, waarmee de repu
bliek aan de bewoners der „geannexeer
de" gebieden liing, al behoeft daarbij niet
te worden voorbijgezien, dat die gehccht1-
heid dot een bepaalde grootheid in de
binnen- en buitenlandsche politiek van
Frankrijk geworden was De vraag, hoe
die menschen zelf daarover dachten,
raakte er door óp den acluergrond Onge
twijfeld hebben velen daar de heugenis
aan Frankrijk als iets dierbaars bewaard
en gekoesterd Dikwijls werd daaraan
uiting gegeven
Een verzet tegen Duitsch militarisme
en Duitsche bureaucratie, dal door de
pers aan de overzij der grens mei gejuich
werd ontvangen Men denke aan de Zaj-
bern-kwestie, aan zoo veel andere wrij
vingen meer, op zich zelf zonder betee
kenis, maar aangeblazen door den haat
eener-, door sleilen onwil anderzijds, tot
gebeurtenissen, die dikwijls het evenwicht
in Europa aan 't wankelen dreigden te
brengen. 1
Maar de jonge schoone, met wie
Frankrijk vrijde en die het in 1871 ruw
ontrukt was is in dien tusschentijd een
dame op leeftijd geworden, ofschoon ze
in de herinnering van liaar minnaar nog
in den glans der vurige jonkheid praaL-
de. De juffrouw werd bezadigder Ze is
meer op haar belang gaan lellen. En
dit was den minnaar niet naar den zin
De geheele weerwraak-politiek steunde
immers op gevoels-overwegingen. En al
deden zich in vredestijd wel eens stenij-
men uit liet Rijlcsland hooren, die be^
tooiden, dal de bevolking aldaar niet
gaarne bij Duitschland hoorde, maar
evenmin naar vereeniging met Frankrijk
verlangde men luisterde liefst niet
naai- die nuchtere overleggingen Hel
jaarlijksch rouwverloon aan bet Straatsl-
burgbeeld te Parijs maakte meer effect
Dc ontwikkeling van het huidige krijgs
bedrijf heeft de Franschen die verande
ring in de verhouding der Elzasser-
Lolharingers r.uw aan 't verstand gei-
bracht Men had gedacht, dat dc Fran,-
schc soldalen daar als bevrijders zou
den worden ontvangen. Al mogen ve.rf-
scheidene dit hebben gedaan, de meer
derheid der bevolking is1 er tamelijk koel
onder gebleven. En ook dit is te begrijp
pen de vrees voor den Duitschen dwars
kijker zit er diep in. Ook hebben zich
voor den Franschen nationalileitslrots
onaangename feilen voorgedaan. Zoo
heeft een bewoner van het Rijksland
onder voorgeven van een FranScli sol1-
daal aan drinkwater te helpen, dezen
pardoes neergeschoten
Men ziet in de republiek dan ook
in, die menschen aanvankelijk verkeerd
te hebben, aangepakt Zelfs werd reeds
geopperd, na den vrede en wanneer die
streken weer Fransch geworden zullen
zijn, ze lijdelijk onder bijzonder bestuur
le plaatsen Tegen dit voorstel van uit
zonderingsmaatregelen kwam dadelijk
verzet. Dal was nu juist, wat men den
Duitschers verwijt. Ais volle broeders
zouden de Elzassers en Lolharingers in
den schoot van het oude vaderland te
rug moeten keeren.
Tegenwoordig wordt dan ook tol ver
dediging van die aanhechting meer na
druk op het économisch voordeel en stra
tegische redenen dan op gevoelsover
wegingen gelegd Bij de Duitsche volks
telling van 1910 bleek bovendien dat op
een totale bevolking van 1 791 800 zier-
len en 82.200 militairen voor niet meer
dan 204 200 personen hel Fransch de
moedertaal was. Maar wellicht moet hieif
bij worden rekening gehouden met de
mogelijke vrees, om apn het Duitsche
bestuur hel Fransch als moedertaal op te
geven Juist in den allerlaatste» tijd wer
den de verbodsbepalingen in zake 't spre
ken van Fransch er verscherpt
KORTE OORLOGSBERICHTEN.
Een telegram van het Central News-
agentschap aan dc Engelsche bladen be
helst, dat twee Engelsche officieren door
middel van een snelle iautó wisten le ont
snappen. na uit dc Gnoningsche iuter-
neering weggekomen te zijn. Bij het af
zenden van het bericht uit Amsterdam
(Zaterdagavond) werd aangenomen, dat
ze veilig in Engeland zaten
Het telegram legt den nadruk op het
feit, dal ze van hun eerewoord, om niet
te ontvluchten, ontheven waren, zoodat in
hnn vaderland geen kwestie van een actie
te hunnen opzichte kan zijn.
Te New-York is de eerste afdee
ling van een groep van tusschen de
75 en 100 Belgische gezinnen aange
komen, die voornemens zijn e rgens in
het Zuid-Westen van de Vereenigde
Stolen een kolonie te vormen. Deze
eerste afdeeling bestond, naar de N' R
C verneemt, uit zes gezinnen, 21 men
schen omvattende, die allen te Antwer
pen hadden gewoond, maar 11a de ver
nieling van liun huizen broodeloos wa
ren geworden
De passage was uit een ondersteu
ningsfonds betaald
Op grond van berichten uit Fran-
sche bron hadden we gemeld dat de ge
doode „waarnemer'' in een Duitsch vlieg
toestel dc zoon van den minister van oor
log en chef van den generalen staf in hel
keizerrijk von Falkenhayn was
De Fransche „ooggetuige" verbetert het
thans in zoo verre, dat dit een zekeren
luitenant Falkenstein betrof
Liebknecht staat met zijn verzet
tegen den oorlog in Duitschland niet
alleen
De Londensche correspondent van de
„Matin" heeft een manifest ontvangen
van eenige Duitsche sociaal-democraten
die op het oogenblik te Rotterdam ver
toeven en het niet eens zijn met fcle po
litieke gedragslijn van hun partijgenoo-
len in den Rijksdag. -»
Tot de onderleekenaars behoort Karl
Bernstein Deze erkennen, dat Rusland
zich aan onderdrukking heeft schuldig
gemaakt, maai-, aldus leest men verder
„Ons vaderland willen wij bevrijd
zien van het imperialisme dat ons ver
lamt, van den leugenveldtocht die den
Duitschen naam in den vreemde ont-
eerl, en van het bloedvergieten dat
ons uitput.
„Wij wensclien voor onze broeders
in Nederland waai* wij gasten zijn, en.
voor de drie Skandinavische staten een
internationale bescherming tegen de
sabel die elk oogenblik tegen hen kan
getrokken worden, terwijl hun haard
steden onder een valsch voorwendsel
verwoest worden."
Gisteren heeft men iets gelezen
over de opgeworpen vraag, of Japan
geen hulptroepen naai- Europa, in dit
gevat Frankrijk, voor de bondgenooten
tegen Duitschlaud zou kunnen zenden
Als voornaamste verdediger van dit
denkbeeld werd de Fransche oudf-mi-
nisler Picyhon genoemd Ook werd de
tegenstand aangeroerd, door de opeis
bare meening in Engeland tegen ver
wezenlijking van dat plan aan den dag
gelegd. Van dit meeningsverschil zou
een verkoeling in de verhouding tus
schen de bondgenooten het gevolg kun
nen zijn.
Met het o og daarop i s de Parijsche
correspondent van de N. R C., den
heer Pichon zijn meening over dit ge
wichtig pimt wezen vragen Pichon
bleek van oordeel, dat men in het
Vereenigd Koninkrijk niet zoo vijandig
tegen uitvoering van dat voornemen
zou staan, als het eens aan de orde
zou woixien gesteld en verklaarde, dat
de drie rijken van de Triple Entente
het in den grond over die zaak eens
zijn.
Hel lid van den Fransclien Senaat
d'Estournelles de Constant is een bekend
vredesvriend Eens verwierf hij zelfs den
daarop betrekking hebbenden Nobel-prijs.
Nu keurt hij in een hrief in diq
„Temps" de bijeenkomst van de pacifisti
sche vereenigïngen te Bern af!
Ook het Fransche leger lieeft een
„ooggetuige". Men kende reeds een der
gelijk persoon bij de Engelsche soldaten
in de republiek Smith heet deze Hij is
lid van het Lager Huis en heeft volgens
dc „Köïn Zlg geen verstand van mili
taire zaken
Zijn Fransche vakgenoot komt nog eens;
uitvoerig op de nederlaag bij Soissonsj
terug. Na wat we daarover gisteren aan
de Parijsche „Matin" ontleenden, kunnen
we dat stuk laten rusten, behalve het
volgende staal van dapperheid aau do
genoemde zijde.
Gedurende den slag ten Noorden van
Scnssons werd een hevige aanval der
DuiLehers door een krachtigen bajonet-
euinval der „jagers" afgeslagen Een hon
derdtal van deze Fransche soldaten werd
bmsingeld en. daar ze weigerden zich,
over te geven, tot den laatsten man ge
dood
Telegrammen.
Hedenochtend door ons ontvangen,
doch niet gebulletineerd
LUCHTAANVALLEN OP ENGELAND
LONDEN, 20 Jan V. D. Vijandelijke
vliegtuigen vlogen gisterenavond boven
Great Yarmouth en wierpen bommen.
Gemeld wordt, dat daarbij 4 personen
om het leven kwamen en voorts e enige
stoffelijke schade werd aangericht.
KINGSLEY, 20 Jan V D. Een Zep
pelin heeft hedennacht een aanslag op
Sandriugham gepleegd waarbij verschei
dene bommen werden geworpen.
Een lievige ontploffing werd daardoor
veroorzaakt
Te Sandringliam bevindt zich het
landhuis van koning George, York Cotta
ge, e n eveneens het landhuis van ko
ning Haakon van Noorwegen, Appleton
Hall, die onbeschadigd bleven
Een huis is getroffen en een kind
gewond.
Later wordt nog gemeld, dat de Zep
pelin nabij Hunstanton naar beneden
is geschoten.
LONDEN, 20 Jan. V D. Over den
aanval met een vliegtuig op Yarmouth